12, PRZEDSTAWIENI Ii ZARZUTÓW
Przedstawienie zarzutów - jest to instytucja procesu karnego polegająca na
sformułowaniu zarzutu i jego ujawnieniu wobec podejrzanego stanowiąca
konkretyzację zarzucanego mu czynu i jego kwalifikację prawną. art. 313 kpk
i podstawa prawna).
Na przedstawienie zarzutów nie składa się jedna czynność tylko szereg czynności
procesowych i dlatego mówi się, że jest to instytucja procesowa, a nie czynność
procesowa.
Podstawa faktyczna występuje wówczas, jeżeli organ prowadzący jest
subiektywnie przekonany o tym, że podejrzany jest sprawcą p-stwa, gdyby
podejrzany nie podjął żadnych działań obronnych to istnieje bardzo duże
prawdopodobieństwo na sporządzenie aktu oskarżenia.
Cel i procesowe znaczenie przedstawienia zarzutów
spowodowanie przejścia postępowania przygotowawczego z fazy w sprawie do fazy przeciwko osobie
umożliwienie podejrzanemu realizacji prawa do obrony. \V tym mornenr.e
podejrzany staje się stroną w procesie, nabywa określone prawa i obowiązki.
Elementy przedstawienia zarzutów
1. Wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów,
a. wskazanie osoby podejrzanego,
b. dokładne określenie zarzucanego czynu, ( konkluzja postanowienia - czas.
miejsce sposób, okoliczności, wysokość szkody, personalia, wskazanie
pokrzywdzonego,
c. kwalifikacja prawna czynu,
Postanowienie wpinamy do akt głównych - od tego momentu jest podejrzany,
2. Niezwłoczne ogłoszenie zarzutów podejrzanemu,
3. Przesłuchanie osoby w charakterze podejrzanego,
Pouczyć o prawach i obowiązkach - art. 300 kpk.
Sporządzenie uzasadnienia postanowienia o przedstawieniu zarzutów i
zapoznanie z treścią w ciągu 14 dni.
Wystąpienie do prokuratury z wnioskiem o powiadomienie przełożonych osób
wymienionych w art. 21 kpk i art. 19 kpk ( dot. pracowników instytucji
państwowych, samorządowych, społecznych, uczniów, żołnierzy ).
Warunki przedstawienia zarzutów ;
> istnienie podstawy faktycznej,
> brak przeszkód procesowych ( przesłanek ujemnych -art. 17 kpk ).
> zebranie danych o osobie podejrzanego.
Przedstawienie zarzutów w zależności od formy i rodzaju postępowania przygotowawczego
1. dochodzenie zwykłe;
« sporządza się 2 egzemplarze druku postanowienia o przedstawieniu zarzutów (konkluzja
2. dochodzenie uproszczone ;
• zarzut przedstawia się ustnie i wpisuje się do protokołu przesłuchania podejrzanego, wyjątek, jeśli osoba jest tymczasowo aresztowana,
3. dochodzenie w niezbędnym zakresie ( art. 308 §2 kpk )
• zarzut przedstawia się ustnie do protokołu przesłuchania podejrzanego, lecz w ciągu 5 dni, wymagane jest zatwierdzenie prokuratora o przedstawieniu zarzutów,
4. dochodzenie prokuratorskie i śledztwo ;
• postanowienie wydaje prokurator, _ chyba że jest to sytuacja nie cierpiąca zwłoki,
Uzupełnienie zarzutów - może mieć miejsce, gdy w prowadzonym postępowaniu przygotowawczym przedstawiono zarzuty, lecz po przedstawieniu zarzutów okazało się. że nie o wszystkim przedstawiający zarzut wiedział lub w między czasie podejrzany popełnił nowy czyn.
Zmiana zarzutów - zachodzi, jeżeli wcześniej wydane było postanowienie o przedstawieniu zarzutów, a w miedzy czasie wystąpiły sytuacje ;
• zachodzi potrzeba zmiany kwalifikacji czynu z łagodniejszej na surowszą.
• gdy, uległy zmianie okoliczności dotyczące czasu, miejsca, sposobu. ustawowych znamion.
• pojawiły się inne istotne okoliczności np. p-stwo popełnione w warunkach
recydywy.
Wydajemy postanowienie o przedstawieniu zarzutów, poprzedni zarzut uzupełniamy wcześniejszych postanowień nie wypina się.
Zmiana zarzutem przed Sądem; Warunki ;
zmiana zarzutów musi mieścić się w granicach oskarżenia,
sąd musi uprzedzić o zmianie zarzutów obecne na rozprawie strony,
Uzupełnienie zarzutów przed Sadem ;
Warunki ;
oskarżyciel musi poprzeć oskarżenie.
• roszczenia oskarżenia nie wymagają przeprowadzenie dodatkowego postępowania przygotowawczego,
• oskarżony musi wyrazić zgodę
Bezwarunkowe umorzenie postępowania przygotowawczego -jest to jeden ze sposobów zakończenia postępowania przygotowawczego zachodzi on, jeżeli nie można zakończyć postępowania poprzez zamkniecie go. Umorzenie ma miejsce także, jeżeli również występują przeszkody procesowe albo nie zostaną zrealizowane zadania postępowania przygotowawczego. Podstawa prawna umorzenia postępowania; art. 322 kpk,
Przyczyny umorzenia postępowania przygotowawczego;
1. przyczyny faktyczne umorzenia - są to tego typu sytuacje, kiedy z różnych powodów i z braku określonych faktów nie można wydać innej decyzji niż o umorzeniu postępowania przygotowawczego ( brak podstaw do sporządzenia aktu oskarżenia). Do przyczyn faktycznych zaliczamy;
a) nie wykrycie sprawcy przestępstwa - czyn nie budzi wątpliwości, że jest p-stwem. lecz nie można wykryć sprawcy.
b) podejrzany nie popełnił zarzucanego mu czynu :
* nie popełnił czynu, czyn popełniła inna osoba,
* brak wystarczających dowodów, że podejrzany popełnił p-stwa, chociaż sprawstwa jego nie można wykluczyć,
c) umorzenie postępowania karnego o występek zagrożony karą do lat 5, ze względu na niecelowość orzekania kary » art. 11 kpk,
d) brak interesu społecznego w ściganiu z urzędu p-stw prywatno-skargowych » art 60 kpk
2. przyczyny formalne umorzenia - są to wszystkie przeszkody wymienione w art 17 kpk ( ujemne przesłanki procesowe ) są niezależne od posiadanych faktów.
Czynności związane z umorzeniem postępowania ;
> analiza akt sprawy, czy wykonano wszystkie czynności,
przyjęcie przyczyny umorzenia, ,
przygotować akta do umorzenia tak jak/ do zakończenia postępowania przygotowawczego » art 322 kpk
wypełnić druki statystyczne;STP 2/3 ~ sposób zakończenia.STP 3/3 - ilość czynów.
sporządzić postanowienie o umorzeniu dochodzenia » art. 305 §3 kpk <_prokurator zatwierdza postanowienie - akta umorzone z przyczyn formalnychzna j duj ą się w prokuraturze).
pismo przewodnie do prokuratury z wnioskiem o zatwierdzenia,
zastosować art. 305 4 kpk, zawiadomić pismem osoby zawiadamiające o p-stwie (gdy nie jest strona nie dostaje postanowienia).
sporządzenie wystąpień sygnalizacyjnych » art. 19,21 kpk,
wyrejestrowanie z RSD,
Warunkowe umorzenie postępowania przygotowawczego - jest szczególna postacią zakończenia postępowania przygotowawczego stosowane wówczas, gdy wykryty został sprawca p-stwa, a z zebranego materiału dowodowego jak i całokształtu wynika, że niecelowe jest orzekanie kary kryminalnej, jeżeli w inny sposób można wychowawczo wpłynąć na sprawcę p-stwa. Pomimo stwierdzenia p-stwa rezygnuje się. z karania sprawcy. Jest to instytucja probacyjna uregulowana w kk. Podstawa prawna warunkowego umorzenia p.p.; art 336 kpk, art 66 kk.
Warunki warunkowego umożenia postępowania karnego ; ( nie może być przeszkód formalnych - art 17 kpk ).
• czyil o który jest prowadzone postępowanie przygotowawcze nie może być zagrożony karą surowszą niż 3 lata pozbawienia wolności, w wypadku naprawienia szkody, pojednania się z pokrzywdzonym karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności,
• wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
• okoliczności popełnienia p-stwa nie budzą wątpliwości,
• sprawca dotychczas nie był karany za p-stwa umyślne,
• zachodzi pozytywna prognoza kryminogenna,
• wszystkie warunki muszą być spełnione łącznie.
Rola Policji w warunkowym umorzeniu :
• zebranie materiału dowodowego,
• sporządzenie wniosku opiniującego ww. warunki,
• sporządzenie pisma przewodniego do prokuratora, aby wystąpił do sądu
art. 66, 68 kk
art. 341 kpk - obowiązkowy udział oskarżonego w posiedzeniu, możliwość
porozumienia się oskarżonego z pokrzywdzonym, naprawienia szkody,
art. 342 kpk - dane, co powinno zawierać postanowienie o warunkowym umorzeniu
postępowania, możliwość zażalenia.
Sprawca zostaje poddany próbie na okres od l roku do 2 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia.
13.5 Podjecie umorzonego i warunkowo umorzonego postępowania przygotowawczego; podstawa art 327 kpk.
Art. 327 §1 kpk, - możliwość podjęcia umorzonego postępowania w każdym czasie, o podjęciu może być mowa jeżeli;
• postępowanie umorzono z powodu niewykrycia sprawcy w sprawie
• w umorzonym postępowaniu kiedyś był podejrzany i umorzono w fazie p-ko to podjecie może nastąpić , wtedy, jeżeli nie będzie toczyło się p-ko tej samej osobie
O podjęciu decyduje prokurator, który umorzył wcześnie! postępowanie lub zatwierdził postanowienie o umorzeniu.
Postanowienie o podjęciu prokurator wydaje sam lub na wniosek policji.
Art. 327 §2 kpk - możliwość wznowienia umorzonego postępowania dot. sytuacji w poprzednio umorzonym postępowaniu występował już podejrzany, a mimo to postępowanie zostało umorzone w oparciu o brak wystarczających dowodów, że popełnił on p-stwo. Jeżeli postępowanie dalsze będzie toczyło się p-ko tej samej osobie co umorzono, to będzie miało miejsce wznowienie postępowania przygotowawczego.
Władnym do wznowienia postępowania jest prokurator nadrzędny nad tym, który wydal postanowienie o umorzeniu lub je zatwierdził.
Postępowanie można wznowić, jeśli ujawnione zostaną nowe istotne okoliczności nieznane w poprzednim postępowaniu,
Na instytucję podjęcia jak i wznowienia nie przysługuje środek zaskarżenia. Rola policji przy podejmowaniu lub wznawianiu;
ogranicza się tylko do wnioskowania
Zakres dopuszczalnych czynności procesowych przed wydaniem postanowienia o podjęciu lub wznowieniu postępowania;
Tylko w sytuacji zabezpieczenia dowodów i śladów przed ich utratą za wyjątkiem przesłuchania w charakterze podejrzanego. Można dokonać oględzin, przeszukania Jeżeli nie było sytuacji nie cierpiącej zwłoki to można te czynności wykonać na zlecenie prokuratora.
Organy uprawnione do podejmowania lub wznawiania postępowań
przygotowawczych ;
> Sąd na wniosek prokuratora i pokrzywdzonego lub z urzędu.
Uchylenie przez Prokuratora Generalnego prawomocnego postanowienia o umorzeniu i warunkowym umorzeniu postępowania przygotowawczego ; ( art. 328 kpk).
Warunki uchylenia;
postanowienie o umorzeniu postępowania musi być prawomocne,
uchylenie może nastąpić tylko względem osoby, która była przesłuchiwana w charakterze podejrzanego w umorzonym poprzednio postępowania dot. warunkowego i bezwarunkowego umorzenia ),
stwierdzono, że umorzenie postępowania było bezzasadne.
na niekorzyść podejrzanego jest możliwe tylko w okresie 6 miesięcy,
Uchylenie prawomocnego postanowienia o umorzeniu nie dot. sytuacji, kiedy zażalenie rozpatrywał sąd i utrzymał je w mocy.
Cel uchylenia prawomocnego umorzenia postępowania - usuniecie skutków
prawomocnego umorzenia w sytuacji, gdy umorzenie to było niezasadne.