Temat zadania:
Do podanej niżej kratownicy obliczyć siły osiowe występujące w prętach metodą zrównoważenia więzów.Zaprojektować węzeł dobierając jako pręty kątowniki lub ceowniki łączone z blachownicą przez spawanie.
Siły:
P1= 12[kN]
P2= 10[kN]
Odległości:
a= 0,7[m]
b= 1[m]
Kąt:
α1= 30º
Dane |
Obliczenia |
Wynik |
|
p = 2w - 3
w - liczba więzów kratownicy
p - liczba prętów kratownicy 9 = 2*6 - 3
9=9 Kratownica typu Pratta
|
|
P2= 10[mm] α1= 30º
a= 0.7[m] b= 1[m]
P1= 12[kN]
a= 0.7[m] b= 1[m]
|
a) wyznaczam składowe siły P2 i przesuwam do najbliższych węzłów
∑Pix= -P2 cosα1+ RCx = 0 RCx = 8,7 [kN]
∑MiC= P2 sinα1.a/2 -RDy .a= 0 RDy= 2,5[kN]
∑MiD= -P2 .sinα1.a/2 +RCy .a= 0 RCy= 2,5[kN]
Sprawdzenie:
∑Piy= RCy - P2 sinα1 + RDy = 0 0 = 0 L= P
b) wyznaczam reakcje w podporach
∑Pix= - RCx + RAx = 0 RAx = 8,7 [kN]
∑MiA= (P1 + RCy ).b +(P1 + RDy ). (a+b) -RB . (a+2b) = 0 RB= 14,5[kN]
∑MiB= RAy . (a+2b) - (P1 + RCy ). (a+b) -(P1 + RDy ). b = 0 RAy= 14,5[kN]
Sprawdzenie:
∑Piy= RAy - (P1 + RCy ) - (P1 + RDy )+ RBy = 0 0 = 0 L= P
c) obliczam kąty pochylenia prętów kratownicy
tgα=a/b β= 180-90- α=55 º
|
RCx = 8,7 [kN] RDy= 2,5[kN] RCy= 2,5[kN]
RAx = 8,7 [kN] RB= 14,5[kN] RAy= 14,5[kN]
α=35 º β=55 º |
RAx = 8,7 [kN] RB= 14,5[kN] RAy= 14,5[kN]
α=35 º β=55 º
P1= 12[kN] RAx = 8,7 [kN] RB= 14,5[kN] RAy= 14,5[kN] α=35 º β=55 º
S1 = -18,8 [kN]
RAx = 8,7 [kN] RB= 14,5[kN] RAy= 14,5[kN] α=35 º β=55 º
S3 = -14,5 [kN] S2 = 17,7[kN]
P1= 12[kN] RAx = 8,7 [kN] RB= 14,5[kN] RAy= 14,5[kN] α=35 º β=55 º S5 = 0[kN] S4 = -10,1[kN]
S8 = -10,1[kN] S7 = -14,5 [kN] S6 = 10,1 [kN]
α=35 º β=55 º
P1= 12[kN] RAx = 8,7 [kN] RB= 14,5[kN] RAy= 14,5[kN] α=35 º β=55 º S9 = 17,7[kN]
|
Węzeł A
∑Piy= RAy + S2 sin S2 = 17,7[kN]
∑Pix= RAx + S2 cos S1 = -18,8 [kN]
Węzeł C
∑Pix= - RCx - S1 + S4 = 0 S4 = -10,1[kN]
∑Piy= - (P1 + RCy ) - S3 = 0 S3 = -14,5 [kN]
Węzeł E
∑Piy= S2 cosα+ S3 + S2 sin S5 = 0[kN]
∑Pix= - S2 sinα + S6 + S5 cos45 = 0 S6 = 10,1 [kN]
Węzeł D
∑Piy= - (P1 + RDy ) - S7 - S5 sin S7 = -14,5 [kN]
∑Pix= - S4 + S8 - S5 cos S8 = -10,1[kN]
Węzeł F
∑Piy= S9 cosα+ S7 = 0 S9 = 17,7[kN]
Sprawdzenie:
∑Pix= S9 sinα - S6 = 0 10,1[kN] - 10,1 [kN] = 0 L= P
Węzeł B - Sprawdzenie
∑Piy= RBy - S9 sin 0[kN] = 0 [kN] L=P
∑Pix= - S8 - S9 cos 0[kN] = 0[kN] L=P
Podsumowując, siły w poszczególnych prętach maja wartość:
Pręt AC
Pręt AE
Pręt CD
Pręt CE
Pręt EF
Pręt ED
Pręt DB
Pręt DF
Pręt FB
|
S2 = 17,7[kN] S1 = -18,8 [kN]
S4 = -10,1[kN] S3 = -14,5 [kN]
S5 = 0[kN] S6 = 10,1 [kN]
S7 = -14,5 [kN] S8 = -10,1[kN]
S9 = 17,7[kN]
S1 = -18,8[kN] S2 = 17,7[kN] S4 = -10,1[kN] S3 = -14,5[kN] S6 = 10,1[kN] S5 = 0[kN] S8 = -10,1[kN] S7 = -14,5[kN] S9 = 17,7[kN]
|
S1 = 18,8[kN]
L20x20x3
L20x20x3 Iy = 0,39 cm4 e =0,6 cm.
gbw = 5 mm
S1 = 18,8[kN]
L30x30x3 Ix=Iy=1,41 cm4 e =0,84 cm. A= 1,74[cm2]
S1 =18,8[kN]
|
Kratownice wykonam z jednakowych prętów (kształtowników) Obliczenia przeprowadzę dla węzła C.
Przyjmuję materiał kształtowników stal SR235JR, dla której: dla xe = 1,7 => kr = 235 MPa / 1,7 = 138 MPa kc = 0,6 kr => kc = 0,6 . 138 MPa = 82 MPa Przyjmuję: kc = 82 MPa kr = 138 MPa Dobieram kształtownik wg największej siły panującej w poszczególnych prętach: S1 = 18,8[kN] Pręt S1 jest ściskany, więc dobieram go ze względu na wyboczenie
Ponieważ pręty wykonywane będą z dwóch symetrycznych kątowników równoramiennych, pole pojedynczego kątownika musi być większe od 1,14 [cm2] Dobieram wstępnie kątownik L20x20x3 wg PN-84/H-93401 o danych: Ix = Iy = 0,39 cm4 e =0,6 cm.
Sprawdzam kątownik na wyboczenie. Obliczam moment bezwładności dla połączonego kątownika i blachy węzłowej, przyjmując jej grubość : gb=1,6 g Ix'= Ix Na podstawie dobranego profilu ustalamy grubość blachy węzłowej korzystamy ze wzoru: gbw = 1,6*gmin , gdzie: gmin - minimalna grubość profilu = 3 mm, gbw = 1,6*3 mm = 4,5 mm
Przyjmuję: gbw = 5 mm
Ponieważ pręty są mocowane w dwóch przegubach, współczynnik zamocowania α = 1.
Zatem długość zredukowana lr = α . l = 1000 mm.
Dla stali S235JR przyjmujemy
λgr = 94 Mpa
Ponieważ Ix'< Iy' - pręt jest bardziej narażony na wyboczenie względem osi ox.
Obliczam promień bezwładności:
Obliczam smukłość pręta:
λ < λgr => dzie dla S235JR: A= 310[MPa] B= 1,14[MPa]
Warunek bezpieczeństwa:
nw=3,5
Warunek nie jest spełniony!
Dobieram kolejny większy kątownik L30x30x3 dla którego: Ix = Iy = 1,41 cm4 e =0,84 cm. A= 1,74[cm2]
Powtórnie obliczam:
Ix'< Iy'
λ < λgr =>
Warunek bezpieczeństwa:
Warunek jest spełniony!
|
kc = 82 MPa kr = 138 MPa
λgr = 94 Mpa
L30x30x3 Ix=Iy=1,41 cm4 e =0,84 cm. A= 1,74[cm2]
|
L30x30x3 kr = 138 MPa
S4 = 10,1[kN]
S3 = 14,5[kN]
|
Blachę węzłową połącze za pomocą spoiny pachwinowej Obliczam grubość spoin: a= 0,7g ; g - grubość cieńszego elementu a= 0,7 . 3= 2,12[mm] ;
Przyjmuję: a = 3[mm]
Obliczam dopuszczalne naprężenia: kt' = z0 . z . kr z0 - współczynnik jakości spoiny z - współczynnik rodzaju naprężeń Przyjmuję: z0 = 0,7 z = 0,65 kt' = z0 . z . kr = 0,7 . 0,65 . 138 = 63[MPa]
Obliczam długość całkowitą spoiny dla pręta 1:
A= a . l - pole przekroju spoiny
l
l Przyjmuję wstępnie całkowitą długość spoiny l = 100 [mm] Ze względu na asymetryczność położenia środka ciężkości kątownika obliczam odpowiednio długości po każdej stronie:
Dla kątownika L30x30x3: e2 = 30 mm e1 = 8,4 mm
l1 e1 = l2 e2 l = l1 +l2
l1 = l2
l2 =
Przyjmuję: l2 = 28 [mm] l1 = l -l2 =100-28 = 72 [mm] Ze względu na obecność kraterów wżerowych przyjmuję ostatecznie: l1 = 72 + 2 . a = 72 + 2 . 3 = 78 [mm] l2 = 28 + 2 . a = 28 + 2 . 3 = 34 [mm] Przyjmuję ostatecznie: l1 = 78 [mm] l2 = 34 [mm]
Obliczam długość całkowitą spoiny dla pręta 4:
l
l Przyjmuję wstępnie całkowitą długość spoiny l = 54 [mm]
l2 =
Przyjmuję: l2 = 16 [mm] l1 = l -l2 =54-16 = 38 [mm] Ze względu na obecność kraterów wżerowych przyjmuję ostatecznie: l1 = 38 + 2 . a = 38 + 2 . 3 = 44 [mm] l2 = 16 + 2 . a = 16 + 2 . 3 = 22 [mm] Przyjmuję ostatecznie: l1 = 44 [mm] l2 = 22 [mm]
Obliczam długość całkowitą spoiny dla pręta 3:
l
l Przyjmuję wstępnie całkowitą długość spoiny l = 77 [mm]
l2 =
Przyjmuję: l2 = 22 [mm] l1 = l -l2 =77-22= 55 [mm] Ze względu na obecność kraterów wżerowych przyjmuję ostatecznie: l1 = 55 + 2 . a = 55 + 2 . 3 = 61 [mm] l2 = 22 + 2 . a = 22 + 2 . 3 = 28 [mm] Przyjmuję ostatecznie: l1 = 61 [mm] l2 = 28 [mm]
|
kt' = 63[MPa]
l1 = 78 [mm] l2 = 34 [mm]
l1 = 78 [mm] l2 = 34 [mm]
l1 = 61 [mm] l2 = 28 [mm]
|
L30x30x3 kr = 138 MPa
S2 = 17,7[kN]
|
6. Obliczam spoiny w węźle A
Blachę węzłową połącze za pomocą spoiny pachwinowej Obliczam grubość spoin: a= 0,7g ; g - grubość cieńszego elementu a= 0,7 . 3= 2,12[mm] ;
Przyjmuję: a = 3[mm]
Obliczam dopuszczalne naprężenia: kt' = z0 . z . kr z0 - współczynnik jakości spoiny z - współczynnik rodzaju naprężeń Przyjmuję: z0 = 0,7 z = 0,65 kt' = z0 . z . kr = 0,7 . 0,65 . 138 = 63[MPa]
Obliczam długość całkowitą spoiny dla pręta 1:
A= a . l - pole przekroju spoiny
l
l Przyjmuję wstępnie całkowitą długość spoiny l = 100 [mm] Ze względu na asymetryczność położenia środka ciężkości kątownika obliczam odpowiednio długości po każdej stronie:
Dla kątownika L30x30x3: e2 = 30 mm e1 = 8,4 mm
l1 e1 = l2 e2 l = l1 +l2
l1 = l2
l2 =
Przyjmuję: l2 = 28 [mm] l1 = l -l2 =100-28 = 72 [mm] Ze względu na obecność kraterów wżerowych przyjmuję ostatecznie: l1 = 72 + 2 . a = 72 + 2 . 3 = 78 [mm] l2 = 28 + 2 . a = 28 + 2 . 3 = 34 [mm] Przyjmuję ostatecznie: l1 = 78 [mm] l2 = 34 [mm]
Obliczam długość całkowitą spoiny dla pręta 2:
l
l Przyjmuję wstępnie całkowitą długość spoiny l = 94 [mm]
l2 =
Przyjmuję: l2 = 21 [mm] l1 = l -l2 =94-21 = 73 [mm] Ze względu na obecność kraterów wżerowych przyjmuję ostatecznie: l1 = 73 + 2 . a = 73 + 2 . 3 = 79 [mm] l2 = 21 + 2 . a = 21 + 2 . 3 = 27 [mm] Przyjmuję ostatecznie: l1 = 79 [mm] l2 = 27 [mm]
|
kt' = 63[MPa]
l1 = 79 [mm] l2 = 27 [mm]
|
- 13 -