WYKŁAD 1 08.03.2003

Ryzyko pochodzi od słowa wł. ris -rafa

ELEMENTY RYZYKA:

1. Niebezpieczeństwo- jest to istnienie jakiegoś elementu, który w określonych warunkach i przy spełnieniu się określonych warunków może spowodować pojawienie się jakiegoś aktu i w efekcie powstanie jakaś szkoda lub strata.

2. Hazard - fizyczny, moralny, motywacyjny.

• Hazard fizyczny - są to cechy fizyczne podmiotu lub warunki zewnętrzne przedmiotu powodujące, iż realizacja niebezpieczeństwa jest dużo większa, bardziej prawdopodobna.

• Hazard moralny - są to cechy wewnętrzne podmiotu, cechy charakterologiczne, które również powodują zwiększenie się realizacji prawdopodobieństwa niebezpieczeństwa ryzyka.

• Hazard motywacyjny - jest to wtórna postawa podmiotu związana z faktem posiadania ubezpieczenia /brak karalności/

Ryzyko w ubezpieczeniach jest pojęciem ważnym i podstawowym.

Ryzyko jest to pewien proces.

NIEBEZPIECZEŃSTWO, HAZARD ⇒ AKT ⇒ SZKODA, STRATA ⇒ UB

⇑ ⇑

KUMULACJA REALIZACJA SIĘ RYZYKA

Ryzyko w ubezpieczeniach to niepewność niebezpieczeństwo, co do wystąpienia określonego zdarzenia (wypadku) ubezpieczonego objętego ochroną ubezpieczeniową (w sensie pozytywnym i negatywnym)

KLASYFIKACJA RYZYKA:

• Subiektywne / obiektywne

np. powódź

• Finansowe / nie finansowe

np. życie, zdrowie ludzkie

• Statyczne / dynamiczne

Np. ryzyka żywiołowe, np. związane z rozwojem cywilizacji

istnieją niezależnie

od zmiany świata,

to co nas otacza

• Fundamentalne / partykularne

Np. dotyczą dużych np. dotykają tylko pewnych jednostek

grup ludności

RYZYKO CZYSTE

STRATA BRAK STRATY

Ubezpieczenia zajmują się tylko ryzykami czystymi.

RYZYKO SPEKULATYWNE

STRATA BRAK ZYSKU ZYSK

RYZYKO W UBEZPIECZENIACH

Aprioryczne / statystyczne

Przyrodnicze / społeczne

Osobowe / majątkowe

• Aprioryczne - ocenia wyłania z doświadczeń naszych nie da się ich przeliczyć

• Statystyczne - można je obliczyć i wyliczyć

• Przyrodnicze - trzęsienie ziemi, klęski żywiołowe

• Społeczne - zachowania się innych jednostek

• Osobowe- dotyczą uszkodzeń zdrowia fizycznie zdrowia osoby

• Majątkowe - zniszczenie mienia

STRATEGIE POSTĘPOWANIA Z RYZYKIEM

1. Monitoring / bierna strategia /obserwuje ryzyko i stara się sobie radzić ze skutkami oraz zapobiegać im

2. Zarządzanie / czynna strategia /

• Akceptacja ryzyka

• Unikanie

• Zatrzymanie

• Kontrola

• Transfer - przeniesienie ryzyka na inny podmiot np. skrytka w banku przeniesienie papierów wartościowych z domu do banku

METODY ROZPRASZANIA RYZYKA:

1. Koasekuracja- zawarcie umowy ubezpieczenia z kilkoma zakładami ubezpieczeń

2. Reasekuracja - rozproszenie ryzyka jednego zakładu ubezpieczeń na kilka ( oddaje do zakładu reasekuracji jakiś procent np.30%

3. Slip bokserski:

• Samo ubezpieczenia

• Retrocesja

AD.1

Z.U. 1 / 30%/ Z.U.2 /30%/

Z.U. ubezpiecza do wartości

------składka i zwrot 100% ryzyka Z.U. 3 /40%/ składki 25% wartości kapitału

własnego.

AD.2

30% 20%

Z.U. 1 Zakład reasekuracji 1 Z.R. 2

0,2%

100% ryzyka Z.R. 3

AD.3

Pierwowzór koasekuracji.

WYKŁAD 2 15.03.2003.

Przedmiot ubezpieczeń BP

Zakres ubezpieczeń - ogień i inne zdarzenia losowe

Suma ubezpieczeń 50 000,00 zł

Różne firmy ubezpieczeniowe ubezpieczają po części wartości przedmiotu ubezpieczeń

Z.U.1 10%

Z.U.2 20%

Z.U.3 0,2%

ITD. 100%

BROKER - pośrednik w ubezpieczeniu między ubezpieczonym a ubezpieczycielami.

SAMO UBEZPIECZENIE - captive - tworzenie np. spółki córki, która zajmuje się ubezpieczeniami / w Polsce nie istnieje na świecie tak /

RETROCESJA - wtórny podział ryzyka, występuje przy reasekuracji.

UBEZPIECZENIE- to instrument finansowy ( zobowiązanie finansowe) zapewniający zagrożonym podmiotom w zamian za składkę, ochronę zwaną ochrona ubezpieczeniową polegającą na:

• Zapewnieniu warunków do świadczenia na wypadek zajścia zdarzenia losowego

• Oraz spienienia tego świadczenia w razie jego zajścia

R ochrona ubezp. od

Składka zdarzenie losowe

ZDARZENIE LOSOWE CECHY

• Wykazują pewną statystyczną prawidłowość,

• Mają charakter masowy,

• Cechują się nadzwyczajnością (ich nastąpienie zakłóca bieg rzeczy),

• Są losowe w tym znaczeniu, że wiele jednostek zagrożonych jest wystąpieniem a zdarzenia te dotykają tylko niektóre z nich, przy czym priori nie wiadomo w stosunku, do jakich podmiotów, zdarzenia te się zrealizują w przyszłości

RYS HISTORYCZNY -ŚWIAT

Do połowy XIV wieku

1. Zrzeszenia greckie i fenickie

• Awaria wspólna- wspólne ponoszenie kosztów wynikających z rozmyślnie poniesionych strat, które miały na celu ratowanie powodzenia wyprawy wspólnej,

• Pożyczka morska- polegała na tym, że osoba, która chciała udać się na wyprawę pożyczała od bogatego obywatela sumę pieniędzy na wysoki procent, sam zwrot pożyczki zależał od pomyślnie zakończonej wyprawy)

2. Zrzeszenia kupieckie i cechy rzemieślnicze

3. Anunity - renty sprzedawane przez miasta bogatym obywatelom, była to dożywotnia renta, ale osoba ta zrzekała się po śmierci swojego majątku

Wiek XIV-XVII

• 1347-genua-polisa

• 1689-Tontynt- wspólna pula pieniędzy między członkami, którzy ją wpłacili

• Kasy pogrzebowe

• XVII- powstanie korporacji Loyd'a

Od końca XVII wieku

• Powstanie zawodowych ubezpieczycieli

• Rozbudowa grup ubezpieczeń i produktów

• Interwencjonizm i nadzór państwa nad działalnością ubezpieczeniową

RYS HISTORYCZNY POLSKI

• Związki ogniowe i groblowe

• 1803 -Towarzystwo ogniowe dla Miast w Prusach południowych

• Rozwój 3-ch odrębnych systemów w okresie zaborów

• Okres międzywojenny

• 1920-towarzystwo Reasekuracji Warta

• 1928-Rozporządzenie prezydenta RP o kontroli ubezpieczeń

• 1934- Ustawa o pośrednictwie

• 1934- ustawa o ochronie przed pożarami

• Do 1939 TU ( 11S.A 44 wzajemne, 6 zagraniczne 6 publicznych)

Ubezpieczenia po II wojnie Światowej

• Współistnienie ubezpieczeń wzajemnych i państwowych

• Ustawa 1952 r - upaństwowienie ubezpieczeń / monopolizacja

• 1964 regulacje kodeksowe umowy ubezpieczenia

• 1984 ustawa o ubezpieczeniach osobowych i majątkowych /przełamanie monopolu

• 1990 ustawa działalności ubezpieczeniowej 28/07/1990

PODZIAŁ OGÓLNY

Ubezpieczenia

Społeczne gospodarcze

OFE

Osobowe majątkowe

FUNKCJE ZASADY UBEZPIECZEŃ

FUNKCJE ZASADY:

• Ochrona -kodeks cywilny Pełność ochrony

• Redystrybucyjna Powszechność

• Prewencyjna

• Finansowa

Nadzór państwa nad Towarzystwami Ubezpieczeniowymi ma 3 rodzaje:

• Nadzór publikacyjny - polega na tym, że podmioty muszą publikować swoje dane w środkach masowego przekazu.

• Nadzór normatywno-koncesyjny -bardziej restrykcyjny, wprowadzone są normy w uzyskiwaniu koncesji na prowadzenie działalności

• Nadzór mieszany(materialny) - stawianie podmiotom, które prowadzą działalność gospodarczą wymogów, trzeba spełnić pewne wymogi do prowadzenia działalności

• Funkcja redystrybucyjna - ilość podmiotów wpłaca składkę podstawa ubezpieczeń

• Funkcja prewencyjna- narzucanie nam pewnych rozwiązań stosowanie udziału własnego ( musi być ona pokrywana z własnych funduszy)

• Niedoubezpieczenie- np. maszyna warta 50,000 ubezpieczamy ja za 40,000 (wysokie składki). W przypadku szkody, zakład ubezpieczeń wypłaci na o 10% mniej gdyż zaniżyliśmy składkę, odszkodowanie jest proporcjonalnie mniejsze do różnicy w ubezpieczeniu.

• Nadubezpieczenie - np. maszyna warta 50,000ubezpieczamy ją na 60,000 zakład wypłaca nam koszt faktyczny maszyny.

ZASADA POWSZECHNOŚCI:

Ubezpieczenia obowiązkowe:

• Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej / OC /posiadacza pojazdu mechanicznego za szkodę związku z ruchem tego pojazdu.

• Odpowiedzialność cywilna / OC /z prowadzenie gospodarstwa rolnego - ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gosp. rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych

• Dodatkowe ubezpieczenia obowiązkowe-których obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia wynika z określonych aktów prawnych.

• Dodatkowe ubezpieczenie obowiązkowe, - w których obowiązek zawarcia umowy wynika ze szczególnych aktów normatywnych? OC - lekarzy, prawników, doradców finansowych /

ŹRÓDŁA OCHRONY UBEZPIECZENIOWEJ:

• Ustawy - ubezpieczenia ustawowe ( ubezpieczenia społeczne i zdrowotne)

• Umowy - ubezpieczenia umowne

WYKŁAD 3 12.04.2003

Organizacja rynku

• Sprzedawcy/nabywcy

• Pośrednicy

• Podmioty sfery regulacyjnej

• Nadzór ubezpieczeń -Ministerstwo Finansów Komisja nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych

• Rzecznik ubezpieczeń

• Polska Izba ubezpieczeń

• Polskie biura ubezpieczeń Komunikacyjnych

Ministerstwo Finansów -wydaje zezwolenia ubezpieczeń w drodze rozporządzenia ogłasza o ubezpieczeniach obowiązkowych Dziennik Ustaw

Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych -komisja kontroluje działalność rynku ubezpieczeniowego, kontroluje działalność brokerów, komisja pełni rolę usługową opiniuje wnioski osób, które składają wnioski o zezwolenie na ubezpieczenie np. Zakłady Ubezpieczeń działają na zasadzie zezwolenia

Pośrednictwo Ubezpieczeń polega na wykonaniu czynności faktycznych lub prawnych związanych z zawarciem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia albo reasekuracji

Działalność agencyjna - polega na stałym pośredniczeniu za wynagrodzeniem przy zawieraniu umów z klientami umów na rzecz dającego zlecenie albo zawierania umów w jego imieniu.

CHARAKTERYSTYKA UMOWY AGENCYJNEJ

Kodeks cywilny -tytuł XIII art. 758-764

Agent:

• Prawo do przyjmowania świadczeń

• Prawo do wynagradzania

• Obowiązek zachowania lojalności oraz przekazania wszelkich informacji.

Dający zezwolenie- Zakład Ubezpieczeń

• Wydaje agentów umocowania oraz dostarczenie odpowiednich dokumentów i informacji.

• Możliwość ograniczenia konkurencji

• Możliwość odrzucenia umowy lub nałożenia dodatkowych obowiązków na agenta

Wymogi związane z pojęciem i prowadzeniem działalności agencyjnej

• Obowiązek uzyskania zezwolenia

• Rejestracja

• Działalność agencyjna a osoba wykonująca czynność agencyjne

• Obowiązek przestrzegania zasad uczciwego obrotu i tajemnicy zawodowej

• Odpowiedzialność za czynności agenta

• Cofnięcie zezwolenia

Pośrednicy zależni i niezależni

Multiagencje działają na rzecz kilku zakładów ubezpieczeń

MF-KUNUiFE

ZU

Agentów /multiagentów /brokerów

Działalność brokerska - polega na zawieraniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia w imieniu ubezpieczanego lub na pośredniczeniu przy zawieraniu umów ubezpieczenia na rzecz ubezpieczonego

Rodzaje działalności brokerskiej

• Broker ubezpieczeniowy

• Broker reasekuracyjny

• Inne w zależności od pełnomocnictwa

CHARAKTERYSTYKA UMOWY ZLECENIA KC- TYTUŁ XXI ART.734-751

Przyjmujący zlecenie

• Zobowiązanie do dokonania określonej czynności

• Możliwość powierzenia pracy osobie trzeciej

• Obowiązek informowania zlecającego

• Zakaz używania rzeczy lub pieniędzy zlecającego we własnym interesie

Dający zlecenie wydawanie umocowania oraz wynagrodzenia przyjmującego zlecenie

Wzajemna informacja stron o nieważności zlecenia

Wymogi związane z podjęciem i prowadzeniem działalności brokerskiej

• Uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności

• Wymogi dotyczące osób fizycznych i osób prawnych

• Niezależność

• Zastrzeżenie nazwy

• Rejestracja

• Obowiązek przestrzegania zasad uczciwego obrotu i tajemnicy zawodowej

• Odpowiedzialność brokera

• Cofnięcie zezwolenia

• Sankcje -art. 836 ustawy o działalności ubezpieczeń 28/07/1990

Rzecznik ubezpieczeń:

Reprezentuje interesy osób fizycznych prawnych i przedsiębiorstw

Fundusz gwarancyjny- zajmuje się wypłacaniem przede wszystkim OC AC kierowców, lub przez osobę nie ubezpieczoną fundusz wypłaca też, kiedy zakład ubezpieczeń kończy działalność lub upada wypłaca wtedy, 50% ale nie więcej niż 30000EUR

Polskie Biuro Ubezpieczenia Komunikacyjnego - zajmuje się wypłacaniem z tytułu zielonej karty prowadzi likwidacje lub wycenę wyrządzonych przez obcokrajowców, sprzedaż krótkoterminowych ubezpieczeń komunikacyjnych kierowcom zagranicznym na terenie Polski

Działalność ubezpieczeniowa:

1. Bezpośrednia

2. Reasekuracyjna

Formy przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego:

Polska to spółka Akcyjna, Towarzystwo Ubezpieczeń wzajemnych TUW -non profit

Główny oddział zagranicznego ZU,

Świat- spółka akcyjna, captiv, syndykat

Warunki prowadzenia działalności ubezpieczeń:

• Koncesjonowanie działalności

• Rozdział branży ubezpieczeniowych w ( UE rozdział funduszy ubezpieczeniowych)

• Tajemnica ubezpieczenia ( ZU i pośrednicy)

• Zakaz zajmowania się inna działalnością gospodarczą poza działalnością i z na związaną

• Ochrona rynku ( zagraniczne na zasadzie wzajemności)

KLASYFIKACJA UBEZPIECZEŃ

Kryteria aktuarialne( klasyfikacja ustawowa)

Dział I - ubezpieczenia na życie

Dział II pozostałe ubezpieczenia osobowe i majątkowe

Kryterium przymusu

Obowiązkowe i dobrowolne

WYKŁAD 4 26.04.2003

PARAMETRY WYPŁACALNOŚCI ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ.

Środki własne (>, =) margines wypłacalności ⅓ marginesu wypłacalności = kapitał gwarancyjny

Kapitał gwarancyjny (>, =) minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego dla każdego z grup ubezpieczeń i działalności.

1. Środki własne - miernik bezpieczeństwa finansowego to suma:

• Opłaconej części kapitału akcyjnego lub zakładowego (+)

• Połowy należnych wpłat na poczet kapitału akcyjnego (+)

• Połowy wpłat na poczet kapitału zakładowego, jeżeli minimum kapitału zostało opłacone (+)

• Kapitał zapasowy (+)

• Kapitał rezerwowy z aktualizacją wyceny (+)

• Pozostały kapitał rezerwowy (+)

• Wartości niematerialnych i prawnych (-)

• Nie podzielnego wyniku finansowego z lat ubiegłych: zysk (+); strata (-)

• Wyniku finansowego netto okresu sprawozdawczego, zysk (+); strata (-)

• W TUW prowadzących działalność w dziale II dodatkowo nie wpłaconych dopłat wynikających ze statutu nie więcej niż marginesu wypłacalności obliczonego na postawie pkt. 1-9

2. Margines wypłacalności

• Art. 46 ustawy o działalności ubezpieczeniowej

• RMF z 17/10/95r w sprawie sposobu wyliczenia i wysokości marginesu wypłacalności oraz minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego dla każdego rodzaju ubezpieczeń oraz działalności reasekuracyjnej.

Każde towarzystwo ubezpieczeniowe zobowiązane jest posiadać środki własne w wysokości nie mniejszej niż margines wypłacalności.

SPOSÓB WYLICZANIA:

W dziale I

Dla grup 1,2,4 dla grup 3

Wielkości wpływające na wyliczanie to wysokość rezerw ubezpieczenia na życie, rezerwy składki, rezerwy na pokrycie nie wygasłego, wysokość współczynnika reasekuracyjnego.

W dziale II

Wyliczonego na podstawie składek, na podstawie przeciętnej rocznej sumy odszkodowań,uwzględnia także współczynnik reasekuracji, przyjmuje się to jako prawidłowe rozliczenie kosztów /ok. 17%, 18%/ wartości wypłaconych odszkodowań.

Minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego - jest to ta wysokość, z którą mamy do czynienia w momencie rozpoczynania działalności ubezpieczeniowej, zakładania zakładu ubezpieczeniowego. Jest to taka wysokość, którą powinniśmy posiadać, aby prowadzić działalność, sprzedawać ubezpieczenia dla danej grupy ubezpieczeń.

Wymagalna wysokość kapitału gwarancyjnego = 1/3 marginesu wypłacalności, ale nie może być niższa od w/w min. kapitału gwarancyjnego.

Jest ona potrzebna zakładom ubezpieczeniowym i inwestorom ubezpieczeniowym. W momencie sprawozdania zakład ubezpieczeń mamy do czynienia z tzw. minimalną wysokością kapitału gwarancyjnego. Musimy wiedzieć ile musimy mieć środków, aby można było otworzyć działalność, móc wystawiać, sprzedawać ubezpieczenia, w poszczególnych grupach poszczególnych rodzajów, czyli jakie są minimalne finansowe wymogi związane z rozpoczęciem działalności ubezpieczeniowej.

W momencie, kiedy zakład ubezpieczeń rozwija się prowadzi działalność, sprzedaje ubezpieczenia pomału ta minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego schodzi na plan dalszy zaczynamy mieć do czynienia z wymaganą wysokością kapitału gwarancyjnego, czyli z taką wysokością, która odpowiada skali prowadzonej działalności.

Wchodzi w życie w pewnym momencie prowadzenia przez zakład ubezpieczeń działalności jest to ⅓ marginesu wypłacalności.

Minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego:

Dział I - 800.000 ECU

Dział II -

Grupy 9-17 200.000 ECU

Grupy 1-8,16,18- 300.000 ECU

Grupy 10-13,15- 400.000 ECU

Grupy 14- 400.000 ECU ( zbiór składki przez 3 lata powyżej 4%lub 2500.000 ECU min. Kapitału gwarancyjnego =1400.000 ECU)

POZOSTAŁE WYMOGI USTAWOWE

Art.48 ustaw o działalności ubezpieczeniowej

• Ograniczenie sumy ubezpieczenia od pojedynczego ryzyka na oddziale własnym do max 25% łącznej wysokości rezerw techniczno -ubezpieczeniowych kapitałów własnych.

• Pełne pokrycie funduszu ubezpieczeniowego ( rezerw techniczno - ubezpieczeniowych na udziale własnym) w lokatach

• Ilościowe

• Jakościowe

Fundusz ubezpieczeniowy, czyli fundusz, który wszystkie osoby i wszystkie podmioty ubezpieczone tworzą z własnych składek nazywany jest rezerwami techniczno - ubezpieczeniowymi. Kwoty, które są przekazywane na pokrycie przyszłych i obecnych zobowiązań zakładu ubezpieczeń, zobowiązań wynikających z zawartych umów. Wysokość rezerw techniczno - ubezpieczeniowych ustalona jest zwykle na dzień bilansowy lub też na koniec okresu sprawozdawczego, lub kwartalnie.

RODZAJE REZERW TECHNICZNO - UBEZPIECZENIOWYCH

1. Rezerwa składek - jest to rezerwa związana z wysokością składki przypadająca na przyszłe okresy sprawozdawcze.

2. Rezerwa na ryzyko niewygasłe - jest to rezerwa uzupełniająca rezerwy składki, tworzy się ją dla rezerw ubezpieczeń, których ryzyko zmienia się wraz z ochroną ubezpieczeniową. Np. ubezpieczenia chorobowe

3. Rezerwa na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia, w tym na skapitalizowaną wartość rent - jest to rezerwa tworzona w 3 przypadkach.1 Sytuacja, kiedy powstało zdarzenie i kiedy umowa ubezpieczenia nie została jeszcze zgłoszona zakład ubezpieczeń posiada pewne środki, aby mieć zapewnienie ewentualnych wypłat. 2 Sytuacja zdarzenia szkodowe zgłoszone do zakładu ubezpieczeń natomiast wartość końcowa zaistniałej szkody nie jest jeszcze do końca znana.3 Sytuacja ryzyka, kiedy szkoda została zgłoszona do zakładu ubezpieczeń i znana jest już wysokość ewentualnej naszej wypłaty. Jest uzupełnieniem rezerw, z jakich płacono odszkodowania i świadczenia tutaj oblicza się na koniec roku obrotowego biorąc średnią z ostatnich pięciu lat. Obliczanie tej rezerwy jest dokonywane w sposób indywidualny.

4. Rezerwa na wyrównanie szkodliwości -

5. Rezerwa w dziale ubezpieczeń na życie - rezerwa ryzyka jest indywidualnie zgłaszana dla każdej z umów.

6. Rezerwa w dziale ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający - wysokość rezerwy umów mamy z funduszem inwestycyjnym, w którym dana osoba ubezpieczona wybiera sobie sposób inwestowania. Specyficzna rezerwa - gdyż jest księgowana po stronie aktywów.

7. Rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych - w tej rezerwie zakłada się, że ustala się pewną kwotę środków przekazowych na pokrycie niedoborów w sytuacji związanej np. z ubezpieczeniem mieszkania, auto casco. To musi być wyliczone z tej rezerwy.

8. Pozostałe rezerwy techniczno - ubezpieczeniowe w określonym w statucie zakładu ubezpieczeń

METODA WYLICZANIA REZERW TECHNICZNO - UBEZPIECZENIOWYCH:

1. Indywidualna - wyliczmy ją odrębnie dla każdej umowy ubezpieczeniowej

2. Uproszczona, - kiedy wyliczamy liczbę w sposób uproszczony szkód i średnią wysokość wypłat. Obliczamy ewentualne możliwe wypłaty w okresie sprawozdawczym.

3. Ryczałtowa - wyliczamy wysokość rezerw biorąc pod uwagę jakiś fragment jej portfela.

4. Aktuarialna - stosowana matematyka i statystka ubezpieczeniowa.

Rezerwy techniczno - ubezpieczeniowe, fundusz ubezpieczeniowy, czyli pieniądze przeznaczone na realizację zobowiązania zakładu ubezpieczeń, sposób wyliczania ich jest bardzo ważny.

Rezerwy techniczno - ubezpieczeniowe w związku z tym, że są ujmowane w bilansie zakładu ubezpieczeń wysokość tych rezerw wpływa na wynik finansowy zakładu ubezpieczeń.

UMOWA UBEZPIECZENIA - jej charakterystyczne cechy:

1. Nazwana - określona w K.C. Art. 805-834 T XXVII

2. Konsensualna - zawierana obustronnie, ze swojej strony składamy oświadczenie woli, wniosek zabezpieczeniowy. Deklarujemy w nim zawarcie umowy ubezpieczenia i jednocześnie deklarujemy jego przestrzeganie. Oświadczenie woli z drugiej strony /zakład ubezpieczeń/ przyjmuje nasze oświadczenie i na stwierdzenie tego faktu wystawia nam polisę ubezpieczeniową.

3. Odpłatna - za fakt posiadania umowy ubezpieczeniowej płacimy składkę

4. Dwustronnie zobowiązująca - to, do czego zobowiązuje się ubezpieczony to zakład wypłaci, np. wypłata odszkodowania, zakład zobowiązuje się również do pomocy finansowej podmiotom ubezpieczonym.

5. Najwyższej dobrej wiary - obie strony przy zawieraniu umowy muszą się wykazać kredytem zaufania, np. przy zawieraniu umowy, wypełnianiu deklaracji staramy się niczego nie zatajać.

6. Adhezyjna - umowa, którą zawieramy poprzez przystąpienie, akceptację ogólnych warunków ubezpieczenia. Składamy ogólny wniosek ubezpieczeniowy, natomiast zakład ubezpieczeń daje nam ogólny zarys ubezpieczenia.

7. Stałej współpracy kontraktowej - są to umowy, które nie wymagają specjalnego monitoringu.

8. Subiektywnie losowa - dany przedmiot ubezpieczający się określa, co jest dla niego ryzykiem, kiedy czuje zagrożenie.

9. Kauzalna - umowa jest nie ważna, kiedy przedmiot ochrony faktycznie nie istnieje.

KONSTRUKCJA OGÓLNYCH WARUNKÓW UBEZPIECZENIA

• Postanowienia ogólne

• Przedmiot ubezpieczenia

• Miejsce ubezpieczenia

• Zakres ubezpieczenia

• Zawarcie umowy ubezpieczenia

• Suma ubezpieczenia i wysokość świadczenia

• Wyłączenia odpowiedzialności

• Obowiązki ubezpieczającego

• Wyplata odszkodowania

• Roszczenia końcowe

RYZYKA NAZWANE I NIENAZWANE.

Ogólne warunki ubezpieczenia mogą być skonstruowane na bazie umowy. Mówi się o tym, że jest to skonstruowane na bazie ryzyk nazwanych lub nienazwanych.

RYZYKA NAZWANE

Skonstruowanie ogólnych warunków ubezpieczenia w oparciu o wymienienie zagrożeń, zdarzeń, które są objęte ochroną ubezpieczeniową.

Zakres podstawowy FLEXA.

Fire - ogień

Lighting - uderzenie pioruna

Explosion - wybuch

Aririafl crash landing- upadek statku powietrznego

Przy ryzykach nienazwanych sytuacja jest odwrotna zakresem ubezpieczeniowym są wszystkie wypadki, wszystkie zdarzenia, każdy rodzaj zabezpieczenia mienia objętego ochroną uwzględnioną w polisie.

Polisa nienazwana, kształtowała się ona na zasadzie dobrej wiary, dobrej woli.

Polisy LFSG

Zasada “good will, good faith”

KLAUZULE POLISOWE

1. Recital clause - jednorazowe określenia przedmiotu ubezpieczenia

2. Perils Clause - ubezpieczenie od skutków wszystkich ryzyk wyjątkiem szkód spowodowanych prawami natury

3. Sure and Labour Clause - obowiązek zapobiegania szkody

4. Memorandum - brak zapłaty za drobne szkody

PODSTAWOWE DEFINICJE

1. Ubezpieczyciel / ubezpieczający / ubezpieczony / uprawniony

2. Suma ubezpieczenia / suma ubezpieczeniowa / suma gwarancyjna

3. Składka

4. Franszyzy / udział własny / odszkodowanie / świadczenie

1. Ubezpieczyciel - ten, kto ubezpiecza, podmiot, który przyjmuje na siebie ryzyko, czyli zakład ubezpieczeń

Ubezpieczający - ten, kto płaci składkę osoba fizyczna lub prawna podpisująca umowę ubezpieczenia

Ubezpieczony - osoba, którą ubezpieczamy, osoba objęta ochroną ubezpieczeniową

Uprawniony - osoba, którą wskazujemy w umowie, osoba uprawniona do odebrania odszkodowania

2. Suma ubezpieczenia - jest to suma ubezpieczenia, którą spotykamy w ubezpieczeniach mienia i osobowych

Suma ubezpieczeniowa - strony umówiły się, że wartość sprzętu wynosi jakąś kwotę, ale nie większą, jest to suma nieadekwatna do wartości rzeczy ubezpieczonej.

Suma gwarancyjna - jest to suma ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej tylko i wyłącznie.

3. Składka - jako wymiar ubezpieczenia, opłata wysokości ubezpieczenia

4. Franszyzy - 2 rodzaje franszyzy: franszyza integralna i franszyza redukcyjna.

Franszyza integralna jest to ustalona kwota, do której strony umawiają się, iż w razie wypadku ubezpieczeniowego świadczenie jest nie wypłacana. Jest to kwota, do której wysokości strony umawiają się, iż mimo wypadku kwota nie będzie wypłacona.

Franszyza redukcyjna redukuje odszkodowanie o określoną kwotę.

Udział własny

Odszkodowanie

Świadczenia - jest pojęciem szerokim tzn. każdy wkład zakładu ubezpieczeń możemy nazwać świadczeniem, np. odszkodowanie za utracone mienie.

WYKŁAD 5 10.05.2003

UBEZPIECZENIE NA ŻYCIE.

Przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidywanego w umowie wypadku a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie.

Przy ubezpieczeniach osobowych - umówionej sumy pieniężnej, renty lub inne świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

ZAŁĄCZNIK DO USTAWY O DZIAŁALNOŚCI UBEZPIECZENIOWEJ.

Dział I - ubezpieczenia na życie:

1. Ubezpieczenia na życie

2. Ubezpieczenia posagowe, zabezpieczenia dzieci

3. Ubezpieczenia na życie, jeśli są związane z funduszem inwestycyjnym

4. Ubezpieczenia rentowe

5. Ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń wymienionych w grupach 1 - 4

PIERWSZA DYREKTYWA RADY PAŃSTW UE.

Ubezpieczenia na życie:

1. Ubezpieczenia na życie

2. Renty odroczone

3. Dodatkowe ubezpieczenie prowadzone przez zakład ubezpieczeń na życie

4. Stałe ubezpieczenia zdrowotne

PODZIAŁ UMÓW NA ŻYCIE.

Terminowe / bezterminowe

Zawierające / nie zawierające opcję oszczędnościową

INTERES UBEZPIECZENIOWY

Uszczuplenie środków finansowych niezbędnych do normalnego funkcjonowania rodziny lub osoby

• Kompensacja utraty dochodu

• Dofinansowanie wydatku

OCHRONA UBEZPIECZAJĄCEGO / UBEZPIECZONEGO.

• Wypowiedzenie umowy

• Wskazania uprawnionego okaziciela

• Włączenie do zakresu ubezpieczenia śmierci samobójczej po upływie 2 lat od........

• Po upływie 3 lat brak możliwości podnoszenia zarzutu zafałszowania danych

• Wyłączenie świadczenia z masy spadkowej.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE:

• Umowy wieloletnie

• Zmiana ryzyka we czasie

• Uśredniona składka na przestrzeni lat

• Rezerwy - rezerwa w dziale ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko ponosi ubezpieczający.

RODZAJE UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE:

• Ubezpieczenie na całe życie

• Ubezpieczenie na dożywocie

• Ubezpieczenie na wypadek śmierci i dożywocie /kapitałowe/

• Ubezpieczenie zaopatrzenia dzieci

• Ubezpieczenia typu universal life.

UBEZPIECZENIA RENTOWE:

• Renta odroczona

• Renta natychmiast płatna

• Renta pewna

• Renta rodzinna

RYZYKA DODATKOWE:

• Świadczenie z tytułu śmierci w skutek nieszczęśliwego wypadku

• Świadczenie z tytułu śmierci lub kalectwa w skutek nieszczęśliwego wypadku

• Świadczenie z tytułu niezdolności do pracy /inwalidztwo/

• Zwolnienie z opłaty składki z tytułu niezdolności do pracy

• Świadczenie z tytułu choroby.

NIESZCZĘŚLIWY WYPADEK:

• Zdarzenie nagłe

• Pochodzące z zewnątrz

• Niezależne od woli ubezpieczonego

• Powodujące trwały uszczerbek na zdrowiu lub śmierci osoby ubezpieczonej

UBEZPIECZENIA CHOROBOWE:

• Opłacenie wszystkich lub niektórych kosztów leczenia w kraju

• Opłacenie kosztów leczenia za granicą

• Pomoc finansowa w przypadku części chorób

• Pokrycie strat związanych z niemożnością wykonywania pracy w związku z chorobą

UBEZPIECZENIA Z FUNDUSZEM INWESTYCYJNYM:

• Podział składki

• Jednostki uczestnictwa

• Wybór sposobów inwestowania

WAŻNIEJSZE WYŁĄCZENIA:

Śmierć w wyniku:

• Samobójstwa /do 2 lat/

• Wojny, inwazji, rozruchów, zamieszek, powstania, zamachu stanu

• Usiłowanie popełnienia lub popełnienie przestępstwa

• AIDS

• Zaburzeń psychicznych

• Działania pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających

MATERIAŁY WYKORZYSTYWANE PRZY OCENIE RYZYKA:

• Wniosek i ankieta ogólna

• Ankiety szczególne i testy

• Raporty medyczne i dodatkowe kwestionariusze

• Rocznik statystyczny

• Tablice trwania życia

OCENA RYZYKA W UBEZPIECZENIACH NA ŻYCIE:

1. Czynniki medyczne:

• Wiek, płeć, wzrost, waga, spożycie alkoholu, tytoniu, innych używek

• Ciśnienie krwi

• Indywidualne schorzenia narządowe lub ogólne

• Uwarunkowania rodzinne

2. Czynniki poza medyczne:

• Zawód /zagrożenia środowiskowe, fizyczne, wypadkowe/

• Hobby, sposób spędzania wolnego czasu

• Podróże zagraniczne

KLASYFIKACJA RYZYKA W ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ:

• Standardowe

• Preferowane

• Substandardowe /podwyższone/

• Odraczane

• Odrzucane

UBEZPIECZENIA GRUPOWE:

• Zasady oferowania przez zakład ubezpieczeń

• Ubezpieczający i administrator

• Zakresy świadczeń

• Kontynuacja umowy ubezpieczenia indywidualnie.

WYKŁAD 6 17.05.2003

Kodeks cywilny tytuł XXVII Dział I art. 805

§1. Przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidywanego w umowie wypadku a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę

§2. Świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie

Przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą w skutek przewidzianego w umowie wypadku

DZIAŁY OCENY RYZYKA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ

1. Osobowe

Ubezpieczenia osobowe

• Zakres ubezpieczenia -NNW

• Efektywny czas ochrony

• Dodatkowe świadczenia

Systemy ubezpieczenia

• Sumy stałe

• Sumy zmienne - ubezpieczamy mienie w magazynie gdyż raz jest towaru więcej raz mniej

• Pierwsze ryzyko - deklarujemy maksymalną kwotę stałą to 3 mln i zakład ubezpieczeń wypłaca tylko do tej wysokości

2. Komunikacyjne, - czyli samochodowe odpowiedzialność cywilna posiadaczy pojazdu mechanicznego za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów

• Auto casco

• Ubezpieczenia dodatkowe

• Assistace

• Nnw kierowcy i pasażerów

• Inne ( bagażu, wyposażenia dodatkowego)

3. Mienia - cechy charakterystyczne:

• Ryzyka nazwane i all risks

• Klauzule rozszerzające

• Pakiety ubezpieczeniowe

1. Techniczne - wszystkie ryzyka budowy lub montażu, ubezpieczenie maszyn od awarii

Cechy charakterystyczne

• All risks

• Klauzule rozszerzające i restrykcyjne

Ubezpieczenie sprzętu elektronicznego

Cechy charakterystyczne:

• Wymogi dotyczące sprzętu komputerowego

• Klauzule rozszerzające i restrykcyjne

• Kontraktowa

1. Odpowiedzialność cywilna

• Ogólna

• Wynikająca z kontraktu

• Szkody rzeczywiste ( damnum emergens)

• Utracone korzyści ( lucrum cessans)

Art. 415 Kc. - Odpowiedzialność deliktowa art. 471-473 Kc. Odpowiedzialność

Przykładowe klauzule odpowiedzialności cywilnej

• Rozszerzenie terytorialnego zakresu ubezpieczenia

• Oc pracodawcy

• Oc najemcy

• Oc za produkt

• Oc z tytułu wadliwego wykonania robot lub usług

• Oc za szkody związane z zanieczyszczeniem środowiska

• Oc z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania

• Oc za szkody w mieniu podlegającym obróbce lub kontrolowany przez ubezpieczającego

2. Transportowe - ubezpieczenia w transporcie

• Mienie w transporcie

• Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej spedytora i przewoźnika

Cechy charakterystyczne:

• Przewozy krajowe i międzynarodowe

• Zakresy odpowiedzialności

• ICC/A - wszelkie uszkodzenia towaru w momencie przewożenia

• ICC/B - ubezpieczenia morskie przewóz towarów statkiem

• ICC/C - uszkodzenie towaru w przypadku losowym

3. Finansowe

Szkoda rzeczowa

strata Mienia strata osobowa strata finansowa

Jest to I zakres odpowiedzialności

Starty finansowe czyste - jest to II zakres odpowiedzialności

PODSTAWY UBEZPIECZEŃ WYKŁADY

- 10 -

---