podstawy rachunkowosci 2, nauka, rachunkowość


Podstawy rachunkowości

  1. Istota i funkcje rachunkowości.

  2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy rachunkowości.

  3. Księgi rachunkowe (zawartość ksiąg rachunkowych).

  4. Proces rejestracji operacji gospodarczych.

  5. Bilans - istota, cechy, układ.

  6. Rachunek wyników.

  7. Wpływ operacji gospodarczych na bilans - typologia operacji gospodarczych.

  8. Powiązanie kont z bilansem.

  9. Zasady ewidencji operacji na kontach bilansowych.

  10. Zasady ewidencji operacji na kontach niebilansowych.

  11. Dowody księgowe.

  12. Poprawianie błędów księgowych.

  13. Podzielność kont (pionowa i pozioma).

  14. Sprawozdawczość finansowa (bilans, rachunek wyników, informacja dodatkowa, rachunek przepływów środków pieniężnych).

Podstawą prawną rachunkowości jest Ustawa o rachunkowości z dnia
29 wrz
eśnia 1994 roku

26.09.1999

Do prowadzenia rachunkowości pełnej (zgodnie z zasadą podwójnego zapisu) zobowiązane są: spółki prawa handlowego i prawa cywilnego, przedsiębiorstwa, spółdzielnie, instytuty naukowe, szkoły wyższe, banki, giełdy papierów wartościowych, biura maklerskie, instytucje ubezpieczeniowe, fundusze powiernicze, państwowe i gminne jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, fundusze celowe, gminy oraz osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedażą towarów, produktów oraz operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej 800.00 Euro.

Rachunkowość jest to system obserwowania, pomiaru, ewidencji, prezentowania i interpretowania zdarzeń gospodarczych. Przedmiotem zainteresowania rachunkowości są te zdarzenia gospodarcze, które są wyrażone w mierniku wartościowym i mają wpływ na bilans i rachunek wyników.

Rachunkowość obejmuje:

Bilans - pojęcie, cechy, układ 10.10.1999

Bilans jest to dwustronne, tabelaryczne zestawienie składników majątkowych, czyli aktywów oraz źródeł ich pochodzenia sporządzone w ujęciu wartościowym na ściśle określony moment czasowy. Momentem tym jest:

  1. dla firm kontynuujących działalność 31 grudnia każdego roku obrotowego;

  2. dzień likwidacji firmy;

  3. dzień podziału firmy na dwie lub więcej;

  4. dzień łączenia firm;

  5. dzień zmiany formy własnościowej firmy.

Prawidłowo sporządzony bilans powinien:

W aktywach bilansu wyróżniamy:

  1. Majątek trwały,

  2. Majątek obrotowy,

  3. Rozliczenia międzyokresowe (czynne).

W pasywach bilansu wyróżniamy:

  1. Kapitały (fundusze) własne,

  2. Rezerwy,

  3. Zobowiązania długoterminowe,

  4. Zobowiązania krótkoterminowe i fundusze celowe,

  5. Rozliczenia międzyokresowe (bierne) i przychody przyszłych okresów.

Majątek trwały są to składniki majątku, które w ciągu co najmniej najbliższego roku nie zmienią swojej postaci. Wyróżniamy:

    1. Wartości niematerialne i prawne,

    2. Rzeczowy majątek trwały,

    3. Finansowy majątek trwały,

    4. Należności długoterminowe.

Majątek obrotowy to taki, który w ciągu roku zmieni swoją postać. Wyróżniamy:

  1. Zapasy,

  2. Należności i roszczenia,

  3. Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu,

  4. Środki pieniężne.

Kapitały własne to:

Powyższe fundusze to kapitał podstawowy.

Do funduszy własnych poza kapitałem podstawowym zaliczamy: kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy oraz wynik finansowy (nierozliczony z lat ubiegłych oraz wypracowany w roku bieżącym).

Do kapitałów obcych zaliczamy:

Do wartości niematerialnych i prawnych zaliczamy:

Rzeczowy majątek trwały obejmuje środki trwałe oraz inwestycje rozpoczęte. Środki trwałe zaś obejmują: budynki, maszyny i urządzenia, środki transportu.

Finansowy majątek trwały to nasze pieniądze w zastosowaniu u osób trzecich, pracujące w innych firmach - tam generują zyski, którymi te firmy dzielą się z naszą firmą. Zaliczamy do niego więc:

Zapasy obejmują:

Papiery wartościowe obejmują własne udziały i akcje do zbycia oraz obce papiery kupione celem sprzedaży.

26.10.1999

Kapitały własne dzielą się na dwie grupy:

Kapitały powierzone to te, które powstają z powierzonych przez współwłaścicieli kapitałów:

      1. w spółkach akcyjnych - kapitał akcyjny równy ilości wyemitowanych akcji razy wartość nominalna akcji;

      2. w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością - kapitał udziałowy (suma udziałów);

      3. w spółkach jawnych i cywilnych - kapitał wspólników;

      4. w spółdzielniach - fundusz udziałowy;

      5. w przedsiębiorstwach państwowych - fundusz założycielski.

Kapitały samofinansowania to:

      1. w spółkach akcyjnych - kapitał zapasowy i rezerwowy;

      2. w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością - kapitał zapasowy i rezerwowy;

      3. w spółdzielniach - fundusz zasobowy;

      4. w przedsiębiorstwach państwowych - fundusz przedsiębiorstwa.

W kapitałach (funduszach) własnych istnieje pozycja II. Należne, lecz nie wniesione, wkłady na poczet kapitału podstawowego (wielkość ujemna). Odnosi się ona do spółek akcyjnych. Istnieje w nich możliwość sprzedaży akcji na raty, przy czym pierwsza rata nie może być mniejsza niż ¼ wartości nominalnej akcji. Pozostałe raty określa statut spółki.

Przykład:

Wyemitowano 1.000 akcji spółki po 100 zł za akcję (cena nominalna). Akcje te sprzedano na raty. Pierwsza rata wynosi ¼ tych akcji. Przedstaw tę operację na bilansie. Akcje sprzedano za gotówkę.

AKTYWA

PASYWA

A. Kapitał (fundusz) własny

I. Kapitał akcyjny

100.000,-

II. Należne, lecz nie wniesione, wkłady na poczet kapitału podstawowego (wielkość ujemna)

- 75.000,-

B. Majątek obrotowy

IV. Środki pieniężne

1. Środki pieniężne w kasie

25.000,-

Σ

25.000,-

Σ

25.000,-

Kapitał zapasowy powstaje w spółkach akcyjnych i spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością:

  1. ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej - jest to możliwe przy wtórnej emisji akcji danej spółki, gdy notowania akcji poprzedniej emisji na rynku są bardzo korzystne;

Przykład:

Wyemitowano 1.000 akcji spółki o wartości nominalnej 100 zł za akcję oraz cenie emisyjnej 120 zł. Akcje sprzedano za gotówkę.

AKTYWA

PASYWA

A. Kapitał (fundusz) własny

I. Kapitał akcyjny

100.000,-

III. Kapitał (fundusz) zapasowy

B. Majątek obrotowy

IV. Środki pieniężne

1. Ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej

120.000,-

1. Środki pieniężne w kasie

120.000,-

Σ

120.000,-

Σ

120.000,-

  1. tworzony ustawowo - spółki akcyjne mają ustawowy obowiązek przeznaczania 8% zysku netto na zasilenie kapitału zapasowego; odpisy te dokonuje się tak długo dopóki kapitał zapasowy nie osiągnie 1/3 wartości kapitału akcyjnego;

  2. założyciele spółki opracowują statut zobowiązujący spółkę do przeznaczania części zysku na zasilenie kapitału zapasowego;

  3. dopłaty te mogą być wnoszone przez wspólników w trudnej sytuacji ekonomicznej spółki, a następnie zwracane, gdy spółka posiada dobrą sytuację ekonomiczną; dopłaty mogą być dokonywane również przy zamianie akcji zwykłych na uprzywilejowane.

7.11.1999

Kapitał (fundusz) rezerwowy z aktualizacji wyceny. W warunkach wysokiej inflacji ceny majątku firmy szybko rosną, a zwłaszcza środków trwałych, uzyskana więc amortyzacja od środków trwałych, kupionych wcześniej po znacznie niższej cenie może być niewystarczająca do reprodukcji tych środków. W związku z tym państwo umożliwia przeszacowanie (zwiększenie) wartości środków trwałych według ściśle określonych zasad (współczynniki przeszacowania).

Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe obejmują część zysku przeznaczoną na przyszłe (wysokie) wydatki inwestycyjne.

Pozycja rezerwy na podatek dochodowy od osób prawnych występuje wówczas, gdy podatek dochodowy rzeczywisty jest niższy od księgowego.

Pozycja pozostałe rezerwy obejmuje prawdopodobne zobowiązania, które wystąpią w przyszłości (nie wiemy kiedy i jaka będzie ich wartość).

Długoterminowe pożyczki, obligacje i inne papiery wartościowe to pożyczki o okresie spłaty dłuższym niż rok, obligacje i kredyty.

Pozostałe zobowiązania długoterminowe, np. leasing finansowy.

Klasyfikacja operacji gospodarczych z punktu widzenia ich wpływu na bilans

Z punktu widzenia wpływu operacji gospodarczych na bilans wyróżniamy 4 grupy operacji:

  1. operacje dokonujące zmiany tylko w aktywach bilansu, nie wpływające na zmianę sumy bilansowej aktywów, np.: podjęto gotówkę z banku do kasy; w wyniku tej operacji nastąpi zmniejszenie stanu środków na rachunku a'vista w banku a zwiększenie środków w kasie;

  2. operacje zachodzące tylko w pasywach, nie powodujące zmian sumy bilansowej pasywów, np.: przeznaczono część zysku na zasilenie kapitału zapasowego;

  3. operacje powodujące zmiany zarówno w aktywach jak też w pasywach, polegające na zwiększeniu jednych i drugich, np.: zakupiono materiały, za które zapłata nastąpi w terminie późniejszym;

  4. operacje powodujące zmiany zarówno w aktywach jak i pasywach, ale powodujące zmniejszenie jednych i drugich, np.: uregulowano zobowiązanie wobec dostawców w formie gotówkowej.

Konto księgowe jest elementem (częścią składową) ksiąg rachunkowych, bowiem księgi rachunkowe obejmują:

    1. dziennik - służący do zapisów operacji w ujęciu chronologicznym;

    2. konta księgi głównej - służące do zapisu syntetycznego operacji (konta syntetyczne), na których obwiązuje zasada podwójnego zapisu (każda operacja księgowana jest na co najmniej dwóch kontach, po dwóch różnych stronach, w tej samej kwocie);

    3. konta ksiąg pomocniczych - w stosunku do kont syntetycznych, które są uszczegółowieniem zapisu na kontach syntetycznych, na tych kontach obowiązuje zasada powtarzanego zapisu, czy powtarzamy zapis na koncie analitycznym po tej samej stronie, po której wystąpił on na koncie syntetycznym; są to konta analityczne;

    4. zestawienie obrotów sald kont syntetycznych oraz sald kont analitycznych (do konkretnego konta analitycznego) - jest to urządzenie kontrolne, za jego pomocą bowiem sprawdzamy poprawność zapisów księgowych dokonanych na kontach ze względu na zasadę podwójnego zapisu; to urządzenie księgowe wyłapuje tylko te błędy, które zostały popełnione z naruszeniem zasady podwójnego zapisu.

    5. Zestawienie obrotów i sald

      Rodzaj konta

      Obroty

      Salda

      Wn

      Ma

      Wn

      Ma

      Razem

      Σ

      Σ

      Σ

      Σ

      Jeżeli suma obrotów Wn równa się sumie obrotów Ma i suma sald Wn równa się sumie obrotów Ma, to wszystkie operacje zostały zaksię-gowane zgodnie z zasadą podwój-nego zapisu. Błędy merytoryczne w zapisach księgowych wyjaśnia inwentaryzacja.

        1. inwentaryzacja - jest to zestawienie składników majątku oraz źródeł ich pochodzenia zarówno w ujęciu ilościowym jak też wartościowym; inwentarz sporządzają firmy rozpoczynające działalność.

      Istota i cechy konta księgowego

      Konto jest to podstawowe urządzenie księgowe służące do ewidencji jednorodnych operacji gospodarczych. Na kontach obowiązuje więc ujęcie systematyczne operacji księgowych.

      Każde konto księgowe posiada:

      1. nazwę, która określa charakter operacji na nim księgowanych, np. „Materiały”;

      2. symbol cyfrowy, najczęściej trzycyfrowy, w którym to symbolu pierwsza cyfra oznacza zespół konta, do którego to konto przynależy; wyróżniamy 9 takich zespołów kont:

      • zespół 0 - majątek trwały (010 - środki trwałe, 020 - wartości niematerialne i prawne, 030 - finansowy majątek trwały);

      • zespół 1 - środki pieniężne i rachunki bankowe (100 - kasa, 131 - rachunek bieżący, 132 - rachunek lokat terminowych, 136 - długoterminowe kredyty bankowe, 137 - krótkoterminowe kredyty bankowe, 141 - udziały i akcje własne do zbycia, 146 - weksle obce);

      • zespół 2 - rozrachunki i roszczenia (200 - rozrachunki z odbiorcami i dostawcami, 220 - rozrachunki publiczno-prawne <VAT, podatki, ZUS>, 230 - rozrachunki z pracownikami);

      • zespół 3 - materiały i towary (300 - rozliczenie zakupu, 310 - materiały, 330 - towary);

      • zespół 4 - koszty według rodzajów (401 - zużycie materiałów i energii, 402 - usługi obce, 403 - podatki i opłaty, 404 - wynagrodzenia, 405 - świadczenia na rzecz pracowników, 408 - amortyzacja, 409 - pozostałe koszty rodzajowe);

      • zespół 5 - koszty według typów działalności (501 - koszty podstawowe działalności produkcyjnej, 502 - koszty podstawowej działalności usługowej, 503 - świadczenia na rzecz pracowników, 408 - amortyzacja, 409 - pozostałe koszty rodzajowe);

      • zespół 6 - produkty i rozliczenia międzyokresowe (601 - wyroby gotowe, 620 - odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych, 640 - rozliczenia międzyokresowe kosztów);

      • zespół 7 - przychody (700 - sprzedaż produktów, 730 - sprzedaż towarów, 740 - sprzedaż materiałów, 760 - pozostałe przychody operacyjne, 750 - przychody finansowe); koszty uzyskania przychodów (710 - koszt własny sprzedaży produktów, 755 - koszty finansowe, 765 - pozostałe koszty operacyjne);

      • zespół 8 - kapitały, fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy (801 - kapitał akcyjny, 802 - kapitał zapasowy, 803 - kapitał z aktualizacji wyceny, 860 - wynik finansowy);

      1. każde konto posiada dwie strony, stronę Wn (Dt) i stronę Ma (Ct);

      zapisy po stronie Winien oznaczają obciążenie konta, księgowanie w ciężar konta bądź po prostu księgowanie po stronie Wn lub Dt; zapisy po stronie Ma to: uznanie konta, zapisanie na dobro konta lub zapisanie po stronie Ma lub Ct;

      1. każde konto posiada obroty oraz saldo; obroty konta jest to suma zapisów po każdej ze stron konta, po stronie Wn - obroty Wn, po stronie Ma - obroty Ma;

      saldo konta jest to różnica między obrotami konta, liczymy je w ten sposób, iż od większych obrotów odejmujemy mniejsze obroty a nazwa salda pochodzi od obrotów większych; zamykając konto saldo to wpisujemy po stronie obrotów mniejszych.

      Zasady funkcjonowanie kont bilansowych aktywnych

            1. Otwieramy je saldem początkowym z bilansu otwarcia na 1. stycznia każdego roku obrotowego po stronie Wn.

            2. Po stronie Wn księgujemy też wszelkie zwiększenia danego składnika aktywów.

            3. Konto bilansowe aktywne (KBA)

              Sp.

              -

              +

              Sk.

                    1. Po stronie Ma księgujemy wszelkie zmniejszenia składnika aktywów.

                    2. Konta te posiadają zawsze saldo debetowe.

                    3. Zamykając te konta zapisujemy saldo końcowe (debetowe) po stronie Ma (kredytowej).

              Zasady funkcjonowania kont bilansowych pasywnych

                    1. Otwieramy je saldem początkowym z bilansu otwarcia na 1. stycznia każdego roku obrotowego po stronie Ma.

                    2. Wszelkie zwiększenia składnika pasywów księgujemy po stronie Ma.

                    3. Wszelkie zmniejszenia składnika pasywów księgujemy po stronie Wn.

                    4. Konta te posiadają zawsze saldo kredytowe.

                    5. Konto bilansowe pasywne (KBP)

                      -

                      Sp.

                      Sk.

                      +

                            1. Zamykając te konta zapisujemy saldo końcowe (kredytowe) po stronie Wn (debetowej).

                      Konto Bilansowe Aktywne obciążamy z tytułu zwiększeń składnika aktywów.

                      Konto Bilansowe Pasywne obciążamy z tytułu zmniejszeń składnika pasywów.

                      Konto Bilansowe Aktywne uznajemy z tytułu zmniejszeń składnika aktywów.

                      Konto Bilansowe Pasywne uznajemy z tytułu zwiększeń składnika pasywów.

                      Istota i zasady funkcjonowania kont wynikowych 21.11.1999

                      Konta wynikowe to takie konta, na których księgujemy operacje dotyczące ponoszonych kosztów oraz uzyskiwanych przychodów.

                      0x08 graphic

                      Konta wynikowe kosztów funkcjonują tak jak konta bilansowe aktywne:

                      1. Wszelkie ponoszone koszty księgujemy po stronie Wn.

                      2. Wszelkie zmniejszenia kosztów księgujemy po stronie Ma.

                      3. Po stronie Ma księgujemy też przenoszenie kosztów pod datą 31.12. na wynik finansowy.

                      4. Konta te nie posiadają sald początkowych ani końcowych.

                      Konta wynikowe przychodów funkcjonują tak jak konta bilansowe pasywne:

                      1. Wszelkie uzyskiwane przychody księgujemy po stronie Ma.

                      2. Wszelkie zmniejszenia przychodów księgujemy po stronie Wn (np. zwrot zareklamowanych wyrobów gotowych przez odbiorcę).

                      3. Po stronie Wn księgujemy przenoszenie tych przychodów na wynik finansowy pod datą 31.12.

                      4. Konta te nie posiadają sald początkowych ani końcowych.

                      Klasyfikacja kont kosztów

                      0x08 graphic

                      Koszty finansowe oraz pozostałe koszty operacyjne nie podlegają żadnym dalszym podziałom, zaś pod datą 31.12. z kot o tych nazwach są przenoszone na wynik finansowy.

                      Koszty zwykłe (działalności statutowej) dzieli się natomiast według różnych kryteriów:

                      • wg zużycia prostych elementów produkcji, jest to układ rodzajowy kosztów (grupa 4):

                      • zużycie materiałów i energii (401),

                      • usługi obce (402),

                      • podatki i opłaty (403),

                      • wynagrodzenia (404),

                      • świadczenia na rzecz pracowników (405),

                      • amortyzacja (406),

                      • pozostałe koszty rodzajowe, np. podróże służbowe, reprezentacji i reklamy, fundusz stypendiów, nagrody jubileuszowe (407);

                      • według typów działalności (grupa 5):

                      • działalność podstawowa (500),

                      • działalność pomocnicza (530),

                      • koszty zarządu (540);

                      • z punktu widzenia reakcji kosztów na zmiany wielkości produkcji:

                      • stałe (niezależne od wielkości produkcji),

                      • zmienne (np. zużycie materiałów);

                      • z punktu widzenia kalkulacji kosztu jednostkowego produkcji:

                        • bezpośrednie (dadzą się wprost naliczyć na bezpośredni nośnik kosztów),

                        • pośrednie (płace zarządu, zużycie materiałów biurowych).

                      Przykłady kosztów finansowych:

                      • prowizje od otrzymywanych kredytów i pożyczek;

                      • odsetki od kredytów, pożyczek i zobowiązań;

                      • odsetki od własnych obligacji;

                      • dyskonto przy sprzedaży weksli;

                      • wartość w cenach nabycia sprzedanych udziałów, akcji i obligacji.

                      Przykłady pozostałych kosztów operacyjnych:

                      • przekazanie darowizny;

                      • odpisane należności przedawnione, umorzone i nieściągalne;

                      • niezawinione niedobory inwentaryzacyjne;

                      • nieplanowane odpisy amortyzacyjne;

                      • wartość netto sprzedanych lub likwidowanych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

                      Informacje dotyczące tych kosztów, zasad ich księgowania oraz przykłady znajdują się w zakładowym planie kont.

                      0x08 graphic

                      Przykłady przychodów finansowych:

                      • przychody z dywidend;

                      • przychody ze sprzedaży udziałów, akcji i obligacji;

                      • prowizje od udzielonych pożyczek;

                      • odsetki od udzielonych pożyczek;

                      • odsetki od obligacji obcych;

                      • oprocentowanie loka na rachunkach bankowych;

                      • dyskonto przy zakupie weksli.

                      Przykłady pozostałych przychodów operacyjnych:

                      • przychody ze sprzedaży i likwidacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych;

                      • przedawnione zobowiązania;

                      • otrzymane darowizny;

                      • nadwyżki amortyzacyjne;

                      • otrzymane odszkodowania, kary, grzywny.

                      27

                      - 1 -



                      Wyszukiwarka

                      Podobne podstrony:
                      PODSTAWY RACHUNKOWOÄaĹACI, Nauka, Podstawy Rachunkowości
                      Podstawy rachunkowości Klasyfikacja kont 2
                      rach. - ćwiczania 7, podstawy rachunkowości
                      Podstawy rachunkowości (zasady) omówienieid 8755
                      2 Podstawy rachunku współrzędnych [tryb zgodności]
                      Ewidencja środków pieniężnych, Podstawy rachunkowości
                      Rachunek zysków i strat, Studia, Rachunkowość, Podstawy Rachunkowości
                      podstawy rachunkowosci we dzienne wyklad 2014
                      Podstawy rachunku kosztów od niego
                      rach. - ćwiczania 6, podstawy rachunkowości
                      rach. - ćwiczania 5, podstawy rachunkowości
                      Podstawy rachunkowosci
                      podstawy rachunkowości - książka
                      PODSTAWY RACHUNKOWO—CI, PODSTAWY RACHUNKOWOŚCI
                      Podstawy rachunkowości i finansów  05 2010 r
                      PODSTAWY RACHUNKOWOSCI0, rachunkowosc II
                      PR 2 - Bilans v2011.02 formatka-zrobiona 16.04, SGH, SGH, Podstawy Rachunkowości (Katedra rachunkowo

                      więcej podobnych podstron