SYSTEMY KSZTAŁCENIA PIELĘGNIAREK W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ
I Dokumenty Europejskie regulującego proces kształcenia akademickiego
Europejska Strategia WHO Kształcenia Pielęgniarek i Położnych z 2000 roku
Strategia wytyczająca cele i kierunki zmian w kształceniu pielęgniarek.
Deklaracja Bolońska (19 VI 1999)
Główna idea: harmonizacja systemu kształcenia w rozszerzonej Europie dla zapewnienia porównywalnego poziomu kwalifikacji absolwentów
Deklaracja Monachijska (17 VI 2000)
W Deklaracji „Pielęgniarki i Położne na rzecz zdrowia” wskazuje się na to, że
Kształcenie powinno być przeniesione do instytucji szkolnictwa wyższego.
Regulacja prawna w ramach praktyki zawodowej powinna uwzględnić opracowanie standardów edukacji praktyki i etycznego postępowania, ustanowienia (uporządkowania) tytułów i określeń wskazujących na profesjonalne zróżnicowanie pielęgniarek.
Ustanowienie pielęgniarskiego kierownictwa widocznego w rządzie i pozarządowych agendach, oddziaływanie na politykę zdrowia.
Pozyskiwanie i utrzymanie najlepszej kadry w systemie opieki zdrowotnej.
II Kształcenie pielęgniarek w krajach Unii Europejskiej na przykładzie Holandii i Belgii, Wielkiej Brytanii i Polski
Czynniki wpływające na system kształcenia pielęgniarstwa w Holandii
Zapotrzebowanie rynku pracy
- stały ↑ liczby mieszkańców, starzenie się populacji, ↑ zachorowalności na choroby przewlekle postępujące, psychiczne i nowotworowe, rozwój opieki domowej i długoterminowej, upowszechnienie się świadczeń ambulatoryjnych
Sytuacja personelu pielęgniarskiego
- ↑ liczebności grupy zawodowej, lecz zauważalny jest deficyt kadry
- ↓ poziomu zadowolenia z pracy, na który wpływają warunki pracy
Regulacje prawne
Akty prawne określają poziomy kształcenia, jego sposoby, regulują kwestie zapewnienia jakości kształcenia oraz uzyskane tytuły i kompetencje zawodowe. Należą do nich: ustawa w zakresie kształcenia wyższego i badań naukowych. Ustawa o zawodach w indywidualnej opiece zdrowotnej, ustawa o edukacji i kształceniu zawodowym
Kształcenie - Liczba godzin
Kształcenie obejmuje co najmniej 4600h (co najmniej 1535h kształcenia teoretycznego i co najmniej 2300h praktycznego)
3.Dziedziny kształcenia teoretycznego
- pielęgniarstwo, w tym ogólne zasady pielęgniarstwa, opieki nad pacjentem przyjętym do placówki w związku z badaniem, zabiegiem lub operacją chirurgiczną oraz zasady pielęgniarstwa w odniesieniu do specyficznych kategorii pacjentów
- medycynę wg dziedzin medycyny, farmację i naukę o żywieniu
- nauki z zakresu zachowania człowieka: psychologia i socjologia
- dziedziny pomocnicze - zw z organizacją pracy i zarządzaniem: metody nadzoru nad jakością, przekazywania informacji, metody sporządzania dokumentacji pacjentów, etykę zawodową, przepisy prawne w zakresie opieki zdrowotnej i organizację opieki zdrowotnej
4.Kształcenie praktyczne
Polega na zdobywaniu praktycznego doświadczenia w określonych zakresach pod kierunkiem nauczyciela pielęgniarstwa.
5 Absolwenci
Dane absolwentów szkoły wpisywane są przez ministra ds. zdrowia do rejestru.
6. Organizacja systemu kształcenia pielęgniarek
A) Poziomy zawodowe wśród personelu pielęgniarskiego i opiekuńczego (struktura)
Pomoc opiekuńcza
Personel pomocniczy
Opiekunowie
Mbo pielęgniarka i pielęgniarz z wykształceniem średnim zawodowym (drugiego poziomu)
Hbo pielęgniarka i pielęgniarz z wyższym wykształceniem zawodowym - poziom przeduniwersytecki (pierwszego poziomu)
B) Personel pielęgniarski wykonuje swój zawód w zakresie indywidualnej opieki zdrowotnej. Do ich kompetencji należy:
- zgromadzenie danych
- postanowienie diagnozy
- opracowywanie planu pielęgnacji
- świadczenie opieki pielęgniarskiej, somatycznej i psychospołecznej
- ewaluacji świadczonej opieki
Ponadto personel pierwszego poziomu jest odpowiedziałny za:
- świadczenie konsultacji i doradztwo, poprzez służenie radą, np. przy stawianiu diagnozy pielęgniarskiej. Wyborze interwencji i ocenie rezultatów, świadczeniu opieki oraz postępowaniu zgodnie ze wzorcem dla zawodu;
- świadczenie usług opiekuńczych, szczególnie w sytuacji, gdy nie można zastosować standardowej procedury
- pełnienie funkcji „reżysera” z zakresie opieki, poprzez ustalenie potrzeb opiekuńczych oraz rozpoznanie istniejących uwarunkowań, określenie jakie interwencje muszą zostać wykonane, w jakiej kolejności, przez kogo oraz koordynację działań, także tych wykraczających poza ramy zawodu;
- totalne zarządzanie jakością m.in. poprzez kształtowanie warunków dla poprawy jakości usług. Tj doskonalenie standardów, procedur i protokołów oraz rozwój kompetencji
7. Cechy kształcenia licencjackiego
a) szeroka profesjonalizacja - funkcjonowanie w obrębie organizacji i samodzielne wykonywanie zawodu
b) multidyscyplinarna integracja - integracja wiedzy, poglądów, postaw i umiejętności z zakresu różnych dyscyplin
c) naukowe zastosowania - zastosowanie naukowych poglądów, teorii, koncepcji, i rezultatów badań w przypadku zadań i problemów podczas wykonywania zawodu
d) transfer i szerokie wykorzystanie - zastosowanie wiedzy, poglądów i umiejętności w różnorodnych sytuacjach zawodowych
e) kreatywność i kompleksowość w działaniu - sposób podejścia do rozwiązywania problemu w praktyce zawodowej, w której nie jest on dokładnie opisany i trudno zastosować standardową procedurę
f) praca ukierunkowana na problem - na bazie istotnej wiedzy i teoretycznych poglądów samodzielne definiowane i analizowanie kompleksowych sytuacji problemowych w praktyce zawodowej
g) metodyczne i refleksyjne myślenie oraz działanie - stawianie realistycznych celów, planowanie czynności, uważne i rozważne wykonywanie czynności zawodowych w oparciu o gromadzenie i analizowanie istotnych informacji
h) umiejętności społeczne - współpraca i komunikowanie się z innymi tak, aby spełnić wymogi stawiane przez uczestnictwo w organizacji
i) podstawowe kwalifikacje związane z zarządzaniem - wykonywanie prostych zadań związanych z kierowaniem i zarządzaniem
8. Funkcje wyżej wykwalifikowanego personelu medycznego
wspierający praktykę lekarza rodzinnego - pielęgniarka/pielęgniarz ukierunkowany zawodowo na opiekę nad przewlekle chorymi objętymi opieką lekarza rodzinnego
nurse prastitioner - ekspert w zakresie specjalistycznych czynności medycznych w odniesieniu do niektórych kategorii odbiorców, opracowuje i rozwija programy opieki, wykonuje badania naukowe oraz zajmuje się prewencją chorób. Dla personelu, kóry wykonywał swój zawód co najmniej kilka lat, a następnie odbył trwające dwa lata kształcenie
asystent lekarza - wykonuje działania związane ze wstępną diagnostyką i określeniem
planu leczenia. Kształcenie trwa od 2,5 do 3 lat
9. Najważniejsze role zawodowe wysoko wykwalifikowanej pielęgniarki
Rola zawodowa pielęgniarki |
Obszar praktyki |
Specyfika działań |
Świadczący opiekę Reżyser |
Opieka |
- Opieka nad chorym, niepełnosprawnym i osobami umierającymi - Prewencja indywidualna i zbiorowa - Propagowanie zachowań i wychowanie prozdrowotne |
Projektant Trener |
Organizacja opieki |
- Programowanie opieki - Polityka pielęgnacyjna - Współdziałanie pracowników - Zorientowanie się na jakość opieki |
Wykonawca zawodu |
Zawód |
- Innowacje zawodowe -Wspieranie fachowości |
Kształcenie pielęgniarek w Belgii
Belgia jest jednym z krajów, które odczuwają znacząco braki personelu pielęgniarskiego. Belgia liczy ponad 10mln ludzi, a obecnie personel pielęgniarski liczy 63tyś. Pielęgniarstwo to bardzo istotny zawód w medycynie, który wymaga ciągłego dopasowywania się pielęgniarki do zmieniającego otoczenia. Zapotrzebowanie na wykształcone osoby w tym zawodzie nieustannie wzrasta i wymaga się profesjonalnego działania.
W Belgii kluczowymi pojęciami są kształcenie ustawiczne i modułowe. Kształcenie opiera się na 4 filarach:
Moduły- nie ma podziału na lata, lecz student po zaliczeniu modułu otrzymuje cząstkowy certyfikat,
Kompetencje podstawowe- każdy moduł zawiera szereg umiejętności do zaliczenia,
Temat- każdy moduł składa się z pewnej ilości tematów, materiał przedstawiany jest w postaci zintegrowanej i nie ma podziału na odrębne przedmioty lecz treści z różnych pkt widzenia nauki mające związek z tematem,
Certyfikaty- po zaliczeniu konkretnego modułu wydany przez Wspólnotę Flamandzką.
Aby zostać przyjętym na pierwszy moduł czwartego stopnia należy:
Posiadać zaświadczenie ukończenia drugiego roku nauki trzeciego stopnia kształcenia zawodowego,
Mieć dyplom średniego wykształcenia,
Zdać wstępny egzamin na czwarty stopień (komisja egz. Wspólnoty Flamandzkiej),
Mieć dyplom uzyskany za granicą, uznany przez departament nauki ministerstwa Wspólnoty Flamandzkiej,
Zdać test wstępny dla studentów, którzy mają przynajmniej 21lat i nie spełniaja powyższych warunków.
12-14 lat - (1 i 2) I˚ ; 15-16 lat-(3 i 4) II˚ ; 17-18lat- (5i 6) III˚ ; 19-20 (7 i 8) IV˚
Moduł trwa 18 tyg. Oprócz ostatniego, który kończy się po 36 mieś. :
Pierwsze dwa moduły 2/3 teoria + 1/3 praktyka,
Kolejne dwa 1/2 teoria i 1/2 praktyka,
Ostatni 1/3 teoria i 2/3 praktyka
W nauczaniu modułowym na ostatnim etapie student może wybrać dziedzinę pielęgniarstwa, w której zamierza pracować:
Ogólna opieka zdrowotna,
Psychiatryczna opieka zdrowia,
Opieka nad ludźmi starszymi.
Po zaliczeniu pięciu modułów student otrzymuje dyplom w pielęgniarstwie.
W Belgii występują tak jak i w większości krajów dwa poziomy pielęgniarstwa. Wyższe i szkolnictwo zawodowe (pielęgniarka dyplomowana, czwarty zawodowy stopień kształcenia BSO) spełniają wszystkie prawne dozwolone czynności pielęgniarskie, które opisano w ustawie o pielęgniarstwie, wobec czego wykonywanie zawodu pielęgniarki może odbywać się na różnych poziomach funkcjonowania.
Poziom funkcjonowania dyplomowanej pielęgniarki/ pielęgniarza
Można zdefiniować jako poziom biegłości, jaki został osiągnięty przez określonego wykonawcę zawodu. Poziom funkcjonowania można uplasować w obrębie klasyfikacji.
Przykładem klasyfikacji zawodu pielęgniarki jest zatwierdzony w Europie system klasyfikacyjny SEDOC, a klasyfikacji na podstawie kształcenia pielęgniarki jest system ISCED.
Poziom zawodowego funkcjonowania. Europejski system SEDOC umożliwia przybliżenie poziomu do jakiego chcemy się kształcić. Wyróżniamy 5 poziomów na podstawie kryteriów:
Kompetencja i profesjonalna ekspertyza,
Odpowiedzialność,
Kompleksowość- standardy
Transferowość- dopasowanie wiedzy do sytuacji,
Posiadanie specjalizacji.
Dylom pielęgniarki IV ˚ jest uznawany w Europie
Opis poziomów kształcenia.
ISED 1997 wyróżnia 6 poziomów:
Poziom 1, 2, 3 ma miejsce w nauczaniu podstawowym i średnim
Poziom 4 dotyczy nauczania po wykształceniu średnim. Poziom ten znajduje się między wyższym średnim kształceniem a wyższym kształceniem. Poziom ten pogłębia wiadomości poziomu 3(kategoria 4B). Często przygotowują do studiów na poziomie 5 (kategoria 4A) czas trwania studiów 6mieś-2lat.
Poziom 5- pierwsza faza poziomu wyższego, oferowane są na uniwersytetach, szkołach wyższych oraz porównywalnych szkolnictwach wyższych. Wymagane jest ukończenie poziomu 3 lub 4A. Program nauczania musi trwać min. 2 lata od początku poziomu 5. Wyróżniamy 2 kategorie poziomu 5:
Poziom 5B- dotyczy specyficznych umiejętności praktycznych zawodu i wiedzy, skierowane bezpośrednio na rynek pracy. Kryteria: skierowane na praktykę i specyfikę zawodu, uzyskany poziom 3B lub 4A, okres nauki 2 lata, natychmiastowe dojście do wykonywania zawodu.
Poziom 5A(licencjat): silna podstawa teoretyczna, prowadzi do uzyskania kwalifikacji potrzebnej do rozpoczęcia dalszej nauki badawczej lub wykonywania zawodu wymagającego dużej zręczności. Kryteria: nauka trwająca min. 3 lata, nauczyciele z wykształceniem wyższym akademickim, napisanie pracy licencjackiej lub projektu badawczego.
Poziom 6: magister/ doktor
Kształcenie wyższe pielęgniarek
W 2004/2005 wprowadzono w Belgii studia licencjackie trwające 3 lata, uzyskuje się 180 pkt. Pierwsze 2 lata są wspólne dla wszystkich studentów, na 3 roku student wybiera dziedzinę pielęgniarstwa. Po ukończeniu 3 roku studiów student uzyskuje stopień licencjata pielęgniarstwa w wybranej dziedzinie: pielęgniarstwo szpitalne, piel. Geriatryczne, psychiatryczne, socjalne, pediatryczne. Istnieje możliwość uzyskania stopnia licencjata w zakresie: pielęgniarstwa opieki zakładowej, geriatrycznego, pediatrycznego, socjalnego, środowiskowej opieki zdrowia, intensywnej terapii i izby przyjęć oraz sali operacyjnej po wcześniejszym uzyskaniu licencjata w innej dziedzinie pielęgniarstwa.
Pielęgniarki dyplomowanie, które chciałyby uzyskać stopień licencjata w pielęgniarstwie mogą wybrać studia pomostowe, gdzie ilość godzin studiów uwarunkowana jest stażem pracy zainteresowanej. Studia licencjackie przygotowują do studiów magisterskich trwających dwa lata. Posiadając dyplom licencjata pielęgniarstwa w ciągu dwóch lat można uzyskać tytuł licencjata położnictwa lub tytuł magistra pielęgniarstwa i magistra położnictwa.
W Belgii stopień licencjata oraz tytuł magistra pielęgniarstwa uzyskuje się zarówno w szkołach wyższych jak i na uniwersytetach. Organizowane są także szkolenia o różnej tematyce np. demencja, pielęgnowanie ran, neonatologia, cukrzyca, kardiochirurgia, pielęgnowanie piersi.
Ustawodawstwo zawodowe w Belgii.
W ustawie o pielęgniarstwie wykonywanie zawodu rozumiane jest jako spełnienie następujących czynności:
Czynności A:
Obserwować, rozpoznawać i stwierdzać stan zdrowia w płaszczyźnie psychicznej, fizycznej i socjalnej,
Opisywać problemy pielęgniarskie,
Mieć wkład w diagnozę postawioną przez lekarza i wykonanie zaleconych badań,
Informować i udzielać rad pacjentowi i jego rodzinie,
Być przy pacjencie, pomagać mu w wykonywaniu czynności,
Mieć szacunek dla zmarłego pacjenta i pomóc rodzinie w przeżywaniu żałoby.
Czynności B:
Działanie pielęgniarsko techniczne dla których nie jest wymagane zlecenie pisemne lekarza oraz te dla których jest potrzebne.
Czynności C:
Udzielanie pomocy pacjentowi przy powikłaniach w zachowaniu podstawowych czynności życiowych oraz asystowanie lekarzowi przy diagnozowaniu i leczeniu choroby, niepełnosprawności i dewiacji rozwojowych.
Wielka Brytania
System kształcenia pielęgniarek w Wielkie Brytanii podzielony jest na etap przed rejestracyjny i etap po rejestracyjny ( po zdobyciu kwalifikacji). Kształcenie przed rejestracyjne musi przejść każdy aby otrzymać kwalifikacje pielęgniarskie.
Szkolenie po rejestracyjne (po zdobyciu kwalifikacji) odnosi się do wszelkich szkoleń, które zdobywa się po zdobyciu kwalifikacji.
Kształcenie przedrejestracyjne
Po pomyślnym ukończeniu kursu przed rejestracyjnego jego uczestnicy otrzymują podwójne kwalifikacje - akademickie (dyplom lub dyplom studiów pierwszego stopnia - degree) i zawodowe, uprawniające do ubiegania się o rejestrację w odpowiednim dziale rejestru zawodowego prowadzonego przez Nursing and Midwifery Council.
Wykształcenie takie można zdobyć na uniwersytecie lub w innych placówkach tzw. Higher education na poziomie studiów pierwszego stopnia(degree) i diploma w Anglii natomiast w Szkocji, Walii i Irlandii Północnej tylko studiów pierwszego stopnia.
Wymogi: Kandydaci na kursy pielęgniarstwa musza mieć minimum 17 lat i sześć miesięcy w pierwszym dniu kursu (17 lat w Szkocji).
Drogi do zdobycia kwalifikacji dyplomowanej pielęgniarki to:
Kurs przedrejestracyjny na poziomie dyplomu; trzyletni kurs ze stażami klinicznymi dla zdobycia doświadczenia. Oferowany z czterech dziedzin pielęgniarstwa:
opieka nad dorosłymi,
opieka nad chorymi psychicznie
opieka nad osobami z trudnościami w uczeniu się,
opieka nad dziećmi.
Uzyskiwane kwalifikacje to Diploma of Higher Education i uprawnienia do rejestracji.
Studia I stopnia(deqree) połączone z kształceniem przed rejestracyjnym z pielęgniarstwa; obejmuje trzy lub cztery lata nauki, w tym staże kliniczne dla zdobycia doświadczenia. Oferowane z czterech dziedzin pielęgniarstwa. Uzyskiwane kwalifikacje; studia I stopnia i uprawnienia do rejestracji w NMC.
Przyśpieszony kurs dający postgraduate diploma połączony z kształceniem przed rejestracyjnym, dla absolwentów studiów na poziomie studia I stopnia z przedmiotu związanego ze zdrowiem. To dwuletni kurs ze- stażami klinicznymi dla zdobycia doświadczenia. Oferowany z:
opieki nad dorosłymi,
opieki nad psychicznie chorymi,
opieki nad osobami z trudnościami w uczeniu się
opieki nad dziećmi.
Kandydaci muszą mieć stopień (studia I stopnia) z pokrewnego przedmiotu, np. z nauk społecznych lub biologicznych. Uzyskiwane kwalifikacje to; postgraduate diploma i uprawnienia do rejestracji w NMC.
Studia na stopień Masters połączone z kształceniem przed rejestracyjnym dla absolwentów studiów na poziomie studia I stopnia z przedmiotu związanego ze zdrowiem.To dwuletni kurs prowadzący do zdobycia postgraduate diploma i rejestracji plus rok nauki na poziomie Master's. Obejmuje staże kliniczne dla zdobycia doświadczenia. Oferowana jest ograniczona liczba kursów z opieki nad psychicznie chorymi i z opieki nad dorosłymi. Kandydaci musza mieć stopień (studia I stopnia) z przedmiotu pokrewnego, np. z nauk społecznych lub biologicznych.Uzyskiwane kwalifikacje to: stopień (zwykle M Med. Sc) i uprawnienia do rejestracji w NMC.
Przed złożeniem podania na dany rodzaj szkolenia kandydaci muszą się zdecydować, z jakiej dziedziny pielęgniarstwa chcą zdobyć kwalifikacje.
Kształcenie porejestracyjne/ po zdobyciu kwalifikacji.
Istnieje wiele po rejestracyjnych kursów klinicznych z każdej dziedziny pielęgniarstwa np.;
pielęgniarstwo ratunkowe, ,
pielęgniarstwo w intensywnej opiece,
opieka nad osobami starszymi
pielęgniarstwo onkologiczne,
pielęgniarstwo w chorobach klatki piersiowej,
opieka nad noworodkami.
Wymagania na te programy są określane przez dyrektorów kursów. W przypadku kursów obejmujących staż kliniczny muszą być zarejestrowani w NMC i mieć co najmniej sześciomiesięczne doświadczenie w pracy w wybranej dziedzinie studiów. Nie wymaga się rejestracji jeżeli kurs ma charakter czysto akademicki.
Kurs podstawowy z konkretnej dziedziny np. z pielęgniarstwa ratunkowego trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Kursy postgraduate (podyplomowe)
Oferowane są :
kursy akademickie (taught) dające postgraduate diploma, trwające 9 miesięcy
kursy akademickie (taught) dające stopień Master's- trwające 12 miesięcy,
kursy badawcze (dwuletnie Mphil i trzyletnie Phd) z wielu przedmiotów z dziedziny pielęgniarstwa np.;
organizacja pracy pielęgniarskiej,
kształcenie pielęgniarek pielęgniarstwo katastrof,
międzynarodowa opieka zdrowotna dla dzieci itd.
Rodzaj kształcenia |
Charakterystyka |
Uzyskiwane kwalifikacje |
Przedrejestracyjny kurs pielęgniarstwa lub położnictwa na poziomie dyplomu |
Trzyletni kurs ze stażami klinicznymi dla zdobycia doświadczenia. Oferowany z czterech dziedzin pielęgniarstwa (opieka nad dorosłymi, nad chorymi psychicznie, nad osobami z trudnościami w uczeniu się, nad dziećmi) i z położnictwa. |
Diploma of Higher Education (Dip HE) i uprawnienia do rejestracji w dziale 10,12,13,14 lub 15 rejestru (patrz „Jak można zarejestrować się jako profesjonalista?”'). |
Studia I stopnia (degree) połączone z kształceniem przedrejestracjyjnym z pielęgniarstwa lub położnictwa |
Trzy lub cztery lata, w tym staże kliniczne dla zdobycia doświadczenia. Oferowane z czterech dziedzin pielęgniarstwa (patrz wyżej) i z położnictwa.
|
Degree (zwykle BSc) i uprawnienia do rejestracji w NMC |
Postgraduate diploma z przyśpieszonym przedrejestracyjnym kształceniem pielęgniarskim |
Dwuletni kurs ze stażami klinicznymi dla zdobycia doświadczenia. Oferowany z opieki nad dorosłymi, nad psychicznie chorymi, nad osobami z trudnościami w uczeniu się i nad dziećmi. Kandydaci muszą mieć stopień (degree) z pokrewnego przedmiotu, np. z nauk społecznych lub biologicznych. |
Postgraduate Diploma i uprawnienia do rejestracji w NMC |
Studia Master's połączone z kształceniem przedrejestracyjnym z pielęgniarstwa lub położnictwa |
Dwuletni kurs prowadzący do zdobycia postgraduate diploma i rejestracji plus rok nauki na poziomie Master's. Obejmuje staże kliniczne dla zdobycia doświadczenia. Ograniczona liczba oferowanych w całym kraju kursów z opieki nad dorosłymi, opieki nad psychicznie chorymi i z położnictwa. Kandydaci muszą mieć stopień (degree) z przedmiotu pokrewnego, np. z nauk społecznych lub biologicznych. |
Stopień (zwykle M Med Sc) i uprawnienia do rejestracji w NMC |
Degree - dyplom studiów pierwszego stopnia
NMC- Nursing and Midwifery Council.
Posgraduate Diploma- podyplomowe
Kształcenie pielęgniarek w Polsce
W związku z potrzebami rynku usług medycznych, Polska musiała dostosować system kształcenia pielęgniarek i położnych do standardów europejskich, biorąc pod uwagę regulację Unii Europejskiej, Dyrektywy Rady Wspólnot Europy i regulacje krajowe, w tym regulacje programowe.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 13 maja 2005 roku zmieniło rozporządzenie w sprawie standardów nauczania dla poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia określiło wymagania dla:
Studiów licencjackich:
Czas trwania- 3 lata,
Ogólna liczba godzin- 4780 w tym ok.2300godzin praktyki, samokształcenie 760godzin,
Grupy przedmiotów: kształcenia ogólnego- 180h, podstawowego- 600, kierunkowego- 3240,
Teoria- 1720 plus 760 samokształcenia,
Zajęcia praktyczne- 1180,
Praktyka zawodowa- 1120.
Studiów magisterskich:
Czas trwania- 5 lat,
Ogólna liczba godzin- 6100, w tym 2960h na zajęcia praktyczne, w ramach teoretycznego 760h,
Grupy przedmiotów: kształcenia ogólnego- 180h, podstawowego- 720h, kierunkowego- 4400h,
Teoria- 2380 plus 760 samokształcenia,
Zajęcia praktyczne- 1520,
Praktyka zawodowa- 1440.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 maja 2004r. w sprawie szczegółowych warunków prowadzenia studiów zawodowych na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo dla osób posiadających świadectwo dojrzałości i będących absolwentami liceów medycznych oraz medycznych szkół zawodowych dało szansę na uzupełnienie wyższego wykształcenia zawodowego.
Szczegółowe standardy kształcenia na kierunkach pielęgniarstwo i położnictwo (treści kształcenia i obciążenia godzinowe) określa rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz. U. Nr 164, poz. 1166).
Ustalając zakres i warunki kształcenia pielęgniarek, zwłaszcza poziomu podstawowego, uwzględnione są m. in. zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Międzynarodowej Rady Pielęgniarek (MRP). Jednym ze wspólnych zaleceń tych instytucji jest przyjęcie zasady, iż poziom kształcenia podstawowego musi stanowić podstawę do kształcenia ustawicznego, do stałego doskonalenia, poszerzania kompetencji pielęgniarki.
Studia pomostowe
Szkoła wyższa może prowadzić studia zawodowe na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo, przeznaczone dla pielęgniarek, położnych, które posiadają świadectwo dojrzałości i ukończyły liceum medyczne lub szkołę policealną albo szkołę pomaturalną, kształcącą z zawodzie pielęgniarki i położnej.
Studia (tzw. pomostowe) mogą trwać krócej niż 6 semestrów, jeżeli po ich ukończeniu pielęgniarka, położna uzyska wiedzę, kwalifikacje i umiejętności odpowiadające wiedzy, kwalifikacjom i umiejętnościom uzyskiwanym po ukończeniu studiów, o których mowa w art. 7 ust. 4 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej.
Ostatnia rekrutacja na studia zostanie przeprowadzona na rok akademicki 2010/2011.
Dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji przez absolwenta tego typu studiów na kierunku pielęgniarstwo jest dyplom licencjata pielęgniarstwa, a kierunku położnictwo - dyplom licencjata położnictwa.
Rodzaje kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych
Szkolenie specjalizacyjne, zwane „specjalizacją” - jest rodzajem kształcenia podyplomowego mającym na celu uzyskanie przez pielęgniarki i położne specjalistycznych kwalifikacji w określonej dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia i uzyskanie tytułu specjalisty w tej dziedzinie.
Specjalizację kończy egzamin państwowy obejmujący całokształt zagadnień z danej dziedziny kształcenia. Egzamin państwowy przeprowadza odrębnie dla każdej dziedziny pielęgniarstwa lub dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia państwowa komisja egzaminacyjna powołana przez ministra właściwego do spraw zdrowia na wniosek dyrektora Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych. Pielęgniarka, położna po odbyciu specjalizacji i zdaniu egzaminu państwowego uzyskuje tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.
Kurs kwalifikacyjny - jest rodzajem kształcenia podyplomowego mającym na celu uzyskanie przez pielęgniarkę, położną specjalistycznych kwalifikacji do udzielania określonych świadczeń zdrowotnych wchodzących w zakres danej dziedziny pielęgniarstwa lub dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.
Kurs specjalistyczny - ma na celu uzyskanie przez pielęgniarkę, położną kwalifikacji do wykonywania określonych czynności zawodowych przy udzielaniu świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych lub rehabilitacyjnych.
Kurs dokształcający - ma na celu pogłębienie i aktualizację wiedzy oraz umiejętności zawodowych pielęgniarek, położnych.
Wymienione rodzaje kształcenia mogą być realizowane w jednym z wybranych trybów: dziennym, wieczorowym, zaocznym lub mieszanym.
Pielęgniarka, położna może uczestniczyć w kształceniu podyplomowym na swój wniosek, na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę do organizatora kształcenia, na podstawie umowy zawartej z organizatorem kształcenia lub bez skierowania.
Źródła:
Ciechaniewicz W., Dawca i biorca pielęgnowania, Kwalifikacje pielęgniarki, w: Podstawy pielęgniarstwa, Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.(red.), Czelej, Lublin, 2004.
Ministerstwo Zdrowia, Kształcenie pielęgniarek i położnych, 2007, [dostęp: 16 listopad 2009], Dostępny w Internecie : http://www.mz.gov.pl
Wrońska I., Wybrane zagadnienia z pielęgniarstwa europejskiego