1. Podstawowa zasada pomiarów GNSS (geometria) *Układ współrzędnych zaczepiony jest w środku ciężkości Ziemi, jest geocentryczny; *Oś x przecina południk 0° ,leży w płaszczyźnie równika;* Oś y jest prostopadła do osi x, leży w płaszczyźnie równika; *Oś z leży na linii biegunów;*Układ ten obraca się wokół własnej osi;* Równocześnie cały układ obraca się wokół Słońca; *Współrzędne punktu na Ziemi wyznaczany jest na podstawie przestrzennego wcięcia wstecz; *Mierzona jest odległość od satelitów do punktu (Ro). 2. Wymień i scharakteryzuj techniki pomiarowe GNSS *Pomiar statyczny - wykonując pomiary w procedurze statycznej, co najmniej dwa, a w miarę możliwości większa liczba odbiorników GPS rozmieszczonych zazwyczaj w punktach sieci geodezyjnej, gromadzi w przeciągu około jednej godziny obserwacje faz fal nośnych pewnej grupy satelitów GPS. Dla sąsiednich stacji obserwacyjnych lub stacji położonych w odległościach nieprzekraczających pojedynczych setek kilometrów są to z reguły obserwacje tych samych satelitów. *Pomiary RTK metody fazowych pomiarów satelitarnych, w których pozycja wyznaczona przez odbiornik mobilny poprawiana jest w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem danych obserwacyjnych wysyłanych ze stacji bazowej. Do błędów eliminowanych podczas pomiarów różnicowych (w tym RTK) zaliczamy: -Błąd zegara satelity i odbiornika; -Błędy orbit satelitów; -Opóźnienie jonosferyczne; -Opóźnienie troposferyczne. //W technice RTK, poza kodowymi obserwacjami sygnału satelitarnego, wykorzystywane są obserwacje fazowe. Odbiornik rejestruje dla każdego z sygnałów końcówkę fali nośnej oraz zmianę liczby odłożeń pełnej długości fali (pełnych cykli fazowych) od momentu rozpoczęcia śledzenia satelity przez odbiornik (ΔNi). Wysoka dokładność uzyskiwana w tej metodzie opiera się na wykorzystaniu do pomiaru odbiorników dwuczęstotliwościowych (L1 i L2) rejestrujących fazy nośne sygnałów satelitów nawigacyjnych. Wysokiej klasy sprzęt pomiarowy potrafi wyznaczyć fazę sygnału z dokładnością 1% długości obserwowanej fali. Na ostateczną dokładność uzyskiwanych współrzędnych duży wpływ ma otoczenie, w którym wykonywane są pomiary. Dodatkowym elementem ograniczającym dokładność jest także odległość od stacji referencyjnej - rozwiązaniem tego problemu okazały się poprawki powierzchniowe. Aby zwiększyć obszar w którym mogą być wykonywane pomiary RTK, pojedyncze stacje referencyjne łączone są w sieć, która jest zarządzana przez centrum obliczeniowe. Pomiary DGPS Termin DGPS odnosi się do metody różnicowych pomiarów satelitarnych GPS. DGPS jest prostszą techniką wyznaczania współrzędnych, bazującą przede wszystkim na pomiarach kodowych tzn. nie istnieje potrzeba wyznaczenia nieoznaczoności (procesu inicjalizacji). Do określenia współrzędnych wystarczają już 4 satelity nawigacyjne. Dokładności uzyskiwane tą techniką zależą głównie od odległości od stacji bazowej. Pomiary kodowe znajdują zastosowanie przede wszystkim w nawigacji, turystyce oraz gromadzeniu danych dla systemów GIS. 3. Wymień układy współrzędnych obowiązujące w Polsce realizowane technikami satelitarnymi: // *ITRS- Międzynarodowy Ziemski System Odniesienia, został zdefiniowane przez przestrzenny obrót względem nie obracającego się systemu geocentrycznego ICRS (Międzynarodowy Niebieski System Odniesienia)), przy zachowaniu następujących warunków: -jest układem geocentrycznym o początku w centrum mas Ziemi; -jednostką długości jest metr; -orientacja ITRS jest zgodna z orientacją Międzynarodowego Biura Czasu; -zmienność orientacji w czasie jest określona poprzez zastosowanie warunku, iż globalna suma poziomych ruchów tektonicznych nie zawiera składowych obrotu./ ITRS jest pierwszym systemem kinematycznym. *ITRF- Międzynarodowy Ziemski Układ Odniesienia. Jest praktyczną realizacją ITRS. Poszczególne rozwiązania ITRF są opracowywane przez ośrodki obliczeniowe IERS w oparciu o obserwacje VLBI, LLR, SLR, GPS i DORIS. Każde kolejne rozwiązanie ITRF zawiera pozycje i prędkości stacji obserwacyjnych oraz pełną macierz kowariancji. Parametry transformacji pomiędzy układami ITRF są wyznaczane przez IERS i publikowane w IERS Conventions. *ETRS- Europejski Ziemski System Odniesienia, podzbiór ITRS. Dla zapewnienia zgodności z systemem ITRS do jego zdefiniowania wykorzystano sieć europejskich stacji SLR (8stacji) i VLBI (7stacji), które brały udział w rozwiązaniu układu ITRF89 *ETRF- europejski przestrzenny układ odniesienia utworzony w ramach ITRF. Jest on obecnie w większości krajów europejskich -w tym również w Polsce- państwowym geodezyjnym przestrzennym układem odniesienia stosowanym w pracach geodezyjnych oraz w systemach informacji o terenie. ETRF stanowi 35 stacji bazowych, którym na drodze procesów pomiarowych nadaje się współrzędne elipsoidalne (geodezyjne).
*EUREF -Koncepcję układu związanego z płytą tektoniczną, którego stabilność może być naruszana tylko przez deformacje samej płyty. Geodezyjny układ odniesienia, zwany dalej "EUREF-89", jest rozszerzeniem europejskiego układu odniesienia ETRF na obszar Polski. W EUREF-89 stosuje się Geodezyjny System Odniesienia 1980 (GRS 80). Sieć 11-tu puntków zerowego rzędu. W układzie EUREF-89 mamy już, poza założonymi sieciami: EUREF-POL i jej dogęszczeniem POLREF (11+348 punktów), wyrównaną ponownie sieć klasy I, wyznaczoną metodami klasycznymi (nie satelitarnymi). Zakończono też całkowicie prace nad wyznaczeniem współrzędnych punktów osnowy szczegółowej II klasy, która podobnie jak klasyczna osnowa podstawowa, została ponownie wyrównana w skali całego kraju, łącznie z obszarem GOP i ROW - ten obszar wymagał osobnego potraktowania. Z uwagi na to, że wyrównania tych sieci realizowane były w układzie płaskim 1992 współrzędne w układzie EUREF-89 to współrzędne: B iL. UKŁAD WSPÓŁRZĘDNYCH PŁASKICH PROSTOKĄTNYCH "2000"-*Układ współrzędnych płaskich prostokątnych "2000" jest utworzony na podstawie matematycznie jednoznacznego przyporządkowania punktów powierzchni Ziemi odpowiednim punktom na płaszczyźnie według teorii odwzorowania kartograficznego Gaussa-Krügera. *Obszar kraju dzieli się na cztery pasy południkowe o szerokości 3° długości geograficznej każdy i o południkach osiowych: 15°, 18°, 21° i 24° długości geograficznej wschodniej, ponumerowane odpowiednio numerami: 5, 6, 7 i 8. Podział obszaru kraju na pasy odwzorowania układu "2000" przedstawia rysunek. *Współczynnik zmiany skali w południku osiowym każdego pasa południkowego równa się 0.999923. *Punkt przecięcia się obrazu równika z obrazem południka osiowego otrzymuje współrzędną x= 0, a punkty leżące na południku osiowym współrzędną y= 500.000 m. W celu jednoznacznego określenia położenia punktu przed współrzędną y podaje się numer pasa południkowego, co dla przykładu punktów leżących na południku osiowym oznacza: +5.500.000 m przy południku Lo = 15°; +6.500.000 m przy południku Lo = 18°; +7.500.000 m przy południku Lo = 21°; +8.500.000 m przy południku Lo = 24°. UKŁAD WSPÓŁRZĘDNYCH PŁASKICH PROSTOKĄTNYCH "1992"- *Układ współrzędnych płaskich prostokątnych "1992" jest utworzony na podstawie matematycznie jednoznacznego przyporządkowania punktów powierzchni Ziemi odpowiednim punktom na płaszczyźnie według teorii odwzorowania kartograficznego Gaussa-Krügera. *Układ "1992" określają następujące parametry: +południk osiowy L = 19° długości geograficznej wschodniej; +pas południkowy o szerokości obejmującej cały obszar kraju; +współczynnik zmiany skali 0.9993 w południku osiowym; +punkt przecięcia się obrazu równika z obrazem południka osiowego otrzymuje współrzędną x = -5.300.000m, a punkty leżące na południku osiowym współrzędną y = 500.000 m. 4. Omów warunki zakładania osnów pomiarowych technikami GNSS. Do zakładania osnowy pomiarowej techniką GNSS wykorzystuje się: - metodę pomiarów statycznych i szybkich statycznych, w nawiązaniu do najbliższych stacji systemu ASG-EUPOS, przy wykorzystaniu serwisu POZGEO D albo do lokalnej stacji referencyjnej spełniającej warunki punktu nawiązania geodezyjnego; - metodę pomiarów RTK GNSS przy wykorzystaniu serwisu NAWGEO systemu ASG. Minimalne warunki RTK: a) odbiornik powinien pracować w trybie precyzyjnym RTK, b) odbiornik powinien wyznaczać pozycję w oparciu o minimum 5 satelitów GNSS c) odbiornik powinien wyznaczać pozycję w oparciu o satelity znajdujące się powyżej 10° nad horyzontem d) odbiornik powinien wyznaczać pozycję przy wartości współ. PDOP <6.0 e)2 , niezależny pomiar wykonanyo metodą RTK, metoda statyczną lub metoda klasyczną // Punkty osnowy pomiarowej sytuacyjnej i wysokościowej należy mierzyć co najmniej odbiornikami L1/L2 oraz: a) odbiornik powinien wyznaczać pozycję w oparciu o minimum 6 satelitów GNSS b) odbiornik powinien uwzględniać poprawki sieciowe lub poprawki ze stacji referencyjnej oddalonej nie więcej niż 5km c) parametr PDOP powinien być mniejszy lub równy 3 d) odchylenie standardowe pozycji dla składowej poziomej powinno być mniejsze lub równe +-0,02m e) dla interwału zapisu pozycji co 1s. czas trwania pomiaru powinien wynosić co najmniej 30 sekund f) w przypadku umieszczenia anteny GNSS na tyczce zaleca się wykorzystanie podpórek do tyczki na czas wykonywania pomiaru. 5. Do czego służy i co zawiera standard RTCM? Standard transmisji poprawek różnicowych systemu GPS dla pomiarów DGPS/RTK. Poprawki RTCM wysyłane ze stacji referencyjnej do odbiornika RTCM są przekazywane w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem kodu C/A. Zawartość standardu: - dane przesyłane w kolejnych depeszach przesyłanych z różną prędkością; - depesze mogą być transmitowane drogą radiową lub internetową; - każda depesza składa się : *header - nagłówek (typ depeszy, czas, długość depeszy); *body - depesza binarna (dane dla każdego typu danych) 6. Wymień różnice pomiędzy standardem RTCM2 a RTCM3 Standard RTCM 2: -szybkość 5 kbit/s; -zapewnia poprawki do współrzędnych; - działa tylko na odległość 50 km; -potrzeba niewielkiej ilości danych; -korekty obserwacji; - zapis od 1. // Standard RTCM 3: - szybkość 2 kbit/s; - obsługuje sygnał L2C i L5; - potrzebuje transferu danych z systemu GLONASS i GALILEO; - zapis od 1000. 7.Opisz rolę powierzchniowych systemów GNSS w realizacji układu odniesienia. Układ odniesienia w rozumieniu zbioru punktów powiązanych z Ziemią, jest obiektem dynamicznym, poddanym stałym obserwacjom. Stanom epokowym sieci stacji ITRF / ETRF przypisuje się indeks epoki obserwacyjnej. Celem ujednolicenia pomiarów geodezyjnych, obserwacje aktualne, dotyczące wyznaczeń położeń punktów, redukuje się do umownego stanu początkowego. w Polsce, obowiązuje redukcja pomiarów poziomych do epoki ETRF'89. Państwowe osnowy geodezyjne, poziome i trójwymiarowe są dowiązane do punktów sieci europejskiej w układzie ETRF'89. Systemy powierzchniowe: 1 - postprocessing Pomiary statyczne o dokładności mm-cm służący do przestrzennego określenia punktu w oparciu o zarejestrowane w określonym okresie czasu w pamięci odbiornika dane obserwacyjne z systemu GNSS oraz obliczenia wsp i wys punktów w trybie post-process.// 2 - RTN Pomiary RTK i DGNSS o dokładności cm-dm-m. Pomiar czasu rzeczywistego również służy do przestrzennego określenia punktu z tą różnicą, że współrzędne określane są w oparciu o poprawki przesyłane w czasie rzeczywistym. 8. Omów koncepcje i warunki prawne działania systemu ASG EUPOS w Polsce? Warunki prawne: *Projekt nowelizacji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych; *WYTYCZNE TECHNICZNE G-1.12 Pomiary satelitarne oparte na systemie precyzyjnego pozycjonowania ASGEUPOS; * „Prawo geodezyjne i kartograficzne”; *Wytyczne Techniczne G-4.1: 2007 "Pomiary sytuacyjne i wysokościowe metodami bezpośrednimi"; *Instrukcja Techniczna O-3/O-4 „Prowadzenie państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz kompletowanie dokumentacji prac geodezyjnych i kartograficznych”. //Rola i miejsce systemu ASG-EUPOS Koncepcja założenia europejskiej sieci stacji referencyjnych EUPOS - Wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji to system wielofunkcyjnych stacji, służących do wyznaczania pozycji punktów geodezyjnych i nawigacji obiektów ruchomych.. W Polsce jest nawiązaniem do aktywnych punktów osnowy I klasy. Punkty odniesienia stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS stanowią osnowę geodezyjną. Jest to sieć naziemnych stacji referencyjnych ASG-EUPOS wraz z punktami sieci EUREF-POL i POLREF, jako osnowa podstawowa. Realizuje stabilny i jednolity układ odniesienia na obszarze Polski system ASG-EUPOS stanowi część środkowo-europejskiego systemu precyzyjnego pozycjonowania EUPOS i jest w pełni zgodny z jego standardem. 9. Omów zastosowanie serwisów czasu rzeczywistego ASG EUPOS. NAWGEO- najdokładniejszy, poprawki z pojedynczej stacji RTCM 2.3, 3.1,powierzchniowe VRS, FKP, MAC. Transmisja: Internet, GPRS. L1/L2. 0,03m Hz, 0,05mV. Pomiary syt-wys i katastralne. KODGIS - poprawki DGNSS 0,25m L1/L2. 1,5m L1. GIS i nawigacja NAWGIS - poprawki DGNSS 3,0m L1, GIS i nawigacja. 10. Omów zastosowanie serwisów post-processingu ASG-EUPOS POZGEO - umożliwia wysłanie pliku obserwacyjnego do automatycznych obliczeń. Po weryfikacji przesł. pliku i wykonaniu obliczeń, użytkownik otrzymuje raport z obliczeń ze współrzędnymi wyznaczanego punktu w obecnie funkcjonujących polskich układach odniesienia. POZGEO przeznaczony jest do obliczeń w trybie post-processingu obserwacji GPS wykonywanych metodą statyczną. Do obliczeń wykorzystywane są obserwacje fazowe z odbiorników L1 i L2, przekonwert. do ustalonego formatu danych obserwacyjnych. Dostęp do serwisu - poprzez stronę www systemu. Po zalogowaniu się użytkownik może przesłać dane za pomocą przygotowanego formularza zgłoszeń. Po przesłaniu pliku obserwacyjnego, jest on sprawdzany pod względem poprawności formatu, a następnie przekazywany do aplikacji automatycznego postprocessingu realizowanego poprzez Automatic Postprocessing Software for Trimble Application. Oprogramowanie prowadzi obliczenia bazując na podwójnych różnicach obserwacji fazowych. Dodatkową cechą oprogramowania jest korzystanie z absolutnych kalibracji dla anten GPS. Obliczenia dla przesłanych plików wykonywane są w oparciu o 6 najbliższych stacji referencyjnych, do których wyznaczone wektory spełniają określone kryteria dokładnościowe. Na ich podstawie realizowane jest wyrównanie, którego wynikiem są współrzędne stacji w układzie ETRF2000 (ang. European Terrestrial Reference Frame). Dodatkowo współrzędne są przeliczane do układów 2000, 1992 oraz 1965. w zależności od daty wprowadzenia pliku obserwacyjnego do obliczeń używane są orbity nawigacyjne, IGS-rapid lub IGS-final. Obliczenia w serwisie POZGEO wykonywane są dla plików obserwacyjnych spełniających kryteria: - format RINEX v2.x - Obliczenia w serwisie POZGEO prowadzone są dla obserwacji statycznych wykonanych do 4 satelitów GPS. - Maks rozmiar pliku do obliczeń wynosi 17 MB. - Pliki obserwacyjne powinny być dłuższe niż 15 minut i krótsze niż 24 godziny. POZGEO D- dla użytkowników obeznanych z metodyką opracowania obserwacji satelitarnych. Jego zadaniem jest udost. plików obs. ze stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS oraz utw. wirt. stacji referencyjnych, na podstawie parametrów zadanych przez użytkownika. Parametry użytkownika dotyczą wyboru stacji ref, określenia daty obs., długości sesji oraz interwału rejestracji. W przypadku stacji wirt. należy dodatkowo określić współrzędne, dla których ma być wygenerowana. POZGEO D realizowany jest poprzez stronę systemu ASG-EUPOS. Przygotowane przez system pliki obs. pozostawiane są na serwerze do pobrania lub wysyłane są na e-mail. Formaty - RINEX 2.1x oraz skompresowany Compact RINEX (Hatanaka). Ze względu na dodatkową możliwość wygenerowania wirtualnych stacji referencyjnych, użytkownik może opracować dane obserwacyjne w oparciu o dwa podejścia. Pierwsze jest klasycznym przykładem dla postprocessingu, w którym stacje referencyjne ASG-EUPOS stanowią nawiązanie dla sieci wyznaczanych wektorów. Dokładność uzależniona jest od klasy sprzętu pomiarowego, środowiska pomiarowego oraz długości sesji obserwacyjnej. Drugie podejście wykorzystujące wirt. stacje referencyjne, pozwala na obliczenie wektorów dla krótkich sesji obs. Dokładność wyzn. wektora pozostaje w zależności od jego długości i czasu obserwacji. W przypadku krótkiej sesji istnieje możliwość skrócenia wyznaczanych wektorów poprzez utworzenie w otoczeniu wyznaczanego punktu wirtualnych wekt. opracowywanej sieci. Takie nawiązanie nie będzie już dokładnościowo tej samej klasy co punkty stacji referencyjnych. W przypadku generowania wirtualnych stacji referencyjnych należy pamiętać że plik obserwacyjny jest przygotowywany w oparciu o najbliższą stację referencyjną (przejmuje także charakterystykę jej anteny). Aby zagwarantować poprawność obliczeń należy tak wybierać współrzędne stacji wirtualnych aby były generowane w oparciu o różne stacje fizyczne. Serwisy post-processingu, pod względem otrzymywanych dokładności, są alternatywą dla serwisu NAWGEO w terenach o niewystarczającym zasięgu sieci GPRS. 11. Podaj zasady działania niwelacji satelitarnej i opisz od czego zależy jej dokładność Niwelacja satelitarna polega na przeliczeniu wysokości geoidy( pomierzonych metodami GNSS) w państwowym systemie odniesien przestrzennych Kronsztad 86. Realizuje się ją poprzez wyznaczenie odstępu geoidy do elispoidy, która jest niezbędna do realizacji wzoru : Hn=He-N. Gdzie He- wysokość elipsoidalna, hn- wysokość normalna, N - odstęp geoidy od elipsoidy. W Polsce GEOIDA NIWELACYJNA 2001, jest to model siatki kwadratów, której każdy węzeł ma wyznaczony odstęp elipsoidalny. Dzięki tym wartością metodą interpolacji można wyznaczyć odstęp elipsoidalny w dowolnym punkcie modelu. Dokładność zależy od: czasu pomiaru, dokładności pomiaru, wysokości anteny, dokładności przeniesienia wysokości, metodyki pomiaru, przyjętego modelu tropo- i atmosfery, długości wektorów, zasłonięcia horyzontu, użytej efemerydy w postprocessingu, geometrii sieci, dokładności pkt nawiązania. 12. Jak rozumiesz pojęcie zintegrowanej sieci geodezyjnej opartej o ASG EUPOS? System ASG-EUPOS jest wielofunkcyjnym systemem pozycjonowania satelitarnego, opartego na powierzchniowej sieci stacji referencyjnych GNSS. Stacja ASG-EUPOS jest to naziemna stacja referencyjna systemu ASG-EUPOS, stanowiąca punkt podstawowej osnowy geodezyjnej I klasy pod względem dokładności równoważną punktom sieci POLREF- stacje rozmieszczone co około 70 km - do sieci stacji referencyjnych włączone zostały istniejące stacje EPN i IGS - współrzędne stacji w systemie ETRS89 oraz układach państwowych - grupy stacji referencyjnych: 81 stacji krajowych z modułem GPS, 18 stacji krajowych z modułem GPS/GLONASS, 22 stacje zagraniczne, 2 centra zarządzania ( Warszawa i Katowice). Przenoszenie na obszar Polski geodezyjnego systemu odniesienia ETRS89, którego realizacją jest układ odniesienia ETRF'89 ( EUREF), odbywa się poprzez sieć stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS i punktów podstawowej osnowy geodezyjnej EUREF-POL i POLREF za pośrednictwem obserwacji satelitarnych GNSS. Na terenie Polski znajduje się 11 punktów sieci EUREF-POL, do których dowiązane są 364 punkty sieci POLREF System EUPOS: - wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji - 16 państw centralnej i wschodniej Europy - zachowany jednolity standard techniczny i wymiana danych ze stacji przygranicznych - system odniesienia ETRS'89 i narodowe systemy współrzędnych 13. Wymień serwisy ASG-EUPOS i przyporządkuj im prace geodezyjne, które można z ich pomocą wykonać -POZGEO serwis automatycznych obliczeń w trybie postprocessingu obserwacji GPS wykonywanych metodą statyczną, umożliwiający wyznaczenie współrzędnych w państwowych systemie odniesień przestrzennych prace: poziomej osnowy pomiarowej. -POZGEO D serwis udostępniania zbiorów obserwacji satelitarnych GNSS w wybranych przez użytkownika stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS, a także obserwacji interpolowanych dla pozycji określonej przez użytkownika prace:zakładanie osnów poziomych NAWGEO serwis obejmujący udostępnianie poprawek RTK, umożliwiający wyznaczenie pozycji poziomej z błędem średnim nie przekraczającym ±0,03m i wysokości ±0,05m przy wykorzystaniu odbiornika L1/L2. prace: *punkty osnowy pomiarowej i wysokościowej, szczegóły sytuacyjne będące przedmiotem ewidencji gruntów i budynkó1 oraz punkty dostosowania wykorzystane w transformacji *szczegóły sytuacyjne należące do I grupy dokładnościowej *szczegóły sytuacyjne należące do II grupy dokładnościowej *szczegóły sytuacyjne należące do III grupy dokładnościowej *pomiar ekscentryczny pkt niedostępnych do pomiaru RTK- KODGIS serwis obejmujący udostępnianie poprawek DGNSS, umożliwia wyznaczenie współrzędnych z błędem średnim nie przekraczającym ±0,25m przy wykorzystaniu z odbiorników L1/L2 oraz nie przekraczającym ±1,5m przy wykorzystaniu odbiorników L1 -NAWGIS serwis obejmujący udostępnianie poprawek DGNSS, umożliwiający wyznaczenie współrzędnych z błędem średnim nie przekraczającm ±3,0m przy wykorzystaniu odbiorników L1.Minimalne warunki pomiaruDGNSS(czyli kod gis i nawgis):*szczegóły należące do II grupy dokładności pomiaru sytuacyjnego *szczegóły należące do III grupy dokładności pomiaru sytuacyjnego 14. Jak widzisz dalszy rozwój systemów GNSS? (wizja Kapłona) * zwiększenie liczby satelitów, ze wzgl na ograniczoną dostępność sygnału (sygnał będzie odbierany z każdego miejsca na Ziemii)* wzrost ilości dostarczanych informacji poprzez zwiększenie liczby częstotliwości L1, L2, L5 i inne; poprzez pomiary na kilku częstotliwościach eliminujemy błędy (nie wszystkie)-zwiększa to dokładność*odchodzenie od rozwiązań sieciowych w kierunku PPP (przestrzenne wcięcie wstecz), które wykorzystują obserwacje kodowe i fazowe; możliwa eliminacją błędów: zegara, satelitów i odbiornikówpodniesieniu dokładności pomiarów wysokościowychpoprzez wykorzystanie systemu GBAS w celu wyznaczenia poprawki troposferycznej w pomiarach RTK *dla geodetów w najbliższym czasie nic się nie zmieni *system GALILEO ma szanse na funkcjonowanie dopiero w roku 2019-2020* w ASG-EUPOS zostanie powszechnie wprowadzony system GLONASS- zwiększenie dostępności satelitów 15.Omów różnicę między pomiarami DGNSS a RTK. 1)Różnica między metodami wynika ze sposobu pomiaru pseudodległości do satelity- pomiary kodowe dla DGNSS i fazowe dla RTK. Do pomiarów RTK wykorzystujemy odbiorniki L1/L2 natomiast DGNSS można wykorzystywać odbiorniki L1/L2 lub L1. 2)Dla współrzędnych uzyskanych metodą pomiaru RTK mamy poprawki RTK uzyskane z seriwu NAWGEO, a dla współrzędnych uzyskanych metodą pomiaru DGNSS mamy poprawki DGNSS uzyskane z serwisu KODGIS lub NAWGIS. 3)Poprawki udostępniane przez te serwisy różnią się dokładnością, dlatego metody pomiaru RTK i DGNSS dzielimy ze względu na ich wykorzystania w pomiarach geodezyjnych. // NAWGEO: współrzędne x,y ze średnim błędem nie większym niż 0,03m oraz wysokości z błędem nie większym niż 0,05m przy wykorzystaniu odbiornika L1/L2 RTK. KODGIS: współrzędne x,y ze średnim błędem nie większym niż 0,25m przy wykorzystaniu odbiornika L1/L2 RTK i 1,5m przy wykorzystaniu odbiornika L1. NAWGIS wspołrzędne wyznaczone z błędem średnim nie większym niż 3,0m przy wykorzystaniu odbiornika L1 // 4)Metodą pomiaru RTK można mierzyć: * punkty osnowy pomiarowej sytuacyjnej i wysokościowej, szczegóły sytuacyjne będące przedmiotem ewidencji gruntów i budynków oraz punkty dostosowania wykorzystywane w transformacji * szczegóły sytuacyjne należące do I grupy dokładnościowej. * szczegóły II i III grupy. Metodą pomiaru DGNSS można mierzyć: * szczegóły II i III grupy. 16.Omów różnicę między RTK a RTN W pomiarach RTK (real time kinematic- metodzie kinematycznej czasu rzeczywistego) należy zachować bezpośrednią łączność między stacją bazową a odbiornikiem ruchomym. Informacje ze stacji bazowej w postaci obserwacji lub poprawek do obserwacji są przesyłane do odbiornika ruchomego, gdzie następuje proces opracowania i wyznaczenia pozycji. Opracowanie obserwacji ze stacji bazowej oraz odbiornika ruchomego następuje bezpośrednio w terenie w przenośnym komputerze. Metoda bazuje na algorytmie OTF. Metoda Wymaga widoczności minimum 5 satelitów powyżej 150. W pomiarach RTN rolę stacji bazowej przejmuje sieć stacji permanentnych przesyłających dane obserwacyjne w czasie rzeczywistym do Centrum Zarządzania. Oprogramowanie sterujące w Centrum Zarządzania przetwarza dane ze stacji tworząc albo poprawki powierzchniowe wysyłane do użytkownika, albo obserwacje z Wirtualnej Stacji Referencyjnej (VRS). Zaletą systemu powierzchniowego RTK jest możliwość pracy z jednym odbiornikiem ruchomym. Odległości między stacjami według obecnych warunków oprogramowania Centrum Zarządzania mogą wynosić 70-80 km, a otrzymywane dokładność i niezawodność wyznaczenia pozycji jest wyższa niż dla typowych pomiarów RTK. 17. Państwowego Systemu Odniesień Przestrzennych - stanowi geocentryczny, trójwymiarowy, europejski ziemski system odniesienia ETRS89. Przenoszenie na obszar Polski ETRS89 odbywa sie poprzez siec stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS i punktów podstawowej osnowy geodezyjnej EUREF-POL i POLREF za posrednictwem obserwacji satelitarnych GNSS: 1. Geodezyjny układ odniesienia - Geodezyjny układ odniesienia, zwany dalej ”EUREF-89” (ETRF-89), jest rozszerzeniem europejskiego układu odniesienia ETRF na obszar Polski, w wyniku kampanii pomiarowej EUREF-POL 92. W EUREF-89 stosuje sie Geodezyjny System Odniesienia 1980 (GRS 80). 2. Układ wysokości - wartosci geopotencjalne podzielone przez przecietne wartosci przyspieszenia normalnego siły ciezkosci, zwane ”wys normalnymi”, odniesione do śr poziomu M. Bałtyckiego w Zatoce Finskiej, wyznaczonego dla mareografu w Kronsztadzie koło Sankt Petersburga. 3. Układ współrzędnych płaskich prostokątnych „2000” (mapa zasadnicza) - wg teorii odwzorowania kartograficznego Gaussa-Krügera. Obszar kraju dzieli się na cztery pasy południkowe o szerokości 3̊ długości geograficznej każdy i o południkach osiowych 15̊, 18̊, 21̊ i 24̊ dług geogr wsch, ponumerowane 5, 6, 7 i 8. Współcz zmiany skali w południku osiowym każdego pasa południk równa się 0,999923. Pkt przecięcia się obszaru równika z obszarem południka osiowego otrzymuje współrz x = 0, a pkty leżące na południku osiowym y = 500 000 + LO/3*1000000. 4. Układ współrzędnych płaskich prostokątnych „1992”, wg teorii odwzorowania Gaussa-Krügera. Pas południkowy o szer obejmującej cały obszar kraju, o południku osiowym 19̊ dług geogr wsch. Współcz zmiany skali 0,9993 w południku osiowym. Pky przecięcia się obrazu równika z obrazem południka osiowego otrzymuje współrz x = - 5 300 000m, a pkty leżące na południku osiowym y = 500 000. 18. Przepisy prawa geodezyjnego odnoszące się do pomiarów GNSS - 1.Konstytucja RP- def. ukłąd i kompetencje instytucji państwowych na rzecz których wykonuje się prace 2.Ustawy: -z dn. 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i Kartograficzne(tekst jednolity Dz. U. z 2010r. nr 193, poz.1287) -z dn. 4.03.2010r. o iinfrastrukturze informacji przestrzennej( dz. U. z 2010r. nr 76, poz.489) 3. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz. Instrukcje: -G-4 (2011), O-1, O-3, G-1, G-2, G-3. Wytyczne techniczne: -G-1.5, G-1.9, G-1.10, G-2.1, G-2.2, G-3.1, G-3.2. Zalecenia techniczne G-1.10- pomiary satelitarne GNSS oparte na systemie stacji referencyjnych