Kredyt - dostarczenie pewnej ilości towarów (dóbr i usług) albo przekazanie pewnej kwoty środków pieniężnych przez jedną ze stron (wierzyciela) drugiej stronie (dłużnikowi) pod warunkiem zwrotu przez dłużnika w późniejszym terminie ekwiwalentu otrzymanej wartości łącznie z wynagrodzeniem wierzyciela. W zależności od przedmiotu kredytu rozróżnia się kredyt towarowy i pieniężny. Kredyt towarowy jest udzielany zwykle w transakcjach kupna - sprzedaży (zob. też kredyt kupiecki) przez sprzedawcę. W polskim prawie instytucjami uprawnionymi do udzielania kredytów pieniężnych są banki. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, polskie banki mogą udzielać kredytów wnioskodawcom posiadającym zdolność kredytową.

Funkcje kredytu:

• Emisyjna (płatnicza) - umożliwia kredytobiorcy zapłacenie należności wierzycielom.

• Rozdzielcza - wynika z rozbieżności w czasie między przychodami a wydatkami jednostek gosp. oraz ludności. Wpływa na wzrost dochodów w danym regionie, branży oraz zwiększa popyt w określonym segmencie rynku

• Kreatywna - polega na tworzeniu pieniądza ( pojawia się gotowa gotówka na rynku)

• Dochodowa - umożliwiająca tworzenie dodatkowych dochodów np. przez zwiększenie produkcji

• Kontrolna - wynika z trybu udzielania przez bank kredytu. Bank kontroluje właściwe wykorzystanie kredytu.

• Finansowa (motywacyjna) - może być wykorzystany do poprawy procesów gosp. w jednostkach zaciągających kredyt.

Ze wzgl. Na uruchomienie kredytów:

• kredyt w rachunku kredytowym - polega na założeniu przez bank rachunku kredytowego przypisanego do danego kredytobiorcy, na którym są ewidencjonowane wszystkie wypłaty dokonywane przez bank w ramach udzielonego kredytu, jak również wszelkie wpłaty zmniejszające zadłużenie kredytobiorcy.

• kredyt w rachunku bieżącym - polega na tym, iż kredytobiorca może w okresie wskazanym w umowie kredytowej "zadłużać się" do określonej wysokości w rachunku bieżącym tzn. dokonywać wypłat przekraczających stan środków na jego rachunku, powodując powstanie salda debetowego. Każdy wpływ środków na rachunek zmniejsza zadłużenie kredytobiorcy, od którego naliczane są odsetki. Wiele banków z tytułu udzielenia kredytu w rachunku bieżącym pobiera od klientów prowizję od zaangażowania. Zazwyczaj kredyt w rachunku bieżącym ma charakter kredytu odnawialnego tzn. w okresie obowiązywania umowy kredytowej podjęte przez kredytobiorcę i spłacone kwoty mogą być ponownie wykorzystane, przy czym zadłużenie z tytułu wykorzystania kredytu nie może przekroczyć wysokości przyznanego przez bank limitu kredytowego. Tak powstałe saldo debetowe wraz z należnymi bankowi odsetkami powinno być spłacone najpóźniej w ostatnim dniu obowiązywania umowy kredytowej.

Ze wzgl. na przedmiot kredytu:

• kredyt obrotowy - kredyt udzielany na sfinansowanie bieżących potrzeb kredytobiorcy związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w szczególności z finansowaniem środków obrotowych. Wysokość kredytu wyznaczana jest w oparciu o zapotrzebowanie na kapitał obrotowy, natomiast okres spłaty jest zależny od cyklu produkcyjno-handlowego kredytobiorcy i nie przekracza z reguły 1 roku. Kredyt obrotowy jest najczęściej udostępniany w formie kredytu w rachunku bieżącym.

• Płatnicze: wynagrodzenia, podatki

• Sezonowe: przeznaczone na skup produktów sezonowych

• kredyt inwestycyjny - kredyt udzielany na sfinansowanie nakładów inwestycyjnych kredytobiorcy związanych z zakupem nowych środków trwałych bądź z modernizacją środków posiadanych. Nakłady inwestycyjne mogą obejmować koszt maszyn i urządzeń, linii technologicznych, sporządzenia dokumentacji, przeprowadzenia robót budowlanych i inne. Banki kredytują tylko pewien procent inwestycji (z reguły 60-65%), ponieważ udział własny kredytobiorcy zwiększa jego zainteresowanie powodzeniem projektu, co wpływa na obniżenie ryzyka kredytowego banku. Kredyty inwestycyjne są z reguły kredytami długoterminowymi, a okres kredytowania zależny jest od okresu realizacji finansowanej inwestycji.

• Inwestycje rzeczowe - rozbudowa hal, biur

• Niematerialne - zakup patentów, licencji oprogramowania

• Finansowe - zakup papierów wartościowych, walut obcych

• Konsumpcyjny - udzielany na zakupy ratalne

Ze wzgl. na formę kredytowania:

• kredyt dyskontowy - kredyt udzielany podawcy weksla poprzez przyjęcie przez bank weksla do dyskonta. Kwota kredytu dyskontowego odpowiada sumie wekslowej pomniejszonej o kwotę wyliczonych odsetek dyskontowych. Z kredytu dyskontowego korzystają podmioty udzielające kredytów kupieckich (np. eksporter udzielający kredytu kupieckiego importerowi), co wymusza na nich zaciągnięcie krótkoterminowego kredytu na finansowanie bieżących potrzeb. Posiadacz weksla składa do banku dyskontującego weksel wraz z listem przewodnim zwanym listą dyskontową. Od sumy weksli każdorazowo złożonych do dyskonta bank pobiera stosowne prowizje. Kredyt dyskontowy może być udzielony w związku z jednorazowym dyskontem weksla przez bank lub funkcjonować na podstawie zawartej umowy o linię dyskontową. Linia dyskontowa stanowi limit kredytowy, przyznawany przez niektóre banki stałym klientom, do wysokości którego bank przyjmuje od nich weksle do dyskonta w okresie obowiązywania umowy. Umowy o linię dyskontową zawierane są zazwyczaj na okres od 3 do 6 miesięcy.

• kredyt lombardowy - zwany inaczej kredytem pod zastaw lub kredytem na zabezpieczenie; jest krótkoterminowym kredytem udzielanym klientom potrzebującym pilnie gotówki pod zastaw papierów wartościowych, metali szlachetnych, łatwo zbywalnych ruchomości lub innych praw majątkowych. Charakterystyczną cechą kredytu lombardowego jest posiadanie przez bank przedmiotu zastawu. Bank, przejmując przedmiot zastawu, nabywa prawo do jego sprzedaży w razie niespłacenia kredytu przez dłużnika, (zob. też zastaw na zasadach ogólnych).

• kredyt czekowy - kredyt udzielany w formie kredytu w rachunku bieżącym pod czeki złożone w banku do inkasa. Wpływy z tytułu inkasa czeków zmniejszają każdorazowo zadłużenie kredytobiorcy.
  na pokrycie czeków rozrachunkowych

• hipoteczny - pod zastaw hipoteczny

Wg kategorii ryzyka

• należności normalne - obejmują kredyty w odniesieniu do których nie występują poważniejsze nieprawidłowości w spłacaniu kapitału i odsetek, a sytuacja finansowa i ekonomiczna przedsiębiorcy nie budzi obaw.

• Poniżej standardu - pojawiają się opóźnienia od 1 - 3 m-cy

• Wątpliwe - opóźnienia 3-6 m-cy a sytuacja kredytobiorcy uległa znacznemu pogorszeniu

• Stracone - opóźnienia spłat kredytu i odsetek jest opóźniona o ponad 6 m-cy.

LEASING

Rodzaj kredytu rzeczowego polegającego na określonym umożliwianiu korzystania z dobra za stosowne opłaty.

Ze wzgl. na charakter zobowiązań:

• Leasing operacyjny - umowa obowiązuje krócej niż wynosi okres przydatności do użytkowania danego wyposażenia (stanowi co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji). W tej formie leasingu możliwe jest odstąpienie od umowy przed upływem jej obowiązywania jeżeli przedmiot leasingu utraci swą wartość z powodu postępu technicznego jeżeli strony określają precyzyjne warunki wcześniejszego zakończenia umowy. Odpisy amortyzacyjne stanowią koszt leasingodawcy a koszty naprawy, konserwacji - leasingobiorcy. Po zakończeniu leasingu leasingobiorcy nie jest właścicielem środka trwałego.

• Leasing finansowy - czas trwania umowy leasingowej pokrywa się z czasem użytkowania środka trwałego. Po zakończeniu umowy leasingobiorcy staje się właścicielem środka trwałego. Koszty eksploatacyjne pokrywa leasingodawca, ale wymaga tego dodatkowa umowa. Raty leasingowe (oraz opłaty początkowe i końcowe) z pojedynczej umowy pokrywają pełną amortyzację przedmiotu leasingu, zaś ryzyko związane z użytkowaniem przedmiotu leasingu ponosi wyłącznie leasingobiorca.

Ze względu na określenie strony odpowiedzialnej za konserwacje naprawy i remonty:

• Czysty - koszty napraw itp. obciążają użytkownika

• Pełny - ciężar tych kosztów ponosi leasingodawcy.

Leasing dewizowy - harmonogram przedstawiany jest w walucie obcej

Leasing konsumencki - umowa Leasingu operacyjnego zawarta z konsumentem

Leasing zwrotny - wyst. gdy firma posiada liczne środki trwałe, nie posiada jednak gotówki, której potrzebuje.

Suma opłat Leasingowych - to all opłaty, które ponosi korzystający w trakcie trwania umowy leasingu. Zależy od:

- długości okresu leasingu

-wielkości opłaty wstępnej

-rodzaju przedmiotu leasingu

-waluty

-wielkości opłaty końcowej

Suma opłat jest jednym z kryteriów przy porównywaniu ofert.

Umowa leasingu. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się nabyc rzezcz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie. Elementy umowy leasingu: opłata wstępna (czynnik inicjalny), prowizja (koszty manipulacyjna), rata leasingowa (czynsz leasingowy), opłata końcowa.

Prawa i obowiązki leasingodawcy:

• Wydanie przedmiotu leasingu w stanie technicznym z dnia zakupu od dostawcy

• Wyrażenie zgody na dokonanie ewentualnych zmian w przedmiocie leasingu

• Wyrażenie zgody na używanie przedmiotu przez osoby trezcie

• Przeniesienie własności (sprzedaż ) przedmiotu po okresie umowy leasingu na korzystającego

• Nie odpowiada za przydatności rzeczy do użytku

• Nie odpowiada za wady rzeczy

Prawa i obowiązki leasingobiorcy:

• Płacenie rat w terminie

• Utrzymanie przedmiotu w należytym stanie

• Możliwość żądania odstąpienia przez finansującego (leasingodawcy) od umowy ze zbywcą

Warunki wygaśnięcia umowy:

• Utrata przedmiotu

• Odstąpienie przez finansującego od umowy ze zbywcą

• Korzystający zalega z płatnością więcej niż 1 rata

• Korzystający naruszył pozostałe obowiązki określone w umowie leasingowej.

Wady:

• Stosunkowo wysokie koszty dzierżawy

• Utrata wartości środka trwałego

Zalety:

• Inwestowanie bez angażowania własnych środków finansowych

• Możliwość wykorzystania środków na inne cele

• Raty leasingowe nie są traktowane jako zobowiązani, co nie pogarsza zdolności kredytowej firmy

• Obniżenie podstawy opodatkowania dochody poprzez wliczenie płatności leasingowych do kosztów działalności

Przewagi … leasingu:

• Szybka decyzja o finansowaniu inwestycji

• Ograniczona ilość zabezpieczeń

• Niski wkład własny

• Poprawa płynności p-twa

• Usługi dodatkowe

• Brak ograniczeń branżowych w zakresie finansowania.

System emerytalny w Polsce

Emerytura to świadczenie pieniężne służące jako zabezpieczenie bytu na starość dla osób, które ze względu na wiek nie posiadają już zdolności do pracy zarobkowej albo utraciły ją w znacznym stopniu.
W Polsce państwowa emerytura przysługuje osobom, które osiągnęły wiek emerytalny i mają udokumentowany wymagany okres zatrudnienia (dotyczy tylko tzw. starej emerytury, a więc osób, które urodziły się przed 1949 r.; w nowym systemie staż pracy jest nieistotny, wymagany jest natomiast odpowiedni poziom indywidualnego konta ubezpieczonego. Innymi słowy - emerytura zależy od wysokości kapitału zgromadzonego przez całe życie).

W Polsce wiek emerytalny wynosi obecnie 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn.
W Polsce emeryturę dzieli się na 3 filary:
* I filar - ZUS,
* II filar - OFE (Otwarty Fundusz Emerytalny),
* III filar - np. IKE (Indywidualne Konto Emerytalne).
I i II filar są obowiązkowe, to III filar jest opcją dodatkową.

I filar - ZUS
Emerytura z I filara opiera się na systemie repartycyjnym, który ma charakter umowy pokoleniowej. Oznacza to, że wypłacane emerytury finansowane są ze składek osób aktualnie pracujących. System ten działa sprawnie tylko wtedy, gdy zasilające system składki pracowników wpływają w wysokości wystarczającej na wypłatę świadczeń dla obecnych emerytów. Za obowiązkowe składki ZUS w wysokości 19,52% (w przypadku posiadania II filaru 12,22%) wynagrodzenia brutto nabywane są uprawnienia emerytalne, które nie są dziedziczone.

II filar - OFE
W tzw. II filarze wybieramy fundusz emerytalny inwestujący środki przekazywane co miesiąc przez ZUS ze składki na I filar emerytalny (19,52 %) w wysokości 7,3% wynagrodzenia brutto na indywidualny rachunek. Jest to realny kapitał, który pracuje na przyszłą emeryturę. Wpłacane w II filarze składki są zwolnione z podatku dochodowego i podlegają dziedziczeniu.
III filar

Tzw. III filar systemu ubezpieczeń społecznych obejmuje pracownicze programy emerytalne (PPE) oraz indywidualne konta emerytalne (IKE).
Ustawa o IKE umożliwia gromadzenie środków na dodatkową emeryturę. Dochody z tytułu oszczędzania na IKE są zwolnione od podatku od dochodów kapitałowych w wysokości 19%, tzw. podatku Belki.

Przedsiębiorstwa pełnią rolę produkcyjną i dystrybucyjną. Charakteryzuje je:

-odrębność ekonomiczna (prowadzi działalność na własny koszt, rachunek i ryzyko)

-osobowość prawna (oznacza, że jest podmiotem prawa i jako takie może wchodzić w relacje uznane prze prawo z innymi podmiotami. Pozwala na zawieranie transakcji handlowych.

Majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania:

Zasoby przekształcane w procesie produkcyjnym:

-zasoby ludzkie

-naturalne (nie wytworzone przez człowieka)

-kapitałowe: a) kapitał rzeczowy (środki pracy i przedmiotu pracy); b)kapitał finansowy (środki pieniężne w postaci gotówki, kredytu).

Zasoby służące do produkcji dóbr nazywa się czynnikami produkcji: siła robocza, surowce naturalne, kapitał rzeczowy

Majątek podmiotu gospodarczego i jego struktura

• Trwały

• Rzeczowe nakłady majątku

• Środki trwałe (grunty, teren, budynki i budowle, urządzenia techniczne, maszyny, środki transp.)

• Wyposażenia

• Wartości niematerialne i prawne (koncesje, patenty, znaki towarowe, wartość firmy)

• Finansowe składniki majątku trwałego (udziały w obcych podmiotach gospodarczych, długoterminowe papiery wartościowe (akcje i obligacje)

• Obrotowy

• Zapasy (surowce i materiały, produkcja nie zakończona, produkty gotowe, towary)

• Należności i roszczenia (należne z tytułu dostaw, należności od budżetu)

• Środki pieniężne (w kasie, banku, krótkoterminowe papiery wartościowe

• Rozliczenia międzyokresowe czynne

MAJĄTEK TRWAŁY:

• Środki trwałe - rzeczowe składniki majątku trwałego, okres ekonomicznej użyteczności dłuższy niż rok.

• Wartości niematerialne i prawne - nabyte przez jednostkę prawa majątkowego nadające się do gospodarczego wykorzystania: prawa autorskie, wartość firmy, prawo do patentów.

• Inwestycje długoterminowe - nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne

• Należności długoterminowe

Podział środków trwałych ze względu na charakter działalności:

• Produkcyjne - uczestniczą bezpośrednio lub pośrednio w procesie wytwarzania produktów lub usług

• Nieprodukcyjne - domy mieszkaniowe, obiekty socjalno-kulturowe i ich wyposażenie

Klasyfikacja środków trwałych z punktu widzenia własności

• Własne - obiekty nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, w stosunku do których przedsiębiorstwo posiada tytuł własności

• Obce - środki wykorzystywane na podstawie umów najmu, dzierżawy, leasingu.

Klasyfikacja środków trwałych w zależności od sposoby i stopnia wykorzystania:

• Czynne - wykorzystane stale lub sezonowo

• Czasowo nieczynne

• Trwale nieczynne - niewykorzystane w okresach dłuższych niż 0,5 roku

Rodzaje zużycia:

- fizyczne, które polega na stopniowej utracie wartości środka trwałego w wyniku jego eksploatacji co może mieć wpływ na jakość, konserwacje i remonty, warunki.

-ekonomiczne - wiąże się z postępem technicznym, odnosi się do ściśle określonych warunków

-ekologiczne - nie spełnia norm ustalonych przepisami

Źródła finansowania działalności gospodarczej

Kapitał:

• Własny - wnosi do przedsiębiorstwa właściciel lub współwłaściciele, którzy nabywają prawo do uczestniczenia w podziale zysku

• Obcy - jest własnością wierzycieli

Korzyści z wykorzystania kapitałów obcych:

• Przedsiębiorstwo jest suwerenne w podejmowaniu decyzji

• Odsetki od kapitału obcego uznaje się za koszty uzyskanych przychodów

• Kapitał obcy powiększa zaangażowane kapitały bez potrzeby przyjmowania wspólników

• Przedsiębiorstwo osiąga dodatkowy zysk jeżeli uzyskanie kapitału obcego odbywa się po kosztach niższych niż wysokość zysku od zaangażowanego kapitału

Wady z wykorzystania kapitałów obcych:

• Odsetki od pożyczonego kapitału mogą ograniczać innego rodzaju wydatki przedsiębiorstwa, ograniczać płynność finansową

• Częste korzystanie z kapitału obcego łączy się z dodatkowymi gwarancjami dla wierzyciela

Nakłady inwestycyjne - nakłady gospodarcze ponoszone w związku z odtworzeniem zużytych zasobów, środków produkcji lub ich powiększaniem. Służą do utrzymania lub zwiększania określonego poziomu produkcji.

Podział w zależności od podmiotów finansujących:

• Publiczne (finansowane z budżetu państwa)

• Prywatne (dokonywane przez przedsiębiorstwa)

Za inwestycje uznaje się wykorzystanie środków finansowych na nabycie rzeczowych składników majątkowych, niematerialnych, wartości majątku trwałego oraz finansowania składników majątkowych.

Inwestycje :

- rzeczowe (budynki, budowle, maszyny)

- niematerialne (patenty, licencje)

- finansowe (akcje obligacje, bony skarbowe)

Inwestycje rzeczowe mają na celu odtworzenie zużytego majątku w celu utrzymania dotychczasowego potencjału gospodarczego firmy lub poszerzenie tego potencjału.

Inwestycje finansowe - pomnażanie kapitału i osiągnięcie maksymalnego zysku z lokat w określonej perspektywie czasu.

Źródła finansowania inwestycji:

- wewnętrzne czyli środki własne - wskazują na zdolność podmiotu do samofinansowania

- zewnętrzne - źródłem finansowania są środki obce, świadczące o niemożliwości podmiotu do samofinansowania.

Etapy działalności inwestycyjnej: przygotowanie, wykonywanie, odbiór

Klasyfikacja inwestycji ze wzgl. na kierunek lokowania:

- roboty budowlane - montazowe

- na zakup maszyn i urządzeń

- pozostałe nakłady - związane z nabyciem terenu

Ze wzgl na przeznaczenie inwestycji:

- produkcyjne dot. Srodków trwałych wykorzystywanych do produkcji

- nieprodukcyjne

Do Polski inwestorów przyciąga

- duży rynek wewnętrzany

- członkowstwo w UE

-Relatywnie tania siła robocza

-położnie Polski

-system zachęt ekonomicznych

-Przywileje z tytułu lokowania przedsiębiorstw w jednej z 14 stref ekonomicznych i parków technologicznych (zwolnienie z podatku dochodowego i podatku od nieruchomości)

Co odstrasza zagranicznych inwestorów

-zły stan dróg

-brak autostrad

-korki przy wjazdach do miast

-Zbyt duża biurokracja

-częste zmiany w prawie

Formy inwestycji zagranicznych:

- inwestycje bezpośrednie: istotą jest nabycie trwałych udziałów w przedsiębiorstwie poza granicami kraju inwestora celem uzyskania efektywnego wpływu na zarządzania tymi przedsiębiorstwami.

- portfelowe: istotą jest nabycie mniejszościowych udziałów w działalności przedsiębiorstwa w celach finansowych, zakupy niewielkich pakietów akcji spółek notowanych na giełdzie, papierów wartościowych w postaci obligacji czy bonów skarbowych

Rodzaje akcji:

-imienne

-na okaziciela

-aportowe - pokryte wkładem niepieniężnym

-gotówkowe - pokryte wkładem pieniężnym

-uprzywilejowane (akcje imienne. Uprzywilejowanie może dotyczyć praw majątkowych i niemajątkowych)

Teoria OLI

Zagraniczne inwestycje bezpośrednie są determinowane przez działanie grup: związanych z właścicielem (O), zw. z lokalizacją (L), zw. z korzyściami inwestycyjnymi (I).

Rodzaje rynków:

• Konkurencja doskonała - cena to wypadkowa oferty wszystkich producentów i zapotrzebowania wszystkich kupujących na produkt. Założenia: jednorodność produktu (istotna jest cena); założenia mobilności czynników produkcji; duża liczba sprzedających i kupujących; założenie doskonałej informacji o rynku.

• Monopol pełny - istnieje tylko jedno przedsiębiorstwo wytwarzające produkt. Produkty jednorodne lub zróżnicowane, brak możliwości opanowanej przez monopol pełny, jeden sprzedający wielu kupujących. Charakter monopolu: wymuszony (inni producenci bankrutują), państwowy (spirytusowy, loteryjny), naturalny( ze względów technicznych konkurencja jest niemożliwa lub utrudniona np. koleje żelazne)

• Konkurencja monopolistyczna: produkty na rynku są zróżnicowane i posiadają bliskie substytuty; swoboda wchodzenia i opuszczania rynku; wielu sprzedających i kupujących; doskonała informacja o rynku.

Banki: przedsiębiorstwa, których przedmiotem działania są operacje pieniężne, głównym działaniem banków jest udzielanie kredytów, które dodatkowo są oprocentowane, co sprowadza na kredytobiorcę zapłacenie odsetek oraz zapłacenia jednorazowej prowizji.

Bank centralny: Prowadzi politykę pieniężną w imieniu państwa:

-pomaga i nadzoruje działalność banków

-ma uprawnienia do produkcji pieniądza

-realizuje politykę pieniężną państwa i może mu udzielić kredytu

-upoważniony jest do anulowania papierów wartościowych

-regulacja pieniądza w obiegu (gdy jest za dużo pieniądza w obiegu pojawia się inflacja)

Funkcje banków:

- kreacja pieniądza gotówkowego przez bank centralny

- kreacja pieniądza bankowego przez bank komercyjny

- pośredniczy w rozliczeniach pieniężnych

Struktura systemu bankowego w Polsce:

- Bank centralny NBP

- banki komercyjne:

a) państwowe (w PL Bank Gospodarstwa Krajowego. Prowadzi działalność zleconą. Tworzone przez RM na wniosek ministra skarbu państwa)

b) w formie spółek akcyjnych (stanowią największy udział na rynku >90% w aktywach)

c) spółdzielcze (banki będące spółdzielniami, do których mają zastosowanie przepisy ustawy prawa spółdzielczego. Większość banków jest bardzo mała. Wchodzą w skład banków regionalnych w którym muszą lokować wszystkie wolne środki.)

Podstawowe podmioty systemu bankowego: NBP, KNF (komisja nadzoru finansowego), BFG (bankowy fundusz gwarancyjny), ZBP (związek banków polskich), BIK (biuro informacji kredytowej), BIG (biuro informacji gospodarczej), KSF (komitet stabilności finansowej), Banki.

Rodzaje operacji bankowych:

-bierne - polegają na gromadzeniu wkładów i zmierzają do zwiększenia kapitału

-czynne - wykorzystanie zgromadzonego kapitału

- pośredniczące (rozliczeniowe)-wykonywanie zleceń płatniczych

-inne usługi - porady i informacje.

Rodzaje rachunków bankowych:

-rachunki bieżące: podstawowe rachunki prowadzone dla podmiotu gospodarczego

-rachunki pomocnicze: zakładane w bankach innych niż mamy rachunek bieżący

-lokat terminowych

-dla rozliczeń z kontrahentami zagranicznymi

-oszczędnościowo-rozliczeniowe (osoby fizyczne)

Papiery wartościowe: dokumenty o charakterze finansowym.

Funkcje papierów wartościowych:

-rozliczeniowa (czeki, weksle)

-funkcja zastawu np. weksle, obligacje, akcje przekazywane wierzycielowi

-przynoszą dochód od włożonego kapitału

Czek - papier wartościowy wystawiany w formie prawnej, kwota jest wypłacana na rzecz prawnego posiadacza dokumentu (gotówkowy[służy do podjęcia gotówki z rachunku bankowego], zakreślony[ograniczone miejsce realizacji czeku], rozrachunkowe[do dokonania przelewu], krajowe, zagraniczne, podróżne, bankierskie)

Weksel - papier wartościowy, który stanowi zobowiązania do bezwarunkowej wypłaty określonej sumy, w określonym czasie i miejscu.

Obligacje - dokumenty zobowiązujące emitenta do zwrotu nabywcy określonej sumy pieniędzy oraz odsetek (państwowe, samorządowe, bankowe, przedsiębiorcze)

Akcja - dowód członkowstwa w spółce.

Fundusze inwestycyjne to podmiot, z którego usług może korzystać każdy w celu pomnażania kapitału. To forma zbiorowego lokowania środków pieniężnych wpłacanych przez przedsiębiorstwo, osoby prawne lub fizyczne.

Funduszami zarządza Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych

Klasyfikacja wg formy prawnej:

• FIO (fundusze inwestycyjne otwarte) - zmienna i nieograniczona liczba jednostek uczestnictwa: każdy inwestor może zgłosić chęć nabycia dowolnej liczby jednostek uczestnictwa.

• SFIO (Specjalistyczny Otwarty Fundusz Inwestycyjny) - mniejsza elastyczność zasad funkcjonowania niż FIO. Ogranicza grono uczestników. Organem kontrolującym jest Rada Inwestorów pełniąca nadzór nad realizacją celów inwestycyjnych)

• FIZ (Fundusz inwestycji zamknięty) - emituje certyfikaty inwestycyjne, liczba w dresach między emisjami jest stała, szczególnym typem FIZ jest fundusz portfelowy.

Wg konstrukcji funduszów:

• Fundusz z różnymi kategoriami jednostek uczestnictwa FIO oraz SFIO różnią się wys. pobieranych opłat, wprowadzają oznaczenia literowe

• Fundusze inwestycyjne podst. i powiązane

• Fundusze z wydzielonymi subfunduszami

- brak osobowości prawnej i brak podatku przy zmianie jednost.

Wg realizowanej strategii inwestycyjnej:

• Fundusze bezpieczne- inwestują do 100% w papiery skarbu państwa, okres wykupu przez ok. 1 rok

• Fundusz papierów dłużnych (obligacyjne)- operują na rynku obligacji

• Fundusze hybrydowe- inwestują w różne rodz. aktywów: akcje, obligacje, depozyty bankowe:

- f. stabilnego wzrostu (20-45% akcji, a 60-75% obligacji i innych bezpiecznych papierów)

- f. zrównoważone- 50/50 akcje z papierami

- f. elastycznego inwestowania (aktywnej alokacji aktywów)

• Fundusze agresywne (akcji) nawet do 100% akcji, najczęściej 80% akcji, reszta papiery bezpieczne

• Fundusz inwestycji zagranicznych (można zarobić na nich podwójnie, na wzroście akcji oraz na różnicach kursowych.

Holding- organizacja grupująca różne samodzielne pod wzgl. prawnym podmioty gosp., jeden z podmiotów ma pozycje dominującą i podporządkowuje sobie pozostałe. Istota holdingu jest zarządzanie przez jedna organizacje innymi podmiotami oraz kontrolowanie działalności dzięki zależnością kapitałowym lub personalnym.

Rodzaje holdingów:

-horyzontalny (ta sama dziedzina), wertykalny (np. rafineria, stacja benzynowa), diagonalny (różne dziedziny).

Zalety Holdingów:

- zwiększenie poczucia odpowiedzialności za wyniku pracy spółek zależnych

- ograniczenia negatywnych skutków związanych z podjęciem działalności w obszarach występującego ryzyka

-duża zachęta inwestorów zewnętrznych do zaangażowania środków w przedsięwzięcia realizowane przez spółki

- ograniczenie ryzyka inwestycyjnego przez kapitał zewnętrzny

Wady:

- koniczność szczególnego nadzoru ze strony zarządu nad systemem informacyjnym w zakresie obiegu informacji

- Możliwość nadmiernego wpływania na podmioty, które są zależne przez podmiot nadrzędny

- Możliwość nieuwzględniania interesów słabszych uczestników

Pieniądz - powszechnie akceptowany towar za pomocą którego dokonujemy płatności.

Funkcje:

-środek wymiany

-jednostka rozrachunkowa

-można go wykorzystać do dokonywania zakupów w przyszłości

-miernik odroczonych płatności

Cechy pieniądza: trwałość, przenośność, rozdzielność, ograniczona podaż.

Rezerwy - ilość pieniędzy pozwalająca dokonać natychmiastowych wypłat na żądania właścicieli wkładów.

---