22. Podstawowe parametry technologiczne procesu osadu czynnego.

Efekt oczyszczania ścieków osadem czynnym określany jest najczęściej procentowym zmniejszeniem wartości BZT₅ ścieków w stosunku do początkowej wartości BZT₅ ścieków doprowadzanych do bioreaktora. W praktyce projektowej najczęściej stosuje się jako kryterium dla oceny wyniku procesu osadu czynnego obniżenie BZT₅ wyrażone wzorem:

gdzie:

- obniżenie BZT₅ ścieków (efekt oczyszczenia)
S_p - BZT₅ ścieków doprowadzanych do bioreaktora [kgO₂/m³]
S_k - BZT₅ ścieków oczyszczonych [kgO₂/m³]

W zależności do parametru
rozróżnia się dwa zakresy biologicznego oczyszczenia ścieków:

• Pełne biologiczne oczyszczenie gdy
  

• Częściowe biologiczne oczyszczenie dla efektu
  

Efekt biologicznego oczyszczenia ścieków jest uwarunkowany wpływem kilku czynników oddziałujących na przebieg procesu osadu czynnego. Czynniki te nazywamy parametrami technologicznymi, których wartości są w dużym stopniu ze sobą powiązane. Wyróżniamy:

• Obciążenie masy osadu czynnego ładunkiem zanieczyszczeń organicznych (A'), wyraża się ładunkiem zanieczyszczeń organicznych (L) przypadającym na 1kg masy suchego osadu (G)

• Obciążenie objętości komory osadu czynnego ład. zanieczyszczeń organicznych (A), wyraża się ładunkiem zanieczyszczeń organicznych (L) przypadającym na 1m³ objętości czynnej komory bioreaktora (V)

• Stężenie osadu czynnego (Z) w komorze areacji wyraża ilość suchej masy osadu (G) przypadającej na 1m³ zawartości komory (V)

• Czas napowietrzania ścieków z osadem czynnym (T) jest wyrażany w godzinach i jest rozumiany jako przeciętny czas przebywania ścieków w komorze areacji równy ilorazowi objętości tej komory (V) i natężenie przepływu ścieków (Q_h)

• Przyrost masy osadu czynnego jest wynikiem przemiany części substancji org. zawartych w ściekach w formę żywych organizmów osadu czynnego. Wyraża on przyrost masy osadu czynnego jako tzw. osad nadmierny (
  ), którego ilość określa wzór Eckenfeldera:

a - wsp. syntezy biomasy
b - wsp. utleniania biomasy
C - ilość sub. lotnych w biomasie osadu czynnego

• Wiek osadu czynnego określa przeciętny czas przebywania cząstki osadu czynnego w bioreaktorze. W ciągu tego czasu następuje wymiana czy też odnowienie się masy osadu czynnego. Optymalnie wiek osadu powinien wynosić 15
  25 dób.

Z_r - stężenie osadu recyrkulowanego z osadnika wtórnego do bioreaktora

• Indeks osadowy (Indeks Mohlmana), przedstawia zdolności sedymentacyjne osadu czynnego. Informuje jaką objętość zajmuje 1g suchej masy osadu po półgodzinnej sedymentacji w leju Imhoffa. Optymalną wartością jest 100
  150 [cm³/g].

- objętość próbki osadu po zagęszczeniu [cm³]

- sucha masa próbki osadu [g]

• Temperatura i odczyn pH, różne wartości temperatury ścieków mają różny wpływ na przebieg oczyszczania ścieków metodą osadu czynnego. Efektywność procesu osadu czynnego jest optymalna w zakresie temperatur 12
  27 ˚C. Równie istotny wpływ na efektywność oczyszczania ma odczyn pH ścieków oczyszczanych. Najlepsze wartości pH dla procesu osadu czynnego to 6,7
  7,6.

Literatura:
- Roman M., Warszawa 1986, „Kanalizacja, oczyszczanie ścieków, TOM 2”, wyd. Arkady
- notatki własne z wykładów „Technologia ścieków I” dr inż. J. Przybińskiego

2

---