IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI
Nazwa produktu: 1,4-Fenylenodiamina [m-fenylenodiamina, 1,3-fenylenodwuamina, diaminobenzen, MPDA]
ang. : 1,4-phenylenediamine
Wzór konstytucyjny: NH2 C6H4 NH2
Wzór sumaryczny: C6H8N2
Producent:
Dostawca:
Użytkownik:
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Składnik stwarzający zagrożenie:
Nazwa chemiczna |
% wag. |
Nr CAS |
Nr EINECS |
Symbole ostrzegawcze |
Symbole zagrożenia (R) |
1,4-fenylenodiamina |
100 |
106-50-3 |
203-404-7 |
T, N |
23/24/25-43-50/53 |
3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.
Zagrożenie pożarowe: Substancja stała, palna. W ogniu wydzielają się toksyczne gaz, pary i dymy, w tym tlenki węgla i gazy nitrozowe.
Zagrożenie toksykologiczne: 1,4-Fenylenodiamina działa toksycznie na krew. Kontakt ze skórą i okiem prowadzi do podrażnienia i zaczerwienienia. Związek wchłaniany jest przez zdrową skórę.
Zagrożenie ekotoksykologiczne: 1,4-Fenylenodiamina działa szkodliwie na organizmy żywe, w szczególności organizmy wodne. W środowisku stopniowo ulega biologicznej degradacji.
4. PIERWSZA POMOC
Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego 1,4-fenylenodiaminą środowiska na świeże powietrze. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.
Zatrucie inhalacyjne: |
1. Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej. |
2. Jak najszybciej zapewnić pomoc medyczną. |
Zatrucie doustne: |
Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na płukaniu żołądka wodą z dodatkiem dużej ilości węgla aktywnego i tlenku magnezu a następnie przez podanie środka przeczyszczającego. Podawany jest 8% roztwór tiosiarczanu sodu świeżo strąconego wodorotlenku żelaza(III) i tlenku magnezu, mleka, białka jaj, roztworu albuminy, środków pobudzających, a po zabiegach - 30 g oleju rycynowego. |
Skażenie oczu: |
Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach. Zapewnić pomoc medyczną. W przypadku wystąpienia problemów ze wzrokiem, zapewnić pomoc okulisty. |
Skażenie skóry: |
Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę (ratujący musi być stosownie chroniony ochronami osobistymi) a następnie przemyć dużą ilością wody a następnie wodą z łagodnym mydłem. Zapewnić pomoc medyczną. W przypadku, gdy podrażnienie skóry nie przemija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. |
5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU:
Szczególne zagrożenia: |
Substancja palna. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy, pary i dymy, w tym tlenki węgla i gazy nitrozowe. |
Środki gaśnicze: |
|
Zalecenia szczegółowe: |
Mały pożar gasić gaśnicą proszkową (ABC lub BC), duży pożar gasić rozproszonymi prądami wody lub pianą gaśniczą. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się substancji. Powoduje to rozrzucanie palącej się substancji, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Opakowania z roztworem narażone na działania lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru. |
6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA
Zalecenia ogólne: |
W przypadku wydostania się większej ilości 1,4-fenylenodiaminy do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażania środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. |
Środki ochrony osobistej: |
Unikać kontaktu z uwalniającą się 1,4-fenylenodiaminą. Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P 2). |
Zalecenia szczegółowe: |
Usunąć źródło zapłonu, zabezpieczyć opakowania przed nagrzaniem, pyły i pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), zebrać mechanicznie, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia. |
Zabezpieczenie środowiska: |
Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód, powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie. |
7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE
Zapobieganie zatruciom: |
Podczas stosowania 1,4-fenylenodiaminy nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z 1,4-fenylenodiaminą, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci. |
Zapobieganie pożarom / wybuchom: |
Wyeliminować źródła zapłonu - nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, chronić zbiorniki z roztworem przed nagrzaniem. |
Magazynowanie: |
W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach w magazynie substancji trujących, wyposażonych w instalację wentylacyjną, na twardym podłożu, w możliwie niskiej temperaturze. Pojemniki z roztworami napełniać do 90% ich objętości. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. |
Zapobieganie zatruciom: |
Podczas stosowania 1,4-fenylenodiaminy nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z substancją, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w warunkach jak dla materiałów trujących, poza zasięgiem dzieci. |
8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania 1,4-fenylenodiaminy . Sprawna wentylacja.
Ochrony osobiste:
Ręce:: |
Rękawice z tworzywa powlekanego. |
Oczy: |
Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego). |
Drogi oddechowe: |
Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami 1,4-fenylenodiaminy (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P 2). |
Skóra i ciało: |
Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. |
Ochrony zbiorowe: |
Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy. |
Inne informacje: |
Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. |
Zapobieganie zagrożeniom: |
Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów, par lub aerozoli pochodzących z 1,4-fenylenodiaminy, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. |
Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy (NDS):
NDS - 0,1 mg/m3 NDSCh - 0,3 mg/m3
Metody oceny narażenia w środowisku pracy:
PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.
PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.
Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi trujących barwników.
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
9.1 |
Masa cząsteczkowa: 108,14 g/mol. |
9.2 |
Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych 1,4-fenylenodiamina jest ciałem stałym, krystalicznym, barwy białej, zaś techniczna od brunatnej do czarnej. |
9.3 |
Gęstość: 1,14 g/cm3 (15,3oC) |
9.4 |
Gęstość par względem powietrza: 3,74 |
9.5 |
Gęstość usypowa: ok. 600 kg/m3 |
9.6 |
Temperatura topnienia: 139 - 14 oC |
9.7 |
Temperatura wrzenia: 267 - 271 oC |
9.8 |
Temperatura zapłonu: 156 oC |
9.9 |
Temperatura samozapłonu: 560 oC |
9.10 |
Zakres tworzenia mieszanin wybuchowych par z powietrzem: od dolnej granicy 1,4% obj. |
9.11 |
Prężność par w 100oC: 1,42 hPa |
9.12 |
Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: 1,4-Fenylenodiamina nieźle rozpuszcza się wodzie ciepłej - w 40oC rozpuszcza się 100 g/l wody. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie gorącej, a ponadto w eterze. |
9.13 |
Wartość pH (100 g/l H2O/20oC): ok. 9 |
9.14 |
Inne: 1,3-Fenylenodiamina otrzymywana jest przez redukcję 1,3-dinitrobenzenu lub 1,3-nitroaniliny. służy do syntezy barwników azowych, jako wywoływacz przy drukowaniu tkanin, jako przyśpieszacz w wulkanizacji. |
10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Reaktywność i stabilność: |
W normalnych warunkach przechowywania, 1,4-fenylenodiamina jest chemicznie stabilną substancją. Tworzy sole z mocnymi kwasami z którymi wchodzi w gwałtowne reakcje. Unikać kontaktów z kwasami, silnymi utleniaczami i innymi chemikaliami. |
Właściwości korozyjne: |
Brak |
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami.
Informacja ogólna: 1,4-Fenylenodiamina działa toksycznie na krew. Kontakt ze skórą i okiem prowadzi do podrażnienia i zaczerwienienia. Związek wchłaniany jest przez zdrową skórę. Wdychana i spożyta wywołuje nudności i wymioty, ból w klatce piersiowej i osłabienie. Następuje sinica płatków uszu i warg oraz skrócenie oddechu. W groźnych przypadkach wystąpi głęboka sinica warg, dziąseł, języka lub twarzy spowodowana methemoglobinemią. Następnie pojawia się senność, utrata przytomności i rzadziej drgawki, śmierć. Po 2-3 dniach pojawia się niedomoga wątroby.
Dane toksykologiczne:
LD50(doustnie, szczur) = 80 mg/kg,
LC50(Leuciscus, idus) = 0,1 -1,0 mg/l/48 godz.
Działanie miejscowe:
Wdychanie par i aerozoli: Pojawiają się nudności, wymioty, ból w klatce piersiowej i osłabienie Następnie sinica płatków uszu i warg oraz skrócenie oddechu. W groźnych przypadkach występuje głęboka sinica warg, dziąseł, języka oraz twarzy, spowodowane uszkodzeniem krwi (methemoglobinemia). Wywołuje to niedotlenienie. Następnie pojawia się senność, utrata przytomności i rzadziej drgawki. 2-3 dni po narażeniu może pojawić się niedomoga wątroby.
Spożycie: Wystąpią nudności i wymioty. Występuje głęboka sinica warg, dziąseł, języka oraz twarzy, spowodowane uszkodzeniem krwi. Zakłóceniu ulega praca organów wewnętrznych. Pojawia się senność, utrata przytomności.
Kontakt ze skórą: Może wystąpić podrażnienie i zaczerwienienie. Anilina wchłania się z łatwością przez zdrową skórę i powodują objawy takie jak po wdychaniu i spożyciu.
Kontakt z oczami: Pojawi się zaczerwienienia i podrażnienia. W większych stężeniach wywołuje podrażnienie śluzówki oka.
Lekkie zatrucia objawiają się sinicą palców, końców uszu i warg, osłabieniem, bólami i zawrotami głowy, upośledzeniem łaknienia, wymiotami. W cięższych przypadkach obserwuje się przyspieszenie tętna, przyspieszenie oddechu, drgawki i skórcze, obniżenie napięcia mięśni, spadek temperatury, śpiączkę, porażenie i śmierć. Uszkodzeniu ulegają organy wewnętrzne.
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
Działanie na organizmy wskaźnikowe:
Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności:
wobec ssaków: |
6,5 |
wobec ryb: |
7,5 |
wobec bakterii: |
6,4 |
Stopień zagrożenia wód: skrajny
13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
Metody unieszkodliwiania:
Zgodnie z ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206).
Zawartość opakowania, wg:
rodzaju 07 03 99 - inne nie wymienione odpady.
Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych...., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).
Opakowania - kaucjonowane, wg:
rodzaj 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,
rodzaj 15 01 04 - opakowania z metali,
rodzaj 15 01 07 - opakowania ze szkła.
INFORMACJE O TRANSPORCIE
]4.1 |
Numer ONZ : |
1673 |
14.2 |
Klasa RID/ADR/IMO: |
6.1 |
14.3 |
Grupa pakowania: |
III |
14.4 |
Numer rozpoznawczy zagrożenia: |
60 |
14.5 |
Numer indeksowy (EC): |
612-028-00-6 |
14.6 |
Symbole niebezpieczeństwa (R): |
23/24/25-43-50/53 |
14.7 |
Symbole bezpieczeństwa (S): |
1/2-28-36/37-45-60-61 |
14.8 |
Nalepka ostrzegawcza Nr 6.1 wg ADR/RID: |
|
INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Kartę wykonano zgodnie z:
Dyrektywami UE Nr 67/548 EEC oraz 88/379/EEC.
Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.01r. (Dz.U.11 poz.84; 100 poz.1085; 123 poz.1350; 125 poz.1367 ze zmianą z dnia 5.07.02r. (Dz.U.142 poz.1187),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3.07.02r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz.U.140 poz.1171),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3.07.02r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.129 poz.1110),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11.07.02r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U.140 poz.1173),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11.07.02r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U.140 poz.1172),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15.07.2002r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz.U.140 poz.1174),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14.07.02r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz.U.142 poz.1194),
Normą PN-ISO 11014-1:1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”,
Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17.06.1998r. (Dz.U.79 poz.513) ze zmianą 2.01.2001r. (Dz.U.4 poz.36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11.09.96r. (Dz.U.121 poz.571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki,
Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28.04.1998r. (Dz.U.55 poz.355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu,
Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.10.98r. (Dz.U.145 poz.942) i zmianą 05.03.2001 (Dz.U.22 poz.251)w sprawie szczegółowych zasad, usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych,
Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206),
Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001r.),
Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi 1,4-fenylenodiaminy, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.
Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony wytwórcy i dystrybutora 1,4-fenylenodiaminy. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakikolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału którego karta dotyczy.
Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.
Na etykiecie należy zamieścić następujące informacje:
Symbole ostrzegawcze na opakowaniu jednostkowym:
|
|
||
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych: |
„Substancja toksyczna, niebezpieczna dla środowiska.” |
||
Symbole i informacje dot. zagrożenia |
|||
R 23/24/25 |
Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu |
||
R 43 |
Może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą |
||
R 50/53 |
Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym |
||
Symbole i informacje dot. bezpieczeństwa |
|||
S 1/2 |
Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi |
||
S 28 |
Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością |
||
S 36/37 |
Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne |
||
S 45 |
W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę |
||
S 60 |
Substancję i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny |
||
S 61 |
Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki |
INNE INFORMACJE
1,4-Fenylenodiamina |
||
16.2 Znaczenie symboli: |
||
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych |
||
T |
Substancja toksyczna. |
|
N |
Substancja niebezpieczna dla środowiska |
|
Numer rozpoznawczy zagrożenia |
||
60 |
Materiał trujący lub słabo trujący |
|
Znaczenie oznaczeń transportowych |
||
Klasa RID/ADR: 6.1-II |
Materiał trujący - mniej niebezpieczny. |
|
Numer ONZ: 1673 |
Fenylenodiaminy (o-, m- i p-) |
Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyka nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.
* * * * *
Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC
|
KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI |
Wydanie: I Data wydania: 15.12.02 Strona/stron 8/8 |
Nazwa: |
1,4-FENYLENODIAMINA |
1,4-Fenylenodiamina