Alunia Stelmaszyk która kosia Miodzia

Samorząd terytorialny:

• Samodzielne zawiadywanie, zarządzanie przez grupy ludzi swoimi sprawami, przy czym w znaczeniu węższym, grupy te oraz ich organy wykonują zadania należące do administracji publicznej

• 2 formy: 1. Samorząd terytorialny

2. Samorząd specjalny - samorząd zawodowy (np. adwokatów), gospodarczy (izby gospodarcze), wyznaniowy (Kościoły)

Samorząd terytorialny - ma charakter powszechny - obejmuje wszystkich mieszkańców danego obszaru, oraz ma rozległy i zróżnicowany zakres zadań

= jest organizacją mieszkańców danego obszaru, którzy maja wspólne cele sprawy i interesy wynikające z sąsiectwa

= najstarszą jednostką samorządu terytorialnego jest gmina, z połączenia kilku gmin powstaje samorząd wyższego stopnia

TEORIE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO:

1. NATURALISTYCZNA - samorząd został przeciwstawiony państwu jako czynnik niezależny. W ramach tej teorii wykształciła się: WOLNOŚĆ GMINY: wyprowadzona z naturalnego prawa komuny - gmina jest starsza od państwa, to państwo od gminy wywodzi swe prawa.

Gmina to instytucja równa państwu, a państwo jest właściwie federacją gminy. Państwo istnieje dla gminy, gmina jest nietykalna dla państwa. Gmina załatwia sprawy niezmiennie wynikające z natury jednostki i ma własny nienaruszalny zakres działania.

2. TEORIA PAŃSTWOWA - państwo samodzielnie wykonuje władzę poprzez swoje organy

= państwo może przekazać część swojej władzy miejscowym społecznościom, są one odrębnymi podmiotami prawnymi wchodzącymi w stosunki prawne z państwem

= samorząd polega na wykonywaniu władzy publicznej (praw zwierzchnich_ odstąpionych przez państwo korporacjom samorządowym

3. TEORIA POLITYCZNA - samorząd to nie rozwiązanie prawne, ale pewna myśl polityczna, istotę samorządu terytorialnego stanowi udział obywateli w administracji publicznej oraz istnienie kolegialnych organów samorządowych

MODELE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

Według kryterium zadań możemy wyróżnić:

1. MODEL MONOLIYCZNY (unitarny) - samorząd wykonuje wyłącznie zadania własne

2. MODEL DUALISTYCZNY - obok zadań własnych samorząd wykonuje również zadania zlecone

Według kryterium organizacji:

1. Jednostopniowy (1990 - 1998)

2. Dwustopniowy (może będzie obowiązywał w Polsce w przyszłości)

3. Trójstopniowy (obecnie funkcjonuje w Polsce)

Według kryterium nadzoru (ingerencji państwa)

1. Z nadzorem o charakterze represyjnym - po dokonaniu jakiejś czynności

2. Z nadzorem o charakterze prewencyjnym - musi być dokonana konsultacja przed podjęciem jakiś czynności

W PL - dualistyczny, trójstopniowy, weryfikacyjny

Istota samorządu terytorialnego - podmiot, przedmiot, sposób wykonania

PODMIOT - samorządu terytorialnego są mieszkańcy zorganizowani z mocy ustawy w korporacje prawa publicznego, korporacje wykonują samodzielnie zadania publiczne, wyposażone są w osobowość prawną oraz posiadają podmiotowość publiczno - prawną niezależną od państwa.

Członkostwo w korporacji wynika z prawa, nie zależy od woli mieszkańców, ma charakter przymusowy, przesłankami przynależności do danego związku samorządowego są:

• Zamieszkanie na określonej gminie

• Posiadanie obywatelstwa PL lub UE

PRZEDMIOT:

• Wykonywanie administracji publicznej

• Zadania z zakresu administracji publicznej w związku z tym przy realizacji tych zadań może on korzystać ze środków prawnych przysługujących władzy publicznej

SPOSÓB WYKONYWANIA ZADAŃ - samorząd terytorialny wykonuje zadania na zasadzie decentralizacji, niezależności oraz względnej samodzielności od administracji rządowej, wykonuje zadania tylko pod nadzorem państwa.

CECHY SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO:

• Samorząd wykonuje zadania należące do administracji publicznej

• Samorząd uczestniczy w wykonywaniu administracji publicznej obligatoryjnie, z mocy ustawy

• Zarządzanie sprawami publicznymi, odbywa się na zasadzie względnej samodzielności i autonomii, jednostki samorządu terytorialnego są we wzajemnych relacjach samodzielne i niezależne między sobą jak i w stosunku do administracji rządowej

• Ingerencja w działalność może nastąpił wyłącznie w formie nadzoru w sposób ściśle przez prawo określony

REGULACJE MIĘDZYNARODOWE:

1. Światowa deklaracja samorządu Lokalnego - w Rio de Janeiro (1985 rok) stała się podstawą stworzenia samorządu terytorialnego

2. Europejska Karta Samorządu terytorialnego z 15.10.1985 roku w Strasburgu wiąże 30 państw europejskich

• Polska ratyfikowała ją w kwietniu 19993 roku

• Przyjęta w ramach Rady Europy

• 18 artykułów

NAJISTOTNIEJSZE KWESTIE:

= Posiada preambułę - społeczności lokalne stanowią zasadniczą podstawę ustroju demokratycznego

= Prawo obywateli do uczestniczenia w sprawowaniu kierownictwa

= na szczeblu lokalnym prawo do realizowania spaw publicznych może wyć wykonywane w sposób bezpośredni

= dla ochrony i ugruntowania samorządu terytorialnego państw europejskich

= bardzo ważna jest decentralizacja dla państw demokratycznych

= decentralizacja musi być uregulowana prawnie (prawo wewnętrzne i Konstytucja)

=definicja samorządu terytorialnego - to prawo i zdolność organizacji do kierowania swoimi sprawami (rady, zgromadzenia)

= zakres działania samorządu terytorialnego:

# niezbędny zakres zadań, aby można było spełnić społeczne oczekiwania

# samorząd terytorialny ma pełną swobodę

# zasada pomocniczości

= ochrona granic jednostek samorządu terytorialnego: każda zmiana granic wymaga konsultacji ze społecznością lokalną, najlepiej w formie referendum

= Kontrola działalności nad samorządem terytorialnym: nadzór musi być określony w konstytucji i ustawie, zadania własne mogą być kontrolowane tylko ze względu legalności, zadania zlecone - nadzór również ze względu na celowość - legalność

= niezależność finansowa

= ochrona sądowa samorządu terytorialnego

Samorząd terytorialny - administracyjne działanie

Podstawowe zasady (konstytucyjne):

1. Zasada decentralizacji - art. 15 i 16 konstytucji

2. Zasada pomocniczości - leży u podstaw funkcjonowania samorządu terytorialnego

3. Zasada samodzielności - samorząd terytorialny

Art. 15 konstytucji:

Decentralizacja jest konieczną konsekwencją demokracji. Istnienie organów poza terenowych. Podział terytorialny i władza terenowa. Obywatele mogą łatwiej wpływać na władze publiczne. Sprawy publiczne powinny być realizowane jak najbliżej obywatela. Decentralizacja przewiduje podział terytorialny i istnienie organów terenowych.

Organy Terenowe - kompetencje muszą być przewidziane ustawowo (wynikać z mocy prawa), aby zachować niezależność tych organów. Kompetencje mają być szerokie i faktyczne. Muszą mieć możliwość działa we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, muszą być samodzielne w tym samodzielne finansowo

Podziały:

1. Zasadniczy (główny, podstawowy), dokonywany dla celów samorządu terytorialnego. Ma umożliwić dobre funkcjonowanie samorządu terytorialnego. Nie może być przypadkowy, musi być zrobiony tak, aby samorząd terytorialny mógł wykonywać swoje zadania (więzi społeczne, gospodarcze)

• Art. 16 Konstytucji - Oparcie jednostek samorządu terytorialnego na wspólnotach osobowych (społecznych), Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władztwa publicznego - formy władcze, przymus państwowy

Pomocniczy - dokonywany pomocniczo dla podziału zasadniczego (sołectwa, dzielnice, osiedla)

Specjalny - wykonywany dla pewnych działań specjalistycznych (nie potrzebnych samorządowi terytorialnemu), np. okręgi wojskowe, dla celów obronności, okręgi sądowe - dla szybkiego i sprawnego działania sądów w RP.

Art. 3 Konstytucji - RP jest państwem jednolitym i mamy jeden organ ustawodawczy!

• Podział władzy dotyczy tylko organów naczelnych a nie terenowych

ZASADA SAMODZIELNOŚĆI

= Samorząd terytorialny posiada osobowość prawną (niezależny od innych organów państwowych)

= Istnienie nadzoru jedynie weryfikacyjnego - przeprowadzanego według kryterium legalności (zgodności z prawem działania samorządu terytorialnego)

= Pełna swoboda działania w każdej sprawie, w której samorząd jest kompetentny

= Jednostki samorządu terytorialnego mają kompetencję do kształtowania ustroju wewnętrznego (statut gminy, powiatu)

= Niezależność od innych organów - innych organów samorządu terytorialnego oraz organów administracji rządowej (trójstopniowy podział, każda jednostka samorządu terytorialnego jest niezależna między sobą np. nie ma zależności między radą gminy od sejmiku wojewódzkiego)

= samodzielność samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej

Art. 17 - Umożliwia funkcjonowanie obok samorządu terytorialnego innych organów samorządów np. zawodowe, izby gospodarcze, rzemieślnicze

ROZDZIAŁ VII KONSTYTUCJI O SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM:

= Samorząd terytorialny wykonuje działania publiczne o charakterze terenowym

= Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. Możliwość funkcjonowania obok gminy innych jednostek (np. powiaty)

= jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługuje im prawo własności i inne prawa majątkowe

= Jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może zlecić jednostkom samorządowi terytorialnemu wykonywanie innych zadań publicznych

= Spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozstrzygają sądy administracyjne

= Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne

= Zadania zlecone potrzebują upoważnienia do wykonania danego zadania, zlecenie może mieć 3 podstawy:

1. Na podstawie ustawy

2. Na podstawie porozumienia

3. Na podstawie umowy

= Zadania własne wykonuje się na podstawie klauzuli domniemania kompetencji

= Zadania zlecone - odpowiedzialność za wykonanie zadania zleconego spoczywa na zleceniodawcy (administracji rządowej)

= Odpowiedzialność za wykonanie zadań własnych spoczywa na samorządzie

= Zadania zlecone są finansowane przez zleceniodawcę

= Zadania własne są wykonywane w oparciu o własne środki samorządu

= Organem odwoławczym przy zadaniach zleconych jest najczęściej wojewoda, przy zadaniach własnych organami odwoławczymi są samorządowe kolegia odwoławcze (SKO)

= Przy wykonywaniu zadań własnych samorząd podlega ochronie sądowej

= Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych ( podatek od osób prawnych, podatek rolny, leśny, podatek od nieruchomości, podatek od posiadania psów, podatek od spadków i darowizn)

= Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne, subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa

= Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie

= Jednostki samorządu terytorialnego wykonują swoje zadania za pośrednictwem organów stanowiących i wykonawczych

= Wybory do organów stanowiących są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów i warunki ważności wyborów określa ustawa

= Referendum - o sprawach dotyczących tej wspólnoty, w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samorządu terytorialnego

= Nadzór z punktu widzenia legalności

= Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są prezes RM, wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe (RIO)

= Sejm na wniosek Prezesa RM może rozwiązać organ stanowiący samorząd terytorialny, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy

= Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo zrzeszania się

= Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych oraz współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw (określa ustawa)

SAMORZĄD GMINY - ma swoje umocowanie w Konstytucji, jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, na jej bazie został odtworzony samorząd terytorialny, gminy funkcjonują 17 lat w Polsce

KONSTRUKCJA PRAWNA GMINY:

• Gmina jest wspólnota samorządową, którą z mocy prawa tworzą mieszkańcy gminy

• Odpowiednie terytorium

FUNKCJE GMINY

= gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność

= gmina posiada osobowśc prawną

= samodzielność gminy podlega ochronie prawnej

= kompetencje do tworzenia, łączenia, dzielenia, znoszenia oraz ustalania granic gminy ma Rada Ministrów, nadaje gminie lub miejscowości status miasta i ustala jego granice, oraz zmiany siedziby władz, odbywa się to z urzędu, na wniosek zainteresowanej rady gminy, zmiany powinne być dokonywane po uprzedniej konsultacji z mieszkańcami, zmiany takie uwzględniają więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe oraz zapewniają zdolność wykonywania zadań publicznych.

= gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa, dzielnice, osiedla i miasta. Jednostkę pomocniczą tworzy rada gminy w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy.

= organizację i zakres działania jednostki pomocniczej określa rada gminy odrębnym statutem

= Status jednostki pomocniczej określa w szczególności: nazwę i obszar jednostki pomocniczej, zasady i tryb wyborów organów jednostki pomocniczej, organizację i zadania organów jednostki pomocniczej, zakres zadań przewidywanych w jednostce przez gminę oraz sposób ich realizacji

= organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie a wykonawczym sołtys.

= sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym i bezpośrednim

= Organem uchwałodawczym w dzielnicy (osiedlu) jest rada. Na czele zarządu stoi przewodniczący. Status osiedla może ustalić, że w osiedlu organem uchwałodawczym jest ogólne zebranie mieszkańców.

= Przewodniczący mogą uczestniczyć w sesjach rady - bardziej organ opiniodawczy

= Przewodniczącym organu wykonawczego jednostki pomocniczej oraz radnym przysługuje dieta oraz zwrot kosztów podróży

= sołtysowi i przewodniczącemu zarządu oraz radnemu przysługuje ochrona prawna tak jak funkcjonariuszom publicznym

= Kategoria gmin o szczególnym charakterze: gminy uzdrowiskowe oraz gminy górniczan, są to niewielkie różnice

= ustawa przyjmuje jednolity model gminy bez rozróżnienia na miejskie czy wiejskie (różnice tylko w nazewnictwie)

ZADANIA GMINY

= wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów - domniemanie kompetencji gminy

= zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy:

1. Zadania z zakresu infrastruktury technicznej:

• gminne drogi, ulice, mosty, wodociągi, zaopatrzenia w wodę, kanalizacja, gminne budownictwo mieszkaniowe, budowanie targowisk i hal targowych, cmentarzy gminnych, utrzymanie gminnych obiektów oraz obiektów administracyjnych

• Zadania z zakresu infrastruktury społecznej:

• ochrona zdrowia, pomoc społeczna, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, kultura fizyczna i turystyka, edukacja publiczna, biblioteki gminne, polityka prorodzinna

• Zadania z zakresu porządku publicznego:

• porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli oraz ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa,

4. Zadania z zakresu ładu publicznego i ekologicznego

• ład przestrzenny, gospodarka nieruchomościami, ochrona środowiska przyrody oraz gospodarka wodna, zieleń gminna i zadrzewienia

• Zadania z zakresu reprezentacji zewnętrznej:

• wspieranie i upowszechnianie idei samorządowej, promocja gminy, współpraca z organizacjami pozarządowymi, współpraca ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw

= nie jest to katalog zamknięty

= przekazanie gminie, w drodze ustawy, nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych, w postaci zwiększenia dochodów własnych gminy lub subwencji

= istnieją też zadania zlecone - w drodze ustawy

= jeżeli istnieją spory finansowe na tle zadań zleconych to rozstrzygają je sądy powszechne

= gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami

= gmina może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach:

1. Istnieje niezaspokojona potrzeba wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym

2. musi występować bezrobocie

= ograniczenie formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej są to spółki kapitałowe

WŁADZE GMINY

= sprawują mieszkańcy - mogą podejmować rozstrzygnięcia

= w sposób bezpośredni: wybory, referenda

= w sposób pośredni - poprzez organy - rada gminy, wójt

Ustawa o Referendum lokalnym 15.11.2000 rok:

Referendum - jest to bezpośrednie decydowanie przez głosowanie w pewnej sprawie

1. Powszechny i bezpośredni udział obywateli

2. Każdy z uczestników dysponuje tylko 1 głosem

3. decyduje wola większości

Ważne referendum - minimum 30 % frekwencji

Wyłączność referendum w sprawie:

1. Samo opodatkowania się mieszkańców

2. Odwołanie rady gminy, wójta przed upływem kadencji

3. każdej istotnej sprawie dla gminy która mieści się w ramach kompetencji gminy

Zainicjować referendum może:

• rada gminy

• mieszkańcy ( 10 % uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy, 10 % uprawnionych do głosowania mieszkańców powiatu lub 5 % mieszkańców województwa uprawnionych do głosowania)

= osoby które mogą brać udział w referendum: osoby stale zamieszkałe na terenie gminy, pełnia praw publicznych, czynne prawo wyborcze, obywatelstwo Polskie lub UE

= jeżeli w ważnym referendum o odwołanie wójta przeprowadzono referendum na wniosek rady gminy i większość głosów będzie na tak, to rada gminy kończy swoją kadencję z mocy prawa

RADA GMINY - organ stanowiący i kontrolny, organ kolegialny, w jej skład wchodzą radni w liczbie :

1. 15 w gminach do 20 tysięcy mieszkańców

2. 21 w gminach do 50 tysięcy

3. 23 w gminach do 100 tysięcy

4. 25 w gminach do 200 tysięcy mieszkańców, oraz po 3 na każde dalsze rozpoczęte 100 tysięcy mieszkańców jednak nie więcej niż 45

= decyzje rady gminy podejmowane są w sposób uchwały, zwykłą większością głosów, przy obecności co najmniej połowy radnych w głosowaniu niejawnym, kadencja trwa 4 lata

KOMPETENCJE RADY GMINY:

1. Kompetencje organizacyjne:

• uchwalanie statutu gminy, ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych

• Kompetencje planistyczne:

• uchwalanie stadium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

• Kompetencje finansowo majątkowe

• uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu, podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy

• osobowe:

• powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu, oraz sekretarza gminy - na wniosek wójta

• inne

• herb, nazwy ulic, honorowe obywatelstwo

• kontrolne:

• działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych i pomocniczych gminy, wykonuje te zadania przy pomocy komisji rewizyjnej, radni, przedstawiciele wszystkich komitetów

ORGANY WEWNĘTRZNE:

= przewodniczący Rady Gminy

= komisje stałe - komisja rewizyjna (jedyna komisja obligatoryjna), komisja budżetowa

= komisje doraźne - powoływane nadzwyczajnie

= rada wybiera przewodniczącego - do kompetencji przewodniczącego należy zwoływanie sesji RG, organizuje prace, prowadzi obrady, oraz wybiera od 1 - 3 wiceprzewodniczących

= Rada gminy pracuje w trybie sesyjnym

= SESJA ZWYCZAJNA - zwoływana przez przewodniczącego co najmniej 1 raz na kwartał

= SESJA NADZWYCZAJNA - na wniosek wójta lub co najmniej ¼ ustawowego składu rady gminy. Przewodniczący do 7 dniu jest zobowiązany zwołać sesje

STATUS PRAWNY RADNYCH

= radni są przedstawicielami wyborców

= każdy radny ma obowiązek złożenia ślubowania

= mają obowiązek brania udziału w pracach rady i komisji

= niepołączalność stanowiska radnego z niektórymi funkcjami np. posła, senatora, wójta

= obostrzenia dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej - zakaz prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego

= radni mają składać oświadczenia majątkowe oraz oświadczenia majątkowe małżonków, taki obowiązek mają również wójtowi, przewodniczący itd.

= radnemu przysługuje ochrona tak jak funkcjonariuszom publicznym

= radnemu przysługują diety oraz zwrot koszt podróży

USTAWA O SAMORZĄDZIE POWIATOWYM - z dnia 5 czerwca 1998 r

- utworzenie powiatu - art. 164 konstytucji ustęp 2:

• inne jednostki samorządu regionalnego albo lokalnego i regionalnego określa ustawa

- konstrukcje prawne - element osobowy (mieszkańcy) oraz odpowiednie terytorium

- powiaty ziemskie - obszary graniczących ze sobą gmin miasta na prawach powiatu - cały obszar miasta -

- mieszkańcy powiatu z mocy prawa tworzą lokalną wspólnotę samorządową

- ma osobowość prawną

KOMPETENCJE TWORZENIA POWIATU

= kompetencje do tworzenia, łączenia, dzielenia, znoszenia oraz ustalania granic ma Rada Ministrów, (może być to również zrobione na wniosek rady powiatu, rady miasta na prawach powiatu lub rady gminy)

= RM również zmienia i ustala nazwy powiatu

= zmiany granic powinno być dokonywane ze względu na jednorodne na układ osadniczy i przestrzenny, uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe

2 KATEGORIE POWIATÓW

• powiaty ziemskie - obejmują całe obszary graniczących ze sobą gmin

• miasta na prawach powiatu - cały obszar miasta, które w dniu 31 grudnia 1998 r liczyły więcej niż 100.000 mieszkańców, a także miastom, które z tym dniem przestały być siedzibami wojewodów

= funkcje organów powiatu w miastach na prawach powiatu sprawuje:

• rada miasta

• zarząd miasta

= miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w ustawie

ZADANIA POWIATU
= powiat przejął kompetencje, które wcześniej należały do administracji rządowej, mają one charakter uzupełniający i wyrównawczy w stosunku do zadań gminy

ZADANIA WŁASNE POWIATU:

• zadania z zakresu infrastruktury społecznej:

edukacja publiczna, promocja ochrony i zdrowia, pomocy społecznej, polityka prorodzinna, wspieranie osób niepełnosprawnych

• zadania z zakresu infrastruktury technicznej:

transport zbiorowy i dróg publicznych, kultura i ochrona dóbr kultury, kultura fizyczna i turystyka, gospodarka nieruchomościami, utrzymanie powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych

• zadania z zakresu ładu przestrzennego i ekologicznego

geodezja, kartografia, gospodarka wodna, ochrona środowiska i przyrody, rolnictwo, leśnictwo, rybactwo śródlądowe,

• zadania z zakresu porządku publicznego

porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli, ochrona przeciwpowodziowa, przeciwpożarowa i zapobieganie innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, obronność

• zadania z zakresu reprezentacji zewnętrznej

promocja powiatu, współpraca z organizacjami pozarządowymi

= zapewnieni wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży

ZADANIA ZLECONE

= ustawy mogą nakładać na powiat obowiązek wykonywania zadań z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych oraz referendów

= powiat może zawierać z organami administracji rządowej porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych z zakresu administracji rządowej

= powiat może zawierać porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego, a także z województwami, na którego obszarze znajduje się terytorium powiatu

= w celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami

= powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej

WŁADZE POWIATU

= stanowią ją mieszkańcy

= mieszkańcy powiatu podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym - poprzez wybory i referendum powiatowe lub za pośrednictwem organu powiatu

= decyzje w drodze referendum, wyłączność referendum:

1. w sprawie odwołania rady powiatu

2. w każdej istotnej sprawie która mieści się w zakresie kompetencji powiatu

ORGANY POWIATU

• rada powiatu

• zarząd powiatu

RADA POWIATU

= organ stanowiący i kontrolny powiatu

= kadencja trwa 4 lata, licząc od dnia wyborów

= radni wybierani są w wyborach bezpośrednich

= w skład rady powiatu wchodzą radni w liczbie:

• 15 - 40.000 mieszkańców

• po trzech na każde kolejne 20.000

• nie więcej niż 39 radnych

= rada powiatu obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego rady nie rzadziej niż raz na kwartał

= do zawiadomienia o zwołaniu sesji dołącza się porządek obrad wraz z projektami uchwał

= na wniosek zarządu lub co najmniej ¼ ustawowego składu rady powiatu przewodniczący musi zwołać sesje w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku

ZADANIA RADY POWIATU

• organizacyjne

= rada powiatu stanowi akty prawa miejscowego, w tym statusu powiatu

• planistyczne

= udział w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

• finansowo - majątkowe

= uchwalanie budżetu powiatu,

=rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium,

=podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat,

=podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu,

=zasady zbycia i nabycia nieruchomości, zasady wydzierżawienia lub wynajmowania na okres dłuższy niż 3 lata,

=emitowania obligacji

• osobowe

wybór i odwołanie zarządu powiatu, wybór i odwołanie skarbnika i sekretarza powiatu

• kierownictwo kontrolne

podejmowanie uchwały w sprawie absolutorium, stypendia dla uczniów

UCHWAŁY RADY POWIATU

- uchwały rady powiatu i zarządu powiatu zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady gminy, w głosowaniu jawnym

- rada powiatu wybiera ze swego grona przewodniczącego i jednego lub dwóch wiceprzewodniczących bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady powiatu

- przewodniczący i wiceprzewodniczący nie może pełnić funkcji w zarządzie powiatu

PRZEWODNICZĄCY RADY POWIATU (organy wewnętrzne r.p)

= zadaniem jego jest organizowanie pracy rady i prowadzeniem obrad

= wyznacza wice przewodzącego

= w przypadku nieobecności przewodzącego i nie wyznaczenia wice przewodniczącego jego zadania wykonuje wice przewodniczący najstarszym wiekiem

= odwołanie przewodniczącego i wiceprzewodniczącego na wniosek co najmniej ¼ ustawowego składu rady powiatu

KOMISJE

= rada powiatu powołuje stałe i doraźne komisje

= podlegają radzie powiatu w całym zakresie swojej działalności,

= przedkładają jej swoje plany pracy i sprawozdania z działalności

= radny pobiera diety z tytułu członkostwa w nie więcej niż 2 komisjach

KOMISJA REWIZYJNA:

= obligatoryjnie powoływana przez radę powiatu

= do kontroli działalności zarządu i powiatowych jednostek organizacyjnych

= w skład komisji wchodzą radni, i przedstawiciele wszystkich klubów oprócz przewodniczących i wice przewodniczących rady powiatu

= opiniuje wykonywanie budżetu powiatu

= występuje z wnioskiem do Rady Powiatu w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi

• wniosek ten podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową

= wykonuje inne zadania zlecone przez radę powiatu w zakresie kontroli

STATUT RADNEGO

= radny przed objęciem mandatu składa ślubowanie,

= odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu

= radny nieobecny na pierwsz4ej sesji rady powiatu oraz radny który uzyskał mandat w trakcie trwania kadencji składa ślubowanie na pierwszej sesji na której jest obecny

= w związku z wykonywaniem mandatu, radny korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych

= radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów służbowych przy ustalaniu wysokości diet bierze się pod uwagę funkcje pełnione przez radnego

= dieta nie przysługuje radnemu pełniącemu odpłatnie funkcję członka zarządu w powiecie w którym uzyskał mandat

= każdy radny ma obowiązek złożenia oświadczenia majątkowego

= radni mają ograniczoną możliwość prowadzenia działalności gospodarczej

ZARZĄD POWIATU

= jest organem wykonawczym powiatu

= organ kolegialny 3 - 5 członków:

• starosta

• wiece starosta

• członkowie zarządu - wybierani w ciągu 3 mc-y od dnia ogłoszenia wyników wyborów

= rada powiatu wybiera starostę bezwzględną większością głosów

= jeżeli rada powiatu unie wybierze zarządu w terminie 3 mc-y ulega rozwiązaniu z mocy prawa

= uchwała rady powiatu w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku a odwołanie zarządu

= rada powiatu rozpoznaje sprawę odwołania zarządu na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14stu dni od przyjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium

=rada powiatu może odwołać zarząd większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu rady w głosowaniu tajnym

= rada powiatu może odwołać starostę z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium jedynie na wniosek co najmniej ¼ ustawowego składu rady

ZADANIA ZARZĄDU POWIATU

= wykonuje uchwały rady powiatu i zadania powiatu

= przygotowywanie projektów uchwał rady

= wykonywanie uchwał rady

= gospodarowanie mieniem powiatu

= wykonanie budżetu powiatu

= zatrudniane i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu

STAROSTA

= organizuje prace zarządu powiatu

= kieruje bieżącymi sprawami powiatu

= reprezentuje powiat na zewnątrz

= jest kierownikiem starostwa powiatowego

= zwierzchnik służbowy pracownika starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu

= sprawuje zwierzchnictwo w stosunku do powiatowych służb inspekcji i straży

= w sprawach nadzwyczajnych starosta podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości zarządu powiatu (nie dotyczy wydawania przepisów porządkowych)

KOMPETENCJE WŁASNE STAROSTY

= wydawanie decyzji w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej

MIENIE POWIATU

= jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez powiat lub inne powiatowe osoby prawne

= powiat jest w stosunkach cywilno - prawnych podmiotem praw i obowiązków które dotyczą mienia powiatu nie należącego do innych powiatowych osób - prawnych

= oświadczenie woli w sprawach majątkowych składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd (reprezentacja łączna)

= przy powstaniu zobowiązań majątkowych do skuteczności czynności prawnej potrzebna jest kontrasygnata skarbnika

FINANSE POWIATU

= powiat samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie własnego budżetu

= budżet uchwalany jest przez radę powiatu na rok kalendarzowy

= w przypadku nie uchwalenia budżetu w terminie RIO ustala budżet powiatu najpóźniej do dnia 30 kwietnia

= inicjatywa w sprawie zmian budżetu należy do wyłącznej kompetencji zarządu powiatu

= dochodami powiatu są:

• udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, subwencje z budżetu państwa, dotacje celowe, spadki i zapisy darowizny, inne wpływy uzyskiwane na podstawie odrębnych przepisów

= dodanie nowych zadań wymaga zapewnienia środków finansowych koniecznych na ich realizację

ZWIĄZKI, STOWARZYSZENIA i POROZUMIENIA POWIATÓW

ZWIĄZKI:

= tworzone w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych

= uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych powiatów

= związek wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność

= związek ma osobowość prawną

= utworzenie związku wymaga przyjęcia statutu przez rady zainteresowanych powiatów

=rejestr związków prowadzi minister właściwy do spraw administracji publicznej

= na decyzję o odmowie wpisania do rejestru przysługuje skarga do sądu administracyjnego

= organem stanowiącym i kontrolnym związku jest zgromadzenie związku

= w skład zgromadzenia wchodzi po dwóch reprezentantów powiatów uczestniczących w związku

= organem wykonawczym związku jest zarząd, jest wybierany spośród członków zgromadzenia

POROZUMIENIA

= zawierane w prawie powierzenie jednemu z powiatów prowadzenia zadań publicznych

= miasto na prawach powiatu może tworzyć związki i porozumienia z gminami

STOWARZYSZENIA

= powiaty mogą tworzyć stowarzyszenia w tym również z gminami i województwami

= dla założenia stowarzyszenia wymaganych jest co najmniej 3 założycieli

USTAWA Z DNIA 5 CZERWCA 1998 roku O SAMORZĄDZIE WOJEWÓDZTWA

PRZEPISY OGÓLNE:

# Mieszkańcy województwa tworzą regionalną wspólnotę samorządową

# województwo posiada odpowiednie terytorium

# samorząd województwa wykonuje zadania publiczne o charakterze wojewódzkim

# administracja samorządowa w województwie jest zespolona

# zakres działania samorządu województwa nie narusza samodzielności powiatu i gminy

# województwo nie jest wobec powiatu ani gminu organem nadzoru ani organem kontrolnym

# mieszkańcy województwa sprawują władzę /podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym/ lub za pośrednictwem organów samorządu województwa

SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA:

# wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność

# dysponuje mieniem wojewódzkim

# prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową

# województwo ma osobowość prawną

# samodzielność województwa podlega ochronie sądowej

= ustrój województwa określa statut województwa uchwalony po uzgodnieniu z Prezesem RM (zmniejsza samodzielność)

ORGANIZACJE:

# województwo tworzy wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne oraz może zawierać umowy z innymi podmiotami

# województwo może zawierać z innymi województwami oraz jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa porozumienia

= województwa nie mogą tworzyć związków

# województwa mogą sobie wzajemnie udzielać pomocy, w tym finansowej

= samorząd województwa stanowi akty prawa miejscowego, obowiązujące na obszarze województwa

ZAKRES DZIAŁALNOŚCI

# samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa, uwzględniającą zwłaszcza:

• pielęgnowanie polskości

• kształtowanie świadomości narodowej

• pobudzanie aktywności gospodarczej

• podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa

• zachowanie wartości środowiska kulturowego

• kształtowanie i utrzymywanie ładu przestrzennego

# samorząd województwa prowadzi politykę rozwoju województwa na którą składa się:

• tworzenie warunków rozwoju gospodarczego

• kreowanie rynku pracy

• rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej

• pozyskiwanie i łączenie środków finansowych

• wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu kształcenia obywateli

• wspieranie rozwoju nauki i współpracy między sferą nauki i współpracy, między sferą nauki i gospodarki

• wspieranie rozwoju kultury oraz ochrona i racjonalne wykorzystywanie dziedzictwa kulturowego

• określone cele jakie ma służyć wykonanie zadań, akty planowania, inwestycje

= samorząd województwa może występować o wsparcie ze środków budżetu państwa na realizację zadań zawartych w programach wojewódzkich

= zadania związane z rozwojem regionalnym na obszarze województwa należy do samorządu województwa

= samorząd województwa, przy formułowaniu strategii rozwoju województwa, współpracuje w szczególności z:

• jednostkami lokalnego samorządu

• administracją rządową

• innymi województwami

• organizacjami pozarządowymi

• szkołami wyższymi i jednostkami nauko - badawczymi

= sejmik województwa określa zasady, tryb i harmonogram opracowania strategii rozwoju województw

= w sferze użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialności lub spółki akcyjne

= poza sferą użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki zo. o i spółki akcyjne oraz przystępować do nić, jeżeli działalność spółek polega na wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych i wydawniczych służących rozwojowi województwa

ZADANIA SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA

= zadania o charakterze wojewódzkim:

• promocja i ochrona zdrowia

• kultura i ochrona jej dóbr

• pomoc społeczna

• polityka prorodzinna

• modernizacja terenów wiejskich

• zagospodarowanie przestrzenne

• ochrona środowiska

• gospodarka wodna

• transport publiczny

• kultura fizyczna i turystyka

• ochrona praw konsumentów

• obronność

• bezpieczeństwo publiczne

• przeciwdziałanie bezrobocie

= zadania zlecone: ustawy mogą określić sprawy należące do zakresu działania województwa jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez zarząd województwa

REFERENDUM
- odwołanie sejmiku

• samo opodatkowanie się

• - istotne sprawy w których samorząd jest kompetentny

Inicjatywa:

• mieszkańcy 5 %

• sejmik wojewódzki

WŁADZE SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA

= organami samorządu województwa są:

1. Sejmik województwa

2. Zarząd województwa

= działalność organów województwa jest jawna

SEJMIK WOJEWÓDZTWA:

= jest organem stanowiącym i kontrolnym województwa

= kadencja 4 lata

= w skład wchodzą radni wybierani w wyborach w liczbie:

• 30 - w województwach liczących do 2. 000. 000 mieszkańców

• po 3 na każde kolejne rozpoczęte 500.000 mieszkańców

= w sprawie odwołania sejmiku województwa przed upływem kadencji rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum wojewódzkiego

= wybiera ze swojego grona przewodniczącego oraz nie więcej niż 3 wice przewodniczących bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym

= przewodniczący i wice przewodniczący nie mogą wchodzić w skład zarządu województwa

= zadaniem przewodniczącego sejmiku jest wyłącznie organizowanie pracy sejmiku oraz prowadzenie obrad sejmiku

= odwołanie przewodniczącego i wice przewodniczącego następuje na wniosek co najmniej ¼ ustawowego składu sejmiku województwa

= sejmik województwa obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego sejmiku w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał

= pierwsza sesja nowo wybranego sejmiku zwoływana jest przez przewodniczącego z poprzedniej kadencji w ciągu 7 dni po ogłoszeniu wyborów

= na wniosek co najmniej ¼ ustawowego składu sejmiku przewodniczący obowiązany jest zwołać sesję w ciągu 7 dniu dni od dnia łożenia wniosku

KOMPETENCJE SEJMIKU WOJEWÓDZTWA

= stanowienie aktów prawa miejscowego w szczególności:

• statutu województwa

• zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim

• zasad i trybu korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

= uchwalanie strategii rozwoju województwa

= uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego

= podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej

= podejmowanie uchwały w sprawie szczegółowości układu wykonawczego budżetu województwa

= uchwalanie budżetu województwa

= określanie zasad udzielania dotacji przedmiotowych i podmiotowych z budżetu

= podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielania absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu województwa

= uchwalanie przepisów dotyczących podatków i opłat lokalnych

= wybór i odwołanie zarządu województwa oraz ustalanie wynagrodzenia marszałka województwa

= powoływanie i odwoływanie na wniosek marszałka województwa, skarbnika województwa, który jest głównym księgowym budżetu województwa

= podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych dotyczących:

• zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na okres dłuższy niż 3 lata, chyba, że przepisy szczególne stanowią inaczej

• emitowania obligacji oraz określania zasad ich nabywania i wykupu

• zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów

• tworzenia spółek prawa handlowego i przystępowania do nich oraz określania zasad wnoszenia wkładów, a także obejmowania nabywania i zbywania udziałów i akcji

• podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów

• uchwalanie przepisów dotyczących organizacji wewnętrznej oraz trybu pracy organów samorządu województwa

RADNI - przepisy te same jak w ustawie o samorządzie powiatowym

KOMISJE

= sejmik województwa może powoływać ze swojego grona STAŁE i DORAŹNE (dla jednego celu, realizacja zadań określonych)komisje do wykonywania określonych zadań

= sejmik województwa kontroluje działalność zarządu województwa oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych w tym celu powołuje komisję rewizyjną - STAŁĄ

= w skład komisji rewizyjnej wchodzą radni w tym przedstawiciele wszystkich klubów

= członkostwa w komisji rewizyjnej nie można łączyć z funkcjami marszałka województwa, przewodniczącego i wice przewodniczącego sejmiku województwa oraz radnych będących członkami zarządu województwa

= KOMISJA REWIZYJNA: opiniuje wykonanie budżetu i występuje z wnioskiem do sejmiku województwa w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA

= jest organem wykonawczym województwa

= skład to 5 osób są to:

• marszałek województwa jako jego przewodniczący

• wicemarszałek lub 2 wicemarszałków

• pozostali członkowie

= członkostwa w zarządzie województwa nie można łączyć z członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego oraz z zatrudnieniem w administracji rządowej a także z mandatem posła i senatora

= zarząd województwa uchwala uchwały zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu zarządu w głosowaniu jawnym

= sejmik województwa wybiera zarząd województwa, w tym marszałka województwa i nie więcej niż 2 wicemarszałków w ciągu 3 miesięcy od ogłoszenia wyborów

= marszałek województwa wybierany jest bezwzględną większością głosów

= jeżeli sejmik województwa nie dokona wyboru zarządu województwa w ciągu 3 miesięcy ulega on rozwiązaniu z mocy prawa

= po rozwiązaniu sejmiku województwa z w/w przyczyny przeprowadza się wybory przedterminowe

= do czasu wyboru zarządu przez nowy sejmik Prezes RM na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej wyznacza osobę, która w tym okresie pełni funkcję organów samorządu województwa

= jeżeli drugi sejmik również nie dotrzyma terminu i nie wybierze zarządu województwa, wówczas nie przeprowadza się wyborów przedterminowych, wówczas do dnia wyboru sejmiku województwa na kolejną kadencją zadania i kompetencje organów samorządu województwa pełni komisarz rządowy ustanowiony przez Prezesa RM

= wykonuje zadania województwa przy pomocy urzędu marszałkowskiego i wojewódzkich samorządowych jednostek administracyjnych

ZADANIA ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA

= wykonuje zadania należące do samorządu województwa, niezastrzeżone na rzecz sejmiku województwa i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych

= do zadań tych należy:

• wykonywanie uchwał sejmiku województwa

• gospodarowanie mieniem województwa, w tym wykonywanie praw z akcji i udziałów posiadanych przez województwo

• przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa

• przygotowywanie projektów strategii i rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie

• organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach

• kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych

• uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego

MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA

= organizuje pracę zarządu województwa i urzędu marszałkowskiego,

= kieruje bieżącymi sprawami województwa

= reprezentuje województwo na zewnątrz

= w sprawach nie cierpiących zwłoki marszałek województwa podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości zarządu województwa

= jest kierownikiem urzędu marszałkowskiego

= jest zwierzchnikiem służbowym pracowników tego urzędu i kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych

= wydaje decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej

= może upoważnić wicemarszałków do wydawania w jego imieniu decyzji

= decyzje wydane przez zarząd województwa w sprawach z zakresu administracji publicznej podpisuje marszałek

= od decyzji indywidualnych służy odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego

= w sprawach powierzonych na podstawie porozumienia z wojewodą przysługuje odwołanie do właściwego ministra

= składa oświadczenia woli w imieniu województwa wraz z członkiem zarządu województwa, chyba że statut stanowi inaczej

= czynność prawna z której wynika zobowiązanie pieniężne, wymaga do jej skuteczności kontrasygnaty głównego księgowego budżetu województwa lub osoby przez niego upoważnionej

FINANSE SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA
= budżet województwa jest podstawą samodzielnej gospodarki finansowej województwa

= budżet jest planem finansowym obejmującym:

• planowane dochody i wydatki województwa

• źródła sfinansowania deficytu budżetowego

• przeznaczenie nadwyżki budżetowej

• wydatki związane z wieloletnimi programami z tym inwestycyjnymi

= budżet jest uchwalany na rok kalendarzowy

WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA

=Sejmik województwa uchwala priorytety współpracy zagranicznej województwa obejmujący główne cele współpracy zagranicznej, projekty geograficzne przyszłej współpracy oraz zamierzenia co do przystępowania do międzynarodowym zrzeszeń regionalnych

= współpraca prowadzona jest zgodnie z prawem wewnętrznym, polityką zagraniczną państwa i jego międzynarodowymi zobowiązaniami, w granicach zadań i kompetencji województwa

= „priorytety współpracy zagranicznej województwa” mogą być uchwalane, oraz mogą być podejmowane za zgoda ministra właściwego do spraw zagranicznych

= uchwały takie zapadają większością głosów

= uchwała oraz zawarte umowy o współpracy regionalnej przesyłane są przez marszałka województwa do ministra właściwego do spraw administracji publicznej

NADZÓR NAD SAMORZĄDEM TERYTORIALNYM

- w sposób bezpośredni decyduje o rzeczywistej swobodzie działania samorządu terytorialnego

CECHY NADZORU:

1. KONTROLA - badanie stanu rzeczywistego ze stanem postulowanym ( wynika z przepisów prawa), sprawdza się działalność samorządu terytorialnego, jeżeli stan nie będzie zgodny ze stanem prawnym należy wskazać przyczynę

2. Możliwość udzielenia pomocy podmiotowi nadzoru, czy też wpływu i modyfikacji działalności

3. Konieczność określenia i wskazania celu nadzoru, tym celem musi być co najmniej doprowadzenie do stanu zgodnego z prawem

RODZAJE NADZORU:

1. Nadzór hierarchiczny - wtedy kiedy organ sprawujący nadzór jest organem nadrzędnym

2. Nadzór weryfikacyjny - zakłada samodzielność organów nadzorowanych (brak elementu nadrzędności)

= nadzór nad samorządem terytorialnym ma zapewnić realizację zadań przez samorząd oraz ma utrzymać działanie samorządu w granicach prawa

PODSTAWA PRAWNA INSTYTUCJI NADZORU:
*Europejska Karta Samorządu Terytorialnego

# art. 8 - wszelka kontrola w Polsce to nadzór, wszystkie instytucje nadzoru muszą być określone w Konstytucji

• Konstytucja

# art. 171 - działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności

ustęp 2 - organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są

= Prezes RM - działa wyjątkowo w skrajnych nadzwyczajnych sytuacjach (organ nadzoru wyspecjalizowanego)

=wojewodowie (organ nadzoru ogólnego, najwięcej kompetencji)

= a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe - przedmiotowo ograniczony zakres działalności do spraw finansowych

• odpowiednie przepisy ustaw samorządowych

= funkcjonuje jeszcze grupa organów które wykonują funkcje nadzoru:

• sejm

• sądy administracyjne

• minister właściwy do spraw administracji

• minister spraw zagranicznych

+ organy nadzoru mają kompetencje do nadzoru w każdej płaszczyźnie (samorząd wojewódzki, gminny, powiatowy) oraz wszystkie podmiotów Samorządu terytorialnego (związki, stowarzyszenia)

= rozstrzygnięcia referendalne podlegają nadzorowi

= działalność cywilno - prawna również podlega nadzorowi

= ustęp 3 art. 171 Konstytucji : (jeden środek nadzoru nadzwyczajny, represyjny)

• Sejm, na wniosek Prezesa RM, może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy

= każda ingerencja nadzorcza może być dokonywana na podstawie szczególnej normy kompetencji

= szczególna norma kompetencji posiada 3 elementy:

1. Organ ( na pods. Art. 171 ustęp 3 będzie to Sejm)

2. Środek nadzoru (rozwiązanie organu samorządu terytorialnego)

3. Przypadki i tryb użycia (rażące naruszenie Konstytucji, na wniosek RM)

ŚRODKI NADZORU:

1. Informacyjne (Informacyjno - doradcze) :

# podstawą nadzoru jest rzetelna informacja

# prawo żądania informacji i danych dotyczących organizacji i funkcjonowania samorządu

# mogą dokonywać wizytacji

# najprostsza forma nadzoru

# celem - jest uzyskanie informacji

# jeżeli okaże się, że władze samorządu naruszają przepisy prawa, to wówczas organ nadzoru powinien zastosować środki umożliwiające przywrócenie stanu zgodnego z prawem

2. Ostrzegawcze

#jest ich najmniej

# mają doprowadzić do stanu zgodnego z prawem

# np. - wezwanie wójta do zaprzestania naruszeń, po tym wezwaniu możliwość zastosowania środków dalej idących

# ostrzeżenie i upomnienie organu aby zaczął działać zgodnie z prawem

3. Prewencyjne

# wdrażane przed podjęciem działania

# mają zapobiegać łamaniu prawa

# opiniowanie, uzgadnianie, zatwierdzanie np. decyzji, stanowiska

# mają maksymalnie 14 dni na zajęcie stanowiska

# np. art. 7 ustawy o samorządzie wojewódzkim - uzgadnianie stanowiska z Prezesem RM

4. Represyjne (Korygujące)

# najczęściej stosowane

1. orzeczenie kwestionujące zgodność aktów organów samorządowych:

= stwierdzenie nieważności aktu:

# najczęściej stosowane

# przewidują go wszystkie ustawy samorządowe

# zakłada, że wszystkie uchwały sprzeczne z prawem są nieważne i jako takie eliminowane są z obrotu prawnego i, że ich nigdy nie było z takim skutkiem /ex tunp/

# można stwierdzić nieważność tylko i wyłącznie wtedy, gdy jakiś akt jest niezgodny z prawem przy czym nie chodzi o każde naruszenie prawa tylko o istotne naruszenie prawa

# można stwierdzić nieważność w całości lub w części

# stwierdzić nieważność organ nadzoru może w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia mu aktu

= stwierdzenie niezgodności aktu z prawem

# jeśli w ciągu 30 dni organ nadzoru nie stwierdził nieważności to wówczas taki akt może zaskarżyć do sądu administracyjnego

# uzasadnienie faktyczne, uzasadnienie prawne, pouczenie o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego

# sąd administracyjny może stwierdzić nieważność w każdym czasie w stosunku do aktów prawa miejscowego

# w każdym innym przypadku w ciągu roku od daty podjęcia

# po upływie roku sąd może stwierdzić niezgodność aktu z prawem

# akt taki traci moc prawną z chwilą ogłoszenia orzeczenia w sprawie /ex nunc/

= stwierdzenie, że akt wydano z naruszeniem prawa:

# jeżeli naruszenie prawa jest nieistotne wówczas orzeka się, że akt wydany był z naruszeniem prawa to orzeczenie nie powoduje usunięcia aktu z obrotu prawnego

# organami które stwierdzają nieważność lub naruszenie prawa są wojewodowie i RIO

= zarządzenie zastępcze

# w przypadku zaniechania wydania uchwały (dotyczące wygaśnięcia mandatu, radnych, burmistrza, np. za naruszenie przepisu) wojewoda miał obowiązek do podjęcia czynności w terminie 30 dni i po bezskutecznym upływie terminu wydaje się zarządzenie zastępcze, które zastępuje uchwałę która powinna być wydana

2. rozwiązanie organu stanowiącego samorządu

# przykłady: art. 171 ustęp 3 Konstytucji, ustawy samorządowe

# (środek nadzoru który dopuszcza odwołanie wójta - wojewoda zgłasza się do Prezesa RM, wójt jest odwołany)

3. zarząd komisaryczny (zawieszenie organu)

# może to uczynić Prezes RM na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej

# w razie nie rokującego nadziei na szybką poprawę

# brak skuteczności działa

# na okres do 2 lat

# ten przepis jest niezgodny z konstytucją, ponieważ jest tutaj dopuszczalne kryterium efektywności działania,

# ten przepis nie jest stosowany

= gwarancją ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego przed działaniem nadzorczym jest możliwość zaskarżenia decyzji do sądu administracyjnego w terminie 30 dni

Sąd Administracyjny może:

1. uznać skargę

2. oddalić skargę - racja organu nadzorczego

3. odrzucić skargę - brak formalnego wnioski /np. spóźnienie się z terminem/ jest to rozstrzygnięcie nie merytoryczne ponieważ nie rozstrzyga o uznaniu ani oddaleniu

= instytucja nadzoru nie dotyczy decyzji administracyjnych wydawanych w sprawach indywidualnych /np. świadczenia rodzinne/

SAMORZĄDOWE KOLEGIUM ODWOŁAWCZE

= organy wyższego stopnia

= kodeks postępowania cywilnego - model pionowego toku instancji

= odwołanie od decyzji administracyjnej wnosi się do organu wyższego stopnia, ( a więc do tego samego organu, który z zasady sprawuje nadzór nad organem wydającym taką decyzję)

= kompetencje tego organu, wynikające z toku instancji, należy odróżnić od jego kompetencji nadzorczych

= kompetencje nadzorcze - mają na celu ewentualne wyeliminowanie decyzji dotychczasowej, najczęściej wadliwej

= kompetencje instancyjne - zmierzają do ewentualnego wydania nowej decyzji administracyjnej, zastępującej dotychczasową

SAMORZĄDOWE KOLEGIUM ODWOŁAWCZE JAKO ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

= właściwe do rozpatrywania odwołań od decyzji i zażaleń na postanowienia administracyjne

= w postępowaniu administracyjnym mają niektóre kompetencje nadzorcze

= w wyjątkowych sytuacjach kolegia orzekają również w innych sprawach

= ewentualna możliwość przyznania kolegiom kompetencji także w dziedzinie zadań zleconych samorządowi terytorialnemu

= mają cechy organów samorządu terytorialnego

• orzekają w zakresie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego

= ustawa nazywa kolegia organami wyższego stopnia wobec organów samorządu terytorialnego

= samorządowe kolegia odwoławcze mają również cechy organów administracji państwowe

• więź personalna z Prezesem RM (powołuje i odwołuje prezesa ii wicepresa kolegium, określa tryb przeprowadzenia konkursów na członków kolegium)

• Prezes RM może również powołać prezesa kolegium w przypadku stwierdzenia przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej powtarzającego się naruszania prawa podczas wykonywania obowiązków

= Prezes RM - kompetencje nadzorcze nad działalnością administracyjną kolegiów a kompetencje te może powierzyć ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej

= rozporządzenie Prezesa RM - 8 września 2005 rok - wykracza poza upoważnienie ustawowe, dotykając nie tylko trybu ale regulując również merytoryczne kompetencje organu nadzorczego i obowiązki prezesa kolegium

= „wystąpienia pokontrolne” zobowiązujące prezesa kontrolowanego kolegium do poinformowania organu nadzoru o sposobie wykorzystania uwag i wniosków oraz wykonania zaleceń, a także o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia działań

= samorządowe kolegia odwoławcze są również państwowymi jednostkami budżetowymi

= samorządowe kolegia odwoławcze można zaliczyć do organów QUASI - sądowych - orzekają w sztywnych składach 3 osobowych, a członkowie tych składów są przy orzekaniu związani wyłącznie przepisami powszechnie obowiązującego prawa

= QUASI - sądowy charakter widoczny jest w płaszczyźnie merytorycznej ,rozpatrując odwołanie od decyzji administracyjnej wydanej przez organ samorządu terytorialnego i stojąc poza strukturą tego samorządu,, rozstrzygają de facto pewien spór między tym organem a adresatem zaskarżonej decyzji

= wyodrębnia ze swojej struktury składy 3 osobowe, mające kompetencje decyzyjne

= organy wewnętrzne:

= Zgromadzenie ogólne:

• skład: prezes, wiceprezesi i członkowie

• uchwalanie regulaminu organizacyjnego kolegium

• wybór członków komisji konkursowej

• przyjmowanie rocznej informacji o działalności kolegium

• wybór kandydatów na prezesa kolegium

= Prezes Kolegium

• kieruje pracami

• reprezentuje kolegium na zewnątrz

• ogłasza konkurs na członków kolegium

• przewodniczy pracom komisji konkursowej

• czuwa nad jednolitością orzecznictwa

• wyznacza przewodniczących składów orzekających

• czynności przewidziane przepisami prawa dla organów administracji publicznej

• niezastrzeżone dla składu orzekającego - upoważniony do wydawania tak zwanych postanowień sygnalizacyjnych

= w skład całej jednostki organizacyjnej, jaką jest samorządowe kolegium odwoławcze, wchodzą:

• członkowie etatowi lub pozaetatowi w liczbie ustalonej przez zgromadzenie ogólne kolegium na wniosek jego prezesa

• nawiązują i rozwiązują stosunek pracy z prezesem kolegium

• podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej w związku z postępowaniem uchybiającym ich obowiązkom lub godności zawodowej

= samorządowe kolegia odwoławcze są zorganizowane według podziału terytorialnego, odpowiadającego dawnym województwo w liczbie 49

= prezesi z mocy prawa Krajową Reprezentację Samorządowych Kolegiów Odwoławczych - która zajmuje się między innymi wymianą doświadczeń w zakresie organizacji i funkcjonowania kolegiów oraz opiniowaniem projektów aktów prawnych i podejmowaniem uchwał w istotnych sprawach dotyczących kolegiów

1

---