NORMALIZACJA-„Działalność mająca na celu uzyskanie optymalnego stopnia uporządkowania w określonej dziedzinie, poprzez ustalenie postanowień przeznaczonych do powszechnego i wielokrotnego stosowania, dotyczących istniejących lub możliwych do zaistnienia problemów technicznych"

SZCZEBLE: N. MIĘDZYNARODOWA- REGIONALNA- KRAJOWA-N. ADMINISTRACYJNO-TERYTORIALNA

-Porozumienie GATT z 1979 r dot. znoszenia barier technicznych w handlu międzynarodowym KODEKS NORM, K. DOBREJ PRAKTYKI.

-Porozumienie WTO o barierach technicznych w handlu z 1996 r. (STBT) - KODEKS WŁAŚCIWEGO POSTĘPOWANIA PRZY PRZYG. PRZYJM. I STOS. NORM

Norma jest dokumentem normatywnym stosowanym na zasadzie dobrowolności, powszechnie dostępnym i zaakceptowanym przez uznaną jednostkę normalizacyjną. / PN-N-02000:1994/

Typy norm -terminologiczna-podstawowa-badań-wyrobu-procesu-usługi-interfejsu-danych (do dostarczenia)

Typy norm przemysłowych: jakościowe- Kompatybilne-zmniejszające różnorodność wyrobów.

-QS-9000 - standard motoryzacyjny dla rynku brytyjskiego. Powoli wygasający. -ISO/TS 16949 - nowy standard na rynku motoryzacyjnym oparty na normach ISO -VDA 6.1 - standard niemiecki w branży motoryzacyjnej -EAQF - standard francuski w branży motoryzacyjnej -AVSQ - standard włoski w branży motoryzacyjnej -TS 16949 - standard uwzględniający wymagania dostawców w branży motoryzacyjnej dla rynku francuskiego, niemieckiego i włoskiego. -ISO 14000 - systemy zarządzania środowiskiem

-EMAS - bardziej restrykcyjny system zarządzania środowiskowego -HACCP - system analizy zagrożeń i kryt. punktów kontroli przy prod. i przech. żywności

-TL 9000 - standard dla przemysłu telekomunikacyjnego

-SQAS - standard dla systemu transportu i przechowywania produktów chemicznych -EN 460001/2 - certyfikacja na zgodność z wymogami w medycynie -SCC - certyfikacja na zgodność z systemem zarządzania bezpieczeństwem SA

-8000 - wymagania dotyczące odpowiedzialności za warunki socjalne -AQAP - przepisy NATO dotyczące jakości

-ISO 18000 - międzynarodowy standard dla systemów zarządzania bezpieczeństwem higieną pracy

-ISMS - systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji

TickIT - brytyjski standard dla dostawców systemów informatycznych -9000 0056, TS 157) - standard zarz. jakością dostaw w przemyśle lotniczym -ISO 45000 - systemy zarz. w laboratoriach, w tym: EN 45000,ISO/IEC 17025 -ISO 90011:2000 - norma dotycząca audytowania systemów jakości

MIĘDZYNAR. ORG. NORMALIZACYJNE

1.IEC Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna-St. Louis (USA), 1904 r. -normalizacja w dziedzinie elektroniki i

elektrotechniki, a także w obszarze jakości i niezawodności (Komitet Techniczny IEC/TC 56). -Organy : WZ, Rada, Komitet Wykonawczy, Komitety Techniczne.-�� Siedziba: Genewa - Zrzesza ok. 50 krajowych jednostek.

2. ISO Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna-Londyn (W.Brytania), 1946 r. (PKN jest członkiem założycielem ISO),

-normalizacja międzynarodowa z wyłączeniem elektroniki, elektrotechniki i telekomunikacji; prace w dziedzinie jakości i niezawodności prowadzi Komitet Techniczny ISO/TC 176.

-Organy : WZ, Rada, Komitet Wykonawczy, Komitety Techniczne (ok. 200).-�� Siedziba : Genewa. -Zrzesza ponad 100 krajowych organizacji normalizacyjnych.

3. ITU Międzynarodowa Unia Telekomunikacyjna- 1865 r. /dawniej M-narodowy Komitet Konsultacyjny ds. Telegrafu i Telefonii (CCITT) -Działalność normalizacyjna prowadzona jest poprzez sekcję ITU Telecommunication Standardization Sektor (ITU-T), ustanowioną 1 marca1993 r - „nowe” ITU.

-Prace normalizacyjne prowadzone w ramach 13 grup studyjnych,- Wypracowano ponad 2700 norm. - Członkostwo: 189 państw członkowskich, ponad 650 instytucji branżowych, 50 członków stowarzyszonych.

EUROPEJSKIE ORG. NORMALIZ.

1CEN Europejski Komitet Normalizacyjny-1961 r przez krajowe jednostki normalizacyjne z krajów EEC i EFTA, PKN jest członkiem afiliowanym przy CEN.- Zakres działalności: opracowanie i dostosowanie norm europejskich we wszystkich sektorach przemysłu, oprócz elektrotechniki i

elektroniki oraz telekomunikacji.-�� CEN zawarł porozumienie z ISO w celu uniknięcia dublowania prac normalizacyjnych.

-Opracowuje normy EN, jako normy krajowe.-Statut organizacji wzorowany na statucie ISO.- W ramach tej organizacji działa 270 Komitetów Technicznych oraz 103 podkomitety (SC)

2.CENELEC Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej- 1973 r. przez połączenie dwóch

organizacji CENEL i CENELECOM, PKN jest członkiem afiliowanym-Odpowiada za opracowanie i publikację norm

europejskich w dziedzinie elektrotechniki-Około 90% norm jest przyjętych bezpośrednio zIEC w większości przypadków w identycznymbrzemieniu.-Opracowuje normy EN, jako normy krajowe

3. ETSI Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych- 1988 r.-Celem jest harmonizacji wymagań narodowych operatorów telekomunikacyjnych, medialnych.-Publikuje i wprowadza do obrotu swe normy jako EN.-Członkiem na pełnych prawach może być tylkoinstytucja europejska.-Organizacja ma 778 pełnych członków z 33krajów europejskich, 79 obserwatorów, 70 członków stow. z 13 krajów.

Normalizacja na szczeblu europejskim

Członkowie na pełnych prawach (jednostki lub komitety normalizacyjne): 19 państw zrzeszonych w UE oraz EFTA,

reprezentowanych przez krajowe jednostki normalizacyjne w tym: /Austria, Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Grecja,

Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy) Członkowie afilianci: 10 państw mających status członków stowarzyszonych

w tym: Bułgaria, Cypr, Estonia, Litwa, Polska, Rumunia,

Słowacja, Słowenia, Turcja, Węgry Jednym z warunków przyjęcia jest wprowadzenie ok. 80% wymaganych norm EN/

European Standards Organizations (ESOs) -razem tworzą "europejski system normalizacyjny” i działają na polu międzynarodowym (umowa o współpracy z dnia 27 stycznia 2005 r. z American National Standards Institute (ANSI).

Publikują:

EN - norma europejska,

ENV - pre-norma (próbna norma),

HD - dokument harmonizacyjny,

CR - raport techniczny CEN.

Z chwilą ustanowienia Normy Europejskiej EN jest ona jedyną normą w danej dziedzinie, jaka może być stosowana na obszarze UE oraz EFTA.-Każdy kraj członkowski jest zobowiązany wprowadzić postanowienia normy EN do zbioru swoich norm oraz usunąć normy z nią sprzeczne.- Dokument HD nie wymaga wprowadzenia do norm krajowych, ale tylko

wycofania dokumentów sprzecznych. -Publikacja ENV nie ma charakteru normy wyłącznej i nie narzuca obowiązku

usuwania norm o odmiennych zaleceniach (przemysł o wysokim stopniu innowacyjności, funkcjonowanie do 5 lat, później status normy europejskiej lub wycofanie).

---