1. Kolonizacja na prawie niemieckim to (0-1 p.)
A. nadanie lenna przez księcia.
B. akcja osadnicza prowadzona na ziemiach polskich w XIII-XIV w.
C. zwolnienie z podatków i opłat czynszowych.
D. nowy sposób uprawy roli.
2. Najbogatszą, mającą władzę w średniowiecznym mieście grupą byli (0-1 p.)
A. przedstawiciele pospólstwa. B. plebejusze. C. chłopi. D. patrycjusze.
3. Zgodnie z zasadą „módl się i pracuj” żyli mnisi należący do zakonu (0-1 p.)
A. albigensów. B. dominikanów. C. franciszkanów. D. benedyktynów.
4. Wybierz właściwą odpowiedź. (0-1 p.)
A. Zasadźcą nazywano osobę, która otrzymywała wieś od seniora.
B. Burmistrz stał na czele ławy, czyli sądu funkcjonującego we wsiach lokowanych na prawie niemieckim.
C. W radzie miejskiej zasiadali wyłącznie członkowie patrycjatu.
D. Pospólstwo było najbiedniejszą warstwą w mieście, a tworzyli ją żebracy, zbiegli chłopi i służba najemna.
5. Biblia pauperum to (0-1 p.)
A. kazanie głoszone przez kaznodziejów.
B. scena ze Starego lub z Nowego Testamentu, namalowana na ścianie świątyni.
C. księga zawierająca portrety władców.
D. pierwsze drukowane wydanie Pisma Świętego.
6. Scholastyką, czyli filozofią szkolną, nazywamy (0-1 p.)
A. kurs przygotowujący żaków do studiów uniwersyteckich.
B. rozumowe dowodzenie prawd wiary chrześcijańskiej.
C. poglądy głoszone przez św. Franciszka z Asyżu.
D. kulturę średniowiecza.
7. Członkami ruchu heretyckiego, powstałego w XII w. i odrzucającego władzę papieża, byli (0-1 p.)
A. dominikanie. B. cystersi. C. Krzyżacy. D. waldensi.
8. Wybierz zdanie fałszywe. (0-1 p.)
A. Najstarsze uniwersytety powstały w XI i XII w. w Paryżu i Bolonii.
B. Na czele szkoły wyższej stał rektor wybierany przez profesorów lub studentów.
C. W średniowieczu działały w Europie tylko dwie uczelnie wyższe.
D.Sztuki wyzwolone dzieliły się na trivium (gramatyka, dialektyka, retoryka) i quadrivium (muzyka, arytmetyka, geometria i astronomia).
9. Połącz terminy z odpowiednimi wyjaśnieniami. (0-3 p.)
lenno senior system feudalny
układ zależności między lennikami seniorami w średniowiecznym społeczeństwie
majątek ziemski oddawany przez seniora do użytkowania poddanemu
osoba nadająca wasalowi dobra ziemskie
10. Omów na czym polegała zasada trójpolówki. Dlaczego ja stosowano? (0-3 p.)
11. Podaj dwie cechy charakterystyczne dla architektury gotyckiej. (0-2 p.)
12. Wyjaśnij, skąd pochodzi określenie „styl gotycki”. (0-1 p.)
13. Przyporządkuj postaciom historycznym informacje na ich temat. (0-3 p.)
1. Szymon Słupnik 2. św. Franciszek z Asyżu 3. Roland
A. założyciel zakonu żebraczego
B. średniowieczny rycerz Karola Wielkiego, bohater pieśni i poematów
C. pustelnik i asceta żyjący na przełomie IV i V w.
Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadania 14. i 15.
Nakazuję stanowczo wszystkim braciom, aby żadnym sposobem nie przyjmowali pieniędzy lub rzeczy mających wartość pieniężną osobiście lub przez zastępcę. Jednak o potrzeby chorych
i odzież innych braci powinni się starać […] zawsze z tym zastrzeżeniem, aby - jak powiedziano - nie przyjmowali pieniędzy lub rzeczy mających wartość pieniężną.
[…] Upominam również i zachęcam tych braci, aby ich słowa w kazaniach, jakie głoszą, były wypróbowane i czyste [...] na pożytek i zbudowanie ludu. Niech mówią mu o wadach
i cnotach, o karze i chwale słowami zwięzłymi.
Reguła św. Franciszka z Asyżu, [w:] Wiek V-XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001, s. 117.
14. Św. Franciszek nakazywał członkom zakonu (0-1 p.)
A. głoszenie kazań zrozumiałych dla ludu.
B. prowadzenie dyskusji filozoficznych.
C. czytanie ksiąg.
D. przyjmowanie dóbr za pośrednictwem zastępcy.
15. Franciszkanom nie wolno było (0-1 p.)
A. spotykać się z osobami spoza klasztoru.
B. pracować fizycznie.
C. utrzymywać się z uprawy ziemi.
D. przyjmować od ludu pieniędzy ani darów.
16. Wyjaśnij, jakie znaczenie dla rozwoju ziem polskich miała kolonizacja na prawie niemieckim. (0-4 p.)
Społeczeństwo średniowiecza B