Surowica krwi jest złożonym płynem biologicznym, zawierającym 60-80g/l różnorodnych białek, których stężenie różni się nawet o 9 rzędów.
Szacuje się, że w prawidłowej surowicy występuje ok. 10 000 białek. Większość z nich występuje w bardzo małym stężeniu.
Badamy je, ponieważ są wartościowymi biomarkerami - substancjami, których zmiany ilościowe lub jakościowe wskazują na obecność i naturę choroby.
Zastosowanie specjalistycznych metod separacji białek umożliwiło poznanie 490 białek surowicy.
Spośród 490 białek ok.150 odgrywa rolę w diagnostyce laboratoryjnej i prowadzonych aktualnie badaniach naukowych.
Rola białek osocza:
- dystrybucja płynów krew/przestrzeń pozakomórkowa
- funkcje transportowe
- hemostaza i koagulologia
- enzymy, regulatory
- białka układu odpornościowego
- składniki układu buforowego
- hormony
- receptory
- materiał odżywczy i budulcowy
Zróżnicowanie ilościowe białek w wybranych płynach ustrojowych:
|
Białko całkowite |
Albumina |
Ig |
Osocze |
63-83 g/l |
35-50 g/l (60% osocza) |
7,0-15,0 g/l (15% osocza) |
Surowica |
60-80 g/l |
35-50 g/l |
7,0-15,0 g/l |
Mocz |
<200 mg/dobę |
<30 mg/dobę |
|
Płyn m-rdz. |
0,25-0,45 g/l |
10-260 mg/l |
1,0-70,0 mg/l |
Ślina |
2,0-4,0 g/l |
|
|
Sok trzustkowy |
1,0-3,8 g/l |
|
|
Łzy |
0,2-0,5 g/l |
|
|
Przesięki/wysięki |
</> 30g/l |
|
|
Zaburzenie w proporcji składu, jak i zmiany w stężeniach poszczególnych białek mogą informować o:
- nieprawidłowej funkcji narządów: wątroby, nerek, gruczołów dokrewnych...
- obecności procesu zapalnego
- patologiach układu immunologicznego
- chorobie nowotworowej
- chorobach mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych
Czynniki wpływające na poziom białka całkowitego:
dotyczące pobieranego materiału i napływające wraz ze skierowaniem na badania:
właściwa dokumentacja materiału pochodzącego od chorego
- nazwisko i imię (płeć), wiek, stan fizjologiczny
b) rodzaj pobranego materiału
- surowica/osocze
- mocz - poranna zbiórka moczu, zbiórka dobowa, zbiórka nocna, zbiórka kilkugodzinna
c) dieta (wegetariańska - brak wpływu na stężenie białka całkowitego, natomiast obfity posiłek białkowy w przeciągu kilku dni przed badaniem może spowodować wzrost stężenia białka całkowitego maksymalnie o 10 %)
d) okres pobierania materiału
- w okresie zimowym stężenie białka spada o 10 % w porównaniu do okresu letniego
e) informacja o podejrzeniu / zapobiega przed podejrzeniem pomyłki technicznej
B. dotyczące przygotowania pacjenta przed pobraniem materiału
a) okres 12 godz. bez posiłku (min.6-8godz.)
- niezachowanie tego zmienia właściwości fizyko-chemiczne białek, zaburza ich rytm dobowy. W ciągu dnia stężenie białek jest ok. 10 % wyższe niż w nocy.
b) pozycja ciała pacjenta
- zmiana pozycji ciała z leżącej na stojącą może po 30 min. Zwiększyć stężenie białka o ok. 10 %
- wysiłek fizyczny o kolejne 10 %
- pacjenci hospitalizowani mają obniżone stężenie białka całkowitego o 5-10g/l
C. dotyczące samego aktu pobierania
a) najlepiej bez użycia stazy/ zbyt długie zaciśnięcie stazy przy pobieraniu może po kilku minutach powodować wzrost stężenia białka całkowitego wskutek ucieczki wody do przestrzeni pozanaczyniowej
b) szybkie oddzielanie surowicy od masy krwinkowej
c) antykoagulant, należy znać rodzaj antykoagulantu, aby uniknąć błędów(heparyna ma zły wpływ na γ-globuliny)
D. przechowywanie materiału
- temp. pokojowa - próbka jest stabilna do 8-10 godzin (jeżeli jest szczelnie zamknięta)
- temp +4˚C - stabilność przez 3-4 dni
- zamrażanie -20˚C, -70˚C - przechowywanie dość długie nawet do 6 miesięcy
E. inne
- dostosowanie dobrej metody do oznaczenia poszczególnych białek (metoda dostosowana do oczekiwanego stężenia białka)
- aktualna i właściwa kalibracja
- eliminowanie interferencji z powodu obecnych w materiale różnych związków chemicznych
Wartości prawidłowe : 60-80 g/l
↓ 60 g/l - obrzęki
↑ 80 g/l - wzrost lepkości krwi
Hipoproteinemia - obniżenie stężenia białek w wyniku zahamowania ich syntezy, utraty białek lub rozcieńczenia krwi. Główną przyczyną hipoproteinemii jest ↓ (albumin) w łożysku naczyniowym, a bardzo rzadko niedobór immunoglobulin.
Za krytyczny poziom stężenia białka całkowitego przyjmuje się poziom 45 g/l (albuminy ↓ 20 g/l). Wtedy na skutek obniżenia ciśnienia onkotycznego dochodzi do ucieczki wody i powstania obrzęków, przesięków, hipowolemii.
Hipoproteinemia z hipoalbuminemią:
stany głodzenia i niedożywienia
zespoły upośledzonego wchłaniania jelitowego
choroby genetyczne (mukowiscydoza)
choroby alergiczne i autoimmunologiczne
infekcje pasożytnicze
zespoły poresekcyjne
biegunki bakteryjne i innego pochodzenia
zahamowanie syntezy białka w wątrobie
uszkodzenie hepatocytów
marskość wątroby
nowotwory pierwotne i przerzuty do wątroby
zespoły utraty białka
a)zespoły nerkowe
- kłębuszkowe zapalenie nerek
- cukrzyca
- zakrzepica żył nerkowych
- toczeń rumieniowaty trzewny
b) zespoły skórne
- rozległe oparzenia
- dermatozy (pęcherzyca, łuszczyca)
c) krwawienia, krwotoki
d) stany ciężkie: sepsa, urazy, choroba nowotworowa
e) zespoły żołądkowo-jelitowe
- stany zapalne śluzówki jelit, zwężenia, uchyłki
- nowotwory złośliwe
- niewydolność krążenia
f) gromadzenie się płynów w jamach ciała:
- przesięki/wysięki
- obrzęki
- zapalenia płuc
5. przewodnienia
Hipoproteinemia bez zmian stężenia albumin
- znacznego stopnia niedobory immunologiczne
Hiperproteinemia prawdziwa jest zwykle wynikiem znacznie zwiększonej produkcji jednej lub wielu klas immunoglobulin
Hiperproteinemie z hiperalbuminemia mogą być wywołane:
- odwodnieniem
lub
- artefaktem (zbyt długa staza przed pobraniem krwi, pomiar po podaniu wlewu albumin przez ten sam wenflon)
Hiperproteinemia
1. immunoglobulinemie poliklonalne
- przewlekłe satny zapalne np.:
----- przewlekłe choroby wątroby (zapalenie, marskosć, pierwotna marskość żółciowa)
----- przewlekłe zapalenie oskrzeli
----- przewlekłe zapalenie jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna)
- choroby autoimmunologiczne np. RZS, toczeń trzewny układowy,guzkowe zapalenie okołotętnicze, zapalenie skórno-mięśniowe, sarkoidoza.
- choroby infekcyjne spowodowane wirusami: HIV, HBV, HCV, EBV; i bakteriami (endocardititis, osteomyelitis, gruźlica)
- guzy lite ( nerki, jajnika, płuc, wątroby)
- nowotwory hematologiczne (białaczki, chłoniaki) i niektóre niedokrwistości (talasemia, sierpowatokrwinkowa)
- choroby tarczycy (G-B, wole Hashimoto)
2. immunoglobulinemie monoklonalne
- MGUS (gammapatia monoklonalna o nieustalonym znaczeniu)
- dyskrazje plazmocytowe:
----- nienowotworowe :(MGUS, BGUS, idiopatyczny białkomocz Bence-Jonesa)
----- nowotworowe (szpiczak plazmocytowy, pierwotna amyloidoza AL)
- limfoproliferacje B-komórkowe
----- makroglobulinemia Waldenstrőma (↑ IgM lub κ albo λ)
----- chłoniaki nieziarnicze
- wspólistnienie z innymi chorobami podstawowymi
----- guzy lite zwłaszcza w fazie metastatycznej
----- choroby tkanki łącznej
----- choroby skóry (pokrzywka z występowaniem p/c IgM)
- inne (eozynofilowe zapalenie powięzi, krioglobulinemia, MDS, nabyta choroba von Willebranda)
3. Odwodnienia
4. Artefakty
Białka, których zmiana w stężeniu wpływa na obraz rozdziału elektroforetycznego.
Frakcja |
białka |
Albuminowa |
albumina |
α1- globulinowa |
α1- antytrypsyna, α1-kwaśna glikoproteina, α-lipoproteina (apo A, HDL), TBG |
α2- globulinowa |
α2- makroglobulina, hepatoglobina, ceruloplazmina, liczne enzymy |
β1 - globulinowa |
transferyna, β-lipoproteina(apoB, LDL), hemopeksyna |
β2 - globulinowa |
Frakcja c3-dopełniacza, IgA,IgG, FBG(osocze) |
γ- globulinowa |
IgA, IgG, IgM, CRP |
α1-kwaśna glikoproteina - pozytywne BOF późne
- jego poziom wzrasta ok.5 dnia odczynu zapalnego (2-3 krotnie)
- białko odpowiedzialne za wiązanie i transport progesteronu
↑AAG |
↓AAG |
- przewlekłe stany zapalne - zawał - choroby stawów - obecna w moczu w przypadku zespołów nerczycowych |
- ciąża - ciężkie uszkodzenie wątroby - zespoły utraty białka - wyniszczenie i niedożywienie |
α2- makroglobulina (AMG)
-stanowi ok. 1/3 białek frakcji α2
- inhibitor proteaz
Wiąże nieodwracalnie trypsynę i chymotrypsynę, trombinę, plazminę, proteazy bakteryjne i wewnątrzkomórkowe. Kompleks taki w ciągu kilku minut jest usuwany z krążenia przez układ siateczkowo-śródbłonkowy.
- dobry marker OZT.
Jeżeli w pierwszym oznaczeniu stężenie jego jest niskie i utrzymuje się to jest to efektem jego aktywnej pracy. Jeżeli utrzymuje się na niskim stężeniu zbyt długo pogarsza to rokowanie OZT.
- ma bardzo dużą masę cząsteczkową stąd nie przechodzi przez naczynia i nie filtruje się do moczu
Pojawienie się jej w moczu może świadczyć o przedostaniu się krwi pełnej do moczu i o mechanicznym uszkodzeniu miąższu nerki (różnicowanie hematurii kłębkowej i pozanerkowej np. kamicy nerkowej)
Haptoglobina (Hp) - pozytywne BOF
Tetramer składający się z dwóch rodzajów podjednostek α, β występujących w trzech genetycznych wariantach
Hp 1-1 β- α1- α1-β
Hp 1-2 β- α1- α2-β
Hp 2-2 β- α2 -α2-β
Odpowiedzialna za:
- wiązanie nieodwracalne i transport hemoglobiny uwolnionej podczas hemolizy naczyniowej
- zabezpieczenie nerek przed uszkadzającym działaniem HGB
Buforowanie 3g hemoglobiny
Masywna hemoliza kończy się zniknięciem Hp z krążenia i zespołem hemolityczna uremicznym
- zabezpieczenie puli Fe w ustroju
- inhibitor proteaz serynowych i syntezy prostaglandyn, w ostrych stanach zapalnych Hp wzrasta w pierwszej dobie 5-6 krotnie, a po upływie 7-10 dni od uszkodzenia tkanek wraca do wartości prawidłowych
- aktywator angiogenezy
Ceruloplazmina (CER) - późne BOF
Odpowiedzialne za:
-transport Cu2+
Katalizuje utlenianie Fe z +2 na +3 co pozwala na jego łączenie się z transferyną po wyjściu z wątroby
Pojedynczy łańcuch CER wiąże 6-7 atomów Cu. Miedź do syntezy CER jest dostarczana do hepatocytów przez albuminę, gdzie jest włączana do ceruloplazminy.
Genetycznie uwarunkowana wada tej czynności wątroby doprowadza do odkładania się miedzi w różnych narządach, zwłaszcza w wątrobie i mózgu.
Transferyna (TRF) - negatywne BOF
Syntetyzowana w :
-wątrobie (głównie)
- układzie siateczkowo-śródbłonkowym, jądrach, jajnikach
Białko transportujące Fe do szpiku kostnego
Wiąże 99 % żelaza surowicy krwi
W surowicy występuje w nadmiarze w stosunku do żelaza bo tylko 1/3 transferyny jest wysycana żelazem. Zapobiega to zatruciu żelazem zjonizowanym w przypadku pojawienia się go w dużej ilości we krwi
↑ TRF |
↓ TRF |
- ciąża - terapia estrogenowa |
- niedożywienie i głodzenie - przewlekłe uszkodzenie wątroby - zespół nerczycowy - enteropatie z utratą białka - stany zapalne - choroby nowotworowe |
BOF dzielimy wg kilku podziałów:
I
1. pozytywne BOF : α1 antytrypsyna, α1 kwaśna glikoproteina, α2 makroglobulina, haptoglobina, CRP, SAA, ceruloplazmina, białka dopełniacza
2. negatywne BOF: albumina, transferyna
II
1.białka pierwszego rzutu, których stężenie wzrasta już po 6 godzinach, a po 24 godz. osiąga stężenie o 100 % wyższe niż wartość prawidłowa. Potem zaczyna spadać po prawidłowo dobranym i podanym leku.
- CRP
- SAA
2. białka drugiego rzutu, ich synteza rozpoczyna się po 24 godzinach od zadziałania bodzca, maksymalne stężenie w 72 godz. później zaczyna spadać
III
1. białka, których stężenie wzrasta 1000x
- SAA
- CRP
2. białkach, których stężenie wzrasta 2-5x
- α1- antytrypsyna
- α2- makroglobulina
- FBG
- Hp
3. białkach, których stężenie wzrasta o 50 % wartości wyjściowej
- ceruloplazmina
- składniki dopełniacza
1. Niedożywienie
Białko całkowite ----- spadek
Albumina ------------- spadek
α1 globulina ----------- norma, wzgl. wzrost
α2 globulina ---------- norma, wzgl. wzrost
β globuliny ------------ norma, spadek, wzrost
γ globuliny ------------ norma, wzrost
2. Dermatopatie i oparzenia
Białko całkowite ------- spadek
Albumina ---------------- spadek
α1 globulina -------------- norma, wzgl. wzrost
α2 globulina -------------- norma, wzrost w infekcji
β globuliny ------------- spadek
γ globuliny -------------- norma, spadek
3. Gastroenteropatie
Białko całkowite -------- spadek
Albumina ----------------- spadek
α1 globulina --------------- wzrost
α2 globulina --------------- norma
β globuliny -------------- norma, wzrost (krwawienie)
γ globuliny ----------------- norma, spadek
4. Zespół nerczycowy
Białko całkowite -------- spadek
Albumina ----------------- spadek
α1 globulina ---------------- norma, wzrost (gdy apo)
α2 globulina --------------wzrost (β2-M, hapto, β-lipo)
β globuliny --------------- spadek
γ globuliny --------- spadek (IgG, IgA), norma (IgM)
5. Marskość wątroby
Białko całkowite-------- spadek, norma
Albumina -------------- spadek
α1 globulina ------------ spadek z post. choroby
α2 globulina ----------- spadek z post choroby
β globuliny ------------ spadek
γ globuliny -------------- wzrost
(mostkowanie βγ)
6. Ostre zapalenie, stres
Białko całkowite ------ norma
Albumina ------------ spadek, norma
α1 globulina ----------- wzrost
α2 globulina ----------- wzrost
β globuliny ----------- spadek, wzrost
γ globuliny --------- norma (niekiedy oilgo)
7. Przewlekłe zapalenia
Białko całkowite ---------- norma, wzrost
Albumina ------------ spadek
α1 globulina ----------- wzrost
α2 globulina ----------- wzrost
β globuliny ------------ spadek
γ globuliny ----------- wzrost
8. Niedobór żelaza
Białko całkowite ---------- norma
Albumina ---------- norma
α1 globulina ---------- norma
α2 globulina ---------- norma
β globuliny ---------- wzrost
γ globuliny ---------- norma
9. Gammapatia poliklonalna
Białko całkowite ---------- norma, wzrost
Albumina --------------- spadek
α1 globulina ---------- norma, wzrost
α2 globulina ---------- norma, wzrost
β globuliny ---------- norma, spadek
γ globuliny ----------- wzrost
10. Gammapatia monoklonalna ( z hamowaniem Ig)
Białko całkowite
Albumina
α1 globulina
α2 globulina
β globuliny
γ globuliny ---------- wzrost
11. Gammapatia monoklonalna (bez hamowania Ig)
Białko całkowite
Albumina
α1 globulina
α2 globulina
β globuliny
γ globuliny ---------- wzrost
12.Hipogammaglobulinemia
Białko całkowite
Albumina
α1 globulina
α2 globulina
β globuliny
γ globuliny ----------- spadek, brak
Immunofiksacja białek surowicy
- żel agarozowy
- bufor weronalowy, pH 8.6
- 5 μl surowicy krwi
- 120V, 20 minut
- utrwalanie za pomocą przeciwciał
- barwienie kwaśnym fioletem
- odbarwianie kwasem cytrynowym
Markery nowotworowe - substancje, których zmiana stężeń może wiązać się z obecnością i rozwojem choroby nowotworowej
Rozróżniamy markery:
1.
a) bezpośrednie - są one uwalniane z komórek nowotworowych do płynów ustrojowych
b) pośrednie - pojawiają się na skutek obecności komórek nowotworowych/guza; są reakcją zdrowej tkanki na rozwój nowotworowy
2.
a) komórkowe - specyficzne a/g transformacyjne ulokowane na błonie komórkowej; błonowe receptory dla hormonów i czynników wzrostowych; zmiany molekularne materiału genetycznego
b) krążące - cząsteczki syntetyzowane przez komórki nowotworowe; substancje uwalniane w czasie apoptozy lub nekrotycznego rozpadu komórek nowotworowych; a/g wytwarzane przez określone komórki prawidłowe stymulowane przez transformacje neoplazmatyczną; produkty powstałe w wyniku reakcji organizmu na nowotwór
Markery humoralne możemy podzielić na:
1. markery odróżnicowania, których wzrost stężenia jest następstwem odróżnicowania komórek od komórek prawidłowych: AFP, PSA, CYFRA 21-1, βhCG, mIg, białko B-J
2. markery proliferacji - występują one zarówno na komórkach prawidłowych jak i nowotworowych. Ich przyrost traktujemy jako świadectwo aktywności proloferacyjnej: LDH, β2-mikroglobulina, TPA
3. markery sekrecyjne - stale wydzielane z komórek pochodne białkowe: AFP, PSA, βhCG, mIg, hormony
4. markery niesekrecyjne - elementy, które uwalniane są do płynów w związku z rozpadem komórek: Ca 125, CA 19-9, CYFRA 21-1, NSE, enzymy, izoenzymy, struktury komórkowe i wewnątrzkomórkowe
Biochemiczna klasyfikacja markerów nowotworowych
Typ |
Przykład |
1. a/g rakowo- zarodkowe
2. a/g łożyskowe
3. a/g pochodzenia nabłonkowego o wyraźnej swoistości narządowej
4. a/g pochodzenia nabłonkowego o niejednoznacznej swoistości narządowej
5. hormony syntetyzowane ektopowo i białka wiążące hormony
6. enzymy
7. białka surowicy
8. a/g pochodzenia apoptotycznego i nekrotycznego 9. a/g proliferacyjne
10. markery różne |
AFP, CEA
βhCG, SP-1, PLAP
PSA, Ca 125, Ca 15-3
CA 19-9, CA 50, Ca 72-4, SCCP
Kalcytonina, tyreoglobulina, rec. Estrogenów i progestagenów
PAP, NSE
β2-mikroglobulina
CYFRA 21-1
TPA
Poliaminy, ferrytyna, białka sialowe, bof |
Rodzaj guza |
markery |
Rak żołądka i jelita grubego |
CEA, CA19-9, CA 72-4, AFP, p53 |
Rak sutka |
CEA, CA 15-3, BCM, CA 549, βhCG, ferrytyna Tkanka:rec. EGF, estrogen/progesteron, laminina, katepsyna D |
Rak oskrzela |
CEA, SCCP, CYFRA 21-1, CA72-4, AFP, ADH, hormony, amylaza |
Rak prostaty |
PSA, PAP, CEA, LDH-5, TPA, ALP, hydroksyprolina |
Rak trzustki |
CA19-9, CA 195, CEA, CA50, insulina, amylaza, lipaza, trypsyna, POA |
Rak jajnika |
CA125, OCA, AFP,CEA, hCGCA72-4 |
Rak jądra |
hCG,AFP, LDH-1,CEA |
Rak wątroby |
AFP,GGTP,LHD-5, 5'NT, HBV,HCV |
Rak tarczycy |
CEA, kalcytonina, tyreoglobulina |
Nowotwory głowy i szyi |
SCCP, CYFRA 21-1 |
Panele - układ markerów nowotworowych zawierających markery I rzutu i markery II rzutu
markery I rzutu: parametry o najlepszej czułości i swoistości
markery II rzutu: parametry o słabszej czułości i swoistości, ale stanowiące pewnego rodzaju uzupełnienie w diagnostyce
Cechy idealnego markera |
Znaczenie w diagnostyce =cel diagnostyczny |
1. Wysoka czułość i swoistość diagnostyczna
2. Swoistość narządowa
3. Poziom markera proporcjonalny do wielkości guza nowotworowego
4. Krótki okres t1/2
5. Oznaczenie: łatwe, powtarzalne, ogólnodostępne i tanie |
1. Badanie przesiewowe - wczesne wykrywanie rozrostu nowotworowego
2. Rozpoznanie|: - lokalizacja - ocena zaawansowania choroby
3. Rokowanie, diagnozowanie
4. monitorowanie skuteczności leczenia
5. wczesne wykrywanie wznowy choroby nowotworowej i ewentualnych przerzutów do innych tkanek |
Podsumowanie
- prawidłowy poziom markera nie wyklucza choroby nowotworowej
- w niektórych przypadkach bardzo wysoki poziom markera może jednoznacznie przemawiac za obecnością nowotworu, np.
PSA > 1000 μg/l rak gruczołu krokowego
AFP > 100 KU/l guzy komórek zarodkowych
hCG > 1000Iu/l guzy komórek zarodkowych
mimo to, diagnozę należy potwierdzić badaniami cytologicznymi przed wdrożeniem terapii
- od stężenia markera zależny jest często dobór rodzaju terapii i chemioterapii
- markery służą głównie do monitorowania terapii, stąd oznaczenie ich przed rozpoczęciem terapii (także chirurgicznej) jest jak najbardziej zasadne
- wznowa może przebiegać przy prawidłowym stężeniu markerów
- u pacjentów o wysokim stopniu zagrożenia rozwojem choroby nowotworowej (predyspozycje rodzinne) kontrolować należy markery, bo mogą one być pomocne we wczesnej diagnostyce schorzeń uwarunkowanych genetycznie:
Przebyte zakażenie i nosicielstwo HBV, HCV, HDV → AFP
Chorzy z rakiem rdzeniastym tarczycy → kalcytonina
Rak jelita grubego → CEA (badanie kliniczne kał na s.o.)
Ubytek masy ciała uznawany jest za jeden z podstawowych objawów klinicznych rozwijającego się u szeregu chorych na nowotwory złośliwe zespołu wyniszczenia - kacheksji.
Jak ocenić stan odżywienia
1. metody antropometryczne
- pomiar grubości fałdu skórnego
- obwód mieśnia ramienia
- masa ciała
2. [ALB]
Wskaźnik dobry aczkolwiek
- cechuje ją długi okres t1/2 = 20 dni
- silna zależność od stanu nawodnienia
- duża pula ALB w przestrzeni wewnątrznaczyniowej
- łatwość mobilizacji zasobów zewnątrznaczyniowych
Co powoduje, że przez dłuższy czas otrzymujemy względną stabilność stężenia ALB, pomimo niedoborów energetycznych w diecie
3. Transferyna i prealbumina
Prealbumina (TTR=transtyretyna)
- synteza w wątrobie i splocie naczyniówkowym mózgu
- białko transportowe
- Mcz.= 54 kD
- T1/2 = 2 dni
- miejsce degradacji: wątroba(gł), nerki, mięśnie, skóra
- stężenia TTR zależne jest od wieku i płci
N: 300-400 mg/l
↓ TTR : niedożywienie, stany zapalne, choroba nowotworowa
- krótki t1/2 i niskie stężenie wewnatrznaczyniwo
- szybkie zmiany stężenia w odpowiedzi na niedobory żywieniowe
- wzrost już po 72 godzinach po wprowadzeniu diety bogatobiałkowej i bogatoenergetycznej
- po 2 tyg. Leczenia TTR wzrost 2x, zaś ALB tylko o 20 %
Poziomy decyzyjne dla TTR
N: 300-400 mg/l
110-150 mg/l - względny wzrost ryzyka powikłań metabolicznych
50-109 mg/l - znaczne ryzyko powikłanego przebiegu klinicznego zaburzenia funkcjonowania organizmu
Poniżej 50 mg/l - poziom najwyższego zagrożenia, pogorszenie jakości życia
110mg/l uznano za poziom przy którym należy bezzwłocznie rozpocząć żywienie uzupełniające
Interpretacja TTR nie może być odizolowana od zmian ilościowych bof
WSPÓŁCZYNNIK Pinila et all = CRP/TTR
Współczynnik Holinshead et all CSI=a1-gp/TTR
Wskaźnik PINI CRP x a1-gp/ALBxTTR
N~1, powyżej 30 - stan zagrożenia życia
Komponenta zapalna/ komponenta zywieniowa
Dobór białek do wyliczeń nie jest przypadkowy, ale podyktoiwany ich biologiczną komplementarnoscią
CRP - spektakularne bof
a1 - gp - kilka dni po urazie, zmiany stężenia tego białka pozostają w pewnej relacji do agresywności nowotworu