SPÓŁKA Z OGRANICZONĄODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaliczana jest do spółek kapitałowych i uregulowana została w kodeksie handlowym - art. 158-306. Obecna treść art. 158 § l kh dopuszcza możliwość tworzenia spółki przez jedna lub więcej osób, o ile ustawy nie zawierają ograniczeń. Wspólnikami (założycielami) spółki mogą być zarówno osoby fizyczne jak i osoby prawne. Nie może wspólnikiem być spółka cywilna ze względu na brak podmiotowości prawnej. Ponadto w przypadku tworzenia jednoosobowej spółki z.o.o. wspólnikiem nie może być inna jednoosobowa spółka z o.o.

Spółka z o.o. tworzona jest w celach gospodarczych, o ile ustawa nie przewiduje ograniczeń.

Takie ograniczenia istnieją co do prowadzenia działalności ubezpieczeniowej czy banków, dla

których właściwą formą organizacyjno prawną jest spółka akcyjna. Cel gospodarczy spółki z.o.o. należy interpretować szerzej jak to ma miejsce w przypadku spółki jawnej, której celem gospodarczym jest wspólne prowadzenie przedsiębiorstwa w większym rozmiarze. Cel gospodarczy nie musi oznaczać wyłącznie celu zarobkowego, co oznacza możliwość wykorzystania formy spółki z o.o. do kierowania wspólnymi przedsięwzięciami gospodarczymi kilku podmiotów gospodarczych. W związku z tym forma spółki z o.o. nie może być wykorzystana do prowadzenia działalności kulturalnej, politycznej, charytatywnej, która może być prowadzona przez spółki akcyjne z braku ograniczeń ustawowych.

Założenie spółki z o.o.

W myśl art. 160 kh do powstania spółki konieczne jest:

• zawarcie umowy spółki (aktu założycielskiego),

• wniesienie przez wspólników całego kapitału zakładowego

• ustanowienie władz spółki

• wpis do rejestru handlowego

Umowa spółki

W zależności od ilości osób zakładających spółkę z o.o. akt kreujący spółkę przybiera formę umowy spółki lub aktu założycielskiego jednoosobowej spółki z o.o.

Umowa spółki jak i akt założycielski dla swej ważności wymagają formy aktu notarialnego .

Założyciele mogą działać bezpośrednio lub przez pełnomocników, którym pełnomocnictwo do zawarcia umowy spółki (aktu założycielskiego) zostało udzielone również w formie aktu notarialnego.

Art. 162 § 2 kh wymaga, aby umowa spółki (akt założycielski) zawierała określenie:

- firmy i siedzibę spółki,

- przedmiotu przedsiębiorstwa spółki,

- czasu jej trwania,

- wysokość kapitału zakładowego,

- czy wspólnik może mieć jeden tylko, czy większą ilość udziałów,

- ilość i wysokość udziałów objętych przez poszczególnych wspólników.

W przypadku wkładu niepieniężnego zgodnie z art. 163 kh umów powinna określać osobę wspólnika, przedmiot wkładu oraz ilość i wysokość przyznanych mu w zamian udziałów. Również należy w umowie spółki określić przyznane wspólnikowi szczególne korzyści albo nałożone na niego szczególne obowiązki wobec spółki inne niż pokrycie udziałów.

Wyżej wymienione elementy umowy spółki mają charakter obligatoryjny. Umówił spółki może także zawierać inne postanowienia, które wspólnicy mogą określić według swojej woli. Nic mogą jednak naruszyć przepisów bezwzględnie obowiązujących. W sprawach nic uregulowanych wola wspólników zastosowanie znajdą przepisy względnie obowiązujące kodeksu handlowego.

Przedmiot przedsiębiorstwa spółki z o.o. należy określić w miarę precyzyjnie tak, aby konkretyzował działalność prowadzoną przez daną spółkę, a równocześnie nie wiązał jej w zbyt sztywne ramy. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego w umowie spółki musi być określony rodzaj działalności gospodarczej np. produkcja materiałów budowlanych, usługi spedycyjne. handel artykułami spożywczymi. Do sądu rejestrowego milczy bowiem badanie zgodności z prawem przedmiotu działalności przedsiębiorstwa spółki

Kapitał zakładowy spółki

Wniesienie kapitału zakładowego spółki z.o.o. warunkuje założenie spółki. Kapitał zakładowy stanowi początkowy majątek spółki. Wysokość kapitału świadczy o potencjale gospodarczym spółki. Umożliwia rozpoczęcie działalności gospodarczej i stanowi zabezpieczenie roszczeń kontrahentów spółki. Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki jest ograniczona do wysokości wniesionych przez nich udziałów.

Umowa spółki musi określać wysokość kapitału zakładowego, ilość udziałów na które się dzieli kapitał oraz ich wysokość. Obecnie minimalna wysokość kapitału wynosi 40 milionów zł. a jednego udziału 500.000 zł. Kapitał zakładowy należ} określić kwotowo w walucie polskiej. Wysokość kapitału jest wielkością stalą, która może ulec podwyższeniu lub obniżeniu w wyniku zmiany umowy spółki w przypadkach określonych w kodeksie handlowym lub umowie spółki. Stałość kapitału oznacza, że w przypadku jego uszczuplenia należy uzupełnić go z zysku i dopiero pozostałą część zysku przeznaczyć na wypłatę dla wspólników. Stałość oznacza również zakaz podejmowania czynności. które mogą przyczynić się do jego uszczuplenia. Nie wolno na przykład wspólnikom pobierać odsetek od udziału. Spółka ma tylko jeden kapitał zakładowy, z którego nie można tworzyć funduszy. Fundusze mogą być tworzone wyłącznie z zysku spółki.

Udziały

Kapitał zakładowy dzieli się na udziały. Udział należy rozumieć jako część kapitału zakładowego , a także jako ogół praw i obowiązków wspólnika. Objęcie lub nabycie udziału jest równoznaczne z nabyciem praw i obowiązków związanych z uczestnictwem w spółce. Aby być wspólnikiem należy mieć co najmniej jeden udział w kapitale zakładowym spółki.

Wspólnik może mieć jeden lub więcej udziałów. Ilość posiadanych udziałów przez wspólnika oraz ich wysokość musi być określona w umowie spółki. Zgodnie z art. 159 § l kh udziały mogą być o równej lub nierównej wysokości. Jeżeli umowa spółki stanowi, że każdy ze wspólników ma więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym spółki powinny być równe i niepodzielne.

W przypadku przyznania każdemu wspólnikowi po jednym udziale, udziały wspólników muszą być równe i są podzielne. W tym przypadku istnieje możliwość zbycia części udziałów. Jeżeli nabywcą części udziału jest dotychczasowy wspólnik, to ma on w dalszym ciągu jeden udział, lecz o wyższej wartości. Należy wszakże pamiętać, że po zbyciu części udziału pozostała wartość udziału nic może być niższa niż 500.000 - zł. Zasadą jest równość i niepodzielność udziałów.

Zbycie udziałów

W spółce z o.o. udziałem można rozporządzać poprzez zbycie go innej osobie, która w

następstwie nabycia udziału wchodzi w prawa wspólnika. Zbycie udziału ma w zasadzie charakter odpłatny, chociaż może być przedmiotem umowy darowizny. Zbycie udziału następuje w formie umowy zbycia, która dla swej ważności musi być zawarta na piśmie zgodnie z art. 180 kh.

Do umowy zbycia stosuje sio odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego dotyczące sprzedaży i przelewu wierzytelności. Nabywca udziału może być każda osoba fizyczna i osoba prawna, za równo wspólnik jak i osoba trzecia, o ile umowa spółki nie przewiduje w tym zakresie żadnych ograniczeń. Prawo do zbycia udziału przysługuje każdemu wspólnikowi. Prawa do zbycia udziału nie można wyłączyć, gdyż takie postanowienie umowy spółki byłoby sprzeczne z przepisami kodeksu handlowego. Istnieje możliwość ograniczenia prawa do zbycia udziału. Zgodnie z art. 177 § 2kh zbycie udziałów, z którymi związany jest obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych, może nastąpić tylko za uprzednim zezwoleniem spółki, o ile umowa nie zawiera odrębnego uregulowania. Pozostałe przypadki ograniczeń zbycia muszą wynikać z umowy spółki.

Najczęściej będzie (o ograniczenie polegające na uzyskaniu zezwolenia spółki. Zgodnie z art.

181 § 3 kil, o ile umowni nic sianowi inaczej, zezwolenie powinno być udzielone na piśmie przez zarząd. Umowa może przewidywać udzielenie zezwolenia przez radę nadzorczą, radę nadzorczą i zarząd, zgromadzenie wspólników albo przez samych wspólników. W przypadku odmowy sąd rejestrowy na wniosek wspólnika - zbywcy może wyrazić zgodę na zbycie udziału, jeżeli zachodzą ważne powody. Równocześnie sąd powinien wskazać spółce termin do przedstawienie innego nabywcy. Sąd może oznaczyć cenę zbycia udziału, a w razie sporu co do ceny powołać biegłego. Jeżeli umowa wyłącza zastosowanie procedury przewidzianej w art. 181 § kh w przypadku powstania sporu między zbywcą a spółką co do zbycia udziału, wówczas zbywca może zażądać umorzenia udziału, o ile umorzenie udziału przewiduje umowa spółki lub zażądać rozwiązania spółki przez sąd.

Do innych ograniczeń co do zbycia udziału, które może zawierać umowa spółki należą:

- upływ określonego czasu.

- prawo pierwokupu przyznane wspólnikom.

- obowiązek zawiadomienia spółki o zamiarze zbycia w celu złożenia ofert kupna przez

pozostałych wspólników,

- uzależnienie zbycia udziału osobie posiadającej określony zawód lub kwalifikacje.

Zgodnie z art. 194 § J kh spółka nic może nabyć swoich udziałów na własny rachunek.

Wyjątkami od reguły są:

-możliwość nabycia wlasnycli udziałów w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki.

których nic można zaspokoić z innego majątku wspólnika,

- umorzenie udziałów,

- połączenie spółek.

Skutki prawne zbycia udziałów wobec spółki powstają tak dla zbywcy jak i nabywcy z chwilą zawiadomienia spółki i okazania zarządowi dokumentu stanowiącego dowód przejścia udziału - generalnie będzie to umowa sprzedaży. Wymóg okazania dokumentu dotyczy także przypadku, gdy do zbycia udziału nic jest konieczne uzyskanie zezwolenia spółki. Z chwilą zawiadomienia o przejściu udziału zarząd obowiązany jest wprowadzić odpowiednie zmiany w księdze udziałów w myśl art. 188 § l kh. Zbycie udziału nie podlega wpisowi do rejestru handlowego. Jednak na zarządzie ciąży obowiązek zgłoszenia do sądu rejestrowego listy wspólników wraz z oznaczeniem liczby i wysokości udziałów. Zarząd nie jest obowiązany przedkładać sądowi dokumentu potwierdzającego przejście udziału.

Wkłady

Wspólnik pokrywa udziały wkładami pieniężnymi lub niepieniężnymi - tzw. aportami. Wkłady pieniężne (gotówkowe) polegają na wpłacie przez wspólnika zadeklarowanej sumy pieniężnej w walucie polskiej. W przypadku aportu zgodnie z art. 163 § l kh umowa spółki powinna wymieniać osobę wspólnika oraz przedmiot wkładu, ilość i wysokość przyznanych w zamian udziałów. Wkład niepieniężny należy rozumieć szeroko. Mogą to być zarówno rzeczy w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego jak i zbywalne prawa majątkowe. Przedmiotem aportu mogą być ruchomości, nieruchomości, przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 kh, części składowe przedsiębiorstwu, wierzytelności, papiery wartościowe, patenty, ograniczone prawa rzeczowe czy np. prawo najmu lokalu użytkowego po uprzedniej zgodzie wynajmującego. Oznacza to, że wspólnik nie musi być właścicielem aportu. Wkłady gotówkowe są wnoszone na własność spółki, natomiast aporty mogą być przenoszone na własność lub do używania przez spółkę.

Przedmiotem aportu nic mogą być prawa osobiste związane nierozerwalnie z osoba ich posiadacza, praca i osobiste świadczenie usług przez wnoszącego czy wynagrodzenie za usługi świadczone przy tworzeniu spółki.

Przy aportach istotna jest wycena ich wartości. Wycena winna wyrażać rzeczywista wartość aportu. Wyceny dokonuje sam wspólnik i jest ona przyjmowana przez pozostałych wspólników. Powinna być dokonana w sposób rzetelny i odpowiadać aktualnej wartości rynkowej przedmiotu stanowiącego wkład niepieniężny. Zdarza się jednak, że wycena wartości aportu jest zawyżona lub zaniżona. Kodeks handlowy przewiduje odpowiedzialność karną i cywilną tylko w przypadku zawyżenia wartości aportu. Zgodnie z art. 176 kh spółka może domagać się od wspólnika oraz członków zarządu, którzy wiedzieli o zawyżeniu wartości aportu, wyrównania wartości wkładu.

Powołanie organów

Do zarejestrowania spółki z o.o. konieczne jest powołanie jej organów.

Organy spółki mogą być ustanowione bądź w samej umowie spółki bądź w drodze odrębnej uchwały wspólników, w której tryb podjęcia przewiduje umowa. Najważniejsze jest powołanie zarządu. Zgodnie z art. 165 kh obowiązkiem zarządu spółki jest zgłoszenie spółki do rejestru, tj. złożenie wniosku do sądu rejestrowego. Umowa spółki musi być zgłoszona do rejestru w ciągu 6 miesięcy od daty jej zawarcia. Po upływie tego terminu umowa traci swą moc obowiązującą.

Wpis do rejestru

Spółka z o.o. jest spółką kapitałową, klóra nabywa osobowość prawną z chwilą wypisania jej do rejestru handlowego prowadzonego przez sąd rejestrowy. Z chwilą wpisu spółka nabywa zdolność prawną, staje sio podmiotem praw i obowiązków. Wpis ma charakter konstytutywny. Do chwili zarejestrowania spółki należy traktować ją tak jak byłaby to spółka cywilna. Za zobowiązania zaciągnięte przed rejestracją w myśl art. 171 § 2 kh odpowiadają osobiście i solidarnie osoby, które działały w jej imieniu - założyciele względnie pierwszy powołany zarząd.

Zgodnie z art. 167 § 2 kh do wniosku o zarejestrowanie spółki należy dołączyć:

• umowę spółki,

• oświadczenie wszystkich członków zarządu, że udziały pieniężne zostały wpłacone i że przejście wkładów niepieniężnych na spółkę z chwilą jeje zarejestrowania jest zapewnione,

• jeżeli pierwsze władze spółki nie zostały ustanowione w umowie spółki, dowód ich ustanowienia z wyszczególnieniem ich składu osobowego,

• wzory podpisów członków zarządu skreślone przed sądem lub poświadczone notarialnie.

Wpis do rejestru handlowego obejmuje:

- firmę, siedzibę i przedmiot przedsiębiorstwa,

- wysokość kapitału zakładowego.

- ilość przyznanych wspólnikowi udziałów.

- wkłady niepieniężne,

- imiona i nazwiska członków zarządu, sposób reprezentowania spółki.

- czas trwania spółki,

- pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki.

Sąd rejestrowy wydaje na posiedzeniu niejawnym postanowienie o wpisie spółki do rejestru handlowego po uprzednim zbadaniu danych podlegających wpisowi. W przypadku wykrycia braków wzywa do ich usunięcia. Jeżeli braki nic zostaną usunięte w wyznaczonym terminie sąd odmawia rejestracji. Badanie obejmuje zgodność postanowień umowy spółki z obowiązującymi przepisami prawa.

Organy spółki z o. o.

W spółce z o.o. wyróżniamy trzy rodzaje organów:

• l/organ stanowiący - zgromadzenie wspólników

• 2/ organ zarządzający - zarząd

• 3/ organy nadzoru - rada nadzorcza

komisja rewizyjna

Organami obowiązkowymi są zgromadzenie wspólników i zarząd. Rada nadzorcza i komisja rewizyjna są w zasadzie organami fakultatywnymi. Mogą być ustanowione w zależności od woli wspólników Umową może przewidywać istnienie jednego z nich lub obu łącznie. Jednakże art. 206 kh przewiduje obowiązkowe powołanie jednego z nich jeśli kapitał zakładowy spółki przekracza 250 milionów zł i równocześnie wspólników jest więcej niż 50.

Zgromadzenie wspólników

Zgromadzenie wspólników jest organem stanowiącym spółki. Na posiedzeniu wspólnicy w formie uchwal rozstrzygają o najważniejszych sprawach spółki.

Kodeks handlowy wymienia dwie kategorie spraw, które wymagają uchwal Zgromadzenia wspólników. Pierwsza kategoria spraw bezwzględnie wymagająca uchwal Zgromadzenia wspólników obejmuje:

- sprawy związane z rozpatrzeniem i zatwierdzeniem sprawozdania, bilansu, rachunku zysków i strat za rok ubiegły,

- udzielenie absolutorium władzom spółki z wykonania obowiązków,

- roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przy zakładaniu spółki lub przy sprawowaniu zarządu lub nadzoru,

- zmianę umowy spółki.

- zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa, ustanowienie na nim prawa użytkowania,

- nabycie i zbycie nieruchomości, o ile umowa nie stanowi inaczej,

- zwrot dopłat,

- rozwiązanie spółki, połączenie oraz przekształcenie w spółkę akcyjną

Druga kategoria spraw wymaga uchwal zgromadzenia wspólników, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej. Mogą być to sprawy dotyczące:

- zbycia i nabycia nieruchomości,

- ustanowienie i odwołanie członków władz, odwołanie likwidatora.

- określenie wysokości i terminów dopłat.

Umowa spółki może rozszerzyć kompetencje zgromadzenia o inne jeszcze sprawy np. podział zysku lub pokrycie strat.

Kodeks handlowy przewiduje zwyczajne oraz nadzwyczajne zgromadzenie wspólników.

Zgodnie z art. 223 kh zwyczajne zgromadzenie wspólników powinno odbyć sic w ciągu 6 miesięcy po upływie każdego roku obrachunkowego. Przedmiotem zwyczajnego zgromadzenia jest m.in.:

- rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania, bilansu, rachunku zysków i strat za rok ubiegły,

- powzięcie chwały o podziale zysków, pokryciu strat, jeżeli umowa spółki przekazuje te sprawy zgromadzeniu wspólników,

• udzielenie władzom spółki pokwitowania z wykonania przez nic obowiązków.

W sprawach tych pisemne głosowanie jest wyłączone.

Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników zwołuje się w przypadkach przewidzianych umowa

spółki, przepisami kodeksu handlowego lub gdy organa lub osoby uprawnione do zwoływania

zgromadzeń uznają to za wskazane, np. w myśl art. 226 § 2 kh rada nadzorcza lub komisja rewizyjna mogą zwołać zgromadzenie nadzwyczajne, ilekroć zwołanie uznają za wskazane, a zarząd nie zwoła zgromadzenia w ciągu czternastu dni od zgłoszenia żądania przez radę nadzorcza lub komisją rewizyjną. Ponadto nadzwyczajne zgromadzenie może być zwołane na żądanie wspólników reprezentujących 1/10 część kapitału zakładowego czy leż na żądanie wierzyciela spółki.

Jeżeli w ciągu dwóch tygodni od dnia przedstawienia przez wspólników zarządowi żądania zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia nic zostanie ono zwołane, lo sąd rejestrowy może upoważnić do zwołania zgromadzenia wspólników występujących z tym żądaniem i wyznaczyć przewodniczącego tego nadzwyczajnego zgromadzenia.

Zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd zgodnie z an. 224-232 kh za pomocą listów poleconych wysyłanych co najmniej na 2 tygodnie przed terminem zgromadzenia. Zgromadzenie wspólników może odbyć się w każdym czasie bez formalnego zwołania, o ile jest na nim reprezentowane 100% kapitału zakładowego i nikt z obecnych nic wniósł sprzeciwu. Generalnie zgromadzenie odbywa się w miejscu siedziby spółki, chyba że umowa spółki przewiduje inne miejsce do odbycia zgromadzenia. W zawiadomieniu o zgromadzeniu należy zamieścić szczegółowy porządek obrad, a w przypadku zmiany umowy spółki należy wskazać treść zamierzonych zmian. Porządek obrad podany w zawiadomieniu ma charakter wiążący.

Zgromadzenie wspólników jest ważne bez względu na ilość reprezentowanego na nim udziałów, o ile przepisy kodeksu handlowego lub umowa spółki nie stanowią inaczej.

Jeżeli umowa spółki nie przewiduje ograniczeń w zgromadzeniu wspólnik może uczestniczyć oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez pełnomocnika, któremu pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do protokołu posiedzenia.

Zasadą jest, że uchwały zgromadzenia wspólników zapadają większością głosów oddanych. Przepisy kodeksu handlowego wymieniają szereg sytuacji wymagających kwalifikacji większości głosów i tak:

• dla zmiany umowy spółki, zmiany przedmiotu działalności, połączenia i rozwiązania spółek, bądź zbycia przedsiębiorstwa wymagana jest większość 2/3 głosów oddanych.

• zmiany umowy spółki zwiększające świadczenia lub ograniczające prawa osobiste wspólników wymagają zgody wszystkich wspólników, których dotyczą.

Umowa spółki może przewidywać surowsze warunki powzięcia uchwał, dla których kodeks

wymaga bezwzględnej większości jak i większości kwalifikowanej.

Głosowanie

Zwykłym sposobem powzięcia uchwal jest głosowanie nad nimi na zgromadzeniu wspólników. Istnieje możliwość głosowania pisemnego. Uchwały zgromadzenia wspólników mogą być również dla swej ważności potwierdzane notarialnie - np. zmiana umowy spółki wymaga zgodnie z art. 254 § 2 kh zaprotokołowania przez notariusza.

Każdy ze wspólników posiadać powinien co najmniej jeden glos. Liczba głosów przypadająca na jednego wspólnika powinna być ustalona umową spółki. W razie wątpliwości na każde 100.000 zł udziału przypada jeden glos.

Zasadą jest jawność głosowania. W myśl art. 238 kh głosowanie tajne zarządza się w następujących przypadkach:

- przy wyborach,

- nad wnioskami o usunięciu członków władz spółki lub likwidatorów.

- pociągnięcie członków władz spółki lub likwidatorów do odpowiedzialności.

- w sprawach osobistych,

- na żądanie jednego z obecnych wspólników.

Zgodnie z art. 239 kh uchwały podejmowane na zgromadzeniu wspólników podlegają

zaprotokołowaniu w księdze protokołów. Uchwały powinny być podpisanie przez obecnych lub przez przewodniczącego i osobę prowadzącą protokół. Do protokółu nalepy dołączyć

odpowiednie dokumenty, tj. dowody zwołania zgromadzenia i listę obecności z podpisami

uczestniczących w zgromadzeniu wspólników.

Zaskarżanie uchwał

Uchwala wspólników może być zaskarżona do sądu wojewódzkiego - sądu gospodarczego w przypadkach przewidzianych art. 240 kh. Prawo wytoczenia powództwa służy m.in.:

- zarządowi spółki, radzie nadzorczej, komisji rewzyjnej. poszczególnym członkom tych

organów,

- wspólnikowi głosującemu przeciwko uchwale, jeśli po jej powzięciu zażądał

zaprotokołowania sprzeciwu,

- wspólnikowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w zgromadzeniu,

innym wspólnikom, nie obecnym na zgromadzeniu, ale tylko w przypadku wadliwego

zwołania zgromadzenia lub podjęcia uchwały w sprawie nie objętej porządkiem obrad.

Pozew o unieważnienie należy wnieść w ciągu miesiąca od otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w ciągu roku od daty powzięcia uchwały.

Wyrok uchylający uchwalę ma moc obowiązującą w stosunkach między spółką a wszystkimi wspólnikami, nie skutkuje wobec osób trzecich będących w dobrej wierze.

Zarząd spółki z o. o.

Zarząd jest obligatoryjnym organem spółki z o.o. powołanym do prowadzenia bieżących „spraw spółki i reprezentowania jej na zewnątrz - wobec kontrahentów, organów administracji i innych podmiotów. Zarząd musi być ustanowiony najpóźniej przed złożeniem wniosku o zarejestrowanie spółki przez sąd rejestrowy.

Zgodnie z art. 195 § l kh zarząd w spółce z o.o. może być jednoosobowy lub wieloosobowy.

Kodeks handlowy nie ogranicza w tym zakresie woli wspólników. Praktyka wykazuje istnienie zarządów składających się najczęściej z trzech członków. Członkiem zarządu może być zarówno wspólnik jak i osoba spoza grona wspólników.

Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, członków zarządu powołują wspólnicy w drodze uchwały. Pierwszy skład zarządu może być także powołany w samej umowie spółki. Każdy zarząd może być powołany na czas określony lub na czas nie określony.

Wspólnik będący równocześnie członkiem zarządu jest wobec spółki w podwójnym stosunku, tzn. z jednej strony jest w stosunku członkostwa, z drugiej w stosunku pracy. Członek zarządu powierzoną funkcję wykonuje na podstawie zawartej z nim umowy o pracę lub umowy zlecenia, do której zastosowanie mają przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia. Umowa o pracę lub umowa zlecenia zawarta zostaje z członkiem zarządu z chwilą powierzenia mu tej funkcji. W myśl art. 203 kh umówi o pracę z członkiem zarządu zawierana jest przez radę nadzorczą, działającą w imieniu spółki lub przez specjalnie do tego celu powołanego pełnomocnika. Pełnomocnik spółki ustanowiony do podpisania umowy o pracę z członkiem zarządu występuje przeważnie w tych spółkach, które me mają rady nadzorczej. Rada nadzorcza lub pełnomocnik pełnią wobec członka zarządu rolę pracodawcy.

Mandaty członków zarządu wygasają z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie, bilans, rachunek zysków i strat za ostatni rok ich urzędowania. Zgodnie z art. 197 § ł kh członkowie zarządu mogą być w każdej chwili odwołani, co me uwłacza ich roszczeniom z umowy o pracę. Nic ma w tym przypadku znaczenia, czy członek zarządu został powołany na czas określony czy na czas nie określony.

Umowa spółki może zawierać pewne ograniczenia co do możliwości odwołania członka zarządu. Decyzję o odwołaniu członka zarządu podejmuje w drodze uchwały w głosowaniu tajnym zgromadzenie wspólników lub rada nadzorcza, o ile umowa spółki wyraźnie tak stanowi. Jeżeli umowa spółki upoważnia radę nadzorczą do powołania członka zarządu, to uprawnienie to nie jest równoznaczne z prawem odwołania - umowa musi uprawnienie takie wyraźnie przewidzieć.

Jeżeli odwołanym członkiem zarządu jest wspólnik, to przysługuje mu prawo zaskarżenia uchwały zgromadzenia wspólników zgodnie z treścią tirt. 240 § 2 kh.

Członkowi zarządu przysługuje prawo rezygnacji z pełnienia tej funkcji. W przypadku pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie umowy o pracę rezygnacja oznacza wypowiedzenie umowy lub rozwiązanie jej w drodze porozumienia stron. Natomiast rozwiązanie umowy zlecenia może nastąpić w wypadkach przewidzianych umową lub z ważnych powodów, przy czym rozwiązanie umowy zlecenia nic powinno wyrządzić spółce szkody.

Do ustawowych zadań zarządu należy:

- prowadzenie bieżących spraw spółki.

- reprezentowanie spółki na zewnątrz wobec osób trzecich, a zwłaszcza przed sądem,

kontrahentami, organami administracji publicznej.

Prowadzenie spraw spółki

Prowadzenie spraw spółki polega na podejmowaniu przez zarząd wszelkich decyqi w zakresie prowadzonej działalności, których celem jest prawidłowe funkcjonowanie spółki. Z zakresu tego należy wyłączyć sprawy, które z mocy przepisów kodeksu handlowego lub umowy spółki zostały przekazane innym organom, a zwłaszcza zgromadzeniu wspólników. Umowa spółki powinna zatem dokładnie określać zakres zadań przydzielonych poszczególnym organom.

Prowadzenie spraw spółki zaliczane jest do tzw. afery stosunków wewnętrznych panujących między wspólnikami a spółką. Zgodnie z art. 201 § 2 kh jeżeli zarząd jest wieloosobowy, każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, przy czym dokładne rozgraniczenie zadań i sposób pracy poszczególnych członków powinien regulować np. regulamin pracy zarządu. Ponadto każdy członek zarządu może prowadzić bez uchwały zarządu sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Uchwala zarządu jest jednak konieczna w przypadku rozstrzygnięcia sprawy, która wykracza poza ramy zwykłego zarządu.

O tym, co stanowi czynność zwykłego zarządu, a co przekracza jego ramy, powinna decydować

umowa spółki. Uchwala zarządu Jest także wymagana w sprawach, które nie przekraczają czynności zwykłego zarządu, lecz przed ich dokonaniem przynajmniej jeden z członków sprzeciwi się ich wykonaniu.

Uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością głosów obecnych, chociaż umowa spółki może przewidywać surowsze kryteria. Zgoda wszystkich członków zarządu jest wymagana dla ustanowienia prokury, którą może odwołać każdy członek zarządu.

Prowadzenie spraw spółki obejmuje także prowadzenie przez zarząd rachunkowości spółki. Zgodnie z art. 244 kh członkowie zarządu odpowiadają za należyte prowadzenie księgowości spółki, sporządzanie bilansu, rachunku zysków i strat oraz sprawozdanie z działalności spółki za rok obrotowy.

Nadmienić wypada, że członek zarządu zgodnie z art. 204 kh nie może bez uprzedniego zezwolenia spółki, tj. organów powołujących zarząd, prowadzić działalności konkurencyjnej wobec spółki, co oznacza zakaz zajmowania się interesami konkurencyjnymi i zakaz uczestniczenia w spółce konkurencyjnej jako wspólnik jawny lub członek jej organów. Ponadto w razie sprzeczności interesów spółki z osobistymi interesami członka zarządu, jego małżonka, krewnych czy powinowatych, członek zarządu powinien powstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw.

Reprezentacja spółki

Zarząd reprezentuje spółkę wobec osób trzecich. Uprawniony jest do występowania w imieniu spółki przed sądem i poza sądem. Prawo członka zarządu rozciąga się na wszystkie czynności, które związane są z prowadzeniem przedsiębiorstwa handlowego, zbywaniem i obciążaniem nieruchomości czy ustanawianie i odwoływanie prokury. Reprezentacja spółki wobec osób trzecich oznacza dokonywanie w imieniu spółki i na jej rzecz czynności prawnych, np. zawieranie umów, zaciąganie kredytów, pozywanie do sądu. Prawa reprezentowania spółki nic można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich. Prawo to przysługuje wyłącznie zarządowi. Rada nadzorcza może reprezentować spółkę w przypadku przewidzianym w art. 203, 242 kh.

Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, to umowa spółki powinna regulować sposób reprezentacji spółki. Istnieją dwie możliwości reprezentacji spółki przez zarząd - reprezentacja jednoosobowa albo reprezentacja łączna. Jeżeli umowa spółki nie reguluje sposobu reprezentacji, wówczas zgodnie z art. 199 § l kh do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem (reprezentacja łączna). Jednoosobowo mogą być podejmowane czynności polegające na przyjmowaniu oświadczeń woli czy pism kierowanych do spółki

Odpowiedzialność członka zarządu

Kodeks handlowy przewiduje możliwość pociągnięcia członków zarządu do odpowiedzialności

cywilnej i karnej. ,

Zgodnie z art. 290-299 kh członek zarządu ponosi odpowiedzialność cywilną zarówno wobec wierzycieli spółki jak i wobec samej spółki. '

W myśl art. 290 kh członkowie zarządu odpowiadają solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego za rozmyślne lub przez niedbalstwo podanie fałszywych danych podlegających wpisowi. Ponadto zgodnie z art. 298 kh członkowie zarządu odpowiadają wobec wierzycieli za zobowiązania spółki osobiście i solidarnie jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Od tej odpowiedzialności członkowie zarządu mogą się uwolnić tylko w ściśle określonych przypadkach, tj.

- jeżeli wykażą, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie

układowe,

- jeżeli wykażą, że niezgłoszenie upadłości albo niewszczęcie postępowania układowego

nastąpiło nie z ich winy,

- jeżeli wykażą, że niezgłoszenie upadłości, niewszczęcie postępowania układowego nie przyczyniło się do poniesienia szkody przez wierzyciela spółki.

Natomiast wobec spółki członkowie zarządu, podobnie jak członkowie innych organów, odpowiadają za szkodę wyrządzoną swoim działaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, a także za niedołożenie przy wykonywaniu swoich obowiązków staranności sumiennego kupca - klauzula art. 292 kh. Członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność w wyżej wymienionych przypadkach solidarnie.

Odpowiedzialność karna członków zarządu przewidują art. 300-3U6 kh. Zgodnie z ich postanowieniami członek zarządu odpowiada m.in. za

- działanie na szkodę spółki,

- niezgłoszenie upadłości spółki,

- ogłaszanie nieprawdziwych danych o spółce,

- dopuszczenie do nabycia przez spółkę własnych udziałów.

- niedopełnienie obowiązków w zakresie rachunkowości i księgowości.

Nadzór w spółce z o.o.

Nadzór nad działalnością spółki z o.o. mogą sprawować:

- poszczególni wspólnicy w ramach indywidualnego prawa kontroli,

- organy nadzoru: rada nadzorcza, komisja rewizyjna,

- biegli rewidenci.

Rada nadzorcza

Rada nadzorcza stanowi organ nadzoru spółki z o.o. W zasadzie jest to organ fakultatywny spółki, jednakże obowiązkowo rada musi być ustanowiona w spółkach, w których:

- kapitał zakładowy przewyższa kwotę 250.000.0UO,- zł i

- wspólników jest więcej niż 50.

Praktyka wykazuje, iż w większości spółek z o.o., powoływana jest rada nadzorcza.

W przypadku ustanowienia rady nadzorczej istnieje możliwość wyłączenia umową spółki prawa wspólników do indywidualnej kontroli spółki. Jeżeli umowa spółki prawa wspólników nie wyłączy , to pomimo powołania rady nadzorczej, prawo indywidualnej kontroli przysługuje każdemu wspólnikowi.

Rada nadzorcza jest organem kolegialnym, chociaż każdy członek rady może wykonywać prawo nadzoru z osobna. Zgodnie z art. 208 § ł kh rada powinna składać się co najmniej z trzech członków, co nie wyklucza możliwości powołania jej w większym składzie.

Członków rady nadzorczej powołuje zgromadzenie wspólników uchwalą. Umowa spółki może przewidywać odmienny tryb powoływania członków rady nadzorczej.

Członkowie rady nadzorczej mogą być powołani na czas określony lub na czas nie określony. O ile umowa spółki nie reguluje tej kwestii, to w myśl art. 209 § l kh radę nadzorczą powołuje się na jeden rok. Członków rady można odwołać w każdej chwili niezależnie od czasu, na jaki zostali powołani. Mandaty członków rady wygasają z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, które zatwierdza sprawozdanie, bilans, rachunek zysków i strat za ostatni rok ich urzędowa nią. Kodeks handlowy nie przewiduje ograniczeń co do możliwości pełnienia funkcji członka rady nadzorczej przez kilka kadencji. Takie ograniczenie można wprowadzić umową spółki.

Członkiem rady nadzorczej może być zarówno wspólnik jak i osoba spoza grona wspólników.

Zgodnie z art. 207 kh członkiem rady nadzorczej nie może być:

• członek zarządu

• likwidator spółki

• pracownik spółki, tj. pracownicy zajmujący stanowiska głównego księgowego, radcy prawnego, kierownika zakładu lub pracownicy podlegający bezpośrednio członkowi zarządu,

• członek komisji rewizyjnej

Kompetencje rady nadzorczej

Rada nadzorcza jako organ nadzoru jest powołana do sprawowania stałego nadzoru nad działalnością spółki we wszystkich gałęziach jej przedsiębiorstwa. Jest to zarówno jej prawo-jak i obowiązek.

Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy:

- badanie bilansu, rachunku zysków i strat co do zgodności z księgami i dokumentami jak i ze

stanem faktycznym,

- badanie sprawozdania i wniosków zarządu co do podziału zysków i pokrycia strat,

- składanie zgromadzeniu wspólników dorocznego sprawozdania pisemnego z wyników przeprowadzonych badań.

W celu wykonania wymienionych czynności rada może przeglądać każdy dział czynności spółki.

- zadać od zarządu i pracowników spółki sprawozdań i wyjaśnień.

- dokonywać rewizji majątku,

- sprawdzać księgi i dokumeny.

Umowa spółki powyższych zadań nie może ograniczyć ani też przyznać innemu organowi spółki. Może natomiast rozszerzyć katalog uprawnień, a w szczególności postanowić, że:

- zarząd jest obowiązany uzyskać zezwolenie rady nadzorczej przed dokonaniem pewnych czynności przewidzianych umową spółki,

- lub przekazać radzie nadzorczej prawo zawieszania w czynnościach członków zarządu.

Rada nadzorcza obok w/w Uprawnień reprezentuje spółkę w umowach i sporach pomiędzy spółką a członkami zarządu.

Umowa spółki powinna regulować sposób wykonywania zadań przez radę oraz tryb

podejmowania uchwal. W braku odpowiednich postanowień umowy zgromadzenie wspólników może uchwalić dla rady nadzorczej regulamin pracy, określający organizację i sposób wykonywania czynności. Ponadto zgodnie z art. 215 kh jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, uchwały rady zapadają bezwzględną większością głosów obecnych przy prawidłowym zawiadomieniu wszystkich członków o posiedzeniu. Obowiązkowo z posiedzeń rady należy spisywać protokoły.

Komisja rewizyjna

Komisja rewizyjna jest również organem nadzoru, obligatoryjnie powoływanym w spółce z o.o., jeżeli:

- kapitał zakładowy spółki przewyższa kwotę 2 50.000.000,-zł.

- a wspólników jest więcej niż 50

- i nie ustanowiono w spółce rady nadzorczej.

W spółce z o.o. mogą działać oba organy nadzoru. W przypadku ustanowienia komisji rewizyjnej umowa spółki może wyłączyć prawo kontroli wspólników nad działalnością spółki.

Komisja rewizyjna jest organem kolegialnym, składającym się przynajmniej z trzech

członków, którzy są powoływani i odwoływani według tych samych zasad co członkowie rady nadzorczej. Mandaty członków komisji wygasają także z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie, bilans, rachunek zysków i strat za ostatni rok ich urzędowania. Co do członkostwa komisji rewizyjnej odnoszą się te same ograniczenia, które dotyczą rady nadzorczej.

Zakres zadań komisji rewizyjnej jest węższy w porównaniu z zadaniami przyznanymi przez prawo radzie nadzorczej. Komisja jako organ nadzoru nie sprawuje Izw. stałego nadzoru, jak to czyni rada nadzorcza, lecz podejmuje czynności kontrolne w ściśle określonych przypadkach.

Zgodnie żart. 214 § 1 kh do kompetencji fcomisji rewizyjnej należy:

- badanie bilansu, rachunku zysków i strat, sprawozdania i wniosków' zarządu w do

podziału zysku i pokrycia strat według trybu i w zakresie przewidzianym dla rady nadzorczej,

- składanie pisemnego sprawozdania zgromadzeniu wspólników z wyniku przeprowadzonych

badań.

Jeżeli w spółce działa tylko komisja rewizyjna, to umowa spółki może rozszerzyć kompetencje komisji, a nawet poruczyć jej stały nadzór nad działalnością spółki.

Biegli rewidenci

Nadzór nad działalnością spółki sprawują także biegli rewidenci. Biegłych rewidentów może powołać sad rejestrowy w celu obadania rachunkowości i działalności spółki na żądanie wspólnik;), wspólników reprezentujących co najmniej 1/10 część kapitału zakładowego. Członkowie władz spółki są obowiązani udzielić rewidentom żądanych wyjaśnień, zezwolić na przeglądanie ksiąg i dokumentów spółki, badanie kasy, zapasu towarów i papierów wartościowych oraz udzielić potrzebnej pomocy. Z przeprowadzonej kontroli rewidenci przedkładają sprawozdanie sądowi rej estrowemu,

Prawa i obowiązki wspólników spółki z o. o.

Członkostwo w spółce przyznaje wspólnikom szereg uprawnień, którym odpowiadają obowiązki przewidziane w kodeksie handlowym i umowie spółki. Prawa i obowiązki wspólników można klasyfikować według różnych kryteriów. Najczęściej dzielone są na prawa i obowiązki o charakterze majątkowym oraz na prawa i obowiązki niemajątkowe

Prawa majątkowe wspólnika:

- prawo do zysku,

- prawo do wynagrodzenia za dostarczanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych.

którymi obciążone są udziały wspólnika,

- prawo rozporządzania udziałem - zbycia lub zastawienia,

- prawo zwrotu dopłat,

- prawo do zwrotu wpłal na udział w przypadku: obniżenia kapitału zakładowego,

umorzenia udziałów z czystego zysku, nabycia przez spółkę własnych udziałów,

przekształcenie spółki z.o.o. w spółkę akcyjną,

- prawo do udziału w podziale majątku spółki pozostałego po jej likwidacji.

Prawa niemajątkowe wspólnika:

- prawo uczestnictwa i prawo głosu w zgromadzeniach wspólników,

- prawo zaskarżania uchwal zgromadzenia wspólników.

- indywidualne prawo kontroli.

- prawo żądania wyłączenia wspólnika.

Podstawowe obowiązki wspólnika:

- obowiązek wniesienia określonych umową spółki wkładów na pokrycie zadeklarowanego

udziału,

- obowiązek dokonania dopłat,

- obowiązek wyrównania brakującej wartości aportu,

- obowiązek wyrównania ubytku w kapitale zakładowym spółki spowodowanego bezprawną

wypłatą na rzecz wspólnika,

- obowiązek dostarczania spółce powtarzających się świadczeń niepieniężnych.

Najważniejszym uprawnieniem wspólnika jest prawo do zysku. Wspólnicy mają prawo do czystego zysku wynikającego z rocznego bilansu, o ile czysty zysk nie został wyłączony od podziału umową spółki. Umowa spółki może uprzywilejować pewną grupę wspólników, np. założycieli.

Uprzywilejowanie może polegać na podwyższeniu dywidendy. Umowa spółki może zastrzec rozporządzanie czystym zyskiem przez zgromadzenie wspólników, przy czym uchwala zgromadzenia musi zapaść bezwzględną większością głosów. Jeżeli umowa spółki nie stanów inaczej, to w myśl art. 191 § 3 kh zysk przypadający wspólnikom dzieli się proporcjonalnie do udziałów.

Prawo do zwrotu dopłat w myśl art. 179 kh przysługuje wspólnikom, jeżeli dokonane przez wspólników dopłaty okażą się niepotrzebne na pokrycie strat bilansowych w kapitale zakładowym spółki. Zwrot .dopłat może nastąpić dopiero po upływie trzech miesięcy od ogłoszenia o zamierzonym zwrocie. Zwrot dopłat powinien być dokonany równomiernie wszystkim wspólnikom. Uchwalę o dokonaniu zwrotu dopłat podejmuje zgromadzenie wspólników.

Zgodnie z treścią art. 275 kh prawo wspólnika do majątku pozostałego po likwidacji spółki przysługuje dopiero po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli spółki. Podział pozostałego majątku pomiędzy wspólników nic może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od daty ostatniego ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli. Majątek spółki dzielony jest między wspólników proporcjonalnie do posiadanych udziałów, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej.

Prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi, o ile umowa spółki prawa tego nie wyłącza a jest powołana rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. Indywidualne prawo kontroli polega na przeglądaniu ksiąg i dokumentów spółki, sporządzaniu bilansu spółki dla swego użytku, żądaniu wyjaśnień od zarządu.

Prawo żądania wyłączenia wspólnika jest szczególnym uprawnieniem, które nie występuje w spółce akcyjnej. Z żądaniem wyłączenia wspólnika mogą wystąpić wszyscy pozostali wspólnicy, o ile ich udziały przedstawiają więcej niż połowę kapitału zakładowego. Umowa spółki może przyznać prawo wystąpienia z powództwem nuiicjszej liczbie wspólników, byleby ich udziały stanowiły więcej niż 50% kapitału. O wyłączeniu wspólnika orzeka sąd tylko z ważnych przyczyn. np. działanie wspólnika na szkodę spółki czy długotrwała choroba. Udziały wspólnika wyłączonego muszą być przejęte przez wspólnik;! lub osoby trzecie. Cenę przejęcia ustala sąd na podstawie rzeczywistej wartości udziału w chwili doręczenia pozwu. Wspólnika prawomocnie wyłączonego, którego udziały zostały w terminie wyznaczonym przez sąd zapłacone, uważa się za usuniętego ze spółki już od chwili doręczenia mu pozwu.

Podstawowym obowiązkiem każdego wspólnika jest pokrycie udziału wkładami pieniężnymi lub aportami przed zarejestrowaniem spółki.

Obowiązek dopłat dotyczy każdego wspólnika. Jego źródłem są umowa spółki, a jeżeli umowa nie reguluje kwestii dopłat, przepisy kodeksu handlowego. Umowa spółki może zobowiązać wspólników do dopłat w granicach cyfrowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziałów. Powinna określać sytuacje, kiedy można żądać dopłat i w jakiej wysokości. Przyczyną podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników o dokonaniu dopłat bywa konieczność uzyskania środków na planowane działania inwestycyjne czy też na pokrycie strat bilansowych w kapitale zakładowym. Dopłata jest świadczeniem pieniężnym wnoszonym na rzecz spółki w celu zwiększenia jego dotychczasowego majątku. Dopłata nie zwiększa kapitału zakładowego, lecz jest przeznaczona na środki obrotowe spółki. Dopłaty mogą być wspólnikom zwracane, o ile nie są potrzebne na pokrycie strat bilansowych wówczas ich zwrot jest niedopuszczalny.

Zmiana umowy spółki

Zgodnie z art. 254 kh każda zmiana umowy spółki wymaga dla swej ważności uchwały zgromadzenia wspólników podjętej większością 2/3 głosów oddanych zaprotokołowanej przez notariusza. Każdą zmianę umowy spółki zarząd musi zgłosić do rejestru handlowego.

Kodeks handlowy szczegółowo reguluje zmianę umowy spółki polegającą na podwyższeniu i obniżeniu kapitału zakładowego spółki.

Podwyższenie kapitału zakładowego spółki

W umowie spółki można zastrzec, że podwyższenie kapitału zakładowego spółki do określonej kwoty nie wymaga zmiany umowy spółki. Podwyższenie takie następuje w formie zwykłej uchwały zgromadzenia wspólników. Wiążące się z podwyższeniem kapitału wpłaty na poczet kapitału zakładowego oraz wycena i wnoszenie aportów podlegają w myśl art. 257 kh tym samym regułom co przy zakładaniu spółki. Podwyższenie kapitału zakładowego następuje poprzez utworzenie nowych udziałów lub zwiększenie wartości udziałów już istniejących. Jeżeli utworzone udziały obejmuje nowy wspólnik, musi on złożyć oświadczenie o przystąpieniu do spółki i objęciu udziałów na zasadach określonych umowa spółki. Oświadczenie to pod rygorem nieważności musi być złożone w formie aktu notarialnego.

Podwyższenie kapitału zakładowego zarząd zgłasza do rejestru handlowego, dołączając jednocześnie:

- uchwalę o podwyższeniu kapitału zakładowego,

- oświadczenie objęciu podwyższonego kapitału zakładowego.

- oświadczenie zarządu, że wpłaty na podwyższony kapitał oraz że przejście aportu na spółkę z chwilą zarejestrowania podwyższenia kapitału jest zapewnione.

Obniżenie kapitału zakładowego spółki

Obniżenie kapitału zakładowego następuje w drodze uchwały zgromadzenia wspólników określającej kwotę o -jaką następuje obniżenie oraz czy następuje umorzenie części udziałów czy też proporcjonalne obniżenie wartości wszystkich udziałów. Uchwala o obniżeniu kapitału zakładowego nie może naruszać przepisów o minimalnej wysokości kapitału zakładowego spółki z o.o. oraz pojedynczej wartości f udziału.

Ponieważ obniżenie kapitału zakładowego godzi w interesy wierzycieli spółki, przepisy kodeksu handlowego wyznaczają obowiązkowy sposób postępowania. Zgodnie z art. 260 § l kh zarząd spółki ma obowiązek ogłosić o planowanym obniżeniu kapitału. Wierzycie! w terminie 3 miesięcy od ostatniego z trzech wymaganych ogłoszeń może zgłosić sprzeciw co do obniżenia kapitału. Jeżeli taki sprzeciw wniesie, musi być przez spółkę zaspokojony albo jego roszczenie winno zostać zabezpieczone. Jeśli wierzycie! nie wniesie sprzeciwu, to uważa się. że wyraża zgodę na obniżenie kapitału zakładowego. Warunki te nic obowiązują, jeśli spółka jednocześnie z obniżeniem kapitału podwyższa kapitał przynajmniej do pierwotnej wysokości przez podwyższenie udziałów istniejących lub ustanowienie nowych.

O obniżeniu kapitału zakładowego zarząd zawiadamia sąd rejestrowy celem wprowadzenia zmian w rejestrze handlowym. Do zgłoszenia należy dołączyć uchwalę o obniżeniu kapitału, dowody należytego wezwania wierzycieli, oświadczenie zarządu o zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, którzy wnieśli sprzeciw.

Zmiany strukturalne spółki z o.o.

Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę akcyjną.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej i rozwoju przedsiębiorstwa spółki może nastąpić potrzeba zmiany struktury organizacyjnej spółki. Taka potrzeba może pojawić się w przypadku zmiany dotychczas prowadzonej działalności gospodarczej na taką, która wymaga formy spółki akcyjnej, np. prowadzenie działalności ubezpieczeniowej. Kodeks handlowy reguluje możliwość przekształcenia spółki z o.o. w spółkę-akcyjną bez konieczności likwidacji istniejącej spółki i zakładania nowej. Nie następuje sukcesja spółek, lecz przekształcenie formy prawnej istniejącego podmiotu. W obrocie gospodarczym występuje nadał ten sam podmiot, tylko o zmienionej strukturze organizacyjnej. Przy przekształcaniu spółki należy pamiętać, iż kapitał akcyjny musi wynosić' l 'miliard zł. i musi być co najmniej trzech akcjonariuszy. Szczegółowy tryb przekształcania określają art. 491-496 kh w związku z art. 497 kh.

Łączenie spółek z o.o.

Przepisy kodeksu handlowego przewidują możliwość łączenia się spółek tylko o tej samej strukturze organizacyjnej.

Kodeks handlowy wyróżnia dwie możliwości połączenia spółek:

- przez przejęcie jednej spółki przez drugą (tzw. inkorporacja) czyli przez przeniesienie całego majątku jednej spółki na inną w zamian za udziały, które spółka przejmująca przyznaje wspólnikom spółki przejętej,

- przez zawiązanie nowej spółki (tzw. fuzja), w miejsce istniejących spółek powstaje nowa spółka z o.o., na którą przechodzą ich majątki w zamian za udziały nowej spółki.

Do połączenia spółek wymagane są zgodne uchwały zgromadzeń wspólników łączących się spółek. Zamiar połączenia zgłasza się do rejestru handlowego. Wykreślenie spółki przejmowanej następuje z chwilą wpisania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej. Wykreślenie z rejestru handlowego spółek łączących się następuje z chwilą rejestracji nowej spółki. Podobnie Jak przy obniżeniu kapitału kodeks handlowy ochrania wierzycieli spółek. Zarząd spółki przejmni;(cej ma obowiązek ogłosić o zamiarze połączenia w pismach przeznaczonych dla ogłoszeń spółek. Wierzyciele maja prawo zgłosić w terminie 6 miesięcy od ogłoszenia sprzeciw i wtedy należy ich wierzytelności zaspokoić lub zabezpieczyć. Do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli spółek majątek każdej z połączonych spółek powinien być zarządzany oddzielnie. Wierzycielom każdej spółki przysługuje prawo pierwszeństwa do zaspokojenia z majątku jego dłużnika.

Rozwiązanie spółki z o.o.

Rozwiązanie spółki z o.o. .zgodnie z. art. 262 i 263 kh może nastąpić:

- z przyczyn przewidzianych umową spółki (akcie założycielskim), np. upływ czasu, wykonanie zadanie stanowiącego cel gospodarczy spółki, śmierć czy upadłość wspólnika.

- w wyniku podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników o rozwiązaniu spółki; uchwala powinna być stwierdzona protokołem notarialnym pod rygorem nieważności i powzięta większością 2/3 głosów oddanych. Uchwala zgromadzenia wspólników może być zaskarżona w trybie art. 240 § 2 kh,

- w wyniku przeniesienia siedziby spółki za granicę,

- w razie ogłoszenia upadłości spółki,

- z innych przyczyn przewidzianych w kodeksie handlowym, np. sąd wyda orzeczenie o rozwiązaniu spółki, jeżeli:

- po zarejestrowaniu spółki stwierdzono istotne braki, których zarząd nie usunął w terminie wyznaczonym przez sąd.

- jeżeli osiągnięcie celu spółki stanie się niemożliwe albo zajdą inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki. Z żądaniem rozwiązania spółki w tych przypadkach może wystąpić każdy wspólnik lub członek władz spółki.

Rozwiązanie spółki poprzedzone jest procesem likwidacyjnym. W przypadku ogłoszenia upadłości spółki likwidacja nic jest przeprowadzana, rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego zgodnie z prawem upadłościowym.

Wykreślenie spółki z rejestru handlowego następuje po przeprowadzeniu likwidacji w trybie określonym w art. 265 i nn kh.

Likwidacja spółki z o.o.

Likwidacja spółki z o.o. jest obowiązkowa. Wspólnicy nie mogą jej wyłączyć ani umową spółki ani uchwałą. Wyjątek sianowi rozwiązanie spółki w razie ogłoszenia upadłości. W czasie likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną i występuje na dotychczasową firmą z dodatkiem 'w likwidacji". Likwidację przeprowadzają likwidatorzy. Likwidatorami spółki są członkowie zarządu, o ile umowa spółki lub uchwala wspólników nie przewiduje innych osób pełniących zadania likwidatora. Likwidatora może powołać sąd w razie sądowego rozwiązania spółki. Odwołać likwidatora może zgromadzenie wspólników jeśli umowa spółki nic stanowi inaczej oraz sąd. Do likwidatorów mają zastosowanie przepisy kodeksu handlowego określające prawa i obowiązki członków zarządu.

Do podstawowych obowiązków likwidatorów należy m.in.:

- obowiązek zgłoszenia likwidacji do rejestru handlowego wraz z podaniem imion i nazwisk likwidatorów, sposobu reprezentowania spółki przez likwidatorów i zmian w tym zakresie przedstawienie wzoru podpisu likwidatora skreślonego przed sądem lub notarialnie poświadczonego,

- sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji,

- a przede wszystkim splata wierzy cieli spółki.

Postępowanie likwidacyjne rozpoczyna się od zgłoszenia przez likwidatorów do rejestru handlowego otwarcia likwidacji. Zakończenie postępowania następuje z chwilą zaspokojenia wierzycieli spółki, spieniężenia i podziału. majątku między wspólników. Podział majątku pozostałego po zaspokojeniu wierzycie!! może nastąpić po upływie 6 miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli. Po zatwierdzeniu rachunków przez zgromadzenie wspólników, likwidatorzy przedstawią sądowi rejestrowemu sprawozdanie likwidacyjne oraz wniosek o wykreślenie spółki z rejestru handlowego. Z chwilą wykreślenia spotka traci osobowość prawną.

---