Pytania z prawa konkurencji

1. Dokonaj podziału prawa konkurencji w formie graficznej i opisie

Prawo antymonopolowe

Akt prawny to ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z 16.02.2007 r.

Akty szczegółowe: np. bankowość, energetyka, fundusze emerytalne, obrót papierami wartościowymi.

Prawo antymonopolowe - ma na celu chronić rynek przed monopolem

- zabrania tworzenia monopoli

- zwalcza monopol tam gdzie jest

- zapobiega, przeciwdziała monopolowi.

Jeżeli na ryku jest monopol to nie ma konkurencji.

Monopol może być odgórny - państwo wydaje akt prawny i ustala monopol np. przed wojną był monopol zapałczany. Państwo wprowadza ustawy np. handel narkotykami, bronią, po to aby kontrolować obrót.

Monopol oddolny jest poprzez: - koncentrację, różne formy łączenia się przedsiębiorców np. piekarzy)

- porozumienia ograniczające konkurencję (np. piekarze umawiają się na określoną cenę np. chleba, zmawiają się (kartel) są też wyjątki do 5 % podwyższenia ceny produktu na rynku.

Prawo zwalczania nieuczciwej konkurencji - reguluje ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 16 kwietnia 1993 r.

Dotyczy sytuacji, gdy na rynku jest co najmniej 2 przedsiębiorców. Państwo wskazuje co jest nieuczciwą konkurencją - jest katalog + ogólne stwierdzenia.

Pierwszą ustawa regulującą ten problem była ustawa z 1926 r. oparta na prawie niemieckim (Fryderyk Col) z 1909 r.

Prawo to reguluje (czuwa) aby nie dochodziło do pomówień, oszczerstw między przedsiębiorcami.

Ustawa ta zawiera klauzulę generalną tzn. odsyła do dobrych obyczajów.

Co jest dobrym obyczajem ustala doktryna i literatura.

Za naruszenie klauzuli generalnej grożą sankcje w postaci odpowiedzialności cywilnej (za przewinienia), bądź karnej (za czyny). Przykładowo: podróbka oryginalnych perfum, np. płacimy za 1 kg pomidorów, a otrzymujemy 70 dkg, np. tajemnica przedsiębiorstwa

Prawo równości konkurowania - ma charakter publiczno - prawny. Dotyczy sytuacji, gdzie może być zachwianie konkurencji. Zapewnia przejrzystość. Umożliwia każdemu włączenie się w proces zamówień. Dzieli się na: Prawo Pomocy i Prawo Zamówień Publicznych.

Pierwsze uregulowania były w ustawie z 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych. Obecna ustawa jest z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. Prawo to reguluje też ustawa z 30 kwietnia 2004 r. - o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. Jeśli prawo to nie jest stosowane to ogranicza konkurencję. Państwo lub samorządy mogą zniszczyć równość konkurowania poprzez zamówienia publiczne, kiedy wybierają np. najtańsze umowy, które są złe (nikt tego nie pilnuje, bo są to pieniądze publiczne), umowę dostaje ten, co jest najlepszy.

Dozwolona pomoc publiczna to np. pomoc sektorowa.

Prawo ograniczania konkurencji - jest po to, aby zapewnić równość:

- reguluje ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne - 21.08.1997 r.

Powyższa ustawa dot. różnych urzędników np. Premier, ministrowie (gdyby się zdarzyło, że prowadzili wcześniej działalność gospodarczą winni ją na ten okres zawiesić.

Osoby takie jak: radni i urzędnicy samorządowi, czy rządowi mają obowiązek zgłaszać stan swojego majątku

- oświadczenia majątkowe (dot. również sędziów).

Wiele zawodów nie może prowadzić działalności gospodarczej (dot. to m. in. sędziów).

W niektórych instytucjach mamy tzw. rejestr korzyści, który dot. prezentów (np. poseł, senator, urzędnicy wyższych szczebli - muszą zgłaszać prezenty do tego rejestru).

Prawo zakazów konkurencji - Przepisy te mają charakter prywatno-prawny. Prawo to występuje w wielu aktach prawnych, przede wszystkim w Kodeksie Pracy, chroni przedsiębiorców przed nieuczciwymi pracownikami np. prawo pracy art.101¹ zawiera klauzulę zakazu konkurencji np. każdy kto opuszcza miejsce pracy nie może podejmować przez 2 lata pracy u konkurencji)

Klauzula zakazu konkurencji mówi, że nie można niektórych rzeczy przenosić do innego np. zakładu.

Zakazy konkurencji jest w Kodeksie Spółek Handlowych, w kodeksie spółek jawnych np. wspólnicy spółki jawnej nie mogą prowadzić konkurencyjnej działalności; w przepisach dot. spółek kapitałowych są wzmianki o zakazie konkurencji.

W ustawie o Przedsiębiorstwie Państwowym daje ochronę przedsiębiorcom; czy w ustawie o Spółdzielczości.

Branżowe prawo konkurencji - regulowane jest w różnych ustawach branżowych tak np. w:

Prawie - energetycznym,

- farmaceutycznym,

- pocztowym,

- lotniczym,

- funduszy emerytalnych,

- inwestycyjne,

- telekomunikacyjnym,

- wolnych zawodów

-prawo upadłościowe itp.

Międzynarodowe prawo konkurencji - prawo wspólnotowe, prawo Rady Europy. Najwięcej regulacji w tym zakresie zawierają przepisy OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) m. in. zajmuje się poszukiwaniem rozwiązań wspierających uczciwą konkurencję i rozwój.

WTO - Światowa Organizacja Handlu

GATT - układ ogólny w sprawie ceł i taryf.

Inne regulacje prawa konkurencji - w wielu aktach są ukryte prawa konkurencji np. prawo upadłościowo- naprawcze np. dotyczy ścieżki rozwoju wyjścia z upadłości - przedstawienia realnego planu; prawa autorskie, prawo własności przemysłowej, ustawa o przedsiębiorstwie państwowym.

2. Przedstaw historię prawa konkurencji

a) przedstaw historię prawa antymonopolowego

b) przedstaw historię prawa zwalczającego nieuczciwa konkurencję

c) przedstaw historię prawa amerykańskiego

d) przedstaw historie prawa polskiego powojennego:

Po II Wojnie Świtowej wdrożono socjalistyczną gospodarkę planową. Podstawowe zasady w/w gospodarki to:

- praca ma charakter społeczny (każdy dba o jakiś wycinek pracy np. przygotowanie miejsca pracy, ktoś dostarcza towar, ktoś odbiera - płaci się podatki). Ta socjal. gosp. plan. się nie powiodła, bo brak było planu i brak nadzoru, próbowano reformować ją bez skutku. Socjalizm jest sprzeczny z naturą (oddaje się swój majątek, wszystko jest wspólne, nikt o to nie dba). Lepiej się pracuje na swoim, a nie na cudzym, swojego się pilnuje, nadzoruje). Po okresie socjalizmu Polska wróciła w 1989 r. do Gospodarki Rynkowej, a od 1990 r. mamy w Polsce Prawo uczciwej konkurencji.

3. Wyłączenia warunkowe i bezwarunkowe (art. 3 i 2 UOKiK)

- zakres przedmiotowy wyłączeń zawarty jest w dwóch art. 2 i art. 3 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

Są wyłączenia : warunkowe i bezwarunkowe:

- warunkowe (generalne) - ( jakaś ustawa) - względne zawarte w art. 2 w/w ustawy.

Ustawa nie narusza praw przysługujących na podstawie przepisów dotyczących ochrony własności intelektualnej i przemysłowej

Własność intelektualna to:

1) - prawo do utworów

2) - prawa pokrewne.

Ad.1 Utwór jest to każdy przejaw działalności (pisany, malowany, taniec, grafika itp.) twórczej o indywidualnym charakterze ustalony (notatki, film, nagrania), zapisany) niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Utwór trwa obecnie 70 lat po śmierci twórcy utworu.

Ad.2 Prawa pokrewne - są to prawa które wynikają z utworu (np. twórczość ludowa) i inne prawa wynikające (przewidziane) w ustawie (np. utwór muzyczny - Mazurek Szopena grany przez ucznia - to też prawo pokrewne.

Generalnie prawo pokrewne trwa 50 lat od (wykonania , ustalenia) terminu wskazanego w ustawie (np. można zaśpiewać).

Twórczość ludowa może być utworem jeżeli ma element indywidualności.

Prawo własności przemysłowej to prawo do:

- wynalazku (patenty),

- do wzoru użytkowego,

- do wzoru przemysłowego

- do znaków towarowych,

- topografii układów scalonych,

- oznaczeń geograficznych

wyłączenie bezwarunkowe - nie ma warunków, wszelkie obszary na podstawie ustaw regulowanych.

Bezwarunkowe bezwzględne - zawarte są w art. 3 przepisów ustawy. Nie stosuje się do układów zbiorowych pracy i do ustawy do ograniczeń konkurencji dopuszczalnych na podstawie odrębnych ustaw (jeśli się na coś zezwala w innych ustawach np. papiery wartościowe, fundusze emerytalne). Ustawy nie stosujemy: w branżowym prawie konkurencji

4) Wyjaśnij pojęcia ze słowniczka: (UOKiK art. 4)

a) Przedsiębiorca - wg ustawy rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a także:

- osoba fizyczna, osoba prawna, a także jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, organizacyjną lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

- osoba fizyczna wykonująca zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadząca działalność w ramach wykonywania takiego zawodu
- osobę fizyczną, która posiada kontrolę nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji.

b) Konkurent - wg ustawy rozumie się przez to przedsiębiorców, którzy wprowadzają lub mogą wprowadzać albo nabywają lub mogą nabywać, w tym samym czasie, towary na rynku właściwym.

c) pozycja dominująca - wg ustawy rozumie się przez to pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów, domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40 %.

d) rynek właściwy - według ustawy rozumie się przez to rynek towarów które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości w tym jakość, są uznane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze , na którym ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji.

5) Wymień i omów organy ochrony konkurencji i konsumentów (zadania)
1) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

- jest to centralny organ administracji rządowej właściwy w sprawach UOKiK wybierany jest na zasadzie konkursu

na 5-letnią kadencję, to osoba z wyższym wykształceniem , o wysokiej specjalizacji (wykształcenie prawnicze, ekonomiczne, zarządzanie); wyróżniająca się wiedzą teoretyczną z zakresu ochrony konkurencji, gospodarki rynkowej i wolnego rynku.

Kompetencje:

- nadzór nad wykonywaniem przepisów,

- nadzoruje pomoc publiczną,

- nadzoruje koncentrację przedsiębiorców,

- współpracuje z organami samorządu terytorialnego,

- wydaje dziennik urzędowy UOKiK

- współpracuje z krajowymi i międzynarodowymi organami i organizacjami z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów,

- opracowuje i przedkłada RM projekty aktów prawnych dot. UOKiK

- przedkłada RM okresowe sprawozdania

- występuje do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów,

- wykonuje inne zadania określone w ustawie lub ustawach odrębnych.

2) Rzecznik konsumentów samorząd terytorialny - na poziomie powiatu może przekazać kompetencje Rzecznikom Konsumentów (powiatowi lub miejscy).

Rzecznikiem może być osoba z wykształceniem wyższym (np. prawnicze lub ekonomiczne - co najmniej 5-letnia praktyka, jest wybierany przez Radę Powiatu lub Radę Miasta, podlega staroście.

Obowiązki Rzecznika:

- zapewnia bezpłatne poradnictwo konsumenckie,

- wpływa na zmianę prawa miejscowego,

- chroni interesy konsumentów w stosunku do przedsiębiorców,

- współpracuje z prezesem Urzędu i inspekcja handlową.

-

3) Krajowa Rada Rzeczników Konsumentów

Skład: 9 przedstawicieli - rzeczników po 1 z obszaru właściwości miejscowej delegatur Urzędu OKiK.

Członków rady powołuje i odwołuje Prezes Urzędu.

Obsługę administracyjną Rady zapewnia Urząd.

Tryb pracy rady określa Regulamin ustalony przez Prezesa Urzędu.

Zadania:

- opiniują nowe akty prawne,

- sygnalizują pewne problemy

- wnioskują o pewne rzeczy,

- wyrażają opinię o ochronie konsumentów i konkurencji,

- opracowują propozycje zmian legislacyjnych

4) Rada Dobrych Praktyk Gospodarczych - statut Urzędu

Skład:15 przedstawicieli pracujących społecznie podporządkowanych Prezesowi UKiK w tym: 5 przedstawicieli z organizacji konsumentów

5 przedstawicieli z organizacji przedsiębiorców (wybierają organizacje pracodawców jak Lewiatan lub BCC)

5 przedstawicieli środowisk nauki związanej z prawem konkurencji

Zadania:

- przygotowują propozycje zmian legislacyjnych w szerszym zakresie niż rzecznicy

- wydaja opinie o polityce ochrony konkurencji, która prowadzi Prezes UOKiK

Działa pod kierunkiem Prezesa, on wyznacza kierunki pracy. Rada nie jest wynagradzana, nie ma funduszy.

5) Organizacje konsumenckie

- to wszelkie organy (organizacje, stowarzyszenia) , które w statucie maja ochronę interesów konsumentów.

Prezes UOKiK rozdziela środki na realizacje tych celów.

Zadania:

- opiniowanie projektów aktów prawnych i innych dokumentów,

- wykonywanie niezależnych testów produktów i publikowanie ich wyników,

- wydawanie czasopism, ulotek,

- programy edukacyjne dla szkół i innych środowisk,

- nieodpłatne poradnictwo, chyba, że statut stanowi inaczej,

- udział w pracach normalizacyjnych

6) Scharakteryzuj i wymień ekonomiczne formy koncentracji

(holding, koncern, konsorcjum, pool, konglomerat)

Holding -występują spółki córki i spółki matki - występują spółki zależne i spółka dominująca. Spółka matka posiada dominujące (większość) udziały i wpływa na pozostałe spółki - córki.

Spółka silna poprzez znaczące udziały może (wpływać) decydować o całej działalności spółki podporządkowanej (kadry, strategie, działalność gospodarcza).

Holding jest zagrożeniem dla konkurencji poprzez koncentrację.

Koncern - jest to szczególna postać (forma) holdingu (grupa połączonych przedsiębiorstw) gdzie zależność powstaje w wyniku umów np. koncern węgla kamiennego (podporządkowanie wynika z umowy; mamy wpływ na inne spółki - przedsiębiorstwa poprzez umowy).

Konsorcjum - to grupa przedsiębiorców z różnych branż łącząca się czasowo w jedną spółkę do realizacji (wykonania) określonego (celowego) przedsięwzięcia - jednorazowego (np. w celu wygrania przetargu na budowę autostrady).

Pool - jest to takie (szczególna forma) konsorcjum , które (realizują) kontynuują w dłuższych okresach dalsze przedsięwzięcia w nie zmienionym składzie (działa dłużej).

Pool-e są w USA - aby młodzież miała pracę.

Konglomerat - to taka sytuacja, gdy przedsiębiorca (przedsiębiorstwo) nabywa innych przedsiębiorców w celu dywersyfikacji swojej działalności (wchodzi w branże; rozrastanie się przedsiębiorstwa na inne branże - zróżnicowanie produkcji).

7) Wymień i omów przykłady prewencji ochrony konkurencji (wykład + ustawa)

Są przewidziane działania:

1. Prewencyjne ( uprzedzające działanie, wyprzedzające doświadczenie

2. Bieżąca i następcza ochrona konkurencji , zakaz praktyk ograniczających konkurencję

Działania prewencyjne:

- tworzenie programów rozwoju konkurencji przez Prezesa (uchwala Parlament)

- działalność informacyjna - ostrzegawcza poprzez wydawanie biuletynów, dziennik urzędowy, ulotki, działalność naukowa i konsultacyjna,

- nadzór nad koncentracjami przedsiębiorców 9badanie stanów koncentracji, obowiązek zgłaszania koncentracji)

8) Omów procedurę koncentracji (strony, wyłączenia, decyzje Prezesa)

Art.13 ust.1

Zamiar koncentracji podlega zgłoszeniu:

I. Prezesowi Urzędu w ciągu 7 dni od zaistnienia stanu koncentracji, jeżeli:

Wskaźnik globalny - łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowych poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 1.000.000.000 EURO

Wskaźnik krajowy - łączny obrót na terenie RP przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50.000.000 EURO

II. Gdy się ma obowiązek zgłosić zamiar koncentracji KOMISJI EUROPEJSKIEJ-ma to miejsce wtedy gdy osiągnie się następujące wskaźniki koncentracji:

1. Wskaźnik globalny - gdy łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 5.000.000.000 Euro, lub

2. wskaźnik unijny - (na terenie UE) - łączny obrót na terytorium UE przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 250.000.000 Euro.

Jakie są stany (formy) koncentracji:

Są cztery stany (formy) koncentracji: (dawniej było 6)

- połączenie dwóch lub więcej wcześniej samodzielnych przedsiębiorców,

- przejęcie innego przedsiębiorcy poprzez: nabycie akcji, udziałów, papierów wartościowych; nabycie bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad innym przedsiębiorstwem,

- utworzenie przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorstwa,

- nabycie przez przedsiębiorców mienia innego przedsiębiorcy powyżej określonych wskaźników

Jakie decyzje:

1) decyzja pozytywna - Prezes wydaje zgodę na koncentrację, gdy konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku (więcej niż 40 % udziałów w rynku),

2) decyzja negatywna - Prezes nie wyraża zgody, jeżeli konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej,

3) decyzja warunkowa - Prezes w przypadku wątpliwości nie chce od razu dawać decyzji negatywnej, więc wyraża zgodę ale pod pewnymi warunkami Prezesa lub zobowiązaniami od przedsiębiorcy. Przykłady warunków reguluje art. 19 ust. 2 pkt 3,

- udzielenie licencji praw wyłącznych konkurentowi (ktoś coś wynalazł i sprzedaje wyłącznie jednemu ,

- zbycie w całości lub w części majątku innego przedsiębiorcy,

- wyzbycie się kontroli nad przedsiębiorcą,

4) decyzja dekoncentracyjna (art. 21)

- decyzja z błędem.

Prezes do 5 lat od dnia dokonania koncentracji może dokonać dekoncentracji (podjąć działania weryfikacyjne),

- podzielić zbyć całe udziały, akcje, rozwiązać spółkę

5). decyzja wyrażająca zgodę pomimo, istotnego ograniczenia konkurencji jeśli: jest to uzasadnione w szczególności:

- gdy przyczyni się do rozwoju ekonomicznego,

- przyczyni się do postępu technicznego.

9. Porównaj zakazane porozumienia ograniczające konkurencję w stosunku do nadużywania pozycji dominującej.

Praktyki ograniczające konkurencję dzielimy na:

- praktyki w postaci porozumień ograniczających konkurencję,

- nadużywania pozycji dominującej.

Por

ozumienia - zakazane są porozumienia , których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym.

Przykłady porozumień:

1. ustalenie bezpośrednio lub pośrednio cen, warunków zakupu lub sprzedaży towarów,

2) ograniczenie lub kontrola produkcji,

3) ograniczenie lub kontrola zbytu

4) ograniczenie lub kontrola postępu technicznego

5) podział rynków zbytu i zakupu

6) ograniczenie dostępu do rynku

7) uzgodnienie przez przedsiębiorców przystąpienia do przetargu lub przez organizatorów warunków składanych ofert w szczególności zakresu prac lub cen.

Nadużywanie pozycji dominującej - jest zakazane, polega w szczególności na:

- narzucanie nieuczciwych cen (nadmiernie wygórowanych, rażąco niskich)

- ograniczenie produkcji, zbytu, postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów,

- stosowanie w umowach niejednolitych warunków, stwarzających zróżnicowane warunki konkurencji,

- uzależnienie zawarcia umowy od spełnienia warunków nie mających związku z przedmiotem umowy,

- narzucenie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści,

- przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania lub rozwoju konkurencji.

Pozycję dominującą można nadużywać pojedynczo lub grupowo.

do 9) Scharakteryzuj praktyki ograniczające konkurencję.

Praktyki ograniczające konkurencję dzielimy na 2 grupy:

- porozumienia ograniczające konkurencję;

- nadużywanie pozycji dominującej

Porozumienia - zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie , ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym.

Przykłady: np. cena bułek od jutra będzie po 70 gr. za sztukę

Zagrożenie przy zmowie (nie poprawia się jakość, są brudne lokale, brak nowych technologii)

Przykłady: 1) ustalenie bezpośrednio lub pośrednio cen, warunków zakupu lub sprzedaży towarów,

2. ograniczenie lub kontrola produkcji,

3. ograniczenie lub kontrola zbytu,

4. ograniczenie lub kontrola postępu technicznego,

5. ograniczenie dostępu do rynku.

Nadużywanie pozycji dominującej - jest zakazane, można ją nadużywać pojedynczo lub grupowo.

Polega na:

- narzucanie nieuczciwych cen (wygórowanych, rażąco niskich)

- ograniczenie produkcji, zbytu, postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów,

- stosowanie w umowach niejednolitych warunków, stwarzających zróżnicowane warunki konkurencji,

- uzależnienie zawarcia umowy od spełnienia warunków nie mających związku z przedmiotem umowy,

- narzucenie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści,

- przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania lub rozwoju konkurencji.

Omów wyłączenia bagatelne i grupowe (w zakresie porozumień ograniczających konkurencję sensu largo + sensu stricte).

Wyłączenia bagatelne (art. 7) - drobne (lata 60-te np. porozumienia na targu dot. cen jarzyn, owoców).

Zakazu porozumień nie stosuje się do porozumień bagatelnych zawieranych

* między kontrahentami, których łączny udział w rynku, w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 5 %,

* między przedsiębiorcami, którzy nie są konkurentami (różne branże), gdy łączny udział w rynku posiadany przez któregokolwiek z nich, w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 10 %.

Wyłączenia grupowe (art. 8) (2 połowa lat 90-tych) - dot. dziedzin związanych z umiejętnościami prowadzenia działalności z marką, aby konsument miał produkt ze standardem we wszystkich krajach,

- górna granica jest do 30 % łącznego udziału w runku.

Wyłączenia grupowe (art. 8) - dotyczą np. porozumień do spraw franchaizingowych (sprzedaż umiejętności), dystrybucyjnych, umów(niektóre bankowych, badań naukowych, ubezpieczeń, w zakresie specjalizacji.

Sensu stricte - prawodawca unijny i ustawodawca krajowy tworzą w drodze rozporządzenia RM, w których zawiera się katalog sformułowań. Dozwolonych (klauzule białe) i niedozwolonych (klauzule czarne).

Sensu largo - wyłączenia grupowe są wtedy, gdy występują 2 przesłani pozytywne .

Np. 2 pary przesłanek pozytywnych:1) przyczynia się do polepszenia

- produkcji

- dystrybucji

- postępu technicznego

- gospodarczego

2) zapewnienie nabywcy - konsumentowi odpowiedniej części korzyści.

Przesłanki negatywne:1) nie doszło do ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia celu,

2) nie dochodzi do wyeliminowania konkurencji.

10.Scharakteryzuj postępowanie przed Prezesem UOKiK (schemat+ omówienie).

Postępowanie przed Prezesem Urzędu jest postępowaniem administracyjnym szczególnym inaczej hybrydowym.

11. Scharakteryzuj instytucję Amicus Curia.
/Ustawa z 16.02.2007 r. UOKiK/

Amicus Curia (art. 50 ust. 3) - ten kto był uznany „przyjaciel sądu”);

Instytucja normandzka, powstała w XII w. w Anglii.

W Polsce wprowadzona ustawą z 2007 r.

Każdy ma prawo składania na piśmie z własnej inicjatywy lub na prośbę Prezesa wyjaśnień dotyczących istotnych okoliczności sprawy. Ma to na celu szerzenie sprawiedliwości oraz pomagać Państwu w wykrywaniu i karaniu przestępstw (np. specjalista, którego postępowanie nie dotyczy, ale posiada on dużą wiedzę, doświadczenie w danej dziedzinie może „służyć” uwagą, sugestią, podpowiedzią, ocena prawną - a sąd może je przyjąć.

12.Omów szczegółowo sankcje dla przedsiębiorców (adm. art. 106 i cywilne).

Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji karę pieniężną np.:

1. do 10 % przychodu osiągniętego dla przedsiębiorstwa z roku poprzedzającego rok nałożenia kary;

2. do 50 mln EURO dla przedsiębiorstwa za umyślne lub nieumyślne nie zgłoszenie zamiaru konkurencji, nie wykonanie decyzji, postanowień, udzielanie nierzetelnych, wprowadzających w błąd informacji;

3. osoby pełniące funkcje kierownicze lub wchodzące w skład organów zarządzających mogą być obciążone karą pieniężną do 50-krtoności przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce jeżeli umyślnie lub nieumyślnie np. nie zgłosili zamiaru koncentracji; nie wykonały decyzji, postanowień, czy wyroków; nie udzieliły informacji lub udzieliły nierzetelnych lub wprowadzających w błąd informacji żądanych przez Prezesa Urzędu.

W przypadku, gdy przedsiębiorca nie osiągnął przychodu w roku poprzednim przed nałożeniem kary, Prezes Urzędu może ustalić karę pieniężną w wysokości do 20-krotności przeciętnego wynagrodzenia.

13. Świadek koronny: duży i mały (art. 109 UOKiK).

Inna nazwa „system łagodzenia kary”.

Duży świadek koronny - pełne odstąpienie od kary

Prezes odstępuje od nałożenia kary, ale ponosi on odpowiedzialność cywilną, jeżeli przedsiębiorca spełnia łącznie następujące warunki:

- jako pierwszy zgłosi się i w sposób kompletny dostarczy informacji Prezesowi o istnieniu zakazanego porozumienia, wystarczającą do wszczęcia postępowania,

- przedstawi Presowi z własnej inicjatywy dowody umożliwiające wydanie stosownych decyzji,

- stale współpracuje w toku postępowania z Prezesem (od chwili zgłoszenia),

- w pełni zaprzestał uczestnictwa w porozumieniu - nie później niż w dniu poinformowania Prezesa Urzędu o istnieniu porozumienia,

- nie był inicjatorem zawarcia porozumienia (kartelu).

Mały świadek koronny - jest zawsze drugi, trzeci, czwarty - włącza się w trakcie postępowania

- jest to osoba, która nie spełnia wszystkich warunków dot. dużego świadka koronnego, ale spełnia część warunków na podstawie, których uzyska złagodzenie, częściowe odstąpienie od kary, obniżenie kary, zmniejszenie kary,

- przedstawia z własnej inicjatywy dowód, który w istotny sposób przyczyni się do wydania stosownych decyzji,

- zaprzestał uczestnictwa najpóźniej w chwili zgłoszenia,

- może być inicjatorem zawarcia porozumienia.

Instytucja ta spełnia swoją rolę.

14.Definicja czynu nieuczciwej konkurencji (art. 3 UZNK).

Definicja ma postać podwójną:

1. klauzuli generalnej

2. klauzuli kazuistycznej (wyliczane są wszystkie czyny).

Def. w postaci kl. generalnej:

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem(1)

lub dobrymi obyczajami (2), jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Sprzeczne z prawem - ad. 1 np. na targowisku jedni kupcy sprzedają taniej, bo nie płacą np. placowego, nie płacą podatków, czyli działają sprzecznie z prawem, zagrażają innym kupcom, którzy sprzedają towar, ale płacą placowe, podatki, a przez tych pierwszych tracą zarobki.

Dobrymi obyczajami - ad. 2 jeżeli się naruszy dobre obyczaje też można kogoś skrzywdzić.

Czyny nieuczciwej konkurencji:

1. Tajemnica przedsiębiorstwa,

2. Związane z oznaczeniem przedsiębiorstwa.

3. Oznaczenia wprowadzające w błąd.

4. Wykorzystywanie oznaczeń geograficznych.

5. Oznaczenia fałszywe i oszukańcze.

6. Pomawianie.

7. Nieuczciwe naśladownictwo.

8. Podburzanie pracowników i konsumentów jeżeli ma na celu szkodzenie przedsiębiorcy.

9. Czyny utrudniające wejście na rynek.

10. Czyny związane z nieuczciwą reklamą.

11. Inne: umowy argentyńskie, umowy lawinowe.

15.Gdzie znajdują się odniesienia do dobrych obyczajów (art. 3 ust. 1, art. 16 ust. 1, art. 16 ust. 3 - dokładnie omówione na wykładzie + ustawa).

Dobre obyczaje - klauzula generalna.

Różne zawody mają różne dobre obyczaje. Zawarte są one w pisanych:

- Kodeksach Etyki (np. banki) lub

- Kodeksie Dobrych obyczajów dla danego zawodu (np. lekarze, adwokaci)

- Kodeksy cechowe (rzemieślnicy, izby gospodarcze)

- Kodeksy dobrych praktyk (kodeks dobrej administracji).

Nie pisane dobre obyczaje można ustalać na podstawie orzecznictwa lub przekazu osób starszych w zawodzie, etycy badający np. dany zwód.

Dobre obyczaje ulegają zmianie, są zmienne, ale są i zachowawcze, wszystkie dobre obyczaje są inne, częściowo się nakładają, jest kilka poziomów ich ustalania.

W ustawie mamy 3- krotne odwołanie do dobrych obyczajów:

- art. 3 ust. 1 czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy lub klienta;

- art. 16 ust. 1 - nieuczciwa reklama

- art. 16 ust. 3 - dot. reklamy porównawczej (Reklama porównawcza nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, jeżeli łącznie spełnia następujące przesłanki: 1) nie jest reklamą wprowadzającą w błąd,

2) nie przedstawia towaru lub usługi jako imitacji czy naśladownictwa towaru lub usługi opatrzonej chronionym znakiem towarowym albo innym oznaczeniem odróżniającym.

16.Scharakteryzuj tajemnicę przedsiębiorstwa (art. 11 i 23 UZNK + wykład).

W prawie polskim jest dużo tajemnic: np. państwowa, służbowa, bankowa.

Najszersza jest tajemnica przedsiębiorstwa, za jej naruszenie jest odpowiedzialność karna i cywilna.

Tajemnice przedsiębiorstwa stanowią informacje:

- powszechnie nieznane (nie są powszechnie znane na danym rynku właściwym np. pni sprzedająca na targowisku zdradziła drugiej pani, gdzie kupiła buty w jakiej hurtowni, a ona to powiedziała drugiej sprzedawczyni. Zdradziła tajemnicę.

- z zakresu techniki, technologii, organizacji przedsiębiorstwa i inne mające wartość gospodarczą,

- objęte klauzulą poufności (najlepiej, gdy klauzula ujęta jest na piśmie)

* technologia (np. wypiek ciastek - jej receptura)

* organizacja (lepsze działanie, struktura organizacyjna, lepsze uszeregowanie akt)

* inne mające wartość gospodarczą (np. handlowe, gdzie kupić, gdzie sprzedać - sprzedawczyni sprzedała listę klientów).

Formy naruszenia tajemnicy:

1. Wykorzystanie we własnym zakresie (tzn. np. ukraść czyjąś tajemnicę z zakładu pracy - np. receptura wypieku ciastek),

2. Nabycie od osoby nieuprawnionej.

3. Przekazanie w rozmowie(umyślne, nieumyślne, odpłatne, nieodpłatne, przypadkowe).

4. Ujawnienie (np. księgowa nie może pozostawiać dokumentów na biurku, ponieważ może się z nimi zapoznać osoba nieuprawniona i przekazać je innej osobie).

Tajemnica trwa 3 lata - od zakończenia stosunku pracy,

gdy nie podano w umowie - tyle co w ustawie;

- aż do ustania naturalnego stanu tajemnicy (wszyscy wszystko wiedzą).

Odpowiedzialność:

- zwykła - przesłanka to szkoda (utracone korzyści)

- zaostrzona tajemnica (art. 23) (cywilna+ karna) (gdy jest poważna szkoda - zagraża dalszemu bytowi przedsiębiorstwa).

17.Prawa osób zagranicznych.

Zagraniczne osoby fizyczne i prawne korzystają z uprawnień (mogą występować z roszczeniem) wynikających z przepisów ustawy (art. 4) na podstawie:

I poziom: umów międzynarodowych, bilateralnych (umowy o ochronie inwestycji 67 państw) i wielostronnych (unijnych);

II poziom: jak nie ma umowy to badamy wzajemność - czy stosują wzajemnie reguły na 2 poziomach:

- formalną

- materialną (ktoś realnie daje taką samą wzajemność jak swoim obywatelom).

Stosujemy ustawę do państw, gdzie obowiązuje wzajemność materialna, nie stosujemy, gdzie jest tylko zasada wzajemności formalnej.

Badamy wzajemność:

1. w drodze pomocy prawnej - Sąd prosi o potwierdzenie wzajemności,

2. poprzez powołanie biegłego - powołujemy go z instytutów lub urzędów.

18.Czyny utrudniające wejście na rynek (art. 15 UZNK + wykład).

Art. 15 Czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, a w szczególności przez:

1. sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytwarzania lub świadczenia albo ich odsprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców - DUMPING,

2. nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorstw - BOJKOT,

3. rzeczowo nieuzasadnione traktowanie niektórych (innych) klientów - DYSKRYMINACJA

4. Przekupstwo osób pełniących funkcje publiczne.

19.Nieuczciwa reklama i pojęcia zbliżone (art. 16 UZNK + wykład).

Reklama to każda wypowiedź związana ze sprzedażą towarów.

Pojęcia zbliżone do reklamy to:

Propaganda - szerzenie pewnych idei

Public relations - tworzenie pozytywnego wizerunku

Art. 16 Nieuczciwa reklama - czynem nieuczciwej reklamy jest w szczególności:

- reklama sprzeczna z przepisami prawa (reklama alkoholu, papierosów, gier hazardowych, czynów przestępczych),

- reklama naruszająca prywatność (nagabywanie),

- reklama sprzeczna z dobrymi obyczajami (np. wykorzystywanie tragedii ludzkiej, niewolnictwo, uchybiająca godności ludzkiej),

- reklama wykorzystująca łatwowierność dzieci

- reklama wprowadzająca w błąd

- reklama ukryta (np. w filmie często pokazuje się napój, aby ludzie poczuli pragnienie).

Za naruszenie reklamy odpowiadają solidarnie:

- przedsiębiorca,

- agencja reklamowa

- przedsiębiorca, który reklamę wykonał.

20.Reklama porównawcza (art. 16 ust. 3 UZNK + wykład).

Reklama porównawcza to reklama umożliwiająca bezpośrednio lub pośrednio rozpoznanie konkurenta albo towarów lub usług oferowanych przez konkurenta.

Dzieli się ją na :

- reklamę porównawczą bezpośrednią

- reklamę porównawczą pośrednią.

Obecnie reklama jest dozwolona, chyba, że narusza dobre obyczaje

Dawniej reklama była zabroniona, chyba, że była użyteczna.

Reklamę porównawczą można wykorzystać gdy:

- w sposób obiektywny porównuje cechy istotne, sprawdzalne, typowe,

- nie powoduje na rynku pomyłek nie jest reklamą wprowadzającą w błąd

- nie dyskredytuje towarów, usług, działalności itd.

Za nieuczciwą reklamę odpowiadają solidarnie:

- przedsiębiorca,

- agencja reklamowa,

Przedsiębiorca, który reklamę wykonał.

21.Nowe czyny nieuczciwej konkurencji (art. 17 UZNK).

- system argentyński - umowy związane z tworzeniem konsorcjum do wspólnych zakupów, udzielania kredytów, które dotyczą klientów;

- sprzedaż premiowana art. 17 a - z prezentem, sprzedaż premiowana nieodpłatnymi nagrodami w postaci towarów lub usług. Nagrody z reguły nie mają związku funkcjonalnego ze sprzedawaną rzeczą, ale są bardzo atrakcyjne dla konsumentów. Tego typu premie stosują wielkie sieci handlowe lub silni ekonomicznie producenci, co ułatwia im zbyt. Małe średnie przedsiębiorstwa z reguły nie stać na fundowanie konsumentom wartościowych premii, wskutek czego pozycja rynkowa takich przedsiębiorstw ulega pogorszeniu.

Wyjątki: jeśli towar w opakowaniu i promocyjny jest sam lub jest niewielkiej wartości, dodatki do prasy, np. szampony, długopisy.

- system lawinowy - polega na proponowaniu nabywania towarów lub usług poprzez składanie nabywcom tych towarów lub usług obietnicy uzyskania korzyści materialnych w zamian za nakłonienie innych osób do dokonania takich samych transakcji, które to osoby uzyskałyby podobne korzyści materialne wskutek nakłonienia kolejnych osób do udziału w systemie. System ten jest dozwolony, gdy:

* w każdej chwili można się wycofać odzyskując co najmniej 90 % ceny zakupu wszystkich nabytych od organizatora nadających się do sprzedaży towarów zakupionych w ciągu 6 miesięcy - nie jest to czyn nieuczciwej konkurencji;

* wartość sprzedaży nie może rażąco przekraczać rzeczywistej wartości produktu.

17

1

---