IMIR Autom. i Metr. rok IV	LABORATORIUM OBRÓBKI SKRAWANIEM I OBRABIAREK	Data:
Sem. zimowy 1999/2000	BADANIE DOKŁADNOŚCI GEOMETRYCZNEJ I KINEMATYCZNEJ OBRABIAREK	Ocena:
Data wykonania ćwiczenia: 19.11.1999	Tomasz Żelazny

Przebieg ćwiczenia:

1. Sprawdzanie dokładności wiertarki kadłubowej wg normy: PN/M.-55662

1. Odchylenie od poziomu obrobionej powierzchni dla mocowania przedmiotów (płyta fundamentowa względnie stół).Dopuszczalna odchyłka- 0÷0,05mm/m

Odczytane wartości:

A-B - 0,1[mm/m.]

C-D - 0,37[mm/m.]

Podane wartości nie mieszczą się w dopuszczalnym przedziale.

2. Płaskość obrobionej powierzchni dla mocowania przedmiotów (płyta fundamentowa względnie stół). Pomiar dokonujemy na długości 300[mm]. Dopuszczalna odchyłka:

w kierunku AB±0,05 mm/m. w kierunku CD ±0,05mm/m.

Odczytane wartości:

A-B: -0,4;-0,5[mm/m]

A'-B': -0,45; 0,5[mm/m]

C-D: 0,5;[mm/m]

C'-D': -0,5[mm/m]

Wszystkie odchyłki kilkakrotnie przekraczają dopuszczalne normy.

3. Bicie wewnętrznego stożka wrzeciona:

Położenie B: 0,04[mm]

Położenie A: 0,1[mm]

W tym przypadku także wszystkie odchyłki przekraczają dopuszczalne normą.

4. Równoległość przesuwu tulei do osi wrzeciona:

Odczytane wartości:

A-B - 0,05[mm] przekracza dopuszczalne wartości o 0,01

C-D - 0,015[mm] mieści się w normie

5. Równoległość przesuwu wrzeciennika do osi wrzeciona:

Odczytane wartości:

A-B - 0,02[mm] mieści się w normie

C-D - 0,05[mm] przekracza dopuszczalne wartości o 0,02

6. Prostopadłość osi wrzeciona do płaszczyzny mocowania (stołu względnie płyty fundamentowej)

Odczytane wartości:

A-B - 0,06[mm]

C-D - 0,035[mm]

Odchyłka w kierunku AB jest większa od dopuszczalnej o 0,01mm, natomiast w kierunku CD jest większa o 0,005[mm].

7. Odkształcenie obrabiarki pod naciskiem największej siły posuwu wiertła (w stanie spoczynku).

Stosowane siły i uzyskane odkształcenia stołu względem wrzeciona:

siła (wzrost) [N]	1000	2000	3000
odkształcenie[μm.]	5	13	21

siła (spadek) [N]	3000	2000	1000
odkształcenie [μm.]	17	9	1

Wszystkie odchyłki są znacznie mniejsze od odchyłek dopuszczalnych.

2.) Pomiar dokładności kinematycznej tokarki:

Pomiar dokładności kinematycznej tokarki został przeprowadzony na uruchomionej tokarce, i polegał na wykonaniu wykresu nierównoległości (oraz na odpowiednim wyskalowaniu wykresu w [mm] ) przesuwu sań suportowych tokarki do osi wrzeciona w płaszczyźnie poziomej.

(Wykres został dołączony na ostatniej stronie sprawozdania).

Błąd kinematyczny tokarki określa różnica położeń lub przemieszczeń członu początkowego i końcowego łańcucha kinematycznego tokarki, w zależności od jego położenia.

Błędy kinematyczne mogą być spowodowane przez błędy:

• wykonania elementów łańcucha kinematycznego

• montażu tych elementów

• w doborze przełożenia przekładni

• od sumarycznej podatności łańcucha kinematycznego.

Zaobserwowano zależność pomiędzy przesuwem nakrętki, a przesuwem suportu, przy pomocy układu czujnik- wzmacniacz- układ rejestrujący. Zależność tą przedstawiono na wykresie.

Na podstawie wykonanego wykresu możemy stwierdzić, iż maksymalna odchyłka dla tej tokarki Δ_k jest równa około 0,085 [mm].

Błędy wykonania śruby pociągowej i wzorcowej nakładają się na siebie sumując się (duże błędy kinematyczne), lub redukują się (małe błędy kinematyczne).

3.) Sprawdzenie obrabiarki - próba pracą:

Sprawdzenie obrabiarki polegało na wytoczeniu przedmiotu ze stali 45 (narzędzie: zdzierak) i mechanicznym sprawdzeniu dokładności wykonanego wyrobu, szczególnie przez pomiar odchyłki liniowej na średnicy przy zastosowaniu liniału wzorcowego.

---