uprawdopodobnione powstanie korzyści jednostki w okresie w postaci zwiększenia wartości aktywów w postaci zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.

uprawdopodobnione zmniejszenie przyszłych korzyści w okresie, o wiarygodnie określonej wartości w postaci innego zmniejszenia wartości aktywów lub w postaci zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia niedoboru kapitału własnego w inny sposób niż pobranie środków przez udziałowców lub właścicieli.

PRZYCHODY I KOSZTY PODSTAWOWEJ DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

Przychody wg Ustawy o rachunkowości

• brak szczegółowej definicji

• ogólne zasady

zasada memoriałowa

(art. 6.1.)

W księgach rachunkowych w wyniku jednostki należy ująć:

• wszystkie osiągnięte przychody

• przypadające na jej rzecz przychody

• dotyczące danego roku obrotowego

• niezależnie od terminu ich zapłaty

przychody moment naliczenia = moment realizacji (osiągnięcia) niezależnie od faktury i terminu zapłaty

PRZYCHODY

działalność operacyjna podstawowa	ze sprzedaży produktów, usług i towarów (materiałów) pomiar - wg cen sprzedaży netto
pozostała działalność operacyjna	ze sprzedaży majątku operacyjnego innego niż produkty, towary i materiały pomiar - wg cen sprzedaży netto
działalność finansowa	ze sprzedaży majątku finansowego pomiar - wynik na sprzedaży (cena sprzedaży - cena nabycia)
		korzyści z tytułu utrzymywania majątku finansowego (dywidendy, odsetki i inne pożytki pomiar - wg wartości nominalnej należnych korzyści
pozostała działalność operacyjna lub zyski nadzwyczajne	korzyści z pozostałych tytułów (np. kary umowne, odszkodowania)

ISTOTA KOSZTÓW

ZDARZENIE GOSPODARCZE

W DANYM OKRESIE

KOSZT ZOSTAŁ PONIESIONY

JAKA JEST WARTOŚĆ

• OKRESLONA NA PODSTAWIE DOKUMENTU

• WIARYGODNIE OSZACOWANA

UZNAĆ W WYNIKU DANEGO OKRESU

ROZLICZYĆ W CZASIE

UZNAĆ W KAPITALE WŁASNYM

ZDARZENIE GOSPODARCZE

NA KONIEC DANEGO OKRESU

KOSZT NIE ZOSTAŁ PONIESIONY

JAKA JEST WARTOŚĆ

• OKRESLONA NA PODSTAWIE DOKUMENTU

• WIARYGODNIE OSZACOWANA

UZNAĆ W WYNIKU DANEGO OKRESU

ROZLICZYĆ W CZASIE

UZNAĆ W KAPITALE WŁASNYM

W OKRESIE N :

(1), (2) - KOSZT PONIESIONY I UZNANY

(1), (4) - KOSZT PONIESIONY I NIEUZNANY

(3), (2) - KOSZT NIEPONIESIONY I UZNANY

Klasyfikacja kosztów oraz powiązania między nimi

Koszty podstawowe operacyjne a zasady nadrzędne rachunkowości

Zasada ogólna ujmowania podstawowych kosztów operacyjnych w układzie kalkulacyjnym kosztów

Do kosztów wytworzenia produktu
nie zalicza się kosztów:

• będących konsekwencją nie wykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych,

• ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny,

• magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji,

• kosztów sprzedaży produktów.

BO

2 produkty A - koszt wytworzenia 1.000 zł/szt.

PRODUKCJA

10 szt. produktu A

ROZCHÓD

• przekazanie do sklepu fabrycznego 6 szt. produktów A

• sprzedaż 5 szt. produktu A
  (cena sprzedaży 3.000 z)

BZ

= 2 szt. +10 - 5 - 6 = 1 szt.

BO + Produkcja - Sprzedaż - Przekazanie = BZ

zewnętrzna (sprzedaż

wewnętrzna)

KOSZTY RODZAJOWE

zużycie materiałów 5.000 zł

wynagrodzenia 10.000 zł

amortyzacja 9.000 zł

razem: 24.000 zł

KOSZTY W UKŁADZIE KALKULACYJNYM

	koszty bezpośrednie	koszty pośrednie	koszty ogólne
Zużycie materiałów	5.000	-----	-----
Wynagrodzenia	3.000	5.000	2.000
Amortyzacja	-----	2.000	7.000
	8.000	7.000	9.000
uzasad.		3.000	4.000
koszt wytworzenia		11.000	13.000

Jednostkowy koszt wytworzenia produktu w bieżącym okresie:

11.000 zł	= 1.100 zł
10 szt.

I. Metoda wyceny rozchodu - FIFO

Wartość przekazanych produktów (sprzedaż wewnętrzna)	6 szt.	2 x 1.000 = 2.000
				4 x 1.100 = 4.400
		6.400
Wartość stanu produktów na koniec okresu	1 szt.	1 x 1.100 = 1.100
Wartość stanu produktów na początek okresu	2 szt.	2 x 1.000 = 2.000
Zmiana stanu (zmniejszenie)		- 900

Koszt wytworzenia sprzedanych produktów:

5 szt. x 1.100 zł = 5.500 zł

UZUPEŁNIJ TABELĘ:

Rachunek zysków i strat Rachunek zysków i strat

( wariant porównawczy) ( wariant kalkulacyjny)

I. Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi			Przychody ze sprzedaży
1. przychody ze sprzedaży produktów			Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
2. koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby			Zysk brutto na sprzedaży
3. zmiana stanu produktów			Koszty ogólnego zarządu
II. Koszty według rodzaju			Koszty sprzedaży
-			Wynik na sprzedaży
-
-
-
III. Wynik na sprzedaży

1. Z TYTUŁU ZDARZEŃ BIEŻĄCEGO OKRESU

2. Z TYTUŁU ROZWIĄZANIA/UTWORZENIA REZERW (INNYCH NIŻ ZWIĄZANE Z DZIAŁALNOŚCIĄ FINANSOWĄ)

3. Z TYTUŁU ZMIANY OSZACOWANIA WARTOŚCI AKTYWÓW I ZOBOWIĄZAŃ NIEFINANSOWYCH

4. Z TYTUŁU ROZLICZENIA PRZYCHODÓW/KOSZTÓW LAT POPRZEDNICH

W szczególności są to przychody/koszty związane z:

• z działalnością socjalną,

• ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, WNiP, inwestycji w aktywa niefinansowe

• z odpisem należności i zobowiązań o charakterze nieściągalnym

• z utworzenia i rozwiązania rezerw (z wyjątkiem rezerw związanych z działalnością finansową),

• z odpisami aktualizującymi wartość aktywów (innych niż finansowe)

• z karami, grzywnami, odszkodowaniami,

• z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie aktywów (innych niż finansowe).

PRZYCHODY

• przychody z tytułu odsetek, dywidend i innych korzyści z utrzymywania aktywów finansowych,

• przychody z tytułu odsetek od należności z tytułu dostaw i usług i pozostałych należności innych niż zaliczane do aktywów finansowych,

• przychody z tytułu różnic kursowych,

• przychody z tytułu dokonania szacunków przy wycenie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych oraz z tytułu zmian tych szacunków,

• przychody ze zbycia inwestycji w aktywa finansowe

KOSZTY

• koszty z tytułu odsetek od zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych zobowiązań nie zaliczanych do zobowiązań finansowych,

• koszty z tytułu dyskonta i odsetek od zobowiązań finansowych,

• koszty z tytułu różnic kursowych,

• koszty z tytułu dokonania szacunków oraz ich zmian przy wycenie aktywów i zobowiązań finansowych,

• koszty ze zbycia aktywów finansowych,

• koszty z tytułu bieżących transakcji związanych z operacjami finansowymi,

• koszty z tytułu tworzonych rezerw na zobowiązania wynikające z operacji finansowych.

Bilans otwarcia			Bilans zamknięcia
		RZiS
Aktywa	Kapitał własny			Kapitał własny Przychody Koszty
	Zobowiązania
Aktywa	Zobowiązania
Aktywa	Zobowiązania

1. KOSZTY EMISJI

2. AKTUALIZACJA WYCENY ŚRODKÓW TRWAŁYCH I INWESTYCJI DŁUGOTERMINOWYCH

3. INSTRUMENTY FINANSOWE

4. BŁĘDY FUNDAMENTALNE

5. ZMIANA POLITYKI RACHUNKOWOŚCI

POLITYKA RACHUNKOWOŚCI W ZAKRESIE KOSZTÓW I PRZYCHODÓW

KOSZTY PODSTAWOWE OPERACYJNE		KLASYFIKACJA KOSZTÓW DO RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI
			ZDEFINIOWANIE GRUP KOSZTÓW
			ZASADY REJESTRACJI KOSZTÓW
			ZASADY ALOKACJI KOSZTÓW
		KOSZTY (NAKŁADY) ROZLICZANE W CZASIE
		KOSZTY Z TYTUŁU REZERW (ZASADY TWORZENIA I ROZWIĄZYWANIA)
		KOSZTY Z TYTUŁU WYCENY NA DZIEŃ BILANSOWY
		PODATEK DOCHODOWY ODROCZONY
		KOSZTY KAPITAŁOWE

Prof. nadzw. Ewa Walińska Wykład 9

Katedra Rachunkowości UŁ

2

Prof. nadzw. Ewa Walińska Wykład 9

Katedra Rachunkowości UŁ

PRZYCHODY

I KOSZTY

uznane na dzień bilansowy

lat

poprzednich

bieżącego okresu

Zysk/strata lat ubiegłych

Przychody i koszty podstawowe operacyjne

Przychody i koszty pozostałe operacyjne

Przychody i koszty finansowe

Zyski/straty nadzwyczajne

Koszty (przychody) pozostałe operacyjne

Koszty (przychody) finansowe

lub

Przychody (koszty kapitałowe)

Kapitał własny

(4) nieuznany

(2) uznany

(3) nieponiesiony

(nieosiągnięty)

(1) poniesiony

(osiągnięty)

Koszt / przychód

KOSZTY I STRATY

PRZYCHODY I ZYSKI

Zysk na sprzedaży

(zysk z podstawowej działalności operacyjnej)

• zmiana stanu produktów

• przychody wewnętrzne (koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby)

koszty rodzajowe (Zespół 4/490)

Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny

Przychody kapitałowe

Koszty kapitałowe

koszt wytworzenia

koszty ogólnego zarządu

koszty sprzedaży

(Zespół 5)

Koszty poniesione

układ rodzajowy

układ kalkulacyjny

Wartość sprzedanych towarów

Przychody ze sprzedaży produktów i usług

Przychody ze sprzedaży towarów

PRODUKCJA

USŁUGI

HANDEL

KAPITAŁ WŁASNY

TYTUŁY PRZYCHODÓW I KOSZTÓW FINANSOWYCH

POZOSTAŁE PRZYCHODY I KOSZTY OPERACYJNE

oraz

koszty pozostające

w bezpośrednim związku z

danym produktem

uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu

KOSZT WYTWORZENIA

obejmuje:

PRZYCHODY I KOSZTY KAPITAŁOWE

Zysk/strata lat ubiegłych

Kapitał

zapasowy

?

WPŁYW NA STRUKTURĘ WYNIKU FINANSOWEGO

POLITYKA RACHUNKOWOŚCI

POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE

KLASYFIKACJA KOSZTÓW DO RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI

KOSZTY OGÓLNE

KOSZTY OPERACYJNE PODSTAWOWE NIE UJĘTE W KOSZCIE WYTWORZENIA

KOSZTY OKRESU

WYNIK FINANSOWY BIEŻĄCEGO OKRESU

Stanowiące skutek zdarzeń lat poprzednich

Odroczonego

Bieżącego

* Uwaga

Każdy z kosztów (oprócz kosztów z tytułu podatku dochodowego) może być kosztem podatkowym lub niepodatkowym.

„Koszty”*

rozliczane w czasie

Koszty* kapitałowe

Koszty* wynikowe

KOSZTY (SPEŁNIAJĄCE WARUNKI DEFINICJI)

Bieżący okres sprawozdawczy

Koszty z tytułu podatku dochodowego

Finansowe

Pozostałe operacyjne

Podstawowe operacyjne

- układ rodzajowy

lub

- układ kalkulacyjny

Inne

Operacyjne

Koszty przyszłych okresów (operacyjne podstawowe lub finansowe)

Stanowiące skutek zdarzeń bieżącego okresu (np. koszty emisji)

Koszty działalności normalnej

Stanowiące skutek wyceny

na dzień bilansowy

Koszty (straty) nadzwyczajne

KOSZTY PRODUKTU

KOSZTY OKRESU

Bilans

Wynik finansowy okresu

Koszty podstawowe operacyjne poniesione w okresie

Wytworzenia

Nie zaliczane do kosztu wytworzenia (ogólne, sprzedaży, niewykorzystanych zdolności produkcyjnych)

Produktów sprzedanych

Produktów niesprzedanych

niesprzedanych produktów

sprzedanych produktów

Koszt poniesiony
w danym okresie n

Memoriał

Współmierność

Obciążenie wyniku n +1

(w momencie sprzedaży produktów)

Koszty ogólne

(sprzedaży i zarządu)

Koszt

wytworzenia

Stanowi składnik aktywów (zapasów na koniec okresu n)

Obciążają wynik

okresu n

KOSZT PONIESIONY

w danym okresie

normalnej działalności jednostki

pomiar ilościowy

nadanie

wartości

(„wycena”)

wyrażone wartościowo

normalna działalność w danym okresie

celowe

działanie

zużycie czynników „produkcji”

Definicja kosztów

---