OPIATY	KANABINOLE
RODZAJE	Opiaty naturalne (pochodzenia roślinnego): Opium Morfina Heroina („polska” heroina / „kompot”, biała heroina, brown sugar) Kodeina Opioidy półsyntetyczne Buprenorfina Opioidy syntetyczne Pentazocyna Nubaina Fentanyl Metadon	Marihuana Haszysz Olej cannabis
DZIAŁANIE PSYCHOAKTYWNE	Opiaty naśladują działanie neuroprzekaźników endorfinowych (narkotyki analgetyczne), znoszą doznania bólowe przez hamowanie sygnałów bólowych. Doprowadzają do zaburzeń w działaniu dopaminy i noradrenaliny, które są odpowiedzialne za reakcje emocjonalne i czynności fizjologiczne organizmu.	THC powoduje zaburzenia w działaniu receptorów kanabinoidowych, które są obecne w częściach układu nerwowego kontrolującego różne funkcje, m. in. utrzymywanie równowagi, pozycję ciała i koordynację ruchów, koncentrację uwagi, poczucie czasu i przestrzeni, zapamiętywanie i myślenie. Ponadto zaburzają fizjologię acetylocholiny, serotoniny, dopaminy i przekaźnika GABA.
OBJAWY UŻYWANIA	Senność, Zwężenie źrenic, Znieczulenie na ból (analgezja), ale bez utraty przytomności, Euforia z jednoczesną apatią, Przymglenie świadomości, Upośledzenie funkcji psychicznych: uwagi, spostrzegania, pamięci, myślenia, Zaczerwienienie skóry, Świąd, Zaparcie stolca, Czasami nudności lub wymioty.	Uczucie odprężenia lub lekkiego podniecenia, Spadek koncentracji uwagi, Zmniejszenie aktywności psychomotorycznej, Szybka, ale mniej wyraźna mowa, Osłabienie pamięci operacyjnej, Zmniejszenie samokontroli i zahamowań. Większa dawka THC: Osłabienie koordynacji wzrokowo-ruchowej, Zaburzenia w ocenie rzeczywistości, Czasami uczuci negatywne w postaci lęku lub dysforii.
OBJAWY ZATRUCIA	Zwężenie źrenic, Bezdech lub spowolnienie oddechu, Hipotonia (zbyt niskie ciśnienie krwi), Obrzęk płuc, Osłabienie odruchów, Śpiączka.	Przyspieszenie czynności pracy serca, Suchość w ustach, Zaczerwienienie spojówek, Wzmożone łaknienie, Zaburzenia percepcji czasu, przestrzeni lub schematu własnego ciała, Wzmożona podatność na sugestie, Stany euforyczne lub lękowe, Bardzo duża dawka: pojawienie się długotrwałych omamów i urojeń.
LECZENIE ZATRUCIA	Polega przede wszystkim na terapii wspomagającej. Podawany jest również nalokson w celu ustąpienia śpiączki i bezdechu.	Może być podawany diazepam, ale najczęściej występujące zaburzenia łagodzi się, pozostawiając pacjenta w cichym otoczeniu.
ZESPÓŁ ABSTYNENCYJNY	Bóle mięśniowe, rozszerzenie źrenic, Łzawienie, wysięk z nosa i nieżyt błony śluzowej nosa, Pocenie się, gęsia skórka, Biegunka, wymioty, Niepokój, drażliwość, bezsenność, Odczuwanie głodu danej substancji.	Ponowne odczuwanie stanów wywołanych środkiem (zjawisko flashback), Rozdrażnienie, Niespokojne zachowanie, Utrata lub przyrost wagi ciała, Bezsenność, Drżenie ciała.

	SUBSTANCJE STYMULUJACE
RODZAJE	kokaina, crack, amfetamina,	speed (metaamfetamina), ice (metylamfetamina), ecstasy (MDMA)			tenamfetamina (MDA), kath,		metkatyna kofeina (tatrametyloksantyna).
DZIAŁANIE PSYCHOAKTYWNE	Kokaina: blokowanie wychwytu zwrotnego dopaminy, wpływającego na pozytywne pobudzenie układu nerwowego. Blokada powoduje, że dopamina silniej oddziałuje na receptory dopaminowe, co doprowadza do pobudzenia organizmu i euforycznego nastroju. Ponadto wpływa na działanie tłumiącego neuroprzekaźnika GABA. Amfetamina: hamuje wychwyt zwrotny dopaminy oraz nasila jej wydzielanie w różnych obszarach mózgu, m. in. w korze przedczołowej i w prążkowiu kontrolującym ruchy ciała. MDMA: uwalnia dopaminę i serotoninę oraz może zniszczyć neurony serotoninowe. Kofeina: zaburza działanie neuroprzekaźnika mózgowego - adenozyny, który spełnia funkcje hamujące, a ponadto jest odpowiedzialna za regulację transportu tlenu do tkanek: zmiany wywołane przez spożycie kofeiny polegają na zajmowaniu receptorów adenozyny i blokowaniu działania tego neurotransmitera.
OBJAWY UŻYWANIA	polepszenie nastroju aż do stanu euforii, wzrost energii, rozszerzenie źrenic, zmniejszenie łaknienia (+ ryzyko jego utraty), obniżenie potrzeby snu, nasilenie pragnień seksualnych, zwiększenie wydolności procesów psychicznych: uwagi, spostrzegania i myślenia, skrócenie czasu reakcji, łatwiejsze wykonywanie rutynowych działań mimo zmęczenia czy znudzenia, zwiększenie pewności siebie, wzrost towarzyskości oraz nasilenie potrzeby mówienia, przyspieszenie czynności serca, nadciśnienie, podwyższenie temperatury, bezsenność, nudności lub wymioty, silny lek, drażliwość.					Kofeina: wzrost ciśnienia krwi, pobudzenie kory mózgowej, przyspieszenie procesów psychicznych, kurczenie się naczyń krwionośnych w mózgu, co usuwa niektóre rodzaje bólów głowy, stymulacja ośrodka oddechowego doprowadzająca do przyspieszenia oddechu, usuwanie lub obniżenie objawów zmęczenia psychicznego i fizycznego, obfitsze wydzielanie moczu, podwyższenie kwasowości w obszarze żołądka.
OBJAWY ZATRUCIA	Rozszerzenie źrenic, z możliwym wytrzeszczem gałek ocznych oraz zahamowaniem odruchu zamykania powiek, Gwałtowny wzrost ciśnienia tętniczego i zaburzenia czynności serca, Drgawki, Rozkojarzenie przy braku zaburzeń świadomości lub nadmierne wzmożenie czujności, Objawy zespołu maniakalnego, Wyczerpanie,			Wzrost agresywności, Omamy wzrokowe, słuchowe i dotykowe, Urojenia, szczególnie dotyczące zarażenia przez pasożyty, Objawy psychozy podobnej do schizofrenii, Krwotok śródczaszkowy, Śpiączka.		Kofeina: Zaburzenia snu, Bezsenność, Niepokój, Rozdrażnienie, Zakłócenia w funkcjonowaniu układu pokarmowego.
LECZENIE ZATRUCIA	Nadciśnienie jest leczone za pomocą fentolaminy, a objawy psychotyczne - za pomocą haloperydolu, który wykazuje działanie antagonistyczne w stosunku do dopaminergicznego działania stymulantów.
ZESPÓŁ ABSTYNENCYJNY	Nadmierna senność, Koszmary nocne, Zmęczenie, Spowolnienie psychoruchowe,		Depresja - nazywana smutkiem albo dołkiem kokainowym lub amfetaminowym, Próby samobójcze, Odczuwanie silnego głodu danej substancji.			Kofeina: Bezsenność, bóle głowy Depresja, Niekiedy stany lękowe i napady paniki.

	LEKI USPOKAJAJĄCE I NASENNE		ROZPUSZCZALNIKI LOTNE
RODZAJE	Barbiturany: pentobarbital, amobarbital (amytal), fenobarbital (luminalum);	Benzodiazepiny: diazepam (relanium), temazepam (signopam), oksazepam, klonazepam (rivotril).	Butapren, Azotyn amylu
DZIAŁANIE PSYCHOAKTYWNE	Barbiturany powodują spowolnienie różnych neuronów, przez co doprowadzają do tłumienia aktywności całego układu nerwowego. Benzodiazepiny wchodzą w interakcje z mózgowymi receptorami benzodiazepinowymi oraz wzmagają działania neuroprzekaźnika GABA, który pełni w mózgu funkcję hamującą.		Środki wziewne wpływają na zaburzenia w działaniu różnych neuroprzekaźników mózgowych. Ponieważ są silnymi truciznami, doprowadzają do niszczenia komórek nerwowych w mózgu, rdzeniu przedłużonym i nerwach obwodowych.
OBJAWY UŻYWANIA	uspokojenie, senność, niespójność ruchów, podwyższony próg odczuwania bólu, zaburzenia koncentracji uwagi, upośledzenie pamięci.		Tuż po przyjęciu środka, osoba doświadcza kilkuminutowego przypływu energii i euforii, jest ożywiona i bardziej towarzyska. Jednocześnie mogą pojawić się bóle głowy, trudności w koncentracji uwagi i brak koordynacji ruchowej. Następnie osoba przez ok. 30 min odczuwa spokój, zadowolenie, senność i coraz gorzej postrzega otaczającą rzeczywistość. W ostatniej fazie osoba zapada w sen, w czasie którego może doświadczać zmienionych stanów świadomości.
OBJAWY ZATRUCIA	osłupienie lub śpiączka, niedociśnienie, niedotlenienie, zmniejszenie temperatury ciała, osłabienie odruchów, pęcherze na skórze, martwica gruczołów potowych.		Silne zawroty głowy, Nudności lub wymioty, Zahamowanie psychoruchowe, Zaburzenia mowy, Stan euforyczny z jednoczesna apatią, Nieostre widzenie rzeczywistości,	Zmienione stany świadomości, Depersonalizacja, Drżenie mięśni, Zespół majaczeniowy, Śpiączka, Osłabienie odruchów.
LECZENIE ZATRUCIA	Do 30 min od zażycia: płukanie żołądka, prowokowanie wymiotów i podanie środka przeczyszczającego. Gdy nastąpi absorpcja do krwi: zapewnienie drożności dróg oddechowych, podawanie tlenu, zapobieganie utracie ciepła przez organizm i utrzymywanie prawidłowego ciśnienia krwi.		Nie ma specyficznego charakteru. Może być podobne do pomocy udzielanej w przypadku zatrucia substancjami tłumiącymi.
ZESPÓŁ ABSTYNENCYJNY	lęk, pobudzenie ruchowe, poczucie osłabienia i drżenie całego ciała, kloniczny odruch mrugania, gorączka, nadmierne pocenie się, zespół majaczeniowy, napady drgawkowe, zapaść sercowo-naczyniowa.		Wahania nastroju (ospałość, przygnębienie / irytacja, niepokój), Słaby apetyt oraz zaburzenia snu, Bóle i dreszcze.

	SUBSTANCJE HALUCYNOGENNE	FENCYKLIDYNA
RODZAJE	LSD (dietyloamid kwasu lizergowego) Grzyby halucynogenne (grzyby psylocybes) Meskalina Dimetylotryptamina (DMT)	Inaczej: PCP, anielski pył.
DZIAŁANIE PSYCHOAKTYWNE	Polega na zaburzeniu czynności serotoniny (regulacja snu i czuwania, utrzymywanie równowagi emocjonalnej, aktywacja ruchowa i regulacja procesów spostrzegania) - zwiększeniu aktywności układu serotoninowego. Ponadto wpływają pobudzająco na układ dopaminowy (pozytywne emocje).	Fencyklidyna z jednej strony hamuje działanie glutaminianu, będącego jednym z najważniejszych pobudzających neurotransmiterów, a z drugiej strony nasila działanie dopaminy przez blokowanie jej wychwytu zwrotnego. Inna hipoteza zakłada, że PCP wpływa na przekaźnictwo różnych neuroprzekaźników mózgowych.
OBJAWY UŻYWANIA	Rozszerzenie źrenic, Wzrost ciśnienia krwi, Obniżenie popędu seksualnego. Symptomy świadczące o zaburzeniach funkcji psychicznych: Nadwrażliwość na bodźce, Zaburzenia schematu własnego ciała, Nieprawidłowa percepcja czasu, Zaburzenia w spostrzeganiu przestrzeni, Halucynacje, szczególnie wzrokowe, Synestezje, Urojenia, Zaburzenia toku myślenia, Nieprawidłowe funkcjonowanie sfery uczuciowej (gwałtowny przyrost energii, wahania nastroju), Zaburzenia psychoruchowe.	Jednocześnie pobudza i hamuje pracę układu nerwowego, Zwiększona tolerancja na ból, Wzrost ciśnienia krwi, Przyspieszenie oddechu, Drżenie mięśni, Euforia, Wzrost siły fizycznej, aktywności i poczucia wszechmocy, Brak koordynacji psychoruchowej, Obniżenie kontroli zachowań, Osłabienie instynktu samozachowawczego.	Przyjęcie większej dawki powoduje inne objawy: Obniżenie ciśnienia krwi, Zmniejszenie pulsu, Spowolnienie oddechu, Nudności, Nieoczekiwane wybuchy agresji, Występowanie halucynacji, urojeń i koszmarnych wizji.
OBJAWY ZATRUCIA	Wysokie ciśnienie krwi, Zaburzenia w pracy serca, Podwyższenie temperatury ciała, Zaburzenia emocjonalne (obniżenie nastroju), Lęk, Objawy paranoidalne przy braku zaburzeń świadomości, Duże nasilenie halucynacji, Depersonalizacja, Reakcje psychotyczne.	Niewrażliwość na ból, Drgawki, Sztywność mięśniowa, Zakłócenia pracy różnych grup mięśni, Brak koordynacji ruchów, Nadmierna aktywność i gwałtowność zachowań,	Częściowy lub całkowity zanik zdolności mówienia, Echolalia, Nadmierna wrażliwość na dźwięki, Krwotok śródczaszkowy, Śpiączka, Śmierć skutkiem przedawkowania.
LECZENIE ZATRUCIA	Objawy ustępują zazwyczaj po pewnym czasie samoczynnie, gdy chory przebywa w wyizolowanym, cichym pomieszczeniu. Przy nasilonych symptomach przedawkowania może być podawany diazepam.	Polega głównie na pozostawieniu chorego w spokojnym otoczeniu. Jeśli u osoby występują zachowania agresywne, to może być podawany haloperydol, natomiast przy drgawkach - diazepam.
ZESPÓŁ ABSTYNENCYJNY	Nie występuje. Istnieją jednak skutki zażywania, które mogą występować po ustąpieniu działania narkotyku: ostre reakcje psychotyczne, zaburzenia percepcji w postaci flashback.	Podobne do zespołu alkoholowego, Zmiany w obrazie siebie, dochodzące do depersonalizacji, Pogorszenie procesów spostrzegania, Możliwość występowania halucynacji,	Poczucie apatii i pustki, Koncentracja myśli wokół śmierci, W zależności od osoby - stany otępienia lub euforii.

	KETAMINA	ANTYCHOLERGICZNE SUBSTANCJE HALUCYNOGENNE			STERYDY ANABOLOCZNE
RODZAJE	K	Atropina	Skopolamina	Hioscamina
DZIAŁANIE PSYCHOAKTYWNE	Pokrewna fencyklidynie.	Blokowanie receptorów acetylocholiny, która jest hormonem tkanki nerwowej, biorącym udział w przenoszeniu bodźców nerwowych. Funkcje acetylocholiny: rozszerzanie naczyń krwionośnych, obniżanie ciśnienia krwi oraz pobudzanie czynności gruczołów organizmu.			Zmieniają specyficzny program rozwoju określonego typu komórek poprzez zaburzanie pracy jąder komórkowych. Działają również bardzo silnie na układ płciowy w wyniku naśladowania męskich hormonów (wzmocnienie cech męskich u chłopców, a u dziewcząt zanik cech żeńskich i pojawienie się cech męskich). Zaburzenia w przekaźnictwie mózgowym, szczególnie w okolicach podwzgórza i układu limbicznego.
OBJAWY UŻYWANIA	Pobudzenie, Doznawanie odmiennych stanów świadomości, Doznania związane z odrywaniem się od własnego ciała i jaźni.	Rozszerzenie źrenic, Podwyższenie ciśnienia, Zaczerwienienie i suchość skóry, Wysuszenie błon śluzowych, Nudności lub wymioty, Parcie lub zatrzymanie moczu, Pobudzenie psychoruchowe, Wysoki niepokój, Zaburzenia widzenia, Występowanie halucynacji.			Gwałtowny wzrost masy mięśniowej, Wyraźne rozstępy na skórze, Pojawienie się trądziku, Nagły porost lub utrata owłosienia, Wzmożona energia, Występowanie zachowań agresywnych. Dziewczęta: Zaburzenie cyklu miesiączkowego, Obniżenie głosu, Owłosienie na twarzy.
OBJAWY ZATRUCIA	Nudności, Wymioty, Drętwienie ciała, Zamazane widzenie, Bełkotliwa mowa, Spowolnienie ruchów.	Symptomy fizyczne: Wysoka gorączka, gorąca i sucha skóra, Rozkurcz mięśni gładkich, Przyspieszenie i spłycenie oddechu, Przyspieszenie czynności serca, Gwałtowne podwyższenie ciśnienia tętniczego, Wysokie ciśnienie śródgałkowe, Sztywność i poszerzenie źrenic, Zniesienie reakcji na światło lub światłowstręt, Zmniejszone wydzielanie soków trawiennych, Drgawki, śpiączka. Symptomy psychiczne: Upośledzenie funkcji intelektualnych, m. in. uwagi, pamięci, myślenia, Dezorientacja dotycząca czasu i przestrzeni, Halucynacje, Depersonalizacja, Dziwaczne ruchy, Zespół majaczeniowy, Napady szału.			Długotrwałe używanie: Zaburzenia w pracy wątroby, Zaburzenia w pracy serca (choroba wieńcowa), Zahamowanie wzrostu, jeśli środki są przyjmowane w okresie pokwitania, Bezsenność, Osłabienie popędu płciowego, Depresja, Furia sterydowa (nagłe i nasilone zachowania agresywne).
LECZENIE ZATRUCIA		Polega najczęściej na zapewnieniu choremu opieki i oczekiwaniu na dezaktywację przez wątrobę spożytego narkotyku.

---