1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: 1-Bromo-2-chloroetan

Wzór chemiczny: ClCH₂CH₂Br

Wzór sumaryczny: C₂H₄BrCl

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Nazwa chemiczna produktu: 1-bromo-2-chloroetan

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
1-bromo-2-chloroetan	100	107-04-0	203-456-0	T	25-37/39

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Preparat niebezpieczny w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja ciekła, palna. Pary z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe. Są cięższe od powietrza. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy, pary i dymy.

Zagrożenie toksykologiczne: 1-Bromo-2-chloroetan jest substancją toksyczną. Działa na układ nerwowy i drażni skórę oraz płuca. Posiada słabe właściwości narkotyczne. Powoduje uszkodzenie wątroby.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: 1-Bromo-2-chloroetan działa szkodliwie na organizmy wodne i glebowe.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego 1-bromo-2-chloroetanem środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Skontaktować się z lekarzem. Ratujący muszą zadbać również o własne bezpieczeństwo.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Wyprowadzić poszkodowaną osobę na świeże powietrze.
2.	Utrzymywać drożność dróg oddechowych. Podawać tlen. W razie pogorszenia stanu lub ustania oddechu - intubacja i sztuczne oddychanie. Podawać środki pobudzające ośrodek oddechowy. Zapewnić niezwłocznie pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.	W zatruciach doustnych należy natychmiast wywoływać wymioty, a następnie, po podaniu wodnej zawiesiny węgla aktywnego, wymioty wywołać ponownie. Jeżeli zatruty jest przytomny, można przepłukać żołądek wodną zawiesiną węgla aktywowanego.
2.	Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut lub 0,9% roztworem soli kuchennej (najlepiej wyjałowionej), przy wywiniętych powiekach.
2.	W razie potrzeby zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem.
2.	W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Zagrożenia pożarowe:	Substancja palna. Nagrzane pojemniki pękają, potęgując zagrożenie. Pod działaniem wysokich temperatur wydzielają się toksyczne gazy, pary, dymy i aerozole.
W przypadku pożaru sąsiednich obiektów:	Stosować środki w zależności od natury i rozmiaru pożaru.
Zalecenia szczegółowe:	Uwaga: W ogniu wydzielają się z 1-bromo-2-chloroetanu toksyczne gazy, pary i dymy.
Sprzęt ochronny strażaków:	Aparaty izolujące drogi oddechowe. Niezależne aparaty oddechowe.
Uwaga dodatkowa:	Do zbierania rozlanego 1-bromo-2-chloroetanu używać materiałów absorbujących.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się większej ilości 1-bromo-2-chloroetanu do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z uwolnionym 1-bromo-2-chloroetanem. Stosować ubrania ochronne z tkanin odpornych na działanie rozpuszczalników organicznych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed rozpuszczalnikami organicznymi. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów gazowych i cząsteczkowych (filtr gazowy oznaczony kolorem brązowym i literą A oraz filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).
Zalecenia szczegółowe:	Starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), odciąć dopływ z instalacji. Stosować środki mechaniczne, szczelne pojemniki, sorbenty pochodzenia organicznego i nieorganicznego.
Zabezpieczenie środowiska:	Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.
Metody utylizacji:	Unieszkodliwianie na drodze chemicznej lub termicznej - zgodnie z wymogami prawa krajowego.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z 1-bromo-2-chloroetanem, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Substancja palna. Nie wymaga stosowania szczególnych rygorów przeciwpożarowych.
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach w magazynie materiałów szkodliwych wyposażonym w instalację wentylacyjną. Przechowywać w odpowiednio zabezpieczonych szafach, sejfach lub zbiornikach. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać 1-bromo-2-chloroetan, który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy 1-bromo-2-chloroetan odstawiany jest do wskazanego przez służbę ochrony środowiska miejsca celem utylizacji.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Stosowanie się do rygorów bezpiecznej pracy (ochrony osobiste, wentylacja wyciągowa, brak możliwości skażenia kanalizacji i otaczającego środowiska). Wszelkie manipulacje wykonywać pod czynnym dygestorium. Odpadki umieszczać w oddzielnym, oznakowanym, szczelnym pojemniku.

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:	Maski ochronne z filtrami par rozpuszczalników organicznych i cząsteczkowych (filtr gazowy oznaczony kolorem brązowym i literą A oraz filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).
Ręce:	Rękawice ochronne z tworzywa odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie.
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z 1-bromo-2-chloroetanem. Nie wdychać par i aerozoli. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać wszelkie rozlewy. Przed ich zebraniem przysypywać materiałem chłonnym.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy (NDS):

Nie ustalono normy NDS.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy

Metody oceny narażenia opierają się na laboratoryjnym oznaczaniu 1-bromo-2-chloroetanu na stanowisku pracy. Zalecane są metody chromatografii gazowej. Dla oznaczania stężenia par zastępczo można posługiwać się odpowiednimi rurkami wskaźnikowymi.

Polskie normy ochronne:

PN-89/Z-04008.07

Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

PN-84/Z-04008.02

Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Wytyczne ogólne pobierania próbek powietrza atmosferycznego (imisja).

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

1	Masa cząsteczkowa: 143,42 g/mol
2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych jest to bezbarwna, lotna ciecz o drażniącym zapachu.
3	Temperatura topnienia: -17^oC
4	Temperatura wrzenia: 107^oC
5	Gęstość: 1,73 g/cm3 (20^oC)
6	Prężność par: 4 hPa/20^oC
7	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: 1-Bromo-2-chloroetan w wodzie rozpuszcza się słabo (7 g/l w 20^oC). Dobrze rozpuszcza się w alkoholach, eterze i innych rozpuszczalnikach organicznych.
8	Współczynnik załamania światła: 1,492
9	Reaktywność: 1-Bromo-2-chloroetan jest substancją chemicznie stabilną, słabo chemicznie reaktywną. W zetknięciu z ogniem pary 1-bromo-2-chloroetanu ulegają rozkładowi z wytworzeniem bromu, bromowodoru i fosgenu. Rozkład taki zachodzi również pod wpływem światła, z tą różnicą, że przebiega bardzo powoli.
10	Stopień zagrożenia wód: Skrajny
11	Inne: 1-Bromo-2-chloroetan pojawia się wodzie pitnej w wyniku reakcji między chlorem używanym do uzdatniania wody a naturalnymi, organicznymi substancjami z zawartością bromków. 1-Bromo-2-chloroetan wykorzystywany jest do syntez organicznych oraz jako specyficzny rozpuszczalnik.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	1-Bromo-2-chloroetan w warunkach normalnych jest chemicznie stabilny. Unikać kontaktów z otwartym płomieniem, źródłami ciepła, działaniem temperatur >50^oC oraz elektrycznością statyczną.
Właściwości korozyjne:	Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. 1-Bromo-2-chloroetan jest substancją szkodliwą. Posiada słabe właściwości narkotyczne. W ustroju podlega hydrolizie. Działa na układ nerwowy i drażni skórę oraz płuca. Powoduje uszkodzenie wątroby. 1-bromo-2-chloroetan może być przyczyną zejścia śmiertelnego. Objawami zatrucia ostrego jest ból gardła i żołądka, wymioty, kaszel, głęboki oddech, rozszerzone źrenice, podwójne widzenie, szczękościsk, drgawki przypominające padaczkę, napady szału, omamy, senność, apatia. Zgon następuje w wyniku porażenia ośrodka oddechowego. Sekcje zwłok stwierdzały zmiany zwyrodnieniowe w komórkach kory mózgowej, wątrobie, nerkach.

Uwaga: Objawy mogą pojawić się z opóźnieniem od 30 minut do 3 dni po wystąpieniu narażenia.

Dane toksykologiczne:

LD_{50(domięśniowo, szczur)} = 64 mg/kg

Działanie miejscowe (skóra, oczy, błony śluzowe):

Wdychanie par i aerozoli: Przy niskich stężeniach 1-bromo-2-chloroetanu w atmosferze pojawia się łagodne skrócenie oddechu i kaszel. Przy wysokich stężeniach uwidacznia się groźny bezdech z pieniącą się śliną (obrzęk płuc). 1-bromo-2-chloroetan wchłania się przez płuca, powodując senność, chwiejny krok, napady przypominające padaczkę. W groźnych przypadkach pojawiają się skurcze mięśni, drżenie języka i palców rąk, niewyraźna mowa, rozszerzone źrenice i mgliste widzenie. Następnie może wystąpić utrata przytomności i drgawki. Powstać też może niedomoga wątroby i nerek.

Kontakt ze skórą: 1-bromo-2-chloroetan wchłania się przez zdrową skórę i powoduje objawy podobne do tych, które powstają wskutek wdychania i spożycia. Powstaje podrażnienie i zaczerwienienie. Długotrwałe działanie wywołuje dermatozy.

Kontakt z oczami: Może powstać zaczerwienienie i podrażnienie. Wystąpi łzawienie.

Spożycie: Spożycie 1-bromo-2-chloroetanu powoduje nudności, wymioty, napady przypominające padaczkę, chwiejny krok, senność. W groźnych przypadkach pojawiają się skurcze mięśni, drżenie języka i palców rąk, niewyraźna mowa, rozszerzone źrenice i mgliste widzenie. Następnie może wystąpić utrata przytomności i drgawki. Powstać też może niedomoga wątroby i nerek.

Skutki zdrowotne narażenia ostrego: Zaczerwienienie twarzy, rozszerzenie źrenic, przyspieszenie tętna, drżenie kończyn, zaburzenia w oddychaniu, skurcz głośni, sinica, napady drgawek przypominające padaczkę i zapaść. Śmierć następuje wskutek porażenia ośrodka oddechowego. Największym źródłem zatruć 1-bromo-2-chloroetanem jest przemysł.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Stopień zagrożenia wód: Skrajny.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 07 01 03 - rozpuszczalniki chlorowcoorganiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 0 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metali,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	2810
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	6.1
14.3	Grupa pakowania:	III
14.4	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	60
14.5	Symbole niebezpieczeństwa (R):	25-37/38
14.6	Symbole bezpieczeństwa (S):	1/2-45
14.7	Nalepka ostrzegawcza Nr 6.1 wg RID/ADR:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Normą PN ISO 11014-1; 1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych dokonana została na podstawie Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2002 r.).

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi 1-bromo-2-chloroetanu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony wytwórcy i dystrybutora 1-bromo-2-chloroetanu. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• 
  Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Symbol ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym:
Napis ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym:		„Substancja toksyczna.”
Symbole zagrożenia
R 25	Działa toksycznie po połknięciu.
R 37/38	Działa drażniąco na drogi oddechowe i skórę.
Symbole bezpieczeństwa
S 1/2	Przechowywać w zamknięciu i chronić przed dziećmi.
S 45	W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: 1-Bromo-2-chloroetan
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
T	Substancja toksyczna.
Symbol ostrzegawczy na środkach transportu
60	Materiał trujący.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Klasa RID/ADR: 6.1-III		Materiał trujący - niebezpieczny.
Numer ONZ: 2810		Materiał ciekły, trujący, organiczny, inaczej nie ujęty.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

	KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ	Wydanie: I Data wydania: 05.11.02 Strona/stron 1/7
Nazwa:	1-BROMO-2-CHLOROETAN

1-Bromo-2-chloroetan

---