Egzamin Mikrobiologia
Mutacje - każde dziedziczne, stabilne zmiany w DNA
Mutacje spontaniczne - mutacja w materiale genetycznym nie mająca określonej zewnętrznej przyczyny.
Mutacje ciche - zamiana zasady w kodzie genetycznym nie pociąga za sobie zmian fenotypowych. W białku aminokwas zastąpiony jest innym aminokwasem o takich samych właściwościach, co nie wpływa na funkcjonowanie białka.
Mutacje powrotne
Rewertanty (prawdziwe) - druga mutacja w genie odtwarza genotyp pierwotny (genotyp jaki był nim zaszła pierwsza zmiana)
Rewertanty funkcjonalne - zachowanie mutacji w genie, jednak w wyniku innej mutacji w innym locus tego samego genu organizm jest fenotypowo dziki
Typy mutacji:
Mutacje punktowe
Tranzycja - zamiana np. pirymidyny na pirymidynę ( T → C, A → G)
Transwersja - zamiana pirymidyny na purynę
Mutacje te prowadzą do zmiany sensu kodu
Delecje
wycięcie jednej lub wielu par zasad z nici DNA
Insercje
wstawianie jednej lub wielu par zasad do nici DNA
Mutacje te prowadzą do zmiany ramki odczytu, przez co białka są albo niefunkcjonalne, albo mało aktywne.
Czynniki mutagenne:
Analogi zasad - związki o tak podobnej budowie, że mogą być wbudowywane do DNA zamiast puryny lub pirymidyny, lecz tworzą błędne pary. W przypadku replikacji powodują częstą tranzycje (AT → GC)
Chemiczna modyfikacja zasad - w wyniku działania azotynu następuje deaminacja zasad, które następnie tworzą błędne pary (tranzycja)
Hydroksyloamina - tranzycja CG → TA
Związki alkilujące - alkilowana guanina jest wycinana, przez co powstaje luka w kodzie. Często naprawa odbywa się błędną zasadą.
Barwniki akrydynowe - wstawiają się w DNA (interkalacja). Może powodować utratę nukleotydu bądź wstawienie dodatkowej pary podczas replikacji
Światło UV i X - niszczenie zasad poprzez dimeryzacje sąsiadujących tymin
Transpozony - odcinki DNA do 2000 p.z. które kodują pewną określoną cechę. Mają zdolność do wbudowywania się w każde miejsce nukleotydu, przez co niszczą normalną sekwencje DNA.
Rekombinacja genetyczna
Rekombinacja homologiczna - obcy DNA zostaje włączony do DNA gospodarza przez połączenie w pary homologicznych sekwencji, pęknięcie i krzyżową wymianę (crossing-over)
Rekombinacja zależna od określonego miejsca lub sekwencji - krótki odcinek homologiczny wymagany do wbudowania całego fragmentu genu do nukleotydu. Przykładem takiej rekombinacji jest wbudowanie plazmidu płciowego F lub integracja bakteriofaga lambda.
Sekwencje inercyjne - elementy IS zdolne do transpozycji. Mogą się przyłączać do DNA w wielu miejscach. Powoduje podwojenie par nukleotydów w miejscach insercji.
Transpozyton - mogą kodować specyficzne cechy fenotypowe jak odporność. Zawierają na początku i końcu fragment IS
Bakteriofag Mu - „murator” właściwości jak transpozyton tylko jest dużo większy. Powoduje inwersje genu.
Transdukcja
Transdukcja - przeniesienie DNA dawcy do DNA biorcy za pomocą bakteriofaga. Wyróżniamy transdukcję niespecyficzną i specyficzną.
Niespecyficzna - w wyniku replikacji materiału genetycznego faga dochodzi także do replikacji (fragmentu) materiału genetycznego dawcy, który również umieszczany jest w główkach fagowych. Taki fag dastarcza do komórki biorcy materiał genetyczny dawcy. DNA wbudowywane jest w nukleoid biorcy.
Specyficzna - fag lambda po indukcji DNA w wyniku promieniowania UV podlega nieprecyzyjnemu wycięciu z DNA bakterii przez do pozostawiony materiał genetyczny staje się częścią materiału biorcy.
Koniugacja
Przekazanie materiału genetycznego z komórki do komórki w wyniku ich bezpośredniego kontaktu. Proces ten może się odbyć dzięki pilusom F umieszczonym na błonie bakterii. Wyróżniamy 3 typy bakterii:
Bakterie F+ - posiadają czynnik płciowy w postaci plazmidu niezintegrowanego z nukleoidem. Czynnik ten warunkuje wytwarzanie pilusów F i może być przekazywany do komórek F- zmieniając je na komórki F+
Bakterie F- - nie posiadają czynnika F mogą jednak zmienić się w komórki F+ w wyniku koniugacji z nimi.
Bakterie Hfr - posiadają wbudowany czynnik F w nukleoid. W wyniku koniugacji cały gen F nie jest przekazywany do komórki biorcy. Podczas wycinania czynnika F może dojść do powstania czynnika F' w przypadku gdy wycięty zostanie fragment informacji genetycznej z pierwotnego nukleoidu bakterii.
Plazmidy
Pozachromosomowe nośniki informacji w postaci kolistej, kowalencyjnie zamkniętej dwuniciowej cząsteczki DNA. Nadają komórce gospodarza cechy swoiste. Mają zdolność do czasowego wbudowywania się w nukleoid gospodarza.
Właściwości:
Im większy jest plazmid tym liczba jego kopii jest mniejsza
Amplifikacja - wzrost liczby kopi plazmidu wbudowanego w chromosom w wyniku jego ciągłej replikacji nawet po zakończeniu replikacji chromosomu.
Niezgodność - dwa plazmidy spokrewnione ze sobą nie mogą koegzystować w komórce w wyniku wzajemnego hamowania replikacji.
Ulegają koniugacji (Plazmidy E), jeśli posiadają czynnik F w informacji genetycznej. Posiadanie genu tra warunkuje obecność pilusów potrzebnych do odbycia procesu koniugacji. Przekazanie informacji odbywa się poprzez przejście jednej nici (5`) podwójnej helisy przez kanał koniugacyjny. W komórce dawcy nić komplementarna syntetyzowana jest w sposób ciągły od końca 3`, a w komórce biorcy w sposób nieciągły.
Koniugacja odbywać się może między bakteriami różnego gatunku - dotyczy to tylko plazmidów o szerokim zakresie gospodarzy
Znaczenie plazmidów:
Plazmidy opornościowe (Plazmidy R) - kodowanie odporności na antybiotyki lub metale ciężkie (nawet do 8 odporności kodowanych w jednym genie). Odporność polega na zmianie metabolizmu antybiotyków poprzez acetylację, fosforylację lub hydrolizę.
Plazmidy krytyczne - nie kodują żadnych cech zmieniających fenotyp gospodarza
Plazmidy kodujące bakteriocyny - substancje zdolne do zahamowania wzrostu innych organizmów
Plazmidy kodujące zjadliwość i chorobotwórczość
Plazmidy degradacyjne - kodują informacje o metabolizmie ksenobiotyków
Transformacja
Przekazanie genów w formie rozpuszczalnego Dna wyekstrahowanego lub uwolnionego z komórki dawcy za pomocą innych metod.
Metody transformacji:
Kompetencja - naturalna zdolność bakterii do pobierania DNA. W wyniku syntezy „czynnika kompetencji” zmienia się aktywność zewnątrzkomórkowa. Tylko jedna nić DNA wchodzi do komórki - nić komplementarna zostaje strawiona. DNA zostaje włączone do nukleoidu w procesie rekombinacji ogólnej
Indukcja kompetencji przez specjalne przedtransformacyjne zabiegi - działanie chlorkiem wapnia na przechowywane w niskich temperaturach hodowle
Protoplastyzacja komórek - głównie na G+. Po pozbawieniu ściany komórkowej i potraktowaniu polietyloglokolem protoplasty są w stanie pobrać plazmidowe DNA.
Elektroporacja - metoda wpływająca na przepuszczalność błon biologicznych i prowadząca do ich fuzji pod wpływem pola elektrycznego.
Oddychanie azotowe: denitryfikacja
Bakterie denitryfikacyjne to tlenowce nierosnące w warunkach beztlenowych pod nieobecność azotanu. Jedyny proces, dzięki któremu azot możemy być ze związków chemicznych uwolniony w formie cząsteczkowej do atmosfery w celu ponownego włączenia go do obiegu. Bakterie denitryfikacyjne: Pseudomonas denitryficans, Paracoccus denitryficans, Thiobacillus denitryficans, Pseudomonas aeruginosa, Bacillus licheniformis.
Etapy denitryfikacji:
Reduktaza azotanowa A (zawierająca molibden): NO3- → NO2-
Reduktaza azotynowa: NO2- → NO
Reduktaza NO: NO → N2O
Reduktaza N2O: N2O → N2
Enzymy biorące udział w dysymilacji redukcyjnej azotanu są indukowane lub derepresjonowane w warunkach niedoboru lub braku tlenu. Denitryfikacja jest powszechna w glebach pozbawionych tlenu i łatwo zachodzi w wodach stojących.
Oddychanie azotowe: amonifikacja
Bakterie będące fakultatywnymi beztlenowcami zdolnymi do przeprowadzania fermentacji w warunkach beztlenowych. W obecności azotanu traktują go jako zewnątrzkomórkowy akceptor wodoru redukując go do azotynu, który w asymilacyjnym szlaku redukcji azotanu może być przekształcony do amoniaku. Escherichia coli, Enterobacter aerogenes.
Zysk energetyczny wynika ze sprzężenia redukcji azotanu z fosforylacją oksydacyjną.
Asymilacja azotanu
Przemiana azotanu do amoniaku przebiega zarówno w warunkach tlenowych jak i beztlenowych przy braku innego źródła azotu.
Etapy:
Reduktaza azotanowa B (2e-) NO3- → NO2-
Reduktaza azotynowa NO2- → HNO →NH2O → NH3
Picie wody bogatej w azotany prowadzi do jego redukcji w jelicie przez bakterie do azotynu który we krwi prowadzi do utleniania Fe2+ → Fe3+ i powoduje tworzenie się methemoglobiny.
Utlenianie amonu i azotynu: nitryfikacja
Uczestniczą w tym procesie bakterie nitryfikacyjne. Reakcje przeprowadzania amonu i azotynu do azotanu są stopniowe i uczestniczą w nim dwa rodzaje bakterii: przeprowadzające amoniak do azotynów i przeprowadzające azotyny do azotanów.
Nitoroso- : NH4+ + 1,5O2 → NO2- + 2H+ + H2O
Nitrosomonas europaea, Nitrosococcus oceanu, Nitrosospira briensis
Nitro- : NO2- + 1,5O2 → NO3-
Nitrobacter agilis, Nitrobacter hamburgensis Nitrococcus mobilis
Otoczki
Występują czasami nie u wszystkich bakterii
Zbudowane z polisacharydów i aminokwasów
Występują połączenia peptydowe u Bacillus
Znaczenie identyfikacyjne
Ochrona przed czynnikami zewnętrznymi
Magazynują substancje zapasowe
Tworzona w przypadku braku azotu
Warunkuje czynniki chorobotwórcze
Barwiona negatywnie
Wykrywana badaniami serologicznymi
Połączenia jonowe z Ca2+ i Mg2+
Rzęski
Spiralnie ułożone jednostki białkowe zbudowane z flagelliny
11 sznurów z pustą przestrzenią wewnątrz
Działają na podobnej zasadzie co śmigło
Zakotwiczone w komórce za pomocą ciałka podstawowego o budowie dużo prostszej niż budowa kinetosomu u Eucaryota
Wyróżniamy kilka rodzajów urzęsienia:
Atrichalne
Monotrichalne
Ditrichalne (2 rzęski, po jednej na każdym biegunie)
Lofotrichalne (pęczek rzęsek na biegunie)
Amfitrichalne (po jednym pęczku na każdym biegunie)
Peritrichalne (urzęsienie po bokach)
Fimbrie i pilusy
Rurkowate, białkowe (pilina) wyrostki cytoplazmatyczne
Fimbrie uczestniczą w procesach adhezji - przyczepiania się do otoczenia
Białka receptorowe typu zamek-klucz uczestniczące np. w pobieraniu węglowodanów
Pilusy - nieco grubsze i dłuższe wyrostki uczestniczące w procesach koniugacji
Powstają u osobników F+ i Hfr
Pilusy - miejsce wnikania fagów
Pilina syntezowana jest w cytoplazmie i w postaci prebiałka transportowana przez błonę cytoplazmatyczna
Ściana komórkowa
Sztywna, choć elastyczna struktura
Zbudowana z mureny (peptydoglikan), który składa się z kwasu
N-acetylomuraminowego i N-acetyloglukozoaminy z wiązaniem beta-1,4
Krótkie peptydy do kwasu muraminowego
Utrzymanie ciśnienia wewnątrzkomórkowego
Chroni przed urazami
Swoiste sito molekularne
Posiada antygeny
Gram (+)
Gruba ściana (wiele warstw)
Obecność kwasów tejchojowych
Kwasy tejchuronowe w przypadku głodu fosforanowego - pochodne kwasów uronowych
Przechwytywanie i magazynowanie jonów II
Klasyfikacja serologiczna
Aktywacja limfocytów B i makrofagów
Posiada receptory dla fagów
Warunkuje patogenność poprzez posiadane białka
Kwasy lipotejchojowe związane z błoną cytoplazmatyczną
Lizozym trawi ścianę komórkową pozostawiając sam protoplast w formie kulistej
Barwi się safranina
Wrażliwa na mydła nasyconych kwasów tłuszczowych
Zawiera dużo poliamid
Gram (-)
Mało warstw mureny
90% części plastyczne
Z zewnątrz okryta błoną zewnętrzną, która tworzy przestrzeń peryplazmatyczną między ścianą a błoną
Obecne białka rozkładające antybiotyki
Obecne białka rozkładające polimery (np. amylaza)
Obecne białka transportowe wrażliwe na szok osmotyczny
Błona zbudowana jest z lipopolisacharydów (LPS)
Warunkuje swoistość antygenową
Warunkuje chorobotwórczość i patogenność
Posiada receptor-O dla fagów
Wrażliwość na barwniki anilinowe, antybiotyki i detergenty
Nukleoid
100-200nm
Brak błony
Może się przemieszczać w cytoplazmie
Długa podwójna helisa DNA zamknięta koliście
Superspiralnie zwinięta struktura utrzymywana rdzeniowo przez RNA i białka
Białka histonopodobne
Przynajmniej w 1 miejscu związany z błoną cytoplazmatyczną
Obecność kationów Ca2+ i Mg2+ oraz poliamin - zobojętniające reszty fosforanowe
U Rhodobacter sphaeroides mogą znajdować się 2 kopie chromosomu
Prawie całe DNA to geny kodujące białka
Formy przetrwalnikowe
Endospory u Bacillus, Clostridium, Sporolactobacillus, Sporosarcina, Heliobacterium.
Etapy powstawania:
Podział komórki bez podziału cytoplazmy
Wyodrębnienie nuklidu wchodzącego w skład prespory
Stopniowy zanik drugiego nuklidu
Gromadzenie się cytoplazmy załamującej mocno światło wokół prespory
Wytworzenie Korteksu - peptydoglikan
Wytworzenie płaszcza spory - wielowarstwowy
Wytworzenie Egzosporium - białkowa otoczka
Proces regulowany przez białka regulatorowe sigma
Endospora jest odwodniona, metabolizm jest w stanie uśpienia, Posiada dużą oporność na czynniki zewnętrzne, obecne jest dużo jonów Ca2+ chroniących białka, Ciepłooporność związana z obecnością kwasu dipikolonowego, obecność w ścianie laktamu muraminowego.
Źródła węgla
Autotrofy - pobierają tylko HCO3- lub CO2
Fotoautotrofy - wykorzystują energię świetlną przeprowadzając fotosyntezę w celu redukcji związku węglowego
Chemolitoautotrofy - czerpią energię z procesów Oksydo - redukcyjnych przeprowadzanych w związkach mineralnych w swoim otoczeniu
Chemolitotoautotrofy bezwzględne
Źródło energii - związki mineralne
Źródło węgla - CO2
Chemolitotoautotrofy względne
Źródło energii - związki mineralne i związki organiczne
Źródło węgla - CO2 i związki organiczne
Miksotrofy
Źródło energii - związki mineralne
Źródło węgla - związki organiczne
Heterotrofy - pobierają związki organiczne z otoczenia
Prototrofy - wystarczy im tylko jeden prosty związek w podłożu
Auksotrofy - wymagają bogatego podłoża do przeżycia
Źródła azotu
Wiązanie azotu atmosferycznego
W procesie oddychania albo fotosyntezy powstaje ATP potrzebne do redukcji N2
Elektron przekazywany na ferredoksynę
Elektron przenoszony na reduktazę nitrogenazową (białko Fe)
Elektron na nitrogenazę (białko Mo-Fe)
Redukcja N2 do NH3
Ubocznym efektem jest powstawanie H2 więc często obecne białko hydrogenaza wprowadzająca w obieg wydzielony wodór (H2 → 2H+)
Nitrogenaza może być hamowana przez tlen przez co bakterie stworzyły szereg przystosowań do wiązania azotu przy jednoczesnym pozbyciu się tlenu z otoczenia.
Etapy tworzenia brodawek korzeniowych u roślin motylkowych:
Wnikanie bakterii z gleby do korzenia rośliny motylkowej, które posiada lektyny (glikoproteiny) - funkcja rozpoznawcza
Przy zgodności następuje wrastanie nici zakaźnej w głąb epidermy korzenia
Stymulacja podziałów bakterii przez roślinę
Wytworzenie bakteroidów które żyją w komórkach rośliny otoczone błoną perybakterioidalną
Zabarwienie czerwone z powodu obecności leghemoglobiny → im starsza tym bardziej zielona (zielone barwniki żółciowe)
Lenghemoglobina syntetyzowana jest po części w bakteroidzie po części w roślinie. Jej zadaniem jest wychwytywanie tlenu w cytoplazmie roślin i transport do Ryzoidu w celu dostarczenia tlenu do produkcji energii bez zwiększenia ciśnienia parcjalnego tlenu, które działa hamująco na nitrogenazę.
Oddychanie tlenowe
Oddychanie tlenowe jest złożonym procesem, którego celem jest oderwanie pary elektronowej i odwodorowanie substratów przez specyficzne enzymy, dehydrogenazę, i stopniowe przenoszenie elektronów przez kolejne przenośniki aż na tlen, przy czym każdemu etapowi towarzyszy stopniowe wydzielanie energii.
Ostatecznym akceptorem elektronów oderwanych z substratu oddechowego w oddychaniu tlenowym jest tlen cząsteczkowy. Po połączeniu z wodorem powstaje woda.
Łańcuch oddechowy na przykładzie E. coli (warunki tlenowe):
Substrat utleniany → NADH
NADH → Flawoproteine z kompleksem Fe-S ← mleczan
Flawoproteina → chinon ← bursztynian
Chinon → cytochrom b556
Cytochrom b556 → oksydaza cytochromowa c
Oksydaza cytochromowa c → O2 → H2O
Oddychanie beztlenowe
Oddychanie azotowe: denitryfikacja (7)
Oddychanie azotowe: amonifikacja (8)
Redukcja siarczanów:
Przeprowadzana tylko przez: Desuflovibrio, Desulfofotomaculum, Desulfobacter, Desulfococcus, Desulfolobus. (bezwzględne beztlenowce).
Substratem oddechowym nie są cukry ale kwasy organiczne (mlekowy, propionowy, pirogronowy, octowy, masłowy) oraz etanol, indol i benzoesan.
W wyniku redukcji siarczanów powstaje duża ilość siarkowodory. W procesie tym uczestniczy cytochrom c3, a zysk energetyczny tych reakcji nie jest wysoki z uwagi na krótką drogę łańcucha oddechowego.
SO42- + ATP → Adenozynofosforosiarczan (APS) + PPi
APS → SO32-
SO32- + H+ → H2S + 3H2O
Fermentacja alkoholowa
Fermentacja alkoholowa jest powszechnym zjawiskiem wykorzystywanym na skalę światową. Przeprowadzana jest przez drożdże w warunkach beztlenowych z dostępem glukozy, ADP i Pi. Proces ten przebiega w cytoplazmie organizmów i polega na przemianie glukozy w pirogronian w szlaku fruktozobisfosforanowym. Pirogronian przekształca się w aldehyd octowy z wytworzeniem CO2. Aldehyd octowy zostaje zredukowany do etanolu za pośrednictwem NADH powstającego z odwodorowania tiozofosforanu. Proces ten pozwala na wytworzenie zaledwie 2 ATP (w szlaku fruktozobisfosforanowym) a proces powstawania etanolu ma na celu zachowanie równowagi oksydoredukcyjnej.
Inne rodzaje fermentacji:
Mlekowa
Propionowa
Mrówkowa
Masłowo - butanolowa
homooctowa
Chlorofil i barwniki towarzyszące
95% chlorofil P-850 nie biorący udziału w fotosyntezie
5% chlorofil P-870 biorący udział w fotosyntezie
Światło powoduje wzbudzenie chlorofilu i wybicie elektronu
Redukcja chlorofilu odbywa się przez reduktor zewnętrzny lub barwniki towarzyszące, które łatwo się redukują.
Barwniki towarzyszące, które również wzbudzają chlorofil: ksantofile, fikobyliny, fikocjanina, fikoerytryna
Cykl Calvina
W Cyklu Calvina wyróżnić możemy 3 etapy:
Karboksylacja:
Przyłączenie CO2 do 1,5-bisfosforybulozy
Hydroliza powstałego związku do 2 cząsteczek kwasu 3-fosfoglicerynowego
Redukcja:
Fosforylacja z udziałem ATP 1 cząsteczki kwasu do kwasu 1,3-bisfosfoglicerynowego
Redukcja przy udziale NADPH do aldehydu 3-fosfoglicerynowego
Regeneracja:
Odtworzenie 1,5-bisfosforybulozy
Faza ciemna zależy od: obecności jonów Mg2+, ilości dostępnego światła, stężenia produktów pośrednich cyklu, dostępność nieorganicznego fosforanu.
Cały cykl obejmuje zużycie 2 NADPH i 3 ATP.
Purpurowe bakterie siarkowe
Zawierają bakteriochlorofil ale barwa jest maskowana przez brązowe i czerwone karotenoidy
Beztlenowce
Donorami elektronu są siarkowodór, siarka i wodór
Mogą gromadzić siarkę wewnątrzkomórkowo (w postaci kropelek)
Po wyczerpaniu siarkowodoru mogą utleniać zgromadzoną siarkę
Donorami wodoru mogą być kwasy organiczne, a w przypadku gdy donor jest bardziej utleniony niż CO2 (np. kwas bursztynowy) to ilość wydzielonego CO2 jest większa niż ilość zasymilowanego.
Są zdolne do wiązania azotu
Należą tu np: Chromatium, Thiospirillum.
Purpurowe bakterie bezsiarkowe
Gram (-), nieprzetrwalnikujące, ruchliwe bakterie
Posiadają bakteriochlorofil i karotenoidy
W warunkach beztlenowych i na świetle odżywiają się autotroficznie
W przypadku braku światła i obecności tlenu odżywiają się heterotroficznie
Donor wodoru - różne związki organiczne + siarka, wodór i siarkowodór
Wymagają przynajmniej jednej witaminy B w podłożu
W obecności tlenu i octanu w warunkach świetlnych są w stanie na asymilacje nieznacznej ilości CO2
Mają zdolność wiązania azotu cząsteczkowego
Taksje
Ruchy kierunkowe bakterii spowodowane ich swobodnym poruszaniem. Możemy wyróżnić chemotaksje, aerotaksje, fototaksje, magnetotaksje.
Chemotaksja
Bakterie o orzęsieniu peritrychalnym poruszają się koziołkując lub po lini prostej, koziołkowanie prowadzi do zmiany kierunku ruchu. W wyniku zmiany stężenia atraktanta (czynnik wabiący) następuje zmiana kierunku ruchu w poszukiwaniu optymalnego stężenia. (koziołkowanie jest przypadkową zmianą kierunku ruchu)
Aerotaksja
Ruchy bakterii ze względu na dopływ tlenu
Przy brzegach szkiełka nakrywkowego bakterie tlenowe
Pewna odległość od brzegów szkiełka - bakterie mikroaerofilne
Na środku szkiełka - bakterie ściśle beztlenowe
Fototaksja
Oświetlenie próbki z bakteriami fototroficznymi prowadzi do ich gromadzenia się w obrębie oświetlenie. Jeśli bakteria przypadkiem trafi w strefę oświetloną już jej nie opuści (w przypadku opuszczenia następuje fobotaksja i powrót w szybkim tempie do strefy oświetlonej)
Magnetotaksja
Ruch bakterii wzdłuż pola magnetycznego w wyniku posiadania tlenku żelaza w formie ferromagnetycznej.
Cykl lityczny - fagi wirulentne (zjadliwe)
Adsorpcja - przyłączenie faga do odpowiedniego receptora (zjawisko swoiste), czyli odpowiedniej lipoproteidy w ścianie komórkowej bądź warstwie LPS
Wstrzyknięcie samego DNA faga (główka pozostaje na zewnątrz)
Okres latencji - brak widocznych zmian w komórce bateryjnej
Zmiany metabolizmu komórki bakterii - zahamowanie syntezy bakteryjnego DNA, RNA i białek
Stymulacja syntezy fagowego DNA
Wytwarzanie białek płaszcza, fagowej lizyny i endolizyny
Dojrzewanie faga - połączenie DNA z główkami
Trawienie ściany komórkowej i rozerwanie komórki bakteryjnej
Uwolnienie fagów
Cykl lizogeniczny
Adsorpcja faga do receptora na powierzchni komórki
Wstrzyknięcie DNA faga
Asymilacja DNA faga do DNA bakterii
Okres profagowy - fag nie namnaża się niszcząc komórkę tylko jest replikowany razem z jej materiałem genetycznym
wbudowanie faga może dawać bakterii nowe właściwości i nadaje odpornośc na posiadanego już faga
W przypadku indukcji faga (za pomocą UV, miocyny, czynników alkilujących, faga wirulentnego) może dojść do przejścia w cykl lityczny