PRAWO ROLNE
Ustawodawstwo rolne rozwinęło się na zachodzie Europy wcześniej niż w Polsce, a zwłaszcza we Francji i Niemczech na początku XIX w.
Prawo rolne
To całokształt norm prawnych regulujących stosunki społeczne związane z kształtowaniem ustroju rolnego, produkcji rolnej i rynku rolnego. Można w nim wyróżnić 3 działy:
1.struktury agrarne, produktów rolnych (struktura agrarna to stan rolniczych jednostek produkcyjnych, a więc liczba, wielkość i inne cechy),
2.przetwarzanie gotowych płodów rolnych,
3.organizacja rynków rolnych (rynek mleka, cukru, owoców, tytoniu itp.)
Zasady prawa rolnego
ochrona trwałości warsztatu produktu rolnego,
konstytucyjna zasada szczególnej ochrony rodzinnego charakteru gospodarstwa rolnego jako podstawy ustroju rolnego Polski (art. 23 Konstytucji RP),
zasada ekonomicznego i socjalnego równouprawnienia ludności wiejskiej i miejskiej
Źródła prawa rolnego.
Przepisy prawa rolnego są bardzo rozległe i rozproszone oraz nie sklasyfikowane . Od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej obowiązuje wspólna polityka rolna wyrażona w aktach prawa wspólnotowego.
Katalog aktów prawnych składających się na prawo rolne jest obszerny i zróżnicowany pod względem form prawnych. Należą do nich,
1.Traktaty, w tym traktat z 25.03.1957 r. o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG)- Traktat Rzymski - po zmianie w 1992 r. Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,
2. Akty adhezyjne państw członkowskich, w których treści znajdują się normy prawne dotyczące Wspólnotowej Polityki Rolnej,
3.Akty prawne stanowione przez organy Wspólnot Europejskich (Parlament Europejski wspólnie z Radą, Radę i Komisję). Są to rozporządzenia, dyrektywy
Gospodarstwo rolne jest najstarszą, historycznie ukształtowaną jednostką wytwórczą w rolnictwie. Jego formy zmieniały się na przełomie wieków. Z samozaopatrzeniowej na towarową nastawioną na produkcję rolną specjalistyczną.
Definicja gospodarstwa rolnego
Celowo zorganizowany zespół ludzi, ziemi i innych środków produkcji, którego zadaniem jest wytwarzanie produktów rolniczych przez uprawę roślin i hodowlę zwierząt. Definicja ta wskazuje na ekonomiczne aspekty gospodarstwa i jako jednostkę produkcyjną o określonej wielkości. Inna definicja prawa rolnego to:
zespół instytucji i rozwiązań prawnych i charakterze szczególnym,
Polskie ustawodawstwo rozróżnia gospodarstwo rolne od przedsiębiorstwa rolnego, które nastawione jest w dużym stopniu na działalność produkcyjno - gospodarczą podlegające określonym regulacjom.
Pojęcie gospodarstwa rolnego wynika też z artykułu 553 K.C. Według tego kodeksu są to grunty rolne wraz z leśnymi, budynkami i ich częściami, urządzeniami, inwentarzem, jeżeli stanowią zorganizowaną całość gospodarczą w celu prowadzenie produkcji rolnej. Gospodarstwo rolne to nie tylko więc aspekt produkcyjny ale i majątkowy.
W teorii prawa rolnego za rodzinną działalność uważa się też działalność nie związaną z ziemią jako środkiem produkcji. Zakresem takiego rozumienia objęta jest sprzedaż roślin i zwierząt uprzednio nabytych.
W prawie polskim nie występuje w sposób wyraźny kategoria przedsiębiorcy rolnego. W ustawie o swobodzie działalności gospodarczej zawarta jest definicja tej działalności. Przepisów tej ustawy nie stosuje się jednak do działalności wytwórczej w rolnictwie.
Działalność wytwórcza w rolnictwie nie jest jednak pozbawiona cech przedsiębiorczości. Dają temu wyraz inne uregulowania prawne jak np. ustawa z dn. 30.03.2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych, która zalicza osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie do kategorii przedsiębiorców. Także ustawa o podatku od towarów i usług z 11.03.2004 jako podatników traktuje podmioty prowadzące działalność gospodarczą, w tym rolników. Także nowy Kodeks Spółek Handlowych przewiduje prowadzenie gospodarstwa rolnego w formie spółki jawnej i komandytowej.
Miejsce prawa rolnego w systemie prawa polskiego.
Gałąź prawa. Teoria nie potrafiła w sposób jednoznaczny ustalić tego miejsca w odniesieniu do innych gałęzi. Wydaje możliwość związku z prawem cywilnym, administracyjnym, gospodarczym itp.
Ingerencja państwa w stosunki rolne
Na gospodarstwo rolne składają się 3 czynniki: ziemia, praca i kapitał. Niektórzy dodają jeszcze czwarty - organizację. Obecnie coraz większy nacisk kładzie się na przedsięwzięcia strukturalne mające na celu rozwój nie tylko samego rolnictwa ale ogólnie wsi. W Polsce w historii było wiele reform rolnych jak uwłaszczenie, osadnictwo na ziemiach zachodnich, kolektywizacja gospodarstw, przymusowe dostawy.
Czynnik kapitałowy - w rolnictwie to uruchamianie różnych kredytów o odpowiednia polityka finansowa.
Podatki to były i są stosowane 3 modele:
1)podatek gruntowy,
2) podatek dochodowy,
3)podatek od wartości dodanej (VAT).
Interwencjonizm w politykę rolną w krajach Unii Europejskiej. Cele.
Popieranie wspólnego rynku, stopniowe ujednolicenie polityki rolnej, harmonijny rozwój rolnictwa, zrównoważona ekspansja, podwyższanie poziomu życia. Traktat Rzymski z 1957 r. i nowelizujący z Mastricht (Holandia z 11.12.1991 r.) Następnie 2.IV.1997 r. Traktat Amsterdamski. Zasadnicze cele w tym traktacie:
rozszerzenie wspólnego rynku,
wdrażanie wspólnych polityk i działań,
popieranie harmonijnego i zrównoważonego rozwoju życia gospodarczego,
popieranie wysokiego poziomu zatrudnienia, ochrony socjalnej, równość praw kobiet i mężczyzn,
poprawa ochrony środowiska,
poprawa poziomu życia,
solidarność między państwami Unii.
Przewiduje się w związku z powyższym między innymi:
zniesienie ograniczenia w obrocie gospodarczym,
wspólna politykę handlową,
swobodny przepływ towarów,
wspólną politykę rolną i w zakresie rybołówstwa.
Cele wspólnej polityki rolnej:
zwiększenie wydajności produkcji w drodze rozwoju technicznego,
zapewnienia odpowiedniego poziomu życia ludności rolniczej,
stabilizacja rynku,
zapewnienie bezpieczeństwa zaopatrzenie i odpowiednich cen dla konsumentów,
wyeliminowanie zagrożenia dla środowiska naturalnego
II. STATUS PRAWNY ROLNIKA
Pojęcie rolnika
Przez rolnika rozumie się osobę fizyczną zamieszkującą i prowadzącą na terenie RP osobiście i na własny rachunek działalność rolniczą w pozostającym w jego posiadaniu gospodarstwa rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty rolne na zamknięcie (jedna z definicji).
Status rolnika jest zróżnicowany ze względu na miejsce jakie zajmuje w gospodarstwie rolnym, a także ze względu na przynależność gospodarstwa do konkretnej grupy producentów rolnych.
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników z 20.12.1990 (tekst jednolity Dz.U. z 1998 r. 7 poz.25. a poź. zmieniony) powołała dla rolników odrębną instytucję KRUS. Było to rozwiązanie nowatorskie wzorowane na zachodnioeuropejskich. Poprzednio obowiązki w tym przedmiocie realizował ZUS.
Prezes KRUS jest centralnym organem administracji rządowej podlegającym ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego. Powołuje go i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek w/w ministra.
Zakres działania KRUS:
obejmowanie ubezpieczeniem rolników i wypłacanie świadczeń,
zapobieganie wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym,
pomoc w rehabilitacji.
Specyficznym podmiotem instytucji ubezpieczenia jest Rada Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Ma ona uprawnienia: opiniodawcze, kontrolne i stanowiące:
opiniuje Prezesa KRUS,
nadzoruje prezesa KRUS.
Członków Rady (25 osób) powołuje właściwy minister d/s zabezpieczenia społecznego spośród kandydatów zgłoszonych przez organizacje rolnicze.
W KRUS specyficznym podmiotem jest też Fundusz Składkowy Ubezpieczeń Społecznych Rolników. Jest on osobą prawną. Majątek jego tworzy się ze składek na ubezpieczenie oraz z innych źródeł.
W KRUS istnieje także odrębny system orzecznictwa lekarskiego. W pierwszej instancji orzeczenia lekarskie wydają lekarze rzeczoznawcy, a w drugiej instancji Komisje Lekarskie KRUS.
Rodzaje ubezpieczeń.
wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie,
ubezpieczenia emerytalno - rentowe - powiązane bardzo silnie z budżetem państwa. Składki bowiem nie wystarczają. Budżet dokłada około 90%.
Zakres ubezpieczenia obejmuje:
rolnik,
małżonek,
domownik współpracujący - pozostający w gospodarstwie, zamieszkujący (ale nie związany stosunkiem pracy).
Definicja wypadku przy pracy rolniczej i choroby zawodowej wzorowana jest na definicjach wynikających z prawa pracy.
Ustawa nie definiuje pojęcia zwykłej choroby. Prawo do zasiłku dopiero w razie choroby trwającej nieprzerwanie 30 dni stwierdzonej przez upoważnionego lekarza przez ZUS.
Rodzaje (katalog) świadczeń:
jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku i uszczerbku lub śmierci (%),
zasiłek chorobowy,
zasiłek macierzyński,
emerytury i renty rolnicze, renty rodzinne, dodatki, zasiłek pogrzebowy, renta szkoleniowa.
Wiek emerytalny mężczyzny 65 lat, a kobiety60 lat.
III. ROLNICTWO EKOLOGICZNE
Ochrona środowiska nie wiąże się tylko z przemysłem i jego produkcją:
Regulacje prawne:
Ustawa z 27.04.2001 Prawo ochrony środowiska,
Ustawa z 3.02.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśniczych,
Ustawa z 18.07.2001 Prawo rolne,
Ustawa z 27.04.2001 o odpadach,
Ustawa z 11.05.2001 o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.
Procesowi produkcji rolnej poświęcona jest także ustawa z 20.04.2004 o rolnictwie ekologicznym, a także ustawa z 22.06.2002 o organizmach genetycznie zmodyfikowanych.
W związku z prowadzoną produkcją rolną najbardziej na zanieczyszczenie narażone są: wody, powierzchnia ziemi, rośliny i zwierzęta (ostatnia powódź, zanieczyszczenie wody).
Ochrona powierzchni ziemi (art. 101 ustawy o ochronie środowiska)
racjonalne gospodarowanie,
zachowanie wartości przyrodniczych,
zachowanie wartości kulturowych i archeologicznych.
Ochrona roślin i zwierząt (art. 127 ustawy w/w):
zachowanie równowagi ekosystemów,
zapobieganie negatywnego oddziaływania na środowisko,
tworzenie warunków prawidłowego rozwoju roślin i zwierząt
Problematyka nawozów i nawożenia.
Ustawa o nawozach i nawożeniach reguluje wprowadzenie do obrotu i zastosowanie nawozów z punktu widzenia ochrony środowiska i zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi oraz zwierząt.
Ustawa dopuszcza stosowanie tylko niektórych nawozów, które nie przekraczają określonych wartości zanieczyszczenia. Winny być tak stosowane, aby nie powodowały zagrożenia dla ludzi i zwierząt (rodzaje, terminy, ilości).
Z problematyką produkcji rolnej wiąże się też kwestia ścieków i odpadów. (patrz prawo o odpadach). Obejmują szczegółowo określone zasady.
Ścieki to wody zużyte na cele bytowe, gospodarcze, odchody zwierzęce z wyjątkiem gnojowicy przeznaczonej na cele nawożenia na zasadach zawartych w przepisach o nawozach i nawożeniu.
Odpady (także weterynaryjne w związku z badaniem i leczeniem)
zapobieganie powstawaniu,
odzysk,
unieszkodliwienie.
Rolnictwo ekologiczne
ustawa z 20.04.2004 o rolnictwie ekologicznym,
Rozporządzenie Rady Europy z 24.06.1991 w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych, ich znakowaniu (w tym produktów spożywczych),
inne akty prawne prawa wspólnotowego.
Pojęcie produkcji ekologicznej. To sposób uzyskania produktu, w którym zastosowano w możliwie największym stopniu naturalne metody produkcji, nienaruszające równowagi przyrodniczej (rozumianej jako stan wzajemnego oddziaływania człowieka i przyrody).
Każde gospodarstwo ekologiczne winno spełniać określone warunki:
nie przekraczanie dopuszczalnych stężeń szkodliwych substancji zanieczyszczających powietrze, gleby i wodę,
produkcja prowadzona metodami ekologicznymi tj.:
zabronione jest stosowanie hormonów i środków syntetycznych,
zabronione jest konserwowanie surowców i przetworów przy użyciu napromieniania i fal elektromagnetycznych,
stosowanie inżynierii genetycznej.
Produkcja rolna w gospodarstwie ekologicznym prowadzona winna być zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju:
stosowanie naturalnych środków produkcji,
stosowanie płodozmianu,
stosowanie naturalnych metod podwyższenia aktywności gleby,
stosowanie nawozów organicznych,
stosowanie materiału siewnego sprawdzonego i hodowli zwierząt odpornych na choroby i warunki miejscowe.
Produkty rolnictwa ekologicznego są oznakowane specjalną etykietą i winny być przechowywane oddzielnie od innych produktów. Nowa ustawa z 20.04.2004 o rolnictwie ekologicznym weszła w życie z dniem uzyskania przez Polskę
IV. GOSPODAROWANIE GRUNTAMI ROLNYMI I LEŚNYMI
Formy władania:
własność,
użytkowanie wieczyste,
dzierżawa.
Dokumenty legitymujące władanie ziemią:
wpisy w księgach wieczystych,
decyzje administracyjne - jako tytuły nabycia w drodze uwłaszczenia,
akty nadania ziemi,
nieodpłatne przekazanie ziemi w związku z przejęciem gospodarstw rolnych na Skarb Państwa za świadczenia emerytalno - rentowe,
umowa jako tytuł nabycia własności,
orzeczenie sądowe jako tytuł nabycia nieruchomości rolnych (np. w drodze spadku)
itd.
Pojęcie obrotu nieruchomościami.
Przez obrót należy rozumie zmianę właściciela dokonany w drodze czynności prawnej w tzw. obrocie powszechnym regulowanym w kodeksie cywilnym, bądź na gruncie uregulowań szczególnych. Np. w oparciu o przepisy emerytalno - rentowe.
Prawo pierwokupu przy sprzedaży w sytuacji współwłasności (art. 166 par.1. KC)
Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców
ustawa z 24.03.1920 r. o nabywaniu przez cudzoziemców nieruchomości, ustawa z 20.02.2004 o nabywaniu nieruchomości rolnych przez cudzoziemców weszła w życie 27.04.2004.
Wprowadza zezwolenia i ograniczenia administracyjne.
Darowizna i dożywocie
To umowy prawa cywilnego. Zawierane są przede wszystkim w kręgu rodzinnym między darującym a obdarowanym. Przy dożywociu występuje funkcja alimentacyjna.
Umowa z następcą.
Art. 84 rolniczej ustawy ubezpieczeniowej. Polega na tym, że rolnik będący właścicielem gospodarstwa rolnego zobowiązuje się przenieść to gospodarstwo na osobę młodszą od niego co najmniej 15 lat (następcę). Z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty, jeżeli jego następca do tego czasu będzie pracował na tym gospodarstwie.
Przekazanie gospodarstwa wolnego w zamian za rentę strukturalną.
Podstawa prawna ustawa z 26.04.2001 o rentach strukturalnych w rolnictwie. Uchwalenie tej ustawy jest wyrazem dostosowania prawa polskiego do standardów europejskich.
Istnieje możliwość przekazania w razie spełnienia warunków określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 30.04.2004. Służy ono zapewnieniu dochodu starszym rolnikom, poprawy jakości gospodarowania. Ukończone 55 lat, prowadzenie gospodarstwa przez co najmniej 10 lat, podleganie ubezpieczeniu. Przedmiotem przekazania jest gospodarstwo rolne i polega na wyzbyciu się własności lub oddaniu w dzierżawę. Nabywca musi też spełniać określone warunki wiekowe i kwalifikacyjne. Rentę strukturalna przyznaje się tylko jednej osobie. Jeżeli są małżonkami to rolnikowi. W razie śmierci rolnika małżonkowi. Płatna jest co miesiąc przez okres do 10 lat. Wynosi 210% najniższej emerytury. Może być zwiększona w razie pozostania w związku małżeńskim. Nie może być wyższa od 440% najniższej emerytury.
Dziedziczenie gospodarstw rolnych
testamentowe od 1.10.1990, osoba powołana w testamencie nie musi spełniać żadnych warunków (tj. od chwili wejścia w życie noweli K.C),
osoby prawne i inne niż Skarb Państwa mogą dziedziczyć tylko na podstawie testamentu.
Dzierżawa gruntów rolnych.
Jest obecnie najbardziej rozpowszechnioną formą uzyskiwania przez producentów rolnych ziemi do swych gospodarstw. Regulacje znajdują się w Kodeksie Cywilnym oraz ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Wymagany jest przetarg ofert pisemnych lub publiczny przetarg ustny. Czynsz dzierżawczy formy ustalenia Kodeks Cywilny i w/w ustawa.
V. OCHRONA ZWIERZĄT GOSPODARSKICH
Hodowla zwierząt gospodarskich służy postępowi ekonomicznemu i podniesienia efektywności produkcji. W resorcie rolnictwa prowadzi się kilkadziesiąt programów hodowlanych.
Ustawa o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich z 1997 r, reguluje sprawy z zakresu hodowli, zachowania zasobów genetycznych, oceny użytkowej, prowadzenia ksiąg i ewidencji zwierząt hodowlanych, nadzorem nad hodowlą i rozrodem. Ustawa wzorowana jest na dostosowaniu zachodnim. Zmiany w jej treści w 2004 r. dostosowały ją do standardów unijnych.
Hodowca według ustawy to jednostka organizacyjna, nie posiadająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna, prowadząca hodowlę zwierząt wraz z dokumentacją hodowlaną zawierającą dane o wartości hodowlanej i użytkowej. Zmierza ona (ustawa) do zagospodarowania pełnej podmiotowości hodowcy zwierząt i producenta rolnego.
Ocena wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt służy hodowli. Zwierzęta te poddawane tej ocenie winny być oznakowane w sposób umożliwiający identyfikację. Dane związane z tą oceną prowadzi Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt jako państwowy zakład budżetowy podlegający ministrowi ds. rolnictwa. W jego skład wchodzą regionalne centra hodowli zwierząt.
Księgi i rejestry zwierząt
Prowadzone są przez związki hodowców
Zwalczanie chorób zwierzęcych
Ustawa z 11.03.2004 o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. Przepisy te są ściśle związana z hodowlą, ustawa dostosowana do prawa wspólnotowego. Określa między innymi zasady zwalczania zwierząt, stosowania substancji hormonalnych, likwidowanie chorób, obowiązki właścicieli zwierząt i Inspekcji Weterynaryjnej.
Środki nadzoru:
odosobnienie zwierzęcia, a nawet zabicie,
badanie kliniczne zwierząt przeznaczonych do celu rozmnażania.
Organy Inspekcji Weterynaryjnej
Prowadzą system informacji dotyczących chorób zakaźnych zwierząt. Opracowywane są plany gotowości zwalczania poszczególnych chorób. Zadania Głównego, Wojewódzkich: powoływanie lekarzy weterynarii. Współpraca z ekspertami Unii w kontrolach na terenie Polski jednolitości postępowania.
VI. OCHRONA ROŚLIN
Przedmiotem ochrony jest zwalczanie organizmów szkodliwych oraz zapobieganie ich przenikaniu przez granicę państwową. Ochrona decyduje o wielkości planów, jakości produktów, stąd też duże znaczenie kontroli lokalnych jak i regionalnych oraz państwowych
Zwalczanie organizmów szkodliwych i zapobieganie ich rozprzestrzenianiu się reguluje wiele przepisów:
Międzynarodowa Konwencja Ochrony Roślin FAO z 6.12.1951 r. Polska przystąpiła do niej w 1996 roku,
porozumienia międzypaństwowe,
Konwencja ds. ochrony Morza Bałtyckiego,
postanowienia Europejskiej Organizacji Ochrony Roślin.
Standardy zdrowotności i jakości materiału roślinnego zostały ujednolicone we wszystkich krajach Wspólnoty.
Regulacja wspólnotowa opiera się na:
rejestracji producentów, dystrybutorów i importerów,
wprowadzeniu paszportów roślinnych,
tworzeniu stref ochronnych,
zwalczaniu chorób i prowadzeniu badań naukowych.
Podstawową dyrektywą Rady jest dyrektywa 77(93/EWY w sprawie działań ochronnych dla zapobiegania przenikania na teren Wspólnoty organizmów i produktów szkodliwych.
W Polsce - regulacja to ustawa z 18.12.2003 r. o ochronie roślin. Obowiązuje od 13.12.2003 i reguluje:
ochronę przed organizmami szkodliwymi,
dopuszczenie środków ochrony roślin do obrotu,
zapobieganie zagrożeniom dla człowieka w wyniku stosowania środków ochrony roślin,
organizację Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Regulacja ma charakter nakazowo - zakazowy.
Zobowiązuj posiadacza do:
zaświadczenia wojewódzkiego inspektora lub wójta o podejrzeniach określonych chorób,
zaniechania uprawy materiału zakażonego,
nakazuje (wojewódzki inspektor) stosowania odpowiednich zabiegów uprawowych, niszczenie zakażonych,
zakazuje upraw określonych roślin i obrotu nimi.
Rośliny, produkty roślinne wprowadzone na terytorium Polski musi posiadać paszport roślinny i inne dokumenty, które poświadczają spełnienie wymogów zdrowotności.
Podmioty prowadzące uprawę, wytwarzanie, magazynowanie, rozpowszechnianie roślin podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców przez Wojewódzkiego Inspektora.
Graniczne kontrole fitosanitarne i sprawdzenie tożsamości zdrowotności roślin. Organy celne współpracują z organami jak Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin
Dopuszczenie środków ochrony roślin do obrotu wymaga zezwolenia właściwego ministra ds. rolnictwa, który też prowadzi ich rejestr. Regulacji podlega data produkcji, opakowanie, bezpieczeństwo środka dla ludzi i zwierząt, zawiadomienia o wystąpieniu środka sanitarnego.
Graniczna kontrola fitosanistrana odbywa się łącznie z kontrolą celna. Wojewódzki inspektor w zależności od wyników tej kontroli wydaje decyzje zezwalające na wprowadzenie do Polski jak i zakazujących.
Uprawa roślin, wytwarzanie produktów roślinnych i przedmiotów może być prowadzona przez producentów wpisanych do rejestru producentów. Ustawa określa obowiązki producentów i importerów, sprawę paszportów roślin i stref ochronnych (zabezpieczenie przed przedostaniem się organizmów szkodliwych ).
Obrót środkami ochrony roślin
Mogą być dopuszczone tylko te, które przy prawidłowym stosowaniu, zgodnie z przeznaczeniem nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska. Dopuszczenie do obrotu i stosowania wymaga zezwolenia ministra właściwego ds. rolnictwa. Minister ten prowadzi też rejestr tych środków. Podlegają one klasyfikacji zgodnie z dyrektywami Unii (78/631/EC). Posiadacze środków obowiązani są do prowadzenia ewidencji zabiegów co daje możliwość zapobiegnięcia przedawkowaniu. Sprzęt musi być sprawny technicznie, a osoby przeszkolone.
Nadzór nad ochroną roślin uprawnych.
Sprawuje:
Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa,
Główny Inspektor tej Inspekcji; jest centralnym organem administracji rządowej podległym ministrowi ds. rolnictwa. Powołuje go i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek w/w ministra.
Zadania inspekcji:
kontrola roślin, produktów roślinnych (pole uprawne, składowanie),
kontrola fitosanitarna na przejściach granicznych,
nadzór nad obrotem, magazynowaniem, stosowaniem środków ochrony roślin,
wydawanie zezwoleń na konfekcjonowanie tych środków,
kontrola przestrzegania przepisów ustawy o organizmach zmodyfikowanych genetycznie,
prowadzenie badań laboratoryjnych i oceny, szkoleń z zakresu ochrony roślin itp.