BANKOWOŚĆ

WYKŁAD 1

Pieniądz.

Obecnie jest dużo kryzysów finansowych. Wszystko co się dzieje to wina polityki Banku Centralnego. Złoto funkcjonowało przez wiele lat. Miało wartość użytkową i wymierzała zdolność zaspokajania określonej potrzeby ludzkiej o to jest właśnie wartość użytkowa. W procesie wymiany producent określone dobra dostaje za to określoną ilość drugiego dobra, przy czym relacje wymienną między poszczególnymi dobrami ustalają się na rynku.

Cechy złota:

1. trudno dostępne - rzadko występuje w przyrodzie i wiąże się z tym dużą wartość2.

3. niezniszczalność4.

5. doskonała podzielność6. bez straty wartości użytkowej.

Pieniądz - wyraz abstrakcyjnej społecznej pracy ludzkiej i dzięki temu służy za ekwiwalent.

Teorie pieniądza: powszechnie traktowany jako środek wymiany, płatności, miernik wartości, instrument oszczędzania. Narodziła się nowa forma pieniądza - banknot. Jego narodziny wiążą się z przechowywaniem złota przez złotnika. Przyjmowali oni złoto na przechowanie i dawali kwit depozytowy - imienny, później na okaziciela. W tym kwicie złotnicy zobowiązali się do każdorazowego zwrotu złota za okazaniem kwitu depozytowego. Kwit zaczął pełnić funkcję suragata złota. Złotnicy mieli coraz więcej pracy - wykonywali nie tylko biernie, ale też udzielali kredytu. Przedtem ilość pieniądza na rynku = ilość złota + kwity depozytowe. Potem ilość pieniądza zwiększyła się o lewe kwity depozytowe.

Wybuchły wojny i epidemie. Posiadacze kwitów poszli po zwrot złota, nie wszyscy dostali. Na niewdzięczności bankierów nie mogli tracić, wtedy w każdym kraju (oprócz W.Bryt.) utworzono jeden bank emisyjny, później centralny, kontrolowany przez państwa. Od przyjętych weksli bank z góry pobierał odsetki.

Banknot - bezterminowe, nieoprocentowane zobowiązanie na okaziciela i emitowane przez bank, opiewający na okrągłe sumy, płatne z okazaniem pieniądzem kruszcowym. Najważniejsza cecha banknotu - wymienialność na pieniądz kruszcowy, opartyna swoistym kredycie bankiera u społeczeństwa. Każdy posiadacz banknotu jeśli nie wymieniał go na złoto to pożyczał bankowi określoną sumę bezprocentową. Pierwotnie wymiana ta była 1:1 ale państwo miało potrzeby i później 0,55. Koszty przygotowania do I Wojny Światowej były tak duże że banknot przejął funkcję pieniądza papierowego.

W 1935 w Polsce zrezygnowano z banknotu. Po wojnie USA i W.Bryt. przywróciły wymienialność, USA zerwały z wymienialnością (1971-1973) przez De-Goul'a Od 1973 funkcjonuje tylko pieniądz papierowy - niewymienialny na złoto.

Pieniądz gotówkowy - ma nieograniczoną moc zwalniania z zobowiązań tzn. można nim regulować płatności na każdą sumę ale pełnienie tej funkcji wymaga autoryzacji pieniądza - za pieniądzem papierowym musi stać silnie państwo. Pieniądz papierowy nie doprowadził do detronizacji pieniądza kruszcowgo - w ograniczonym zasięgu kruszce pełnią funkcje środka płatniczego.

Pieniądz elektroniczny - jest to wartość pieniądza stanowiąca elektroniczny odpowiednik znaków pieniężnych która spełnia łącznie następujące warunki: jest przechowywana na elektronicznym nośniku informacji, jest wydawana do dyspozycji na podstawie umowy w zamian za środki pieniężne o nominalnej wartości nie mniejszej niż ta wartość jest przyjmowana jako środek płatniczy, na żądanie jest wymieniana przez wydawcę na środki pieniężne.

Pieniądz bankowy - bezgotówkowy, depozytowy - 1944: I akt bankowy - nakazywał bankom wymianę 1:1. Pieniądzem bankowym są wkłady i depozyty.

Depozyt - specyficzna postać pieniądza, przechowywana w banku na prośbę klienta.

Ile wynosi obecna cena złota a ile kilka m-cy temu???

WYKŁAD II

Podaż pieniądza - należność podmiotów niebankowych od banków (centralnego i komercyjnych); jest ona wyrazem reakcji dłużnik - wierzyciel, zachodzi między podmiotami niebankowymi, którzy występują w roli wierzyciela a bankami, które są dłużnikami. Tylko te należności podmiotów niebankowych zalicza się do podaży pieniądza, które pełnią funkcję środka płatniczego.

Podaż:

- gotówka - zobowiązania BC wobec podmiotów niebankowoych

- wkłady a vista - depozyty o natychmiastowj wymagalności, którymi możemy dysponować- za pomocą karty, czeku, przekazu, zobowiązanie banku wobec podmiotów niebankowych,

- wkłady terminowe - zasoby podmiotów niebankowych przechowywane na rachunkach bankowych o określonym czasie lub z określonym czasem wypowiedzenia; środki zgromadzone w banku jeśli został zadeklarowany termin.

W UE wkłądy oszczędnościowe - zasoby pieniądza służące lokowaniu majątku, trwała nadwyżka (nie do obsługi płatniczej). Prawny termin wypowiedzenia 3 miesiące.

Różnice między wkładami terminowymi a oszczędnościowymi: terminowe - termin wypowiedzenia może być przedmiotem negocjacji; oszczędnościowe - prawny termin wypowiedzenia.

Wkłady terminowe są wypłacane gdy pozwala na to płynność banku. Można je zaliczyć do podaży pieniądza gdy można je wycofać przed terminem.

STAN NA:PodażdepozytKoniec grudnia 2002422mld270,6mldKoniec stycznia 2003416mld273,9mldSpadek o 1,3%Spadek o 1,3%

Spadek podaży i depozytów to sytuacja negatywna - społeczeństwo coraz biedniejsze.

Aby kreacja pieniądza bankowego:

1. oszczędności na rachunkach bankowych

2. musimy mieć3. ochotę zaciągnąć4. kredyty w bankach

5. banki muszą mieć6. ochotę udzielić7. kredytów

8. banki muszą utrzymywać9. rezerwy gotówkowe na zabezpieczenia bieżących wypłat.

Możliwość kreacji zależy od wielkości rezerw jakie banki muszą utrzymać. W Polsce rezerwa obowiązuje na poziomie 4,5%.

Wzrost rezerwy obowiązkowej gdy wzrost inflacji.

Im większa stopa rezerw tym większa płynność banku, tym mniejsza możliwość kreacji.

Wielkość kreacji zależy do:

1. wielkości rezerw gotówkowych, utrzymywanych poza bankiem

2. struktury pasywów

3. udziały (papiery skarbowe zamienia się na gotówkę)

4. polityka podatkowa

5. stopa podatku dochodowego osób prawnych i fizycznych

WYKŁAD III

System bankowy - ogół zjawisk, ogół jednostek organizacyjnych zajmujących się działalnością bankową w kraju. Ich zadania ustawowe, przepisy wg których działają, wzajemne relacje między nimi, oraz wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem.

Funkcje:

1. stworzenie mechanizmów gromadzenia środków oraz ich inwestowania w różne przedsięwzięcia

2. zapewnienie możliwości dokonywania płatności między podmiotami, transferami w czasie i ponad granicami

3. zapewnienie informacji cenowej umożliwiającej podejmowanie decyzji inwestycyjnych

4. zapewnienie rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem bankowym

5. stworzenie warunków do transformacji środków inwestowania.

Na rozwój systemów bankowych wpływają następujące czynniki:

1. porządek społeczny i gospodarczy, który określa wartości i cele gospodarcze

2. struktura i wielkość3. popytu na usługi bankowe

4. skłonność5. banków do innowacji

6. regulacje prawne działań bankowych

7. zmiany w światowej gospodarce finansowej (zjawiska globalizacji, integracji, uzależnienie działań banków od rynku fin.)

Zmiany, którym podlega system bankowy:

1. własnościowe - chodzi o stronę własnościową sektora bankowego, udział kapitału zagranicznego

2. ilościowe - udział banków w sektorze finansowym, relacji aktywów bankowych do PKB

3. jakościowe - innowacyjność4. , informatyzacja, infrastruktura

Obecny system bankowy jest rezultatem 3 czynników, które zaszły w przeszłości:

1. ustrojowe - zmiany ustawodawstwa bankowego w 1989, które stworzyły podwaliny współczesnego dwuszczeblowego systemu bankowego

2. transformacja polskiej gospodarki w 1990, która spowodowała powstanie banków prywatnych i przejście wszystkich czynności bankowych przez banki komercyjne i spółdzielcze. Stworzyła możliwość3. przeprowadzenia wachlarza transakcji finansowych między bankiem a klientem

4. dostosowanie się do nowych warunków funkcjonowania europejskiego sektora finansowego oraz norm wypracowanych w integracji z UE.

System jednoszczeblowy do 1989 do 1-go lutego.

System dwuszczeblowy:

1. Bank Centralny

2. Pozostałe banki:

- uniwersalne

- parabanki

- spółdzielcze

Integralna część systemu bankowego to Nadzór Bankowy są tu następujące instytucje:

1. Krajowa Izba Rozliczeniowa

2. Bankowy Fundusz Gwarantowany

3. Związek Banków Polskich

4. Biuro Informacji Kredytowej

5. Telebank

6. Polcard

Cele BC - utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityka gospodarczej rządu o ile nie ogranicza to podstawa celu NBP.

Zadania Narodowego Banku Polskiego:

1. organizowanie rozliczeń pieniężnych

2. prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi

3. prowadzenie działalności dewizowej

4. prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa

5. regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie

6. kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego

7. opracowanie sprawozdawczego bilansu płatniczego oraz bilansu i należności i zobowiązań zagranicznych państwa

Podział banków:

1. banki uniwersalne - szeroki zakres działań, świadczą usługi typowe dla tradycyjnej bankowości komercyjnej (depozyty, którymi mają prawo operować2. na wszystkich segmentach rynku i pieniężnym i kapitałowym)

3. banki depozytowo-kredytowe - przyjmują depozyty, kreują pieniądz w postaci udzielania kredytów, dokonują rozliczeń bezgotówkowych np. bank spółdzielczy

4. banki inwestycyjne - gromadzą środki o charakterze długoterminowym, emitują papiery wartościowe, udzielają kredytów długoterminowych, doradztwo finansowe, przejęcia, fuzje

5. banki i kasy oszczędnościowe - podmioty które gromadzą rozproszone oszczędności osób fizycznych i udzielają kredytów krótkoterminowych

6. banki specjalistyczne - ograniczony zakres świadczenia usług bankowych i specjalizacji może przebiegać7. na różnych płaszczyznach np. banki hipoteczne (B. Śląskiego, BRE, BPH)

8. banki emisyjne - najważniejsze, stanowią podstawy systemu bankowego, mniej lub bardziej zależne od państwa, są bankiem banków, refinansują inne banki i prowadzą rachunki banków komercyjnych.

Dziewięć banków komercyjnych:

1. Warszawa - Państwowy Bank Kredytowy

2. Łódź - Powszechny Bank Gospodarczy - przejęty przez PKO

3. Kraków - Bank Przemysłowo - Handlowy

4. Wrocław - Bank Zachodni

5. Poznań - Wielkopolski Bank Kredytowy

6. Szczecin - Pomorski Bank Kredytowy - przejęty przez PKO

7. Katowice - Bank Śląski

8. Gdańsk - Bank Gdański

9. Lublin - Depozytowo-Kredytowy Bank - przejęty przez PKO

Zmiany wprowadzone po reformie systemu bankowego w 1989r:

1. określono niezbędne wymogi do powołania banku i otrzymania licencji na prowadzenie działalności bankowych

2. utworzenie Nadzoru Bankowego w ramach NBP

3. określono ogólne ramy prawne umów - rachunku bankowego i zasad udzielania kredytu ustalając uprawnienia i zakres odpowiedzialnych partnerów

4. określono uprawnienia prezesa NBP wobec banków zagrożonych

5. Prezes NBP uzyskał uprawnienia:

 wydania polecenia opracowania programu naprawczego

 powoływania Zarządu Komisarycznego

 wydania zakazu prowadzenia działalności bankowych

 odebrania licencji na prowadzenie działalności bankowych

 postawienia wniosku o zawieszeniu działalności bankowych

 podjęcie decyzji o likwidacji

6. Ustalenie norm ostrożnościowych w działalności bankowej (wypłacalność7. , płynność8. )

9. wprowadzenie instrumentów polityki pieniężnej (rezerwy obowiązkowe, kredytów refinansowych, stopa procentowa BC i operacji otwartego rynku)

Historia BC:

1. pierwszy BC w 1694 w Anglii

2. w 1844 wydano Akt Bankowy Karola Pell'a - ustalił emisję banknotów na poziomie 19.75 funtów czteriagów, emisja pieniądza uzależniona od ilości złota w banku Francji

3. w 1936 zerwano z zasadą wymienialności

4. w 1913 w USA różne banknoty, obowiązywała zasada że każdy banknot ma 40% pokrycie w złocie, utworzono sieć5. Banków Centralnych. Powstało 12 centralnych instytucji bankowych, zwanych Rezerwą Federalną, wprowadzono 1 banknot, który mógł być6. emitowany przez 12 banków. Ustalono, że bilety banków centralnych oraz lokaty muszą mieć7. 25% pokrycie w amerykańskich zapasach złota.

Podział banków we względu na forme własności:

1. banki państwowe

2. banki prywatne (w formie sp. Akcyjnej)

3. banki spółdzielcze

Historia systemu bankowego w Polsce od roku 1981:

1. wszyscy dostawali kredyt

2. pierwsze założenia dotyczące zmian systemu to lata 81-82

3. stopy procentowe były ustalone odgórnie przez BC by sterować4. działalnością podmiotów gospodarczych

5. w 1982 powstało prawo bankowe, umożliwiło to powołanie innych banków

System bankowy lat 80-tych:

1. ograniczona liczba: ścisła specjalizacja banków i wynikający stąd brak konkurencji

2. łączenie przez NBP funkcji banku komercyjnego i niektórych funkcji BC

3. administracyjne ustalanie przez rząd stóp procentowych, kierunków i wielkości akcji kredytowych

4. brak przepisów dotyczących norm ostrożnościowych brak instrukcji polityki pieniężnej BC

5. brak międzynarodowego systemu rozliczeniowego

Reforma systemu bankowego w latach 88-89, której celem było:

1. utworzenie konkurencyjnego systemu bankowego poprzez umożliwienie zakładania nowych banków

2. zaniechanie ścisłej specjalizacji

3. otwarcie dostępu do krajowego rynku usług bankowych, także dla banków z udziałem kapitału zagranicznego

4. likwidacja ograniczeń w zakresie korzystania przez podmiot z banków

5. obniżenie kosztów pośrednictwa bankowego przez nie nakładanie marż odsetkowych nominalnych

6. zachęcenie do oszczędzania w krajowym systemie bankowym i w walucie krajowej

7. podwyższenie jakości usług bankowych

8. podwyższenie kwalifikacji i prestiżu pracowników bankowych

Ostatecznym celem reformy systemu bankowego było:

1. w skali mikro - stworzenie warunków pełnienia przez banki funkcji podmiotów narzucających twarde ograniczenia budżetowe czy zmuszających je do racjonalnego wykorzystania środków oraz podwyższania efektywności działania

2. w skali makro - stworzenie warunków do alokacji zasobów w gospodarce na zasadzie racjonalności i najbardziej efektywnego ich wykorzystania.

WYKŁAD IV

Bank centralny - prowadzi rozliczenia budżetowe i rządowe. Niedawno ustalono że rozliczenia te będzie prowadził bank państwowy - Bank Gospodarstwa Krajowego (jeden taki w Polsce)

Bilans NBP:

* 1998 - 131478650900zł zysk 667180300zł; aktywa: złoto, dewizy, kredyty refin., lokaty w walutach obcych, kredyty redyskontowe, lombardowe, rządowe papiery wartościowe; pasywa: pieniądz gotówkowy w obiegu, papiery wartościowe, NBP w obiegu i depozyty,

* 1999 - 14709270800 zysk 2297538800zł, zysk w ponad 90% idzie do budżetu

* 2000 - 143079930700zł zysk 5012023700zł; jeżeli zmniejsza się obrót gotówkowy to jest to sytuacja korzystna

* 2001 - 135992180000zł zysk 2696106000zł; mimo tego że rozwija się elektronika bankowa to rośnie obieg pieniądza gotówkowego

Rezerwa walutowa - im większa tym lepsza ocena Polski na rynku międzynarodowym (większa szansa na kredyt)

19934281mld$19946029199514963199618220199721403199828275199927314200027466200126564200229794

Można rozw. Rezerwę walutową, ale tylko wtedy gdy zmniejszy się przy tym stan walut obcych. Rezerwa rewaluacyjna - potrzeba na pokrycie różnic w kursach walutowych (spadł z 4 do 3, to trzeba pokryć).

Unia Gospodarczo-Walutowa - 12 państw (bez Danii, Szwecji) występuje system trójszczeblowy:

 bankiem centralnym jest Europejski System Banków Centralnych

 Europejski BC + Narodowe Banki krajów UE

- Zadania:

1. operacje dewizowe

2. utrzymywanie rezerw dewizowych

3. wspieranie sprawnego działania systemów płatniczych

4. prowadzenie nadzoru nad instytucjami kredytowymi

5. nie ma osobowości prawnej (ESBC)

6. posiadają osobowość7. prawną (EBC + BC krajów UE)

EBC - ma władzę wykonawczą, podejmuje decyzje, wydaje zalecenia. Jest zarządzany przez Radę Naczelną i Zarząd. Skład rady nadzorczej: członkowie zarządu EBC + prezes NBC krajów UE. Skład zarządu: prezes, wiceprezes, 4 członków zarządu - kadencja na 8 lat (bez przedłużania)

Aby być w Unii Gospodarczo-Walutowej:

1. trzeba być2. w UE

3. inflacja nie może być4. wyższa niż (5% od krajów w których jest ona najniższa; w Polsce 0,5%)

5. deficyt nie może przekroczyć6. 3% PKB

7. większość8. długu publicznego (suma deficytu i poręczenia, gwarancje rządowe) poniżej 50% PKB

9. stopy %-owe referencyjne nie mogą być10. wyższe o więcej niż 2pkt % od stóp UE

11. Europejski Mechanizm Wymiany - trzeba do tego należeć12. przez 2 lata, powinien być13. stały kurs PLN do Euro i nie może się odchylać14. o więcej niż 15%

WYKŁAD V

Bankowość uniwersalna - w swojej działalności nie ma ograniczeń o charakterze jakościowym, geograficznym, ilościowym, przedsiębiorstwo, które dokonuje operacje depozytowo-kredytowe, bierze czynny udział w obrocie papierami wartościowymi, może występować na rynkach dewizowych, terminowych, konsultant, doradca.

Banki działają w oparciu o depozyty, banki inwestują. W czasach wielkiego kryzysu banki inwestowały na giełdzie i dlatego tyle banków upadło.

Roosvelt przeprowadził reformę bankowości, nastąpiła specjalizacja banków, banki uniwersalne musiały podzielić się na:

 depozytowo-kredytowe:

- komercyjne

- lokalne (operacje depozytowo-kredytowe, nie mogły ich łączyć- z obrotem papierami wartościowymi)

 inwestycyjne - nie miały prawa przyjmowania depozytów, dokonywały operacji związanych z obrotem, emisją papierów wartościowych, uzyskały status prawny.

Banki japońskie i europejskie powstawały w USA. W 1999 nowy akt bankowy pozwalający bankom depozytowo-kredytowym na łączenie czynności z obrotu papierami wartościowymi. Zgoda Kongresu na łączenie City Banku z firmą Ubezpieczeniową Travel tworząc City Group.

Bankowość specjalistyczna:

1. Banki hipoteczne

2. Banki rolne

3. Banki importowo-eksportowe

4. Banki kredytu ratalnego

5. Kasy oszczędnościowo-budowlane

6. Banki państwowe

7. Bani spółdzielcze

8. Banki w formie S.A.

Bank - osoba prawna utworzona na podstawie ustaw, działająca na podstawie zezwoleń. Działalność polega głównie na operowaniu powierzonymi środkami

Art.5 prawa bankowego ~ 1

Czynności bankowe sensu stricte

1. przyjmowanie wkładów pieniężnych - a vista

2. inne rozrachunki bankowe

3. udzielanie kredytów

4. udzielania i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie akredytywy

5. emitowanie bankowych papierów

6. przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych

7. wydawanie, umarzanie pieniądza elektronicznego

8. wykonywanie innych czynności przewidzianych w ustawie np. ustawa o obligacjach

Art5 prawa bankowego ~ 2

Czynności bankowe które mogą wykonywać na zasadzie swobody gdy wykonuje je bank są operacjami bankowymi:

1. udzielanie pożyczek pieniężnych, kredytów konsumenckich

2. operacje czekowe i wekslowe

3. wydawanie kart płatniczych

4. terminowe operacje finansowe

5. nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych

6. przechowywanie

7. udostępnianie skrytek sejfowych

8. udzielanie i potwierdzanie poręczeń

9. czynności zlecone związane z emisją papierów wartościowych

Model bankowości inwestycyjnej:

Banki mogą wykonywać czynności które wykonują inne podmioty gospodarcze, nie są to czynności bankowe są to czynności na rynku kapitałowym, nieruchomości, wierzytelności. Banki mogą:

1. obejmować2. , nabywać3. akcje i prawa z akcji

4. under - writlera - jest to zobowiązanie banku do zakupu nie sprzedaży, części emisji na rynek własny. Zobowiązania związane z udzieleniem autonomicznego kredytu dla emitenta, gdzie w dniu emisji nie ... do jej wykupu. Jeżeli jest to bank uniwersalny to angażuje w te operacje nie własne a powierzone środki.

5. obrót papierami wartościowymi, nie może być6. dealerem lub brokerem

7. zbywać8. i nabywać9. nieruchomości

10. usługi konsultacyjno-doradcze

11. działalność12. badawcza

Obecnie banki skupiają się na:

1. pożyczaniu pieniędzy

2. kreacji pieniądza

Obecnie następuje rozwój działalności inwestycyjnej np. BRE Bank, Bank Handlowy, przyjmują działalność związaną z emisją papierów wartościowych. Banki uniwersalne, depozytowo-kredytowe w swojej działalności powinni przestrzegać zasad:

1. zasada legalności - wykonywanie pewnych operacji na których nie ma zezwolenia, może spowodować2. cofnięcie zezwolenia na prowadzenie działalności bankowej w ogóle

3. zasada solidności - nie dopuszczenie możliwości do....

Co przemawia za bankowością uniwersalną:

1. stworzenie możliwości klientowi do różnych usług

2. większa elastyczność3. do potrzeb klienta

4. większa elastyczność5. w polityce cenowej klienta

6. doradca bankowy jest uniwersalny

7. skuteczne skłonności do oszczędzania

8. bank uniwersalny może skutecznie gromadzić9. zasoby pieniądza - większe możliwości do ich lokowania

Wady bankowości uniwersalnej:

1. efekt specjalizacji

2. opóźnia innowacje

3. mniejsza odporność4. na konkurencję ze strony instytucji parabankowych

5. wykonywanie operacje w jednym banku prowadzi do rozwiązania, że zyski bogatych obywateli są kosztem biedniejszych

Bank krajowy - ma siedzibę na terenie Polski bez względu na to jaki jest skład kapitałowy np. ING, CityBank - 80% kapitału zagranicznego, ale siedziba w Polsce

Bank zagraniczny - bank mający siedzibę zagranicą (poza granicami Polski) na terytorium państwa nie będącego członkiem UE (jeśli wejdziemy do UE)

Instytucje finansowe - podmiot nie będący bankiem, który łączy 75% przychodów uzyskuje z wykonywania przez siebie działalności gospodarczych w zakresie:

 nabywania i zbywania udziałów i akcji

 udzielania pożyczek i środków własnych

 świadczący usługi w zakresie zbywania i nabywania wierzytelności

 usługi związane ze zbywaniem środków pieniężnych

 emitowanie instrumentów płatniczych

 udzielanie gwarancji i poręczeń

 prowadzenie na rachunek własny lub osoby 3-ciej obrotu instr.

 Zarządzanie aktywami

 Doradztwo finansowe

Międzynarodowe instytucje finansowe - podmioty które większość kapitału własnego należy do państwa będącego członkiem OECD lub Banków Centralnych państw należących do OECD.

Holding finansowy - grupa co najmniej 2 podmiotów w których dominującym jest instytucja finansowa a w skład grupy wchodzą wyłącznie lub co najwyżej banki lub instytucje finansowe ale przynajmniej jednym podmiotem jest bank

Holding o działalności mieszanej - grupa co najmniej 2 podmiotów, w których podmiotem dominującym jest podmiot nie będący bankiem ani instytucją finansową a przynajmniej jednym z podmiotów zależnych jest bank.

Instytucja kredytowa - wg polskiego prawa - podmiot z siedzibą za granicą lub na terytorium państwa UE prowadzi we własnym imieniu i na własny rachunek na podstawie zezwoleń działalność polegającą na przyjmowaniu depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotu i udzielaniu kredytu i wydawaniu pieniądza elektronicznego.

Działalność transgraniczna - otwieranie rachunku z banku za granicą; jest to wyk. Przez instytucję kredytową na terytorium Polski lub przez bank polski na terytorium państwa goszczącego ; czynności w zakresie wynikającym z udzielenia zezwolenia bez uczestnictwa oddziały tej instytucji czy też banku.

Instytucje pośredniczące - bank lub inna instytucja uczestnicząca e dokonywaniu przelewów transgranicznych nie będąca bankiem zleceniodawcy ani bankiem beneficjenta.

-

WYKŁAD VI

Parametry określające jakość banków:

1. współczynnik wypłacalności - relacja funduszy wł. Banku od aktywów skorygowanych pewnymi wagami ryzyka. Różne pozycje aktywów są związane z mniejszym lub większym ryzykiem. Obecnie w mianowniku całkowity wymóg kapitałowy posiadanego ryzyka *12,5. Współczynnik wypłacalności dla baków początkujących 15%, w 2 roku działalności 12%, w 3 roku działalności 8% (np.100/8=12.5)

2. płynność3.

4. zysk netto

5. ROA

6. zwrot na kapitale własnym ROE

Bankowa Regionalna Izba Rozliczeniowa - podporządkowane są jej wszystkie oddziały banków

System SIBIR - powierzany przepływ pieniądza

W 1994 Bank wdrożył system elektroniczny przepływu pieniężnego:

IMBIR - nowy system, wdraża się, dokonuje ZUS-owskie przygotowane do tego systemu, następuje skanowanie danych.

Bilans banków - układ banków różni się od bilansu przedsiębiorstwa. Aktywa (kryterium płynności od najbardziej do najmniej):

1. gotówka

2. rezerwy

3. krótkoterminowe papiery wartościowe

4. papiery długoterminowe

5. kredyty

6. akcje, udziały

7. środki trwałe

8. wartości niematerialne i prawne

Układ podmiotowy:

1. instytucje finansowe (banki, ubezpieczenia, firmy leasingowe, fundusze inwestycyjne)

2. budżet

3. klienci

Kryterium płynności:

1. wkłady na żądanie

2. wkłady terminowe

3. zobowiązania banku z tytułu wyemitowanych papierów

4. rezerwy ogólne (tworzone z zysku netto), celowe (na należności i zobowiązania pozabilansowe, ekspozycje bankowe, wchodzą w koszty obciążające zysk netto)

11 banków zanotowało w 2002 stratę, 3 banki (BRE Bank, Kredyt Bank, BGŻ) zanotowało ogromne straty. Przyczyną jest spowolnienie wzrostu gospodarczego, zwiększa się bezrobocie, spada inflacja (która spowodowała obniżkę stóp %) spadły marże, spadły przychody odsetkowe o 20%.

Kapitały własne:

1. fundusze własne

2. podstawowe

3. uzupełniające

Art.127 Prawa Handlowego:

Fundusze podstawowe:

1. fundusze zasadnicze:

a) w b. Państwowym:

- f. Zakładowy

- f. Zapasowy

- f. Rezerwowy

b) w b. S.A.:

- f. Zakładowy

- f. Zapasowy

- f. Rezerwowy

c) w b. Spółdzielczym

- f. Udziałowy

- f. Zasobowy

- f. rezerwowy

2. fundusze uzupełniające:

a) f. Z aktualizacją majątku trwałego

b) depozyty środków długoterminowych

c) zobowiązania podporządkowane: pożyczka udzielona przez akcjonariuszy klientom banku musi spełniaćd) warunki:

 umowa pożyczki podpisana na 5 lat

 co roku umarza się 20% pożyczki

 w przypadku upadłości banku środki (pożyczka) wypłacana w ostatniej kolejności:

- zobowiązanie do Skarbu Państwa

- zobowiązanie wobec pracowników

- kredyty

- akcje zwykłe

- papiery uprzywilejowane

- pożyczki podporządkowane

Pożyczka (art.720 KC) - zobowiązanie się do przeniesie na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się do oddania tej samej ilości

- może być- odpłatna

- może być- zwrotna

Cechy banków:

1. samodzielność2.

3. konkurencyjność4. - wynika z samodzielności

5. samofinansowość6. - sposób prowadzenia gospodarki finansowej, z własnych przychodów - koszty

7. komercjalizm - wybór tych usług i produktów, które przynoszą dochów, rezygnacja z tych które dochodu nie przynoszą

Źródła finansowania działalności bankowej:

1. kapitały założycielskie (regulowane dyrektywą unijną, co najmniej 5000000 Euro, wynikającej z emisji akcji: 1000000Euro - gdy są pod specjalną opieką)

2. fundusze rezerwowe

3. środki lokowane w baku

4. kredyty BC

5. lokaty międzybankowe

6. emisja papierów wartościowych

7. pożyczki podporządkowane

8. pożyczki z Bankowego Funduszu Gwarantowanego

Banki spółdzielcze - minimalny kapitał założycielski to 1000000Euro pod warunkiem, że się będą zrzeszać, a gdy bank spółdzielczy nie będzie się zrzeszał to kapitał założycielski 5000000Euro. W 2010 mają uzyskać 1000000 bo teraz nie mają tyle. Aport nie może przewyższać 15% kapitału założycielskiego. Gdy bank już działa to aport może wynosić 15% kapitału własnego.

Nadzór bankowy - sprawuje Komisja Nadzoru Bankowego, nie jest organem NBP, to działanie specjalne do 1997 sprawował NBP. Na czele KNB - prezes NBP. F. Wykonawcza - Generalne Inspektorat Nadzoru Bankowego.

Cele nadzoru bankowego:

 zapewnienie bezpieczeństwa środków pieniężnych na rachunkach bankowych oraz zgodności działania banków z przepisami, statutem i decyzją, zezwoleniem

Różnica między produktami a operacjami bankowymi:

1. operacje nie są materialne

2. produkcja i konsumpcja występują jednocześnie

3. w usłudze występuje też klient

4. w usługach bankowych dominują ludzie

Produkt bankowy - jednolity, wyraźnie wyodrębniony pod względem formalnym i cenowym składnik oferty bankowej (nie będzie nim kredytowanie, ale kredyt na zakup samochodu_, w ofercie banki mają 100-120 produktów

Czynności bankowe tworzą operacje bankowe:

1. bierne - gromadzenie środków pieniężnych od klientów banku, ryzyko ponosi deponent

2. czynne - udzielanie kredytów, pożyczek poprzez angażowanie wcześniej zgromadzonych środków pieniężnych, ryzyko po stronie banku

3. pośredniczące - usługi na zlecenie i koszt klienta, banki nie angażują swoich środków pieniężnych, np. utworzenie rachunku banku

Kredyt - stosunek ekonomiczny między wierzycielem a dłużnikiem polegającym na odstąpieniu przez jednej ze stron wierzyciela, drugiej stronie dłużnika, określonej wartości w pieniądzach lub towarze na warunkach zwrotu równowartości w ustalonym terminie z wynagrodzeniem dla właściciela.

Cechy:

 zwrotność

 odpłatność

Funkcje kredytu bankowego:

1. emisyjna - kredyt to narzędzie emisji pieniądza

2. dochodowa - umożliwia dokonanie dodatkowych wydatków

Cechy kredytu bankowego:

1. zwrotność2.

3. odpłatność4.

5. oddanie do dyspozycji a nie na własność6.

7. celowy charakter

8. określona kwota, której nie można powiększyć9.

Zdolność kredytowa - zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami:

 bieżąca

 perspektywiczna

Rodzaje kredytu:

1. w rachunku bieżącym (limit odnawialny lub czasowym)

2. w rachunku kredytowym (zadłużenie)

WYKŁAD VIII

Liberalizacja czynności - coraz więcej podmiotów wykonuje czynności, które kiedyś były przeznaczone dla banków

Zasada 1 licencji - bank , który ma oddział w jakimś kraju członkowskim może otwierać oddziały w innych krajach bez zgody KRNB.

Przeciętnie tworzono w każdym kraju 33 oddziały 33 banków. Występuje tu zapotrzebowanie na operacje złożone.

Zatrudnienie w bankach w Polsce

Liczba placówekZmianaZatrudnienieZmianaPKO BP1253-1397667-674Pekao S.A.8271546900-237PBH PBK487-38243-1910BZ WBK432-99133-630Kredyt Bank38506971-429BIG BG367-28b.d.b.d.BGŻ339-227069-483ING BSK338-77505-162B.Handlowy170-54850-350Invest Bank121-101138-33431.12.200231.12.200131.12.200221.12.2001WV Bank1017530

Wzrost liczby placówek bankowych w UE w 1997-2000:

 Szwecja - 18.4%

 Holandia -14.1%

 W. Bryt. -13.0%

 Niemcy -10.4%

 Belgia -5.6%

 Austria - 4.5%

 Francja - 2.7%

 Hiszpania 3.3%

 Irlandia 6.8%

 Dania 10.2%

 Włochy 11.6%

 Portugalia 13.7%

 Grecja 28.1%

 UE ogółem -3.0%

Liczba placówek na milion mieszkańców w 2000:

 Hiszpania 997

 Niemcy 727

 Luxemburg 689

 Austria 665

 Belgia 564

 Portugalia 553

 Włochy 489

 Dania 450

 Francja 427

 Holandia 388

 Grecja 268

 Irlandia 267

 W. Bryt. 239

 Szwecja 232

 UE średnio 507

 Polska 203

Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe (SKOK) - wielka konkurencja banków; tworzy się je w zakładach pracy, tu nie działają prawa bankowe, nie tworzy się rezerwy obowiązkowej.

DepozytyPożyczki19960.2%0.7%19970.3%0.8%19980.4%1.0%19990.5%1.2%20000.5%1.5%20010.8%1.5%20021.2%1.8%

Oferty urzędów pocztowych:

1. pocztowe - tradycyjne:

- listy

- paczki

- przekazy

2. usługi na rzecz sektora bankowego i instytucji finansowych:

- czeki

- książeczki oszczędnościowe

- wpłaty i wypłaty z rachunków

3. bankowe z Bankiem Pocztowym:

- rachunki lokat bankowych

- bieżące rachunki

- kredyty konsumpcyjne

- pożyczki, doradztwo finansowe

4. usługi towarzyszące:

- informacja o skradzionych kartach

- obsługa baz danych

Instytucje w UE - nie ma pojęcia bank jest tylko nazwa, zakres obowiązków banków i instytucji finansowych:

1. instytucje kredytowe - przypomina bank uniwersalny:

- I dyrektywa - jej działalność- polega na przyjmowaniu depozytów innych funduszy podlegających zwrotowi i udzielaniu kredytów na rachunek własny

- II dyrektywa - wymieni rodzaje usług, których instytucja może świadczyć- i które podlega wzajemnemu uznaniu między krajami.

Wykaz tych rodzajów obejmuje 14 punktów:

 przyjmowanie depozytów

 udzielanie kredytów

 leasing kapitałowy, podobny do kredytu bankowego

 transfer środków pieniężnych

 emisja i administrowanie środków płatności

 udzielenie gwarancji i innych zobowiązań pozabilansowych

 operacje terminowe opcyjnie

 obrót na rachunek lub klienta instrumentów rynku pieniężnego

 doradztwo w zakresie usług kapitałowych

 usługi brokerskie

2. instytucje finansowe

3. firm inwestycyjna

Banki spółdzielcze:

Udział w aktywach sektora bankowego:

19936.6%19945.3%19954.8%19964.6%19974.5%19984.3%19994.2%20004.2%20014.6%20025.0%

Cechy Banku spółdzielczego (1990-1650 banków) - cecha banku spółdzielczego był ich lokalny charakter, ale ustawa 31.01.1989 przyjęła model bankowości uniwersalnej i wg tego modelu miały pracować banki spółdzielcze (ogólnokrajowy charakter). Wtedy banki zaczęły upadać bo istniało duże ryzyko działalności ogólnej (niepewni kredytobiorcy itp.).

I ustawa 1999 - obszar działalności banków spółdzielczych to gmina; można należeć do zrzeszeń które się samemu wybiera. Dziś 450 banków spółdzielczych; kapitałowe 300000Euro, 600000Euro w 2006, 2000000 w 2010r.

4 zrzeszenia:

 BPS - Bank Polskiej Spółdzielczości ok. 869 banków w całym zrzeszeniu, 197,1 mln f. Własnych, zysk netto 11,7%, 4,2 mld 2000-2002r.

 GBW

 MR Bank

 SBR „Sch”

II ustawa 2002 - wzrost znaczenia BS, jest zobowiązany jest zrzeszać się na określonych zasadach:

a) umowa zrzeszenia

b) BS musi nabyćc) co najmniej 1 akcję banku zrzeszającego

d) Umowa musi regulowaće) wszystkie stosunki wzajemnie

f) BS prowadzi działalnośćg) na terenie powiatu, w którym m siedzibę

h) Może z zgodą zrzeszenia prowadzići) działalnośćj) na innym terenie.

Najpierw BS są spółdzielniami, może być zakładany przez osobę fizyczne, cel zgodny z ustawą o spółdzielczości, mogą działać tylko gdy uzyskują zgodę KNB. Czynności:

 przyjmowanie wkładów pieniężnych

 prowadzenie rachunków bankowych

 mogą udzielić kredytu osobie fizycznej, prawnej, zamieszkującej n terenie działania BS

 zrządzenie portfelem

 przechowywanie i administrowanie papierów wartościowych

Instytucje finansowe - podmiot inny niż instrumenty kredytowe, których podstawową działalnością jest nabywanie akcji lub wykonywanie 1 lub więcej działań, które są wyszczególnione w załączniku. Różnice: instytucje finansowe nie mogą przyjmować depozytów od ludzi.

Firma inwestycyjna - podobna do biura maklerskiego, osoba prawna prowadząca stałą działalność polegającą na zawodowym świadczeniu usług inwestycyjnych na rzecz osób.

Zakres działalności:

 zdobywanie papierów wartościowych

 udziały w funduszach inwestowania zbiorowego

 instrumenty pieniężne (bony, weksle)

 operacje na rachunkach terminowych

 doradztwo dla firm

Rodzaje form inwestycyjnych w zależności od zakresu:

 najmniejszy 50000Euro - nie mają uprawnień do przyjmowania środków zajmujących się przekazywaniem zleceń

 125000 Euro - przyjmowanie zleceń + przekazywanie zleceń, zarządzanie indywidualnym portfelem, dyspozycja środkami

 730000 Euro - + przyjmowanie rzeczy w depozyt (papiery wartościowe)

Formy organizacyjne w UE:

1. oddział - miejsce działalności stanowiące prawnie zależną część2. instytucji kredytowych w których prowadzi się wszystkie operacje dozwolone instytucjom kredytowym

3. filia - samodzielny podmiot prawny.

WYKŁAD IX

Bankowość inwestycyjna:

 wszelka działalność głównie korporacji na rynku. BI wykonują wszystkie czynności związane z kapitałem

 wszystkie dziedziny działalności rynku kapitałowego - r. Pierwotny i wtóry, zarządzanie funduszami, ryzykiem

 niektóre dziedziny z r. Kapitałowego

 gwarantowanie emisji i pozyskiwania kapitału:

1. obrót papierami wartościowymi i zarządzanie funduszami

2. doradztwo finansowe i zarządzanie finansowe

3. operacje rynku pieniężnego

4. operowanie instrumentami pochodnymi.

Rola agenta - plasuje emisje na rynku pierwotnym, trzeba mieć znajomość r. kapitałowego, pośrednictwo w zakresie sprzedaży papierów wartościowych

Działalność brokerska - kupno i sprzedaż papierów wartościowych na rachunek osób trzecich, przeważnie jest to kredyt pod zastaw papierów wartościowych, które inwestor chce kupić

Działalność dealerska - na rachunek własny, działalność spekulacyjna

Ventures capital - inwestycje zwiększonego ryzyka:

 kapitał kierowany do branż technologii, które mają wykreować nową firmę lub produkt

 nie notowane na giełdzie, mają one wysokie ryzyko jest z wysoka stopa zwrotu

 koszt własny - przez inwestorów do małych i średnich przedsiębiorstw, które mają innowacyjny produkt lub metodę, które są nieoczekiwane przez rynek czyli jest duże ryzyko

 opis inwestowania w przedsięwzięcia których wysoki poziom niepewności, dzieli ryzyko za pomocą tradycyjnych analiz tynkowych

Inwestycje bezpośrednie - private placement - pozyskiwanie prywatnych inwestorów przez niepubliczne emisje papierów wartościowych. Musimy znaleźć pożyczkodawcę który przez kilka lat będzie miał wolny kapitał

Własne angażowanie kapitałowe - z własnych środków i różnego rodzaju przedsięwzięcia ryzykowne ale zyskowne.

Zarządzanie aktywami - assets mangement - warunki np. stopa zwrotu, agresywna gra na rynku.

Doradztwo - zawsze płatne, prestiżowe, zarządzanie aktywami, projektami, restrukturyzacją, wydawanie opinii

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

---