KOŚCI

1. Rola układu kostnego.

Szkielet jest rusztowaniem całego ciała, decyduje o jego kształcie i wielkości. Utrzymuje on ciało w określonym położeniu. Ochrania narządy wewnętrzne, jest wsparciem dla mięśni.

2. Elementy składowe kości.

- komórki kości

- okostna

- śródkostna

- chrząstki stawowe

- ochrzęstna

3. Gdzie występuje szpik:

a) czerwony - u dziecka wszystkie kości; z wiekiem zanika i u dorosłych tylko w kościach płaskich (mostek, kręgi, żebra, kości czaszki, kości miednicy i w łopatkach) oraz w nasadach kości długich.

b) żółty - wypełnia jamy szpikowe pozostałych kości

4. Właściwości i rola:

1. Okostnej - włóknista błona ochraniająca kość, która jest silnie unaczyniona (odżywia kość) i unerwiona. Znajdują się na niej komórki kościotwórcze, od których zaczyna się proces wytwarzania tkanki kostnej w okresie zrastania kości po ich złamaniu. Pozwala na przyrost kości na grubość. Okostna ma za zadanie chronić i regenerować tkankę kostną oraz tworzyć ją w okresie wzrostu.

2. Ochrzęstnej - włóknista błona otaczająca chrząstki (nie chrząstki stawowe); silnie unaczyniona i unerwiona; pomaga w rozwoju i regeneracji chrząstki oraz pełni funkcję ochronną i odżywczą

3. Chrząstki stawowej - pokrywa powierzchnie stykających się ze sobą kości. Zapobiega ścieraniu się kości i jest odporna na tarcie oraz ułatwia poślizg.

5. Kości pneumatyczne + rola.

Kości tych jest niewiele. Występują jedynie w obrębie czaszki. Zawierają puste przestrzenie zwane zatokami lub komórkami, w których krąży powietrze. Są to kości: czołowa, sitowa, klinowa, kości szczękowe oraz skroniowe.

6. Części czaszki.

- trzewioczaszka

- mózgoczaszka

7. Ściany czaszki.

• przednia (twarzowa)

• boczna

• tylna (potyliczna)

• górna

• dolna (podstawna)

8. Wymień kości:

1. Tułowia

- 7 kręgów szyjnych (m. in. szczytowy, obrotowy)

- 12 kręgów piersiowych

- 5 kręgów lędźwiowych

- 5 zrośniętych kręgów tworzy kość krzyżową

- 4-5 zrośniętych kręgów guzicznych tworzy kość guziczną

2. Klatki piersiowej

- mostek (rękojeść mostka, trzon mostka, wyrostek mieczykowaty)

- 12 par żeber

- 12 kręgów piersiowych

9. Krzywizny kręgosłupa.

a) lordoza - łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną ( w odcinku szyjnym i lędźwiowym)

b) kifoza - łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową ( w odcinku piersiowym i krzyżowym)

10. Rola kręgosłupa.

Zasadniczą rolą kręgosłupa jest utrzymywanie ciała w pionowej i wyprostowanej pozycji oraz tworzenie odpowiednich przyczepów dla pozostałych elementów ciała.

11. Budowa kręgu.

- trzon kręgu

- para wyrostków poprzecznych

- wyrostek kolczysty

12. Cechy charakterystyczne kręgu:

1. szyjnego - dwa dodatkowe otwory na naczynia krwionośne; otwór kręgowy trójkątny

Dźwigacz (atlas) - nie posiada trzonu; kształt pierścienia; posiada dołek, do którego pasuje ząb kręgu obrotowego

Obrotowy - za pomocą zęba łączy się z kręgiem szczytowym (atlasem)

Wystający - ostatni szyjny; masywniejszy wyrostek kolczysty; przez otwory wyrostków poprzecznych nie przechodzi tętnica kręgowa

2. piersiowego - miseczkowate powierzchnie stawowe; otwór kręgowy owalny

3. lędźwiowego - większe trzony kręgów; wydłużone do tylu wyrostki kolczyste; wyrostki poprzeczne są zastępowane wyrostkami żebrowymi; otwór kręgowy ma kształt trójkąta

13. Kość krzyżowa - budowa, różnice płciowe.

Powstaje przez zrośnięcie 5 kręgów krzyżowych. Wyróżniamy na niej powierzchnie grzbietową i miedniczna , na podstawę oraz wierzchołek.

1. Podział kości kończyny górnej.

1. Kości obręczy kończyny górnej

2. Kości kończyny górnej wolnej

2. Kości wchodzące w skład:

1. obręczy barkowej

- łopatka

- obojczyk

2. kończyny górnej wolnej

- ramieniowa

- łokciowa (większa)

- promieniowa (mniejsza)

3. ręki

- kości nadgarstka

- kości śródręcza

- kości palców

3. Wymień kości przedramienia i nadgarstka.

Przedramię:

- kość łokciowa

- kość promieniowa

Nadgarstek:

haczykowata	główkowata	czworoboczna mniejsza	czworoboczna większa	szereg dalszy
grochowata	trójgraniasta	księżycowata	łódeczkowata	szereg bliższy

4. Z jakimi kośćmi łączy się:

1. Obojczyk

- mostek

- łopatka

2. Łopatka

- kość ramienna

- obojczyk

3. K. ramienna

- łopatka

- promieniowa

4. K. promieniowa

- ramienna

- łokciowa

- kości nadgarstka (z dwiema - księżycowatą i łódeczkowatą)

5. K. łokciowa

- ramienna

- kości nadgarstka ( trójgraniasta )

5. Elementy wyczuwalne na poszczególnych kościach.

Obojczyk: trzon

Łopatka: grzebień łopatki, wyrostek barkowy, kąt dolny, brzeg kręgowy

K. ramienna: nadkłykieć przyśrodkowy, nadkłykieć boczny

K. łokciowa: wyrostek łokciowy, trzon, głowa, wyrostek rylcowaty

K. promieniowa: wyrostek rylcowaty, obwód głowy, trzon

1. Podział kości kończyny dolnej.

- Kości obręczy

- Kości części wolnej

2. Wymień kości:

1. obręczy biodrowej

- miedniczna

- krzyżowa

- guziczna

2. miednicy

- dwie kości miedniczne

- kości krzyżowe

- kości guziczne

3. budujące kość miedniczną

- kości łonowe

- kości kulszowe

- kość biodrowa

4. kończyny dolnej wolnej

- kość udowa

- rzepka

- kość podudzia

- kości stopy

5. podudzia

- piszczelowa

- strzałkowa

6. stopy

- paliczki

- śródstopia

- stępu

7. stępu

- kość łódkowata

- kość sześcienna

- kość skokowa

- kość piętowa

3. Wymień elementy wyczuwalne na kości:

1. Miednicznej - grzebień biodrowy, kolec biodrowy przedni górny, kolec biodrowy tylny i górny, guz kulszowy

2. Udowej - nadkłykieć przyśrodkowy mniejszy i większy, krętarz większy

3. Strzałkowej - głowa strzałki, trzon, kostka boczna

4. Piszczelowej - guzowatość piszczeli, brzeg przedni piszczeli, kostka przyśrodkowa, brzeg przyśrodkowy

5. Stopie - kość piętowa

POŁĄCZENIA KOŚCI

1. Podział połączeń + przykłady.

1. połączenia ścisłe: kościozrosty, więzozrosty, chrząstkozrosty

2. połączenia wolne: stawy (połączenia maziowe)

2. Rodzaje więzozrostów + przykłady.

1. więzozrosty włókniste, np. błona międzykostna przedramion i goleni

2. więzozrosty sprężyste, np. więzadło żółte w kręgosłupie i obrębie krtani

3. szew

3. Chrząstkozrosty występujące w naszym organizmie.

• w kręgosłupie w postaci krążków międzykręgowych

• na podstawie czaszki

• między pierwszym żebrem i mostkiem

• między kośćmi łonowymi

4. Szwy (rodzaje + przykłady).

• szew płaski (prosty) łączy np. kości na podniebieniu

• szew łuskowy łączy kość skroniową z kością ciemieniową

- szew pilowaty występuje między większością kości sklepienia

5. Ciemiączka (rodzaje i wiek zarastania).

• Przednie - kostnieją w pierwszym roku życia

• Tylne - kostnieją w pierwszym roku życia

• dwa klinowe - kostnieją w drugim roku życia

• dwa sutkowe - kostnieją w drugim roku życia

6. Elementy stałe stawu.

• powierzchnia stawowa

• torebka stawowa

• jama stawowa

7. Torebka stawowa (budowa + rola).

1. warstwa zewnętrzna (włóknista) - zbudowana z pęczków młodych włókien. Wpływa na zakres stawów, w niektórych stawach zapobiega przed wpukleniem w jamie stawu

2. warstwa wewnętrzna (maziowa) - wyścielona warstwą komórek łącznotkankowych, unerwiona i unaczyniona. Zwilża powierzchnie stawowe, zwiększając ich przyleganie, zmniejszając tarcie ułatwia ruch, maź odżywia chrząstki stawowe.

8. Niestałe elementy stawu

• więzadła stawowe

• obrąbki stawowe

• krążki stawowe

• łąkotki stawowe

9. Rola więzadeł st., obrąbka st., krążka st., łąkotek.

1. więzadła stawowe: ograniczają ruchy, a czasami nawet uniemożliwiają, wzmacniają torebkę st.

2. obrąbek stawowy: powiększa panewkę, chroni ją przed uderzeniami główki stawowej

3. krążek stawowy: dostosowuje obie powierzchnie stawowe do siebie, amortyzuje wstrząsy

4. łąkotki stawowe: dzielą jamę stawową, zmniejszają siłę uderzenia, amortyzują, dostosowują powierzchnie stawowe do siebie

10. Wymień więzadła: a) podtrzymujące podłużne sklepienie stopy.

• więzadło piętowo - łódkowo - podeszwowe

• więzadło podeszwowe długie

11. Jaki ruch hamuje więzadło: podłużne przednie, podłużne tylne, żółte, nadkolcowe.

1. więzadło podłużne przednie: wybitnie ogranicza prostowanie kręgosłupa

2. więzadło podłużne tylne: hamuje nadmierne zgięcie kręgosłupa

3. więzadło żółte: uczestniczą w prostowaniu zgiętego kręgosłupa

4. więzadło nadkolcowe: hamuje ruch zgięcia kręgosłupa

12. Która z łąkotek jest bardziej narażona na uraz i dlaczego?

Łąkotka przyśrodkowa jest bardziej narażona na uraz, ponieważ jest mocniej przytwierdzona i mniej ruchoma.

13. Chrząstka stawowa (właściwości + rola).

• pokrywa powierzchnie stawowe, które podlegają w czasie ruchu silnemu tarciu, uciskowi, rozciąganiu

• jest chrząstką szklistą

• nie posiada ochrzęstnej, czyli nie jest unerwiona i nie ma własnych naczyń krwionośnych

• nie ma możliwości regeneracji

Rola: chroni końce kości wchodzących w skład stawu przed uciskiem, dostosowuje powierzchnie stawowe, amortyzuje wstrząsy i urazy, ułatwia ruch.

14. W jakich stawach występuje: a) obrąbek stawowy, b) krążek stawowy.

1. obrąbek stawowy - staw ramienny

2. krążek stawowy - staw skroniowo - żuchwowy, mostkowo - obojczykowy, barkowo - obojczykowy, promieniowo - łokciowy dalszy, promieniowo - nadgarstkowy

15. Rodzaje stawów.

• proste

• złożone

16. Podział stawów ze względu na kształt powierzchni stawowych + przykłady.

• zawiasowy: stawy międzypaliczkowe

• obrotowe: staw promieniowo łokciowy bliższy i dalszy

• śrubowe: staw szczytowo - obrotowy

• elipsoidalny: staw promieniowo - nadgarstkowy

• siodełkowy

• kulisty: staw ramieniowy (kulisty wolny), biodrowy (kulisty panewkowy)

• płaski: staw krzyżowo - biodrowy

• nieregularny: staw mostkowo - obojczykowy

17. Podział stawów ze względu na liczbę osi wokół których odbywa się ruch + przykłady.

• Jednoosiowy - staw zawiasowy, obrotowy

• Dwuosiowy - śrubowy, siodełkowy,

• Wieloosiowy - kulisty, płaski

18. Stawy sprzężone.

To takie, których ruch odbywa się jednocześnie w dwóch lub więcej stawach.

19. Stawy w których zachodzi ruch obwodzenia.

W stawach kulistych, czyli np. ramieniowym i biodrowym

20. Jakie ruchy składają się na ruch obwodzenia?

zginanie, odwodzenie prostowanie, przywodzenie

21. Rodzaje połączeń w obrębie kręgosłupa.

1. ścisłe: więzozrosty, chrząstkozrosty, kościozrosty

2. połączenia stawowe

22. Więzozrosty kręgosłupa.

• podłużne przednie

• podłużne tylne

• żółte

• międzypoprzeczne

• międzykolcowe

• karkowe

• nadkolcowe

• krzyżowo - guziczne

23. Chrząstkozrosty kręgosłupa.

• 23 krążki międzykręgowe

24. Budowa, rola i zagrożenia krążka międzykręgowego.

1. Budowa:

• część obwodowa - pierścień włóknisty

• część środkowa - jądro miażdżyste

2. Rola:

• łączą najbardziej masywne części kręgów

• hamują ruchy kręgów nie pozwalając na ich przesuwanie się względem siebie

• nadaje kręgosłupowi, jako całości, elastyczność i sprężystość, przy czym ruchome jądro miażdżyste, niby płynna poduszeczka, pozwala na ruchy kręgosłupa we wszystkich kierunkach

• grubość krążka zmniejsza wstrząsy

• przenosi ciężar wyżej leżącej części ciała na niżej położony trzon i krążek.

3. Zagrożenia:

• obciążenie krążka powoduje jego spłaszczenie i przez to obniżenie wysokości ciała o ok. 1-3 cm

• nadmierne obciążenie może uszkodzić płytkę chrząstki szklistej izolującą krążek od kości i może spowodować wpuklenie jądra miażdżystego do istoty gąbczastej trzonu.

• Może dojść do przerwania pierścienia włóknistego i do wpuklenia jądra miażdżystego do kanału kręgowego lub do otworu międzykręgowego - czyli do „wypadnięcia dysku”

25. Stawy kręgosłupa.

• stawy wyrostków stawowych (międzykręgowe)

• staw szczytowo - potyliczny

• staw szczytowo - obrotowy

26. Budowa i mechanika stawu międzykręgowych

1. Budowa: (23 par) Łączy kręgi przedkrzyżowe między sobą. W odcinku szyjnym i piersiowym są to stawy płaskie ustawione w płaszczyźnie czołowej, w odcinku lędźwiowym główki są lekko zaokrąglone, a panewki wklęsłe i ustawione w płaszcz. strzałkowej. Torebki stawowe sa mniej lub bardziej napięte.

2. Mechanika: zakres ruchów poszczególnych jest niewielki, natomiast suma ruchów warunkuje znaczny zakres ruchów całego kręgosłupa. Umożliwia to ruch podobny do ruchów w stawie kulistym.

27. Rola: a) kręgosłupa, b) klatki piersiowej.

1. kręgosłup: utrzymywanie ciała w pionowej i wyprostowanej pozycji oraz tworzenie odpowiednich przyczepów dla pozostałych elementów ciała, amortyzacja ruchów

2. klatka piersiowa: ochrona dla narządów wewnętrznych, bierze udział w procesie oddychania

1. Podział połączeń kończyny górnej.

• połączenia obręczy barkowej

• połączenia kończyny górnej wolnej

2. Połączenia:

1. obręczy barkowej

• staw barkowo - obojczykowy

• staw mostkowo - obojczykowy

2. przedramienia

• staw promieniowo - łokciowy bliższy

• staw promieniowo - łokciowy dalszy

3. ramienia

- staw łokciowy > dzieli się na : staw ramieniowo - łokciowy, ramieniowo - promieniowy, promieniowo - łokciowy bliższy

1. ręki

• staw promieniowo - nadgarstkowy

• stawy międzynadgarstkowe

• stawy nadgarstkowo - śródręczne

• staw nadgarstkowo - śródręczny kciuka

• stawy międzyśródręczne

• stawy śródręczno-paliczkowe

• staw śródręczno-paliczkowy kciuka

• stawy międzypaliczkowe ręki

3. Wymień stawy:

1. 1-osiowe: ramieniowo-łokciowy, promieniowo-łokciowy bliższy i dalszy, śródręczno-paliczkowy kciuka, międzypaliczkowe ręki

2. 2- osiowe: staw ramieniowo-promieniowy, promieniowo-nadgarstkowy, śródnadgarstkowy, nadgarstkowo-śródręczny kciuka,

3. wieloosiowe: staw mostkowo-obojczykowy, staw ramieniowy,

4. Staw kulisty wolny to: staw ramieniowy

5. Stawy obrotowe to: promieniowo-łokciowy bliższy i dalszy,

6. Staw siodełkowy to: śródręczno-nadgarstkowy kciuka

7. Staw eliptyczny to: promieniowo-nadgarstkowy

8. Wymień stawy sprzężone: stawy promieniowo-łokciowe bliższy i dalszy, staw promieniowo- nadgarstkowy bliższym i dalszym

9. Wymień stawy w których zachodzi ruch obwodzenia:

• staw ramieniowy

• stawy śródręczno-paliczkowe

10. Wymień elementy chrzęstne w poszczególnych stawach (staw ramienny, łokciowy i promieniowo-nadgarstkowy)

11. Rola:

1. krążka st. w st. promieniowo-nadgarstkowym: oddziela kość łokciową od stawu ręki. W rezultacie kość łokciowa nie wchodzi w skład ręki.

2. błony międzykostnej: hamuje podłużne przesuwanie się kości w stosunku do siebie, zabezpiecza przed urazem obie kości przedramienia, jest polem przyczepu mięśni.

3. obrąbka st: pogłębia panewkę, chronia ją przed uderzeniami główki, stanowi sprężysty pierścień

12. Wymień kości tworzące staw: ramienny, łokciowy, promieniowo-nadgarstkowy, siodełkowy.

1. staw łokciowy: kość ramieniowa, łokciowa i promieniowa

2. staw ramienny: kość ramieniowa i łopatka

3. staw promieniowo - nadgarstkowy: kości przedramienia z kośćmi ręki

4. staw siodełkowy: kości nadgarstka z I kością śródręcza

13. Co tworzy główkę st. i panewkę st. w poszczególnych stawach.

1. staw ramieniowy:

• główka - głowa kości ramieniowej

• panewka - wydrążenie stawowe łopatki

2. staw łokciowy

• staw promieniowo-łokciowy : główka - bloczek kości ramieniowej, panewka: wcięcie bloczkowe kości łokciowej

• staw ramieniowo-promieniowy: główka - główka kości ramieniowej, panewka: dołek kości promieniowej

• staw promieniowo-łokciowy bliższy: główka - obwód stawowy głowy kości promieniowej, panewka: wcięcie promieniowe kości łokciowej

3. staw promieniowy-nadgarstkowy:

• główka: trzy pierwsze kości nagdarstka: łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta

• panewka: powierzchnia stawowa nadgarstka kości promieniowej oraz krążek stawowy

4. staw siodełkowy:

- główka i panewkę tworzą dosyć płytkie i szerokie powierzchnie stawowe kształtu siodła stawowego na kości czworobocznej większej i na I kości śródręcza.

14. Jaki ruch hamuje więzadło:

1. kruczo-ramienne

2. kruczo-barkowe: ruch odwodzenia kończyny wolnej powyżej poziomu barków.

3. poboczne promieniowe i łokciowe

15. W jakich stawach zachodzi ruch:

1. wysuwania i cofania barków

2. unoszenia ramienia do poziomu barków

3. unoszenia ramienia powyżej poziomu barków

4. unoszenia ramienia do pionu

5. obrotu przedramienia lub ręki

6. przywodzenia lub odwodzenia ręki

16. mechanika stawów kończyny górnej:

1. staw ramieniowy:

• zginanie i prostowanie

• odwodzenie i przywodzenie

• obwodzenie

• obrót

2. staw łokciowy:

• zgięcie i prostowanie

• obrót: wokół osi pionowej

3. staw promieniowo nadgarstkowy:

• prostowanie i zginanie

• ruch odwodzenia i przywodzenia: wokół osi kompromisowej

4. staw siodełkowy:

• odwodzenie i przywodzenie: wokół osi strzałkowej

• przeciwstawienie i odprowadzenie: wokół osi poprzecznej

17. Z jaką kością łączy się:

Obojczyk: z łopatką i mostkiem

Łopatka: z obojczykiem i kością ramienną

k. Ramienna: z łopatką i kośćmi przedramienia

k. Łokciowa: z kością ramienną, promieniową i kośćmi nadgarstka

k. Promieniowa: z kością ramienną, łokciową i kośćmi nadgarstka

1. Podział połączeń kończyny dolnej.

• połączenia obręczy biodrowej

• połączenia kończyny dolnej wolnej

2. Rodzaje połączeń miednicy.

• połączenie ścisłe: kościozrosty, chrząstkozrosty, więzozrosty

• staw krzyżowo-biodrowy

3. Połączenia:

1. kończyny dolnej wolnej

• więzozrosty

• stawy: staw biodrowy, kolanowy, stawy podudzia i stawy stopy

2. kości podudzia

• staw pisczelowo-strzałkowy

• więzadło piszczelowo-strzałkowe

• błona międzykostna goleni

3. stopy

• staw skokowo-goleniowy (skokowy górny)

• staw skokowo-piętowo-łódkowy (skokowy dolny)

• staw piętowo-sześcienny

• staw skokowo-łódkowy

• staw klinowo-łódkowy

• stawy stepowo-śródstopne

• stawy międzyśródstopne

• stawy śródstopno-paliczkowe

• stawy międzypaliczkowe

4. Więzozrosty miednicy.

• więzadło krzyżowo-guzowy

• więzadło krzyżowo-kolcowe

• więzadło pachwinowe

• błona zasłonowa

5. Chrząstkozrosty miednicy.

• spojenie łonowe

6. Budowa st. krzyżowo-biodrowego.

• Jest stawem płaskim,

• utworzonym przez powierzchnie uchowate kości krzyżowej i kości biodrowej.

• Chrząstka stawowa jest gruba,

• jama - szczelinowata,

• torebka - mocna i napięta

• wzmacniany przez więzadła: krzyzowo-biodrowe brzuszne, grzbietowe, międzykostne, bodrowo-lędźwiowe

7. Budowa i mechanika stawu (dokładnie):

1. Biodrowego:

• Budowa: łączy kość miedniczną z kością udową. Kulisty, panewkowy, wieloosiowy. Główka stawu głęboko osadzona w panewce Do dołka głowy przyczepione więzadło głowy kości udowej. Panewkę pogłębia obrąbek panewkowy. Dół panewki wypełniony jest tkanką tłuszczową. Torebka stawowa gruba, mocna i dosyć ciasna, wzmocniona przez więzadło biodrowo-udowe, łonowo-udowe, kulszowo-udowe.

• Ruch: - zgięcie i prostowanie uda lub tułowia w płaszczyźnie strzałkowej

- odwodzenie i przywodzenie

- obrót - odwracanie i nawracanie

2. Kolanowego:

• Budowa: łączy udo z podudzie. Staw złożony, kłykciowy, dwuosiowy. Główka trzykrotnie większa od panewki i innym kształcie powierzchni. Główke stanowią dwa duże kłykcie kości udowej. Panewkę tworzą powierzchnie stawowe kłykci kości piszczelowej oraz rzepki. Powierzchnie stawowe pokryte chrząstką stawową. Łąkotki stawowe (boczna i przyśrodkowa) dostosowują powierzchnie stawowe do siebie Pogłębiają panewkę i dzielą staw na górne i dolne piętro. Torebka stawowa luźna i obszerna. Wzmocniony przez więzadła stawu kolanowego

• Ruch: (wokół osi poprzecznej i podłużnej) zginanie i prostowanie, obrót

3. skokowego górnego:

• Budowa: łączy kości goleni z kością skokową. Staw bloczkowy, jednoosiowy, zawiasowy. Bloczek stanowi główkę, panewkę tworzy dolna powierzchnia piszczeli i odpowiednie powierzchnie obu kostek. Torebka mocna i napięta z boków, z przodu i z tylu cienka i luźna. Wzmacniana przez więzadło przyśrodkowe (trójgraniaste) oraz trzy więzadła boczne.

• Ruch: wokół osi poprzecznej > ruch zginania i prostowania

4. skokowego dolnego

• Budowa: składa się z dwóch stawów: skokowo-piętowego i skokowo-piętowo-łódkowego. Ruch wokół jednej osi-kompromisowej, Główka - wypukła powierzchnia stawowa tylna kości piętowej, Panewka - wklęsła powierzchnia kości skokowej. Torebka stawowa luźna, wzmacniana przez więzadła skokowo-piętowe przyśrodkowe, boczne i międzykostne, a panewkę więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe

• Ruch: zginanie i prostowanie wokół osi kompromisowej.

1. Unoszenie brzegu bocznego stopy > nawracanie stopy, prostowanie, odwodzenie

2. Unoszenie brzegu dolnego stopy > odwracanie stopy, zginanie, przywodzenie.

8. Cechy charakterystyczne w budowie i mechanice tylko dla stawu kolanowego.

1. zginanie i prostowanie: składa się z dwóch faz: toczenia i ślizgania. Ruchom towarzysz przemieszczanie się łąkotek i rzepki. Ruchy są hamowane przez więzadła i mięśnie.

2. Obrót: możliwy tylko w zgiętej pozycji kolana, ponieważ wtedy pole styku powierzchni stawowych jest najmnijesze. Hamowane przez więzadła krzyżowe.

9. Rola więzadła krzyżowego: hamuje ruch obrotu w stawie kolanowym.

10. Jaki ruch hamuje więzadło:

1. biodrowo-udowe: prostowanie, obrót na zewnątrz i przywodzenie,

2. kulszowo-udowe: przywodzenie i obrót do wewnątrz

3. łonowo-udowe: odwodzenie

4. krzyżowe przednie i tylne: prostowanie

5. poboczne piszczelowe i strzałkowe: prostowanie i uniemożliwiają odwodzenie i przywodzenie

11. Więzadła podtrzymujące sklepienie stopy:

1. sklepienie podłużne: więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe i więzadło podeszwowe długie

12. Z jaką kością łączy się:

1. prawa kość miedniczna: z kością krzyżową i prawa kością udową

2. kość udowa: z kością miedniczną, rzepką i kością piszczelową

3. rzepka z kością udową i piszczelową

4. kość piszczelowa: z kością udową, rzepką, strzałkową i kością skokowa stopy

5. strzałka: z kością piszczelową i skokową

6. kość skokowa: z kością piszczelową, strzałkową, piętową

7. kość piętowa: z kością skokową

13. Wymień kości tworzące staw:

1. Kolanowy: kość udowa, rzepka, piszczelowa

2. skokowy górny: kości goleni z kością skokową

3. skokowy dolny: kość piętowa i skokowa

Mięśnie - anatomia ogólna

1. Wymień elementy pomocnicze mięśni.

-powięź

-kaletka maziowa

-pochewki ścięgien

-bloczki mięśniowe i trzeszczki

2. Rola powięzi.

-tworzą komory lub kanaly powieziowe, w których mięśnie się posuszają

-ustalają położenie i kierunek działania mięśni

-wytwarzają ocne przegrody międzymięśniowe

-miejsce przyczepu wielu mięśni

1. Podział mięśni ze względu na ich kształt.

-długie

-krótkie

-płaskie

-inne

4. Od czego zależy siła mięśnia?

-grubości włókien

-przekroju fizjologicznego

-kąta przejścia włókna mięśniowego we włokno ścięgniste

-rozciągliwości mięśnia

Mięśnie głowy

1. Podział mm. głowy.

-mięśnie twarzy (mięśnie skórne lub wyrazowe)

-mięśnie żuciowe

-mięśnie związane z narządami zmysłów i układem trawiennym

1. Cechy charakterystyczne mm. mimicznych.

-przyczepiają się do skóry lub błony śluzowej bez pośrednictwa ścięgien

-nie biegną nad stawami

-skupiają się wokół naturalnych otworów

-brak powięzi

-kurcząc się i rozciągając poruszają skórą twarzy nadając jej różny wyraz

Mięśnie szyi

1. Podział mm. szyi.

-powierzchowne

-środkowe

-głębokie

1. Wymień mm.:

• powierzchowne szyi

-m. szeroki szyi

-m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy

• głębokie szyi

(rozpięte między kręgami a żebrami)

-m pochyłe

-m przedkręgowe

1. Rola mięśni (-a):

• szerokiego szyi

-opuszczanie dolnej wargi i żchwy

4. Podaj przyczep początkowy i końcowy mięśni (-a):

• mostkowo-obojczykowo-sutkowego

-początkowy obojczyk, mostek -> końcowy wyrostek sutkowy na głowie.

• Pochyłych

-rozpięte są między kręgami a żebrami

• Przedkręgowych

-leżą na powierzchnie przedniej kręgosłupa, ich przyczepy leża na kręgach a koncowe także na kości potylicznej

5. Na jakie stawy i w jaki sposób działają wyżej wymienione mięśnie

Mostkowo-obojczykowo-sutkowy:

-prostuje głowe i szyje działając obustronnie

-w pozycji leżącej zgina głowę i szyję

-działając jednostronnie odwodzi głowę i jednocześnie obraca w stronę przeciwna i nieco ku górze

M. pochyle

Stawy na które działają przy przyczepie na:

-żebrach- działając obustronnie unoszą żebra, pomocnicze wydechowe

-kręgosłupie- zginają szyję, obracają szyję (jednostronnie)

M Przedkręgowe

-m długi szyi- zgina szyję (obustronnie, jednostronnie) odwodzi i obraca szyję

-m długi głowy zginanie głowy

-m miedzy poprzeczne przednie szyi- zginają kręgosłup bocznie lub do przodu

Mięśnie tułowia

1. Podział mm. tułowia.

-grzbietu

-klatki piersiowej

-brzucha

Mięśnie grzbietu

1. Podział mm. grzbietu.

-powierzchowne

-głebokie

1. Wymień mm. powierzchowne grzbietu.

-m czworoboczny

-równoległoboczny

-dźwigacz łopatki

-zębaty tylny górny

1. Podaj przyczep początkowy i końcowy mięśnia:

• Czworobocznego

-poczatkowy- od kości potyliczne, aż do ostatniego wyrostka kolczystego kręgu Th12 (12 piersiowy),

-koncowy-1/3 dlugości obojczyka wyrostka barkowego i grzebienia lopatki

• najszerszego grzbietu

-poczatkowy-rozpoczyna się od wyrostków kolczystych sześciu dolnych kręgów piersiowych, wyrostkach kolczystych kręgów lędźwiowych, na kości krzyżowej i grzebieniu biodrowym.

-koncowy grzebien guzka mniejszego kości ramiennej

4. Na jakie stawy i w jaki sposób działają wyżej wymienione mięśnie?

Czworoboczny

-stawy obojczyka , stawy kręgosłupa,

*czesc górna unosi łopatkę i ją obraca przy unoszeniu ramion powyżej poziomu, przy ustalonym barku zgina głowę ku tyłowi

*część środkowa zbliża łopatkę do kręgosłupa

* czesc dolna obniza łopatkę

Najszerszy grzbietu

-staw biodrowy-opuszcza i prostuje podniesioną kończynę, przywodzi i obraca do wewnątrz

-staw barkow0-obojczykowy podnosi tułów

-unosi żebra przy wdechu, pomaga przy kaszlu

4. Rola m. prostownika grzbietu.

-prostuje kręgosłup i obniża żebra (działając obustronnie)

-pochyla kręgosłup ku tyłowi i bokowi (jednostronnie)

4. Na jakie stawy działa w/w mięsień?

-stawy kręgosłupa

Mięśnie klatki piersiowej

1. Podział mm. klatki piersiowej.

-powierzchowne

-głębokie

-przepona

2. Na jakie stawy i w jaki sposób działa mięsień piersiowy większy?

-ramieniowy i stawy obojczyka -nawracanie

-unosi, podciąga tułow w zwisie, przywodzi

-unosi zebra przy oparciu ramion o stół

-m pomocniczy wdechowy

3.Przepona:

• Części

-mostkowa

-żebrowa

-lędźwiowa

• Rola

-główny mięsień oddechowy

-ważny mięsień tłoczni brzucha

-oddziela jamę brzuszną od jamy klatki piersiowej

• otwory

-otwór aorty

-otwór żyły głównej dolnej

-otwór przełykowy

• miejsca zmniejszonego oporu

-trójkąt mostkowo-żebrowy

-trójkąt lędźwiowo-żebrowy

-rozwór przełyku

-kanał pachwinowy

-kresa biała, pępek

Mięśnie brzucha

1. Wymień mm. brzucha.

-skośny zewnętrzny brzucha

-skośny wewnętrzny brzucha

-poprzeczny brzucha

-prosty brzucha-najsilniejszy-> od mostka do spojenia łonowego

-czworoboczny lędźwi

1. Na jakie stawy i w jaki sposób działają mm. brzucha.

-międzykręgowe tułowia(piersiowy, lędźwiowy)

-zginaja tulow, zginaja do boku, obracaja,utrzymanie pionu

-pomagaja przy wydechu-obnizaja zebra wraz z przeponą tworzą tłocznie brzuszną

1. Rola mm. brzucha - jako całość.

-utrzymanie pionu

-pomagaja przy wydechu-obnizaja zebra wraz z przeponą tworzą tłocznie brzuszną

2. Mm. działające na stawy kręgosłupa:

• zginające kręgosłup

• zginające tułów

• prostujące kręgosłup

• zginające do boku

• obracające kręgosłup w stronę prawą

• obracające kręgosłup w stronę przeciwną

• obracające głowę i szyję w stronę przeciwną

• obracające tułów w stronę przeciwną

5. Podaj miejsca zmniejszonego oporu

5. Mm. tworzące tłocznię brzuszną.

5. Mm. działające na stawy obojczyka:

• wysuwające barki

• cofające barki

• unoszące barki

• opuszczające barki

5. Mięśnie:

• unoszące ramię powyżej poziomu barków

• opuszczające podniesione ramię

• podciągające na drążku

Mięśnie kończyny górnej

1. Podział mięśni:

1. kończyny górnej

-obręczy barkowej

-kończyny wolnej

1. kończyny górnej wolnej

-ramienia

-przedramienia

-ręki

1. ramienia

-gr przednia

-gr. tylna

1. przedramienia

-gr przednia

-gr boczna

-gr tylna

1. ręki

-miesnie kłębu kciuka

-miesnie klebu palca malego

-m środkowe dłoni

-m miedzykostne

2. Wymień mm. obręczy barkowej.

-naramienny

-nadgrzebieniowy

-podgrzebieniowy

-obły większy

-obły mniejszy

-podlopatkowy

2. Czynność m. naramiennego.

-cz przednia- zgina i przywodzi ramie i uczestniczy w zapoczątkowanym uprzednio odwodzeniu, a także obraca je do wewnątrz

-boczna - silny odwodziciel do poziomu barku

-tylna-prostuje i przywodzi, obraca ramie na zewnatrz

2. Wymień mm. ramienia:

1. grupy przedniej

-dwugłowy ramienia

-ramienny

-kruczo-ramienny

1. grupy tylnej

-trojglowy ramienia

-łokciowy

6. Na jakie staw (-y) działa mięsień i w jaki sposób?

1. 2-głowy ramienia

-ramienny (zginanie, Glowa krotka zgina przywodzi i obraca ramie do wewnątrz , dluga pomaga w obrocie do wew oraz odwodzi)

-łokciowy-obraca przedramię i reke, zgina przedramię

1. kruczo-ramienny

-staw ramienny ruchy jak glowa krotka miesnia dwugłowego ramienia

1. ramienny

-łokciowy zginanie

1. 3-głowy ramienia

-łokciowy-prostowanie a tylko glowa dluga dziala na staw ramieniowy jako prostownik i przywodziciel

7. Wymień mm. działające na staw ramienny:

1. Zginające

-kruczo-ramienny

Dwugłowy ramienia

1. Prostujące

-trójgłowy

-łokciowy

1. odwodzące

dwugłowy ramienia (głowa długa)

nadgrzebieniowy

1. przywodzące

dwugłowy ramienia (głowa krótka)

-kruczo-ramienny

Piersiowy większy

-obly wiekszy

podlopatkowy

1. obracające na zew. (odwracające)

obly mniejszy

podgrzebieniowy

1. obracające do wew. (nawracające)

piersiowy większy

obly wiekszy

podlopatkowy

8. Wymień mm. przedramienia:

1. grupy przedniej

-zginacz nadgarstka promieniowy

-dłoniowy długi

-zginacz palców powierzchowny

-zginacz nadgarstka łokciowy

-zginacz palców głęboki

-Nawrotny obły

-nawrotny czworoboczny

1. grupy tylnej

prostownik palców

miesien prostownik nadgarstka łokciowego

prostownik palca małego

2. grupy bocznej

-ramienno-promieniowy

-prostownik nadgarstka promieniowy długi i krótki

Odwracacz przedramienia

9. Wymień mm. działające na staw łokciowy:

1. Zginające

-dwugłowy ramienia

-ramienny

ramienno promieniowy

1. Prostujące

trojgłowy

1. nawracające przedramię lub rękę

ramienno promieniowy

nawrotny czworoboczny

1. odwracające przedramię lub rękę

-dwugłowy ramienia

10. Wymień mm. działające na staw promieniowo-nadgarstkowy:

1. zginające rękę

zginacz promieniowy nadgarstka

dłoniowy długi

zginacz powierzchowny palców

zginacz głęboki palców

1. prostujące rękę

prostownik promieniowy krotki nadgarstka

prostownik łokciowy nadgarstka

1. przywodzące rękę

zginacz promieniowy nadgarstka

1. odwodzące rękę

prostownik promieniowy długi nadgarstka

prostownik łokciowy nadgarstka

Mięśnie kończyny dolnej

1. Podział mięśni:

1. kończyny dolnej

- mięśnie kończyny dolnej wolnej

- mięśnie obręczy biodrowej

2. kończyny dolnej wolnej

- uda

- podudzia

- stopy

3. obręczy biodrowej

- mięśnie grupy wewnętrznej (przednie)

- mięśnie grupy zewnętrznej (tylnie)

4. uda

- mięśnie grupy przedniej

- mięśnie grupy tylniej

- mięśnie grupy bocznej

5. podudzia

- mięśnie grupy przedniej

- mięśnie grupy tylniej

- mięśnie grupy bocznej

6. stopy

- mięśnie grzbietu stopy

- mięśnie podeszwy

2. Na jakie stawy i w jaki sposób działa (-ją):

1. m. biodrowo-lędźwiowy

Działa głównie na staw biodrowy jako silny przywodziciel uda. Ponadto wykonuje w tym stawie ruch zginania uda lub tułowia i odwraca (na zewnątrz) udo.

2. m. pośladkowy wielki

Działa na staw biodrowy, w którym jest głównym mięśniem prostownikiem i obracaczem (na zew.) uda. Dodatkowo przywodzi udo.

3. m. pośladkowy średni i mały

Działają na staw biodrowy wykonując w nim ruch odwodzenia, a ponadto część przednia zgina i obraca udo do wewnątrz, a część tylna prostuje i obraca udo na zewnątrz.

4. m. czterogłowy uda

Cały mięsień działa na staw kolanowy, w którym powoduje ruch prostowania. Ponadto głowa prosta tego mięśnia działa na staw biodrowy, którego jest silnym zginaczem warunkującym podnoszenie uda w czasie chodzenia.

5. m krawiecki

Działa na staw biodrowy i kolanowy - w obu pełni rolę zginacza.

6. grupa przyśrodkowa uda - (smukły; grzbietowy; przywodziciel długi; wielki; krótki )

Działają na staw biodrowy i wykonują w nim ruch prostowania, przywodzenia i obracania na zewnątrz uda. Mięsień przywodziciel wielki jest także silnym przywodzicielem uda. Mięsień smukły działa także na staw kolanowy, w którym zgina i nieco obraca do wewnątrz podudzie.

7. grupa tylna uda - (dwugłowy uda; półścięgnisty; półbłoniasty)

- dwugłowy uda - prostuje staw biodrowy, zgina podudzie w stawie kol. i lekko obraca je na zewnątrz

- półścięgnisty, półbłoniasty - zginają podudzie w stawie kolanowym i prostują staw biodrowy

8. grupa przednia podudzia - (piszczelowy przedni; prostownik długi palców; prostownik długi palucha)

- piszczelowy przedni - działa na staw skokowy i jest odpowiedzialny za prostowanie i odwracanie stopy.

- prostownik długi palców - w stawie skokowym górnym prostuje go współpracując z mięśniem piszczelowym przednim. W stawie skokowym dolnym powoduje ruch prostowania palców, nawracania i odwodzenia stopy

- prostownik długi palucha - w stawach stopy współpracuje z prostownikiem długim palców

9. grupa boczna podudzia - (strzałkowy długi; strzałkowy krótki)

Są to mięśnie działające na staw skowy górny i dolny, które nawracają stopę.

10. grupa tylna podudzia - (W. powierzchniowa: brzuchaty łydki; płaszczkowaty; W. głęboka: podkolanowy; zginacz palców długi; piszczelowy tylny; zginacz palucha długi.)

Warstwa powierzchniowa - główne zginacze i odwracacze stopy. Brzuchaty łydki ponadto dziala na staw kolanowy zginając go.

Warstwa głęboka:

- m. podkolanowy - działa na staw kolanowy powodując ruch obracania do wewnątrz i zginania.

- m. piszczelowy tylny i zginacze palców długie - w stawie skokowym górnym zginają stopę, a w stawie skokowym dolnym odwraca ją i przywodzi.

3. Wymień mięsień (-nie):

1. należące do poszczególnych grup mięśniowych kończyny dolnej:

Mięśnie uda a) przednie: - m. czworogłowy uda - m. krawiecki - m. biodrowo-lędźwiowy - m. pośladkowy wielki - m. pośladkowy średni i mały b) przyśrodkowe: - m. przywodziciel długi - m. przywodziciel krótki - m. przywodziciel wielki - m. grzebieniowy - m. smukły c) tylne - m. dwugłowy uda - m. półścięgnisty - m. półbłoniasty

Mięśnie podudzia a) grupa przednia: - m. piszczelowy przedni - m. prostownik długi palców - m. prostownik długi palucha b) grupa boczna: - m. strzałkowy długi - m. strzałkowy krótki c) grupa tylna: I) warstwa powierzchniowa: - m. brzuchaty łydki - m. płaszczkowaty - m. podeszwowy II) warstwa głęboka: - m. podkolanowy - m. zginacz palców długi - m. piszczelowy tylny - m. zginacz palucha długi

2. pełniące funkcję stabilizatorów miednicy

3. pełniące funkcję stabilizatorów odcinka lędźwiowego kręgosłupa

4. Mięśnie działające na staw biodrowy:

1. Zginające - m. biodrowo lędźwiowy; m krawiecki; m. czworogłowy uda

2. Prostujące - m. pośladkowy wielki; grupa przyśrodkowa uda; dwugłowy uda; półścięgnisty, półbłoniasty

3. Odwodzące - m. pośladkowy średni i mały

4. Przywodzące - m. biodrowo lędźwiowy; m. pośladkowy wielki; grupa przyśrodkowa uda

5. obracające na zew. - m. biodrowo lędźwiowy; m. pośladkowy wielki; m. pośladkowy średni i mały; grupa przyśrodkowa uda

6. obracające do wew. - m. pośladkowy średni i mały

5. Mięśnie działające na staw kolanowy:

1. Zginające - m krawiecki; m. smukły; m. dwugłowy uda; m. półścięgnisty, półbłoniasty; m. brzuchaty łydki; m. podkolanowy

2. Prostujące - m. czworogłowy uda

3. obracające na zew. - m. dwugłowy uda

4. obracające do wew. - m. smukły; m. podkolanowy

6. Mięśnie działające na staw skokowy górny:

1. zginające stopę - m. płaszczkowaty; m. brzuchaty łydki; piszczelowy tylny; zginacz palucha długi

2. prostujące stopę - m. piszczelowy; prostownik długi palców; prostownik długi palucha

7. Mięśnie działające na staw skokowy dolny:

1. nawracające stopę - m. prostownik długi palców; prostownik długi palucha; grupa boczna podudzia; piszczelowy tylny; zginacz palucha długi

2. odwracające stopę - m. piszczelowy; prostownik długi palców; prostownik długi palucha; m. płaszczkowaty; m. brzuchaty łydki; piszczelowy tylny; zginacz palucha długi

8. Wymień główne m. umożliwiające stanie na palcach.

9. Mięśnie odpowiedzialne za utrzymanie pionowej postawy ciała i równowagi.

10. Wymień elementy:

1. warunkujące pionową postawą ciała i równowagę

2. podtrzymujące sklepienie stopy

---