KĄCIK KULINARNY

 

Zwyczaje żywieniowe Francuzów.

Francuzi nie przywiązują zbyt wielkiej wagi do porannych posiłków i nie jadają z reguły długich, obfitych śniadań. Klasyczne śniadanie (petit dejeuner) spożywane w domu składa się z kawy / soku / kakao / mleko, chleba lub sucharów, masła, konfitur, miodu. Dzieci (i kobiety) zazwyczaj spożywają płatki z mlekiem. Śniadanie serwowane jest na słodko, do rzadkości należy jedzenie na śniadanie wędliny lub pomidorów. Herbatę pije się tylko w zimie lub kiedy jest się chorym, nie piją jej dzieci. Wiele osób woli przed pójściem do pracy zjeść w kawiarni przy barze śniadanie złożone z kawy i croissants (rogaliki).
Francuzi jadają natomiast dwa ciepłe posiłki w ciągu dnia, w południe dejeuner, a wieczorem diner. Niegdyś, przerwa obiadowa trwała od godziny do dwóch, kiedy to większość biur i sklepów była nieczynna; współczesne życie biurowe wydatnie skróciło przerwę obiadową w dużych miastach. Większość Francuzów kupuje kanapki lub je obiad w małych restauracjach, gdzie zamawia najczęściej sałatkę lub un croque-monsieur - czyli dwie grzanki posmarowane masłem a między nimi plasterek szynki lub sera, lub też drugą wersję un croque-madame - to samo, ale ze smażonym jajkiem.
Dzieci uczęszczające do szkoły mają przez cały dzień zajęcia i często jedzą obiad w stołówce szkolnej. Późnym popołudniem otrzymują un gouter (podwieczorek), na który składają się jogurty, owoce, lub ciasteczka.
Wieczorem, kolacja rzadko jadana jest przed godziną ósmą, jest to moment uprzywilejowany, kiedy wszyscy domownicy zbierają się przy stole i dzielą wrażeniami z całego dnia. Kolacja stanowi posiłek zazwyczaj dość obfity, w skład którego wchodzą les hors-d`oeuvre (przystawki) np. surówki, wędlina, pasztet lub le potage (zupa ze zmiksowanych warzyw). Danie główne stanowi mięso (wołowina, wieprzowina, cielęcina) lub ryba, podawane z gotowanymi warzywami, ryżem lub makaronem. Następnie, je się sery, owoce lub słodki deser (ciasto, lody, krem). Podczas kolacji pije się wino i wodę.

Wystawny posiłek we Francji.
Zanim nie pozna się dobrze francuskich zwyczajów, wiele rzeczy może zaskakiwać. Na przykład aperitif. Osoby zaproszone na uroczystą kolację zaczynają się schodzić między godziną 18.00 a 19.00. Gospodarze proponują kieliszek jakiegoś napoju alkoholowego, a do tego przystawki: amuse-gueules lub canapes. Dopiero potem siada się do stołu i zaczyna się główną część posiłku. Kończy się on zazwyczaj deserem i kawą. Na koniec wypija się kieliszek alkoholu (digestif) mającego ułatwić trawienie.

W restauracji.
Zamawiając potrawy we francuskiej restauracji będziemy musieli zdecydować się na jakieś wino. Propozycje zawarte są w osobnej karcie, a zasada wyboru jest prosta: wino białe podaje się do ryb, drobiu, wieprzowiny; do cielęciny pije się wino białe lub różowe; czerwone pasuje do wołowiny i baraniny. Do deseru można wypić jedno z lżejszych win, różowe lub szampan. Czasem do całego zestawu obiadowego już jest dołączone odpowiednie wino.

POTAGE A L'OIGNON GRATINE (ZUPA CEBULOWA)
Przepis na 4-6 osób

Początkowo specjalność paryska,
Obecnie każdy region szczyci się własnym przepisem na zupę cebulową.

60 g masła lub margaryny
900 g cebuli, obranej i cienko pokrojonej
10 ml/2 łyżeczki cukru
szczypta soli i pieprzu
25 g/1,5 łyżki mąki
5 ml/1 łyżeczka suszonego tymianku
1,7 ciemnego bulionu
140 ml białego wytrawnego wina

Crouters (grzanki)
12 kromek bułki francuskiej, o grubości 2,5 cm
15 ml/1 łyżka oliwy z oliwek
225 g tartego sera gruyere

1. W dużym rondlu roztop masło na umiarkowanym ogniu. Dodaj cebulę i cukier. Podsmażaj bez przykrycia na małym ogniu, od czasu do czasu mieszając, przez 20-30 minut, albo do chwili gdy cebula nabierze złoto-brązowego koloru.
2. Posyp cebulę mąką i smaż przez dalsze 2-3 minuty. Zalej bulionem, mieszając, aby połączył się z mąką. Dodaj sól, pieprz i tymianek. Postaw zupę z powrotem na małym ogniu. Gotuj przez kolejne 30-40 minut w częściowo przykrytym garnku. Odstaw zupę na czas przygotowania croutes.
3. Obie strony grzanek posmaruj lekko oliwą z oliwek i połóż na blasze do pieczenia. Wstaw do piekarnika nagrzanego do temperatury około 160(C i zapiekaj przez około 15 minut. Przewróć grzanki na drugą stronę i piecz przez następne 15 minut, albo do chwili gdy bułka wchłonie tłuszcz i lekko się przyrumieni.
4. Przed podaniem zbierz tłuszcz z powierzchni zupy, a następnie nalej zupę do wazy lub wprost do talerzy. Na wierzchu połóż grzanki i posyp utartym serem. Wstaw zupę do gorącego piekarnika i zapiekaj przez 10-20 minut, aż ser się roztopi. Na życzenie można grzanki przyrumienić na rozgrzanym ruszcie.

 

 

RATATOUILLE

Przepis na 6-8 osób
To chyba jedno z najbardziej popularnych dań południowej Francji. Podawane na zimno czy na gorąco, kryje w sobie słoneczne ciepło Prowansji.

2 bakłażany, przekrojone na połowy i nacięte od środka
4-6 cukini, zależnie od wielkości
45-90 ml/3-6 łyżek oliwy z oliwek
2 cebule, bez skórki, cienko pokrojone
2 zielone papryki, bez gniazd nasiennych, pokrojone na
kawałki 2,5 cm 10 ml/2 łyżeczki posiekanej świeżej bazylii albo
5 ml/1 łyżeczka suszonej bazylii 1 duży ząbek czosnku, rozgnieciony
900 g dojrzałych pomidorów, bez skórki, pokrojonych w ćwiartki
sól i pieprz
140 ml białego wytrawnego wina

1. Lekko posól połówki bakłażanów i połóż na papierowych ręcznikach do osaczenia, na około 30 minut. Opłucz i wytrzyj do sucha. Pokrój cukinie na grube plastry i odłóż.
2. Wlej 3 łyżki oliwy z oliwek na dużą patelnię. Gdy się rozgrzeje, lekko przyrumień cebule, zieloną paprykę i plasterki cukini. Wyjmij warzywa, przełóż je do garnka, a bakłażany włóż na patelnię albo do rondla. Lekko przysmaż z obu stron, a potem dodaj do pozostałych warzyw. W razie potrzeby w trakcie smażenia warzyw dolej resztę oliwy.
3. Wrzuć na oliwę czosnek oraz pomidory i duś przez 1 minutę. Przełóż do reszty warzyw wraz z oliwą pozostałą na patelni. Dodaj bazylię, sól, pieprz i wino. Zagotuj na umiarkowanym ogniu. Przykryj rondel pokrywką i zmniejsz ogień do minimalnego. Jeżeli w trakcie gotowania warzyw wyparowała woda, dolej odrobinę białego wina.
4. Gdy warzywa zmiękną, zdejmij je z ognia i przełóż na półmisek. Pozostały wywar szybko zagotuj, zmniejszając jego objętość do około 2 łyżek. Przed podaniem polej nim ratatouille.

 

 

SALADE NICOISE
(SAŁATKA NICEJSKA)

Przepis na 4-6 osób
Niemal każdy wie, co to jest sałatka nicejska, jednak istnieje tyle jej odmian, że nigdy nie musi być zwyczajna.

1 główka zielonej sałaty
2 jajka na twardo, pokrojone w ćwiartki
2 duże pomidory, pokrojone w ćwiartki
6 filetów sardeli
10 czarnych oliwek, wydrylowanych
15 g/1 łyżka kaparów
0,25 ogórka, pokrojonego w kostkę, ze skórką
1 puszka tuńczyka, bez sosu
4 duże środki karczochów, poćwiartowane
Sos do sałatki
90 ml/6 łyżek oliwy z oliwek
30 ml/2 łyżki białego lub czerwonego octu winnego
0,5 ząbka czosnku, rozgniecionego
5 ml/1 łyżeczka musztardy
sól, pieprz, sok cytrynowy

1. Dokładnie wypłucz sałatę, osusz i rozdrobnij lis na małe kawałki.
2. Przygotuj pozostałe składniki i włóż wraz z sałatą do dużej miski, uważając, by nie pokruszyć jajek. Wymieszaj składniki sosu i ubijaj trzepaczką, aż powstanie gładka emulsja. Tuż przed podaniem polej sałatkę sosem.

 

 

MOUSSE AU CHOCOLAT BASQUE
(BASKIJSKI MUS CZEKOLADOWY)

Przepis na 6 osób
Ten mus z ciemną czekoladą zastyga w lodówce, tworząc pożywny krem.

180 g czekolady
75 ml wody
15 g/1 łyżka masła
3 jajka, białka oddzielone od żółtek
30 ml/2 łyżki rumu

1. Połam czekoladę na małe kawałki i połącz z wodą w rondlu z ciężkim dnem. Gotuj na małym ogniu do powstania gęstego kremu. Zdejmij z ognia, odstaw do lekkiego ostudzenia, a potem utrzyj z masłem.
2. Wlej rum i pojedynczo wbijaj żółtka.
3. Ubij białka na sztywną pianę i delikatnie zmieszaj z czekoladową masą. Przelej do małych miseczek lub pucharków i zostaw na noc w lodówce do zastygnięcia. Możesz przystroić bitą śmietaną i wiórkami czekoladowymi.

 

 

 

LES RECETTES DE CUISINE

Laitue 1 laitue, 1 cuillerée de vinaigre de vin, 3 cuillerées d`huile, sel, poivre, moutarde, ail Laver et essorer la laitue. Préparer la sauce vinaigrette au fond du saladier. Mettre les feuilles de salade dans le saladier.Tourner au dernier moment.

Zielona sałata Główka sałaty, łyżka octu winnego, 3 łyżki oliwy, sól, pieprz, musztarda, czosnek Wymyć i dobrze osuszyć sałatę. Z pozostałych składników przydotować sos winegret na dnie salaterki. Włożyć liście sałaty i wymieszać.

Poires au vinaigre 1 kilo de poires, 2 pincées de sel, 1 verre de vinaigre (de cidre ou de riz), 1 verre d`eau, 3 clous de girofle. Choisir de petites poires bien juteuses. Eplucher les poires sans oter la queue ni le centre ; les placer dans un plat a four avec couvercle ; les saupoudrer de sel ; verser dans le plat : l`eau, le vinaigre et les clous de girofle pilés. Faire cuire deux heures a four tres doux. Surveiller l`évaporation du liquide et rajouter de l`eau si nécessaire.

Gruszki marynowane 1 kg gruszek, 2 szczypty soli, szklanka octu winnego ( z jabłek lub ryżu), szklanka wody, 3 goździki. Wziąć drobne, soczyste gruszki. Obrać ze skórki, zostawić środek i ogonek. Umieścić gruszki w naczyniu do zapiekanek z pokrywką, posoloć, wlać do naczynia wodę, ocet i wsypać sproszkowane gożdziki. Dusić 2 godziny w lekko nagrzanym piekarniku. W miarę parowania płynu, dodawać wody, jeśli jest to konieczne.

 

 

LA QUICHE LORRAINE

 

 

 

LA QUICHE LORRAINE Ingrédients : De la pâte, 3 tranches de jambon, 125 grammes de creme fraiche, 3 oeufs, 25 grammes de beurre, du fromage, du sel et du poivre. Mettre la pâte dans un plat avec le beurre. Couper le jambon en petits morceaux. Mélanger les oeufs avec la creme. Ajouter du sel et du povre. Mélanger bien. Mettre le jambon sur la pâte et verser le mélange sur le jambon. Ajouter le fromage. Faire cuire pendant 35 minutes dans un four chaud. Manger la quiche bien chaude .

QUICHE LOTARYŃSKI Składniki : Gotowe, kruche ciasto, 3 grube plastry szynki, 125 g śmietany, 3 jajka, 25 g masła, ser, sól, pieprz.   Ułożyć ciasto w formie posmarowanej masłem. Pokroić szynkę w kostkę. Wymieszać jajka ze śmietaną , dodać sól i pieprz. Ciasto posypać szynką, a na wierzch wylać śmietanowy farsz. Posypać startym serem. Piec w gorącym piekarniku przez 35 minut. Jeść na gorąco.

 

 

LE GRATIN DAUPHINOIS

 

 

LE GRATIN DAUPHINOIS Ingrédients : 1 kg de pommes de terre, 2 verres de lait, 150 grammes de fromage rape, 50 grammes de beurre, 1 oeuf, du sel et du poivre. Eplucher les pommes de terre et couper en tranches tres fines. Prendre un plat pour le four et mettre du beurre dans ce plat. Mettre des pommes de terre dans le plat. Bien mélanger le lait, le fromage, l`oeuf, le sel et le poivre. Verser le mélange sur les pommes de terre. Ajouter un peu de beurre et de fromage. Mettre le plat dans un four chaud et faire cuire 45 minutes. Servir ce plat chaud.

ZAPIEKANKA Z ZIEMNIAKÓW Składniki : 1 kg ziemniaków, 2 szklanki mleka, 150 g tartego sera, 50 g masła, 1 jajko, sól, pieprz.   Obrać ziemniaki i pokroić je w cienkie plasterki. Nasmarować formę masłem. Plasterki ziemniaków ułożyć na dnie naczynia. Wymieszać dokładnie mleko, trochę sera, jajko, sól i pieprz, a następnie wylać mieszankę na ziemniaki. Przysypać wszystko kawałkami masła i pozostałym serem. Włożyć do rozgrzanego piekarnika na 45 minut. Podawać natychmiast po przyrządzeniu.

 

BON APPETIT !

---