WARSZTATY UMIEJĘTNOŚCI WYCHOWAWCZYCH
Podstawowym środowiskiem, w którym dziecko żyje i wzrasta - jest rodzina. Dlatego nasze przedszkole wsparciem, opieką terapeutyczną i psychoedukacyjną obejmuje również rodziców lub opiekunów, ze względu na konieczność zmian w obszarze postaw rodzicielskich, metod wychowawczych, związanych ze specyficznym rozwojem dziecka i relacji rodzinnych.
Dlatego też raz w miesiącu zapraszamy rodziców do przedszkola na cykliczne spotkania warsztatowe, prowadzone przez psychologów tejże placówki. Warsztaty Umiejętności Wychowawczych to psychoedukacyjne zajęcia grupowe dla rodziców lub opiekunów, wykorzystujące elementy programu „Szkoła dla Rodziców”, rozwijające umiejętności budowania prawidłowych relacji interpersonalnych i będące formą wsparcia grupowego. Uczestnicy zajęć praktycznie uczą się jak dotrzeć do dziecka, radzić sobie z jego trudnymi zachowaniami, poznają bogaty świat uczuć zarówno dziecka, jak i własny. Zajęcia te umożliwiają wypracowanie nowych sposobów postępowania z dzieckiem, także w oparciu o doświadczenia innych rodziców; pozwalają uczestnikom bliżej się poznać, co ułatwia kontakty, rozmowy o problemach i sukcesach dotyczących dzieci, wzajemne wspieranie się w trudnościach. Oprócz intensywnej pracy jest też okazja do wspólnej zabawy w parach, mniejszych i większych grupach, której towarzyszy śmiech i relaks.
Do przedszkola uczęszcza dwudziestka dzieci, podzielonych na dwie grupy, stąd w Warsztatach Umiejętności Wychowawczych bierze udział maksymalnie dwudziestu rodziców lub opiekunów. Po każdym spotkaniu prowadzący przygotowują krótką notatkę dotyczącą treści omawianych na warsztacie, która to zostaje przekazana rodzicom jako podsumowanie tematu.
Poniżej przedstawiamy przykładowe autorskie scenariusze 10 spotkań warsztatowych przewidzianych na jeden rok szkolny.
WARSZTAT I
ORGANIZACYJNY
,, Z czym przychodzisz ?” - runda w kole
Przedstawienie się - każdy wymienia swoje imię, pokazując przy tym charakterystyczny dla siebie znak. Reszta grupy powtarza chórem imię i prezentowany znak.
Zawarcie kontraktu - ustalenie z rodzicami zasad obowiązujących na warsztatach . Propozycje rodziców będą zapisane na dużym arkuszu szarego papieru. Potem każdy zaznacza, który pkt jest dla niego najważniejszy .
Inne ustalenia - (sposób siedzenia, czy chcą wypić herbatę przed warsztatem, ustalenie godzin spotkań oraz czy chcą otrzymywać artykuł, dotyczący spotkania, przed warsztatem ?).
Tematy - podział na grupy, wypisanie przez grupy tematów zajęć na dany rok szkolny. Prezentacja i omówienie na forum .
Dokończenie zdań - indywidualnie na kartkach:
„Po tych warsztatach oczekuję…”
„Chciałabym/chciałbym dowiedzieć się…”
„Chciałabym/chciałbym nauczyć się…”
„Oczekuję, że te warsztaty pomogą mi w…”
Chętni przedstawiają swoje zdania grupie.
Drzewo - każdy uczestnik zapisuje swoje imię na liściu z papieru, a następnie umieszcza go na drzewie z kolorowego kartonu. Drzewo to jest symbolem grupy warsztatowej. Wybrane miejsce ma symbolizować samopoczucie uczestnika w grupie w obecnej chwili. Prowadzący zachowują drzewo do ostatniego warsztatu.
,, Z czym wychodzisz ?” - runda w kole
Czas: 2 godziny zegarowe
Pomoce: kartki formatu A4, duży arkusz papieru, drzewo wycięte z kartonu, liście z kolorowego papieru, kredki, mazaki, długopisy, podkładki, taśma klejąca, klej.
WARSZTAT II
ROLA UCZUĆ W ŻYCIU CZŁOWIEKA
Moje uczucia - zebrani przypominają sobie, jakie uczucia towarzyszyły im podczas pierwszego warsztatu, zapisują je na wybranych przez siebie kolorowych kartkach. Rodzice, którzy nie byli na poprzednim warsztacie wybierają kilka ze znanych im uczuć i dopasowują do nich kolory wg własnego pomysłu, zapisując uczucia na kartkach. Chętni omawiają prace na forum grupy.
Dyskusja - na temat: „Uczucia w życiu człowieka”. Następuje wprowadzenie pojęć: uczucia wygodne - uczucia niewygodne, rodzice dokonują indywidualnego podziału uczuć na wygodne i niewygodne do przeżywania. Osoby chętne prezentują swoje propozycje innym uczestnikom zajęć.
Plakat - praca w trzyosobowych grupach. Grupa wykonuje plakat wybranego niewygodnego uczucia. Omówienie ćwiczenia.
Scenki - dobór w pary. Każda para przypomina sobie lub wymyśla sytuację, której towarzyszyło niewygodne uczucie, po czym odgrywa ją. Następnie grupa w formie burzy mózgu podaje przykłady jak poradzić sobie z niewygodnym uczuciem. Para, która wymyśliła sytuację wybiera jeden z pomysłów i wykorzystuje go w odegranej ponownie scenie. Rodzice zastanawiają się, co pozytywnego dało im przeżycie tego uczucia.
Odreagowanie - prowadzący w tej części zajęć proponują chętnym rodzicom zniszczenie plakatów z niewygodnymi uczuciami jako wyraz odreagowania napięcia wiążącego się z tymi uczuciami.
Dokończenie zdań - runda w kole:
„Uczucia w moim życiu...”, „Chciałbym/chciałabym, żeby uczucia...”
Czas: 2 godziny zegarowe
Pomoce: arkusz z kontraktem, kartki formatu A4, 7 arkuszy papieru, kartki kolorowego papieru, kredki, mazaki, długopisy, podkładki, taśma klejąca, klej.
WARSZTAT III
ZŁOŚĆ
„Z czym przychodzisz?” - runda w kole.
Skojarzenia - uczestnicy mają jako zadanie dokończyć zdanie:
„Złość jest jak....”. Można to zdanie dokończyć kilkakrotnie.
Rysunek - każdy z grupy wykonuje indywidualnie na arkuszu A4 rysunek p.t.: „Złość”. Po wykonaniu zadania można swoją pracę przedstawić innym i omówić.
Definicja - chętni próbują ułożyć własną definicję złości i prezentują ją grupie.
Pozytywne strony złości - prowadzący kładzie przed zebranymi koło z napisem: pozytywy złości. Uczestnicy na podłużnych karteczkach zapisują hasła (jedno hasło na jednej kartce) i układają je w formie promieni wokół koła symbolizującego słońce.
Scenki - zebrani dobierają się w pary (poprzez wylosowanie kartki z połową zdania i odnalezienie osoby posiadającej kartkę z drugą częścią tego zdania) i każda z nich prezentuje na forum jeden z możliwych sposobów radzenia sobie ze złością.
Podział - uczestnicy dyskutują na forum grupy na temat podziału zaprezentowanych sposobów na formy wyładowania i tłumienia złości.
Wyładowanie - tłumienie - prowadzący kładzie przed uczestnikami zajęć dwie kartki z napisami: 1-wyładowanie, 2-tłumienie. Każdy indywidualnie zastanawia się nad pozytywnymi i negatywnymi stronami wyładowania i tłumienia złości, swoje przemyślenia zapisuje na oddzielnych karteczkach i układa pod w/w hasłami.
Pytanie otwarte - prowadzący podaje pytanie: „Dlaczego tłumimy złość?”, uczestnicy mogą wziąć udział w dyskusji.
Analiza zdań - zebrani odwołując się do zdań zapisanych na kartkach służących do podziału na pary w ćwiczeniu 6, mają za zadanie rozszyfrować komunikat dziecka o uczuciu kryjącym się w wypowiedzi, nazwać to uczucie i zakomunikować je dziecku: „Widzę (słyszę, rozumiem), że jesteś....(smutny, wściekły, rozczarowany) itp.”
Zdania do analizy:
Jasio jest głupi!
Nigdy już nie będę bawić się z Jasiem!
Ty zawsze kupujesz coś Małgosi, a mnie nigdy!
Tata nigdy się ze mną nie bawi, tylko ciągle ogląda telewizję!
Już więcej nie pójdę do babci!
Nie pożyczę jej więcej moich mazaków!
Nie pójdę jutro do przedszkola! itp.
„Z czym wychodzisz?” - runda w kole
Czas: 2 godziny zegarowe
Pomoce: arkusz z kontraktem, kartki formatu A4, kredki, mazaki, koło oraz paski z żółtego kartonu, kartki ze zdaniami, kolorowe paski papieru, długopisy.
WARSZTAT IV
GRANICE. ASERTYWNOŚĆ
,,Z czym przychodzisz ...” - rundka w kole.
Ćwiczenie wstępne. Podział na dwie grupy.
Grupa 1 - panie - wymyślają jak najwięcej pomysłów : ,,Co panowie noszą w kieszeniach?”
Grupa 2 - panowie - ,,Co panie noszą w torebce?”
Prezentacje własnych pomysłów.
,,Co mogę Ci zrobić ?” - praca w parach.
Osoby A i B siedzą naprzeciwko siebie. Osoba A zadaje 10 razy pytanie o to co może
zrobić osobie B (np. ,,Czy mogę dotknąć Twoich włosów ?”) Zmiana w parach.
Omówienie ćwiczenia (jak czuli się podczas tego ćwiczenia).
Ćwiczenie w kręgu :
a) Jedna osoba stoi w środku (z zamkniętymi lub otwartymi oczami - wg własnej decyzji) i decyduje do jakiej odległości krąg może się do niej zbliżyć lub oddalić, żeby czuła się dobrze i bezpiecznie.
b) Osoba A staje naprzeciwko osoby B. Osoba B zbliża się powoli do osoby A, A określa odległość do jakiej zbliża osobę B, żeby czuła się dobrze i bezpiecznie.
Omówienie ćwiczeń.
Moja przestrzeń - znajdź i określ swoją przestrzeń na terenie sali - każdy z uczestników warsztatów rozchodzi się po sali i szuka swojego terytorium.
Omówienie ćwiczenia.
Moje prawa i obowiązki - praca indywidualna:
I Jakie mam prawa i obowiązki jako:
- matka/ojciec
- żona/mąż
- córka/syn?
II Jakie prawa i obowiązki ma moje dziecko?
Każdy zapisuje na kartce odpowiedzi na powyższe pytania.
Omówienie na forum przez chętne osoby.
Asertywność - każdy z rodziców podaje i zapisuje na arkuszu swoje skojarzenia z tym słowem.
Definicja asertywności - swobodne wypowiedzi uczestników.
Scenki sytuacyjne - praca indywidualna.
Prowadzący przedstawiają konkretne sytuacje z życia. Uczestnicy mają za zadanie opisać swoją reakcję, zyski i straty wynikające z reakcji oraz sposób zachowania się przy ponownym wystąpieniu podobnej sytuacji.
I Znajomi przychodzą z wizytą do Twojego domu. Podczas spotkania ich dzieci otwierają różne szafki w Twoim mieszkaniu, wyciągają różne rzeczy bez Twojego pozwolenia i przy braku reakcji ich rodziców.
a) Twoja reakcja………………………………………………………………….................
b) Zyski i straty wynikające z Twojej reakcji………………………………….....................
c) Jak zareagujesz następnym razem? ……………………………………….......................
II Przychodzą do Ciebie znajomi z dziećmi. Dorośli rozmawiają w jednym pokoju, dzieci bawią się w drugim pokoju. W pewnym momencie przychodzi do Was Twoje dziecko i mówi, że dziecko znajomych zdejmuje z jego półki książki, rozrzuca je po podłodze i biega po nich. Znajomi nie reagują na te słowa.
a) Twoja reakcja………………………………………………………………….................
b) Zyski i straty wynikające z Twojej reakcji………………………………….....................
c) Jak zareagujesz następnym razem? ……………………………………….......................
III Mama lub teściowa przychodzi do Ciebie do domu zająć się dziećmi. Podczas Twojej nieobecności - mimo, że nie została o to poproszona - posprzątała Ci mieszkanie, zrobiła pranie, poukładała w szafkach, poprzestawiała drobiazgi stojące na szafce.
a) Twoja reakcja………………………………………………………………….................
b) Zyski i straty wynikające z Twojej reakcji………………………………….....................
c) Jak zareagujesz następnym razem? ……………………………………….......................
IV Jest rodzinny obiad. Mama lub teściowa - mimo, iż wie, że syn/zięć uczy psa jeść tylko z miski - podaje mu przy stole jedzenie.
a) Reakcja syna/zięcia………………………………………………………………….........
b) Zyski i straty wynikające z jego reakcji…………………………………..........................
c) Jak zareagujesz jako syn/zięć następnym razem? ……………………………………….
V Żona robi porządki w szafce z ubraniami lub narzędziami męża, przekłada lub wyrzuca jego rzeczy, które uważa za niepotrzebne.
a) Reakcja męża…………………………………………………………………..................
b) Zyski i straty wynikające z jego reakcji…………………………………..........................
c) Jak zareagujesz jako mąż następnym razem? ………………………………………........
Omówienie przez chętnych na forum.
,,Z czym wychodzisz?” - rundka w kole.
Czas: 2 godziny zegarowe
Pomoce: arkusz z kontraktem, kartki formatu A4, arkusz papieru, kredki, mazaki, kartki z opisem sytuacji dla każdego uczestnika, długopisy, taśma klejąca, podkładki.
WARSZTAT V
TRUDNE ZACHOWANIA DZIECKA
„Jestem tu, ponieważ...” - runda w kole, uczestnicy kończą zdanie.
Burza mózgu - uczestnicy wypisują na dużym arkuszu papieru trudne zachowania dzieci. Jedna z osób odczytuje zapisane treści. Następnie uczestnicy mają za zadanie przyporządkować zachowania do czterech grup zagadnień związanych z zaburzeniami w zachowaniu dziecka: nadpobudliwość, agresja, brak współpracy z rodzicem, inne.
Uczucia - rodzice indywidualnie odpowiadają na pytanie: „Co przeżywam przy okazji trudnych zachowań dziecka? Jakich uczuć doświadczam?”. Odpowiedzi można zapisać na kartce, a chętni mogą treściami podzielić się z grupą.
Analiza tekstów - zebrani dzielą się na trzy grupy. Każda z grup dostaje do opracowania jeden z trzech tematów w oparciu o przygotowane wcześniej przez prowadzących materiały (artykuły, fragmenty książek dotyczące podejmowanych zagadnień). Po zapoznaniu się z tekstem, grupa opracowuje zagadnienia: Czego problem dotyczy? Jak sobie z nim radzić? Najważniejsze kwestie zapisuje na dużym arkuszu papieru, a przedstawiciel grupy referuje temat.
„Na dzisiejszych zajęciach...” - runda w kole i dokończenie zdania przez uczestników.
Czas: 2 godziny zegarowe
Pomoce: arkusz z kontraktem, 4 duże arkusze papieru, mazaki, małe kolorowe kartki, długopisy, podkładki, artykuły, taśma klejąca.
WARSZTAT VI
KONFLIKT
„Z czym przychodzisz?” - runda w kole.
Chmura z deszczem - prowadzący umieszcza przed uczestnikami chmurę wyciętą z kartonu z napisem: konflikt. Każdy uczestnik na przygotowanych papierowych kroplach zapisuje skojarzenie do słowa: konflikt i przykleja je pod chmurą. Jedna osoba odczytuje wszystkie hasła, zwracamy uwagę uczestników na zapisane niewygodne uczucia.
Czego dotyczy konflikt - uczestnicy dobrani w pary zastanawiają się, jakich sfer życia i jakich sytuacji życiowych najczęściej dotyczy konflikt, zapisują propozycje na kartkach i prezentują na forum grupy.
Dyskusja - zebrani wypowiadają się na temat: „Konflikt - tak czy nie”, „Czy przeżywamy konflikty wewnętrzne?”
Zyski i straty - pary z ćwiczenia 3 wybierają jedną wypisaną przez siebie sytuację konfliktową dotyczącą osób dorosłych i analizują pod kątem zysków i strat dla osób uczestniczących w konflikcie i wzajemnej relacji (co osiąga w sytuacjach konfliktowych zwycięzca, zwyciężony, partnerzy przy kompromisie). Wnioski zapisują na kartce i prezentują na forum.
Scenki - podział uczestników na trzy grupy, z których każda odgrywa scenkę na forum, a następnie wszyscy analizują ją wg podanych kroków:
Definicja problemu
Analiza potrzeb wszystkich stron konfliktu (koncentracja na interesach, a nie na emocjach)
Rozróżnienie potrzeb wspólnych, sprzecznych
Generowanie pomysłów rozwiązujących problem - burza mózgu
Wybór najbardziej satysfakcjonującego pomysłu
Omówienie na forum
Scenka 1:
Osoby: ojciec, matka, dwójka dzieci.
Ojciec wraca do domu i informuje rodzinę, że otrzymał niespodziewaną premię. Wszyscy zaczynają przekrzykiwać się, sygnalizując swoje potrzeby i oczekiwania co do zagospodarowania premii: matka - nowa lodówka, ojciec - naprawa starej lodówki, dziecko I - zajęcia taneczne w przedszkolu (strój, opłata godzin), dziecko II - rower.
Scenka 2:
Osoby: przełożony, trzech pracowników
Przełożony informuje pracowników o konieczności wykorzystania urlopu w grudniu. Każdemu z pracowników przysługuje jeszcze dwa tygodnie urlopu, wszyscy chcą mieć wolny tydzień przed i po Świętach Bożego Narodzenia, np.: pracownik I - ma zaplanowany wyjazd do dzieci do Niemiec, pracownik II - właśnie u niego odbywa się wielki zjazd rodzinny w święta, pracownik III - samotnie wychowuje dzieci, a te mają wolne w szkole.
Scenka 3:
Osoby: czterech pacjentów i dziecko
W kolejce do gabinetu lekarskiego czekają: starszy pan (I), matka z małym dzieckiem (II), osoba z widoczną chorobą i złym samopoczuciem (gorączka, silny katar i kaszel - III). Przed gabinetem pojawia się osoba, która podaje, że pracuje w służbie zdrowia i spieszy się do pracy, więc chce wejść do lekarza bez kolejki i tylko na chwilkę (IV).
7. „Z czym wychodzisz?” - runda w kole
Czas: 2 godziny zegarowe
Pomoce: arkusz z kontraktem, chmura wycięta z kartonu, paski z niebieskiego papieru w różnych odcieniach, białe kartki A4, kartki z opisem scenek, długopisy, podkładki, taśma klejąca.
WARSZTAT VII
RODZEŃSTWO I JEDYNACTWO
„Z czym przychodzisz?” - runda w kole.
Rodzina - uczestnicy mają za zadanie spontanicznie dobrać się w grupy - rodziny. Zadaniem każdej rodziny jest przedstawić się w dowolny sposób.
Podróż w czasie - dobór w pary. Zadaniem każdego z uczestników jest przypomnieć sobie swoją rodzinę, z której się pochodzi:
jaka była atmosfera,
wzajemne relacje,
jakie role mieli poszczególni członkowie rodziny,
czy ma to przełożenie na obecną ich rodzinę?
Omówienie w parach, a chętni na forum grupy.
Wychowanie jedynaka oraz 2 i więcej dzieci - podział na grupy 4-osobowe. Grupy
dostają do opracowania jedno z dwóch zagadnień:
Na co powinni zwrócić uwagę w procesie wychowania rodzice jedynaka?
Na co powinni zwrócić uwagę w procesie wychowania rodzice 2 i więcej dzieci?
Zapisują na arkuszu. Omówienie na forum.
Scenki rodzinne - wybieramy dwie rodziny:
Mama + tata + dziecko - jedynak włącza się ciągle w rozmowę rodziców, nie pozwala im rozmawiać, domaga się uwagi
Mama + tata + dziecko + dziecko - konflikt między dziećmi (np. kłócą się o zabawkę)
Odegranie scenek. Następnie podział zebranych na grupy, które zastanawiają się, jak rozwiązać przedstawione sytuacje - burza mózgu. Zapisanie pomysłów i przedstawienie na forum lub odegranie scenek wg pomysłów.
Wyobraź sobie... - praca indywidualna.
Wyobraź sobie, że ugotowałaś swojemu mężowi (lub żonie) jego ulubioną zupę. On konsumuje, zachwyca się, a na koniec mówi: „Kochanie, zupa jest rewelacyjna. Wiesz, ale jak twoja mama ugotuje tą zupę, to niebo w gębie. Masz ten sam przepis, ale twoja zupa smakuje jednak inaczej.”
Zebrani mają zapisać na kartce: odczucia, myśli, słowa, które przychodzą im do głowy w tej sytuacji.
Omówienie na forum.
Porównania - zastanowić się nad tym, czy są sytuacje w których ja porównuję moje dziecko lub jego zachowania z innymi dziećmi (z rodzeństwa, znajomych). Omówienie.
Tablice - prezentacja tablic dotyczących postępowania z rodzeństwem z książki Faber, Mazlish „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały...”
„Dziś dowiedziałam się, że...”
„Dziś poczułem...”
„Dziś pomyślałem, że..”.
Zebrani kończą zdania - runda w kole.
Czas: 2 godziny zegarowe
Pomoce: arkusz z kontraktem, kilka arkuszy papieru, kartki formatu A4, kredki, mazaki, długopisy, książka A. Faber, E. Mazlish „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały...” Wyd: Media Rodzina of Poznań, Inc Poznań 1992.
WARSZTAT VIII
ROZPOCZĘCIE NAUKI W SZKOLE
- PRZEŁOM W ŻYCIU DZIECKA I JEGO RODZINY
,, Z czym przychodzisz ...” - rundka w kole.
Tarcza - każdy z uczestników otrzymuje i wypełnia tarczę według wzoru :
Najbardziej miłe wspomnienia związane ze szkołą,
Najśmieszniejsze wydarzenia związane ze szkołą,
Najsympatyczniejszy nauczyciel,
Najważniejszy kolega, koleżanka.
Odczytanie na forum przez osoby chętne.
Próg szkolny - praca w parach
,, Czym dla ciebie jest rozpoczęcie nauki dziecka w szkole ?”. Odpowiedzi zapisujemy na małych kartkach. Prezentacja na forum,.
Prezentacja tekstu. Każdy z uczestników zastanawia się jakie wynikną konsekwencje dla dziecka następnego dnia w szkole i w niedalekiej przyszłości, w związku z zaprezentowaną w tekście sytuacją rodzinną dziewczynki.
Opis sytuacji - podział na trzyosobowe grupy. Osoby w tych grupach dzielą się tym co wypracowały w ćwiczeniu 5. Wspólnie opracowują opis sytuacji z życia rodzinnego, w którym dziecko ma jak najlepsze warunki do prawidłowego rozwoju. Prezentacja na forum.
Dziecięcy stres - praca w parach: Rodzice omawiają zagadnienia związane ze stresem przeżywanym przez ich dzieci: „Czy moje dziecko przeżywa stres ? Po czym poznaję, że moje dziecko przeżywa stres ?” Prezentacja na forum.
Źródła stresu - praca indywidualna. Każdy zapisuje na małych kartkach swoje pomysły, po czym kartki rozkładamy na dywanie, tak żeby mogli zapoznać się z nimi wszyscy uczestnicy.
Tematy do poruszenia na forum :
komputer, gry komputerowe (korzyści i zagrożenia),
telewizja, agresywne bajki, ilość spędzanego czasu przed telewizorem, brak czasu na inne zainteresowania,
brak samodzielności prowadzący do wyuczonej bezradności,
brak granic i zasad,
atmosfera w domu (brak miłości, bezpieczeństwa, zaufania),
wzmocnienia pozytywne,
zdrowe nawyki, także żywieniowe, tryb życia,
do czego prowadzi niezorganizowane życie rodzinne?
Przygotowania - praca w grupach: „Jak przygotować dziecko do pójścia do szkoły? Co można zrobić w zależności od czasu?”
I grupa: rok
II grupa: miesiąc
III grupa: tydzień
IV grupa: dzień
przed pójściem do szkoły.
Grupa opracowuje punkt, przedstawiciel prezentuje wnioski na forum.
Scenki - uczestnicy mają za zadanie odegrać wymyślone przez siebie scenki będące prezentacją nieskutecznej i skutecznej pomocy przy odrabianiu lekcji. Omówienie na forum.
Praca własna - każdy indywidualnie na kartce wypisuje tylko jedną rzecz, na którą musi popracować od zaraz, by dobrze przygotować swoje dziecko do szkoły. Rodzice nie odczytują tego co napisali, zabierają kartkę do domu i zalecamy, by wywiesili ją w widocznym miejscu w domu.
,,Z czym wychodzisz?” - rundka w kole.
Czas: 2 godziny zegarowe
Pomoce: arkusz z kontraktem, tekst do odczytania, tarcze szkolne z papieru, białe kartki A4, małe karteczki, długopisy, podkładki, taśma klejąca.
Tekst
Wtorek. Godzina 1900. Kasia bierze do ręki swój tornister. „Co to było dziś zadane? Przechyla tornister, z którego wysypują się książki, zeszyty, kredki, obite jabłko, koszulka i spodenki od gimnastyki i tysiąc innych drobiazgów. Nikt nie zauważa poczynań Kasi, w domu toczy się codzienne życie. Tata właśnie przełączył na tvn, gdzie rozpoczynają się Fakty. „Co za bałwany w tym sejmie” - krzyczy po pierwszej gorącej informacji. „Na co idą moje pieniądze” - użala się dalej. W tym czasie do pokoju wchodzi mama z telefonem przy uchu. „Słuchaj kochana, musisz iść do tego sklepu. Ceny są obłędne...” - mówi do słuchawki i wychodzi z dużego pokoju. A z małego pokoiku dobiega głośna muzyka - Basia zgrała z internetu nową płytę „Ich Troje” i prześpiewuje z Wiśniewskim nowy repertuar. Kasia bierze do ręki książkę, otwiera na stronie, na której pracowali w szkole. Wstaje, idzie w stronę kuchni, skąd dobiega głos mamy. „Mamo, zobacz, jak dziś pisałam... A teraz mam to dokończyć” - i pokazuje mamie rząd literek. „Poczekaj, kochanie, nie widzisz, że teraz rozmawiam.. Nie, słuchaj, nie mówię o tej czerwonej, tylko o tej niebieskiej, w której byłaś na Sylwestra...” - mama wraca do rozmowy telefonicznej. A Kasia zabiera książkę i drepcze do dużego pokoju. Rozkłada książkę na podłodze, w rzeczach wyrzuconych z tornistra odnajduje długopis i klęcząc na dywanie zaczyna odrabiać pracę domową. Z drugiego pokoju rozlega się nagle coraz głośniejsza muzyka (ten kawałek Basi podoba się najbardziej). „Do jasnej cholery, chwili spokoju człowiek nie ma w tym domu. Wraca zmęczony po pracy i nawet telewizji nie może spokojnie pooglądać! Baśka! Ścisz to pudło! I do lekcji!”...
WARSZTAT IX
ROLA MATKI, ROLA OJCA W ŻYCIU DZIECKA
„Z czy przychodzisz” - runda w kole
Podróż w czasie - zebrani przypominają sobie miłe chwile spędzone z mamą, tatą w dzieciństwie. Chętni dzielą się wspomnieniami z resztą grupy.
Teksty - podział uczestników na pary. Każda para w oparciu o dostarczone przez prowadzących teksty, odpowiada w formie pisemnej na pytanie: „Jaka jest rola matki, a jaka ojca w życiu dziecka? Jakie widzą różnice ról matki i ojca?” Następuje prezentacja wniosków i umieszczenie ich w formie haseł na wspólnym arkuszu papieru.
Dyskusja - „Ojciec w życiu córki, ojciec w życiu syna”. „Matka w życiu córki, matka w życiu syna”.
Kontakt - praca indywidualna. Każdy zastanawia się i notuje: „Co ja jako rodzic daję w czasie kontaktu mojemu dziecku? Czego mogę nauczyć się od mojego dziecka?”
Rozmowa - w parach. Rodzice opowiadają sobie wzajemnie o tym, co pozytywnego dziecko/dzieci wniosło/wniosły w ich życie.
Reklama - rodzic ma za zadanie zareklamować siebie jako rodzica w formie tekstowej, plastycznej, muzycznej, teatralnej. Prezentacja.
„Co dla mnie jako matki/ojca było ważne na dzisiejszym warsztacie - co odkryłem, poczułem, pomyślałem, usłyszałem, zobaczyłem?” - runda w kole.
Czas: 2 godziny zegarowe
Pomoce: arkusz z kontraktem, teksty dotyczące roli matki i ojca w życiu dziecka (np.: fragmenty książki E. Fromm „O sztuce miłości” Wydawnictwo Sagittarius Warszawa 1992 rozdział II, strony 41-46; Frances L. Ilg. Louise Bates Ames, S. M. Baker „Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat” GWP Gdańsk 1992, strony 192-199, 202-207 oraz artykuły tematyczne z czasopism „Twoje dziecko” i innych), instrumenty muzyczne, arkusz papieru, białe kartki A4, małe karteczki, długopisy, kredki, mazaki, podkładki, taśma klejąca.
WARSZTAT X
MOJE DZIECKO JEST NIEZWYKŁE
„Z czym przychodzisz?” - runda w kole
Przedstawienie swojego dziecka od pozytywnej strony w formie: listu do bliskiej osoby, piosenki, wiersza, pantomimy, skojarzeń z kolorem, zwierzęciem, kwiatem, muzyką, smakołykiem, książką.
Portret - każdy z rodziców rysuje portret swojego dziecka. Prezentacja.
Co lubimy - praca w parach. Rodzice omawiają, co najbardziej lubią robić z dzieckiem oraz co dziecko lubi robić wspólnie z nimi. Wszyscy chętni dzielą się własnymi doświadczeniami.
Śmiech - praca indywidualna. Każdy uczestnik ma za zadanie przypomnieć sobie, w jakiej sytuacji śmiał się serdecznie i szczerze razem ze swoim dzieckiem. Dzielenie się przemyśleniami na forum grupy.
Serce - rodzice zapisują na małych kolorowych kartkach skojarzenia do hasła: szczęśliwe dzieciństwo i układają je we wspólne serce.
Medal - „W czym moje dziecko jest wyjątkowe? Za co dałbym dziecku medal?” - każdy z rodziców notuje swoje spostrzeżenia na kartce i wykonuje medal - prezentacja prac i przemyśleń na forum zgromadzonych.
Pozytywy - praca w parach : „Czy i w jaki sposób przekazujemy pozytywne informacje swojemu dziecku (co nas cieszy, zachwyca, zadawala; co cieszy dziecko)?”. Omówienie w/w problemu w grupie.
Drzewo - rodzice poprzez przyklejenie kolorowego liścia ze swoim imieniem na drzewie (z pierwszego warsztatu) zaznaczają swoje samopoczucie w grupie warsztatowej po 10 spotkaniach, porównują miejsca obu liści. Dzielenie się refleksjami.
Wypełnianie ankiety na temat Warsztatów Umiejętności Wychowawczych prowadzonych w przedszkolu.
Zakończenie - ćwiczenie polegające na przekazywaniu i odbieraniu pozytywnych informacji o osobach uczestniczących w warsztatach - praca w parach, z sąsiadem z lewej , a potem z prawej strony i odwrotnie.
„Z czym wychodzisz” - runda w kole
Czas: 2 godziny zegarowe
Pomoce: arkusz z kontraktem, białe kartki A4, kolorowe kartki z bloku technicznego, małe kolorowe karteczki, drzewo z pierwszego warsztatu, kolorowe papierowe liście, ankieta ewaluacyjna dla rodziców, długopisy, mazaki, kredki, podkładki, taśma klejąca.
BIBLIOGRAFIA
M. Bogdanowicz „Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym” WSiP Warszawa 1991 r
J. Fengler „Pomaganie męczy” GWP Gdańsk 2001 r
M. Przetacznik-Gierowska, G. Makiełło-Jarża „Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego” WSiP Warszawa 1985 r
J. Sakowska „Szkoła dla rodziców i wychowawców” Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN Warszawa 1999 r
R. Vasta, M. Haith, S. Miller „Psychologia dziecka” WSiP Warszawa 1995 r
S. Turecki, S. Wernick „Jak zrozumieć problemy emocjonalne dziecka” Wydawnictwo Amber Warszawa 1997 r
A. Faber, E. Mazlish „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły” Wydawnictwo Media Rodzina of Poznań, Inc, Poznań 1992 r