Injectio Adrenalini 0,1%
Sympathicomimeticum |
|
|
|
Wykaz: A |
roztwór do wstrz.: (1 mg/ml) 10 amp. 1 ml |
(Rp) |
R |
Skład
1 ampułka (1 ml) zawiera 1 mg epinefryny.
Działanie
Epinefryna jest naturalnym hormonem należącym do amin katecholowych, wytwarzanym w części rdzennej kory nadnerczy. Wykazuje działanie sympatykomimetyczne, bezpośrednio pobudzając zarówno receptory -, jak i -adrenergiczne. Wyraźny wpływ na receptory widoczny jest szczególnie wobec naczyń krwionośnych. Powoduje ich skurcz, a w konsekwencji podniesienie ciśnienia tętniczego. Przyspiesza czynność serca i zwiększa pojemność minutową, w nieznaczny sposób wpływając na rozszerzenie naczyń wieńcowych (działanie dwufazowe: najpierw je zwęża, aby następnie rozszerzyć). Rozszerza też źrenicę i oskrzela; przyspiesza oddychanie. Hamuje perystaltykę jelit, wydzielanie soków trawiennych i śliny, obniża napięcie mięśni gładkich. Przyspiesza glikogenolizę, zwiększając stężenie glukozy w krwi. Podana w małej dawce działa głównie miejscowo kurcząc naczynia i anemizując otaczające tkanki. Miejscowe podanie leku do oskrzeli warunkuje wewnątrzkomórkowy wzrost stężenia cAMP i rozkurcz mięśni gładkich drzewa oskrzelowego. Ta droga podania jest równie skuteczna jak dożylna, czy dosercowa. Przenika przez barierę łożyska. Jej działanie po podaniu dożylnym jest bardzo szybkie, ale krótkotrwałe - szybko ulega utlenieniu i rozkładowi. T0,5 wynosi około 2-3 min. Po podaniu podskórnym działa powoli, po domięśniowym - nieco szybciej.
Wskazania
Stan astmatyczny, dychawica oskrzelowa w stanie zaostrzenia, wstrząs anafilaktyczny, zatrzymanie czynności serca, zespoły MAS. Uogólniona pokrzywka i obrzęki alergiczne oraz naczynioworuchowe. Miejscowo wykorzystywana jest głównie w laryngologii, okulistyce, stomatologii i w drobnych zabiegach chirurgicznych dla uzyskania anemizacji tkanek.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na lek, phaeochromocytoma, częstoskurcz napadowy, niewydolność wieńcowa, nadciśnienie tętnicze, nadczynność tarczycy, przewlekłe serce płucne, nasilona miażdżyca naczyń, gruczolak prostaty z zastojem moczu, jaskra z wąskim kątem przesączania. Ostrożnie stosuje się w niewydolności nerek, u chorych z cukrzycą i hiperkaliemią oraz hiperkalcemią.
Działanie niepożądane
Stany niepokoju, dreszcze, bóle i zawroty głowy, bladość, tachykardia, częstoskurcz, zaburzenia oddychania, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, rzadziej: hiperurykemia i hiperglikemia. Rzadko obserwowano nadwrażliwość na adrenalinę mogącą powodować zaburzenia oddychania do skurczu oskrzeli włącznie. Zatrucie lekiem prowadzi do częstoskurczu i w konsekwencji do migotania przedsionków i komór. Miejscowo : razem z innymi środkami może prowadzić do martwicy.
Interakcje
Łacznie z wziewnymi środkami wprowadzającymi do znieczulenia może prowadzić do zaburzeń rytmu serca z migotaniem komór włącznie. Trójpierścieniowe środki przeciwdepresyjne i guanetydyna nasilają jej działanie. Osłabia działanie doustnych środków przeciwcukrzycowych. Wykazuje antagonizm w stosunku do środków -adrenolitycznych.
Dawkowanie
Dorośli: podskórnie: jednorazowo 0,1-1 ml 0,1% roztworu; domięśniowo: jednorazowo 0,5 ml 0,1% roztworu (podaną dawkę można powtórzyć po 20-30 min); dożylnie: wyjątkowo w stężeniu 1:100 000 w 0,9% roztworze NaCl; dosercowo i dotchawiczo: 0,3-0,7-1,0 ml roztworu 0,01%. Dzieci: podskórnie lub domięśniowo: do 3 m.ż. - 0,05-0,1 ml jednorazowo, 4 m.ż.-14 lat - 0,2-0,3 ml jednorazowo, 15-18 lat - 0,4 ml jednorazowo. Dawki maksymalne wg FP IV: podjęzykowo: jednorazowo - 2 mg; dobowo - 5 mg, podskórnie/domięśniowo: jednorazowo - 1 mg; dobowo - 3 mg, dożylnie: jednorazowo - 0,2 mg; dobowo - 0,6 mg.
Atropinum sulfuricum
Parasympathicolyticum |
|
|
|
Wykaz: A |
roztwór do wstrz.: (0,5 mg/ml) 10 amp. 1 ml |
(Rp) |
PP |
roztwór do wstrz.: (1 mg/ml) 10 amp. 1 ml |
(Rp) |
PP |
Skład
1 ampułka (1 ml) zawiera 0,5 mg lub 1 mg atropiny.
Działanie
Parasympatykolityk, alkaloid występujący w wielu roślinach otrzymywany także syntetycznie, prawie nierozpuszczalny w wodzie, mający działanie ośrodkowe i obwodowe. Posiada działanie antagonistyczne w stosunku do acetylocholiny (ACh), blokuje receptory muskarynowe nie wpływając na syntezę ani metabolizm ACh. Rozszerza źrenicę, poraża akomodację, podwyższa ciśnienie płynu w gałce ocznej, hamuje wydzielanie gruczołów - potowych, łzowych, ślinowych, śluzowych, nieznacznie rozszerza oskrzela. Hamuje wpływ nerwu błędnego na układ sercowo-naczyniowy, przyspieszając czynność serca. Rozszerza naczynia krwionośne skóry, powodując jej zaczerwienienie. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, moczowodów i pęcherza moczowego. Posiada działanie ośrodkowe, wywołując w zależności od dawki stan pobudzenia lub depresji. Przechodzi przez łożysko do krwi płodu oraz do mleka matki. Metabolizowana w wątrobie, wydalana jest głównie przez nerki w 50% w postaci nie zmienionej. T0,5 wynosi 2-3 h.
Wskazania
Stany skurczowe jelit, układu moczowego, kolka żółciowa, premedykacja do znieczulenia ogólnego, rzadkoskurcz spowodowany odruchowym pobudzeniem nerwu błędnego, zatrucie insektycydami fosforoogranicznymi i niektórymi grzybami.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na leki cholinolityczne. Jaskra z wąskim kątem przesączania. Schorzenia powodujące zaburzenia drożności dróg moczowych (w tym przerost gruczołu krokowego) lub przewodu pokarmowego. Zachować ostrożność u pacjentów powyżej 40 r.ż. ze względu na ryzyko przerostu gruczołu krokowego i wystąpienia zaburzeń drożności dróg moczowych. Ostrożnie stosować u dzieci i u pacjentów z chorobami układu oddechowego.
Ciąża i okres karmienia piersią
Preparat może być stosowany w ciąży tylko w przypadku, gdy spodziewane korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu.
Działanie niepożądane
Przyspieszenie akcji serca, nasilenie choroby niedokrwiennej serca, zaburzenia rytmu serca, wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Suchość w jamie ustnej, wzrost ciśnienia śródgałkowego, światłowstręt, zaburzenia termoregulacji. U pacjentów w podeszłym wieku mogą wystąpić zaparcia i trudności w oddawaniu moczu. Po dużych dawkach atropiny może dojść do zaburzeń ośrodkowych (w tym pobudzenie, omamy wzrokowe).
Interakcje
Amantadyna, chinidyna, niektóre leki przeciwhistaminowe, niektóre leki przeciwparkinsonowskie, pochodne fenotiazyny, tricykliczne leki przeciwdepresyjne, meperydyna, inhibitory MAO, neuroleptyki nasilają działanie cholinolityczne. Działa antagonistyczne w stosunku do leków pobudzających perystaltykę przewodu pokarmowego jak metoklopramid, inhibitorów cholinesterazy i parasympatykomimetyków. Osłabia działanie fenotiazyny. Przez wpływ na perystaltykę zwiększa absorbcję z przewodu pokarmowego atenololu, digoksyny, diuretyków tiazydowych, natomiast zmniejsza cymetydyny i lewodopy.
Dawkowanie
Domięśniowo, podskórnie lub dożylnie: 0,3-0,6 mg przed indukcją znieczulenia, w przypadku bradykardii podawać 0,1 mg. Bradyarytmie 0,4-1,0 mg na dawkę. Zazwyczaj dawka dobowa nie przekracza 2 mg. Dzieci - 20 µg/kg m.c./dobę. W zatruciach dawki można przekraczać w zależności od ciężkości zatrucia.
Cordarone®
Antiarrhythmicum, vasodilatans coronaria |
|
|
|
Wykaz: B |
roztwór do wstrz.: (150 mg/3 ml) 6 amp. 3 ml |
(Rpz) |
Lz. |
Skład
1 ampułka 3 ml zawiera 150 mg amiodaronu.
Działanie
Lek przeciwarytmiczny klasy III, przedłużający czas trwania potencjału czynnościowego i okresu refrakcji w komórkach mięśnia sercowego. Działa ujemnie chronotropowo, posiada aktywność adrenolityczną, zmniejsza zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, prawdopodobnie wpływa rozszerzająco na naczynia wieńcowe. Zawiera jod i może powodować zaburzenia czynności tarczycy. Nie wywiera szybkiego efektu przeciwarytmicznego. Nawet po podaniu dożylnym działanie jest stosunkowo powolne. W 97% wiąże się z białkami osocza, następnie kumuluje się w tkance mięśniowej i tłuszczowej, z których eliminowany jest bardzo powoli. T0,5 wynosi 61 dni. Metabolizowany głównie w wątrobie, wydalany z żółcią. Ulega krążeniu wątrobowo-jelitowemu. Nawet po całkowitym odstawieniu leku jego działanie utrzymuje się przez 10-45 dni. Przechodzi przez barierę krew-łożysko i do mleka matki.
Wskazania
Komorowe i nadkomorowe zaburzenia rytmu, w których inne leki przeciwarytmiczne są nieskuteczne lub przeciwwskazane, zaburzenia rytmu w przebiegu zespołu WPW, częstoskurcz komorowy, nawracające migotanie komór, migotanie przedsionków.
Przeciwwskazania
Bradykardia zatokowa, blok przedsionkowo-komorowy, zaburzenia czynności tarczycy, nadwrażliwość na jod, porfiria, hipokaliemia, ciąża, okres karmienia piersią, ostrożnie w zaburzeniach przewodzenia, u noworodków.
Działanie niepożądane
Spadek ciśnienia tętniczego, rzadko zaburzenia rytmu, zapalenie żył w miejscu wlewu, nudności, wymioty, zaburzenia łaknienia, zaparcia, nadczynność lub niedoczynność tarczycy; po stosowaniu dużych dawek odkładanie depozytów w rogówce, nacieki płucne i zwłóknienie płuc; uszkodzenie miąższu wątroby, zawroty głowy, drżenia, parestezje, zaburzenia snu, skórne odczyny alergiczne, trombocytopenia, zapalenie najądrzy, nadwrażliwość na światło słoneczne, zmiany w zapisie EKG. Zaburza oznaczanie stężenia T3 i T4.
Interakcje
Możliwe nasilenie działania kardiodepresyjnego i ujemnego chronotropowego z innymi lekami przeciwarytmicznymi, antagonistami wapnia i -blokerami. Zwiększa stężenie digoksyny we krwi. Nasila działanie antykoagulacyjne antagonistów witaminy K. Nie stosować łącznie z inhibitorami MAO. W czasie leczenia należy się chronić przed działaniem promieni słonecznych.
Dawkowanie
Dożylnie: we wlewie w 5% roztworze glukozy, w czasie 20-120 min, 5 mg/kg m.c./dobę, maksymalnie 1,2 g/dobę pod kontrolą EKG.
Lignocain
2%
Antiarrhythmicum |
|
|
|
Wykaz: B |
roztwór do wstrz.: (20 mg/ml) 1 amp. 20 ml |
(Rp) |
PP |
roztwór do wstrz.: (20 mg/ml) 1 amp. 50 ml |
(Rp) |
PP |
Skład
Pojemnik typu Mini-Plasco zawiera 20 ml, butelka zawiera 50 ml 2% roztworu lidokainy [1 ml = 20 mg].
Działanie
Lek (z grupy miejscowo znieczulających pochodnych amidowych) o działaniu stabilizującym błony komórkowe i bezpośrednim wpływie na układ bodźcoprzewodzący serca, zaliczany do grupy 1b leków przeciwarytmicznych. Zmniejsza automatyzm, skraca czas trwania potencjału czynnościowego, zmniejsza okres refrakcji komórek Purkinjego (nie zmniejszając szybkości przewodzenia impulsów w tych komórkach). Charakteryzuje się stosunkowo małym wpływem depresyjnym na mięsień sercowy i możliwością względnie bezpiecznego stosowania w chorobie węzła zatokowo-przedsionkowego. Lidokaina w 60-75% wiąże się z białkami osocza, przenika przez barierę krew-mózg; jest metabolizowana w wątrobie - z szybkością zależną od przepływu wątrobowego (około 70% w czasie tzw. pierwszego przejścia), metabolity wydalane są przez nerki (jeden z metabolitów pośrednich również wykazuje działanie przeciwarytmiczne i wpływ drgawkotwórczy na o.u.n. podobie do lidokainy). Mniej niż 10% leku wydalane jest przez nerki w postaci nie zmienionej. T0,5 wynosi około 30 min. Przechodzi przez łożysko oraz do mleka matki. Nie jest eliminowana z organizmu przez hemodializę.
Wskazania
Jako lek przeciwarytmiczny: leczenie ostrych tachykardii i arytmii komorowych (m.in. w objawowym leczeniu ponaparstnicowych zaburzeń rytmu serca). Stosowany również w schemacie CPR (resuscytacji) w leczeniu skojarzonym zaburzeń rytmu (migotania komór).
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na środki miejscowo znieczulające o budowie amidowej, ciężkie zaburzenia przewodnictwa wewnątrzsercowego (blok zatokowo-przedsionkowy, przedsionkowo-komorowy II i III stopnia, bloki śródkomorowe), znaczna bradykardia, MAS, tachyarytmie napadowe (w tym trzepotanie i migotanie przedsionków, zespół WPW), ciężka niewydolność krążenia, niewydolność mięśnia sercowego. Zagrożenie hipertermią złośliwą.
Należy zachować ostrożność w przypadkach: zaburzeń w obrębie układu bodźcoprzewodzącego (zespół chorego węzła zatokowego, blok P-K I°, blok odnogi pęczka Hissa), patologii mięśnia sercowego, hipoksji, kwasicy, hipowentylacji, obniżonego progu drgawkowego, hipowolemii, wstrząsu, chorobach wątroby i nerek (szczególnie przy powtarzaniu dawek), miastenii. Należy zachować szczególną ostrożność stosując lignokainę u ciężarnych i w okresie okołoporodowym.
Działanie niepożądane
Reakcje toksyczne dotyczą głównie o.u.n. i układu krążenia, zależą od stężenia leku w surowicy, masy ciała i stanu ogólnego chorego, wydolności wątroby i przepływu wątrobowego, wieku chorego i chorób towarzyszących (kwasica, hipoksja, podeszły wiek chorego zwiększają ryzyko i ciężkość reakcji toksycznych), szybkości wlewu dożylnego leku. Mogą wystąpić: zaburzenia smaku, drętwienia języka i zaburzenia połykania, zaburzenia mowy, dzwonienie w uszach, uczucie niepokoju, ciepła lub zimna (przy poziomie lidokainy w surowicy około 4-5 µg/ml), sensacje wzrokowe, pobudzenie, parestezje, zaburzenia nastroju, euforia, halucynacje (przy poziomie około 6-7 µg/ml), wzmożenie napięcia mięśniowego, drżenia mięśniowe (przy poziomie około 7-8 µg/ml), utrata przytomności i drgawki uogólnione (poziom około 10 µg/ml), śpiączka (poziom około 15 µg/ml), zatrzymanie oddechu i ciężka depresja o.u.n. (przy poziomie w surowicy >20 µg/ml). Reakcje ze strony układu krążenia przejawiają się depresją mięśnia sercowego, spadkiem objętości wyrzutowej, zaburzeniami przewodnictwa, hipotensją, bradykardią, ekstrasystoliami komorowymi z tachykardią komorową, migotaniem komór i zatrzymaniem krążenia włącznie. Wystąpieniu reakcji ze strony układu krążenia sprzyja hipoksja powstała w wyniku drgawek lub bezdechu. Lek nasila zaburzenia rytmu związane z dyselektrolitemią. W bardzo rzadkich przypadkach mogą wystąpić reakcje alergiczne (wysypka, pokrzywka, obrzęk), w najcięższych wstrząs anafilaktyczny. Leczeniu mogą również towarzyszyć dolegliwości żołądkowo-jelitowe, brak apetytu, nudności, odruchy wymiotne, wymioty. Sporadycznie - leczona arytmia może ulec nasileniu aż do migotania komór włącznie; w trzepotaniu przedsionków - może przyspieszyć się rytm komorowy.
Interakcje
Cymetydyna, -blokery, noradrenalina - wzmagają działanie lidokainy; fenobarbital, fenytoina (i inne leki indukujące enzymy mikrosomalne wątroby) zmniejszają jaj działanie. Należy zachować ostrożność u pacjentów przyjmujących leki przeciwarytmiczne takie jak tokainid, poniważ ich działanie toksyczne ulega sumowaniu. Jednoczesne stosowanie z -blokerami lub antagonistami wapnia nasila hamowanie przewodnictwa i kurczliwość mięśnia sercowego. W stosunku do płynów zawierających dwuwęglan sodowy i inne roztwory zasadowe, amfoterycynę B, sól sodową sulfadiazyny, metoheksital, fenytoinę - występuje niezgodność chemiczna (nie podawać łącznie).
Dawkowanie
Zazwyczaj: 1-1,5 mg/kg m.c. w powolnym wstrzyknięciu dożylnym, nie przekraczając szybkości wlewu 0,3 mg/kg m.c./minutę. W razie potrzeby po 5-10 min można podać ponownie 1/3-1/2 dawki początkowej. Nie przekraczać dawki godzinnej 2,6-4 mg/kg m.c. Poziom terapeutyczny lidokainy w surowicy zawiera się w przedziale 1,5-6 µg/ml (producent podaje do 5 µg/ml); dla podtrzymania poziomu leku w surowicy zalecany jest wlew dożylny w dawce 20-50 µg/kg m.c./min. Dawki dla dzieci są analogiczne (wstępna zazwyczaj 1 mg/kg m.c.), producent zaznacza niekompletność badań klinicznych co do stosowania lidokainy u dzieci. W resuscytacji (bez dostępu do żyły) lek może być podany dotchawiczo (w podwojonej dawce) lub do jamy kości szpikowej. U ciężarnych, noworodków i niemowląt oraz w wieku > 60 lat stosować zmniejszone dawki.
Injectio Magnesii sulfurici 20%; 25%
Anticonvulsivum |
|
|
|
Wykaz: B |
roztwór do wstrz.: (2 g/10 ml) 10 amp. 10 ml |
(Rpz) |
Lz. |
roztwór do wstrz.: (5 g/20 ml) 10 amp. 20 ml |
(Rpz) |
Lz. |
Skład
1 ampułka 10 ml zawiera 2,0 g siarczanu magnezowego; 1 ampułka 20 ml zawiera 5,0 g siarczanu magnezowego.
Działanie
Siarczan magnezowy jest antagonistą ustrojowych jonów wapniowych i powoduje naruszenie równowagi kationowej, hamując czynność ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Podany dożylnie szybko przenika do tkanek i narządów, poraża płytkę ruchową w mięśniach i działa narkotyzująco na o.u.n. Zmniejsza napięcie mięśniowe i działa przeciwdrgawkowo.
Wskazania
Tężec, rzucawka porodowa, zatrucia strychniną i naparstnicą.
Przeciwwskazania
Upośledzenie czynności nerek, miastenia.
Działanie niepożądane
Przy podaniu dożylnym najczęściej wywołuje objawy uboczne: zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Dawka śmiertelna wchłoniętego jonu magnezowego wynosi około 30 mg/kg m.c. (przy stężeniu 6,5-7,5 mmol Mg we krwi). Przy przedawkowaniu podawać sole wapnia (glukonian, chloran) oraz duże ilości płynów.
Interakcje
Działa antagonistycznie w stosunku do wapnia.
Dawkowanie
Dożylnie: w rzucawce porodowej wstrzykuje się 20 ml 20% roztworu co 1 h aż do ustąpienia drgawek, w zatruciu naparstnicą: 10-15 ml 20% roztworu. Injekcje wykonuje się powoli tylko przy zachowanej diurezie. Podczas wstrzyknięć kontroluje się oddech.
Natrium bicarbonicum 8,4%
Antiacidosum |
|
|
|
Wykaz: B |
roztwór do wstrz. doż.: (84 mg/ml) 10 amp. 20 ml |
(Rpz) |
Lz. |
Skład
1 ml roztworu zawiera 84 mg wodorowęglanu sodowego.
Działanie
Wodorowęglan sodowy dysocjując oddaje jon dwuwęglanowy, który w nadmiarze buforuje jony wodorowe prowadząc do alkalizacji. Jest związkiem alkalizującym używanym w leczeniu kwasicy metabolicznej, wydzielany przez nerki wywiera również działanie alkalizujące na odczyn moczu.
Wskazania
Kwasica metaboliczna różnego pochodzenia, w celu alkalizacji moczu.
Przeciwwskazania
Alkaloza metaboliczna i oddechowa, alkaloza hipochloremiczna powstała np. w przebiegu wymiotów, hipokalcemia (nadmierna alkalizacja może wywołać tężyczkę). Przeciwwskazania względne: zastoinowa niewydolność krążenia, ciężkie choroby płuc, obrzęki, skłonność do retencji płynów - podawanie dożylne wodorowęglanu sodowego niesie ze sobą duży ładunek sodu. Ostrożności wymaga również stosowanie u pacjentów z hipokalemią (alkaloza nasila hipokalemię), u noworodków i niemowląt duże dawki oraz podawanie "z ręki" bez rozcieńczenia stanowi zagrożenie hipernatremią. Leczenie przedłużone jest przeciwwskazane - stanowi zagrożenie alkalozą oraz hipernatremią.
Działanie niepożądane
Alkaloza, hipernatremia, hiperchloremia, hiperosmolarność osocza, retencja płynów, nasilenie się istniejącej, szczególnie zdekompensowanej niewydolności krążenia. Alkaloza, najczęściej powstała na skutek przedawkowania może doprowadzić do spłycenia oddechu, wiotkości mięśni, zaburzeń ze strony o.u.n. takich jak otępienie, utrata przytomności, drgawki. Podawanie leku należy przerwać jeżeli dojdzie do alkalozy metabolicznej.
Interakcje
W przypadku alkalizacji moczu wydłuża się okres półtrwania chinidyny, amfetaminy, efedryny i pseudoefedryny oraz wzrasta wydalanie z moczem tetracyklin, salicylanów, chlorpropamidu, litu. Wodorowęglan sodowy stosowany razem z kortykosteroidami może nasilić retencję sodu.
Dawkowanie
Podaje się dożylnie. W stanach zagrożenia życia dorośli i dzieci powyżej 2 r.ż. początkowo 1 mEq/kg m.c., następnie 0,5 mEq/kg m.c. powtarzane co 10 minut, w zależności od sytuacji, pod kontrolą badań gazometrycznych i równowagi kwasowo-zasadowej krwi. Jeżeli wykonanie badań krwi jest niemożliwe, możliwe jest powtarzanie dawki 0,5 mEq/kg m.c. co 10 minut do czasu powrotu czynności serca. Dzieci do 2 r.ż. - 8,4% preparat należy rozcieńczyć dwukrotną objętością 5% glukozy lub wody do wstrzykiwań, dawki mogą być powtarzane co 10 minut. Nie przekraczać dawki 8 mEq/kg m.c. na dzień. W leczeniu kwasicy metabolicznej leczenie należy prowadzić pod kontrolą badań równowagi kwasowo-zasadowej krwi i stanu pacjenta. Zazwyczaj podaje się u dorosłych i u dzieci 2-5 mEq/kg m.c., w odpowiednim rozcieńczeniu, co 4-8 h. U dzieci można wyliczyć dawkę wg następującego wzoru: NaHCO3 (mmol) = niedobór zasad (mmol) x masa ciała x 0,3
Tak obliczoną ilość dodaje się do płynu nawadniającego, pamiętając, szczególnie u niemowląt, o jonach sodowych zawartych w roztworze lub podaje się podzielone na 2-4 porcje, w odstępach co najmniej 20-30 minutowych. Po podaniu połowy dawki należy ponownie oznaczyć parametry równowagi kwasowo-zasadowej krwi.
Adenosin-Ebewe
Antiarrhythmicum |
|
|
|
Wykaz: B |
roztwór do wstrz. doż.: (6 mg/2 ml) 6 amp. 2 ml |
(Rpz) |
Lz. |
Skład
1 ampułka 2 ml zawiera 6 mg adenozyny.
Działanie
Adenozyna jest nukleozydem purynowym, występującym we wszystkich komórkach ludzkiego organizmu. Bierze udział m.in. w regulacji krążenia wieńcowego, procesie agregacji płytek. Działa ujemnie chrono- i dromotropowo na mięsień serca. Szybka iniekcja dożylna preparatu zwalnia przewodzenie przez węzeł przedsionkowo-komorowy i przerywa obwody re-entry u pacjentów z napadowymi częstoskurczami nadkomorowymi. U około połowy pacjentów leczonych adenozyną obserwuje się powrót częstoskurczów w krótkim czasie. Adenozyna nie jest skuteczna w przerywaniu napadów migotania i trzepotania przedsionków oraz napadów częstoskurczów komorowych. Jest szybko usuwana z krążenia poprzez wychwyt do erytrocytów i komórek śródbłonka. T0,5 wynosi mniej niż 10 s. Jako zasada purynowa jest metabolizowana do kwasu moczowego i wydalana z moczem. Dożylnie podana nie jest eliminowana przez wątrobę ani przez nerki, w związku z czym skuteczność jej nie ulega zmianie u pacjentów z niewydolnością wątroby lub nerek.
Wskazania
Wymagające leczenia objawowe, napadowe częstoskurcze węzłowe nawrotne (AVNRT) i częstoskurcze przedsionkowo-komorowe, także w przebiegu zespołu WPW (AVRT). Preparat jest zalecany w sytuacjach, gdy nie są skuteczne zabiegi zwiększające napięcie nerwu błędnego. Diagnostyka różnicowa (elektrokardiograficzna) częstoskurczu nadkomorowego i komorowego, gdy zabiegi zwiększające napięcie nerwu błędnego nie miały wartości diagnostycznej. Test farmakologiczny wykonywany w celu dokładniejszej oceny obszarów niedokrwienia lub martwicy w mięśniu sercowym metodą ilościowej scyntygrafii perfuzyjnej z izotopem talu (Tal-201 SPECT).
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na adenozynę. Blok przedsionkowo-komorowy II° i III° oraz zespół chorego węzła zatokowego (z wyjątkiem pacjentów z wszczepionym rozrusznikiem). Choroby obturacyjne płuc, szczególnie astma oskrzelowa. Brak wystarczających danych odnośnie stosowania preparatu u dzieci do 18 lat. W ciąży i okresie karmienia piersią stosować jedynie w przypadkach, gdy korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu. Należy zachować ostrożność u pacjentów z ciężką niewydolnością serca, z niestabilną postacią dławicy piersiowej, ze świeżym zawałem mięśnia serca, z migotaniem i trzepotaniem przedsionków (u pacjentów z dodatkowymi szlakami przedsionkowo-komorowymi przemijająco może wystąpić przyspieszenie przewodnictwa), z zespołem wydłużonego QT, po niedawno przebytym zabiegu transplantacji serca (zwiększenie wrażliwości na adenozynę), z ciężkim niedociśnieniem tętniczym, z bezdechem w czasie snu w wywiadzie, z wewnątrzsercowym lewo-prawym przeciekiem, u pacjentów stosujących dipirydamol (może być stosowany wyłącznie w przypadku zagrożenia życia) oraz stosujących digoksynę.
Działanie niepożądane
Często: nagłe zaczerwienienie twarzy, uczucie duszności, skurcz oskrzeli, ból głowy, uczucie ucisku w klatce piersiowej, nudności, zawroty głowy. Rzadziej: nadmierne pocenie się, kołatania serca, hiperwentylacja, uczucie ucisku na głowę, niewyraźne widzenie, uczucie gorąca, bradykardia, asystolia, bóle w klatce piersiowej, nadmierna senność, zaburzenia czucia, bóle ramion, karku i pleców, a także metaliczny smak lub suchość w ustach. Rzadko mogą wystąpić migotanie przedsionków i hipotensja. W pojedynczych przypadkach obserwowano utrzymujące się dłużej, zagrażające życiu i wymagające natychmiastowej elektroterapii zaburzenia rytmu (torsade de pointes, migotanie komór, znaczna bradykardia, asystolia). Notowano także występowanie przemijającego zwiększenia ciśnienia śródczaszkowego. Tuż przed powrotem rytmu zatokowego obserwuje się różne zaburzenia rytmu, jak: nadkomorowe i komorowe skurcze ektopowe, tachykardię i bradykardię zatokową, zahamowania zatokowe i bloki przedsionkowo-komorowe różnego stopnia. Wystąpienie bradykardii ułatwia powstawanie arytmii komorowych (ekstrasystolii, do migotania komór włącznie).
Interakcje
Dipirydamol nasila działanie adenozyny, zmniejszając jej wychwyt komórkowy (stosowanie adenozyny w takich przypadkach dopuszcza się wyłącznie w przypadku zagrożenia życia, konieczne zmniejszenie dawki adenozyny). Metyloksantyny zmniejszają działanie adenozyny (inhibitory receptorów adenozynowych). Leki wpływające na przewodzenie przedsionkowo-komorowe (m.in. antagoniści receptorów , leki przeciwarytmiczne, adenozyna) nasilają wzajemnie działanie utrudniające przewodnictwo przedsionkowo-komorowe. Stosowana równocześnie karbamazepina zwiększa ryzyko wystąpienia bloków przewodzenia.
Dawkowanie
Leczniczo: dawka początkowa wynosi 6 mg. Jeśli częstoskurcz nie ustępuje - po 2 min podaje się 12 mg; jeśli częstoskurcz dalej nie ustępuje - po kolejnych 2 min powtarza się jeszcze raz dawkę 12 mg. U pacjentów stosujących dipirydamol lub pacjentów po transplantacji serca należy zmniejszyć dawkę preparatu. U pacjentów stosujących metyloksantyny może być konieczna większa dawka adenozyny. Adenozynę należy podawać w szybkim (do 2 min) wstrzyknięciu dożylnym, do dużych żył obwodowych: tuż po podaniu preparatu zastosować szybkie wstrzyknięcie dożylne 0,9% roztworu NaCl. Diagnostyka: preparat należy podawać dożylnie w dawce 140 µg/kg m.c./min w ciągu 6 min. Roztwór izotopu należy podać dożylnie po 3 min podawania adenozyny, koniecznie do innej żyły. Podczas podawania preparatu należy mierzyć ciśnienie krwi tętniczej na przeciwległym ramieniu.
Uwagi
Preparat należy stosować w warunkach intensywnego nadzoru medycznego, stwarzających w razie potrzeby możliwości podjęcia natychmiastowej resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Podczas podawania preparatu należy monitorować czynność elektryczną serca.
Calcium chloratum 10%
Remineralisans, antidotum |
|
|
|
Wykaz: B |
roztwór do wstrz. doż.: (100 mg/ml) 10 amp. 10 ml |
(Rp) |
PP |
Skład
1 ampułka (10 ml) zawiera 1,0 g chlorku wapnia (273 mg Ca).
Działanie
Preparat wapnia przeznaczony do podawania pozajelitowego. Wapń jest podstawowym składnikiem mineralnym, wpływającym na utrzymanie równowagi elektrolitowej organizmu oraz prawidłowe funkcjonowanie wielu mechanizmów regulacyjnych. Jest niezbędny w wielu procesach, m.in. przewodnictwie nerwowo-mięśniowym, czynności mięśni, prawidłowym rozwoju układu kostnego, procesach krzepnięcia krwi, aktywacji niektórych enzymów, przepuszczalności błon komórkowych i naczyń. Podanie preparatu pozwala na szybkie uzupełnienie niedoborów wapnia w organizmie.
Wskazania
Stany niedoboru wapnia, wymagające jego szybkiego uzupełnienia. Zatrucie antagonistami wapnia z objawami zaburzeń krążenia (spadek ciśnienia krwi, zaburzenia przewodnictwa). Zatrucie siarczanem magnezu, fluorkami i szczawianami. Wspomagająco w znacznej hiperkaliemii i resuscytacji krążeniowej.
Przeciwwskazania
Hiperkalcemia, kamica nerkowa, ostra niewydolność nerek, migotanie komór. Wyjątkowo ostrożnie stosować u pacjentów leczonych naparstnicą (wyłącznie we wlewie kroplowym). Ostrożnie stosować u pacjentów z upośledzoną czynnością nerek lub chorobami serca. W ciąży stosować wyłącznie w przypadku, gdy przewidywane korzyści przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu.
Działanie niepożądane
Może wystąpić pieczenie, mrowienie i uczucie ucisku w miejscu podania. Niekiedy umiarkowany spadek ciśnienia krwi.
Interakcje
Nasila toksyczne działanie preparatów naparstnicy (zaburzenia rytmu serca). Osłabia działanie atenololu, werapamilu oraz tetracyklin. Wydłuża i nasila działanie tubokuraryny.
Dawkowanie
Indywidualne, zależnie od stopnia niedoboru wapnia. Dożylnie (z szybkością 1-2 ml/min): dorośli 5-10 ml/dawkę; dzieci 0,2-0,3 ml/kg m.c./dawkę, (tj. 20-30 mg/kg m.c./dawkę). Po zakończeniu podania pacjent powinien przez kilka minut pozostać w pozycji leżącej.
8