Powtórzenie materiału

1. Co to jest pedagogika społeczna (def.)?

pedagogika społeczna jest nauką praktyczną, rozwijającą się na skrzyżowaniu nauk o człowieku, biologicznych i społecznych z etyką i kulturoznawstwem ( teorią i historią kultury) dzięki własnemu punktowi widzenia. Można go najkrócej określić jako zainteresowanie wzajemnym stosunkiem jednostki i środowiska, wpływem warunków bytu i kręgu kultury na człowieka w różnych fazach jego życia, wpływem ludzi na zapewnienie bytu wartościom przez ich przyjęcie i krzewienie oraz przetwarzanie środowisk siłami człowieka w imię ideału.

2. Określ przedmiot zainteresowań pedagogiki społecznej

• środowiska wychowania naturalnego - rodzina, grupy rówieśnicze;

• środowiska wychowania instytucjonalnego;

• rodzina;

• sieroctwo - naturalne, społeczne;

• różne możliwości kompensacji sieroctwa:

• dysfunkcjonalność rodziny - bezrobocie, bieda, problem alkoholowy, skłócona rodzina, przemoc;

• sytuacja dziecka w rodzinach dysfunkcyjnych;

• obraz dzieciństwa współczesnych dzieci;

• problematyka czasu wolnego dzieci i młodzieży:

• media i multimedia w życiu współczesnego człowieka:

• środowisko lokalne;

• edukacja międzykulturowa, np. Kurs Liderów Pedagogiki Międzykulturowej w Zakresie Edukacji Polsko-Wietnamskiej[1];

• wartości - system, jego zmiana;

• sądownictwo, policja, ośrodki zdrowia jako teren oddziaływań społeczno-wychowawczych.

3. Jak kształtowały się początki pedagogiki społecznej?

Pedagogika społeczna rozwinęła się na zachodzie w połowie XIX wieku. W Polsce jej rozwój przypada na okres międzywojenny (1908 - 1910). Twórczynią pedagogiki społecznej jest Helena Radlińska.

4. Wymień prekursorów pedagogiki społecznej i ich dzieła

socjalista utopijny R. Owen
J. Henryk Pestalozzi
F. Znaniecki
A. Disterweg

5. Scharakteryzuj początki polskiej pedagogiki społecznej

„Praca oświatowa. Jej zadania, metody , organizacja” Podręcznik opracowany staraniem Uniwersytetu Ludowego im. A. Mieckiewicza (1913) pod redakcją Heleny Radlińskiej.

1966- „Wprowadzenie do Pedagogiki Społecznej” Ryszard Wroczyński.

Prekursorką pedagogiki społecznej była Helena Radliska. W 1937 pojawia się publikacja pod tytułem "Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych". Radlińska redaktorką, była też autorką „egzaminu z pedagogiki społecznej”. Okres międzywojenny - chęć odzyskania niepodległości, także w dużej mierze przyczyniły się do kształtowania się pedagogiki społecznej.

6. Wymień podstawowe pojęcia z obszaru pedagogiki społecznej.

Patrz pytanie numer 2.

7. Jak rozumiane jest pojęcie „środowiska” w pedagogice społecznej?

wg. R. Wroczyńskiego:

Środowisko to składniki struktury otaczającej człowieka, które działają jako system bodźców i wywołują określone reakcje psychiczne.

inna definicja:

- zespół warunków, zdarzeń i sytuacji społecznych. których dopełnieniem jest osobowość i cechy podmiotowe człowieka, jego doświadczenie życiowe, tworzące niepowtarzalny system wzajemnych wpływów i oddziaływań.

8. Wymień kryteria klasyfikacji środowiska.

1) genetyczne
środowisko pierwotne (naturalne) i wtórne (intencjonalne)
2) rodzaj bodźców
3) cechy terytorialne
wieś
miasto
4) dynamizmy
bios - (rytm życia biologicznego) wyposażenie genetyczne, predyspozycje psychiczne, wszystko co dziedziczymy po przodkach, talenty zdolności, skłonności do chorób
etos - siła społecznej obyczajowości i moralności zbiorowej, urabiająca kształt biosu przy pomocy przymusu, nacisku, presji opinii publicznej, kontroli, sankcji karnych itp. form życia społecznego. (socjalizacja)
agos - siła działania moralnego i umysłowego autorytetu wychowawców, jako ludzi najlepszych danego społeczeństwa i środowiska. Wychowawcy mają wyprowadzać wychowanka ze stanu przeciętności do wyższej kultury, mają go zbliżać do ideału,
los - siła najbardziej nieobliczalna, wpływa na człowieka, zaburza jego sens życia

9. Wymień i krótko scharakteryzuj podstawowe funkcje rodziny w aspekcie przemian cywilizacyjnych.

Funkcje rodziny:

-prokreacyjna
-seksualna
-opiekuńcza
-wychowawczo-socjalizacyjna
-emocjonalno-ekspresyjna
-ekonomiczno-materialna
-stratyfikacyjna
-integracyjno-kontrolna
-rekreacyjno-towarzyska

zmiany:

na przykładzie funkcji emocjonalno - ekspresyjnej:

kiedyś małżeństwa zawierane były odgórnie, w ramach umowy miedzy rodzicami pana młodego i panny młodej. Dziś małżeństwa zawierane są z szeroko pojętej "miłości" co jednak powoduje ich mniejsza trwałość i większy odsetek rozwodów. konkluzja - małżeństwa z rozsądku są bardziej żywotne i nie podlegają takiej chwiejności emocjonalnej jak te zawierane pod wpływem "uczucia" .

10. Wskaż podstawowe zjawiska kryzysowe, które dotykają rodzinę

• -rozpad naturalnych wspólnot wychowawczych
  -brak wsparcia społecznego ze strony rodziny
  -ciężar wychowania położony na instytucje głównie na szkołę, co prowadzi do nadmiernej ingerencji sfer publicznych w rodzinę
  -zmiany w tradycyjnym podziale ról w rodzinie, wywołane np. aktywizacją zawodową kobiet, co dalej prowadzi do ograniczenia prokreacji, późniejszego czasu urodzeń dzieci(dziecka)
  -wyjazdy zarobkowe rodziców za granicę, dzieci wychowywane przez innych członków rodziny, bądź eurosieroctwo
  -zmiany w stylu życia: nastawienie na konsumpcjonizm, konieczność zaspokajania wybujałych potrzeb, co często rodzi frustrację
  - występowanie zjawisk patologicznych, uzależnień(alkoholizm w rodzinie)
  -bezrobocie

11. Wymień alternatywne formy życia rodzinnego

1. rodzina homoseksualna
   2. kółko przyjacielskie
   3. rodzina układanka
   4. samotność
   5. dinks (double income no kids)
   6. rodzina "nomadyczna"
   7. samotne rodzicielstwo
   8. rodzina dwustopniowa
   9. kohabitacja bez małżeństwa

12. Scharakteryzuj rodzinne i instytucjonalne formy opieki

zastępczej

1. Dom Dziecka

2. Ognisko wychowawcze

3. Ośrodek szkolno- wychowawczy

4. Pogotowie Opiekuńcze

5. Policyjna Izba Dziecka

6. Rodzina zastępcza

7. Rodzinny dom dziecka

8. Rodzina adopcyjna

9. Ośrodek adopcyjno- opiekuńczy

10. Wioska dziecięca

13. Scharakteryzuj kierunki przemian polskiego systemu edukacyjnego po roku 1989.

Zmiana systemu oświaty poprzez wprowadzenie 3 letnich gimnazjów. Szkoła podstawową zredukowano do 6 lat a liceum do 3lat. Szkoły finansowane przez samorządy lokalne. Zmiana systemu egzaminów: egzamin po szkole podstawowej, gimnazjum. Zastąpienie starej matury nową.

14. Wymień czynniki równego startu szkolnego

• - podobne wyposażenie każdej ze szkół
  - kompetentna i doświadczona kadra pedagogiczna
  - rozwinięty system stypendialny
  - jasno sprecyzowana i przestrzegana podstawa programowa dla każdego z przedmiotów
  - zapewniona komunikacja szkoła- dom dla każdego dziecka
  - koła naukowe rozwijające zainteresowania/ profilowane klasy
  - psycholog i opieka medyczna w każdej szkole

15. Scharakteryzuj zjawiska patologiczne, które dokonują się na terenie szkoły

-bójki i pobicia

-kradzieże

-zjawisko „fali”

-dyskryminacja młodzieży odmiennokulturowej

16. Wymień pożądane cechy u nauczyciela

wykształcony, uczciwy, cierpliwy, tolerancyjny, umiejący nawiązać kontakt, umiejący dobrze zorganizować czas, kompetentny w sensie metodycznym i teoretycznym

17. Wymień dziedziny życia, które odróżniają młodzież od świata dorosłych

- praca

-finanse

-działania prawne?

18. Wymień cechy młodzieży w ujęciu psychologicznym

Pojęcie młodzieży odnosimy w psychologii przede wszystkim do okresu dorastania. Okres ten jest ogromnie zróżnicowany u różnych osób i trudno wyznaczyć granice wiekowe dotyczące wszystkich jednostek w danej kulturze. W celach porządkowych przyjęto jednak granice między 13 a 18 rokiem życia. Początek tego okresu wyznaczają zmiany natury anatomiczno-fizjologicznej, jakie zachodzą w organizmie. One właśnie sygnalizują rozpoczęcie fazy dorastania. Fazę tę kończy osiągnięcie biologicznej dojrzałości: zdolności do dawania życia. Fazę pierwszą nazywa się także fazą pokwitania lub pubertalną.

Fazę drugą wyznaczają zmiany w sferze psychicznej, przede wszystkim w obrazie własnej osoby. Zakończenie tej fazy wiąże się z osiągnięciem dojrzałości psychicznej, czyli ze zdolnością do decydowania o sobie, odkryciem sensu własnego istnienia i odnalezieniem własnej tożsamości.

19. Charakterystyka młodzieży w ujęciu socjologicznym

Odniesienie do koncepcji typu kultur M. Mead - kategoria ta pojawiła się w fazie kofiguratywnej, czemu towarzyszyły różnego rodzaju bunty społeczne, kulturowe, a czasem i polityczne. W chwili obecnej (faza kultury prefiguratywnej) - młodzież znowu zanika, posiadając często większe kompetencje radzenia sobie z wymogami współczesności od dorosłych, uczy tych, od których dotąd się uczyła (kultura postfiguratywna). lub z nimi walczyła o dopuszczalność, a czasem dominację własnej opcji świata (kultura kofiguratywna).
Cechy:
• Młodzież, częściej sięga po zastępcze sposoby realizacji własnych potrzeb (przestępczość, subkultury)
• pozbawiona korzeni, perspektyw, z którą nie próbuje się rozmawiać - narażona jest na kryzysy.
• Nowe zagrożenie - uzależnienie od komputera, Internetu i agresywnych gier komputerowych. Cechy młodzieży komputerowej: agresywność, wrogość, nieliczenie się z normami społecznymi, zaburzenie więzi społecznych, impulsywność w działaniu, obojętność emocjonalna, orientacja życiowa typu „mieć”.
• Wzrost szeroko rozumianych wartości konsumpcyjnych.
• Widoczny zwrot w kierunku wartości indywidualistycznych
• Silna subiektywizacja religii i wiary, miotanej kryzysami religijnymi - wybiórcza, niespójna, selektywna i zmienna, bezkierunkowa.
• cele w postaci praktycznych zadań (np. zdobycie wykształcenia, zawodu, pracy)
• Młodzież sądzi, że ludzie niewątpliwie mogą wpływać na kształt świata - wiąże się ze zdobywaniem wykształcenia, a dzięki temu pozycji zawodowej
• Bezideowość
• Światopogląd wykazuje cechy niespójności.
• Indywidualizm
• Młodzież czuje się sprawcą działań zarówno w kontekście odnoszonych sukcesów i porażek
• poczucie bezsensu i bezradności
• poczucie anomii

20. Pojęcie grupy rówieśniczej w pedagogice społecznej

Jest to organizm społeczny wyróżniony spośród innych nie ze względu na cechę demograficzną - wieku, lecz ze względu na ty więzi, bliskie, nacechowane wzajemną aprobatą uczestnictwo.

21. Rodzaje przywództwa i typy grup młodzieżowych

Typy grup:

1.dziecięce grupy zabawowe , bandy

2.młodzieżowe paczki, kliki,

3.młodzieżowe grupy dewiacyjne (gangi, bandy przestępcze)

Rodzaje przywództwa:

-autorytarnie

-demokratycznie

-liberalnie

-chaotycznie

22. Wymień znane teorie wyjaśniające przemoc

• teoria frustracja- agresja
  - teoria agresji Bandury
  - teoria anomi
  - teoria wyobcowania
  - teoria uczenia się
  - modelowanie popędów

23. Wymień cechy wspólnot w ujęciu F. Toennisa

1. więzi emocjonalne oparte na pokrewieństwie, przyjaźni, uczuciach
2. przynależność zdeterminowana urodzeniem
3. nieartykułowane, nie spisane cele
4. organizacja nieformalna w wyniku aprobaty społecznej
5. kontrola nieformalna
6. struktura wynikiem tradycji
7. obowiązuje grupowy konformizm
8. typ przywództwa: przodownictwo

24. Wymień cechy stowarzyszeń w ujęciu F. Toennisa.

1.Przynależność jest dobrowolna.

2.Jest grupą zorganizowaną wedle reguł formalnych.

3.Posiada określone cele.

4.Posiada strukturę, organizację wewnętrzną i członków.

5.Kieruje się ustalonymi wzorami zachowań.

6.Posługuje się ustalonymi sankcjami wobec członków.

25. zdefiniuj, podaj synonimy oraz wymień cechy konstytutywne społeczności lokalnej.

SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA (def.): gromada ludzi zamieszkujących ograniczone i względnie izolowane terytorium, posiadających i ceniących wspólną tradycję, wartości i symbole, instytucje usługowe, kulturowe, świadomych jedności, odrębności i gotowości do wspólnego działania, żyjących w poczuciu przynależności i wewnętrznego bezpieczeństwa.

SYNONIMY: środowisko lokalne

CECHY KONSTYTUTYWNE:

-tożsamość etniczna, religijna i kulturowa

-zasada odrębności, izolacji, kontroli grupy nad jednostką i powszechnej identyfikacji członków

-jednolitość (względna) ekonomiczna i zawodowa

Jako elementy konstytuujące społeczność lokalną wymienia się w socjologii:

1. przestrzeń (geograficznie wydzielony obszar) i terytorium (teren zasiedziały przez ludzką populację)

2. zamieszkującą to terytorium zbiorowość

3. społeczne interakcje zachodzące między zamieszkującymi terytorium osobami

4. wspólne więzi ludzi i instytucji, co sprawia że zbiorowość charakteryzuje się wewnętrznym zintegrowaniem, i co z kolei umożliwia podejmowanie wspólnych działań na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów

5. poczucie sentymentu do miejsca zamieszkania

26. Wskaż tendencje przemian współczesnych środowisk lokalnych

Przejście od wspólnot do stowarzyszeń

27. Wymień cechy współczesnych środowisk lokalnych

Środowisko lokalne to gromada ludzi zamieszkujących ograniczone i względnie izolowane terytorium, posiadających i ceniących wspólną tradycję wartości i symbole, instytucje usługowe i kulturowe, świadomych jedności, odrębności i gotowości do wspólnotowego działania, żyjących w poczuciu przynależności i wewnętrznego bezpieczeństwa.

Cechy środowiska lokalnego:

-tożsamość etniczna, religijna i kulturowa

- zasada odrębności, izolacji, kontroli grupy nad jednostką i powszechnej identyfikacji członków

-jednolitość( względna) ekonomiczna i zawodowa

- dominacja więzi rzeczowych nad w. osobowymi
- funkcja socjalizacyjno-wychowawcza środowiska lokalnego
- wyraźny podział na środowisko miejskie i wiejskie pod względem: kulturowym, ekonomicznym itp.
(np. większa kontrola społeczna na wsi niż w mieście, indywidualizm jednostek w mieście)
- rozbicie strukturalne rodziny
- podatność na wpływy

28. Zdefiniuj zjawisko prostytucji oraz określ jego współczesny

charakter

Brak jest jednolitej definicji zjawiska. Najczęściej mianem prostytutki określa się osobę, stale lub dorywczo zaspokajającą potrzeby seksualne przygodnych partnerów w zamian za korzyść materialną (pieniądze, wartościowe rzeczy np. w postaci upominków), bez zaangażowania uczuciowego i praktycznie bez możliwości wyboru partnerów. Prostytucja - sprzedaż usług seksualnych (głównie: odbywanie stosunków płciowych) za pieniądze lub inne korzyści. Osoba oferująca usługi seksualne nazywana jest prostytutką; termin ten odnosi się również do mężczyzn - "męska prostytutka".

Dominują następujące formy prostytucji:
* heteroseksualna,
* homoseksualna,
* biseksualna i tranwestytyczna.
Można wyróżnić też określone typy prostytucji:
* usługi towarzyskie,
* prostytucja w restauracjach i hotelach,
* prostytucja w agencjach towarzyskich, salonach masażu, klubach typu peep-show,
* seks na telefon (callgirls),
* prostytucja "w oknach" - charakterystyczna głównie w Holandii.

29. Zdefiniuj żebractwo jako zjawisko społeczne, wskaż jego rodzaje dawniej i dzisiaj

Żebranie to proszenie w miejscu publicznym o dobrowolne wsparcie.

Wykroczenie stanowi żebranie w sposób oszukańczy lub natarczywy. Natarczywość zachowania przejawia się w zaczepianiu i nagabywaniu przechodniów, uniemożliwianiu im przejścia w celu otrzymania datku. Pod tym pojęciem mieści się również kierowanie wulgaryzmów pod adresem osób, które nie ofiarowały jałmużny. Sposób oszukańczy to wprowadzanie w błąd przechodniów w celu wzbudzenia w nich litości. Zabiegi te mogą polegać na żebraniu w grupie dzieci, symulowaniu kalectwa, umieszczaniu fałszywej informacji o ciężkim stanie zdrowia.

Formy:

• Stacjonarne/domokrążne

• Indywidualne/rodzinne/oparte na powiązaniach typowych dla gangów

• Miejskie/wiejskie

• Okazjonalne/ trwałe

30. Zdefiniuj bezrobocie w kontekście transformacji ustrojowej w Polsce

Bezrobocie w Polsce jest zjawiskiem powiązanym z transformacją ustrojową.

Pojawiło się ono wraz z jej rozpoczęciem, ponieważ transformacja ustrojowa nie tylko wprowadziła zmiany polityczne, ale też gospodarcze. Przejście z gospodarki centralno-planowanej do rynkowej spowodowało upadek wielu przedsiębiorstw państwowych a te, które zostały sprywatyzowane, zaczęły zwalniać pracowników niewykwalifikowanych.

31. Wymień rodzaje bezrobocia oraz jego społeczne skutki

• bezrobocie krótkookresowe - bezrobocie średniookresowe - bezrobocie długookresowe - bezrobocie chroniczne

• bezrobocie jawne - bezrobocie ukryte

• bezrobocie strukturalne - bezrobocie technologiczne

• bezrobocie cykliczne - bezrobocie sezonowe

• bezrobocie klasyczne - bezrobocie neoklasyczne

• bezrobocie frykcyjne - bezrobocie z wyboru

Społeczne skutki:

-wzrost przestępczości

-wzrost liczby rozwodów

-pogorszenie stanu zdrowia psychicznego i fizycznego w społeczeństwie

32. Scharakteryzuj sytuację psychofizyczną człowieka dotkniętego bezrobociem

Faza 1 Antycypacja bezrobocia - pobudzenie, zmiany nastroju, labilność emocjonalna;

Faza 2 Szok po utracie pracy - poczucie klęski, krzywdy, upokorzenie, lęk przed przyszłością, przygnębienie;

Faza 3 Wchodzenie w sytuację bezrobocia i optymizm - efekt urlopu, traktowanie sytuacji jako przejściowej, aktywność, wiara w sukces;

Faza 4 Pesymizm i rezygnacja - negatywne reakcje emocjonalne, problemy zdrowotne i finansowe;

Faza 5 Fatalizm i apatia, dopasowanie do sytuacji - poczucie beznadziejności, dążenie do izolacji społecznej, redukcja oczekiwań życiowych, zainteresowań.

33. Określ zjawisko bezdomności, wskaż jego rozmiary i formy przeciwdziałania

Bezdomność - w ujęciu socjologicznym problem społeczny (zjawisko społeczne), charakteryzujący się brakiem miejsca stałego zamieszkania (brakiem domu).

Brak jest dokładniejszych informacji o skali zjawiska bezdomności w Polsce. Liczbę osób bezdomnych określa się od 30 do nawet 300 tysięcy. W 2002 roku liczba osób korzystających z opieki społecznej wyniosła 31 382 osoby.

Program "Bezdomność", w którym zostały uwzględnione działania o charakterze:

• profilaktycznym - zapobiegające utrwalaniu się i poszerzaniu zjawiska bezdomności, skierowane do najbardziej zagrożonych bezdomnością grup społecznych

• osłonowym - zapobiegające degradacji biologicznej i społecznej osób bezdomnych z zastosowaniem standardowych rodzajów i form świadczeń pomocy społecznej oraz podstawowych elementów pracy socjalnej

• aktywizującym, zmierzające do wyprowadzania z bezdomności konkretnych osób i grup społecznych, rokujących perspektywy przezwyciężenia tej sytuacji.

34. Wymień źródła nietolerancji

-ignorancja

- lęk i zagrożenia

-poczucie odmienności

-przesądy

-dyspozycje psychiczne warunkowane: cechami osobowościowymi, warunkami okolicznościami zewnętrznymi

35. Podaj definicję nietolerancji i przykłady zachowań nietolerancyjnych

Nietolerancja to zachowanie lub opinia skierowana przeciwko ludziom, zjawiskom lub wartościom, które „nam” nie odpowiadają , są inne w celu ich zmiany lub zniszczenia, mimo że ich istnienie lub posiadanie jest uprawnione przez prawa natury, obyczaj, moralność.

36. Główne formy i przejawy nietolerancji we współczesnym świecie

Rasizm: ze względu na rasę

Seksizm: ze względu na płeć

Homofobia: ze względu na orientację

seksualną

Ksenofobia: ze względu na pochodzenie i

narodowość

Ageizm: ze względu na wiek

Atrakcjonizm: ze względu na wygląd

zewnętrzny

Handicapizm (ablesizm): ze względu na

niepełnosprawność

Audyzm: ze względu na wadę słuch

37. Wymień i scharakteryzuj główne fazy i etapy opracowywania projektów animacyjnych.

Faza1:preanimacja- szereg czynności wstępnych poprzedzających realizacje programu animacyjnego w społecznościach lokalnych . Do tych czynności należy przeprowadzenie diagnozy społecznej.

Faza2: Są to czynności przygotowawcze w postaci planowania treści form a przede wszystkim dokładnie sprecyzowanie celów podejmowanych działań animacyjnych.

Faza3:Faza informacyjno - stymulacyjna. Przekazanie pełnej informacji o celach podejmowanych działań , szansach powodzenia, przewidywanych skutkach działań animacyjnych .

Faza4.Czynności realizacyjne.

Faza5. Pomiar efektywności.

38. Wskaż powody dla których polska szkoła powinna podjąć się realizacji zadań edukacji międzykulturowej

Edukację międzykulturową można określić jako edukację mniejszości (narodowych, etnicznych, wyznaniowych, imigrantów, uchodźców), która odbywa się w środowisku większości. Powinna uwzględniać potrzeby językowe tych grup oraz różnice kulturowe (np. kalendarz świąt czy ograniczenia we wspólnej nauce dziewcząt i chłopców). Jej zadaniem jest również przybliżanie kultury większości, co jest szczególnie ważne dla imigrantów, którzy przybyli do danego kraju stosunkowo niedawno. Taka definicja to wąskie rozumienie tego terminu

Edukacja międzykulturowa to uczenie otwartości i umiejętności rozmawiania. Warto również pamiętać o tym, że ten rodzaj edukacji sprzyja refleksji nad własną kulturą i pogłębieniu jej znajomości

39. Co to jest animacja społeczno - kulturalna

Animacja- ożywienie, uruchomienie sił społecznych tkwiących w środowiskach, dzięki którym można dokonywać celowych, racjonalnych przeobrażeń, obejmujących zmiany o charakterze ekonomicznym, społecznym, kulturalnym, a których rezultatem będzie harmonijny rozwój społeczności we dziedzinach życia.

40. Wymień funkcje animacji

Stymulacja przemian w dziedzinie systemów wartości, wykształcenia selektywnej postawy wobec atakujących poszczególne jednostki ludzkie nowych idei, nowych wzorów zachowań, które przyjmowane szczególnie przez młodzież mogą się przyczynić do poważnych zaburzeń funkcjonowania środowiska społecznego.

41. Scharakteryzuj główne zjawiska demograficzne, które dotykają Polskę i wskaż ich pedagogiczne konsekwencje

-starzenie się społeczeństwa

-niż demograficzny

Mało dzieci, zamykanie szkół, bezrobotna kadra pedagogiczna.

42. Starość jako wyzwanie społeczne - zadania polityki społecznej, nowe kierunki pracy pedagogicznej

Zadania polityki społ.:
(skupiają się na opiece nad starszymi ludźmi )
- domy pomocy społ.
- domy spokojnej starości
- hospicja

kierunek w pedagogice społ.:
- zwiększenie dostępu do kultury
- uniwersytety trzeciego wieku
- praca w miarę możliwości/ przekwalifikowanie ( aktywność zawodowa)

43. Eutanazja w kontekście etyki i pragmatyki społecznej - rozstrzygnięcia prawne

Eutanazja - zadanie śmierci osobie nieuleczalnie chorej umotywowane skróceniem jej cierpień

Dopuszczalność eutanazji jest trudnym zagadnieniem etycznym. Ma ona zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Konflikt racji bierze się z różnych systemów wartości, jakimi kierują się obie strony sporu. Przeciwnicy eutanazji uważają życie za święty dar od Boga (głównie przeciwnicy eutanazji czynnej) albo uznają je za najwyższą wartość. Zwolennicy natomiast twierdzą, iż ważniejsze są uszanowanie woli chorego, uchronienie go od cierpień oraz jego prawo do zachowania godności w rozumieniu, jakie on przyjmuje.

Eutanazja czynna w Polsce jest zabroniona; traktuje się ją jak rodzaj zabójstwa karanego w łagodniejszy sposób. Osoba jej dokonująca jest obecnie zagrożona karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

44. Co to jest ubóstwo względne i absolutne

Ujęcie absolutne:
Przyczyny umieszone generalnie w samych ubogich. W ich cechach, zachowaniach, które uniemożliwiają im osiągniecie sukcesu. Można tu wymienić m.in.:
• niechęć do ciężkiej pracy
• słabe wykształcenie i niskie kwalifikacje zawodowe
• patologia w rodzinie
• alkoholizm, narkomania
• ułomności fizyczne
Sytuacje ubóstwa pogarsza jednak również państwo, bo przez świadczenia zniechęca ubogich do prób osiągnięcia sukcesu.

Ujęcie względne:
Przyczyny ubóstwa umieszcza się system gospodarczo-społeczny, mechanizm rynkowy. To rynek generuje bezrobocie- nie uwzględnia potrzeb ludzi tylko przydatność dla gospodarki.

45. Oblicza i charakterystyka polskiej biedy

Bieda (ubóstwo) - to pojęcie ekonomiczne i socjologiczne opisujące brak dostatecznych środków materialnych dla zaspokojenia potrzeb jednostki, w szczególności w zakresie: jedzenia, schronienia, ubrania, transportu i podstawowych potrzeb kulturalnych i społecznych.

Wyróżnia się kilka kategorii ubóstwa:

• ubóstwo absolutne

• ubóstwo względne

• ubóstwo subiektywne

• ubóstwo ustawowe - w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej

W ostatnich latach w Polsce następuje zarówno wzrost liczby osób dotkniętych ubóstwem, jak i głębokość tego ubóstwa. Osoby żyjące poniżej minimum egzystencji stanowiły: 5,6% ogółu społeczeństwa w 1998 r., 11,1% w 2002 r. i 11,8% w 2004 r

1

---