• OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

• DLA

STACJI TANKOWANIA ZBIORNIKÓW SAMOCHODOWYCH GAZEM PŁYNNYM PROPAN - BUTAN I PALIW

Ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w Stacji Tankowania Pojazdów

Ryzyko zawodowe oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą ,powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

Podstawowe cele oceny ryzyka zawodowego

Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu:

1. sprawdzenie , czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy jest związane z nimi ryzyko zawodowe,

2. ograniczenia zagrożeń wynikających z technologii,

3. zapewnienie ciągłej poprawy bhp,

4. dokonanie odpowiedniego wyboru wyposażenia stanowisk pracy, materiałów oraz organizacji pracy,

5. zapoznania pracowników z ryzykiem zawodowym związanym z pracą na danym stanowisku pracy w trakcie szkolenia z zakresu bhp,

6. ustalanie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczania ryzyka zawodowego.

Źródła informacji, które wykorzystano przy identyfikacji zagrożeń i ocenie ryzyka zawodowego są:

1. instrukcje eksploatacyjne,

2. wizja lokalna w pomieszczeniach zakładu oraz lokalizacja stanowisk pracy

3. stosowanych środków pracy, materiałów i wykonywanych operacji technologicznych ,

4. wykonywanych czynności oraz sposobu i czasu ich wykonywania przez pracujące na stanowisku osoby,

5. deklarację zgodności maszyn i urządzeń,

6. wymagania przepisów prawnych i norm, odnoszących się do analizowanego stanowiska,

7. dokumentacje techniczno- ruchowe oraz stanowiskowe,

8. dozór techniczny nad urządzeniami ciśnieniowymi,

9. wyniki pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia , niebezpiecznych a także uciążliwych występujących na stanowisku pracy,

10. dokumentacji dotyczącej wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych,

11. wyniki pomiarów instalacji elektrycznej, oporności izolacji i ochrony przeciwporażeniowej.

12. dokumenty ze szkoleń bhp oraz badań lekarskich profilaktycznych.

Ocena ryzyka związana jest z trzema zasadniczymi elementami:

1. identyfikacją zagrożeń,

2. ocena poziomu zagrożeń,

3. opracowaniem planu poprawy warunków pracy.

Metody, które zastosowano w procesie oceny ryzyka zawodowego są zgodne z PN- N- 18002 Zawodowego opracowane przez Centralny Instytut Ochrony Pracy. „Ogólne wytyczne oceny ryzyka zawodowego” z wykorzystaniem Kart Oceny Ryzyka

Ocenie poddano wybrane stanowiska pracy: pracownik sprzedaży paliwa płynnego i gazu propan - butan obsługujący następujące urządzenia:

1. Obsługa dystrybutora LPG firmy MM PETRO Sp z o.o. typu PETRO PRIMUS X

2. Obsługa dystrybutora paliwa etyliny firmy TOKHEJM typu Q 500

3. 2 zbiorniki magazynowania gazu o pojemności 4850 dm3

4. Zbiornik magazynowania etyliny 150 m2

5. Agregat pompowy typu Ap-25 x

Charakterystyka zakładu oraz stanowisk pracy:

Firma prowadzi działalność opartą na magazynowaniu i sprzedaży art. ogólnospożywczych, chemicznych, AGD oraz w zakresie magazynowania i dystrybucji gazu płynnego propan - butan do zbiorników samochodowych przystosowanych do takiego paliwa i paliwa płynnego. Pracownik zatrudniony na stanowisku sprzedaży paliw płynnych wykonuje następujące czynności:

1. Sprawdza stan napełnienia zbiornika gazem płynnym przed rozpoczęciem zmiany, przekazaniem zmiany lub zakończeniem pracy.

2. Sprawdza stan przyborów i środków gaśniczych przy stacji,

3. Sprawdza stan techniczny węża gumowego z nalewaniem do tankowania samochodów,

4. Sprawdza szczelność armatury /zaworów/-czy są ubytki gazu,

5. Napełniania zbiorniki samochodowe,

6. Obecność przy dostawie gazu autocysterną,

7. Dozorowanie strefy zagrożenia wybuchem wokół stacji w celu nie dopuszczenia do pracy w strefie zagrożenia urządzeń iskrzących /rozruszniki samochodowe, układy zapłonowe/ oraz prowadzenia prac z otwartym ogniem, palenia tytoniu i przebywania osób postronnych,

8. Instalacji elektrycznej zasilania stacji, wyłączenia jej po zakończeniu pracy,

9. Utrzymanie w należytej czystości obiektu stacji, urządzeń ,instalacji i jej otoczenia.

Ocena ryzyka zawodowego związanego z pomieszczeniami pracy, oświetleniem stanowisk pracy oraz mikroklimatem.

Pomieszczenia, w którym przebywają pracownicy są zgodne z Rozp. Min. Pracy i Pol. Soc. z dnia 26.09.1997r (Dz.U.Nr.129 poz.844):

1. wysokość pomieszczeń powyżej 2,2 m, oświetlenie naturalne i sztuczne.

2. Stanowisko obsługi dystrybutora usytuowane jest na otwartej przestrzeni. Punkt sprzedaży gazu i paliwa płynnego zbudowano zgodnie z projektem budowlanym przy zachowaniu odpowiednich odległości od innych obiektów budowlanych. Oświetlenie naturalne a w porze nocnej oświetlenie sztuczne.

3. drogi transportowe - zgodne z Ustawą z dnia 20 czerwca 1997r.. Prawo o ruchu drogowym ( Dz. U.Nr.98, poz.602 z późniejszymi zmianami.

Na stacji paliw wykonano pomiary instalacji elektrycznej oporności izolacji i ochrony przeciwporażeniowej. Pomiary zostały wykonane przez. ELEKTROINSTAL Sp. z o.o. Wielkie Lnijska 86-302 Grudziądz Witold Zdun nr 415/444/04

UWAGA: wszystkie przejścia powinny być stale wolne.

1. plac manewrowy utwardzony równy,

2. przy obsłudze dystrybutora zachowano odpowiednia wolną przestrzeń co umożliwia pracownikowi swobodę ruchu,

3. pomieszczenie przeznaczone do przebywania pracowników ( dyżurne) posiada oświetlenie naturalne, dzienne boczne okna. Stosunek wielkości okien w świetle ościeżnic do powierzchni podłogi jak 1:8 ( to znaczy 1m² okna na 8m² podłogi)

4. oświetlenie sztuczne- dobre, wentylacja naturalna

5. na każdego pracownika jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniu przypada > 13m³ wolnej objętości powietrza oraz > 2m² wolnej powierzchni podłogi ( nie zajęte przez urządzenia techniczne, sprzęt i.t.p

Dla zapewnienia oświetlenia na właściwym poziomie należy:

1. dbać o sprawność punktów oświetleniowych,

2. dbać o czystość okien w pomieszczeniu dyżurnym .

3. terminowo wykonywać pomiary natężenia oświetlenia

Podstawowe czynniki szkodliwe i niebezpieczne występujące na analizowanych stanowiskach pracy.

W zależności od charakteru działania niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy w stacjach tankowania gazem płynnym i paliwa płynnego można podzielić na następujące grupy:

1. fizyczne,

2. chemiczne,

3. psychofizyczne,

Fizyczne niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy:

1. poruszające się maszyny, mechanizmy, pojazdy,

2. powierzchnie na których jest możliwy upadek pracujących,

3. temperatura powierzchni wyposażenia technicznego i materiałów,

4. ciśnienie,

5. hałas, pracujące pojazdy silnikowe,

6. temperatura powietrza,

7. wilgotność powietrza,

8. ruch powietrza,

9. oświetlenie, (natężenie, kontrast, tętnienie strumienia),

10. elektryczność statyczna,

11. napięcie w obwodzie elektrycznym.

UWAGA: najpoważniejsze zagrożenia na stacjach paliw to zagrożenie wybuchowe i pożarowe.

Chemiczne niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy:

1. w zależności od rodzajów działania na organizm człowieka: drażniące,

2. w zależności od sposobów wchłaniania: przez drogi oddechowe, przez przewód pokarmy.

Psychofizyczne niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy:

1. obciążenie fizyczne: statyczne, dynamiczne,

2. obciążenie nerwowo-psychiczne: niedociążenie lub przeciążenie percepcyjne.

Czynniki uciążliwe:

1. obciążenie rąk i nóg, a także kręgosłupa - wymuszona pozycja ciała, wlewy do zbiornika montowane są w różnych miejscach samochodu.

2. monotypia ruchów.

Ocena ryzyka zawodowego związanego z hałasem.

Zgodnie z R.M.P. i P. S z dnia 17 czerwca 1998r. poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8 godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy nie powinien przekraczać wartości 85dB. Maksymalny poziom dźwięku A nie powinien przekraczać wartości 115dB. Szczytowy poziom dźwięku C nie powinien przekraczać wartości 135dB.

Na stacji paliw nie wykonano pomiaru hałasu. Brak nowego rozporządzenia w sprawie badań czynników szkodliwych dla zdrowia. Wskazane jest przeprowadzenie pomiaru hałasu na stanowisku obsługi dystrybutora po wejściu w życie nowego rozporządzenia.

Ocena ryzyka zawodowego związanego z wysiłkiem fizycznym.

Obciążenie pracowników pracą fizyczną uzależnione jest od ilości produkowanej odzieży a wydatek energetyczny kształtuje się w zależności od wielkości wykonywanych zamówień. Praca w zakładzie odbywa się nieprzerwanie przez cały rok z wyjątkiem urlopów. Oceny wydatku energetycznego nie wykonano. Wskazane jest opracowanie wydatku energetycznego

Ryzyko	Znikome	Małe	Średnie	Duże	Bardzo duże
Ryzyko związane z uciążliwością pracy	Wydatek energetyczny nie przekracza dla mężczyzn 2000kJ; dla kobiet 1200kJ	Wydatek energetyczny nie przekracza dla mężczyzn 3000kJ; dla kobiet 2000kJ.	Wydatek energetyczny nie przekracza dla mężczyzn 5000kJ:dla kobiet 3300kJ	Wydatek energetyczny nie przekracza dla mężczyzn 8000kJ dla kobiet 5000kJ.	Wydatek energetyczny nie przekracza dla mężczyzn 8000kJ; dla kobiet 5000kJ.

Ryzyko związane z wypadkami przy pracy.

Dokonując oceny ryzyka zawodowego związanego z wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi zapoznano się z rejestrem wypadków przy pracy oraz rejestrem chorób zawodowych.Z analizy wypadków przy pracy wynika, że w latach 2005r. nie wydarzył się wypadek przy pracy. Choroby zawodowej nie stwierdzono. W zakładzie istnieje prawdopodobieństwo lekkiego lub ciężkiego wypadku nie częściej niż dwa razy w roku Ryzyko wypadkowe wystąpienia urazu w wyniku wypadku na stanowiskach pracy należy uznać jako średnie.

Podsumowanie

Zgodnie z obowiązującymi zasadami, oceny ryzyka zawodowego powinny być powtarzane okresowo, w celu upewnienia się, że ryzyko związane z występowaniem poszczególnych czynników pozostaje na tym samym poziomie (przy braku zmian na stanowiskach co 3 lata. W przypadku wprowadzenia na stanowisku zmian należy przeprowadzić ponowną ocenę ryzyka zawodowego.

Mały poziom ryzyka oznacza, że czynniki występujące na stanowisku w praktyce nie zagrażają życiu i zdrowiu człowieka i nie jest konieczne dalsze ich eliminowanie, a jedynie utrzymywanie na dotychczasowym poziomie.

Średni poziom ryzyka oznacza, że zagrożenie występuje, lecz przy stosowaniu odpowiednich środków ochrony jego poziom nie zagraża bezpośrednio życiu i zdrowiu pracowników. W takim przypadku zalecane jest planowanie i podejmowanie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego.

Duży poziom ryzyka oznacza, że należy ograniczyć pracę na stanowisku do koniecznego minimum oraz wprowadzić zmiany mające poprawić warunki pracy w możliwie krótkim czasie. Ponadto niezbędna jest praca pracowników w środkach ochrony indywidualnej (odzież antyelektrostatyczna) oraz ukończenie przez pracowników szkoleń BHP przed rozpoczęciem pracy. W przypadku dużego ryzyka nie powinni być zatrudniani pracownicy młodociani.

Wnioski i zalecenia.

1. Poinformować pracowników o ryzyku zawodowym.

2. Terminowo wykonywać pomiary instalacji elektrycznej, oporności izolacji i ochrony przeciwporażeniowej.

3. Wszystkie przejścia dróg transportowych, placu manewrowego jak i ewakuacyjnych powinny być stale wolne.

4. Systematycznie przeprowadzać pomiary gazów oddziaływania na środowisko.

5. Terminowo przeprowadzać konserwację sprzętu pożarowego.

6. Stale dozorować strefy zagrożenia wybuchem wokół stacji w celu niedopuszczenia do pracy urządzeń iskrzących oraz prowadzenia prac z otwartym ogniem i przebywania osób postronnych.

7. Przeprowadzić pomiary hałasu na stanowisku obsługi dystrybutora.

8. Urządzenia ciśnieniowe poddawać okresowym badaniom Dozoru Technicznego.

9. Stosować środki ochrony indywidualnej (antyelektrostatyczne).

Podstawa opracowania.

1. PN- N 18002. Wytyczne oceny ryzyka zawodowego.

2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 09. lipca 1996r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr. 86, poz. 394)

3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26. września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr.129, poz. 844).

4. Rozporządzenie Rady Ministrów z 28. maja 1996r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. Nr. 60, poz. 2790.

5. Ustawa z dnia 26.06.1974 roku, Kodeks pracy

• IDENTYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻEŃ

L.p.	Typ zagrożenia	Dokumenty wykorzystane do identyfikacji	Charakterystyka zagrożenia- źródło.	Stopień strat	Możliwość uniknięcia lub ograniczenia strat	Weryfikacja zagrożeń.
1.	Przejechanie, potracenie przez przejeżdżające samochody	Rejestr wypadków przy pracy.	Środek transportu, źle wyznaczone drogi transportowe.	Ogólne potłuczenie ciała, złamanie kości, śmierć.	Przestrzeganie zasad ruchu, zwiększona uwaga podczas poruszania się po placu.	Wyposażyć teren stacji w znaki drogowe, napisy informacyjne i ostrzegawcze.
2.	Upadek na tym samym poziomie, uderzenie	Rejestr wypadków przy pracy.	Śliski, nierówny plac, zagłębienia i wyrwy w nawierzchni podjazdów do dystrybutorów.	Ogólne potłuczenie ciała, złamanie kości kończyny.	Zachowanie porządku na stanowisku pracy, odpowiednie obuwie, plac czysty w zimie na bieżąco odśnieżany.
3.	Odmrożenia	Rejestr wypadków przy pracy.	Zły stan węża gumowego z nalewaniem do tankowania samochodów, nieszczelność armatury (zaworów).	Przyklejenie naskórka ręki, oparzenie.	Stosowanie rękawic ochronnych.
4.	Wyrwanie nieodłączonego nalewaka od instalacji samochodowej	Rejestr wypadków przy pracy	Niewłaściwe zachowanie się pracownika, wykonywanie pracy w pośpiechu.	Straty ekonomiczne, wydostanie się znacznej ilości gazu ze zbiornika sam. Zatrucie organizmu.	Odłączyć nalewak od instalacji samochodowej natychmiast po zatankowaniu, nigdy nie wolno wyprzedzać powyższej czynności np. przyjęciem pieniędzy.
5.	Przeziębienie	Lista kontrolna	Zmienne warunki w zimie, praca na otwartej przestrzeni.	Absencja.	Odpowiednia odzież
6.	Uderzenie przez spadające butle z gazem lub stosowanie niewłaściwych kołpaków.	Rejestr wypadków przy pracy	Niewłaściwe ułożenie Butli w miejscu składowania i w przypadku transportu	Potłuczenie nogi, pęknięcia, złamania.	Postępowanie zgodnie z procedura, prawidłowe układanie.
7.	Porażenie prądem elektrycznym	Rejestr wypadków przy pracy, pomiary instalacji elektrycznej, oporności izolacji i ochrony p/porażeniowej.	Brak pomiarów instalacji elektrycznej, niesprawna instalacja elektryczna.	Poparzenie , śmierć.	Sprawne ochrony przeciwporażeniowe, prawidłowe opisane wyłączniki.
8.	Wybuch gazu w butli, zbiornika magazynowego, zbiornika samochodowego.	Rejestr wypadków przy pracy.	Palenie papierosów w strefie zagrożenia wybuchowego, stosowanie butli nie posiadających kołpaków ochronnych, niedłączenie nalewaka od instalacji samochodowej, przekroczenie stanu napełniania zbiorników >85% i przekroczenie ciśnienia > niż 1,1Mpa. Tankowanie w czasie wyładowań atmosferycznych. Zatrudnianie pracowników bez wymaganych uprawnień energetycznych.	Poparzenie, ogólne potłuczenia ciała, złamanie kości, utrata wzroku, słuchu, mowy, śmierć.	Postępowanie zgodnie z procedurą, instrukcją magazynowania gazu, stosowanie sprawnych butli. Przerywać tankowanie w czasie wyładowań atmosferycznych, nie stosować ognia w strefie zagrożenia wybuchowego ani urządzeń iskrzących.
9.	Napad przez osoby ze świata przestępczego.	Rejestr wypadków przy pracy	Zatrudnianie jednego pracownika na jednej zmianie, brak sprzętu obronnego, brak telefonu.	Potłuczenia, złamanie kości, rany cięte, śmierć.	Wyposażenie pracowników w sprzęt obronny, telefon.
10.	Skaleczenia.	Wykaz wypadków.	Elementy metalowe ostrych krawędzi	Rany cięte dłoni	Stosowanie rękawic ochronnych.

9

---