ODCZYN reakcja organizmu na zadziałanie odpowiedniej porcji energii.
Odczyn zależy od:
ilości energii dostarczonej do tkanek
czasu zadziałania  bodźca
właściwości tkanki

Odczyn progowy- najmniejszy stwierdzalny odczyn
Odczyn normalny - to odczyn, który można przewidzieć po zadziałaniu danego bodźca na tkanki wykazujące prawidłowe czynności
Odczyn paradoksalny - to odczyn w którym może wystąpić skutek odmienny od spodziewanego, w przypadku tkanek zmienionych chorobowo
Odczyn miejscowy - występuje w miejscu zadziałania energii
Odczyn ogólny - odpowiedź całego organizmu lub niektórych jego układów na dany bodź. Fizyczny na drodze odruchowej
Odczyn odwracalny - ustępuje po upływie pewnego czasu
Odczyn nieodwracalny - powstaje w wyniku upośledzenia lub zniesienia czynności tkanek oraz zaburzenia lub zniszczenia struktury tkanki

Zakres promieniowania elektromagnetycznego

• Promieniowanie nadfioletowe UV- 200- 400 nm

UVC - 200- 280 nm

UVB - 280- 315 nm

UVA - 315 - 400 nm

• Promieniowanie widzialne - 400 - 760 nm

• Promieniowanie podczerwone IR - 770 - 15 000 nm

IRA - 770- 1400 nm

IRB - 1400 - 4000 nm

IRC - 4000 - 15 000 nm

Działanie cieplne promieni podczerwonych na skórę powoduje powstanie odczynu miejscowego RUMIEŃ CIEPLNY Cechy charakterystyczne rumienia:
- występuje już w trakcie naświetlania
- zaczerwienianie na skórze ma charakter nierównomierny i plamisty
- zanika po pewnym czasie od naświetlania, jest to krótki czas ok. 0,5 godz. który zależy od dawki promieniowania

Lampy sollux wyposażone są w specjalne filtry ze szkła koloru czerwonego i niebieskiego. Filtry zbudowane są z prostokątnych płytek szklanych zamocowanych w metalowej ramce.
Filtry czerwone - przepuszczają prom. podczerwone i prom. widzialne czerwone
Filtry niebieskie - przepuszczają prom. widzialne niebieskie
Zastosowanie filtrów w zależności od wskazań lekarskich :
Filtry czerwone - stany zapalne tkanek, gojenie ran, czyraki, blizny, przed zabiegiem oczyszczania
Filtry niebieskie - ogranicza oddziaływanie promieniowanie podczerwone, uśmierza ból, przeczulice, nerwobóle, w celu złagodzenia podrażnień, po zabiegu oczyszczania skóry

Szkło Chance-Crookesa wykazuje zdolność pochłaniania promieniowania UV zatem wykorzystywane jest w okularach ochronnych stosowanych przy zabiegach naświetlania.

Filtr Wooda jest to specjalna lampa dająca możliwość dokładnego obejrzenia skóry. Składa się z czterech żarówek, których działanie polega na przepuszczeniu promieni nadfioletowych przez szklany filtr zawierający tlenek potasu i niklu. Diagnozę można postawić na podstawie zjawiska fluorescencji. Różne miejsca na skórze charakteryzują się innym odbiciem np. skóra normalna daje odbicie niebiesko-fioletowe, sucha blado-fioletowy, dobrze nawilżona ciemno-fioletowy. Badania tego typu są stosowane w dermatologii i kosmetyce.

Działanie biologiczne i wpływ UV na organizm

Odczyny i skutki biologiczne zachodzące w ustroju są związane z reakcjami fotochemicznymi, które mogą prowadzić do powstania nowych związków ( fotosynteza) lub rozpadu na związki o mniej złożonej budowie (fotoliza).

Skutki biologiczne to :

• powstanie w skórze RUMIENIA FOTOCHEMICZNEGO

• tworzenie pigmentu

• wytwarzanie witaminy D

• zwiększenie wrażliwości na promieniowanie nadfioletowe

• działanie bakteriobójcze UV

Rumien fotochemiczny

Odczyn skóry na UV wyrażający się zaczerwienieniem w wyniku rozszerzenia naczyń krwionośnych.

Intensywność rumienia zależy od :

• Długości fali ( najsilniej widoczny przy długości 297-250nm)

• Intensywności emisji źródła promieniowania

• Czasu napromieniowania

• Odległości od skóry

• Wrażliwości skóry( grubość naskórka i okolice ciała)

• Wrażliwości osobniczej( karnacja, wiek, kolor włosów)

Cechy charakterystyczne rumienia:
- ma 3 okresy ewolucji
- jest jednolity
- jest ściśle ograniczony na powierzchni naświetlanej

Ewolucja rumienia fotochemicznego :
okres utajenia - 1-6 godz. - dochodzi do pochłonięcia promieniowania UV przez białko komórkowe
okres narastania rumienia - 6- 24 godz. - pierwsze objawy rozszerzenia naczyń krwionośnych do osiągnięcia maksymalnego nasilenia rumienia
okres ustępowania rumienia - kilka godzin do kilku dni - zgrubienie naskórka, łuszczenia się oraz zbrunatnienie skóry ( pigmentacja)

odczyn rumieniowy	Dawka wywołująca odczyn,wyrażona w dawkach progowych	Okres utajenia, w godzin	Maksym. nasilenie odczynu	Utrzymywanie się odczynu	Zmiany zachodzące w skórze
Odczyn Progowy Odczyn I° OdczynII° Odczyn III° OdczynIV° Odczyn V	1 2 3-4 5-6 6-8 8-10	4-6 4 3-4 2 1,5-2 1-1,5	W 8h w 12 h W 24h w 3 dniu w 3-4 dniu w 3-4 dniu	do 12 h do 24 h od 2 do 3 dni do 5 dni od 7 do 10 dni od 9 do 10 dni	nieznaczne zaróżowienie zaróżowienie skóry bez objawów podrażnienia silne zaróżowienie skóry, lekka bolesność skóra żywoczerwona, obrzękła i bolesna j.w. występują pęcherze wypełnione płynem surowiczym obrzęk, pęcherze. martwica skóry

Techniki wykonywania zabiegów laserem biostymulacyjnym

Technika bezkontaktowa ( scanning)- skanowanie w przypadku jeżeli nie jest wskazany kontakt sondy ze zmianą chorobową( np. owrzodzenia). Może być wykonywana punktowo lub na określona powierzchnię ( sonda jednopunktowa lub sonda prysznicowa)

Technika kontaktowa - wykonana za pomocą sondy ręcznej czyli punktowo lub punktowo z uciskiem. W tej metodzie wykorzystuje się punkty spustowe lub punkty akupunkturowe.

Czas ekspozycji zależy od zastosowanej techniki zabiegowej :

- technika stabilna - 15 sek. - 2 min

- technika labilna - kilka lub kilkanaście min

Optymalny czas naświetlania 1 cm2 - 90 sek

Masaż klasyczny leczniczy wykonujemy na rozluźnionych mięśniach  w kierunku dosercowym zgodnie z przebiegiem włókien mięśniowych, naczyń limfatycznych i żylnych. Uwzględnia się kierunek do węzłów chłonnych. W celu rozluźnienia masaż jest wykonywany w poz. leżąc na plecach, na boku i na brzuchu lub w poz. siedzącej przy masażu klatki piersiowej i kończyn górnych.

Środki pomocnicze w masażu klasycznym dzielimy na:
- ułatwiające
- wspomagające
Do śr. ułatwiających zaliczamy wszystkie preparaty, które zmniejszają tarcie między rękami a powierzchnią skóry osoby masowanej. Zaliczamy do nich
- talk kosmetyczny
-oliwa z oliwek
-oliwka do pielęgnacji skóry
-wazelina
-kremy silikonowe
Środki wspomagające to preparaty o działaniu obojętnym, które pozostawione na powierzchni skóry mają dodatkowo utrzymywać ciepło wytworzone w czasie masażu( linomak, dermosan).
Do środków wspomagających masaż zaliczamy preparaty o działaniu leczniczym ( maści, kremy, żele, areozole) , które mają działanie rozgrzewające ( nie stosować w okolicę błon śluzowych i stosować ostrożnie), przeciwbólowe, znieczulające, przeciwzapalne, przeciwwysiękowe oraz przeciwobrzękowe.
Środki wspomagające wprowadzamy pod koniec masażu jako wcierkę w wybrane miejsca bólu lub wymagające określonego działania w zależności od ich właściwości leczniczych.

Ultradźwięki

Podczas zabiegu konieczne jest zastosowanie tzw. preparatów sprzęgających (olej parafinowy, żel do USG, woda), które zapewniają odpowiedni kontakt głowicy ze skórą i ułatwiają wprowadzenie substancji aktywnych w głąb skóry, a jednocześnie zapewniają prawidłowe działanie ultradźwięków i uzyskanie pożądanych efektów.

Substancje sprzęgające ułatwiają przenikanie fali do tkanek gdyż ma ona wówczas mniejszy współczynnik odbicia.

Kawitacja - Działanie mechaniczne polega na wprawianiu cząstek w tkankach w rytmiczne drgania i wywoływaniu tzw. „mikromasażu komórek” w wyniku naprzemiennego rozciągania i ściskania. Powoduje to poprawę mikrokrążenia, wzrost przepuszczalności błon komórkowych, przyspieszenie metabolizmu komórek - poprawia więc zaopatrzenie tkanek w składniki odżywcze i tlen, a także ułatwia usuwanie produktów przemiany materii.
Drganiom cząstek towarzyszy zjawisko kawitacji (łac. cavitas - jama), które polega na powstaniu, w wyniku chwilowego spadku ciśnienia, mikropęcherzyków wypełnionych gazem. Mają one zdolność powiększania się w wyniku działania fali ultradźwiękowej, a następnie zapadania i wytwarzania fali uderzeniowej, z jednoczesnym wzrostem temperatury i uwolnieniem wolnych rodników.

Zakres temperatur w którym nie odczuwa się ani ciepła ani zimna nazwano
strefą komfortu cieplnego
i jest ona bliska cieplnemu punktowi obojętnemu skóry, który w warunkach środowiska wodnego mieści się w zakresie 34-36 stopni C a dla powietrza - 20 stopni C
Istnieje wiele skal odczuwania przez człowieka temperatury wody. Dla celów praktycznych przydatny jest podział, w którym wyróżnia się :
- woda zimna (8-20°C)
- woda chłodna (21-27°C)
- woda letnia (28-33°C)
- woda ciepła (34-37°C)
- woda gorąca (38-42°C)

Masaż podwodny

Działa na tkanki podobnie jak klasyczny masaż, powodując zwiększenie ukrwienia i przepływu chłonki. Siła podwodnego natrysku biczowego jest jednak większa niż masażu klasycznego, dochodzi bowiem działanie termiczne i hydrostatyczne kąpieli całkowitej. Czynniki te modyfikują znacznie działanie mechaniczne ciśnienia strumienia wody kierowanego na ciało pacjenta. Przede wszystkim w grę wchodzi maksymalnie możliwe do uzyskania rozluźnienie mięśni w kąpieli wodnej, co stwarza możliwość głębokiego działania strumienia wody na tkanki. Stanowi bardzo cenne uzupełnienie masażu klasycznego.

Do jego zalet należy równomierność oddziaływania na tkanki indywidualnie ustalona i stała dawka energii mechanicznej oraz odruchowe rozluźnienie mięśni w cieplej wodzie.

• odległość nasadki od powierzchni skóry 10-30 cm

• temperatura wody 36-40°C

• Strumień wody o określonym ciśnieniu 2-4 ATM.

• Zastosowanie różnych nasadek na wąż gumowy ( deszczowa - o pow. 60 mm2, żabi pyszczek o pow. 100mm2)

• Czas trwania zabiegu 10-30 minut

• Masaż w pozycji na plecach, na brzuchu i na boku

• Wskazania : choroby narządu ruchu, nerwobóle, zaburzenia przemiany materii, zaburzenia ukrwienia obwodowego; przeciwwskazania : niewydolność krążenia, choroba nadciśnieniowa, choroba wieńcowa, stany wyniszczenia, ostre stany zapalne

Peeling kawitacyjny - przyśpiesza proces leczenia. Dzięki niemu usuwa się nadmiar łoju, bakterie, zbędne produkty przemiany materii, resztki kosmetyków, obumarłe komórki, zaskórniki, jednocześnie uzyskuje się efekt bakteriobójczy. Działanie peelingu kawitacyjnego to nie tylko poprawa stanu skóry trądzikowej, lecz także spłycenie blizn potrądzikowych, rozjaśnienie przebarwień, zwężenie porów i zmniejszenie łojotoku.

Wskazania do zabiegów ultradźwiękowych

• stany pourazowe takie jak złamania, zwichnięcia, skręcenia, krwiaki,

• bóle reumatyczne, neurologiczne,

• bóle poamputacyjne,

• choroba zwyrodnieniowa

• nerwoból nerwu trójdzielnego,

• owrzodzenia podudzi,

• odmrożenia

• trądzik pospolity,

• trądzik różowaty,

• zaburzenia pigmentacji

• zmarszczki,

• blizny,

• rozstępy,

• cellulite

•  rumieńce,

• rozszerzone naczynia, wynaczynienia oraz siniaki

Przeciwwskazania do zabiegów ultradźwiękowych

• Nowotwory

• Ciąża

• Skazy krwotoczne

• Niewydolność krążenia

• Zaburzenia rytmu serca

• Rozrusznik serca

• Zaburzenia ukrwienia obwodowego

• Ostre stany zapalne

• Stany gorączkowe

• Wyniszczenie organizmu

• Nie zakończony wzrost kości

• Metalowe implanty

• Odcinek szyjny powyżej C 3

• Osteoporoza ?

Elektrostymulacja

Zabieg elektroleczniczy, w którym wykorzystuje się prąd impulsowy aby wywołać skurcz mięśnia. Najczęściej wykonuje się elektrostymulację nerwów i mięśni. Wyróżnia się dwie metody elektrostymulacji układu nerwowo-mięśniowego:

• elektrostymulację elektrodą czynną

• elektrostymulację dwuelektrodową

Elektrostymulacja elektrodą czynną- w metodzie tej nerw lub mięsień pobudza się elektrodą czynną, połączoną z biegunem ujemnym źródła prądu, której wymiary są wiele razy mniejsze od elektrody biernej, umieszczonej na skórze w dostatecznie dużym oddaleniu. Elektrodę czynną przykłada się do skóry w miejscu odpowiadającym tzw. punktowi motorycznemu. Wyróżnia się punkty motoryczne nerwów i mięśni.

Punkt motoryczny nerwu (punkt pośredni) odpowiada miejscu na skórze, w którym nerw znajduje się najbliżej jej powierzchni, zaś

punkt motoryczny mięśnia (punkt bezpośredni) — miejscu, w którym nerw wnika do mięśnia.

W zakładach kosmetycznych często stosuje się stymulację TENS (Transcutaneous Electrical Nervous Stimulation- stymulacja nerwów czuciowych z wykorzystaniem płytkowych elektrod powierzchownych) dla wzmocnienia, kształtowania określonych partii mięśni, newralgicznych z punktu widzenia urody. Są to głównie :
 » mięśnie twarzy
 » mięśnie piersiowe i mięśnie ramion
 » mięśnie brzucha
 » mięśnie pośladkowe i mięśnie ud lub łydek.
Metoda TENS -jest odmianą elektrostymulacji, wykorzystującą prądy impulsowe o niskiej częstotliwości (przedział 1-150 Hz), zbliżonej do częstotliwości prądów fizjologicznych. Każdy rodzaj unerwienia reaguje na inną częstotliwość.
Np.: unerwienie naczynioruchowe na częstotliwość 1,5-5 Hz.; Unerwienie mięśni wolnokurczliwych - na częstotliwość 15-25 Hz, szybkokurczliwych na 30-100 Hz (zależnie od typu).

Wykorzystanie TENS w salonach kosmetycznych powoduje:
- poprawe ukrwienia i unaczynienia skóry,
- zmniejszenie objawów cellulitis,
- kształtuje sylwetkę, czyli wzmacnia te partie mięśni, które nas interesują (tzw. strukturalizacja).
Ze względu na to, że wzmacnianie mięśni jest procesem fizjologicznym, osiągnięcie pożądanego efektu wymaga odpowiedniej ilości zabiegów rozłożonych w czasie. Seria 10 czy nawet 20 zabiegów nie zagwarantuje trwałych efektów. Niewątpliwie poprawi ukrwienie mięśni i podniesie ich tonus, ale realne wzmocnienie mięśni wymaga minimum 12 -16 tygodni stymulacji wykonywanych 3 - 4 razy w tygodniu.
Stymulację TENS można stosować bez szkody dla zdrowia nawet 1 -2 razy dziennie, po ok 20 minut. Jeśli trening fizyczny uzupełniany jest stymulacją mięśni to efekty są najlepsze.
Elektryczna stymulacja normalnie unerwionych mięśni może mieć podobny skutki na mięśnie, inne tkanki i układy jako równoważnik aktywnych ćwiczeń, w momencie, gdy są one ograniczone

Sauna wskazania

• - pielęgnacja ciała

• - odprężenie

• - odpoczynek po intensywnych wysiłkach fizycznych

• - zwiększenie wydolności organizmu

• - przewlekłe schorzenia gośćcowe

• - choroby zwyrodnieniowe stawów

• - nadciśnienie tętnicze okres I

• - stany pourazowe narządów ruchu

• - niektóre choroby skóry ( np. trądzik )

• - przewlekłe stany zapalne narządów rodnych

Przeciwwskazania do kąpieli w saunie

• - ostre i przewlekłe choroby zakaźne oraz stwierdzone ich nosicielstwo

• - ostre choroby gorączkowe, w tym również początkowy okres przeziębieniowy

• - skłonność do krwawienia

• - schorzenia przewlekłe, takie jak gruźlica, choroba nowotworowa, choroby nerek, wątroby oraz niedokrwistość

• - niektóre choroby skóry

• - ciąża powikłana zatruciem ciążowym lub niedokrwistością

• - zaburzenia wydzielania wewnętrznego - nadczynność gruczołu tarczowego, obrzęk śluzowaty oraz niedomoga kory nadnerczy

• - padaczka i stany psychotyczne

• - choroby układu krążenia, w tym stabilna i niestabilna choroba wieńcowa, stany po przebytym zawale mięśnia sercowego, stany po wylewach krwawych, uogólniona miażdżyca, zarostowe schorzenia naczyń krwionośnych

• - zakrzepowe zapalenie żył

• - narkomania i alkoholizm

• - jaskra

Łaźnia sucha ( rzymska)
W odpowiednio przygotowanym pomieszczeniu powietrze ogrzewane jest do temperatury 40-60 stopni C piecykiem lub elektrycznymi grzejnikami. W pomieszczeniu jest niska zawartość pary wodnej dlatego temperatura jest niższa niż w łaźni fińskiej. Czas zabiegu wynosi ok. 15- 20 min po którym wykonuje się chłodną kąpiel.

Łaźnia parowa - jako okładziny ścian stosuje się przede wszystkim płytki ceramiczne. Wyposażona jest w generator (wytwornicę) pary wodnej, która umieszczana jest poza obrębem łaźni. Konieczne jest też wspomaganie dopływem świeżego powietrza. Cechą charakterystyczną kąpieli w łaźni parowej jest też stosunkowo niska temperatura 43-55 ºC oraz wysoka wilgotność sięgająca 100%.

Parafina to mieszanina stałych alkanów (powyżej 15 atomów węgla w cząsteczce) o temperaturze wrzenia ponad 350°C i temperaturze topnienia 42-54 stopni C. Duża pojemność cieplna i małe przewodnictwo cieplne czyni ją przydatną do celów leczniczych. Parafina przygotowywana jest w specjalnych kuchniach parafinowych i używana wielokrotnie do różnego rodzaju zabiegów : kąpiele parafinowe, okłady, zanurzenia, smarowania.

Lecznicze działanie parafiny :

• Utrzymuje długo ciepło i wolno je oddaje do otoczenia

• Zastygając zmniejsza swą objętość o 10-20% zatem wywiera ucisk na i tak zwiększoną objętość ciała podgrzanego

• Wzrasta temperatura skóry do 39 - 41 stopni C - optymalna temperatura do wzmożenia aktywność procesów przemiany tkankowej

• Usprawnia krążenie w naczyniach włosowatych skóry

• Wspomaga procesy utleniania tkankowego

• Ułatwia wydalanie z tkanek toksycznych produktów przemiany materii

Zabiegi z użyciem parafiny

• Pędzlowanie - polega na nakładaniu na skórę za pomocą płaskiego pędzla kilku warstw szybko stygnącej parafiny. Pierwsza warstwa chroni skórę przed przegrzaniem. Kiedy warstwa parafiny na skórze osiągnie grubość 2 cm wówczas owija się ją papierem woskowym i ciepłym kocem dla podtrzymania efektu termicznego. Czas zabiegu ok. 30 minut

• Stosowanie parafiny ściętej - o temperaturze 42 - 45 stopni C , rozgrzaną parafinę wylewa się do prostokątnych kuwet aż do momentu zastygnięcia a następnie nakłada się na wybrane miejsce. Dalsze postępowanie jak wyżej

• Zanurzenia ( co 1 sekundę) dłoni lub stóp w parafinie o temperaturze 52-60 stopni . Tworzą się tzw rękawice lub skarpetki

• Wskazania

• stany zapalne

• zmiany zwyrodnieniowe dużych stawów

• wzmożone napięcie mięśniowe

• nerwobóle

• okłady przed mechanicznym oczyszczeniem skóry

• jako maseczka odżywcza z dodatkiem kitu pszczelego

• szorstka i sucha skóra

• Przeciwwskazania

• ostre stany zapalne

• gorączka

• gruźlica

• niewydolność krążenia

• miażdżyca

• Nowotwory

• Osteoporoza

• Nadciśnienie tętnicze

• egzemy

• grzybice skóry lub paznokci

• uczulenie na parafinę
  
  Parafina odwapnia kości

Zabiegi zimne ogólne

Ogólna gazowa kąpiel kriostymulacyjna - przeprowadzona jest w specjalnej komorze kriogenicznej w której można uzyskać temperaturę -100 do - 160 stopni C. pacjent do komory wchodzi w specjalnym stroju ( koszulka, nauszniki, rękawiczki i skarpety) i poddany jest zabiegowi w obłokach pary mieszaniny par ciekłego azotu i powietrza atmosferycznego. W komorze pacjent przebywa od 30 sekund do 3 minut

Ogólne przeciwwskazania do stosowania zabiegów krioterapii
- stany nadwrażliwości na zimno
- krioglobulinemia, hemoglobinuria napadowa
- zespół Raynauda
- zespół Sudecka
- zapalenie miedniczek nerkowych
- stany zapalne o różnej etiologii w przewlekłym okresie chorobowym
- zapalenie pęcherza moczowego
- stany wyniszczenia i ogólnego osłabienia
- miejscowe odmrożenie

Ogólne wskazania do stosowania zabiegów krioterapii
1. Choroby narządu ruchu
- stłuczenia, krwiaki, urazy tkanek miękkich ( bezpośrednio po urazie )
- obrzęki po złamaniach ( okres wczesny )
- ostre zapalenie ścięgien, torebek stawowych
- przykurcze stawów ( po zabiegach chirurgicznych )
- stany po amputacji
2. Choroby reumatyczne
- RZS ostry stan
- stany bólowe ostre w chorobie zwyrodnieniowej stawów
- ostry zespół zapalenia okołostawowego
- ostry zespół zapalenia tkanki okołostawowej
3. Choroby układu nerwowego
- bóle głównie pochodzenia naczyniowego
- ostre zapalenie nerwów obwodowych
- rwa kulszowa ( stan ostry )
- wzmożone napięcie mięśniowe
4. Choroby układu krążenia
- zakrzepowe zapalenie żył ( okres początkowy )
5. Choroby przewodu pokarmowego
- zapalenie pęcherza żółciowego
- ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
6. Inne
- obrzęki limfatyczne
- żylaki odbytnicy
- zapobieganie odleżynom
- oparzenia

Darsonwal kształty pelot

• grzybkowa - mała do twarzy, duża do dekoltu

• grzebieniowa - do owłosionej skóry głowy

• łukowa - do szyi, łukowa rozwarta - do ramion

• pręcikowa - do punktowych zmian skórnych

• wałkowa - do dużych powierzchni (plecy, klatka piersiowa).

Rzadziej spotykane peloty to:

• kulkowa - do małżowin usznych

• z dwiema bańkami jedna w drugiej - do inhalacji

• grzybkowa dwuramienna - do pleców wzdłuż kręgosłupa

• bagietkowa - do przestrzeni między palcami

• prętowa z metalowym sztyftem - do usuwania zmian miejscowych.

Podstawowe przeciwwskazania do stosowania masażu

• -wczesne stany po złamaniach kości

• -ostre stany zapalne stawów i ścięgien

• -wylewy krwawe pourazowe w stawach i mięśniach w ciągu 2-3 dni od urazu

• -duże krwiaki wewnątrzmięśniowe w początkowym etapie leczenia

• -choroby skóry ( wypryski, ropowica, czyraki, pęcherze)

• -wszelkie stany gorączkowe

• -choroby zakaźne oraz nowotwory

• -menstruacja

• -choroba wrzodowa z krwawieniami ( masaż powłok skórnych)

• -niewydolność nerek i wątroby

• -ostre i podostrz zapalenie narządów miednicy małej

• -świeże zakrzepy w nacz. obwodowych, zapalenia żył, duże żylaki

• -ostre stany zapalne we wszystkich jednostkach chorobowych

• -nie wykonujemy bezpośrednio po dużych wysiłkach fizycznych

• -po spożyciu posiłków obfitych

• -przy powiększeniu węzłów chłonnych

Natryski

• Stałe - kierunek wody nie zmienia się :

- spadowy- z wysokości 1 metra woda spada pod kątem 45 stopni , woda w natrysku może mieć stałą lub zmienną temperaturę (w zależności od wskazań )

- boczny (płaszczowy) w urządzeniu przypominającym klatkę papugi, które składa się z pionowo ustawionych rur, woda tryska na ciało od stóp do nasady szyi

• Ruchome - woda pada pod dowolnym kątem;

strumień wody kształtuje się specjalnymi nasadami na wylot węża .

• Natrysk nitkowy- nasada o małych otworach o średnicy ok.0,5 mm silnie bodźcowa

• Natrysk wachlarzowy - nasada mająca otwór w kształcie szpary

• Natrysk biczowy - nasada o większym otworze z którego wypływa skupiony strumień pod ciśnieniem ok.2-3 ATM. Natrysk wykonuje się zwykle zimną woda lub ze zmienną temperaturą. Odmianą jest natrysk szkocki o zmiennej temperaturze (woda gorąca- 38-42 przez 0,5-1 minuty, woda zimna- 10-15 stopni przez kilka sekund) czas zabiegu łącznie 3 minuty

Barwnik skóry PIGMENT posiada zdolność pochłaniania promieniowania słonecznego, w związku z czym chroni skórę i stanowi barierę utrudniająca promieniom słonecznym wnikanie do ustroju.

Promieniowanie UVB wywołuje melanogenezę czyli bezpośrednie tworzenia barwnika skóry przekształcając DOPA- oksydazę w tyrozynazę a ta z kolei utlenienie w melnocytach DOPA do melaniny. Melanina w warstwach powierzchownych naskórka zmienia barwę skóry. Przebarwienie skóry zależy od :

• ilości promelaniny

• karnacji skóry

• wrażliwości na promienie UV

Pigmentacja zależy od dawki UV i długości fali - największe właściwości pigmentacyjne ma długość fali 290 - 330 nm

Lasery znalazły szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach medycyny- okulistyka, chirurgia. W fizykoterapii wykorzystuje się lasery o małej mocy. Oddziaływanie promieniowania laserowego o małej mocy na organizm celem pobudzenia jego różnych struktur i funkcji określa się mianem BIOSTYMULACJI. Lasery biostymulacyjne są nieco zbliżone do zabiegów z użyciem światła ale mają większy zakres oraz siłę działania. Lasery biostymulacyjne określa się jako urządzenia o nieznacznym ryzyku terapeutycznym.

Aby wywołać efekt biostymulacyjny należy doprowadzić odpowiednią ilość energii na jednostkę powierzchni

Jest to tzw przeliczeniowa dawka energii laserowej wyrażona w J/ cm 2

Kinezyterapia (gr. kinesis - ruch) - leczenie ruchem, gimnastyka lecznicza. Podstawą tej dziedziny fizjoterapii są ćwiczenia ruchowe. Ruch staje się środkiem leczniczym, mającym wpływ na cały organizm. Zadaniem kinezyterapii jest maksymalne usunięcie niesprawności fizycznej i przygotowanie do dalszej rehabilitacji, np. społecznej

Fizykoterapia - jedna z form fizjoterapii i część medycyny fizykalnej, w której na organizm oddziałuje się rozmaitymi czynnikami fizycznymi, pobieranymi z natury (Słońce, borowina) lub wytwarzanymi specjalnymi urządzeniami (krioterapia, prądy różnego rodzaju).

Masaż - zabieg fizjoterapeutyczny polegający na sprężystym (nie plastycznym) odkształcaniu tkanek.
Masaż może mieć cele lecznicze, relaksacyjne lub przygotowywać mięśnie do wysiłku.

Pocenie się jest mechanizmem obronnym ustroju zapobiegającym przegrzaniu

Kąpiele całkowite

Zimna - temperatura wody (8-20°C), czas zabiegu kilka sekund do 1 minuty

( czasu nie wydłużamy gdyż może wystąpić wtórne oziębienie organizmu) wskazania : otyłość, zatrucia metalami; przeciwwskazania: niewydolność krążenia, choroby serca i nerek, choroby układu moczowego.

Chłodna - temperatura wody (20-27°C). Czas trwania kąpieli 5-15 minut. wskazania i przeciwwskazania j.w.

Letnia - temperatura wody (28-33°C), czas zabiegu 10-20 minut, wskazana jest w stanach podciśnienia tętniczego, dychawicy oskrzelowej, niektórych chorobach układu nerwowego, w stanach nadmiernej pobudliwości.

Ciepła - temperatura wody (35-37°C), czas zabiegu nie określony gdyż jest to zabieg higieniczny; wskazania : nerwobóle, nerwice, bezsenność, bóle głowy, niedokrwistość

Gorąca - temperatura wody (37-42°C), czas zabiegu 10-20 minut ale w najwyższej temperaturze tylko 5 min; podczas kąpieli i po stosować ochładzanie ciała; wskazania :zapalenie nerek, pęcherza moczowego, kolka nerkowa i wątrobowa, przewlekłe choroby narządów rodnych, otyłość

przeciwwskazania : choroby serca i naczyń, krwawienia, osłabienie, bóle głowy, podeszły wiek i gruźlica

Kationy i aniony

W atomie może zmieniać się liczba elektronów na skutek przyłączania lub odczepiania się elektronów. Proces ten nazywamy jonizacją a atom naładowany elektrycznie nazywamy - JONEM.

W jonach pozbawionych elektronów występuje przewaga ładunków dodatnich - JONY NAŁADOWANE DODATNIO ( KATIONY), które przemieszczają się ku katodzie ( biegun źródła ujemny)

W jonach z nadmiarem elektronów występuje przewaga ładunków ujemnych - JONY NAŁADOWANE UJEMNIE ( ANIONY), które przemieszczają się ku anodzie (biegun źródła dodatni)

Zjawisko elektrokinetyczne

Zjawisko to związane jest z ruchem jednoimiennie naładowanych cząsteczek fazy rozproszonej układu koloidowego względem fazy rozpraszającej - ELEKTROFOREZA -

Pod wpływem prądu następuje przesunięcie jonów dodatnich w kierunku katody - KATAFOREZA -

Oraz jonów ujemnych w kierunku anody - ANAFOREZA-

Zjawisko związane z ruchem fazy rozpraszającej układu koloidowego względem fazy rozproszonej - ELEKTROOSMOZA -

Zjawisko elektrotermiczne

Zjawisko polega na powstawaniu ciepła w tkankach pod wpływem prądu elektrycznego. Jest to związane z tarciem podczas ruchu jonów, atomów i cząsteczek. Porcja ciepła która powstaje jest niewielka i nie uszkadza tkanek.

Działanie na mięśnie i nerwy

Przepływ prądu stałego przez tkanki nerwową i mięśniową powoduje zmianę ich pobudliwości - ELEKTROTONUS -

Katelektrotonus - zwiększona pobudliwość nerwów i mięśni występuje pod katodą

Anelektrotonus - zmniejszona pobudliwość nerwów i mięśni występuje pod anodą

Galwanizacja

Zabieg z użyciem prądu stałego wykorzystywany w celach leczniczych. Podział galwanizacji:

• Galwanizacja anodowa i katodowa

• Galwanizacja stabilna i labilna

• Galwanizacja poprzeczna i podłużna

• Galwanizacja wstępująca i zstępująca

W galwanizacji używamy różnych elektrod :

• płaskie

• wałeczkowe

• specjalnego kształtu

Powierzchnia elektrod obliczana jest w cm². Elektrody mogą mieć różne rozmiary: mniejsza - elektroda czynna i większa - elektroda bierna

Dawkowanie prądu stałego

Przy ustalaniu dawki bierze się następujące parametry:

• Powierzchnie elektrody czynnej

• Czas trwania zabiegu

• Rodzaj i lokalizacja schorzenia

• Wrażliwość osobniczą

Czas trwania zabiegu :

Od 10-20 minut krótki - 3 min

średni - 6 min

długi - 9 min

Zabieg wykonywany codziennie przez 10 -12 dni po których następuje 1-2 tygodni przerwy. Stosując prąd stały kierujemy się dwoma dawkami : obiektywna i subiektywna

Dawka obiektywna wg Edela z 91'

• Słabe - 0,5 mA / 10 cm2 - 0,05 mA /cm2

• Średnie - 1,0 mA / 10 cm2 - 0,1 mA / cm2

• Silna - 1,5 mA / 10 cm2 - 0,15 mA / cm2

Dawka subiektywna - subiektywne odczucie pacjenta

• Dawka słaba - natężenie prądu nie wywołuje wrażeń czuciowych, jest to dawka czuciowa podprogowa

• Dawka średnia - wyraźne ale przyjemne mrowienie

• Dawka silna - silne wyraźne działanie prądu ale bez odczucia bólu i silnego pieczenia

Jonoforeza

Zabieg polegające na wprowadzeniu jonów działających leczniczo do tkanek za pomocą sił pola elektrycznego.

Do jonoforezy używane są związki chemiczne, które ulegają dysocjacji elektrolitycznej( proces rozpadu cząstek elektrolitu na jony dodatnie i ujemne w wyniku oddziaływania rozpuszczalnika jakim jest woda).

Prąd stały przepływając przez elektrolit działa na jony powodując ich przesunięcie w polu elektrycznym zgodnie z prawem COLUMBA ( jony dodatnie podążają w kierunku katody a jony ujemne podążają w kierunku anody). W jonoforezie wykorzystuje się element odpychania tych samych ładunków i tym samym wprowadzenie ich do tkanek siłami pola elektrycznego.

Strumień jonów wymuszony przyłożonym napięciem płynie przez silnie uwodnione wnętrze kanałów łączących powierzchnie skóry z gruczołami potowymi oraz przez mieszki włosowe. Alternatywną drogą są mikrouszkodzenia warstwy rogowej.

Aby wprowadzić lek do tkanki żywej należy pod elektrodą czynną umieścić podkład lekowy o tym samym ładunku co elektroda, tak więc za pomocą anody wprowadzamy jony naładowane dodatnio a przy użyciu katody jony naładowane ujemnie.

Istotną rolę w procesach jonoforezy odgrywa stężenie substancji czynnej, które powinno być odpowiednio dobrane do parametrów prądu.
Jony wprowadzane do tkanek wykazują odmienne właściwości dotyczące :
- wnikania
- czasu koncentracji w miejscu wprowadzenia
- dystrybucji w tkankach
Jony wprowadzone do skóry gromadzą się na granicy naskórka i skóry właściwej w pobliżu naczyń krwionośnych powierzchownych a stąd przedostają się w głąb tkanek
Tkanki żywe mają określoną, ograniczoną zdolność gromadzenia jonów wprowadzonych z zewnątrz i jest to - POJEMNOŚĆ JONOWA

• Do zabiegu wykorzystywane są elektrody z foli cynkowej

• Skóra oczyszczona ( jony konkurencyjne i jony pasożytnicze)

• Zabezpieczone ubytki skórne

• Podkład lekowy (0,5 cm) ułożony bezpośrednio na skórze, następnie podkład pośredni (2 cm) i elektroda czynna

• Odpowiedni dobór natężenia

• Sprawdzenie odczynu skóry po zabiegu

Dawkowanie prądu stałego w jonoforezie

Stosuje się dawki słabe i średnie.

• Słabe - 0,5 mA / 10 cm2 - 0,05 mA /cm2

• Średnie - 1,0 mA / 10 cm2 - 0,1 mA / cm2

W miejscach wrażliwych czyli głowa, twarz czy oczy nie przekraczamy dawki 2- 3 mA.

Czas trwania zabiegu 10-20 minut

Zabieg może być wykonywany codziennie lub co drugi dzień

Prądy wielkiej częstotliwości

Właściwością leczniczą prądów wielkiej częstotliwości jest wytwarzanie ciepła w tkankach.

Zabieg w którym na tkanki ustroju działają elektryczne, magnetyczne, elektromagnetyczne pola wielkich częstotliwości nazywamy

DIATERMIA

czyli głębokie przegrzanie w tkankach. Metoda ta różni się od innych tym iż ciepło wytwarzane jest na różnych głębokościach organizmu.

W celach leczniczych wykorzystywane są drgania elektromagnetyczne wielkich częstotliwości wytwarzane przez aparaty pracujące w następujących zakresach:

• Prądy d'Arsonvala - długość fali - 1000-600 m

częstotliwość - 300 - 500 kHz

- Diatermia długofalowa -długość fali - 300 - 60 m

częstotliwość - 1-5 MHz

- Diatermia krótkofalowa- długość fali - 22,12 m częstotliwość - 13,56 MHz

długość fali - 11,05 m częstotliwość - 27,12 MHz

długość fali - 7,28 m częstotliwość - 40,68 MHz

- Diatermia mikrofalowa - długość fali - 0,69 m częstotliwość - 433,93 MHz

długość fali - 0,124 m częstotliwość - 2425 MHz

Fango

Fango to błoto ze składnikami mineralnymi. Wydobywany jest z naturalnych źródeł termicznych. Fangiem może być też tuf bazaltowy.

topnieje w temperaturze 60 - 70 st. C, a tężeje w temp. 50 st. Fango wykorzystuje się przy pobudzaniu przepływu krwi i układu odpornościowego. Rozluźnia napięte mięśnie. Łagodzi ból. Zabieg ten poprawia ogólne samopoczucie.

Zabieg ten zostanie zlecony pacjentowi, który cierpi na:

schorzenia po urazach i choroby ortopedyczne

obrzmienia przeciążeniowe

czynościowe choroby tętnic

zaparcia

zaburzenia czynności wątroby i pęcherzyka żółciowego

bóle menstruacyjne

stany zapalne nerek i pęcherza moczowego, skłonność do tychże

zaburzenia psychosomatyczne i psychiczne, nerwowość

Przeciwskazaniami są:

ostre choroby serca i jego niewydolność

stany zapalne i zaostrzenie stanów reumatycznych

ciąża

krwawienie lub wrzody żołądka i jelit

niedoczulica

gorączka

4

---