ROZDZIAŁ VI

6.2 Dlaczego skłonność do oszczędzania zależy od wysokości stopy procentowej?

Ludzie oszczędzają, czyli powstrzymują się od bieżącej konsumpcji by konsumpcja przyszła była większa. Dzięki instytucjom finansowym(bankom) i oferowanym przez nie stopom procentowym mamy nadzieje na wyższą konsumpcje w przyszłości. Człowiek jest tym bardziej skłonny do rezygnacji z konsumpcji bieżącej i do oszczędzania, im wyższą stopę procentową oferują banki. Np. zaoszczędzam na zjedzeniu 1 obiadu, pieniądze odnoszę do banku, za miesiąc otrzymuje równowartość 5 obiadów; ale gdybym otrzymała na 30 obiadów moja skłonność do oszczędzania będzie większa.

6.2 Formuła opisująca wybór między konsumpcją bieżącą a przyszłą.

C_p = C_b (1+r)

C_p - konsumpcja przyszła C_b - konsumpcja bieżąca r - realna stopa procentowa

6.3 Formuła opisująca popyt na kredyty inwestycyjne.

Firma dąży do maksymalizacji zysku; podejmuje inwestycje, aby zysk przyszły był większy od aktualnego. Jeżeli nie dysponuje zyskiem niepodzielonym to skazana jest na kredyt inwestycyjny. K_r (1+p) >= K_r (1+m)

K_r - suma kredytu inwestycyjnego; - przewidywana stopa zysku osiągnięta w trakcie całego okresu spłacania kredytu

m - oprocentowanie kredytu w trakcie całego okresu spłacania.

Czyli łączny zysk z inwestycji osiągnięty po jej uruchomieniu musi - do momentu spłacenia kredytu wraz z odsetkami - być przynajmniej równy temu kredytowi wraz z odsetkami. Im wartość współczynnika p wyższa, tym wyższy popyt; im wartość parametru m niższa, tym popyt wyższy.

Punkt równowagi na rynku kapitału.

Wraz ze spadkiem stopy procentowej spada podaż kapitału za strony ludności(oszczędności ludności), a rośnie popyt na kapitał ze strony firm(kredyty inwestycyjne). Przecięcie się obu funkcji wyznacza punkt równowagi na rynku kapitału.
6.4 Jaką stałą stopę inwestycji wprowadzamy do mnożnika?
Inwestycje w dłuższym okresie czasu zależą od rozmiarów produktu. Statystyki międzynarodowe wskazują, iż inwestycje stanowią średnio 20% produktu wytworzonego w kraju. Stała stopa inwestycji w dłuższym okresie oznacza, że w trakcie np. 10 lat wynosiła ona średnio 20% PKB.

6.4 Mnożnik falbanowy.

Gdy stopa inwestycji jest stała, osiągnięcie punktu równowagi na poziomie 500 powoduje, iż wolumen(globalne rozmiary) inwestycji rośnie z 50 do 100. Równowaga jest naruszona i pojawia się nowy punkt równowagi na poziomie 666,66. W ten sposób każdemu kolejnemu punktowi równowagi towarzyszy wzrost wolumenu inwestycji. Linia popytu globalnego rośnie skokowo w każdym kolejnym punkcie równowagi obliczonym dla poprzedniej wielkości inwestycji i przypomina falbanę dlatego mnożnik wyznaczający koniec owej falbany nazywamy mnożnikiem falbanowym:


i-stopa inwestycji MPC - krańcowa skłonność do konsumpcji
Y_{e =} Y_{o +} (C_a +R _ad +Y _o x MPC - Y _o) x M wzór na punkt równowagi

Y_e = 500 + (100 + 100 + 500 x 0,7 - 500) x 3,33 = 666,66

6.5 Z czego finansowana jest nadwyżka?
Inwestycje równe są oszczędnością ludności tylko wówczas, gdy gospodarka osiąga punkt równowagi. Inwestycje wyższe od oszczędności finansowane są z zysków nie podzielonych, amortyzacji(są to formy oszczędzania), oszczędności, które gromadzi ludność ze swoich dochodów oraz(gdy popyt globalny jest wyższy od podaży) z kreacji pieniądza bankowego(banki mogą udzielać więcej kredytów niż posiadają lokat).
Inwestycje odtworzeniowe.
Podejmowane są po to, by dysponowane moce wytwórcze nie spadły poniżej osiągniętego już poziomu; w niewielkim stopniu zależą one od spodziewanych zysków i wysokości stopy procentowej.
Inwestycje autonomiczne.
Zależne są od rozmiarów dochodu. Gdyby aktualna i przewidywana zyskowność oraz stopa procentowa były takie same , stanowiłyby one ciągle ten sam odsetek PKB, zależąc od jego bezwzględnych rozmiarów(duże odsetki-mniejsza inwestycja; mały zysk-mniejsza inwestycja).
6.5 Czym są inwestycje indukowane przyrostem produktu?
Ich rozmiary zależą od tempa wzrostu gospodarczego osiągniętego w najbliższej przeszłości. Jeżeli w ostatnich latach nastąpił wzrost spożycia piwa browary zwiększają swoje moce produkcyjne sądząc, że dalej ten wzrost będzie się utrzymywał(choć może nie mieć to pokrycia w dochodach konsumentów).

6.5 Na czym polega akcelerator?
Im większy jest przyrost produktu w okresie poprzednim, tym wyższe są inwestycje indukowane przyrostem produktu - zasada przyspieszania.

6.5 Cztery fazy cyklu.
Najpierw gospodarka znajduje się w stanie równowagi; inwestycje równe są oszczędnością; nie istnieją inwestycje indukowane przyrostem produktu. Stan równowagi na rynku dóbr i usług jest równocześnie stanem równowagi na rynku kapitału. Obniżenie stopy procentowej powoduje wzrost zainteresowania inwestycjami i równocześnie rozpoczyna się kreacja pieniądza bankowego(udzielanie kredytów wyższych od posiadanych lokat). Rosną inwestycje zależne od rozmiarów dochodu. Pojawia się nadwyżka popytu globalnego oraz wzrost produkcji i dochodu (wzrost wartości mnożnika). Wzrost popytu globalnego pociąga za sobą przesunięcie się punku równowagi w górę. Jest okres ożywienia lub poprawy koniunktury charakteryzujący się wzrostem wykorzystania istniejących zasobów wytwórczych kraju(spadek bezrobocia, rośnie odsetek zaangażowanego kapitału trwałego). W okresie tym funkcjonuje akcelerator. Koniunktura osiąga swój szczyt zwany okresem rozkwitu - produkt osiąga wyższą wartość niż popyt globalny. Gospodarka zaczyna zmierzać do nowego niższego punktu równowagi. Spada produkcja( brak nadziei na duży zysk), wysoka kreacja kredytów bankowych prowadzi do wzrostu stopy procentowej - czynniki te powodują obniżenie inwestycji indukowanych przyrostem. Okres ten nazywamy recesją(wzrost bezrobocia, unieruchamianie zakładów). W końcu gospodarka osiąga nowy niższy stan równowagi dlatego nazywamy go dno.

6.6 Ogólna charakterystyka mechanizmu wywołującego cykl.
patrz punkt wyżej.
Cykl koniunkturalny istnieje potencjalnie, ale rząd przeciwstawia się mu za pomocą polityki antycyklicznej. Dlatego obecnie obserwujemy tylko wahania tempa wzrostu.

Rozdział 7

Im wyższa wartość skłonności do konsumpcji /MPC/ tym wyższy jest mnożnik,im wyższy mnożnik tym wyższy punkt równowagi na rynku dóbr i usług.Zmiany w technologii nie odnoszą się do producentow finalnych,ale do tych którzy dochody z tej branży /hutnicy,górnicy/.

1.W rezultacie stałego wzrostu kapitału trwałego oraz ludności zdolnej do pracy produkt potencjalny stale-z wyjątkiem okresow zbiorowych nieszczęść wzrasta z roku na rok.

2.W efekcie stale dokonujących się zmian w technologii parametru Tp/parametr postępu technicznego/ stale obniża się zdolność do konsumpcji.

3.Punkt równowagi na rynku dóbr i usług,którego wysokość zależy od wartości MPC,stale jest korygowany w dół.

4.Współistnieją 2 sprzeczne tendencje: wzrost produktu potencjalnego oraz obniżenie punktu równowagi ku któremu /przy danym produkcie potencjalnym/ zmierza produkt rzeczywisty.

5.W gospodarce rynkowej obserwujemy z reguły stan nierównowagi potażowej z równoczesnym dążeniem do powstania równowagi przy niepełnym zatrudnieniu-stałe nienadążanie punktu równowagi za produktem potencjalnym..

Równowaga przy niepełnym zatrudnieniu to równowaga na rynku dóbr i usług powstająca przy produkcie YE niższym od potencjalnego.

Płaca równowagi to przeciętne krajowe wynagrodzenie, któremu towarzyszy zrównanie popytu na pracę/ilość oferowanych stanowisk/ z podażą pracy /ilością chętnych do jej podjęcia/.

Zasób pracy-liczba ludności w wieku umożliwiającym podjęcie pracy.

Osoby,które nie są zatrudnione:

a/ osoby niezdolne do pracy ze względów zdrowotnych zdrowotnych zbliżonych do zdrowotnych /inwalidzi 100%,alkoholicy,narkomanii/

b/osoby nie pracujące z życiowego wyboru/ bezdomni,margines/

c/osoby nie pracujące,bo zniknęło społeczne zapotrzebowanie na ich zawód /kowale/

d/osoby, które nie są świadome,iż ukształtowala się płaca równowagi /absolwenci/-tworzą oni bezrobocie fikcyjne

e/osoby,które przy danej płacy pracy nie podejmują,gdyż mają inne ważne obowiązki /gospodynie domowe/

f/ osoby,które poprzestają na przychodach pieniężnych otrzymywanych bez pracy zarobkowej /młodzież ucząca się, emeryci/

Bezrobocie chroniczne/strukturalne/ tworza bezrobotni,którzy nie mają pracy dlategoiż przestał być potrzebny ich zawód.

Bezrobocie naturalne jest to wielkość bezrobocia,która istniałaby gdyby istniała równowaga na rynku pracy.

Bezrobocie dobrowolne-takie,które mogłoby zostać zlikwidowane obniżeniem płac.

Bezrobocie przymusowe-/koniunkturalne lub keynesowskie/- takie,które zależy od rozmiarow popytu globalnego.

Osoby zawodowo aktywne-osoby pracujące lub bezrobotne ale poszukujące pracy.

Osoby zawodowo bierne-nie pracujące i pracy nie poszukujące.

Jeśli w rezultacie obniżenia płac popyt globalny spada,bezrobocie ma charakter przymusowy.

Jeśli popyt globalny wzrasta-mamy do czynienia z bezrobociem dobrowolnym.

Gdy istnieje równowaga nikt nie pobiera zasiłku dla bezrobotnych,gdyż prawo do zasiłku mają ci,którzy poszukują pracy z góry akceptując oferowaną wysokość płacy a równowaga oznacz,że wszyscy,którzy akceptują wysokość płacy,znaleźli pracę.

Rozdział 8

8.1. Czym jest polityka fiskalna?

Polityka fiskalna to zespół czynności nadanych przez państwo, których celem jest pobór podatków oraz czynności polegające na rozdysponowaniu sum zebranych w rezultacie poboru.

8.2. Czym jest polityka pieniężna?

Polityka pieniężna to zespół czynności zmierzających do zapewnienia gospodarce pieniądza w ilości dostosowanej do jej potrzeb.

8.3. Dlaczego po wprowadzeniu opodatkowania zmienia się formuła konsumpcji zależnej od rozmiarów dochodu?

Wprowadzenie opodatkowania dochodów powoduje spadek konsumpcji zależnej od dochodów. Z każdej jednostki pieniężnej dochodu przed opodatkowaniem pewna jej część równa stopie podatkowej t odprowadzana jest do urzędu skarbowego. Jeśli zatem przed wprowadzeniem podatków z każdej dodatkowej jednostki dochodu przeznaczono na konsumpcję, to część tą należy zmniejszyć o część odprowadzaną do urzędu skarbowego oznaczoną literą t. Wzór (formuła) na konsumpcję zależną od rozmiarów dochodu po opodatkowaniu przybiera postać wzoru: C_y = Y •MPC (1-t) . Popyt się zmniejsza przy każdym cyklu popyt → produkt→dochód →popyt o ułamek równy 1-MPC (1-t). Mnożnik po wprowadzeniu opodatkowania dochodów przybiera wzór:

Spadek mnożnika oraz obniżenie się popytu powodują spadek równowagi na rynku dóbr i usług.
Wprowadzenie podatków obniża poziom równowagi na rynku dóbr i usług: poprzez obniżenie konsumpcji zależnej od rozmiarów dochodu, a w rezultacie czego spada popyt globalny oraz poprzez obniżenie wartości mnożnika.

Wprowadzenie opodatkowania dochodów przy innych warunkach nie zmienionych uruchamia zatem proces spadku koniunktury, a więc wzrostu bezrobocia i obniżenia się poziomu produkcji.

8.4. Mnożnik podatkowy?

Mnożnikiem podatkowym nazywamy zjawisko polegające na obniżeniu bądź likwidacji opodatkowania dochodów, które może doprowadzić do poprawy koniunktury, ponieważ spadek podatków pociąga za sobą wzrost globalnego popytu i wzrost wartości mnożnika.
(wzrost stopy opodatkowania prowadzi do spadku koniunktury, a obniżenie podatków - do makroekonomicznej poprawy).

8.5. Mnożnik wydatków budżetowych?

Mnożnik wydatków budżetowych informuje, o ile wzrośnie produkt, jeśli wydatki budżetowe wzrosną o jednostkę.

Mnożnikiem wydatków budżetowych nazywamy zjawisko polegające na wzroście wydatków budżetowych , któremu nie towarzyszy opodatkowanie dochodów (wydatki państwa są finansowane wyłącznie z deficytu budżetowego, deficyt natomiast z oszczędności zgromadzonych przez ludność). Ponieważ do analizy nie zostały wprowadzone podatki, nie ulega zmianie wartość mnożnika, następuje wzrost popytu globalnego o wielkość równą wydatkom budżetowym. Mnożnik wydatków budżetowych jest prawidłowością polegającą na tym, że im wyższe są wydatki państwa, tym wyżej kształtuje się punkt równowagi, niższe jest bezrobocie, a wyższy produkt.

8.6. Kiedy zrównoważony budżet prowadzi do obniżenia punktu równowagi?

Zrównoważony budżet w gospodarce znajdującej się w punkcie równowagi powoduje przesunięcie się tego punktu w górę. Następuje wzrost popytu globalnego , a obniża się konsumpcja zależna od dochodu. Przy zerowym dochodzie konsumpcja zależna od rozmiarów dochodu nie istnieje, a zatem nie wpływa na rozmiary popytu globalnego. Podatki i równe wpływom z podatków wydatki budżetowe w gospodarce zrównoważonej przesuwają punkt równowagi w górę. Obniżenie wartości MPC czyli bez podatków i wydatków rządowych, powoduje że mnożnik zrównoważonego budżetu działa dla gospodarki znajdującej się poniżej punktu równowagi.

Y₀

MPC < --------------

Y₀ + C_a + I

Jeśli MPC przybiera wartość niższą od ułamka mnożnik jest uruchamiany. Jeśli MPC równa jest ułamkowi, nie powstaje połączony efekt podatków i wydatków. Jeśli MPC przybiera wartość wyższą od ułamka, mnożnik działa ze skutkiem ujemnym, czyli punkt równowagi przesuwa się w dół.

8.7. Mnożnik falbanowy zrównoważonego budżetu.

Mnożnik falbanowy zrównoważonego budżetu to zależność określona wzorem

1

M = ---------------------

1 - MPC (1-t) - g

g - stała stopa wydatków budżetowych równa stałemu udziałowi wpływów podatkowych w budżecie

Mnożnik falbanowy zrównoważonego budżetu odnosi się dla stałej stopy wydatków budżetowych, gdy budżet jakiegoś kraju jest w długim okresie zrównoważony

8.8. Jak obliczamy wydatki niezbędne dla osiągnięcia pełnego zatrudnienia?

Wzór na wydatki niezbędne dla osiągnięcia pełnego zatrudnienia

Y_e - Y_o

Wn = --------------

M

Wn - wydatki niezbędne; Y_e - produkt potencjalny; Y_o - produkt rzeczywisty; M- mnożnik

Pożądany przyrost produktu dzielony przez mnożnik da nam wielkość niezbędnych dodatkowych wydatków. Pożądany przyrost produktu to różnica między produktem rzeczywistym Y_o , a produktem potencjalnym Y_e

8.9. Luka deflacyjna.

Luka deflacyjna albo luka depresyjna to różnica między globalnym popytem niezbędnym dla jego osiągnięcia, a globalnym popytem rzeczywistym, w którym nie zostaje osiągnięte pełne zatrudnienie.

8.10. Luka inflacyjna

Luka inflacyjna lub ekspansyjna to różnica między wydatkami niezbędnymi dla osiągnięcia pełnego zatrudnienia a wyższymi od nich wydatkami rzeczywiście poniesionymi.

8.11. Czym jest dług publiczny?

Dług publiczny (narodowy) to suma pozostałych do spłacenia pożyczek państwowych.

Dług publiczny to wartość obligacji rządowych znajdujących się (poprzez ich sprzedaż) w posiadaniu osób fizycznych i prawnych, krajowych lub zagranicznych. Państwo zobowiązuje się do ich odkupienia w przyszłości oraz zapłacenia określonej kwoty odsetek. Rezultatem pożyczek jest wzrost zadłużenia państwa wobec społeczeństwa.

Makro-Rozdział 9.

1.Są trzy powody dla których narody handlują:

1.techniczny(np.w Polsce jest bursztyn a nad Morzem Śródziemnym nie lub inny kraj nie zna technologii produkcji)

2.koszty wytwarzania w obu krajach różnią się czyli z 2 produktów 1 wytwarzany jest taniej.

3.wydajność w produkcji poprzez specjalizację.

Zasada kosztów komparatywnych(twórca Dawid Ricardo)-koncepcja ,która wyjaśnia korzyści, jakie dwa kraje odnoszą z wymiany nawet wtedy, gdy samodzielnie mogą wytwarzać sprowadzone z zagranicy towary

-to koszty wytwarzania i specjalizacja owocuje wzrostem produkcji przy nie zmienionych zasobach i kosztach.

Komparatywne korzyści ze specjalizacji są wtedy gdy 2 kraje samodzielnie mogą wytwarzać sprowadzone z zagranicy towary(przykład; Polska-Korea Płd.produkcja samochodów i ziemniaki) korzyści są ze specjalizacji

Im większy zatem import z jakiegoś kraju,tym większy jest popyt na jego walutę.

Kurs równowagi i równowaga na rynku walutowym gdy jest jeden poziom kursu popytu i podaży na walutę.

(np.:W Polsce i Niemczech 1PLN,=1,5 DM wtedy jest równowaga)

Kurs równowagi

poziom cen w kraju K w walucie K

K/Z= -------------------------------------------

poziom cen w kraju Z w walucie Z

Inflacja jest przyczyną spadku kursu równowagi waluty krajowej.

Zmiany kursu równowagi zależą od zmian relacji poziomu cen w obu krajach.

Realny kurs walutowy

R (K/Z)= Kurs równowagi Poziom cen w kraju K w okresie tn

w okresie to X ------------------------------------------------

Poziom cen w kraju Z w okresie tn

Dwa elementy realizacji zasady kursu sztywnego.

Bank centralny (1) utrzymuje kurs na stałym poziomie oraz(2) manewruje rezerwami walutowymi w celu

zapewnienia równowagi na poziomie wyznaczonym przez kurs sztywny.

Utrzymanie sztywnego zbyt wysokiego kursu uderza zatem w gospodarkę podwójnie:

-poprzez odpływ rezerw walutowych oraz przez spadek krajowego popytu,co jak wiemy wywołuje ujemne efekty mnożnika.

Długotrwałe utrzymanie sztywnego kursu wtedy,gdy krajowa inflacja wyższa jest od zagranicznej,prowadzi

do spadku krajowych rezerw waluty.

Zbyt niski kurs sztywny prowadzi do wzrostu rezerw walutowych i wzrostu produkcji krajowej jest to efekt

pożądany.

Im wyższy eksport oraz im niższy import ,tym wyższy popyt globalny na produkty krajowe.

Automatyczny stabilizator koniunktury-to zbliżenie się kursu realnego do kursu sztywnego.

(Gdy kurs sztywny(KS) jest zbyt wysoki w stosunku do kursu równowagi (KR),wyprzedaż walut zagranicznych przez bank centralny krajowym podmiotom powoduje spadek podaży krajowego pieniądza. Hamuje to inflacje

wówczas kurs realny(kurs równowagi skorygowany o zmiany cen)rośnie. Wzrost pociąga za sobą wzrost popytu na dobra krajowe. Rośnie popyt krajowy i eksport ,spada import.

Polityka kursowa-to zmiany kursu walutowego podejmowane przez bank centralny wraz z zasadami ,które tymi

zmianami kierują.

Obniżenie kursu -to dewaluacja albo deprecjacja(waluty krajowej w stosunku do zagranicznej) natomiast

Podniesienie kursu -to rewaluacja albo rewaloryzacja ,albo aprecjacja.

Import obniża popyt globalny ,a wprowadzenie ceł podnosi jego poziom.

Popyt na krajowe dobra zależny jest od rozmiarów dochodów.

Skłonność do zakupu zagranicznych dóbr-to ułamek wskazujący ,jaką część jednostki dochodu przeznacza

się na zakup importowanych dóbr konsumpcyjnych.

Wartość mnożnika po wprowadzeniu handlu zagranicznego spada.

Handel zagraniczny w rezultacie obniża wartość mnożnika i spada punkt równowagi.

rozdział dziesiąty

Charakterystyka modelu wyjściowego

W początkowym okresie przemian popyt autonomiczny jest bardzo wysoki. Jest to spowodowane tym , że do transformacji startują kraje o wysokiej nierównowadze popytowej. Względnie wysoki jest także popyt inwestycyjny. Jest to spowodowane kontynuacją rozpoczętych inwestycji jeszcze z systemu centralnego zarządzania. Bardzo wysoka jest także skłonność do konsumpcji .

*Założenia modelu wyjściowego :

*brak spadku dochodów realnych w rezultacie inflacji

*brak handlu zagranicznego dobrami konsumpcyjnymi

*brak zmian technologicznych i organizacyjnych ( czyli stałość relacji między wolumenem produkowanych w kraju dóbr finalnych a stworzonym w rezultacie tej produkcji popytem konsumpcyjnym )

*brak podatków i wydatków rządowych (czyli państwowej redystrybucji PKB)

gospodarka z początkiem okresu transformacji charakteryzuje się wysoką skłonnością do konsumpcji oraz wysoką stopą inwestycji. Punkt równowagi kształtuje się bardzo wysoko.

Ad. 2Jak nie rekompensowana inflacja wpływa na skłonność do konsumpcji

„Terapia szokowa” i jej efekty.

*„popiwek”, czyli progresywny podatek o charakterze kary , naliczany od płac i obciążający te przedsiębiorstwa państwowe , w których płace przekroczyły ściśle określony normatyw.

*inflacja bez płacowej rekompensaty , czyli spadek dochodów realnych w rezultacie inflacji.

Efekty - terapii szokowej

*gdy ceny rosną bez rekompensaty, ludność za tę samą część dochodu , którą przeznacza na zakupy dóbr konsumpcyjnych , może nabyć dóbr mniej niż poprzednio

*obniża się krańcowa skłonność do konsumpcji

*obniża się punkt równowagi w gospodarce transformowanej w wyniku obniżenia skłonności do konsumpcji

Ad.3 Dlaczego otwarcie granic obniża punkt równowagi w gospodarce transformowanej ?

*otwarcie granic doprowadziło: *do skokowego wzrostu obrotów z krajami o gospodarce rynkowej

* do lawinowego importu dóbr konsumpcyjnych

*do wprowadzenia wymienialności waluty krajowej co pozwoliło urealnić jej kurs *do bezsilność krajowych producentów niezdolnych do konkurencji

*obniżyła się sprzedaż krajowych dóbr konsumpcyjnych , niektóre asortymenty całkowicie zniknęły wyparte przez import

*przy nie zmienionej skłonności do konsumpcji popyt na dobra importowane równy jest wielkości spadku popytu na dobra krajowe

*import obniża popyt globalny na dobra krajowe , ale eksport popyt ten podnosi

*handel zagraniczny obniża punkt równowagi w gospodarce transformowanej , gdyż skłonność do konsumpcji zostaje obniżona , a zerowe saldo handlu zagranicznego nie zapewnia rekompensaty w postaci wyższego popytu globalnego.

Ad. 4Zmiany ustroju stają się przyczyną restrukturyzacji transformacyjnej. Zmienia się znak asymetrii:

Asymetria nierównowagi popytowej otrzymuje znak przeciwny i zamienia się na asymetryczne niezrównoważenie typu podażowego. Proces ten jest nie tylko przebudową struktury gosp. lecz także największym zagrożeniem dla reform ustrojowych. Likwidacja przedsiębiorstw, bezrobocie, zubożenie całych regionów jest jej efektem.

Ad. 5Korekta modelu uwzględniająca transformacyjną restrukturyzację

Jeśli wprowadzimy do analizy efekty restrukturyzacji transformacyjnej , na jednostkę produktu finalnego wytwarza się dzięki owemu procesowi coraz mniej dóbr wyjściowych i pośrednich. Niższy jest (na jednostkę) nakład pracy , niższe dochody pracowników i firm w ogniwach pośrednich i początkowych, a producenci dóbr finalnych ponoszą dzięki temu coraz niższe jednostkowe koszty. Rosną zatem oszczędności- aby przekształciły się one w popyt , winny być wydatkowane w postaci inwestycji. Efekty restrukturyzacji transformacyjnej obniżają punkt równowagi.

Ad. 6Deficyt budżetowy pojawia się wtedy, gdy wydatki państwa wyższe są od przychodów. Napędza on inflację. Wskutek utrzymywania się wydatków na stałym poziomie ,deficyt jest tym większy, im większa jest luka PKB. Luka PKB powstaje-jeśli produkt rzeczywisty niższy jest od potencjalnego , wywołany deficytem dodatkowy popyt napędza i wzrost produkcji i wzrost cen. Ten dodatkowy popyt wywołuje tym wyższą inflację , im produkt rzeczywisty bardziej zbliżony jest do potencjalnego. W miarę wzrostu luki rośnie udział w PKB wydatków państwa finansowanych z deficytu. Deficyt działa zatem jak stabilizator hamujący załamanie gospodarki transformowanej.

Ad. 7Inflacyjna wrażliwość gospodarki to parametr modyfikujący inflacyjną reakcję na wzrost popytu wywołany deficytem. Im wyższa jest inflacyjna wrażliwość , tym niższa wartość spadku dochodów realnych w rezultacie inflacji , a w konsekwencji tym niższa skłonność do konsumpcji i niżej położony punkt równowagi na rynku dóbr i usług.

Ad.8Kolejność

uruchamiania

czynników

ożywienia gospodarczego.

*opanowanie inflacji

*zmiany w handlu

zagranicznym , spadek

skłonności do konsumpcji

dóbr importowanych

*zahamowanie restrukturyzacji transformacyjnej

*wzrost stopy inwestycji

Zahamowanie restrukturyzacji i wzrost stopy inwestycji podnoszą punkt równowagi, co z kolei powoduje zanik luki PKB i deficytu budżetowego.

Rozdział 11

11,1 Trzy determinanty ilości pieniądza niezbędne do obsłużenia biegu.

Ilość pieniądza niezbędnego do obsłużenia obiegu zależy od szybkości krążenia, ilości produktów oraz cen.

I determ.-Przy niezmienionej ilości produktów i nie zmienionych cenach ilość pieniądza niezbędnego do obsłużenia obiegu zależy od tempa tego obiegu, czyli od szybkości realizacji transakcji.

II determ-Przy nie zmienionych cenach i nie zmienionej szybkości obiegu ilość niezbędnego pieniądza zależy od ilości produktów.

III detrm-Przy nie zmienionej ilości produktów i nie zmienionej szybkości obiegu niezbędna ilość pieniądza jest tym wyższa, im wyższy jest poziom cen.

11,2 Konsekwencje nadmiaru i konsekwencje niedostatku pieniądza.

Skutkiem nadmiaru pieniądza jest powszechny wzrost cen czyli inflacja, która obniża skłonność do inwestowania, zmusza do dewaluacji krajowej waluty oraz jest przyczyną innych zjawisk również wysoce niekorzystnych.

Konsekwencją niedostatku pieniądza jest spadek produkcji i wzrost bezrobocia, czyli recesja.

Polityka pieniężna państwa polega na dostosowywaniu pieniądza w obiegu do aktualnych wymagań gospodarki.

11,3 Czym jest podaż pieniądza?

Podaż pieniądza obejmuje wszystkie walory, którym można bez zwłoki regulować należności.

W pierwszej kolejności tworzy ją oczywiście gotówka, następnie są to :wkłady na żądanie w bankach, na które możemy wystawiać czeki.

Podaż w polskiej statystyce obejmuje:

Zasoby złotowe- pieniądz gotówkowy w obiegu, depozyty złotowe sektora niefinansowego, depozyty gospodarstw domowych, depozyty podmiotów gospodarczych.

Zasoby walutowe-depozyty gospodarstw domowych, depozyty podmiotów gospodarczych.

11.4 Popyt na pieniądz a stopa procentowa.

Popyt na pieniądz jest zależny od stopy procentowej im wyższa stopa procentowa, tym niższy popyt na pieniądz i odwrotnie.

Obniżenie stopy procentowej staje się przyczyną wzmożonego popytu na pieniądz, w skali całego kraju

11,5 Czym jest efekt majątkowy ?

Efekt majątkowy to wzrost skłonności do konsumpcji, a spadek skłonności do oszczędzania wywołany spadkiem bankowej stopy procentowej. Ludzie dotknięci tym efektem będą przejawiać popyt na pieniądz wyższy, niż ci którzy go nie odczuli.

11.6 Stopa procentowa a równanie równowagi.

Równanie równowagi na rynkach pieniężnych uwzględniające stopę procentową wyraża się wzorem:

PKB x p 1

M = ------------------- x ------------

V 1 + r

Gdzie r- stopa procentowa.

Im wyższa jest stopa procentowa , tym niższy popyt na pieniądz. W przypadku gdy r=o formuła ta sprowadza się do wzoru:

PKB x p

M=--------------- gdzie PKB to symbol ilości pomnożonych przez średnią cenę.

V

11.7 Równowaga na rynku pieniężnym a tempo wzrostu gospodarczego.

.

Jeśli założymy ,że podaż pieniądza jest stała, że także stały jest poziom cen i szybkość obiegu, a PKB wzrasta, to w tej sytuacji, przy stopie procentowej bez zmian, rosnąć będzie popyt na pieniądz,

Ponieważ podaż jest stała, równowaga zostanie naruszona. Niedostatek podaży będzie hamował wzrost PKB. Równowaga może być przywrócona jeśli wzrośnie stopa procentowa a wyraża się to równaniem:

PKB x (1 + w) x p 1

M=--------------------------- x -----------

V 1 + r + m

w-stopa wzrostu PKB

m-wzrost stopyprocentowej

Im wyższy produkt, tym, przy danej podaży, dla zachowania równowagi wyższa musi być stopa procentowa

11.8 Jak stopa procentowa wpływa na równowagę na rynku dóbr i usług?

Zależność między poziomem równowagi na rynku dóbr i usług a wysokością stopy procentowej jest następująca:

Zmianie ulega wysokość stopy procentowej oraz wysokość produktu , ale za każdym razem jest to produkt zapewniającyrównowagę na rynku dóbr i usług, czyli produkt, przy którym inwestycje równe są oszczędnościom.

11.9 Model I-S L-M i równanie równowagi ogólnej.

Punkt przecięcia sięfunkcji I-S oraz L-M to stopa wyznaczająca równowagę ogólną, czyli równowagę istniejącą równowagę ogólną, czyli równowagę istniejącą równocześnie na rynku dóbr i usług oraz na rynku pieniężnym.

Równanie równowagi ogólnej ma postać:

MV (1+r) 1

------------ = Y +(C + I (1-r)+G+E+Y x (MPC(1-r)-MPI ) (1-t)-Y )x ----------------------------------

p 1-(MPC (1-r)-MPI )(1-t)

Z tego wzoru można wyznaczyć poziom stopy procentowej, który przy danym dochodzie Y i danej podaży pieniądza zapewni równowagę ogólną.

ROZDZIAŁ 12

Przyczyna, dla której istnieje kreacja pieniądza bankowego.

. Bank gromadzi wkłady, a od tych wkładów wypłaca procent. W oparciu o zgromadzoną gotówkę udziela kredytów. Od kredytów tych liczy sobie procent wyższy niż procent od wkładów. Jest to dla banków opłacalne, gdyż pobierają procenty od nie istniejącego pieniądza. Zjawisko kreacji pieniądza wywiera wpływ na rozmiary podaży pieniądza i z tego powodu jest jednym z narzędzi polityki pieniężnej państwa.

Mnożnik kreacji pieniądza.

Wzór K_b =

K_b- suma kredytów wykreowanych przez banki,

W_k- wkład pierwotny,

c_b- ułamek wkładu pierwotnego, który pozostaje w banku jako gotówka.

Formuła kreacji pieniądza.

Bank pożycza więcej pieniędzy niż posiada zjawisko to nazywane jest kreacją pieniądza bankowego. Jeśli klient otrzymuje kredyt to bank otwiera mu konto i na tym koncie kredyt jest zapisany. Nie każdy klient pobiera natychmiast całość przyznanej sumy w związku z tym zapis na koncie nigdy nie spada do zera i banki mogą udzielać kredytów w wysokości przekraczającej ich zasoby gotówkowe.

Wzór na wysokość pierwotnego wkładu bankowego. Wzór a =

c_p- relacja gotówka/ całość wkładów bankowych

c_b- ułamek wkładu pierwotnego, który pozostaje w banku jako gotówka.

Jak stopa kredytu redyskontowego wpływa na podaż pieniądza.

Obniżenie stopy kredytu redyskontowego pociąga za sobą obniżenie stóp procentowych w bankach komercyjnych, wzrost podaży pieniądza i popytu na pieniądz. Wzrost stopy wywołuje skutki odwrotne, spadek podaży pieniądza i popytu na pieniądz.

Kredyt redyskontowy-banki komercyjne mogą pożyczać pieniądze w banku centralnym. Ponieważ pożyczki te są udzielane pod zastaw weksli, które bankom komercyjnym wystawili kredytobiorcy, a pożyczka pod zastaw weksla nosi nazwę redyskonta weksla, kredyt taki nazywamy redyskontowym.

Znaczenie operacji otwartego rynku.

Znaczenie operacji otwartego rynku polega na regulowaniu rozmiarów podaży pieniądza. Masowy skup bonów od ludności i firm jest równoznaczny z dopływem pieniądza do obiegu. Masowa ich sprzedaż przez upoważnione agendy rządowe oznacza jego wycofanie. W ten sposób, przy nie zmienionym popycie na pieniądz państwo może manewrować rozmiarami jego podaży.

Operacje otwartego rynku oznaczają zakup bądź sprzedaż emitowanych przez państwo papierów wartościowych, są to najczęściej bony skarbowe.

Makroekonomia

Ciąg dalszy do pieniądza:

Inflacja-spadek wartości pieniądza w czasie (wzrost poziomu cen w czasie)

Kto traci ? tracą nabywcy obligacji, firmy emeryci i renciści, tracą podatnicy, szybko się wchodzi w progi podatkowe.

Zyskują : ci co nie mają pieniędzy (dłużnicy) firmy najpierw podnoszą ceny a później dopiero płace pracowników, zyskuje rząd. Przy inflacji zwiększa się ściągalność podatków. Czy inflacja powinna być: należy walczyć z hiper inflacją.

Rodzaje inflacji:

Inflacja nabywców kreowana jest wtedy kiedy wydajemy szybciej częściej niż przybywa towarów na rynku,

Inflacja dostawców jest wtedy kiedy dostawcy ograniczają podaż towarów,

Inflacja strukturalna jest wtedy gdy wzrost ceny produktów powoduje wzrost cen wielu produktów

Wartość uaktualniona wartość przyszłych kosztów i przyszłych korzyści wyrażana w dzisiejszym pieniądzu.

R- poziom inflacji

t- ilość lat

Bezrobocie ilu ludzi jest bezrobotnych z zastszeżeniem tych którzy chcą pracować

Bezrobotni to ci którzy są zarejestrowani

Stopa bezrobocia to liczba bezrobotnych do zasobów pracy.

bezrobocie przejściowe frykcyjne, normatywne- bezrobocie które zawsze jest. Nikt się tym nie przejmuje.

Bezrobocie cykliczne lub koniunkturalne zależy od koniunktury na dany produkt albo uzależniony od koniunktury danego kraju(siły nabywczej społeczeństwa)

Bezrobocie strukturalne zmienia się układ strukturalny jedne zmiany się pojawiają inne znikają. Czyli ci którzy nie postanowią dostosować się do zmian. Np. sekretarka 26 lat po 15 latach pracy.

Bezrobocie ukryte-czyli takie które nigdzie nie jest określone, zapisane,(np. żony rolników, część etatu, wtedy kiedy ludzie pracują na niższym poziomie niż posiadają). To też ludzie którzy nigdzie się nie zarejestrowali i przestali szukać.

Bezrobocie sezonowe- dotyczy tych zawodów którzy maja pracę przez pewien okres w roku np. murarze, sadownicy.

Poprzez bezrobocie spada produkt narodowy, wielkość produkcji, zasobność społeczeństwa, zmniejsza się luka PKB

PKB=((bezrobocie rzeczywiste-bezrobocie normatywne)*2,5% PKB=(10-3)*2,5%=0,175 Popyt (siła nabywcza)

Problemy życiowe samych bezrobotnych, powoduje wzrost alkocholizmu, narkomani, złodziejstwa, bandyctwo. Flustracja bezrobotna.

Rosnące wydatki na bezrobotnych-bezrobotni mówją że im się ten zasiłek należy. Wójt dzieli na bezrobotnych z naszych podatków dostaje pieniądze. 2 formy walki z bezrobociem -pasywne- to zasiłki, zapomogi, paczki żywnościowe -aktywne- zmiany strukturalne, podatkowe, lingwistyczne, koniunkturalne.

patrz roz.4.6

28

---