Podział subwencji ogólnej:

Część wyrównawczą subwencji ogólnej dla gmin stanowi suma kwoty podstawowej oraz kwoty uzupełniającej.
Kwotę podstawową otrzymuje gmina, w której wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie, zwany dalej "wskaźnikiem G", jest mniejszy niż 92 % wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin, zwanego dalej "wskaźnikiem Gg

Przez dochody podatkowe rozumie się łączne dochody z tytułu:
1) wpływów z podatków ( od nieruchomości, rolny itd. )

2) udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych;
3) udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych.

7. Kwotę uzupełniającą otrzymuje gmina, w której gęstość zaludnienia jest niższa od średniej gęstości zaludnienia w kraju.
Jeżeli w gminie, o której mowa w ust. 7, wskaźnik G jest wyższy od 150 % wskaźnika Gg, gmina ta nie otrzymuje kwoty uzupełniającej. Kwota uzupełniająca, wyliczona w sposób określony w ust. 8, zwiększa część równoważącą subwencji ogólnej dla gmin.

Część równoważącą subwencji ogólnej dla gmin ustala się w wysokości stanowiącej sumę łącznej kwoty wpłat gmin oraz łącznej kwoty uzupełniającej części wyrównawczej subwencji ogólnej

Część równoważącą subwencji ogólnej dzieli się między gminy w celu uzupełnienia dochodów w związku ze zmianą finansowania zadań. Część równoważąca subwencji ogólnej otrzymują gminy, w których dochody przeliczeniowe są niższe od dochodów bazowych

decyduje Minister Finansów z krajową reprezentacją gmin i powiatów

Część wyrównawczą subwencji ogólnej dla powiatów stanowi suma kwoty podstawowej oraz kwoty uzupełniającej.
Kwotę podstawową otrzymuje powiat, w którym wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w powiecie, zwany dalej "wskaźnikiem P", jest mniejszy niż wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich powiatów, zwany dalej "wskaźnikiem Pp".
Przez dochody podatkowe rozumie się łączne dochody z tytułu:
1) udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych;
2) udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych.
Kwotę uzupełniającą otrzymuje powiat, w którym wskaźnik bezrobocia w powiecie, obliczony jako iloraz stopy bezrobocia w powiecie i stopy bezrobocia w kraju, zwany dalej "wskaźnikiem B", jest wyższy od 1,10. (110%)

Część równoważącą subwencji ogólnej dla powiatów ustala się w wysokości łącznej kwoty wpłat powiatów określonych
Część równoważącą subwencji ogólnej dzieli się między powiaty w celu uzupełnienia dochodów w związku ze zmianą finansowania zadań . Część równoważącą subwencji ogólnej otrzymują powiaty, w których dochody przeliczeniowe są niższe od dochodów bazowych

--> decyduje Minister Finansów z krajową reprezentacją gmin i powiatów

Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla województw stanowi suma kwoty podstawowej oraz kwoty uzupełniającej.
Kwotę podstawową otrzymuje województwo, w którym wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w województwie, zwany dalej "wskaźnikiem W", jest mniejszy niż wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich województw, zwany dalej "wskaźnikiem Ww".
Przez dochody podatkowe rozumie się łączne dochody z tytułu:
1) udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych;
2) udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych.
Kwotę uzupełniającą otrzymuje województwo, w którym liczba mieszkańców nie przekracza 3 milionów.

Część regionalna subwencji ogólnej dla województw ustala się w wysokości łącznej kwoty wpłat województw

1. Kwotę stanowiącą 20 % części regionalnej dzieli się między województwa, w których stopa bezrobocia jest wyższa niż 110 % średniej stopy bezrobocia w kraju.
2. Kwotę stanowiącą 40 % części regionalnej dzieli się między województwa, w których powierzchnia dróg wojewódzkich, w przeliczeniu na jednego mieszkańca województwa, jest wyższa od powierzchni dróg wojewódzkich w kraju, w przeliczeniu na jednego mieszkańca kraju.
3. Kwotę stanowiącą 10 % części regionalnej, o której mowa w ust. 1, dzieli się między województwa, w których PKB w województwie, w przeliczeniu na jednego mieszkańca województwa, jest niższy od 75 % PKB w kraju, w przeliczeniu na jednego mieszkańca kraju.
4. Kwotę stanowiącą 30 % części regionalnej dzieli się między województwa w celu uzupełnienia dochodów w związku ze zmianą finansowania zadań

1. Kwotę przeznaczoną na część oświatowa subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala się w wysokości łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych.
2. Od kwoty tej odlicza się 1% na rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej.
5. Część oświatowa subwencji ogólnej, po odliczeniu rezerwy, dzieli się między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, biorąc pod uwagę zakres realizowanych przez te jednostki zadań oświatowych

1. Gminy, w których wskaźnik G jest większy niż 150 % wskaźnika Gg, dokonują wpłat do budżetu państwa, z przeznaczeniem na część równoważącą subwencji ogólnej dla gmin

2. Powiaty, w których wskaźnik P jest większy niż 110 % wskaźnika Pp, dokonują wpłat do budżetu państwa, z przeznaczeniem na część równoważącą subwencji ogólnej dla powiatów.

3. Województwa, w których wskaźnik W jest większy od 110 % wskaźnika Ww, dokonują wpłat do budżetu państwa, z przeznaczeniem na część regionalną subwencji ogólnej dla województw

Dotacje celowe z budżetu państwa na:

1) zadania z zakresu administracji rządowej oraz na inne zadania zlecone ustawami;
2) zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego na mocy porozumień zawartych z organami administracji rządowej;
3) usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, skutków powodzi i osuwisk ziemnych oraz skutków innych klęsk żywiołowych;
4) finansowanie lub dofinansowanie zadań własnych;
5) realizację zadań wynikających z umów międzynarodowych.

2. Dochodami powiatu są dotacje celowe z budżetu państwa na realizację zadań straży i inspekcji

3. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być środki z funduszy celowych pozyskiwane na podstawie odrębnych przepisów

Dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego

1. Jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych objętych kontraktem wojewódzkim.
2. Oprócz dotacji ww. jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych:
1) wspierania rozwoju regionalnego
2) z zakresu zadań inwestycyjnych szkół i placówek oświatowych;
3) związanych z inicjatywami wspierania edukacji na obszarach wiejskich, w tym na stypendia i pomoc materialną dla młodzieży wiejskiej;
4) związanych z wdrażaniem reformy systemu oświaty, wyrównywaniem szans edukacyjnych oraz zapewnianiem kształcenia praktycznego;
5) realizowanych w celu zagospodarowania nieruchomości Skarbu Państwa przejętych od wojsk Federacji Rosyjskiej i przekazanych jednostce samorządu terytorialnego
6) o których mowa w odrębnych przepisach
3. Dotacje z budżetu państwa na dofinansowanie zadań mogą być udzielane do wysokości 50 % planowanych wydatków jednostki samorządu terytorialnego na realizację danego zadania

4. Jednostka samorządu terytorialnego, która otrzymała dotację a która nie przeznaczy w danym roku budżetowym na realizację zadania objętego dofinansowaniem środków własnych w wysokości co najmniej 50 % planowanych wydatków na jego realizację, jest obowiązana zwrócić kwotę dotacji w wysokości ustalonej jako różnica pomiędzy kwotą otrzymanej dotacji a wysokością wydatków poniesionych ze środków własnych.
1. Jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymywać dotacje na zadania objęte mecenatem państwa w dziedzinie kultury, w szczególności na dofinansowanie programów realizowanych przez instytucje filmowe i instytucje kultury

2. Z budżetu państwa mogą być udzielane właściwym jednostkom samorządu terytorialnego dotacje celowe na realizację zadań związanych z usuwaniem bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz z usuwaniem skutków powodzi i osuwisk ziemnych oraz usuwaniem skutków innych klęsk żywiołowych.

1. Środki publiczne przeznacza się na:
1) wydatki publiczne;
2) rozchody publiczne, w tym na rozchody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
2. Rozchodami publicznymi są:
1) spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów

2) wykup papierów wartościowych;
3) udzielone pożyczki;
4) płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem finansowania są przychody z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego;
6) inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym i płynnością

1. Środkami publicznymi są:
1) dochody publiczne;
2) środki pochodzące z budżetu Unii Euro­pejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielonej przez państwa człon­kowskie Europejskiego Poro­zumienia o Wol­nym Handlu (EFTA);
3) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;
4) przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
a) ze sprzedaży papierów wartościowych oraz z innych operacji finansowych,
b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,
c) ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych,
d) z otrzymanych pożyczek i kredytów;
5) przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.
2. Dochodami publicznymi są:
1) daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, składki, opłaty oraz inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw niż ustawa budżetowa, zwanych dalej "odrębnymi ustawami";
2) inne dochody należne, na podstawie odrębnych ustaw, budżetowi państwa, jednostkom samorządu terytorialnego oraz innym jednostkom sektora finansów publicznych;
3) wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych przez jednostki sektora finansów publicznych;
4) dochody z mienia jednostek sektora finansów publicznych, do których zalicza się w szczególności:
a) wpływy z umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze,
b) odsetki od środków na rachunkach bankowych,
c) odsetki od udzielonych pożyczek i od posiadanych papierów wartościowych,

d) dywidendy z tytułu posiadanych praw majątkowych;
5) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz jednostek sektora finansów publicznych;
6) odszkodowania należne jednostkom sektora finansów publicznych;
7) kwoty uzyskane przez jednostki sektora finansów publicznych z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji;
8) dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw

9) inne dochody należne jednostkom sektora finansów publicznych określone w odrębnych przepisach lub umowach międzynarodowych

Ograniczenia w zadłużaniu się JST

Suma zadłużenia (kredytu bankowego) nie może przekraczać w danym roku 15% dochodów gmin.

Dług (suma deficytów) nie może przekroczyć 60% planowanych dochodów gminy

Granica kredytów i pożyczek średnioterminowych i długoterminowych (nie znajdujących pokrycia w dochodach gminy w roku budżetowym) zaciąganych przez gminę wynosi 10% wydatków planowanych na dany rok

Związki międzygminne

W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne.

Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin.

Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku.

Obowiązek utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy, która określa zadania związku i tryb zatwierdzenia jego statutu.

Związek wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Związek posiada osobowość prawną.

Gmina informuje wojewodę o zamiarze przystąpienia do związku.

Utworzenie związku wymaga przyjęcia jego statutu przez rady zainteresowanych gmin bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady gminy.

Organem stanowiącym i kontrolnym związku jest zgromadzenie związku, zwane dalej zgromadzeniem.

W zakresie zadań zleconych związkowi zgromadzenie wykonuje kompetencje przysługujące radzie gminy.

Do zgromadzenia związku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rady gminy.

Gminy mogą zawierać porozumienia międzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych.

Gmina wykonująca zadania publiczne objęte porozumieniem przejmuje prawa i obowiązki pozostałych gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają obowiązek udziału w kosztach realizacji powierzonego zadania.

Mienie komunalne - to własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.

Podmioty mienia komunalnego samodzielnie decydują o przeznaczeniu i sposobie wykorzystania składników majątkowych, przy zachowaniu wymogów zawartych w odrębnych przepisach prawa

Mienie gminy - Wszystkie przysługujące dotychczas mieszkańcom wsi prawa własności, użytkowania

lub inne prawa rzeczowe i majątkowe

W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne. Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku. Związek wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Związek posiada osobowość prawną. Związek nabywa osobowość prawną po zarejestrowaniu, z dniem ogłoszenia statutu.

W celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów, gminy mogą tworzyć stowarzyszenia, w tym również z powiatami i województwami. Do stowarzyszeń gmin stosuje się odpowiednio przepisy Prawa o stowarzyszeniach. Zasady przystępowania gminy do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych określają odrębne przepisy.

Porozumienie powiatów

Prezydent miasta na prawach powiatu i starosta powiatu graniczącego z takim miastem mogą utworzyć, w drodze porozumienia, wspólną komisję bezpieczeństwa i porządku dla miasta na prawach powiatu oraz powiatu graniczącego z takim miastem. W takim przypadku prezydent miasta i starosta współprzewodniczą komisji.
Koszty działania komisji pokrywa się ze środków własnych budżetu powiatu. Rada powiatu określi zasady zwrotu członkom komisji i osobom powołanym do udziału w jej pracach wydatków rzeczywiście poniesionych w związku z udziałem w pracach komisji, stosując odpowiednio przepisy o zwrocie kosztów podróży służbowych dla radnych powiatu.
Obsługę administracyjno-biurową komisji zapewnia starostwo.

Wójtowi gminy przysługuje wyłączne prawo:

1) zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy,

2) emitowania papierów wartościowych, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy,

3) dokonywania wydatków budżetowych,

4) zgłaszania propozycji zmian w budżecie gminy,

5) dysponowania rezerwami budżetu gminy,

6) blokowania środków budżetowych, w przypadkach określonych ustawą

Zakłady budżetowy to takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które:
1) odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania;
2) pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5.
3. Podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu, koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem.
4. Zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe.
5. W zakresie określonym w odrębnych przepisach zakład budżetowy może otrzymywać dotację podmiotową lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.
6. Nowo tworzonemu zakładowi budżetowemu może być przyznana jednorazowa dotacja z budżetu na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.
7. Dotacje dla zakładu budżetowego nie mogą przekroczyć 50 % kosztów jego działalności.
Gospodarstwo pomocnicze jednostki budżetowej, zwanym dalej "gospodarstwem pomocniczym", jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna.
2. Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych

3. Podstawą gospodarki finansowej gospodarstwa pomocniczego jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu, koszty i inne obciążenia, rachunek zysków i strat, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem.
4. Gospodarstwo pomocnicze może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe.
5. Nowo utworzonemu gospodarstwu pomocniczemu może być przyznana z budżetu dotacja na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe

7. Gospodarstwo pomocnicze wpłaca do budżetu połowę osiągniętego zysku

Fundusz celowy jest to fundusz powołany ustawowo, którego przychody pochodzą ze środków publicznych, a wydatki są przeznaczone na realizację wyodrębnionych zadań, z zastrzeżeniem ust. 9.
2. Fundusz celowy może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz

Źródłami dochodów własnych gminy są:
1) wpływy z podatków

2) wpływy z opłat
3) dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe gminy oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych gminnych jednostek budżetowych;
4) dochody z majątku gminy;
5) spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy;
6) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
7) 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
8) odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
9) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy;
10) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
11) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
12) inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.

13) W rozumieniu ustawy dochodami własnymi jednostek samorządu terytorialnego są również udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych

Wydatki niewygasające - środki na współfinansowanie bądź prefinanasowanie wydatków, pochodzące ze środków zagranicznych ( w tym środki z UE); mogą to być też inne środki, ale organ wykonawczy musi przygotować listę wydatków niewygasających do końca roku budżetowego i przelać te środki na specjalne subkonto.

Składniki budżetu jednostki samorządu teryt. w ujęciu wąskim - budżet właściwy, czyli plan dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów jednostki samorządowej

Grupy dochodów własnych jednostki samorządu teryt - dochody, na których ustalanie ma wpływ samorząd teryt.; są to daniny publ. Pobierane w całości z terenu danej jedn. Samorządu teryt. I zasilające w całości budżet tej jedn.; grupy to:

• Podatki i opłaty lokalne;

• Podatek od spadków i darowizn oraz od czynności cywilno-prawnych;

• Udziały w podatku od osób fizycznych i prawnych.

Europejska Karta Samorządu Terytorialnego - formułuje podstawowe zasady fin. Samorządów lokalnych; które

• mają prawo do posiadania własnych wystarczających zasobów fin. , którymi mogą swobodnie dysponować;

• cześć zasobów fin. Powinna poch. Z opłat i podatków lokalnych;

• wysokość zasobów fin. Dostosowana do zakresu uprawnień;

• ich systemy finansowe odpowiadają rzeczywistym zmianom zachodzącym w kosztach;

• stosowanie procedur wyrównawczych lub działań równoważących, by korygować nierówny podział potencjalnych dochodów;

• dostęp do krajowego rynku kapitałowego;

Zasady budżetu jednostki samorządu terytorialnego:

• zasada jawności - tworzy warunki do społ. kontroli gospodarki publ. zasobami pieniężnymi; sprzyja racjonalnemu wykorzystaniu środków; realizowana przez: jawność debat budżetowych; publikowanie uchwał budżetowych; publikowanie sprawozdań z wykonywania budżetów; podawanie do publicznej wiadomości kwot dotacji; udostępnienie corocznych sprawozdań.

• Zasada przejrzystości - stosowanie jednolitej klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych i stosowanie tych samych reguł rachunkowości i sprawozdawczości; czytelność budżetu; określenie granic odpowiedzialności wykonawców budżetu; kontrola gospodarności i legalności gospodarki fin.

• Zasada jedności:

• Formalnej - konieczność ujęcia dochodów i wydatków publ., którymi dysponują organy samorządu teryt. W jednym akcie prawnym; plany fin. Jedn. Pomocn. Gminy oraz instytucji organizacyjnych Sektora samorz. Włączane są do uchwały ustawy budżetowej

• Materialnej - zakaz łączenia dochodów pochodzących z poszczególnych tytułów z wyszczególnionymi wydatkami; dochody publ. pochodzące z poszczególnych tytułów nie mogą być przeznaczane na fin. Imiennie wymienionych wydatków.

• Zasada równości w dostępie do realizacji zadań fin. Ze środków publ - podmiot funkcjonujący na rynku może wnioskować o przyznanie środków publ. na realizacje usług publ., za których udostępnienie odpowiada organ samorzadu teryt.

• Zasada prognostycznego charakteru dochodów i przychodów - w budżetach JST i plana fin. Zakłada się prognozy wielkości dochodów i przychodów.

• Zasada dyrektywnego charakteru wydatków i rozchodów - zakłada, że wydatki i rozchody JST stanowią nieprzekraczalny limit oraz że mogą być ponoszone na cele i w wysokościach ustalonych w uchwale budżetowej i planie fin.

• Zasada wykonywania obowiązków z zakresu kontroli fin. - konieczność respektowania i uwzględniania określonych w przepisach wymogów z zakresu przestrzegania procedur kontroli fin., przeprowadzania wstępnej oceny celowości zaciągania zobow. i dokonyw. Wydatków.

Zasady zasilania fin. Samorządu teryt.:

• Zasada przewidywalności i stabilności źródeł dochodów - ustalenie źródeł, umożliwiających nadanie planowaniu budżetowemu wieloletniego charakteru oraz wyodrębnienie w budżetach JST części inwestycyjno-majątkowej.

• Zasada adekwatności pozyskiwanych dochodów do zadań - określenie dochodów publicznych samorządu teryt na poziomie umożliwiającym sfinansowanie zadań, za które JST odpowiadają.

• Zasada ograniczonego władztwa podatkowego w zakresie ustalonym ustawowo - wyposażenie organów w uprawnienia samorządu do podejmowania samodzielnych decyzji w sprawach odnoszących się do kształtowania elementów konstrukcyjnych podatków.

• Zasada różnorodności i elastyczności źródeł dochodów - uwzględnienie powiązań źródeł dochodów budżetów z poziomem aktywności gospodarczej w kraju, gminie, regionie, oraz powiązania dochodów ze zmianami w poziomie kosztów zadań publ.

• Zasada dostępu do rynków fin. - JST mogą występować na rynkach fin. Jako oferent czasowo wolnych środków publ. w celu ich ulokowania, albo jako podmiot zainteresowany pozyskaniem środków publ. do sfinansowania celów i zadań publ.

• Zasada korygowania skutków zróżnicowanego zagospodarowania i poziomu rozwoju JST - stosowanie różnych form wyrównywania niewystarczającego poziomu dochodów własnych.

Samodzielność finansowa samorządu:

• Dochodowa - samodzielność nakładania lub ustanawiania daniny publicznej lub konstruowania mechanizmu pobierania

• Wydatkowa - samodzielne dysponowanie i wykorzystanie środków, decydowanie o kierunkach i strukturze wydatkowania środków;

• Budżetowa - samodzielne uchwalanie ustawy budżetowej, struktury dochodów i wydatków, ustalenie równowagi, deficytu lub nadwyżki

Wydatki majątkowe - wydatki przeznaczone na finansowanie inwestycji jednostki samorządu terytorialnego. Wydatki związane z obsługą majątku oraz ważniejsze remonty - wydatki, które przeznacza się na obsługę oraz polepszenie standardu majątku Miasta; obejmują: 1) wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego, 2) wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.

Zasada Równowagi budżetowej - postulat dostosowania ogółu wydatków publicznych do ogółu dochodów, wyklucza wystepowanie deficytu; jednak współcześnie dopuszcza się możliwość uchwalenia budżetu niezrównoważonego, zwracając jednocześnie uwagę na konieczność wskazania realnych źródeł pokrycia deficytu budżetowego i ustalenia bezpiecznych granic zadłużenia się podmiotów publicznych.

Do zasad budżetowych należą:

1. zupełności budżetu - budżet powinien obejmować wszystkie dochody i wydatki JST,

2. jedności formalnej - konieczność ujęcia dochodów i wydatków w jednym akcie budżetowym,

3. jedności materialnej - zakaz łączenia dochodów budżetowych pochodzących z poszczególnych tytułów w wyszczególnionymi wydatkami, postulat przeznaczenia całości dochodów na pokrycie całości wydatków budżetowych,

4. szczegółowości (specjalizacji) - ujęcie dochodów i wydatków w taki sposób, aby możliwe było ustalenie wykonawców tego planu, wysokość dochodów z poszczególnych źródeł oraz rodzaje i wysokość wydatków,

5. jawności (przejrzystość, jasność, czytelność)- zgodnie z art. 11 ustawy o finansach publicznych jawność finansów publicznych jest realizowana przez:

• jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych JST

• jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego;

• podawanie do publicznej wiadomości:

• kwot dotacji udzielanych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego,

• zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów;

• udostępnianie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych,

Zadania gminy - Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

4) lokalnego transportu zbiorowego,

5) ochrony zdrowia,

6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,

8) edukacji publicznej,

9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,

10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

11) targowisk i hal targowych,

12) zieleni gminnej i zadrzewień,

13) cmentarzy gminnych,

14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,

15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,

17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej,

18) promocji gminy,

19) współpracy z organizacjami pozarządowymi,

20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

2. Ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.

3. Przekazanie gminie, w drodze ustawy, nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów własnych gminy lub subwencji.

Zadania powiatu - Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie:
1) edukacji publicznej,
2) promocji i ochrony zdrowia,
3) pomocy społecznej,
4) polityki prorodzinnej,
5) wspierania osób niepełnosprawnych,
6) transportu zbiorowego i dróg publicznych,
7) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
8) kultury fizycznej i turystyki,
9) geodezji, kartografii i katastru,
10) gospodarki nieruchomościami,
11) administracji architektoniczno-budowlanej,

12) gospodarki wodnej,
13) ochrony środowiska i przyrody,
14) rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
15) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
16) ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska,
17) przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,
18) ochrony praw konsumenta,
19) utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,
20) obronności,
21) promocji powiatu,
22) współpracy z organizacjami pozarządowymi.
2. Do zadań publicznych powiatu należy również zapewnienie wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.
3. Ustawy mogą określać inne zadania powiatu.
4. Ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat.
5. Powiat na uzasadniony wniosek zainteresowanej gminy przekazuje jej zadania z zakresu swojej właściwości na warunkach ustalonych w porozumieniu.
6. Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin.

Zadania samorządu wojewódzkiego - Samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa, uwzględniającą w szczególności następujące cele:
1) pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej,
2) pobudzanie aktywności gospodarczej,
3) podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,
4) zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń,
5) kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.
1a. Strategia rozwoju województwa opracowana przez samorząd województwa po przyjęciu jej w drodze uchwały przez sejmik województwa jest przedkładana do wiadomości ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego.
2. Samorząd województwa prowadzi politykę rozwoju województwa, na którą składa się:
1) tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowanie rynku pracy,
2) utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim,
3) pozyskiwanie i łączenie środków finansowych: publicznych i prywatnych, w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej,
4) wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia obywateli,
5) racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska naturalnego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
6) wspieranie rozwoju nauki i współpracy między sferą nauki i gospodarki, popieranie postępu technologicznego oraz innowacji,
7) wspieranie rozwoju kultury oraz sprawowanie opieki nad dziedzictwem kulturowym i jego racjonalne wykorzystywanie,
8) promocja walorów i możliwości rozwojowych województwa.

12) gospodarki wodnej,
13) ochrony środowiska i przyrody,
14) rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
15) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
16) ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska,
17) przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,
18) ochrony praw konsumenta,
19) utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,
20) obronności,
21) promocji powiatu,
22) współpracy z organizacjami pozarządowymi.
2. Do zadań publicznych powiatu należy również zapewnienie wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.
3. Ustawy mogą określać inne zadania powiatu.
4. Ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat.
5. Powiat na uzasadniony wniosek zainteresowanej gminy przekazuje jej zadania z zakresu swojej właściwości na warunkach ustalonych w porozumieniu.
6. Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin.

Zadania samorządu wojewódzkiego - Samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa, uwzględniającą w szczególności następujące cele:
1) pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej,
2) pobudzanie aktywności gospodarczej,
3) podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,
4) zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń,
5) kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.
1a. Strategia rozwoju województwa opracowana przez samorząd województwa po przyjęciu jej w drodze uchwały przez sejmik województwa jest przedkładana do wiadomości ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego.
2. Samorząd województwa prowadzi politykę rozwoju województwa, na którą składa się:
1) tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowanie rynku pracy,
2) utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim,
3) pozyskiwanie i łączenie środków finansowych: publicznych i prywatnych, w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej,
4) wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia obywateli,
5) racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska naturalnego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
6) wspieranie rozwoju nauki i współpracy między sferą nauki i gospodarki, popieranie postępu technologicznego oraz innowacji,
7) wspieranie rozwoju kultury oraz sprawowanie opieki nad dziedzictwem kulturowym i jego racjonalne wykorzystywanie,
8) promocja walorów i możliwości rozwojowych województwa.

---