Czaszka hyostyliczna - typ czaszki, w której szczęka górna jest przytwierdzona do puszki mózgowej więzadłami łącznotkankowymi z zachowaniem dużej swobody ruchu. Występuje u ryb z wyjątkiem zrosłogłowych. Umożliwia znaczne powiększenie objętości jamy gębowej i gardzieli. Pozwala na wykorzystywanie ruchliwości szczęk na różne sposoby, np. wysuwanie do przodu, kierowanie otworu gębowego ku górze lub ku dołowi. Ułatwia pobieranie pokarmu, wzmaga siłę ssącą wytwarzaną przez jamę gębową.
Przystosowania ptaków do lotu - szereg cech anatomicznych, morfologicznych i fizjologicznych umożliwiających ptakom lot.
Ptaki w toku ewolucji wykształciły wiele przystosowań do lotu. Najważniejsze spośród nich to:
pióra puchowe zatrzymujące ciepło
lekka czaszka
Niektóre ptaki w toku ewolucji wtórnie utraciły zdolność lotu. Cechy, które wtedy mogą ulec uwstecznieniu to przede wszystkim: skrzydła, pióra asymetryczne, pneumatyczne kości i grzebień na mostku.
Pióra |
|
Pióra to najważniejszy element wyróżniający ptaki spośród innych zwierząt. Inne stworzenia mogą latać, świergotać, budować gniazda, migrować, a nawet znosić jaja, ale wyłącznie ptaki mają pióra. Zazwyczaj ptak śpiewający ma od 2000 do 4000 piór, z czego 30-40% znajduje się na głowie i szyi. Ptaki z zimnych stref klimatycznych mogą mieć więcej piór, a niektóre gatunki, takie jak łabędź czarnodzioby mają ponad 25 tysięcy piór. Pióra wykształciły się z łusek, które pokrywały ciała gadów i dinozaurów. Ptaki mają kilka rodzajów piór, z których każde ma inną budowę w zależności od pełnionych funkcji. Lotki i pióra konturowe biorą istotny udział w lataniu. Pióra konturowe nadają ciału ptaka opływowy i regularny kształt i jednocześnie zmniejszają turbulencje podczas lotu. Większe lotki na skrzydłach i ogonie pełnią rolę sterów i kontrolują aerodynamikę skrzydeł. Miękkie pióra puchowe zapewniają ptakom ciepło, zatrzymując powietrze blisko ciała. Puch jest warstwą izolacyjną i zabezpiecza przed utratą ciepła. Z tego puchu ludzie korzystają już od tysięcy lat. Obecnie używają go do produkcji kołder i ubrań. Pióra puchowe mają cienką oś, długie i miękkie promienie, które nie łączą się ze sobą, ale zatrzymują powietrze. Większość piskląt pokryta jest puchem, ale kiedy ptaki dorastają, puch chowa się pod piórami konturowymi. Pióra odgrywają bardzo ważną rolę w ptasich zachowaniach. Samce wielu gatunków mogą poszczycić się wymyślnymi czubami i ogonami z kolorowych piór, które wykorzystują jako sygnały podczas zalotów i rytuałów godowych. Najlepszym przykładem jest paw ze swoimi dużymi, pięknymi i misternymi piórami na ogonie. Natomiast upierzenie samic jest często nijakie i nieefektowne. Jest to forma kamuflażu, dzięki której ptasie mamy nie przyciągają uwagi drapieżników, chroniąc swoje gniazda i potomstwo. |
Pokrycie ciała
- skóra ptaków jest delikatna
- tworzy ja wielowarstwowy i zrogowaciały naskórek, pod którym znajduje się elastyczna skóra właściwa
- brak gruczołów potowych
- występują gruczoły łojowe: gruczoł kuprowy
- ciało pokryte piórami
- zawiązek pióra powstaje jako wpuklenie naskórka, które zapada się w głąb skóry, gdzie styka się z brodawką skóry właściwej i dzieli się na dwie części:
1. zewnętrzną, z której powstanie pochwa pióra
2. wewnętrzną, z której wyrośnie właściwe pióro
- listewki i haczyki promyków sąsiednich gałązek zachodzą na siebie tworząc bardzo lekką i elastyczną strukturę chorągiewki
- podział piór ze względu na rolę:
1. związane z lotem - lotki i sterówki (sztywna chorągiewka)
2. związane z termoregulacją - pióra puchowe i okrywowe
- lotki mocowane są na końcach skrzydeł łącznotkankową spoiną (do II palca i częściowo do III palca oraz śródręcza - lotki I rzędu; na kości łokciowej od 6 do 37 lotek II rzędu)
- sterówki tworzą ogon ptaka (osadzone są na pygostylu; od 8 do 24)
- dziób - rogowe okucie szczęk, powstałe ze zlanych w jedną całość łusek rogowych
- progresywne przystosowanie do lotu
Szkielet
- bardzo lekki - w większości pneumatyczny (jamy szpikowe wypełnione powietrzem)
- szkielet osiowy:
1. czaszka:
a) mózgoczaszka większa niż u gadów; duża szerokość i cienkie sklepienie (zlane kości: ciemieniowa, skroniowa i potyliczna)
b) obecność kilku kości w żuchwie, pojedynczy kłykieć potyliczny (cechy gadzie)
2. kręgosłup - zbudowany z 5 odcinków, o łącznej liczbie kręgów od 39 do 62:
a) bardzo ruchliwy odcinek szyjny, esowato wygięty; kręgi siodełkowate (pierwsze dwa to dźwigacz i obrotnik) w liczbie od 9 do 25
b) odcinek piersiowy - pierwsze kręgi piersiowe zrastają się w pojedynczą kość grzbietową
c) ostatnie kręgi piersiowe, wszystkie lędźwiowe, krzyżowe i ogonowe zrastają się w kość lędźwiowo-krzyżową; odcinek ten zespolony jest z potężną miednicą
d) w odcinku ogonowym pierwszy kręg zrasta się współtworząc synsacrum; kilka następnych jest wolnych; ostatnie 4 zrastają się w trójkątną płytkę kostną - pygostyl
3. klatka piersiowa - mocna
- silnie zaznacza się tendencja do usztywniania kręgosłupa tułowiowego
- obręcze i kończyny:
1. obręcz barkowa - zbudowana z łopatek, kości kruczych i obojczyków;:
a) duży i płaski mostek, u ptaków latających wyrasta zeń duży grzebień mostka - miejsce przyczepienia silnych mięśni skrzydeł; u nielotów zredukowany
2. obręcz miednicowa i kończyny dolne:
a) dobrze rozwinięte (dwunożność, konieczność przyjmowania dużych obciążeń przy lądowaniu)
b) skrócona kość udowa
c) kości podudzia (strzałkowa i goleniowa) często zrastają się ze sobą tworząc kość goleniową
d) dolne kości stępu i śródstopia zrastają się w czasie rozwoju zarodkowego w kość skokową (powstanie dodatkowej dźwigni i stawu skokowego tylnego - amortyzacja przeciążeń)
e) redukcja palców w kończynie dolnej - brak palca piątego, pierwszy skierowany do tyłu, drugi, trzeci i czwarty skierowane do przodu
f) u niektórych ptaków, np. struś afrykański dwupalcowość
Układ mięśniowy
- dobrze rozwinięta muskulatura (szczególnie mięśnie skrzydeł - u lotników; kończyn dolnych - u biegaczy)
- brak przepony
- ruch skrzydeł w dół - mięsień piersiowy
- ruch skrzydeł w górę - mięsień kruczoramienny
- oba mięśnie przyczepione do grzebienia mostka i kości ramieniowych
Synsakrum - kość ptaka powstała ze zrośnięcia kręgów lędźwiowych i krzyżowych, niekiedy także dodatkowo kilku kręgów piersiowych i ogonowych. Sysakrum zrasta się z kośćmi biodrowymi miednicy.
Układ kostny ptaków
Z Wikipedii
Układ kostny ptaków - rusztowanie ciała ptaka zbudowane z tkanki kostnej i chrzęstnej. Stanowi ochronę dla narządów wewnętrznych, jest przyczepem dla mięśni, nadaje ciału kształt i postawę. Odgrywa ważną rolę w lokomocji. Szkielet ptaków wykazuje wiele cech, które umożliwiają ptakom lot. Podobnie jak u innych kręgowców wyróżniamy szkielet osiowy (czaszka, kręgosłup, żebra oraz mostek) oraz kończyn (obręcze oraz kończyny wolne).
Szkielet ptaka (gołębia)
Spis treści [ukryj] |
Czaszkę dzielimy na dwie grupy kości: kości otaczające mózg i narządy zmysłów tworzące mózgoczaszkę i kości otaczające początkowe odcinki dróg oddechowych tworzące trzewioczaszkę.
Mózgoczaszkę w rozwoju zarodkowym stanowią niekompletne elementy chrzęstne, które później zostają obudowane kośćmi pochodzenia skórnego (kość łuskowa, czołowa i ciemieniowa). Cecha ta wyróżnia czaszkę ptasią od gadziej, gdzie kości pochodzenia skórnego nie wbudowują się w puszkę mózgową. U ptaków proces ten wynika z silnego rozwoju mózgowia.
Trzewioczaszka w rozwoju zarodkowym zakłada się na bazie łuków: szczękowego, gnykowego i niekompletnego łuku skrzelowego. U dorosłych ptaków ulega silnej modyfikacji: w miejscu łuku szczękowego pojawiają się kości pochodzenia skórnego szczęki górnej i żuchwy; na podłożu chrząstki łuku szczękowego powstaje kość stawowa i czworoboczna; z kolejnego łuku (gnykowego) powstaje słupek, czyli kosteczka ucha środkowego ptaka. Kości aparatu gnykowego oraz chrząstki krtani górnej powstają z łuków skrzelowych.
Szczęka dolna składa się z kilku zrośniętych kości parzystych: kości zębowych, nadkątowych, kątowych, stawowych i gnykowych. Żuchwa łączy się ze stawem żuchwowym, który tworzony jest przez kość czworoboczną czaszki. Szczękę górną głównie tworzą kości międzyszczękowe. Może ona delikatnie poruszać się względem mózgoczaszki przez łuk jarzmowy (kości jarzmowe i kwadratowo-jarzmowe) i podniebienny (kości podniebienne i jarzmowe) z kością czworoboczną, która jest ruchomo połączona ze ścianą boczną mózgoczaszki. Jest to szczególnie wyraźne u papug. Taka ruchomość szczęki górnej (czaszka kinetyczna) umożliwia precyzyjne ruchy dzioba na zasadzie pincety, np. u siewkowców. U ptaków brak wtórnego podniebienia kostnego oddzielającego jamę nosową od jamy gębowej. Budowa okolicy podniebiennej czaszki ptaków dała początek dwóm określeniom typów czaszek, które mogą mieć pewne znaczenie taksonomiczne: czaszka paleognatyczna (ptaki paleognatyczne Palaeognathae) i neognatyczna (ptaki neognatyczne Neognathae).
Czaszka ptaków charakteryzuje się dużą lekkością, co wynika z braku zębów w szczękach, oraz spneumatyzowaniem kości. Zanikają także szwy. Dla ptaków charakterystyczne są silnie wykształcone oczodoły, które oddzielone są od siebie tylko cienką blaszką kostną - przegrodą międzyoczodołową. Czaszka zaopatrzona jest w jeden kłykieć potyliczny.
Kręgosłup ptaków jest silnie wyspecjalizowany. Zbudowany jest z kręgów, których u poszczególnych gatunków może być od 39 do 63. Różnica ta przede wszystkim wynika z różnej liczby kręgów w odcinku szyjnym. Ptaki śpiewające mogą mieć kilkanaście kręgów a przykładowo łabędź aż 25. Podobnie jak u innych kręgowców pierwsze dwa kręgi szyjne (dźwigacz atlas i obrotnik axis) różnią się budową od pozostałych. Tylko u dzioborożców zlane są w jedną kość. Kręgi (głównie odcinka szyjnego) kontaktują się ze sobą stawem siodełkowym (staw heteroceliczny), co wpływa korzystnie na ruchomość szyi. Ostatnie kręgi szyjne łączą się z krótkimi żebrami, które jednak nie mają połączenia z mostkiem. Kręgi odcinka piersiowego łączą się żebrami, które połączone są z mostkiem tworząc klatkę piersiową. W tym odcinku większość kręgów zrasta się ze sobą tworząc notarium oddzielone od miednicy jednym lub dwoma kręgami wolnymi. Kolejny odcinek kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowy powstał na skutek zrośnięcia kręgów lędźwiowych i krzyżowych (synsakrum). Odcinek ten silnie łączy się z kośćmi biodrowymi pasa miednicowego. W dalszej części kręgosłupa znajdujemy jeszcze kilka wolnych kręgów, za którym leży pygostyl, na którym osadzone są sterówki.
Klatka piersiowa powstaje przez połączenie kręgów piersiowych żeber oraz mostka. Ze względu na wielkość i pracę mięśni piersiowych jest ona bardzo wytrzymała na zgniecenia. Każde żebro składa się z dwóch części: kręgosłupowej i mostkowej połączonych ze sobą prawie pod kątem prostym. Na większości z nich znajduje się wyrostek haczykowaty (processus uncinatus), który skierowany jest ku tyłowi i zachodzi na zewnętrzną powierzchnię następnego żebra i przytwierdza się do niego więzadłem. Wyrostki te wzmacniają klatkę piersiową i stanowią przyczep dla mięśni łopatkowych. Dolne końce żeber łączą się z mostkiem w liczbie 3 do 9.
Mostek ptaków jest silnie skostniały. U ptaków latających (grzebieniowych) jest on zaopatrzony w mocno wykształcony grzebień (carina (crista) sterni), który jest skierowany ku dołowi stanowiąc przyczep dla mięśni piersiowych. Ptaki bezgrzebieniowe nie posiadają tego wyrostka.
Oparciem dla skrzydeł jest pas barkowy, który jest silnie powiązany z klatką piersiową. Pas ten skłąda się z trzech par kości: kruczej (coracoideum), łopatki (scapula) i obojczyka (clavicula). Dobrze rozwinięte kości krucze łączą się z mostkiem i łopatkami. W miejscu połączenia kości kruczej z łopatką znajduje się jama stawowa dla kości ramieniowej - staw barkowy. Łopatki, silnie wydłużone, sięgają często do ostatniego żebra, z którymi są mocno złączone mięśniami. Obojczyki tworzące widełki (furculum), scalają ze sobą prawą i lewą część pasa barkowego.
Kończyna przednia wolna ptaka przystosowana jest do lotu lub pływania, u ptaków nielotnych może być w formie szczątkowej. Na szkielet skrzydła składają się: kość ramieniowa, kość łokciowa, k. promieniowa, k. nadgarstak, k. śródręcza, paliczki. Głowa kości ramieniowej łączy się z panewką stawu barkowego. W sąsiedztwie główki znajdują się przyczepy dla mięśnia piersiowego, który odpowiada za opuszczanie skrzydła. Do kości ramieniowej wnika worek powietrzny międzyobojczykowy. Spośród kości przedramienia silniej zbudowana jest łokciowa, na wzgórkach której osadzone są lotki drugorzędowe. Ręka ptaka w toku ewolucji uległa wydłużeniu, a nadgarstek składa się praktycznie tylko z dwóch kości (radiale i ulnare), pozostałe kości w czasie rozwoju zrastają się w kość nadgarstkowo-śródręczną (carpo-metacarpus). Ptaki posiadają tylko 3 palce. 2. i 3. są wydłużone i zrośnięte obu końcami. Na kościach dłoni osadzone są lotki pierwszorzędowe. Na pierwszym palcu z kolei osadzone są pióra skrzydełka. Długość i proporcje poszczególnych kości zależą od środowiska życia ptaka.
Noga połączona jest ze szkieletem osiowym poprzez pas miednicowy, który u ptaków składa się z k. biodrowej (ilium), łonowej (pubis) i kulszowej (ischium). Łączą się ze sobą w panewce stawu biodrowego. Miednica jest silnie zespolona z synsakrum. U ptaków kości łonowe nie łączą się ze sobą w spojeniu łonowym co stanowi przystosowanie do znoszenia dużych i twardych jaj.
Tylna kończyna wolna ptaka przystosowana jest głównie do chodzenia lub pływania. W skład tej kończyny wchodzą: kość udowa, k. piszczelowa i strzałkowa oraz kości stopy. Kość udowa jest krótka i znajduje się prawie w całości w obrębie mięśni, które zespalają ją z tułowiem. Kość piszczelowa jest masywna, w przeciwieństwie do bardzo krótkiej k. strzałkowej, która w dużej mierze jest zrośnięta z piszczelą. Szkielet stopy jest silnie zmodyfikowany w porównaniu z innymi kręgowcami. Składa się z kości skokowej oraz szkieletu palców. Większość ptaków ma 4 palce składające się z 2 do 5 paliczków. Liczba palców w czasie ewolucji często ulegała redukcji, np. do 2 u strusi. Ptaki chodząc opierają się tylko na palcach, dlatego klasyfikujemy je do palcochodów. Stopa może ulegać wielu modyfikacjom w zależności od środowiska życia ptaka.U wodnych ptaków palce są zrośnięte błoną pławną.
Pióro (łac. penna) - twory nabłonkowe pokrywające ciała ptaków, podobnie do łusek u gadów pióra zachodzą na siebie dachówkowato. Wyrastają z brodawek skórnych zbudowanych z komórek mezodermalnych, w których formują się najpierw pióra puchowe (embrionalne), a następnie pióra ostateczne (penna).
Spis treści [ukryj] |
Pióro składa się z elastycznej osi (łac. scapus) oraz dwu chorągiewek: zewnętrznej (pogonium) i wewnętrznej (vexilla). Górna część osi pióra, o przekroju czworokątnym, nosi nazwę stosiny (rhachis), dolna o przekroju owalnym znajdująca się poniżej chorągiewki nazywa się dutką (calamus). Wewnętrzna część dutki zbudowana z delikatnych łuseczek rogowych nosi nazwę duszy. Chorągiewki pióra składają się z promieni (rami) wyrastających z obydwu stron stosiny. Od promieni tych wyrastają z kolei na dwie strony promyki (radius, pl. radii), które łączą się ze sobą delikatnymi haczykami (hamulus pl. hamuli).
Pióro puchowe (pennapula)
posiada cienką oś, długie i miękkie promienie, a promyki nie łączą się ze sobą. Na różnych częściach ciała ptaka wyrastają różne pióra, które w zależności od pełnionych funkcji mają różny wygląd.
Lotki (remiges)
Sterówki
pióra wyrastające na ogonie.
występują u niektórych ptaków (Żako, Czapli, Kakadu). Są one bardzo kruche. Ptaki rozkruszają je dziobem, rozprowadzając puder ułatwiający pielęgnacje piór.
Wszystkie te pióra nadają ciału ptaka kształt i noszą ogólną nazwę piór konturowych. Niekiedy pióra ptaków (struś, pingwin) zatracają wszystkie promienie i przy zachowanej stosinie upodabniają się do włosów ssaków.
Zabarwienie piór u ptaków wykazuje wielkie urozmaicenie i zależne jest od pigmentu zwanego melaniną bądź też od lipochromów, a także od ich mikroskopijnej struktury powodującej interferencję i załamanie światła. Barwa piór ma niekiedy zasadnicze znaczenie w identyfikacji poszczególnych gatunków.
Upierzenie jemiołuszki: a. sterówki ogona b. pokrywy nadogonowe c. lotki I rzędu d. zakończenie lotek II rzędu e. pokrywy duże i średnie
f. pęczek długich piór zwanych czubem
Pióra ptaków stanowią doskonałą izolację termiczną, jednakże nie pokrywają jednolicie całego ciała. Pewne okolice ciała ptaka pokryte są równomiernie piórami i miejsca te noszą nazwę pterylia, a miejsca mniej upierzone lub w ogóle nieupierzone noszą nazwę apteria. Miejscem pozbawionym piór przynajmniej przez część roku jest u wielu ptaków plama lęgowa. U niektórych gatunków opierzone mogą być również golenie i skoki. Poszczególne partie upierzenia na ciele ptaków otrzymały swoje nazwy:
lotki 1. rzędu (pierwszorzędowe) - zewnętrzna grupa lotek (u różnych gatunków może liczyć 10-12 piór), umiejscowiona na dłoni skrzydła;
lotki 2. rzędu (drugorzędowe) - środkowa grupa lotek (od 9 do nawet 40 piór), umiejscowiona na przedramieniu;
lotki 3. rzędu (trzeciorzędowe) - wewnętrzna grupa lotek (ostatnie 3-5 piór), położona tuż przy tułowiu, niekiedy zaliczana do lotek drugorzędowych;
pokrywy (tectrices) - grupy piór położone nad lotkami, bliżej przedniej krawędzi skrzydła. Wyróżnia się pokrywy małe (na przedramieniu), średnie 1. rzędu, duże 1. rzędu (nad lotkami 1. rzędu) oraz średnie 2. rzędu i duże 2. rzędu (nad lotkami 1. rzędu). Na spodniej stronie skrzydła wyróżnia się analogiczne grupy pokryw podskrzydłowych.
pokrywy nadogonowe - przykrywają sterówki od góry;
górna część grzbietu - pióra położone na karku;
dolna część grzbietu - pióra wzdłuż kręgosłupa;
barkówki - pióra pokrywające nasady skrzydeł;
podbarkówki - pióra pokrywające nasady skrzydeł od spodu;
kuper - pióra pomiędzy grzbietem a pokrywami nadogonowymi;
brzuch - pióra na spodniej stronie tułowia.
pokrywy uszne - pióra przykrywające otwory uszne
kantarek - pióra na odcinku między przednim kącikiem oka a dziobem
ciemię - pióra na wierzchu głowy
kark - pióra na szyi i górnej części karku.
Budowa piór ptaków
Budowa pióra
Substancją budująca pióro jest włókniste białko, keratyna. Jest to lekka substancja, budująca różnego rodzaju twory rogowe występujące u zwierząt, takie jak włosy, pazury, paznokcie. U ptaków, oprócz piór buduje także dziób.
Pióro zbudowane jest z kilku części. Jedną z nich jest oś pióra. Jej zanurzona w skórze część nosi nazwę dutki, natomiast część wolna to stosina. Kształt dutki jest cylindryczny. Jest ona wypełniona tak zwaną duszą, którą stanowią rogowe pozostałości brodawki pióra. Na końcu dutki, zanurzonym w skórze znajduje się drobne zagłębienie, nazywane pępkiem pióra. Stosina ma na przekroju poprzecznym kształt niemal kwadratowy. W obrębie stosiny, po brzusznej stronie pióra znajduje się zagłębienie. Stosinę wypełnia rdzeń pióra o białym zabarwieniu. Cechuje go obecność licznych przestworów powietrznych. Na stosinie osadzona jest chorągiewka pióra.
Chorągiewkę tworzą liczne, stosunkowo długie blaszki o charakterze rogowym. Noszą one nazwę promieni, lub gałęzi. Na promieniach znajdują się dwa rzędy promyków opatrzonych haczykami. Haczyki znajdujące się na sąsiadujących promieniach sczepiają się, dzięki czemu struktura pióra jest silna i zwarta.
Pióra są tworem występującym tylko u ptaków. Spełniają szereg funkcji. Budują skrzydła, stanowiące powierzchnię lotną, pozwalają ptakom utrzymać równowagę podczas lotu i chronią organizm ptaka przed utratą ciepła. Ubarwienie piór może mieć znaczenie kryptyczne, może też mieć związek z rytuałami godowymi. U ptaków monomorficznych upierzenie samca i samicy jest takie same. Natomiast u ptaków dymorficznych, upierzenie samca i samicy różni się. Do ptaków dymorficznych należy między innymi lora wielka. Upierzenie samca ma barwę zieloną, a samicy czerwoną. Odmienność ta sprawiła, że dawniej uważano je za dwa odrębne gatunki. U wielu ptaków istnieje różnica pomiędzy upierzeniem letnim, a zimowym.
Typy piór
Pióra puchowe: wyrastają poniżej piór okrywowych, umieszczone są tuż przy skórze, gdzie tworzą warstwę termoizolacyjną. Ma ona ogromne znaczenie, dla utrzymania stałej temperatury ciała. Promienie piór puchowych są wiotkie, pozbawione haczyków, a stosina jest zredukowana. Promienie wyrastają zatem bezpośrednio z dutki.
Pióra konturowe, zwane inaczej okrywowymi, są w przeciwieństwie do lotek i sterówek tępo zakończone. Zachodzą one na siebie dachówkowato, dzięki czemu kształt ciała ptaka jest opływowy. Promyki znajdujące się u nasady pióra okrywowego nie posiadają haczyków. Promienie znajdujące się u nasady pióra okrywowego są zatem wiotkie i współtworzą, wraz z piórami puchowymi warstwę izolacyjną.
Lotki i sterówki są piórami uczestniczącymi w locie. Lotki osadzone są na skrzydłach. Sterówki pozwalają ptakowi na utrzymanie równowagi w locie. Osadzone są na pygostylu, będącym kością ogonową ptaków, powstała na skutek zrośnięcia końcowych kręgów kręgosłupa.
dudka
Część osi pióra zanurzona w skórze, służy utrzymaniu pióra we właściwej pozycji, przenosi ruch mięśni podnoszących i opuszczających pióro, jest w części wypełniona gąbczastą i blaszkowatą substancją rogową a w pozostałej części pusta.
stosina
Część osi pióra ptaków wystająca ponad skórę, wydłużony rogowy pręt (lub w części rurka) na którym znajdują się dwie (złożone z promieni) chorągiewki (zewnętrzna i wewnętrzna); pióra puchowe nie mają stosiny (ich promienie wyrastają wprost z dudki).
Wewnętrzna część dutki zbudowana z delikatnych łuseczek rogowych nosi nazwę duszy.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Które cechy ryb są charakterystyczne dla strunowców, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, ukła
ewolucja nefronu notatka, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
Biologia word, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
oddechowy 21-26, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
krwionosny kregowce, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
uklad wydalniczy stawonogi, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
Układ oddechowy, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
ptaszki, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
Które cechy ryb są charakterystyczne dla strunowców, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, ukła
bilolgia-cwicz-1, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia
sciaga Alkaloidy zwierząt, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia
Wykład1, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia
bilolgia-cwicz-8, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia
biol, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, testy
bilolgia-cwicz-1, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia
pytania genetyka zoot (1), weterynaria, VET, Od Adama, DLA, genetyka, egzamin2012!!!
więcej podobnych podstron