Politechnika
LABORATORIUM METROLOGII
Wydział: Mechaniczny	Temat: Sprawdzanie dokładności na - rzędzi pomiarowych.
Wykonujący ćwiczenie:	Ocena:

1. Cel ćwiczenia.

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami sprawdzania dokładności wybranych narzędzi pomiarowych.

2. Wstęp teoretyczny.

Narzędzia pomiarowe muszą podlegać okresowemu sprawdzaniu. Przede wszystkim należy przeprowadzić oględziny zewnętrzne w celu sprawdzenia, czy na powierzchni nie ma korozji, skaleczeń, pęknięć, kaleczących zadziorów, śladów uderzeń nadmiernego zużycia. Narzędzia nie powinny być również namagnesowane. W narzędziach nastawnych sprawdzamy swobodę ruchu elementów ruchomych wzdłuż całego zakresu oraz działanie zacisków. Sprawdzamy również stan podziałek - ich czytelność. Powierzchnie pomiarowe powinny być płaskie. Dokładność wskazań sprawdzamy przez mierzenie znanych długości na różnych odcinkach zakresu pomiarowego. Błędy wskazań narzędzi pomiarowych zależą od ich charakterystyki konstrukcyjnej oraz warunków wykonania i eksploatacji.

3. Narzędzia pomiarowe i przyrządy.

a)mikrometr MMZb o zakresie (0-25)[mm],dokładności 0,01[mm];

b)suwmiarka uniwersalna MAUe o zakresie (0-140)[mm], dokładność pomiarowa do 0,05[mm] ;

c)mikrometrMMZb-A o zakresie (50-750)[mm],dokładność 0,01[mm],

d)komplet podstawka z czujnikiem zegarowym;

-czujnik zegarowyMDA o zakresie( 0-3) [mm];

-śruba mikrometryczna MMS o zakresie (0-25)[mm], dokładność 0,01[mm];

e)płytki interferencyjne ;

f)liniał krawędziowy;

g)szczelinomierz MWSb

4. Przebieg ćwiczenia.

1)Sprawdzanie suwmiarki.

a)oględziny zewnętrzne;

Działki na skalach są czytelnie oznaczone, na powierzchni zewnętrznej widać niewielkie skorodowanie , suwak po zwolnieniu zacisku przesuwa się swobodnie a zacisk działa poprawnie, po dosunięciu szczęk noniusz wskazuje zero.

b)sprawdzenie dokładności szczęk zewnętrznych;

Dokładność wskazań sprawdzamy za pomocą stosu płytek wzorcowych typu MLAb. Płytki kolejno mierzymy szczękami zewnętrznymi suwmiarki typu MAUe .

Płytki wzorcowe [mm]	Suwmiarka [mm]	Błąd [mm]
5,00	5,00	0,0
10,00	10,00	0,0
15,00	14,90	0,1
20,00	19,90	0,1
25,00	24,90	0,1
50,00	49,90	0,1
100,00	99,95	0,05
150,00	-	-

c)sprawdzanie dokładności szczęk do pomiarów wewnętrznych;

Dokładność wskazań dokonujemy za pomocą płytek wzorcowych typu MLAb.Wymiary płytek wzorcowych były dokładnie zmierzone za pomocą mikrometru . W następnej kolejności można było sprawdzić dokładność szczęk suwmiarki.

Mikrometr [mm]	Suwmiarka [mm]	Błąd [mm]
5,00	5,00	0,00
10,00	10,00	0,00
15,00	15,00	0,00
20,00	20,00	0,00
25,00	25,00	0,00
50,00	50,00	0,00
100,00	-	-
150,00	-	-

d)sprawdzanie prostoliniowości;

Przy sprawdzeniu prostoliniowości powierzchni mierniczych, w wyniku przyłożenia liniału krawędziowego do powierzchni szczęki stwierdziliśmy występowanie szczeliny świetlnej (0,04mm)po stronie szczęki ruchomej.

-sprawdzenie dokładności głębokościomierza;

Sprawdzenie dokładności głębokościomierza dokonywaliśmy mierząc wymiary płytek wzorcowych za pomocą wysuwki głębokościomierza suwmiarki typu MAUe.

Płytki wzorcowe [mm]	Suwmiarka [mm]	Błąd [mm]
5,00	5,00	0,00
10,00	10,00	0,00
15,00	15,00	0,00
20,00	20,00	0,00
25,00	25,00	0,00
50,00	50,00	0,00
100,00	100,00	0,00
150,00	-	-

2)Sprawdzenie mikrometru typu MMZb ;.

a)oględziny zewnętrzne;

Działki na skalach są czytelnie oznaczone ,powierzchnie zewnętrzne nie są uszkodzone i skorodowane, śruba mikrometryczna przesuwa się swobodnie w całym zakresie, zacisk wrzeciona nie działa poprawnie, po zetknięciu kowadełka i wrzeciona mikrometru noniusz wskazuje wartość 0,02 mm.

b)sprawdzenie nierównoległości powierzchni mierniczych;

Sprawdzenie nierównoległości powierzchni mierniczych kowadełka i wrzeciona mikrometru sprawdza się za pomocą kompletu płasko - równoległych płytek interferencyjnych.

Otrzymaliśmy :

-5 prążków po stronie wrzeciona;

-4 prążków po stronie kowadełka.

c)sprawdzenie płaskości powierzchni mierniczych kowadełka i wrzeciona;

Badany mikrometr miał powierzchnie miernicze nie płaskie, o czym świadczyły linie krzywoliniowe.

Otrzymaliśmy :

-5 prążków po stronie wrzeciona;

-6 prążków po stronie kowadełka.

Wyliczam błąd niepłaskość dla powierzchni wrzeciona:

Wyliczam błąd niepłaskości dla powierzchni kowadełka:

3)Sprawdzenie czujnika zegarowego.

a)oględziny zewnętrzne;

Powierzchnie zewnętrzne nie są uszkodzone i skorodowane, działki na skalach są czytelnie oznaczone.

-sprawdzenie dokładności wskazań;

Wskazania śruby mikrometrycznej [mm]	Błąd pomiarowy [mm]
0,10	-0,0025
0,20	-0,0025
0,30	0,0000
0,40	0,0050
0,50	0,0050
0,60	0,0050
0,70	0,0075
0,80	0,0075
0,90	0,0050
1,00	0,0025
1,10	0,0050
1,20	0,0025
1,30	0,0025
1,40	0,0050
1,50	0,0250
1,60	0,0000
1,70	0,0000
1,80	0,0000
1,90	0,0000
2,00	0,0000
2,10	0,0000
2,20	-0,0025
2,30	0,0000
2,40	0,0000
2,50	0,0000
2,60	0,0000
2,70	0,0000
2,80	0,0000
2,90	-0,0025
3,00	0,0000

4.Wnioski

1. Ewentualny duży błąd pomiaru może wynikać z błędów odczytu.

2. Przy pomiarze płaskości narzędzi pomiarowych za pomocą płytek interferencyjnych nie stwierdziliśmy odchyłek większych od dopuszczalnych podanych w normach.

3

---