1. Co to są finanse?
Ogół zjawisk ekonomicznych związanych z gromadzeniem i podziałem dóbr pieniężnych
Pieniężny mechanizm podziału i wymiany wartości materialnych
2. Omów pojęcie finansowej gospodarki, wymień jej etapy.
To wszystkie formy świadomego działania w dziedzinie kształtowania pieniężnych stosunków wymiany i podziału
Etapy
Przygotowanie, realizacja, ocena
3. Co to jest pieniądz?
Jest wyrazem wartości innych towarów, jest nośnikiem wartości wymiennej
W świecie producentów towarów stosunek posiadacza pieniądza do posiadacza towarów jest stosunkiem dysponenta, który w każdej chwili może zamienić skrzep pracy ogólnospołecznej zawarty w postaci pieniądza w skrzep pracy konkretnej zawarty w wartości użytkowej dowolnie wybranego towaru
4. Wymień elementy klasyfikacji zjawisk finansowych, omów jedną z nich.
Klasyfikacja podmiotowa
Klasyfikacja funkcjonalna
Klasyfikacja przedmiotowa
Związek między ruchem pieniądza, a ruchem wartości materialnych (dóbr i usług) będących przedmiotem podziału pieniężnego.
Dotyczy strumieni finansowych wpływających i wypływających z podmiotów gospodarczych
5.Omów pojęcie klasyfikacji przedmiotowej zjawisk finansowych.
Przyjmujemy związek między ruchami pieniądza a wartościami pieniądza (dóbr i usług) będących przedmiotem podziału pieniężnego
Ta klasyfikacja składa się ze strumieni finansowych wpływających i wypływających z podmiotów gospodarczych
Dochody i wydatki typu materialnego
Dochody i wydatki typu redystrybucyjnego
Dochody i wydatki typu kredytowego
6. Omów pojęcie klasyfikacji podmiotowej zjawisk finansowych.
Opiera się na rodzajowym zróżnicowaniu podmiotów gospodarczych
Grupy podmiotów
Dochody i wydatki przedsiębiorstw
Finanse ludności
Finanse publiczne
Finanse banków i instytucji kredytowych
Finanse instytucji ubezpieczeń majątkowych (bez ZUS)
7. Wymień funkcje zjawisk finansowych, omów jedną z nich.
Funkcja parametryczna
Funkcja układu zasilania
Funkcja układu pobudzania
Zjawiska finansowe służące do modyfikowania postaw podmiotów bezpośrednio zatrudnionych w produkcji zgodnie z przyjętym modelem zarządzania (premia, pochwała, udział w zyskach), działa poprzez
8. Wymień elementy polityki finansowej, omów jedną z nich.
Skuteczność
Społeczna akceptacja
Spójność polityki finansowej z innymi politykami szczegółowymi (polityka finansowa jest polityką służebną w stosunku do naczelnej polityki społeczno-gospodarczej)
9. Wymień podstawowe warunki prowadzenia prawidłowej polityki finansowej.
Cele muszą być możliwe do osiągnięcia w danych warunkach i danym czasie
Cele muszą być wzajemnie niesprzeczne
Środki realizacji muszą być dostosowane do celu
10. Wymień funkcje kredytu, omów je.
Emisyjna - każde udzielenie kredytu powoduje wyemitowanie na rynku nowej siły nabywczej, każda spłata powoduje likwidację siły nabywczej
Dochodowa - jeżeli w danym momencie czasu, część wydatków materialnych i redystrybucyjnych została zrealizowana dzięki środkom kredytowym
Kontrolna - polega ona na wykorzystywaniu stosunku kredytowego powstałego między kredytodawcą a kredytobiorcą
11. Omów pojęcie pożyczki i kredytu.
Pożyczka
Podpisując umowę, jedna ze stron (pożyczkodawca) zobowiązuje się przenieść na własność drugiej osoby (pożyczkobiorcy) określoną kwotę pieniędzy lub rzecz. Ten, kto otrzymuje pożyczkę, zobowiązuje się ją zwrócić w określonym terminie.
Kredyt
Udzielany jest zawsze przez bank, celowy, odpłatny i zwrotny
12. Wymień podstawowe zasady kredytowania, omów jedną z nich.
Zasada ograniczenia kredytu handlowego
Zasada bezpośredniości kredytowania
Zasada celowości kredytowania - kredyt powinien być przyznawany wyłącznie na cel, który przyniesie spodziewane korzyści, szczegółowo opisane we wniosku kredytowym
Zasada zwrotności kredytowania
13. Jakie są tryby kredytowania?
Antycypacyjny - środki finansowe są stawiane przez bank do dyspozycji kredytobiorcy przed zrealizowaniem zadania, na które zostały udzielone
Refundacyjny - kredytobiorca realizuje cześć lub całość zadania z własnych środków
14. Jakie są typy kredytów ze względu na to co jest finansowane?
Inwestycyjne - służą poparciu procesów inwestycyjnych, których celem jest powiększenie zasobów środków trwałych
Obrotowe - służą finansowaniu bieżących kosztów działalności gospodarczej
Konsumpcyjne - służą finansowaniu bieżących potrzeb ludności
15. Jakie są typy kredytów z punktu widzenia cenzury czasowej?
Długoterminowe
Krótkoterminowe
Średnioterminowe
Kredyty długoterminowe są zawsze wyżej oprocentowane, gdyż bank nie może obracać pieniędzmi, które zostały udzielone jako kredyt
16. Wymień warunki związane z udzielaniem kredytu.
Złożony wniosek kredytowy
Dokładna charakterystyka kredytobiorcy
Kwota kredytu
Termin spłaty kredytu
Okres karencji
Inne bliżej nieokreślone informacje
17. Wymień formy zabezpieczania zwrotności kredytu, omów jedną z nich.
Osobowe
Rzeczowe (związane z majątkiem kredytobiorcy)
Hipoteczne
Ustanowienie zastawu na nieruchomościach
Trzeba mieć prawo własności nieruchomości lub prawo wieczystego użytkowania
18. Wymień osobowe formy zabezpieczania kredytu, omów jedną z nich.
Poręczenie
Poręczyciel, który w przypadku, kiedy kredytobiorca nie wypełnia swoich zobowiązań wobec banku musi bank "zaspokoić". Jest to przymusowa windykacja należności.
Przelew wierzytelności
Pełnomocnictwo dla banku wystawione przez kredytobiorcę
Wystawienie na bank własnego weksla in blanco
19. Wymień rzeczowe formy zabezpieczania zwrotności kredytu, omów jedną z nich.
Zastaw ogólny na rzeczach ruchomych
W momencie ustanowienia tej formy, bank rezerwuje sobie możliwość dochodzenia swoich roszczeń bez względu na to, czyją są one własnością
Przewłaszczenie na zabezpieczenie
Bankowy zastaw
20. Omów hipoteczną formę zabezpieczenia zwrotności kredytu.
Hipoteka - ustanowienie zastawu na nieruchomościach np. budynkach, działkach
Trzeba mieć prawo własności nieruchomości lub prawo wieczystego użytkowania
Co trzeba zrobić aby uzyskać kredyt hipoteczny
Uzyskać w sądzie wypis z księgi wieczystej
Udać się do banku w celu złożenia wniosku o kredyt hipoteczny
Bank ustanawia swojego rzeczoznawcę
Otrzymanie od banku promesy kredytowej
Przelanie przez bank na konto klienta określonych środków
21. Wymień techniki prowadzenia kredytów na rachunkach kredytowych, omów jedna z nich.
Kredytowanie na rachunku rozliczeniowym
Polega na zezwoleniu jednostce na dokonywanie wypłat w kwotach przewyższających aktualny stan środków na rachunku rozliczeniowym do wysokości przyznanego limitu kredytowego
Kredytowanie na rachunku kredytowym
Kredytowanie na specjalnym rachunku kredytowym
22. Wymień uwarunkowania prawne pieniądza, omów jedno z nich.
Jednostka pieniężna
Suma pieniężna
Jest to abstrakcyjna wielkość wartości, oznacza dla jego posiadacza podmiotowe prawo do dokonywania zapłaty. Istota zapłaty to przenoszenie pieniędzy między podmiotami abstrakcyjnej wielkości wartości
Znak pieniężny
Znak pieniężny pozorny
23. Wymień podstawowe założenia regulujące operacje gotówkowe.
Obowiązek odprowadzania do kas bankowych wszystkich wpływów gotówkowych
Obowiązek realizacji wypłat gotówkowych wyłącznie ze środków pobranych na ten cel z kas bankowych
Obowiązek składania bankom szczegółowych raportów kasowych
Zakaz przetrzymywania gotówki w kasach podręcznych powyżej kwoty określonej przez Ministra Finansów
24. Jakie są rodzaje operacji bezgotówkowych? Omów jedną z nich.
Bankowe inkaso należności
Jest formą płatności polegającą na wydaniu dokumentów handlowych w zamian za zapłatę ustalonej sumy pieniężnej lub uzyskanie innego zabezpieczenia zapłaty np. weksla
Przelewy bankowe
Czeki rozliczeniowe
Akredytywa bankowa
25. Omów istotę bankowego inkasa należności.
Jest formą płatności polegającą na wydaniu dokumentów handlowych w zamian za zapłatę ustalonej sumy pieniężnej lub uzyskanie innego zabezpieczenia zapłaty np. weksla
Podmioty uczestniczące
Zleceniodawca
Bank zleceniodawcy
Bank odbiorcy
Odbiorca towaru
26. Omów pojęcie akceptu, wymień jego rodzaje.
Wyrażenie zgody przez odbiorcę na wyrażenie zgody na zapłatę
Milczący - jeżeli w okresie przyjętym w umowie zawartej między klientem a jego bankiem nie wpłynie sprzeciw żądania zapłaty
Wyraźny - każdorazowemu żądaniu zapłaty musi odpowiadać wyraźny na piśmie akcept
27. Wymień formy przelewów bankowych, omów jedną z nich.
Rozliczenia pojedynczych faktów
Kompensaty dwustronne
Występują wtedy, gdy dwa podmioty są równocześnie dla siebie producentami i odbiorcami towarów
Kompensaty wielostronne
Rozliczenia planowe
28. Omów podstawowe założenia akredytywy bankowej.
Pisemne zobowiązanie banku zleceniodawcy (importera) do wypłacenia beneficjentowi (eksporterowi) określonej sumy pieniężnej w zamian za złożenie dokumentów zgodnych z warunkami akredytywy
29. Co to są papiery wartościowe, wymień ich rodzaje?
Papier wartościowy jest to dokument uznany przez ustawodawcę (sejm). Ustawa „Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi z 21.08.1997 roku
Rodzaje
Akcje, prawa do akcji, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, inne papiery wartościowe wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego i obcego
30. Jaka jest różnica między akcją a obligacją?
Akcja jest formą finansowania kapitałowego (stajemy się właścicielem obiektu, który wyemitował akcje), obligacja jest udzieleniem pożyczki
31. Wymień typy akcji, omów jeden z nich.
Imienna
Nie jest przedmiotem obrotu giełdowego, zawiera dane personalne właściciela, jest ewidencjonowana w księdze akcji imiennych spółki
Na okaziciela
Uprzywilejowane
32. Wymień funkcje weksla, omów jedną z nich.
Płatnicza
Gdy nabywca reguluje swoja należność z odroczeniem w stosunkach kupna - sprzedaży
Kredytowa
Gwarancyjna
33. Omów pojęcie weksla trasowanego i własnego.
Weksel trata (trasowany) - bezwarunkowe polecenie osoby wystawiającej (Trasanta) skierowane pod adresem innej osoby (Trasata) do zapłacenia przez nią osobie wskazanej na wekslu (beneficjentowi) określonej sumy pieniężnej w oznaczonym czasie
Weksel sola (własny) - dłużnikiem jest wystawca weksla, wystawia go i płaci ta sama osoba (Trasant jest Trasatem)
34. Jakie są operacje wekslowe, omów jedną z nich?
Awal = poręczenie
Przyrzeczenie zapłaty sumy weksla przez inną osobę lub bank. Wyraża się dokonanie awalu tak, że na przedniej stronie weksla umieszczane jest słowo „poręczam” lub jego synonim i zamieszczony jest podpis. Poręczyciel odpowiada solidarnie za wszystkie zobowiązania wekslowe. Dokonanie awalu jest odpłatne.
Indos
Dyskonto weksla
Redyskonto weksla
Weksel postawiony do protestu (protest weksla)
35. Wymień rodzaje czeków, omów jedną z nich.
Gotówkowy
Rozliczeniowy
Potwierdzony
Stwierdzenie przez bank odpłatnie, że trasant jest wypłacalny i beneficjent otrzyma kwotę czeku
Podróżny
36. Omów pojęcie obligacji skarbowych.
Dłużne papiery wartościowe, emitowane przez skarb państwa, reprezentowane przez Ministra Finansów
37. Czy zdolność kredytowa jest niezbędna do zaciągania kredytów? Wyjaśnij dlaczego.
Tak, jest to zdolność do spłaty kredytu, spłaty zadłużenia kredytowego wraz z odsetkami oraz należnymi opłatami manipulacyjnymi, w sposób podany w umowie kredytowej z bieżących dochodów podmiotu zaciągającego kredyt po uprzednim zrealizowaniu przez podmiot jego stałych, bieżących płatności
38. Omów pojęcie podatku.
Podatkiem nazywamy przymusowe świadczenie pieniężne, ogólne, bezzwrotne i nieodpłatne, pobierane przez państwo lub jednostki samorządu terytorialnego na mocy odrębnych przepisów prawa, określających sposób wymiaru oraz warunki i terminy płatności tych świadczeń
39. Kiedy powstają zobowiązania podatkowe?
Z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym pracodawca związał powstanie obowiązku podatkowego
Z dniem wydania i doręczenia decyzji organu uprawnionego do określenia wysokości świadczenia podatkowego i jego poboru
40. Omów pojęcie nieodpłatności świadczenia podatkowego.
Polega na tym, że z tytułu wniesionego podatku nie otrzymujemy świadczenia na zasadzie wzajemności
41. Wyjaśnij różnicę między podatkiem a opłatą.
Podatkiem nazywamy przymusowe świadczenie pieniężne ogólne, bezzwrotne i nieodpłatne, pobierane przez państwo, a opłata w przeciwieństwie do podatku jest świadczeniem odpłatnym
42. Wymień elementy konstrukcji świadczeni podatkowego, omów jeden z nich.
Podmiot i przedmiot podatku
Podstawa opodatkowania
Jest to wyrażona, najczęściej w pieniądzu, wartość przedmiotu opodatkowania określona w sposób podany w przepisach finansowych
Stopa, stawka, skala, podatkowa
Wymiar podatku
Zwolnienia i ulgi podatkowe
43. Wymień rodzaje skal podatkowych, omów jeden z nich.
Skala progresywny
Liniowemu wzrostowi podstawy opodatkowania odpowiada skokowy, gwałtowny wzrost stóp podatkowych
Rodzaje progresji: globalna, ciągła
Skala regresywna
Skala degresywna
Skala liniowa
44. Wymień rodzaje zwolnień i ulg podatkowych, omów jeden z nich.
Rodzaje zwolnień
Zwolnienie o charakterze obligatoryjnym
Zwolnienie o charakterze fakultatywnym
Rodzaje ulg podatkowych
Ulga podmiotowa - oznacza, ze jest ona przyznawana ze względu na jakąś cechę charakteryzującą podmiot podatku, dotyczy podatnika
Ulga przedmiotowa - przyznawana ze względu na jakąś cechę charakterystyczną związaną z przedmiotem opodatkowania
45. Na czym polega przymusowe wykonanie egzekucji podatkowej?
Strony
Wierzyciel - organ uprawniony do wykonania należnego świadczenia podatkowego np. organ gminy
Organ egzekucyjny - np. Urząd Celny lub US
Zobowiązany - płatnik, podatnik bądź inna osoba zobowiązana do wykonania świadczenia
Sposoby
W przypadku 3 podmiotów - organ egzekucyjny wszczyna egzekucję na wniosek wierzyciela
Gdy wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym - wszczyna on egzekucję na podstawie tytułu wykonawczego przez siebie wystawionego (np. PIT)
46. Wymień zasady podatkowania Smith'a, omów jeden z nich.
Równość obciążenia podatkami
Równość w podatkach to wyłączne uzależnienie wysokości podatku od materialnego położenia podatnika
Pewność podatku dla opodatkowanego
Dogodność podatku
Taniość podatku
47. Wymień zasady skarbowe i moralno - ekonomiczne.
48. Wymień formy budżetowania, omów jedną z nich.
Forma budżetowania brutto
W formie takiej, dana jednostka całość swoich zaplanowanych i zatwierdzonych wydatków realizuje dzięki środkom otrzymanym z budżetu i ewentualne dochody uzyskane z prowadzonej działalności gospodarczej
Forma budżetowania netto
49. Wymień struktury formy netto, omów jedną nich.
Zakład budżetowy
jest to jednostka sektora finansów publicznych, w pełni samodzielna pod względem prawnym, organizacyjnym i finansowym, np. przedszkole, muzeum, biblioteka
Gospodarstwo pomocnicze
Środki specjalne
Fundusze celowe
50. Wymień funkcje funduszy.
Funkcje alokacji środków publicznych
Funkcje redystrybucji środków publicznych
Funkcje mobilizacji środków publicznych
Funkcje racjonalizacji wydatkowania środków publicznych
51. Wyjaśnij różnice między budżetową a funduszową metodą finansowania.
Cecha |
Budżet |
Fundusz celowy |
1. Przedmiot finansowania |
Ogólny |
Ściśle określony |
2. Okres finansowania |
Roczny |
Nieokreślony |
3. Możliwość akumulacji po roku finansowym |
Brak |
Jest |
4. Możliwość mobilizacji dochodów |
Minimalna |
Znaczna |
5. Racjonalizacja wydatków |
Ograniczona |
Duża |
6. Możliwość kontroli ze strony władz przedstawicielskich |
Jest |
Niewielka |
7. Możliwość nieracjonalnego wydatkowania środków w wyniku działania grup nacisku |
Jest |
Nie ma |
52. Wymień źródła środków publicznych.
Środki kredytowe, na które skarb państwa lub jednostka samorządu terytorialnego udzieliła gwarancji lub poręczeń lub dofinansowała koszty udzielonego kredytu
Środki pochodzące z opłat abonamentowych i opłat pobieranych za używanie radioodbiorników i telewizorów (zarejestrowanych)
Środki pochodzące ze składek na ubezpieczenia zdrowotne
53. Omów pojęcie najkorzystniejszej oferty w rozumieniu ustawy o finansach.
Przez najkorzystniejsza oferta należy rozumieć ofertę z najniższą ceną przy tej samej jakości zamówienia lub ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny, kosztów eksploatacji, czasu wykonania lub dostawy oraz innych kryteriów opisanych szczegółowo w specyfikacji istotnych warunków zamówienia publicznego
54. Wymień podstawowe techniki wyłaniania oferentów w rozumieniu ustawy o zamówieniach publicznych.
Przetarg nieograniczony
Przetarg ograniczony
Przetarg dwustopniowy
Negocjacje z zachowaniem konkurencji
Zapewnienie o cenę
Zamówienie z wolnej ręki
55. Wymień uprawnienia / obowiązki zamawiającego wobec oferentów.
Zbadanie kwalifikacji oferenta
Oceny spełnienia przez oferenta istotnych warunków zamówienia publicznego
Domagania się wyjaśnień i ewentualnego uzupełnienia oferty
Zawarcia umowy z najlepszym oferentem
Wymienione uprawnienia zamawiającego względem oferentów są jednocześnie jego obowiązkiem względem państwa
56. Wymień prawa oferentów.
Do uzyskiwania od zamawiającego informacji oraz badania warunków jego wykonania
Do uzyskania opisu warunków realizacji zamówienia z odpowiednim wyprzedzeniem umożliwiającym opracowanie oferty
Uczestniczenia przy otwarciu ofert
Do zapoznania się z protokołem dotyczącym przebiegu procedury przetargowej
Do składania protestów i odwołań
57. Jakie są podstawowe kryteria przy wyborze banku?
Pozycja kapitałowa banku
Struktura sieci oddziałów i ich kompetencje
Wielkość i struktura funduszy własnych im większa, wyższa tym mocniejsza jest pozycja kapitałowa banku
Pozycja banku na rynku usług finansowych
Cena usług
Jakość obsługi
Opłacalność lokat
58. Wyjaśnij pojęcie podmiotu prawa finansowego i wymień te podmioty.
To osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne objęte uprawnieniami lub obowiązkami prawno-finansowymi
Pierwsza grupa
Organy państwowe i jednostki samorządu terytorialnego
Druga grupa
Osoby lub jednostki organizacyjne posiadające konkretne uprawnienia i obowiązki prawno-finansowe
59. Omów pojęcie Skarbu Państwa.
Działając w płaszczyźnie majątkowej, państwo działa jako Skarb Państwa
Jest osobą prawną reprezentującą państwo (RP) w stosunkach majątkowych z osobami fizycznymi i prawnymi
Jest osobą złożoną, wielopostaciową, składa się z wielu instytucji
Funkcjonowanie Skarbu Państwa oraz zarządzanie majątkiem Skarbu Państwa określa ustawa
60. Omów pojęcie budżetu państwa.
Budżet jest planem finansowym, w którym dochody i przychody stanowią prognozę, a wydatki i rozchody-nieprzekraczalny limit
Jest atutem prawnym, mającym formę ustawy, która zawiera wiążące ustalenia w zakresie rocznych dochodów, przychodów, wydatków, rozchodów
61. Wymień formy wpływów NBP i organy.
Formy wpływu NBP
Stopa rezerwy obowiązkowej („podatek bankowy”)
Wielkość oprocentowania kredytu
Operacje otwartego rynku
Organy NBP
Prezes NBP
Rada Polityki Pieniężnej
Zarząd NBP
62. Jaka jest różnica między stopą a stawką?
Stopa podatkowa - wyrażona w % część podstawy opodatkowania, która w postaci podatku ma być odprowadzana do budżetu
Stawka podatkowa - przyjęta umownie jednostka miary wykorzystywana dla określenia wielkości podstawy opodatkowania wraz z przypadającą na nią kwotą podatku
63. W jaki sposób NBP oddziałuje na ofertę kredytową banków komercyjnych?
NBP wpływa na potencjał banków komercyjnych, które nie podlegają NBP w sposób instytucjonalny, ale muszą się stosować do przepisów NBP
64. Co to jest amortyzacja?
Jest to wyrażona w pieniądzu równowartość zużycia środka trwałego. Amortyzacja może dotyczyć także wartości niematerialnych i prawnych: licencji, znaków towarowych czy praw autorskich.
65. Wymień źródła środków budżetowych oraz kierunki ich rozdysponowania.
W Budżecie Państwa ujmowane są 3 rodzaje wpływów
Prywatno-prawne wpływy Skarbu Państwa - dywidendy, czynsze, wpływy z prywatyzacji
Przymusowo nakładane i pobierane wpływy Skarbu Państwa - podatki, opłaty, kary, akcyzy, grzywna
Przychody związane z operacjami o charakterze pożyczkowym - realizuje je Skarb Państwa: obligacje skarbowe
66. Wyjaśnij różnice między operacją Repo a Reverse repo
Operacje Repo (repurchase agreement)
Są to operacje warunkowego zakupu, które polegają na zakupie przez bank centralny od banków komercyjnych papierów wartościowych, zobowiązując je jednocześnie do odkupienia tych papierów po określonej cenie i w określonym terminie
Operacje Reverse Repo
Polegają na tym, że bank centralny sprzedaje papiery wartościowe bankom komercyjnym, zobowiązując je do ich odsprzedaży po określonej cenie i w określonym terminie