STANY PRZEDRAKOWE I RAKI IN SITU.

Stany przedrakowe- zmiany skórne w obrębie których po różnym czasie ich trwania może dojść do transformacji nowotworowej . Charakteryzują się one przerostem naskórka w dość wyraźną atypią komórkową i bezładnym układem keratynocytów, a także zmianami w tkance łącznej podścieliska, za ich powstanie odpowiedzialne są różnorodne czynniki.

Grupa I- stany przedrakowe o wysokim ryzyku rozwoju nowotworu: 1) rogowacenie słoneczne (rogowacenie starcze), 2) skóra pergaminowa i barwnikowa, 3) uszkodzenia rentgenowskie skóry, 4) rogowacenie chemiczne (arsenowe, dziegciowe), 5 rogowacenie białe (leukoplakia)

Grupa II - stany przedrakowe o wyjątkowo niskim ryzyku powstania nowotworu: 1) przewlekłe stany zapalne z bliznowaceniem (np.. blizny po gruźlicy toczniowej), DLE, 2) przerosłe blizny po oparzeniach.

Rogowacenie słoneczne - hiperkeratotyczne nawarstwienia ściśle przylegające do skóry. Występują głównie na twarzy, na podłożu skóry starczej lub przedwcześnie postarzałej pod wpływem promieni słonecznych. Czynniki wywołujące: przewlekłe naświetlania promieniami słonecznymi i związane z nimi szczególnie szkodliwe działanie promieniowania rumieniotwórczego UVB (290-320 nm (nanometrów). Zmiany skórne - drobne ogniska złoto- brunatnych nawarstwień rogowych o suchej, nierównej powierzchni, leżących w poziomie skóry lub nieco wyniosłych. Przy próbie usuwania mas rogowych dochodzi do krwawienia. Lokalizacja: czoło, okolica skroniowa, łysina, małżowiny uszne, rzadziej grzbiety rąk, przedramienia i podudzia. Okres trwania: wieloletni.

W 25% przypadków może dojść do powstania raków podstawno- komórkowych i kolczysto- komórkowych. Cechy świadczące o zezłośliwieniu procesu: - powiększenie się zmian; - naciek podstawny; - skłonność do powstawania nadżerek i powierzchniowego rozpadu pod wpływem niewielkich urazów; - krwawienia.

Leczenie: zawsze wykonujemy badanie histopatoligiczne;

1) brak cech przejścia w nowotwór: - zamrażanie ciekłym azotem; - 5 fluorouracylowa maść, 2) cechy świadczące o bujaniu nowotworowym; - głębsze zamrażanie ciekłym azotem; - usunięcie chirurgiczne; - leczenie laserem.

Róg skórny u dorosłych jest to odmiana rogowacenia słonecznego w postaci rogowego o nieznacznie nacieczonej podstawie. Może występować u dzieci - wtedy nie jest stanem przedrakowym. U dzieci podłożem są zmiany zapalne. Lokalizacja - podobnie jak w rogowaceniu słonecznym. Nawarstwienia rogowe mogą przybierać stożkowy lub nieregularny kształt. Rozpoznanie powinno być potwierdzone badanie histopatologicznym. Leczenie: - po usunięciu mechanicznym mas rogowych - zabieg krioterapii. Usunięcie chirurgiczne mas rogowych.

Skóra pergaminowa i barwnikowa - rzadkie schorzenie uwarunkowane genetycznie, charakteryzujace się wybitną nadwrażliwością na światło słoneczne, powstawaniem w miejscach odsłoniętych licznych piegów, plam soczewicowatych, odbarwień, teleangiektazji i wczesnym rozwojem w ich obrębie różnego typu nowotworów. Lokalizacja : głównie w okolicach odsłoniętych. Mogą powstawać nowotwory: raki kolczysto- komórkowe, podstawno- komórkowe, mięsaki, czerniaki. Postępowanie i leczenie: fotoprotekcja minimum 30 od najmłodszego dzieciństwa, aromatyczne retinoidy, wczesne usuwanie zmian przednowotworowych (chirurgiczne, krioterapia, laseroterapia).

Uszkodzenia porentgenowskie skóry - zmiany powstałe od przewlekłego stosowania naświetleń rentgenowskich (osoby leczone lub narażone na prom. Rtg w pracy zawodowej). Zmiany polegają na występowanie nierównomiernych stwardnień skóry z odbarwieniami, przebarwieniami, teleangiektazjami i zanikami bliznowatymi. Do transformacji nowotworowej dochodzi w 25%. Leczenie : krioterapia, usunięcie chirurgiczne, maść 5cio fluorouracylowa.

Rogowacenie chemiczne - arsenowe i smołowcowe zmiany odpowiadają rogowaceniu słonecznemu pod wpływem działania substancji chemicznych. Przyczyny : kontakt z arsenem - leki, woda pitna, praca zawodowa. Leczenie: krioterapia, leczenie chirurgiczne, maść 5 flurouracylowa.

Rogowacenie białe - ogniska białej, gładkiej lub brodawkującej powierzchni zajmujące błony śluzowe lub pogranicze ze skórą w obrębie jamy ustnej i narządów moczowo- płciowych.

Etiopatogeneza:

1) jama ustna - czynniki wywołujące: czynniki drażniące, źle dopasowana proteza, palenie tytoniu, zaniedbania higieniczne.

2) narządy moczowo- płciowe - na podłożu marskości żołędzi lub sromu (zależne od zaburzeń hormonalnych).

Miejsca najczęstszego występowania:

1) błona śluzowa policzków (linia zgryzu, kat ust, język, czerwień warg ) 20-30% przejście w raka

2) wargi sromowe mniejsze lub większe - w ok. 50% przejście w raka.

3) rowek żołedny i wewnętrzna powierzchnia napletka.

Postępowanie i leczenie: usunięcie czynników prowokujących, krioterapia, laseroterapia, usunięcie chirurgiczne.

Choroba Bowena zmiany mają charakter pojedynczych lub mnogich ognisk. Są lekko nacieczone, dobrze odgraniczone od otoczenia, barwy sino- czerwonej lub sino-brunatnej. Niekiedy pokryte łuskami lub strupami. Czasem w środku mogą powstawać nadżerki i może występować niewielkie bliznowacenie. Brak objawów subiektywnych. Lokalizacja zmian: ręce, tułów, przebieg łagodny wieloletni, ale zmiany mogą przejść w raka inwazyjnego. Leczenie: krioterapia (płynny azot), usunięcie chirurgiczne, maść 5 fluorouracylowa, przed rozpoczęciem leczenie zawsze należy zrobić badanie histopatologiczne.

Erytroplazja Queyrata zwykle pojedyncze płaskie nieznacznie nacieczone i wyraźnie odgraniczone ogniska z sino- czerwonym zabarwieniem i gładką błyszczącą powierzchnią. Tego typu zmiany spotyka się głównie u mężczyzn na żołędzi i napletku, rzadziej u kobiet na błonach śluzowych warg sromowych. Po wieloletnim okresie trwania może przejść w raka inwazyjnego. rozstrzygające jest badanie histopatologiczne. Leczenie : - krioterapia, laseroterapia, usunięcie chirurgiczne.

Rogowiak kolczysto- komorowy guz rzekomo rakowy o szybkim wzroście i skłonności do samoistnego ustępowania. Morfologicznie bardzo podobny do raków (histologicznie także). Kopulasty guzek z kraterowym zagłębieniem w części środkowej, gdzie znajdują się charakterystyczne masy rogowe. Powstaje on na podłożu skóry niezmienionej. Zmiany zwykle pojedyncze, wykazują wzrost do 6 miesięcy, po czym dochodzą do samoistnego ustępowania. Rozpoznanie: - morfologia zmiany i badanie histopatologiczne. Leczenie: - biopsja, - łyżeczkowanie, - usunięcie chirurgiczne, - niekiedy krioterapia.

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE SKÓRY

Rak podstawno - komórkowy najczęstsza postać nowotworów skóry, cechująca się powolnym wzrostem i miejscową złośliwością, przerzuty występują rzadko.

Etiopatogeneza (przyczyny, mechanizm powstawania): 1) guzy newoidalne, powstające z płodowego zawiązka, nabłonkowatego, który różnicuje się w kierunku struktur przydatków skórnych, 2) predyspozycja osobnicza i rodzinna (bardzo delikatna jasna skóra), 3) czynnik wyzwalający - ekspozycja na działanie promieniowania słonecznego, 4) powstawanie w miejscach stanów przedrakowych lub w obrębie skóry niezmienionej.

Wyróżniamy następujące odmiany raka:

I rak podstawno- komórkowy guzkowy

II rak podstawno- komórkowy wrzodziejący

III rak podstawno- komórkowy twardzinopodobny

IV rak podstawno- komórkowy torbielowaty

V rak podstawno- komórkowy barwnikowy

VI rak podstawno- komórkowy powierzchowny

Rak podstawno - komórkowy guzkowaty niezapalny guzek otoczony perełkowatym wałem, wzrost odśrodkowy, bliznowacenie w części środkowej, może występować częściowe powierzchowne wrzodzenie.

Rak podstawno- komórkowy wrzodziejący ma nacieczoną twardą podstawę, głębiej drąży (niszczenie mięśni, kości), wał często trudno zauważalny

Rak podstawno- komórkowy twardzinopodobny ognisko barwy porcelanowej, zazwyczaj nie ulega rozpadowi, niezbyt wyraźnie odgraniczone od

Rak podstawno- komórkowy torbielowaty małe, przezroczyste guzki, lokalizacja głównie na powiekach.

Rak podstawno - komórkowy barwnikowy obecność znacznej ilości barwnika, perełkowaty wał na obwodzie, bliznowzacenie w części środkowej.

Rak podstawni- komórkowy powierzchowny b. Powierzchowne zmiany, przebieg często przewlekły, najczęściej na tułowiu. Zmiany zwykle liczne i dobrze odgraniczone. Lekko wyniosły wał na obwodzie.

Zmiany powstają najczęściej na twarzy. Wzrost zmian jest wyjątkowo powolny, przerzuty mogą występować przy umiejscowieniu ogniska pierwotnego w obrębie skóry owlosionej głowy.

Leczenie: - 5% 5fluorouracylowa (drobne i powierzchniowe ogniska), - krioterapia, - laseroterapia, - usunięcie chirurgiczne, - naświetlanie prom. Rtg (ludzie starzy).

Rak kolczysto- komórkowy nowotwór skóry o skłonności do wzrostu naciekającego i dający przerzuty głównie do węzłów chłonnych. Punktem wyjścia są zazwyczaj stany przedrakowe. Czynniki prowokujące: 1) drażnienie mechaniczne (blizny pooparzeniowe, DLE), 2) środki chemiczne, 3) przewlekłe działanie promieni słonecznych, 40 obecność wirusów HPV, potencjalnie onkogennych (głównie okolice płciowe).

Obraz kliniczny: brodawkujące lub wrzodziejące twory z naciekiem podstawy i walcowaty brzegiem. Wyróżniamy: odmianę wrzodziejącą - głęboko drażniące owrzodzenia o twardych walcowatych i nacieczonych brzegach i odmianę brodawkującą zmiany przerosłe, mniejsze naciekanie w głąb, umiejscowienie w obrębie stanów przedrakowych oraz na pograniczu błon śluzowych i skóry. Częstość przerzutów 25-50%. Rozpoznanie musi być poprzedzone badaniem histopatologicznym. Leczenie : - chirurgiczne, - laseroterapia i krioterapia (przy bardzo wczesnych powierzchniowych zmianach).

Rak brodawkowaty rzadki nowotwór o powolnym wzroście egzofitycznym ( na zewnątrz), niewielkiej skłonności do rozpadu nie dający przerzutu. Etiopatogeneza: - związek z wirusami HPV, - nadmierne palenie papierosów, zmiany w jamie ustnej. Obraz kliniczny - są to zmiany o hiperkeratotycznej i brodawkującej powierzchni. Wykazują niewielką skłonność do rozpadu lecz nie dają przerzutu. Lokalizacja: narządy płciowe, jama ustna, stopy. Leczenie : - chirurgiczne, - laseroterapia.

Choroba pageta jest to gruczolakorak śródnaskórkowy występujący najczęściej w obrębie brodawki sutkowej lub rzadziej w okolicy narządów płciowych i odbytu. Jego ostro odgraniczone ogniska przypominają przewlekły stan zapalny skóry. Występują tu ogniska rumieniowo złuszczające, dobrze odgraniczone od otoczenia wykazujące powolny odśrodkowy wzrost. Postać sutkowa jest zwykle jednostronna a brodawka jest często wciągnięta. Rozpoznane kliniczne potwierdza się badaniem histopatologicznym. Leczenie: w postaci sutkowej mastektomia z usunięciem węzłów chłonnych pachowych. Postać pozasutkowa usunięcie ognisk z szerokim marginesem skóry zdrowej.

Czerniak złośliwy jest jednym z najbardziej złośliwych nowotworów skóry, wcześnie dający przerzuty, powstający najczęściej w obrębie znamion barwnikowych, rzadziej na skórze nie zmienionej. Odmiany kliniczne czerniaka złośliwego:

1. czerniak wychodzący z plamy soczewicowatej

2. czerniak szerzący się powierzchownie

3. czerniak guzkowy

4. czerniak umiejscowiony na kończynach wychodzący z plam soczewicowatych

5. czerniak bezbarwnikowy

6. czerniak wychodzący ze znamienia błękitnego

Etiopatogeneza: 1) melanocyty ulegają złośliwej transformacji; 2) Czynniki genetyczne u około 10% występowanie rodzinne, związane ze społem znamion dysplastycznych ( atypowych); 3) Ogromne znaczenie działania promieni słonecznych; 4) Przypadki ludzi o jasnej karnacji i przewlekłej ekspozycji na słońce (oparzenia słoneczne w dzieciństwie); 5) Pobudzenie układu immunologicznego; 6) Immunosupresja - wzrost zapadalności; 7) Wpływ hormonów ewentualne uaktywnienie się w czasie ciąży, połogu, okresu pokwitania, przyjmowania środków antykoncepcyjnych. Obraz kliniczny: Wyróżnia się 4 typy czerniaka w zależności od cech morfologicznych, charakterystyczne zmiany z jakich powsytają i sposoby szerzenia się. Przerzuty: a) skóra otaczająca drogę naczyń chłonnych lub krwionośnych; b) węzły chłonne; c) narządy wewnętrzne, ośrodkowy układ nerwowy, płuca. Rokowanie opiera się na określeniu odmiany klinicznej i głębokości naciekania skóry. Wyróżniamy skale Clarka i Breslowa.

Charakterystyka odmian klinicznych czerniaka złośliwego:

1) Czerniak wywodzący się z plamy soczewicowatej - stosunkowo łagodna odmiana, występuje co 5-20% przypadków, częściej u starszych osób. Ma wieloletni przebieg. Lokalizacja: twarz i inne okolice odsłonięte- podłoże : plamy barwnikowe o nieregularnych zarysach i nierównomiernym rozłożeniu barwnika. Pierwsze objawy zezłośliwienia- powstanie wyczuwalnych guzków.

2) Czerniak szerzący się powierzchownie - występuje 60-70% przypadków, postać najczęstsza - osoby w średnim wieku- przebieg stosunkowo powolny (wiele miesięcy, kilka lat).

3) Czerniak guzkowy - najcięższa postać. Lokalizacja: okolice odsłonięte kończyn dolnych u kobiet, okolice odsłonięte tułowia u mężczyzn - podłoże: zwykle znamiona barwnikowe (głównie atypowe). Objawy zezłośliwienia: powiększona zmiana zabarwienia, obwódka zapalna, skłonność do rozpadu. Czerniak guzkowy najczęściej występuje 10-30% przypadków częściej u mężczyzn, szybki przebieg kilka miesięcy do 2 lat. Lokalizacja : głównie plecy i kark, podłoże: skóra zdrowa lub znamiona barwnikowe pod spodem przebarwienie, guzek szybko powiększający się i ulegający wrzodzeniu..

4) Czerniak umiejscowiony na kończynach wychodzących z plam soczewicowatych ok. 5% przypadków. Powolny wzrost od 1-3 lat. Lokalizacja : okolice około i pod paznokciowe stóp i rąk. Objawy zezłośliwienia- plamy barwnikowe ulegające rozpadowi ze zniszczeniem płytki paznokciowej.

5) czerniak bezbarwnikowy : zmiany pierwotne rzadko pierwotne guzy skórne lub przerzuty - brak barwnika lub mała jego 9lość.

6) Czerniak wychodzący ze znamienia błękitnego, wyst. bardzo rzadko - powiększenie się znamienia i rozpad. Zróżnicowanie; z znamieniem naczyniowym brodawką łojotokową ze znamieniem barwnikowym. Leczenie: jak najwcześniej usunięcie chirurgiczne z marginesem skóry zdrowej zależnym od rozległości i zaawansowania zmiany, wycięcie okoliczne węzłó chłonnych. Zmiany rozległe i przerzuty leczenie immunologiczne. Inne eksperymentalne metody leczenia - Interferon.

znamiona melanocytowe- barwnikowe.

I znamiona barwnikowe naskórka: 1) znamiona płaskie. Są to plamy barwnikowe różnego kształtu i wielkości, wyraźnie odgraniczone od otoczenia. Powiększają się wraz ze wzrostem dziecka. W razie drażnienia mogą być punktem wyjścia czerniaka (bardzo rzadko); 2) plamy soczewicowate - są to drobne dobrze odgraniczone plamy jasno lub ciemno brunatne, mnogie, częściej zajmujące tułów - pojawiają się w dzieciństwie, mogą wchodzić w skład zespołów wrodzonych: zespołu Peutza Jeghersa i Leopord. Plamy soczewicowate- zaburzenia okulistyczne, głuchota, zmiany w sercu. Plamy soczewicowate plus polipowatość jelit. Plamy soczewicowate słoneczne (starcze) są to nieregularnego kształtu, brunatnego koloru plamy o gładkiej powierzchni, szczególnie liczne na grzbietach rąk, przedramion, twarzy powstaje pod wpływem słońca lub w wyniku leczenia PUVA są jedynie defektem kosmetycznym.

Leczenie: krioterapia, środki wybielające ochronne przed działaniem słońca.

II. Znamiona komórkowe- barwnikowe. Należą do bardzo częstych znamion i mogą mieć formę: 1. Znamion komórek barwy białej lub jasno brunatnej, a nawet ciemnej; 2. Znamion o powierzchni gładkiej, zrazikowej lub brodawkującej, czasem mogą być owłosione; 3. Znamion brodawkowych otoczonych białą obwódką, znamię Suttona, pojawiających się u młodych osób. W obrębie tułowia z tendencją do samoistnego ustępowania. Ryzyko rozwoju czerniaka na podłożu znamion barwnikowych zwykłych (nabytych) jest niewielkie. Istnieje ono w przypadku znamion wrodzonych i atypowych (dysplastycznych).

Znamię wrodzone - zmiany zajmują duże powierzchnie w obrębie tułowia, czasem obficie owłosione. W 10-25% przypadków dochodzi do rozwoju czerniaka.

Znamię błękitne - znamię melanocytowe o szaro-błękitnym zabarwieniu. Jest to rzadkie podłoże rozwoju czerniaka.

Leczenie: - znamiona barwnikowo - komórkowe i owłosione, znamię błękitne - usuwanie chirurgiczne ze względów kosmetycznych z marginesem skóry zdrowej; - znamię wrodzone, jeśli małe usunięcie chirurgiczne przed okresem pokwitania, jeśli duże dokładna obserwacja i wycinanie miejsc podejrzanych onkologicznie.

III. znamię Spitza (czerniak młodzieńczy), czy jest to aktywne znamię komórkowe. Występuje głównie u dzieci i młodzieży zwykle występuje pojedynczy dobrze odgraniczony od otoczenia. Guzek barwy czerwonej lub sinawej, o gładkiej powierzchni i bez skłonności do rozpadu. Lokalizacja : głównie twarz, rzadziej na kończynach, o rozpoznaniu decyduje badanie histopatologiczne. Leczenie chirurgiczne usunięcie zmian przed okresem pokwitania czasami powraca.

Zespół znamion dysplastycznych. Charakteryzuje się pewnymi cechami klinicznymi, często występuje rodzinnie i związany jest z dużym rozwojem czerniaka. Dziedziczenie jest autosomalne dominujące; czynnikiem sprzyjającym rozwojowi czerniaka w obrębie tych znamion jest ekspozycja na słońce i drażnienie mechaniczne. Charakterystyczne cechy: 1) nieregularne kształty bez ostrej granicy; 2) niejednolite zabarwienie (różne odcienie brunatnego i, różowo- brunatne, czarne); 3) powierzchnia płaska lub nierównomiernie wyniosła (jajko sadzone); 4) wymiary większe 5-15 mm niż znamion zwykłych. Charakterystyczne cechy zespołu znamion dysplastycznych : 1) są na ogół liczne; 2) występują u kilku członków rodziny; 3) lokalizacja - występują w obrębie skóry osłoniętej, lub w miejscach odsłoniętych (wówczas częściej czerniak); 4)częściej wyst. w obrębie skóry głowy, na dłoniach, stopach, w okolicach płciowych; 5) początek w 1 roku życia, przybywanie zmian od 5-6 roku życia, w mniejszej liczbie po 30 roku życia; 6) u 20% pacjentów może dochodzić do regresji (cofania się zmian). Postępowanie: stała opieka - kontrola w odstępach 3-12 mies. W zależności od stopnia występowania w rodzinie czerniaka, unikanie nasłonecznienia, stosowanie preparatów z filtrem, chirurgiczne usuwanie znamion drażnionych, trudnych do kontrolowania wykazujących niepokój onkologiczny. Objawy świadczące o rozwoju czerniaka: 1) świąd; 2) powiększanie się wymiarów i pogrubienie znamienia; 3) nierównomierne przebarwienia i odbarwienia.; 4) odczyn zapalny; 5) nadżerki i krwawienia.

znamiona naskórkowe.

I. znamiona naskórkowe brodawkowate są to twarde hiperkeratotyczne zmiany zwykle o układzie jednostronnym, linijnym o różnej lokalizacji (kończyny, szyja, kark itd.) pojawiające się we wczesnym dzieciństwie i trwające przez całe życie, mające barwę skóry zdrowej lub odcień brunatny. Występują też odmiany z objawami zapalnymi i świądem. Leczenie ze względów kosmetycznych: krioterapia, laseroterapia, usunięcie chirurgiczne.

II. Brodawka łojotokowa starcza są to łagodne nowotwory naskórkowe, brodawkowate, niekiedy uszypułowane o hiperkeratotycznej powierzchni i brunatnej barwie. Lokalizacja : okolice międzyłopatkowe, twarz, szyja, grzbietowa powierzchnia rąk. Nawarstwienia brodawkowate można usunąć mechanicnie, ale zwykle dochodzi do odrostu. Czasami masywny wysiew brodawek może towarzyszyć nowotworom narządów wewnętrznych. Leczenie: łyżeczkowanie i krioterapia.

znamiona wychodzące z gruczołów łojowych.

I. Znamię łojowe zwykle pojedynczy guz powstaje w dzieciństwie, może powiększać się w ok. dojrzewania. Cechy charakterystyczne: brodawkowata i zrazikowata powierzchnia, żółte zabarwienie, miękka spoistość. Lokalizacja : owłosiona skóra głowy lub twarzy. W miejscach ulegajacych drażnieniu (głowa) u około 80% chorych mogą rozwinąć się nowotwory podstawnokomórkowe.. leczenie chirurgiczne.

II. gruczolak łojowy jest to łagodny nowotwór, zwykle występuje w postaci płasko wyniosłych guzów o żółtawym zabarwieniu. Najczęściej umiejscowiony jest na twarzy i owłosionej skórze głowy. Żółto-różowe guziki najczęściej zajmują symetrycznie okolice łojotokowe twarzy - taki obraz jest typowy dla choroby Bourneville΄a i Pringle΄a. oprócz gruczolaków łojowych są również rozszerzone naczynia, odbarwione plamy na tułowiu, znamiona łącznotkankowe, guziki w obrębie paznokci (stopy), brodawkowate wyrośla na łonach śluzowych, zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym (padaczka, choroby psychiczne). Leczenie : krioterapia, laseroterapia.

znamiona wychodzące z gruczołów potowych

I. gruczolak potowy nowotwór wychodzący z przemieszczonych zawiązków gruczołów ekrynowych i ich przewodów, występują licznie w postaci lekko wyniosłych guzków o gładkiej powierzchni i barwie skóry zdrowej lub lekko brunatnej. Lokalizacja : twarz głównie powieki dolne, na szyi z przodu i z boku, na klatce piersiowej. Występują głównie u młodych kobiet zwykle po okresie pokwitania. Zmiany nie ulegają zezłośliwieniu i nie mają tendencji do samoistnego ustępowania.

znamiona naczyniowe

Są to zmiany powstające w wyniku rozrostu naczyń krwionośnych skóry (włosowatych, tętniczych, żylnych lub chłonnych). Zwykle są obecne w chwili urodzenia, chociaż mogą się ujawniać w późniejszym wieku.

I. naczyniaki krwionośne:

1. Naczyniaki płaskie jest to znamię wychodzące z naczyń włosowatych powstające we wczesnym dzieciństwie, głównie w obrębie twarzy i karku o układzie jednostronnym lub centralnym. Są to plamy barwy czerwono - sinej. Zmiany o układzie centralnym mogą ustępować samoistnie. Leczenie: krioterapia, laser argonowy.

2. Naczyniak jamisty są to zmiany powstałe w wyniku rozszerzenia i nowotworzenia naczyń krwionośnych skóry i tkanki podskórnej powstające we wczesnym dzieciństwie i wykazujące skłonność do samoistnego ustępowania. Zmiany guzowate barwy czerwono-sinej o ukł. jednostronnym, powstają najczęściej na twarzy lub na owłosionej skórze głowy. Mogą zajmować błony śluzowe jamy ustnej z powiększeniem języka i obrzękiem warg. Niekiedy (70%) dochodzi do samoistnego ustępowania zwłaszcza pod wpływem ucisku lub urazów mechanicznych. U noworodków może towarzyszyć trąbocytopenia (niskie płytki krwi). Leczenie tylko w ośrodkach przez lekarza prowadzącego.

3. Naczyniak gwiaździsty drobne guzki barwy czerwonej z promieniście rozchodzącymi się naczyniami włosowatymi. Występują na tułowiu i twarzy, u dzieci u kobiet podczas ciąży i w chorobach wątroby. Leczenie; krioterapia, elektrokoagulacja.

4. Naczynia starcze

5. Ziarniak naczyniowy

6. Naczyniak chłonny

7. Naczyniak chłonny jamisty

---