WYKŁAD I

Analiza finansowa ocena sytuacji strony działalności gospodarczej przedsiębiorstwa tj. ocena wielkości ekonomicznych będących konsekwencją przeszłych i planowanych zdarzeń gospodarczych ich ujęciu pieniężnym

Może być prowadzona wzajemnie z sobą powiązanych układach:

• analiza retrospektywna (tradycyjna) uwzględniająca skutki finansowe i efektywność podejmowanych decyzji i działań przedsiębiorstwa w przeszłości w określonych warunkach otoczenia (ocena aktualnej pozycji w otoczeniu)

• analiza planistyczno- dedukcyjna (prospektywna) uwzględnia efektywność i konsekwencje finansowe przyszłych decyzji i działań przedsiębiorstwa wraz z projekcją przyszłych warunków otoczenia, (analiza strategiczna). Wymaga oceny wariantów przedsiębiorstwa ( scenariusze rozwoju sytuacji finansowej przedsiębiorstwa)

Analiza retrospektywna pozwala na przygotowanie podstaw do formułowania wariantów przyszłych.

Cel analizy finansowej w ujęciu retrospektywnym pozwala na ocenę:

1. czy i w jakim zakresie zrealizowano podstawowe cele finansowe przedsiębiorstwa (ryzyko, płynność, dochodowość)

2. czy i w jakim zakresie zachowano równowagę finansową w przedsiębiorstwie

• złota zasada bilansowa i finansowa

• stopień zabezpieczenia długoterminowej płynności w przedsiębiorstwie, która gwarantuje wiarygodność przedsiębiorstwa i dostęp do kapitału w każdym momencie kiedy jest on wymagalny

• zabezpieczenie równowagi między wymaganiami kapitałodawców (wymagają oczekiwanej stopy zwrotu) a możliwościami ich realizacji, przez przedsiębiorstwo bez zagrożenia dla ewentualnych rezerw w przedsiębiorstwie i bez naruszenia substancji majątkowych przedsiębiorstwa.

czy w sposób prawidłowy i efektywny wykorzystano stojący do dyspozycji przedsiębiorstwa kapitał i majątek przedsiębiorstwa

czy pozwala na identyfikację ryzyka, słabych stron i zagrożeń

czy pozwala na ocenę szans przedsiębiorstwa i jego mocnych stron.

Korzystają: właściciele w zakresie oczekiwanej stopy zwrotu, dalszego postępowania, wierzyciele dla wiarygodności kredytowej, potencjalni inwestorzy, partnerzy rynkowi, instytucje rynku kapitałowego, instytucje kontroli finansowej, zarząd przedsiębiorstwa.

Analiza finansowa ma znaczenie poznawcze a także stanowi narzędzie do analizy poznawczej.

Metody analizy finansowej:

1. metoda indukcyjna od szczegółu do ogółu

2. metoda dedukcyjna od ogółu do szczegółu

Narzędzia wnioskowania:

1. metody jakościowe badania zależności w formie opisowej, werbalnej z uwzględnieniem porównań w czasie, podmiotowych z pewnym wzorem.

2. metody ilościowe indeksy, wskaźniki struktury, miary ekonometryczne

Informacyjne podstawy analiz finansowej:

1. bilans statyczny obraz działalności przedsiębiorstwa w danym dniu bilansowym opisywany przez kapitał i majątek. Zestawienie zmian w kapitale własnym, porównanie dwóch bilansów pozwala na stworzenie: bilansu różnic i bilansu ruchu.

2. rachunek zysków i strat dynamiczny obraz przedsiębiorstwa, strumieniowe ujęcie przedsiębiorstwa w danym przedziale czasowym pomiędzy dwoma momentami bilansowymi. Pokazuje potencjalne strumienie finansowe zgodnie z obowiązującą zasadą memoriałową.

3. rachunek przepływów pieniężnych dynamiczny obraz przedsiębiorstwa, strumieniowe ujęcie przedsiębiorstwa w danym przedziale czasowym pomiędzy dwoma momentami bilansowymi. Uwzględnia realne strumienie finansowe zgodnie z zasadą kasową.

Powiązanie między zbiorami informacji ma charakter bezpośredni, ale może też mieć charakter pośredni (zmiany stanów korygują wielkość określonych pozycji w innym sprawozdaniu).

Treść ekonomiczna bilansu z punktu widzenia potrzeb analizy finansowej

Pasywa wskazują:

• kto jest kapitałodawcą i jaka jest jego pozycja prawna (właściciel czy wierzyciel)

• jakie są zobowiązania wobec kapitałodawców (zasada wzrastającej wymagalności zobowiązań wobec kapitałodawców)

• co stanowi źródło finansowania składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Pasywa mają charakter ewidencyjny.

Aktywa wskazują:

• zasoby, którymi gospodaruje przedsiębiorstwo z uwzględnieniem wielokierunkowej działalności o wiarygodnie ustalonej wartości

• kierunki alokacji kapitału

• miejsce aktywów w cyklu krążenia kapitału w przedsiębiorstwie, co pozwala wyróżnić takie aktywa, które zamrażają kapitał na okres dłuższy niż 1 rok oraz aktywa obrotowe, które zmieniają swoją postać kapitałową.

Różnicują z punktu widzenia ich płynność. Uporządkowane są wg zasady wzrastającej płynności składników majątkowych.

W strukturze pasywów występuje kapitał własny i zobowiązania i rezerwy na zobowiązania.

Kapitał własny:

• kapitał podstawowy wartość tytułów własnościowych objętych przez właścicieli, niekoniecznie wpłacone ( w sp. kapitałowych), tj. wartość objętych udziałów (sp. z o. o.), wartość akcji wg wartości nominalnej (s. a.). Obowiązuje zasada nienaruszalności kapitału podstawowego.

• udziały i akcje własne (wielkość ujemna) do momentu umorzenia

• kapitał zapasowy część zysku, dopłaty agio, 1/3 kapitału podstawowego

Kapitał obcy zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

Problem rezerw:

Rezerwy na zobowiązania krótko i długoterminowe. Rezerwy tworzy się na niepewne lub prawdopodobne przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować (wartość oczekiwana). Najczęściej są tworzone na przejściową różnicę z tytułu podatku dochodowego spowodowaną odmiennością momentu uznania przychodu za osiągnięty lub kosztu za poniesiony w rozwiązaniach rachunkowościowych i podatkowych.

WYKŁAD II

Grupy zobowiązań

1. wg terminu wymagalności zobowiązań wobec wierzycieli

1. długoterminowe zobowiązania

2. krótkoterminowe zobowiązania

Ma znaczenie dla oceny płynności finansowej i wyróżnienie w przedsiębiorstwie kapitału stałego.

KS= kapitał własny+ zobowiązania długoterminowe+ rezerwy

Wysokość KS porównujemy z wysokością aktywów trwałych.

2. wg charakteru transakcji związanych z zaangażowaniem kapitału pożyczkowego

1. zobowiązania wynikające z zaciągniętych kredytów, pożyczek wg indywidualnych zawieranych umów

2. emisja dłużnych papierów wartościowych, w bilansie wg wartości nominalnej, jednorazowy wydatek związany z wykupem papierów wartościowych, wydatki związane z zapłata odsetek i dyskonta. Emisja może rodzić zobowiązania o charakterze niepieniężnym np. realizacja prawa zamiany.

3. wynikające z trybu rozliczeń finansowych (będące konsekwencją różnicy pomiędzy momentem powstania zobowiązań a momentem faktycznej jego realizacji)

Struktura aktywów trwałych

• wartości niematerialne i prawne nabyte przez jednostkę prawa majątkowe nadające się do gospodarowania, wykorzystywania o okresie ekonomicznej użyteczności dłuższej niż 1 rok (prawa, patenty, licencje, wartość firmy)

• rzeczowe aktywa trwałe środki trwałe, środki trwałe w budowie, zaliczki na środki trwałe w budowie

Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe podlegają amortyzacji.

Funkcje amortyzacji:

1. ewidencyjna (umorzeniowa) rejestrowanie spadku wartości środków podlegających amortyzacji, pozwala określić wartość netto w stosunku do wartości początkowej (w bilansie aktualna wartość środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych netto)

2. kosztowa jest elementem kosztów kształtuje wynik finansowy przedsiębiorstwa

3. finansowa amortyzacja stanowi instrument gromadzenia środków pieniężnych w przedsiębiorstwie z ich przeznaczeniem na odtwarzanie inwestycji, będzie elementem kształtującym nadwyżkę finansową w przedsiębiorstwie- jest uwzględniana w rachunku przepływów pieniężnych (działalność operacyjna)

• należności długoterminowe

• inwestycje długoterminowe są konsekwencją lokowaniu kapitału na rynku nieruchomości i rynku finansowym.

Aktywa obrotowe

• Należności krótkoterminowe podlegają aktualizacji uwzględniającej stopień zapłaty poprzez dokonywanie odpisu aktualizującego w odniesieniu do:

1. należności kwestionowane

2. należności przeterminowane o dużym prawdopodobieństwie nieściągalności

3. należności od dłużników postawionych w stan likwidacji

Odpisy aktualizujące są elementem kosztów (pozostałe koszty operacyjne lub koszty finansowe).

• Rozliczenia międzyokresowe dotyczą sytuacji gdy aktywa lub zobowiązania powstały w okresie sprawozdawczym ale będą skutkowały w następnych okresach w rachunku zysków i strat jako przychody lub koszty.

Pozycje do rozliczenia w czasie
przejściowe		antycypacyjne
wydatki przed ich rozliczeniem w koszty	wpływy przed ich zaliczeniem w przychody	koszty przed powstaniem zobowiązań	przychody przed powstaniem należności
RM czynne	Przychody przyszłych okresów	RM bierne	Świadczenia na własne potrzeby, aktywne produkty

BILANS RUCHU I RÓŻNIC- ANALIZA

W analizie finansowej z godnie z tradycyjną metodą porównań wielkości bilansowych w dwóch okresach dla wstępnej oceny zmian sytuacji finansowej w przedsiębiorstwie z uwzględnieniem:

1. oceny zmian w źródłach finansowani aktywów przedsiębiorstwa

2. wstępne oceny wpływu zdarzeń gospodarczych na jego pozycję bilansową

3. oceny zmian w aktywach przedsiębiorstwa

Grupy zdarzeń gospodarczych z różnym wpływem na pozycje bilansowe:

1. Operacje A+ o - o= P

Zmiana struktury aktywów jako konsekwencja zmiany formy kapitałowej składników majątku np. sprzedaż zapasów, zakup akcji

2. A= P+ o- o

Celem jest zmiana struktury kapitałowej (źródeł finansowania), np. zaciągamy kredyt w banku, żeby spłacić dostawców

3. A+ o= P+ o

Mają na celu pozyskanie nowych źródeł finansowania z ich przeznaczeniem na zwiększenie aktywów przedsiębiorstwa, rozwój kapitałowy, wzrost zaangażowania kapitałowego

4. A- o= P- o

Część składek majątku zamieniamy na pieniądz, żeby zrealizować zobowiązania, wyraz nierównowagi w przedsiębiorstwie.

Porównywanie wielkości bilansowych pozwala na konstrukcje bilansu różnic zestawienie pozycji aktywów i pasywów w stosunku do okresu bazowego z zaznaczeniem wzrostu składników majątkowych/ spadku, wzrostu/ spadku pasywów. Stanowi podstawę bilansu ruchu w przedsiębiorstwie, który pozwala na wstępna ocenę:

• zmiany w strukturze kapitału

• kierunku alokacji kapitału w aktywa trwałe i obrotowe

• zmiany pozycji finansowej

• strategii finansowej i kierunku jego rozwoju

• zmian w płynności finansowej.

Przy ustalaniu i przedstawieniu zachodzących procesów w bilansie ruchu przyjmuje się dwa kryteria:

• wykorzystania środków

• pochodzenia środków

Źródłem pochodzenia środków może być:

• przyrost zaangażowania kapitału wierzycieli i właścicieli

• przyrost rezerw

• zmniejszenie składników majątkowych

Kierunki wykorzystania środków mogą uwzględniać:

• zaangażowanie środków w przyrost aktywów

• realizację zobowiązań wobec kapitałodawców, właścicieli

• pokrycie strat bilansowych z kapitału własnego

• na rozwiązanie rezerw

Bilans ruchu (w okresie t1-t0)
Wykorzystanie środków	Pochodzenie środków
Zwiększenie aktywów wzrost aktywów trwałych wzrost aktywów obrotowych Zmniejszenie pasywów zmniejszenie kapitałów własnych zmniejszenie rezerw zmniejszenie zobowiązań	Przyrost pasywów zwiększenie kapitałów własnych zwiększenie rezerw zwiększenie zadłużenia Zmniejszenia aktywów zmniejszenie aktywów obrotowych zmniejszenia aktywów trwałych

WYKŁAD III

Ocena zmian w kapitale własnym:

1. W jakim stopniu przyrost kapitałów własnych ma charakter realny, związany z wzrostem środków pieniężnych przedsiębiorstwa co będzie uwzględnione w rachunku przepływów pieniężnych a w jakim stopniu ma charakter ewidencyjny związany z:

1. przeszacowaniem wartości aktywów przedsiębiorstwa

2. realizacją praw zamiany obligacji zamiennych

3. przekazaniem składnika majątkowego w formie aportu

2. Ocena w przypadku realnego zwiększenia kapitału własnego, kierunku jego wykorzystania.

3. Ocena w jakim stopniu przyrost kapitału własnego jest konsekwencją pozyskiwania finansowania zewnętrznego a wewnętrznego.

4. Czy wzrost kapitału własnego zabezpiecza utrzymanie dotychczasowego poziomu samofinansowania (aktywa trwałe kapitałem własnym).

5. Czy zmiany (zwiększenia) w kapitale własnym zapewniają utrzymanie oczekiwanej stopy zwrotu przez właścicieli mierzonej rentownością kapitału własnego.

Ocena zwiększenia zadłużenia:

1. Wstępna ocena zmian w strukturze kapitału przedsiębiorstwa i związane z tym zmiany ryzyka finansowego.

2. Ocena struktury zadłużenia (długo i krótkoterminowego)

3. Ocena ryzyka przekroczenia dopuszczalnego progu zadłużenia (zdolności pożyczkowej) w przedsiębiorstwie powodujące zwiększone oczekiwania pożyczkodawców, ewentualna możliwość powstania ujemnego efektu dźwigni finansowej.

4. Jeśli zwiększenie zadłużenia krótkoterminowego- czy ewentualny wzrost zobowiązań krótkoterminowego zadłużenia, czy jest konsekwencją rozszerzenia kredytu handlowego spowoduje zmianę cyklu konwersji gotówki i w rachunku przepływów pieniężnych wzrost środków pieniężnych do dyspozycji, bo jest to pozycja korygująca działalność operacyjną.

Zmniejszenie aktywów

1. W jakiej grupie składników majątkowych nastąpiło zmniejszenia i jaki to może mieć wpływ na ryzyko operacyjne i stopień elastyczności działania.

2. Ocena czy zmniejszenie aktywów jest konsekwencją ograniczenia zakresu działalności przedsiębiorstwa, na ile jest to związane z restrukturyzacją przedsiębiorstwa, na ile jest to związane z poziomem efektywności gospodarowania, polityki przedsiębiorstwa, a w jakim stopniu jest konsekwencja umorzenia.

3. Zmniejszenie zapasów (należności) jest pozycją korygująca przepływy pieniężne z działalności operacyjnej powodującą zwiększenie środków pieniężnych z działalności operacyjnej w przepływach pieniężnych (in plus).

4. Jeśli spadek stanu środków pieniężnych w przedsiębiorstwie oznacza to, że w rachunku przepływów pieniężnych będzie ujemne saldo, wydatki w danym okresie były większe od wpływów, były pokryte naruszeniem stanu środków pieniężnych.

Ocena wykorzystania środków:

1. Jaka część środków została wykorzystana na wzrost aktywów a w jakim stopniu zostały przeznaczone na spłatę zobowiązań wobec kapitałodawców i ewentualnym pokryciem strat finansowych

2. W jakim stopniu zaangażowane środki w przyrost aktywów trwałych są uzasadnione rozszerzeniem działalności operacyjnej przedsiębiorstwa a w jakim stopniu są konsekwencją lokowania kapitału na rynku finansowym i nieruchomości.

3. W jakim stopniu przyrost aktywów obrotowych jest konsekwencją rozszerzenia działalności przedsiębiorstwa, poprawą jego pozycji rynkowej a spadku efektywności wykorzystania ich, które powodują wzrost cyklu konwersji należności, gotówki.

4. Wzrost zapasów i należności jest pozycją zmniejszającą wysokość środków w rachunku przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej

5. Wzrost stanu środków pieniężnych wskazuje, że w rachunku przepływów pieniężnych mamy dodatnie saldo rachunku, przedsiębiorstwo miało większe wpływy niż wydatki.

Zmniejszenie pasywów (zmniejszenia kapitału własnego i zmniejszenia zadłużenia- przedsiębiorstwo zmienia strukturę na mniej ryzykowną, rezygnacja z efektu dźwigni finansowej):

1. Z jakiego tytułu nastąpiło zmniejszenia kapitału własnego, konsekwencje:

1. pokrycia strat bilansowych

2. wycofanie części środków ( zwrot dopłat)

3. umorzenie akcji

2. Zmniejszenie zadłużenia, w jakiej grupie nastąpiło, krótko, czy długoterminowej, zmniejszenia w części zobowiązań wobec dostawców jest pozycją korygującą in minus w rachunku przepływów pieniężnych

Syntetyczna ocena efektywności gospodarowania w przedsiębiorstwie:

1. Można uznać, że miarą oceny efektywności jest kategoria zysku (zysk rachunkowy czy ekonomiczny)

2. Można uznać, że zmiana efektywności jest także relacją wyniku finansowego do innych kategorii ekonomicznych.

Ocena wyniku finansowego:

Ocena przychodów netto ze sprzedaży.

Ocena kosztów sprzedaży uwzględniamy ich podział na koszty stałe i zmienne co pozwala na ocenę progu rentowności oraz na ocenę tzw. marży pokrycia (zysku surowego).

Marża= Przychody ze sprzedaży- koszty zmienne

Marża pokrycia w stosunku do kosztów stałych

Cena jednostkowa- jednostkowe koszty zmienne= jednostkowa marża pokrycia

WYKŁAD IV

Zysk operacyjny/ przychody ze sprzedaży decyduje o poziomie dźwigni operacyjnej (marża pokrycia)

Zysk netto/ zysk operacyjny jaka część zysku operacyjnego pozostaje do dyspozycji właścicieli, wiąże się z dźwignią finansową, czy staś przedsiębiorstwo na wzrost zadłużenia

Ocena efektywności działania przedsiębiorstwa- miary rentowności przedsiębiorstwa

Grupy miar rentowności:

1. rentowność handlowa pozwala ocenić pozycję, efekt działania przedsiębiorstwa na rynku towarów i usług

zysk/ przychody ze sprzedaży

lub może być mierzona rentowność sprzedaży

zysk netto/ przychody prze sprzedaży

lub rentowność operacyjna

zysk operacyjny/ przychody ze sprzedaży

2. rentowność ekonomiczna efektywność wykorzystania aktywów w przedsiębiorstwie, pozwala ocenić opłacalność alokacji kapitału w przedsiębiorstwie w finansowanie składników majątkowych.

3. rentowność finansowa wskazuje szanse realizacji oczekiwań kapitałodawców

zysk/ kapitał

stopień realizacji oczekiwań właścicieli

zysk/ kapitał własny

jeżeli wzrasta to większy zysk realizują właściciele a także wierzyciele dodatni efekt dźwigni finansowej

Dla spółek giełdowych są również wskaźniki rynku kapitałowego pozwalające ocenić pozycję przedsiębiorstwa na rynku kapitałowym. Zaliczamy do nich:

• wartość rynkowa wynikająca z ceny akcji

• zysk na 1 akcję

• cena rynkowa/ zysk netto na 1 akcję

• dywidenda jednostkowa/ cena 1 akcji

• wartość rynkowa przedsiębiorstwa/ wartość księgowa

• cena akcji/ wartość księgowa 1 akcji

Wartość księgowa= aktywa- zobowiązania= wartość kapitału własnego w ujęciu bilansowym

Wartość rynkowa/ wartość księgowa >1 inwestorzy wyżej oceniają przedsiębiorstwo na rynku, dostrzegają dodatkową wartość.

Wartość rynkowa/ wartość księgowa<1 rynek niżej ocenia spółkę w stosunku do jej wartości, rynek ocenia spółkę jako nieefektywną.

Podstawowe miary oceny rentowności przedsiębiorstwa:

1. stopa zysku ROA

zysk operacyjny/ aktywa= zysk operacyjny/ przychody ze sprzedaży* przychody ze sprzedaży/ aktywa

2. rentowność ROE

zysk netto/ kapitał własny= ROA* aktywa/ kapitał własny * zysk netto/ zysk operacyjny

Rentowność kapitału zależy do topy zysku w przedsiębiorstwie i od poziomu efektu dźwigni finansowej

Analiza strukturalna w przedsiębiorstwie z wykorzystaniem informacji bilansowych

Kierunki analizy strukturalnej
analiza majątku i jego struktury	analiza kapitału i jego struktury	analiza powiązania struktury kapitału z majątkiem
sytuacji majątkowej	sytuacji kapitałowej	sytuacja majątkowo kapitałowa
Dochodowość, płynność, ryzyko

Analiza sytuacji majątkowej w przedsiębiorstwie

Powinna uwzględniać:

1. zmiany i wskaźniki struktury aktywów tj. udział aktywów obrotowych i trwałych w aktywach ogółem

2. zmiany stopnia elastyczności działania przedsiębiorstwa: AT/AO, wskazuje na zdolności przedsiębiorstwa i zmiany w tym zakresie jeśli chodzi o adaptację przedsiębiorstwa do zmieniających się warunków otoczenia, gdy >1 mniej elastyczne przedsiębiorstwo

Wymaga powiązania z struktura kapitałową kapitał własny/kapitał obcy i kapitał stały/ zobowiązania krótkoterminowe oraz struktury kosztów z podziałem na koszty stałe i zmienne a także z płynnością finansową przedsiębiorstwa.

Jeśli wzrośnie wskaźnik aktywa trwałe/ aktywa obrotowe to trzeba sprawdzić, czy nastąpiła zmiana w strukturze kapitału, płynności i strukturze kosztowej.

.

WYKŁAD V

Ocena stopnia zużycia środków trwałych podlegających amortyzacji:

1. skumulowana relacja: skumulowana amortyzacja/ wartość początkowa środków trwałych, im więcej amortyzacji w większym stopniu nasze środki trwałe są zużyte.

2. wartość netto środka trwałego/ wartość początkowa środka trwałego

Wysoki stopień zużycia środków trwałych wskazuje na konieczność ich odnowienia, sprawdzamy przepływy z działalności inwestycyjnej.

Interpretacja cyklu obrotu (konwersji)

Cykl zapasów na ile dni sprzedaży wystarczy zapasów, przez ile dni gotówka jest zamrożona w zapasach.

Cykl należności po ilu dniach klient faktycznie reguluje swoje zobowiązania wobec firmy, przez ile dni gotówka jest zamrożona, przez ile dni firma kredytuje odbiorców.

Cykl zobowiązania po ilu dniach firma faktycznie reguluje swoje zobowiązania wobec innych wierzycieli, przez ile dni firma jest kredytowana przez dostawców i wierzycieli.

Wzrost stanu zapasów koryguje przepływy pieniężne w działalności operacyjnej.

Cykl konwersji gotówki przez ile dni kapitał w postaci gotówki jest zamrożony w zapasach, należnościach przy uwzględnieniu finansowania firmy przez dostawców i ewentualnych innych wierzycieli.

Ocena struktury kapitału

1. ocena wskaźników udziału kapitału własnego i zobowiązań i rezerw w kapitale ogółem

1. wpływ na efektywność (rentowność), rentowność kapitału własnego to korzyść dla właściciela

2. wpływ na ryzyko finansowe, wiarygodność i bezpieczeństwo dla właścicieli i wierzycieli

3. wpływ na płynność finansową

4. wpływ na kosz kapitału

kapitał własny/ kapitał obcy wskaźnik bezpieczeństwa, im większy tym bardziej bezpiecznie

2. ocena poziomu zadłużenia

1. wskaźnik ogólnego zadłużenia= zobowiązania ogółem/ aktywa ogółem *100%

w jakim stopniu majątek przedsiębiorstwa finansowany jest kapitałem obcym

2. wskaźnik zadłużenia kapitału własnego= zobowiązania ogółem/ kapitał własny *100%

3. wskaźnik zadłużenia długoterminowego (ryzyka)= zobowiązania długoterminowe/ kapitał własny

w jakim stopniu kapitał własny jest obciążony ryzykiem związanym z obciążeniem kapitałem obcym, jakie kapitał obcy ma zabezpieczenie w kapitale własnym

4. wskaźnik pokrycia zobowiązań długoterminowych rzeczowymi składnikami majątku= rzeczowe aktywa trwałe/ zobowiązania długoterminowe

wskazuje nam w jakim stopniu jest realizacja zobowiązań długoterminowych w rzeczowych aktywach trwałych

Zamiany zadłużenia wymagają oceny:

• czy wzrost zadłużenia jest realizowane w ramach posiadanych zdolności pożyczkowych

• czy wzrost zadłużenia jest uzasadniony stopniem ryzyka operacyjnego

• czy wzrost zadłużenia pozwala spełnić pozytywne działanie dźwigni finansowej

• czy wzrost zadłużenia wpływa na zmianę struktury aktywów

• jak wzrost zadłużenia wpłynie na strukturę przepływów pieniężnych

• ocena zdolności przedsiębiorstwa do obsługi długu

1. zysk operacyjny/ rata kapitałowa+ odsetki

dotyczy tylko kredytów, ale nie uwzględnia finansowania z emisji akcji i obligacji

2. wskaźnik potencjalnej zdolności przedsiębiorstwa do obsługi długu z nadwyżki finansowej= zysk netto+ amortyzacja/ rata kapitałowa+ odsetki

3. wskaźnik realnej zdolności przedsiębiorstwa do obsługi długu z przepływów pieniężnych z działalności operacyjne= przepływy pieniężne z działalności operacyjnej/ rata kapitałowa+ odsetki

Ocena stopnia zachowania optymalnego poziomu zadłużenia w przedsiębiorstwie z punktu widzenia spełnienia warunków dodatniego efektu dźwigni finansowej.

• pozytywny (+) efekt dźwigni finansowej, optymalny poziom zadłużenia, konsekwencją jest wzrost rentowności kapitału własnego, warunkiem jest spełnienie:

stopa zysku operacyjnego> oprocentowanie kapitału obcego (lub koszt kapitału obcego, czyli stopa procentowa pomniejszona o stopę podatku dochodów)

• negatywny (-) efekt dźwigni finansowej, wzrost zadłużenia jest nieuzasadniony, wzrost zadłużenia powoduje spadek rentowności kapitału własnego, jest niespełniony warunek:

stopa zysku operacyjnego< oprocentowanie kapitału obcego

Ocena sytuacji majątkowo- kapitałowej pozwala ocenić stopień zachowania równowagi finansowej, spełnienie warunków złotej zasady finansowej i bilansowej.

Złota zasada opiera się na 4 regułach:

1. termin wykorzystania kapitału powinien odpowiadać terminowi zaangażowanego kapitału w finansowanie składników majątku

2. kapitał nie powinien być dłużej czasowo związany z składnikami niż wynosi okres pozostawania kapitału do dyspozycji przedsiębiorstwa

3. aktywa najmniej płynne obciążone największym ryzykiem powinny być pokryte kapitałem i najdłuższym okresie wymagalności

4. aktywa trwałe powinny być pokryte stabilnymi źródłami finansowania.

Ocena źródeł finansowania:

1. kapitał własny/ aktywa trwałe, w jakim stopniu aktywa trwałe są finansowane kapitałem własnym

>1 kapitał własny pokrywa aktywa trwałe i finansuje aktywa obrotowe, dodatni kapitał obrotowy

<1 zachwiana jest równowaga finansowa, ryzyko utraty płynności finansowej, aktywa trwałe są finansowane kapitałem własnym i zobowiązaniami

=1 kapitał własny finansuje wyłącznie aktywa trwałe, aktywa obrotowe finansowane są zobowiązaniami

2. kapitał stały/ aktywa trwałe

>1 kapitał stały pokrywa aktywa trwałe i część aktywów obrotowych, występuje dodatni kapitał obrotowy

<1 kapitał stały nie wystarcza na finansowanie aktywów trwałych, częściowo są finansowane zobowiązaniami krótkoterminowymi, ryzyko utraty płynności

kapitał obrotowy= kapitał stały- aktywa trwałe

kapitał obrotowy= aktywa obrotowe- zobowiązania krótkoterminowe

3. kapitał stały/ aktywa trwałe+ stałe elementy aktywów obrotowych (minimalny stan zapasów i należności)

>1 w jakim stopniu kapitał stały finansuje stałe elementy aktywów obrotowych i częściowo zmienne aktywa obrotowe, konserwatywna strategia działania przedsiębiorstwa, zachowanie płynności finansowej

<1 kapitał obrotowy finansuje w części stałe elementy aktywów obrotowych, tyle kapitału obrotowego ile odpowiada stałym potrzebom w zakresie utrzymania kapitału obrotowego

WYKŁAD VI

Dynamiczna ocena płynności finansowej w przedsiębiorstwie

Rachunek przepływów pieniężnych uwzględnia mechanizm związany ze zmianą zasobów pieniężnych pozostających do dyspozycji przedsiębiorstwa. Analiza tych mechanizmów pozwala oceniać i szacować strumienie pieniężne dopływające do przedsiębiorstwa i odpływające z przedsiębiorstwa oraz zmiany sytuacji finansowej przedsiębiorstwa w związku z jego zdolnością do generowani gotówki. Pozwala ocenić:

• jakimi środkami pieniężnymi dysponowało przedsiębiorstwo w okresie analizowanym

• w jaki sposób środki zostały rozdysponowane

• z jakich źródeł środki te pochodziły

• jaka jest zdolność do generowani gotówki w trzech podstawowych obszarach.

Przez działalność operacyjną rozumie się podstawowy rodzaj działalności, do której zostało ono powołane.

Przez działalność inwestycyjną (lokacyjną) rozumie się nabywanie i zbywanie składników aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz wszystkie z nimi związane koszty i korzyści.

Przez działalność finansową rozumie się wszystkie skutki pieniężne związane z pozyskaniem lub utratą źródeł finansowania zewnętrznego i wszystkie związane z tym koszty.

Przyczyny różnic między środkami pieniężnymi a wynikiem finansowym:

• wynika z różnicy pomiędzy memoriałowym i kasowym ujęciem strumieni finansowych

• wpływ amortyzacji na wysokość środków pieniężnych wynika, to z tego, że amortyzacja traktowana jest jako koszt, ale nie jest wydatkiem, amortyzacja stanowi instrument gromadzenia środków pieniężnych na realizację inwestycji na odtworzenie

• wynika z uwzględnienia w stanie środków pieniężnych skutków zmian aktywów obrotowych i skutków finansowych w rozliczeniach

• środki pieniężne uwzględniają wydatki związane z obsługą kapitału własnego (wypłata dywidendy)

W rachunku przepływów pieniężnych uwzględnia się przepływy pieniężne netto jako skutek przepływów pieniężnych z poszczególnych obszarów i sposobu ich zagospodarowania, jest wielkością korygującą stany środków pieniężnych w bilansie przedsiębiorstwa. Jeżeli przepływy pieniężne netto są dodatnie to oznacza to, że cześć środków pieniężnych, którymi dysponuje przedsiębiorstwo nie została zagospodarowana, zwiększając stan środków pieniężnych przedsiębiorstwa.

Jeżeli saldo dodatnie w 3 obszarach to oznacza, że przedsiębiorstwo wygospodarowało nadwyżkę, którą może przeznaczyć na wydatki w innych obszarach.

Próg rentowności= przychody ze sprzedaży- koszty

Analiza przepływów pieniężnych:

• wstępna co jest głównym źródłem środków pieniężnych w przedsiębiorstwie i w jakim stopniu jest związane z działalnością operacyjną

• które z realizowanych strumieni pieniężnych poza operacyjnym były najistotniejszym źródłem wpływów i wydatków

• czy przyrost zadłużenia w przedsiębiorstwie miał na celu pokrycie wydatków inwestycyjnych i w jakim stopniu wpłynęło to na strukturę.

Analiza wskaźnikowa:

1. struktura przepływów pieniężnych

1. zysk netto/ środki pieniężne z działalności operacyjnej

2. amortyzacja/ środki pieniężne z działalności operacyjnej

2. wystarczalności gotówki

1. środki pieniężne z działalności operacyjnej/ spłata zobowiązań+ wydatki inwestycyjne+ wypłata dywidendy

w jakim stopniu środki pieniężne z działalności operacyjnej wystarczają na spłatę zobowiązań, wydatki inwestycyjne oraz wypłatę dywidendy

3. rentowności gotówki

1. środki pieniężne z działalności operacyjnej/ przychody ze sprzedaży

2. środki pieniężne z działalności operacyjnej/ przeciętny stan zaangażowanego kapitału

WYKŁAD ANALIZA FINANSOWA- PROF. ŁUKASIK

12

---