Wynik finansowy

wg Ustawy o rachunkowości

(Art. 42.1. UR)

WYNIK FINANSOWY NETTO

WYNIK DZIAŁALNOŚCI gospodarczej

(w tym na operacjach finansowych)

+

WYNIK BRUTTO

+ / -

OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIE Z TYTUŁU PODATKU DOCHODOWEGO

Jednym z mierników działalności firmy (przedsiębiorcy) jest wynik finansowy brutto i netto.

Wynik finansowy (brutto) to zysk bilansowy bądź strata bilansowa.

Wielkość wyniku finansowego netto uzależniona jest od obowiązujących obciążeń, na które składają się:

• należny podatek dochodowy

• odroczony podatek dochodowy

• ewentualne wpłaty z zysku w przedsiębiorstwach państwowych i jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa.

Należny podatek dochodowy

nie jest liczony od wyniku finansowego, ale od dochodu rozumianego jako nadwyżka przychodów podatkowych nad kosztami ich uzyskania pomniejszonego o ewentualne odliczenia podatkowe.

PRZYCHODY PODATKOWE

• KOSZTY PODATKOWE

DOCHÓD PODATKOWY

• ODLICZENIA OD DOCHODU

PODSTAWA OPODATKOWANIA

Podatek dochodowy w rozumieniu regulacji podatkowych ustalany jest jako iloczyn podstawy opodatkowania i stopy podatkowej

Ustalanie dochodu podatkowego
(rozwiązania polskie):

ZYSK BILANSOWY BRUTTO

(WYNIK FINANSOWY)

- PRZYCHODY (DOCHODY) NIE PODLEGAJĄCE OPODATKOWANIU
LUB ZWOLNIONE Z OPODATKOWANIA

+ PRZYCHODY NIEUZNANE W DANYM OKRESIE W ZYSKU BRUTTO, ALE UZNANE PRZEZ PRAWO PODATKOWE

+ KOSZTY I STRATY NIEUZNANE PRZEZ PRZEPISY PODATKOWE ZA KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU

- KOSZTY I STRATY NIEUZNANE W DANYM OKRESIE W ZYSKU BRUTTO, ALE UZNANE PRZEZ PRAWO PODATKOWE

= DOCHÓD PODATKOWY

PRZYCZYNY PODATKU ODROCZONEGO

RÓŻNICA UJEMNA

Wartość księgowa aktywów	<	Wartość podatkowa aktywów
lub
Wartość księgowa pasywów (zobowiązań)	>	Wartość podatkowa pasywów (zobowiązań)

RÓŻNICA DODATNIA

Wartość księgowa aktywów	>	Wartość podatkowa aktywów
lub
Wartość księgowa pasywów (zobowiązań)	<	Wartość podatkowa pasywów (zobowiązań)

PODATEK DOCHODOWY ODROCZONY

Wartość podatkowa aktywów jest to kwota wpływająca na pomniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich, w sposób pośredni lub bezpośredni korzyści ekonomicznych.

WP = X (kwota pomniejszająca w przyszłości dochód podatkowy)

Wartością podatkową zobowiązań (pasywów) jest ich wartość księgowa pomniejszona o kwoty, które w przyszłości pomniejszą podstawę podatku dochodowego.

WP = W_KS - X

Dodatnie różnice przejściowe to różnice, które spowodują zwiększenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości.

Różnice dodatnie	Aktywa	Zobowiązania
		WKS > Wp	WKS < Wp

Ujemne różnice przejściowe to różnice, które spowodują w przyszłości zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego oraz straty podatkowej możliwej do odliczenia, ustalonej przy uwzględnieniu zasady ostrożności.

Różnice ujemne	Aktywa	Zobowiązania
		WKS < Wp	WKS > Wp

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się w wysokości kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi (…).

Różnice ujemne

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w wysokości kwoty podatku dochodowego, wymagającej w przyszłości zapłaty, w związku z występowaniem dodatnich różnic przejściowych (…).

Różnice dodatnie

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Wysokość rezerwy i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się przy uwzględnieniu stawek podatku dochodowego obowiązujących w roku powstania obowiązku podatkowego.

Podatek dochodowy odroczony wynikowy

Wpływający na wynik finansowy podatek dochodowy za dany okres sprawozdawczy obejmuje:

1) część bieżącą podatek dochodowy bieżący

2) część odroczoną podatek dochodowy odroczony

Wykazywana w rachunku zysków i strat część odroczona stanowi różnicę pomiędzy stanem rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego na koniec i początek okresu sprawozdawczego (bez podatku dochodowego odroczonego kapitałowego).

Podatek dochodowy odroczony kapitałowy

Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, dotyczące operacji rozliczanych z kapitałem (funduszem) własnym, odnosi się również na kapitał (fundusz) własny.

ISTOTA PODEJŚCIA BILANSOWEGO W PODATKU DOCHODOWYM ODROCZONYM

ETAP I i II (IV i V)

- ustalenie wartości podatkowej i różnicy przejściowej

Środki trwałe

1. dodatnia różnica ulga podatkowa

Przykład

Wartość brutto = 100.000

Ulga podatkowa - 30% jednorazowej amortyzacji podatkowej

WB = 100.000 WP = 70.000 (100.000 - 30.000)

RPD = 100.000 - 70.000 = +30.000

2. ujemna różnica przejściowa - utrata wartości środka trwałego

Przykład

Wartość brutto = 100.000

Umorzenie = 80.000

Wartość netto = 20.000

Odpis aktualizujący = 20.000 (będzie KUP w momencie sprzedaży)

WB = 0 WP = 20.000

RPU = 0 - 20.000 = -20.000

Inwestycje długoterminowe - wycena rynkowa

Przykład

1. cena nabycie 20.000; cena rynkowa 25.000

RPD = 25.000 - 20.000 = 5.000 (kapitałowa)

2. cena nabycia 20.000; cena rynkowa 18.000

RPU = 18.000 - 20.000 = 2.000

Zapasy - utrata wartości

- różnica przejściowa ujemna

Przykład

Zapasy 50.000, cena sprzedaży netto 40.000

WB = 40.000 WP = 50.000

RPU = 40.000 - 50.000 = - 10.000

Należności handlowe

• ujemna różnica przejściowa - odpis aktualizujący wartość

Przykład

Należności handlowe 50.000,

Odpis aktualizujący wartość 10.000

WB = 40.000 WP = 50.000

RPU = 40.000 - 50.000 = - 10.000

• dodatnia różnica przejściowa - naliczenie odsetek

Przykład

Od należności w wartości nominalnej 10.000, naliczono 10% odsetek za zwłokę w zapłacie

WB = 11.000 WP = 10.000

RPD = 11.000 - 10.000 = + 1.000

Zobowiązania

- różnica przejściowa ujemna z tytułu odsetek

Przykład

Wartość nominalna zobowiązań 50.000

Naliczono odsetki 10.000

WB = 60.000 WP = 50.000

RPU = 60.000 - 50.000 = - 10.000

Rezerwy

- ujemna różnica przejściowa

Przykład

Utworzenie rezerwy na naprawy gwarancyjne 10.000

WB = 10.000 WP = 10.000 - 10.000 = 0

RPU = 10.000 - 0 = - 10.000

ETAP III (VI)

- ustalenie aktywów i rezerw

Pozycje bilansowe	Wartość bilansowa	Wartość podatkowa	Dodatnie różnice przejściowe	Ujemne różnice przejściowe
Aktywa
Zobowiązania
			Σ różnic dodatnich	Σ różnic ujemnych

ETAP VII

- ustalenie zmiany stanu aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Przykład

Przykład obliczenia obowiązkowego obciążenia wyniku finansowego podatkiem dochodowym odroczonym w okresie n.

		ujętych w wyniku finansowym
Stan aktywów z tytułu podatku odroczonego wykazany na BO roku n		500
Stan aktywów z tytułu podatku odroczonego wykazany na BZ roku n		800
Stan rezerw z tytułu podatku odroczonego wykazany na BO roku n		600
Stan rezerw z tytułu podatku odroczonego wykazany na BZ roku n		400

PODATEK DOCHODOWY ODROCZONY - WYNIK FINANSOWY	WPŁYW NA WYNIK FINANSOWY
Podatek dochodowy odroczony: + 300 (wzrost aktywów) - 200 (zmniejszenie rezerw)

Można wskazać na następujące typowe przypadki, w których podatek odroczony powinien być ujmowany w kapitale własnym:

1. skutki wyceny inwestycji długoterminowych ujęte w kapitale rezerwowym z tytułu aktualizacji wyceny,

2. korekta kosztów, przychodów z tytułu błędu fundamentalnego, odniesione na kapitał własny,

3. skutki zmian polityki rachunkowości ujęte w kapitale własnym,

Podstawowe (typowe) okoliczności powstawania różnic przejściowych dodatnich i ujemnych w aktywach i zobowiązaniach:

Pozycja	Przyczyna różnicy przejściowej	Charakter różnicy
AKTYWA Środki trwałe	amortyzacja przyspieszona podatkowa amortyzacja bilansowa wyższa niż podatkowa utrata wartości	dodatnia ujemna ujemna
Inwestycje długoterminowe i krótkoterminowe	wycena rynkowa jeśli cena rynkowa wyższa od ceny nabycia jeśli cena rynkowa niższa od ceny nabycia	dodatnia ujemna
Zapasy	utrata wartości, możliwa do odliczenia w momencie sprzedaży	ujemna
Należności handlowe	1) utrata wartości, ale możliwa do odliczenia dla celów podatkowych	ujemna
Należności odsetkowe	odsetki nie zapłacone tylko w przypadku niektórych należności (np. handlowych)	dodatnia
Należności walutowe	1) naliczone różnice kursowe	dodatnia lub ujemna
PASYWA Zobowiązania odsetkowe	tylko w przypadku wybranych zobowiązań (np. handlowych)	ujemna
Zobowiązania walutowe	1) naliczone różnice kursowe	ujemna lub dodatnia
Rezerwy na przyszłe zobowiązania	tytuł rezerwy, ale tylko wtedy, gdy realizacja oznacza uznanie kosztu podatkowego, np. rezerwy na świadczenia pracownicze	ujemna

prof. nadzw. dr hab. Ewa Walińska

Katedra Rachunkowości, UŁ Wykład 10

4

prof. nadzw. dr hab. Ewa Walińska

Katedra Rachunkowości, UŁ Wykład 10

12

24

Centrum Controllingu i Analiz Ekonomicznych Sp. z o.o.

PODATKI ODROCZONE

ZOBOWIĄZANIA

AKTYWA

PODEJŚCIE

BILANSOWE

PODATEK DOCHODOWY UJMOWANY W KAPITALE WŁASNYM

+500

AKTYWA Z TYTUŁU ODROCZONEGO PODATKU DOCHODOWEGO

=Σ różnic przejściowych ujemnych x stopa podatku dochodowego

REZERWA Z TYTUŁU ODROCZONEGO PODATKU DOCHODOWEGO

=Σ różnic przejściowych dodatnich x stopa podatku dochodowego

Aktywa z tytułu podatku dochodowego odroczonego

korzyść

w przyszłości

„niekorzyść” dziś

UJEMNE

Rezerwa na podatek dochodowy

korzyść dziś

zobowiązanie

w przyszłości

DODATNIE

RÓŻNICE PRZEJŚCIOWE

WYNIK FINANSOWY

VII ETAP

- ustalenie zmiany stanu aktywów i rezerw na podatek dochodowy odroczony

III ETAP

- ustalenie stanu aktywów (od ujemnych różnic przejściowych) i rezerw (od dodatnich różnic przejściowych) z tytułu odroczonego podatku dochodowego

II ETAP

- różnice przejściowe

V ETAP

- różnice przejściowe

VI ETAP

- ustalenie stanu aktywów (od ujemnych różnic przejściowych) i rezerw (od dodatnich różnic przejściowych) z tytułu odroczonego podatku dochodowego

+ podatek dochodowy odroczony

( aktywa, rezerwy)

- podatek dochodowy odroczony

(aktywa, rezerwy)

- PODATEK DOCHODOWY BIEŻĄCY

ZYSK BRUTTO

I ETAP

- wartość podatkowa aktywów i zobowiązań

IV ETAP

- wartość podatkowa aktywów i zobowiązań

okres sprawozdawczy

BO

BZ

Kategoria podatku

Kategoria podatku

Skutki bilansowe

Skutki bilansowe

Podatek dochodowy odroczony

Podatek dochodowy bieżący

Aktywa z tytułu

podatku dochodowego:

Aktywa z tytułu podatku dochodowego bieżącego

Aktywa z tytułu podatku dochodowego odroczonego

Podatek dochodowy = przychód

Podatek dochodowy odroczony

Podatek dochodowy bieżący

Zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego:

Zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego bieżącego

Zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego odroczonego

Podatek dochodowy = koszt

Skutek podatkowy przychodów i kosztów bieżącego okresu

PODATEK DOCHODOWY

Skutki podatkowe w bieżącym okresie

Skutki podatkowe w przyszłych okresach

Podatek dochodowy bieżący

Podatek dochodowy odroczony

DZIŚ

Podatek dochodowy bieżący

Wynik finansowy

≠

Wynik podatkowy

Koszty/przychody księgowe

≠

Koszty/przychody podatkowe

Czy rozbieżność w czasie?

NIE

TAK

Podatek dochodowy bieżący (brak odroczonego)

Podatek dochodowy bieżący

+

Podatek dochodowy odroczony

czyli różnice przejściowe dodatnie

czyli różnice przejściowe ujemne

ODPŁYW PRZYSZŁYCH KORZYŚCI

PRZYSZŁE KORZYŚCI

Podatek dochodowy

odroczony

Brak podatku dochodowego

odroczonego

Różnice trwałe (stałe)

Różnice przejściowe

o charakterze trwałym

o charakterze przejściowym

Różnice

Wynik bilansowy

Wynik podatkowy

Prawo bilansowe

Prawo podatkowe

---