TEORIA PRAWA

1. Prawo - zbiór norm postępowania dot. działania ludzi ustanowione przez państwo które czuwa nad przestrzeganiem i może karać

2. Podmiot - osoba fizyczna, prawna osoby, grupy ludzi, etc.

3. Normy postępowania

1. indywidualne

• dotyczą konkretnej osoby lub konkretnej, zamkniętej grupy osób

2. generalne

• dotyczą nieokreślonej liczby adresatów

konkretne

• wyczerpują się po ich zrealizowaniu (np. pozwolenie na budowę)

• abstrakcyjne

• mają zastosowanie za każdym razem, gdy zajdą określone w nich okoliczności

• Funkcje prawa

1. wychowawcza

2. represyjna

• represja karna

• represja egzekucyjna (przymus)

• sankcja nieważności

• stabilizacyjna

• dyamizująca - ulgi, udogodnienia w celu rozwoju

• ochronna

• organizacyjna - organizowanie życia, np. urzędy

• Praworządność - postępowanie zgodnie z prawem

• Akt normatywny - konstytucja, ustawa, rozporządzenie - akt utworzony przez kompetentne organy państwowe

1. budowa aktu normatywnego

• nazwa rodzajowa (konstytucja, ustawa, rozporządzenie)

• data uchwalenia

• tytuł (czego dotyczny, np. Kodeks Postępowania Karnego)

• preambuła (uroczysty wstęp)

• podstawa prawna (nie ma jej w konstytucji)

• część zasadnicza (treść)

• przepisy końcowe

• przejściowe i derogacyjne

• podpis

• Przepis prawny - jednostka gramatyczna (od kropki do kropki) aktu normatywnego

1. kategorie

• nakazujące, zakazujące, uprawniające

• bezwzględnie obowiązujące i względnie obowiązujące

• ogólne i szczegółowe

• Norma prawna - reguła zachownaia wyciągnięta z przepisu prawnego

1. hipoteza - podmiot i okoliczności

2. dyspozycja - sposób zachowania

3. sankcje

• Skąd się bierze prawo

1. stanowienie - sejm, senat, prezydent

2. uznanie - przyjęcie pewnych zasad, które nie stanowią prawa

• Źródła prawa w Polsce

1. konstytucja

2. ustawa

3. ratyfikowane umowy międzynarodowe - mają pierwszenstwo nad konstytucją

4. akty prawa miejscowego

• Obowiązywanie prawa

1. 
   właściwe ustanowienie

2. ogłoszenie wtedy obowiązuje

3. nie może być uchylone

• Rodzaje immunitetów

1. materialny - trwałe wyłączenie spod przepisów sankcjonujacych określone zachowanie

2. formalny - ograniczenie odpowiedzialności prawnej danej osoby ze względu na pełnioną funkcję

• Stosowanie prawa

1. sformalizowane działania organizacji władzy publicznej, polegające na „dostosowywaniu” normy prawa do konkretnej sytuacji

2. rozstrzyganie konkretnej i indywidualnej sprawy na podstawie norm prawa

• Prawda materialna

1. wiedza zgodna ze stanem faktycznym

2. organizacja władzy publicznej działa na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego

• Swobodna ocena dowodów

1. organizacja władzy publicznej ma swobodę oceny ale nie może tego zrobić w oderwaniu od logiki i doświadczenia życiowego

2. organizacja władzy publicznej rozstrzyga kwestię wiarygodności dowodów zgodnie z logiką i doświadczeniem życiowym

• Ciężar dowodów - onus probandi

1. głównie w procesach cywilnych

2. ten, kto coś twiedzi, musi to udowodnić

• Wykładnia prawna - interpretacja prawa

1. językowa - gramatyczne rozumienie przepisów, znaczenie słownikowe

2. systemowa - przez pryzmat systemu prawa interpretujemy przepis

3. funkcjonalna - polega na interpretacji przepisu - po co on jest, co miał na myśli prawodawca

• Stosunek prawny

1. relacja pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami, gdy zachowanie jednego podmiotu powoduje reakcję drugiego i wszystko jest regulowane prawnie

2. cywilnoprawny, karnoprawny, administracyjnoprawny, mieszany

• Fakt prawny - wydarzenie, które powoduje powstanie, ustanie bądź zmianę stosunku prawnego

1. działania prawne - celowe podejmowanie czynności

• mogą wywoływać skutek prawny niezależnie czy tego chcemy, czy nie

• zgodne z prawem

• niezgodne z prawem

• mające na celu wywołanie skutku prawnego

• czynności prawne - świadome i zgodne z prawem zachowanie zmierzające do wywołania skutków prawnych

• orzeczenia sądowe, decyzje administracyjne

• zdarzenia prawne - niezależne od naszej woli

• Podmiot prawa

1. ten, kto może posiadać prawa i obowiązki, a więc ma zdolność prawną

• osoba fizyczna

• osoba niebędąca osobą fizyczną

• osoba prawna

• jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, jeśli posiada zdolność prawną

• Każdy stosunek prawny zawiera

1. podmiot

2. treść

• relacja między stronami, prawa i obowiązki

• przedmiot

• to, czego dotyczy umowa

PRAWO KONSTYTUCYJNE

1. Konstytucja - najwyższy akt prawny, ustawa zasadnicza

1. uchwalona 2.04.1997 przez Zgromadzenie Narodowe (Sejm i Senat)

2. Funkcje

1. prawne - stanowi podwaliny prawa, do niego odwołują sięwszystkie akty normatywne

2. polityczna - kreuje system prawny (demokracja, pluralizm)

3. stabilizująca - tworzy stabilizację prawa

4. dynamizująca - pcha do rozwoju społecznego, przemysłowego, ekonomicznego

5. organizacyjna - tworzenie instytucji, struktur, etc

6. integracyjna - utożsamiamy się z Polską

7. wychowawcza

3. Konstytucyjne zasady ustroju państwa

1. polityczne

• demokracja - demokratyczne państwo prawne

• pośrednia

• bezpośrednia - referenda ogólnokrajowe i lokalne

• zwierzchnia władza narodu - my, jako naród, decydujemy o wszystkim, mamy najwyższą władzę, sprawujemy ja przez pośredników

• urzeczywistnienie demokracji mieszanej

• zasada podziału i równowagi władzy

• ustawodawcza

• wykonawcza

• sądownicza

• społeczno-gospodarcze

• zasada społeczeństwa obywatelskiego - skupione na jednostce, a nie na grupie

• społeczna gospodarka rynkowa

• Wolności i prawa

1. prawo do godności - jedyne prawo nieograniczone

2. prawo do życia

3. prawo do wolności

4. prawo do wolności wypowiedzi

5. zasada równości

6. prawo do nietykalności osobistej i wolności osobistej

7. prawo do sądu

8. prawo do prywatności

9. prawo do tajemnicy komunikowania się

ius cogens - nie ma wyjątków

---