PROCES KARNY
Cel i przedmiot prawa karnego procesowego.
Można mówić o ogólnym celu procesu karnego tj. ostatecznym rezultacie do którego zmierza proces karny a także o celach cząstkowych, które występują w poszczególnych etapach procesu np. celem postępowania odwoławczego jest korekta wadliwych orzeczeń.
Przedmiot procesu karnego sprowadza się do rozstrzygnięcia jakiejś kwestii prawnej, której rozstrzygnięcie jest zadaniem postępowania przygotowawczego. W procesie karnym kwestię taką stanowią:
- odpowiedzialność karna,
- odpowiedzialność cywilna.
W zależności od przedmiotu procesu można mówić o działalności procesowej jako nurcie procesowym. Z tego punktu widzenia można rozróżnić:
a) Nurt podstawowy tj.
- postępowanie w kwestii odpowiedzialności karnej,
b) Nurt uboczny tj.
- postępowanie w kwestii odpowiedzialności cywilnej ( zachodzi tylko wtedy, gdy wniesiono skargę ).
Zadania postępowania przygotowawczego.
1.ustalenie czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo
2.wykrycier i w miarę potrzeby ujęcie sprawcy
3.zebranie wymaganych danych (213, 214)
4.wyjaśnienie okoliczności sprawy w tym ustalenie rozmiaru szkody
5.zebranie, zabezpieczenie i w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów
Należy również dążyć do wyjaśnienia okoliczności które sprzyjały popełnieniu przestępstwa
Podstawa faktyczna procesu karnego:
1. Zbadanie, czy nie ma przeszkód procesowych do wszczęcia postępowania przygotowawczego,
2. Dysponowanie przed wszczęciem dochodzenia pewnym minimum faktów art.303 kpk.
Zasady procesowe.
1.Zasada obiektywizmu organy prowadzące postępowanie karne są obowiązane badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego
2.Zasada prawdy stanowi dyrektywę adresowaną do organu procesowego by wszystkie wydawane w postępowaniu decyzje opierał na ustaleniach faktycznych zgodnych z rzeczywistym stanem rzeczy, a więc na ustaleniach prawdziwych. Ma w procesie karnym znaczenie nadrzędne
3.Zasada legalizmu polega na obowiązku ścigania przestępstw ściganych z urzędu. Organ procesowy obowiązany jest do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania, a oskarżyciel publiczny do wniesienia i popierania oskarżenia
4.Zasada skargowości żądanie uprawnionego podmiotu, czyli skarga, stanowi warunek wszczęcia i prowadzenia postępowania oraz rozstrzygania sprawy przez sąd
5.Zasada prawa do obrony w procesie karnym oskarżonemu należy zapewnić prawo do obrony w tym korzystania z pomocy obrońcy
6.Zasada informacji prawnej Organ prowadzący postępowanie jest obowiązany pouczyć uczestników postępowania o ciążących obowiązkach i przysługujących im uprawnieniach a także udzielić im informacji nawet, gdy ustawa wyraźnie takiego obowiązku nie stanowi
Przesłanki procesowe.
Przesłanki procesowe - są to warunki przewidziane prawem od których uzależniona jest dopuszczalność procesu karnego.
Podział przesłanek procesowych
Okoliczności które muszą nastąpić aby proces był dopuszczalny to przesłanki dodatnie art. 303 kpk.
Okoliczności które nie mogą wystąpić aby postępowanie mogło sił toczyć to przesłanki ujemne
Omówienie przesłanek procesowych ujemnych z art. 17 kpk.
1.Czynu nie popełniono (sprawca nie zachował się tak jak prawo zabrania),
2.Brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu (badamy, czy czyn jest zabroniony),
3.Czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego,
4.Ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa /kontratypy szczególne pozaustawowe/,
5.Społeczna szkodliwość czynu jest znikoma /nie każdy czyn jest przestępstwem np. pozbawienie człowieka wolności na 2-3 minuty/,
6.Ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze /formy stadialne i zjawiskowe art. 15 & 1 kpk/,
7.Śmierć oskarżonego,
8.Nastąpiło przedawnienie karalności - ustanie karalności p-stwana skutek upływu czasu/.
9.Postępowanie karne co do tego samego czynu lub tej samej osoby zostało zakończone prawomocnym rozstrzygnięciem /powaga rzeczy osądzonych/ resudikata,
10.albo wcześniej wszczęte toczy się.Zawisłość sprawy - lispendens /niedopuszczalne jest prowadzenie kilku spraw o to samo przestępstwo/,
11.Sprawa nie podlega orzecznictwu polskich sądów /immunitety krajowe materialne np. adwokat, radca prawny i prokurator. Osoba taka jeśli dopuści się przestępstwa w związku z wykonywaniem czynności zawodowych to przestępstwo jej staje się wykroczeniem dyscyplinarnym/,
12.Brak skargi uprawnionego oskarżyciela /dotyczy postępowania przed sądem. Sąd z własnej inicjatywy nie może wszcząć postępowania/,
13.Brak wymaganego zezwolenia na ściganie /immunitet prezydencki, poselski, senatorski, członków Trybunału Stanu, Trybunału Konstytucyjnego, pracownicy NIK, Rzecznik Praw Obywatelskich/,
14.Brak wniosku o ściganie osoby uprawnionej,
15. zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie
Abolicja /ustawodawcze darowanie pewnych przestępstw, określonych przez wskazanie ich typów lub zagrożeń karnych lub daty, przed którą zostały popełnione/,
Amnestia /sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary a nawet może warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy współdziałającego z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, jeżeli ujawni on wobec organów ścigania informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia.
Indywidualny akt łaski Prezydenta RP.
Wyłączenie sędziego
§1 1.sprawa dotyczy tego sędziego bezpośrednio
2.jest małżonkiem strony lub pokrzywdzonego albo ich obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela
ustawowego albo pozostaje we wspólnym pożyciu z jedną z tych osób
3.jest krewnym lub powinowatym w linii prostej, a w linii bocznej aż do stopnia pomiędzy dziećmi rodzeństwa osób wymienionych w pkt.2 albo jest związany z jedną z tych osób węzłem przysposobienia, opieki lub kurateli
4.był świadkiem czynu o który sprawa się toczy albo w tej samej sprawie był przesłuchany w charakterze świadka lub występował jako biegły
5.brał udział w sprawie jako prokurator, obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy strony albo prowadził postępowanie przygotowawcze
6.brał udział w niższej instancji w wydawaniu zaskarżonego orzeczenia lub wydał zaskarżone zarządzenie
7.brał udział w wydaniu orzeczenia które zostało uchylone lub stwierdzono jego nieważność
8.brał udział w wydaniu postanowienia o warunkowym umorzeniu postępowania
9.brał udział w wydaniu orzeczenia co do którego wniesiono sprzeciw
§2Powody wyłączenia trwają mimo ustania uzasadniającego je małżeństwa, wspólnego pożycia, przysposobienia, opieki lub kurateli
Sędzia ulega wyłączeniu jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie
Wyłączenie prokuratora
§1 1.sprawa dotyczy tego prokuratora bezpośrednio
2.jest małżonkiem strony lub pokrzywdzonego albo ich obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela
ustawowego albo pozostaje we wspólnym pożyciu z jedną z tych osób
3.jest krewnym lub powinowatym w linii prostej, a w linii bocznej aż do stopnia pomiędzy dziećmi rodzeństwa osób wymienionych w pkt.2 albo jest związany z jedną z tych osób węzłem przysposobienia, opieki lub kurateli
4.był świadkiem czynu o który sprawa się toczy albo w tej samej sprawie był przesłuchany w charakterze świadka lub występował jako biegły
5.brał udział w sprawie jako prokurator, obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy strony albo prowadził postępowanie przygotowawcze
6.brał udział w niższej instancji w wydawaniu zaskarżonego orzeczenia lub wydał zaskarżone zarządzenie
§2Powody wyłączenia trwają mimo ustania uzasadniającego je małżeństwa, wspólnego pożycia, przysposobienia, opieki lub kurateli
Propkurator ulega wyłączeniu jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie
Przesłanki dodatnie procesu karnego:
1. Podsądność sprawy polskim sądom karnym,
2. Właściwość sądu miejscowa, rzeczowa i funkcjonalna,
3. Istnienie stron procesowych oraz posiadanie przez te strony zdolności procesowej,
4. Wpłynięcie skargi karnej,
5. Uzyskanie pozwolenia na ściganie lub złożenie wniosku o ściganie,
6. Istnienie podstawowej przesłanki faktycznej.
Oskarżyciel Publiczny.
Oskarżycielem publicznym w procesie karnym jest organ procesowy który ma prawo wnosić i popierać przed sądem oskarżenie. Oskarżycielem publicznym przed wszystkimi sądami jest prokurator, natomiast na zasadzie art. 471 kpk mogą być inne organy: 1. Policja /postępowanie uproszczone/, 2. Straż Graniczna, 3. PIH, 4. Przedstawiciele Urzędów Skarbowych, 5. Zarządy Lasów Państwowych, 6. Przedstawiciele Urzędów Celnych.
Uprawnienia Oskarżyciela Publicznego.
1.Prawo do sporządzania i wnoszenia do sądu aktu oskarżenia art. 331 kpk,
2.Prawo do popierania wniesionego aktu oskarżenia w postępowaniu przed sądem art. 46 kpk,
3.Prawo do zabierania głosu po zamknięciu przewodu sądowego art. 406 kpk,
4.Prawo do stawiania pytań osobom przesłuchiwanym art. 370 kpk,
5.Prawo do wnoszenia środków zaskarżenia art. 425 kpk,
6.Prawo do składania wniosków co do przebiegu rozprawy art. 335 kpk.
Obowiązki Oskarżyciela Publicznego
1. Czuwanie nad tym aby interes społeczny w czasie postępowania nie został naruszony.
Pokrzywdzony
to osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawem chronione zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przestępstwem. Pokrzywdzony jest stroną tylko w postępowaniu przygotowawczym, natomiast w procesie karnym jeżeli chce występować w charakterze strony to musi złożyć stosowne oświadczenie. Oświadczenie to z wyjątkiem 3 przypadków jest wiążące dla sądu.
Uprawnienia pokrzywdzonego:
1. Pierwszeństwo w zaspokojeniu roszczeń art. 269 kpk,
2. Prawo złożenia wniosku o ściganie przestępstwa wnioskowego art. 12 kpk,
3. Prawo do otrzymania informacji o sporządzeniu aktu oskarżenia przez prokuratora.
4. Prawo do składania wniosków dowodowych art. 167 i 315 kpk,
5. Prawo do zaskarżania decyzji zapadłych w postępowaniu przygotowawczym art. 22 & 2 kpk, art. 306 kpk,
6. Prawo do wnoszenia aktu oskarżenia art. 55 kpk,
7. Prawo do korzystania z pomocy pełnomocnika art. 87 kpk,
8. Prawo do zaznajomienia się z materiałami postępowania przygotowawczego art. 156 & 5 kpk,
9. Prawo do składania zażaleń na czynności naruszające prawa pokrzywdzonego art. 302 kpk.
Powód Cywilny
jest stroną czynną w zakresie dochodzenia roszczenia cywilnego w procesie karnym wynikającym z popełnionego przestępstwa. / w procesie athezyjnym może dochodzić roszczeń tylko o charakterze majątkowym i wynikających z przestępstwa/
O powództwo cywilne można wystąpić od momentu wystąpienia w postępowaniu przygotowawczym podejrzanego do momentu rozpoczęcia przewodu sądowego. Żądanie takie występuje w formie pisma procesowego zwanego pozwem art. 69 kpk.
Obrońcy
Obrońcą może być jedynie osoba uprawniona do obrony według przepisów o ustroju adwokatury. Obrońcę ustanawia oskarżony. Do czasu ustanowienia obrońcy przez oskarżonego pozbawionego wolności, obrońcę może ustanowić inna osoba o czym należy niezwłocznie powiadomić oskarżonego. Upoważnienie do obrony może być udzielone na piśmie albo przez oświadczenie do protokołu organu prowadzącego postępowanie karne. Ustanowienie obrońcy lub wyznaczenie obrońcy z urzędu uprawnia go do działania w całym postępowaniu nie wyłączając czynności po uprawomocnieniu się orzeczenia, jeżeli nie zawiera ograniczeń.
Pełnomocnik
Pełnomocnikiem może być adwokat lub aplikant adwokacji lub radca prawny, wyznaczony pracownik instytucji państwowej, samorządowej społecznej lub jej organu nadrzędnego. Jest ustanawiany przez stronę czynną już w postępowaniu przygotowawczym. Strona nie może mieć więcej niż 3 pełnomocników. Pełnomocnictwo może być udzielone na piśmie albo przez oświadczenie do protokołu organu prowadzącego postępowanie.
Terminy
Terminami zawitymi są terminy do wniesienia środków zaskarżenia a inne o tyle o ile ustawa je za takie uznaje art. 122 kpk. Czynność procesowa wykonana po upływie terminu zawitego jest bezskuteczna. Istnieje jednak możliwość przywrócenia tego terminu jeżeli osoba uprawniona w ciągu 7 dni od zakończenia terminu zawitego wystąpi o przywrócenie terminu, wykaże, że naruszenie terminu by*o niezależne od niej oraz we wniosku tym dopełni czynności jakie należało wykonać w terminie.
Terminami prekluzyjnymi (nieprzywracalnymi) art. 328 & 2 kpk. są terminy które nie podlegają przywróceniu. Czynność procesowa wykonana po upływie tego terminu jest bezskuteczna z mocy prawa np. terminy przedawnienia.
Termin instrukcyjny nie powoduje bezskuteczności czynności. Upływ tego terminu nie wywołuje skutków procesowych. Są one adresowane zwykle do organów procesowych. Wywołują jedynie skutki dyscyplinarne.
Obliczanie terminów. Do biegu terminu nie wlicza się dnia od którego liczy się dany termin. Jeżeli termin jest oznaczony w tygodniach miesiącach lub latach to koniec terminu przypada na ten dzień tygodnia lub miesiąca który odpowiada początkowi terminu. Jeżeli w danym miesiącu nie ma takiego dnia koniec terminu przypada na ostatni dzień tego miesiąca. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień wolny od pracy czynność można wykonać następnego dnia
Formy postępowania przygotowawczego.
Wyróżniamy dwie formy postępowania przygotowawczego:
1. Dochodzenie, 2. Śledztwo.
Formy postępowania przygotowawczego potrzebne są w celu ustalenia, czy dany czyn jest zbrodnią, czy też występkiem.
Dochodzenie od śledztwa różni się ci*żarem gatunkowym, organem prowadzącym oraz czasem prowadzenia.
Śledztwo dzieli się na:
1. Obligatoryjne-przepisy ustawy wymagają aby postępowanie przygotowawcze by*o prowadzone w tej formie a zatem o:
a/ Przestępstwa za które w I instancji zgodnie z właściwością orzeka Sąd Okręgowy art. 25,309 & 1 i 3 kpk,
b/ Występki wymienione w art. 309 & 1 pkt. 2 pomimo, że niekiedy będzie orzeka* Sąd Rejonowy (najpierw patrzymy na art. 309 & 1 pkt. 2 kpk. Jeśli nie ma tam danego przestępstwa to patrzymy na art. 25 kpk, czy nie orzeka Sąd Okręgowy),
c/ Gdy czynu karalnego dopuści* się nieletni wraz z osobą dorosłą art. 16 Uniel.,
d/ Gdy prowadzone jest postępowanie przygotowawcze w formie dochodzenia i nie zosta*o ono ukończone w ciągu 6 miesi*cy a zachodzi potrzeba jego dalszego prowadzenia,
e/ Gdy podejrzanym jest funkcjonariusz Policji, UOP, Straży Granicznej lub finansowych organów dochodzenia.
2. Fakultatywne-decyduje o jego wszczęciu prokurator mając na względzie:
a/ Wag* sprawy art. 309 & 1 pkt. 5 kpk,
b/ Zawiłość sprawy art. jw
c/ Jeżeli dochodzenie nie zosta*o ukończone w ciągu 3 miesi*cy art.310 & 3 kpk.
Decyzja prokuratora w tym względzie przybiera postać postanowienia. Zasadą jest, że postępowanie przygotowawcze w formie śledztwa prowadzi prokurator art. 311 kpk.
Podział śledztw:
1. Z uwagi na organ prowadzący
a/ Prokuratorskie, b/ Powierzone / może być przekazane w ca*ości art. 311 i 312 kpk, w określonym zakresie np. do momentu wykrycia sprawcy, tylko do wykonania określonej czynności np. przeszukania /.
Powierzenie śledztwa w ca*ości nie może obejmować czynności wymagających postanowienia oraz wszelkich czynności związanych z przedstawieniem zarzutu lub zamknięciem śledztwa albo dochodzenia art. 311 & 4 kpk.
Dochodzenie w niezbędnym zakresie art. 308 kpk.
Warunki:1. Zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, 2. Musi zachodzić sytuacja natychmiastowego zabezpieczenia śladów i dowodów w obawie przed ich utratą lub zniekształceniem w przypadku niezabezpieczenia, 3. Czynności tych może dokonywać uprawniony organ.
Czynności dokonywane w trakcie dochodzenia z art. 308 kpk.
1. Wszelkie czynności procesowe tj.
a/ Oględziny, b/ Przesłuchanie świadka, podejrzanego, c/ Przeszukanie, d/ Możliwość pobrania do badań krwi od podejrzanego /w dochodzeniu zwykłym nie można tego robić/, e/ okazanie.
Czas trwania terminu instrukcyjnego do 5 dni. Termin ten może być przekroczony jeżeli zachodzi taka potrzeba. Należy informować prokuratora, że zosta*o wszczęte także dochodzenie /wcześniej tego nie by*o/, czynności sprawdzająco-uzupe*niające /w dniu podjęcia pierwszej czynności/. Powiadamiamy także prokuratora o podjęciu czynności sprawdzających w danej sprawie.
Sposoby zakończenia dochodzenia w niezbędnym zakresie:
1. Wszczęcie postępowania przygotowawczego,
2. Przekazanie sprawy prokuratorowi w celu wszczęcia śledztwa,
3. Wydanie postanowienia o umorzeniu dochodzenia przed jego formalnym wszczęciem /wymaga zatwierdzenia przez prokuratora/,
4. Przekazanie innym organom bez merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy np. Urz*dom Skarbowym.
Dochodzenie uproszczone art. 468 - 478 kpk.
Ustawodawca zrezygnował z pewnych czynności procesowych. Postępowanie uproszczone prowadzone jest w sprawach zagrożonych łagodniejszymi karami. Katalog przestępstw za które dopuszcza si* prowadzenie postępowania uproszczonego to art.
469 kpk.
Warunki prowadzenia dochodzenia uproszczonego:
1. Zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa,
2. Musi być to jedno z przestępstw wymienionych w art. 469 kpk.,
3. Nie może występować szczególna przesłanka postępowania uproszczonego art. 470 kpk.,
4. Sprawca przestępstwa nie może być osobą pozbawioną wolności w tej, czy innej sprawie /jest wyjątek/,
5.Spawcą nie może być osoba nieletnia,
6. Sprawcą przestępstwa nie może być osoba podlegająca orzecznictwu sądów wojskowych,
7. Sprawca nie może być osobą wobec której ustawodawca nakazuje obron* obligatoryjną art. 470 kpk, 79 kpk,
8. Sprawca nie może być recydywistą,
9. Nie może być przekroczony termin trwania tj. 2 miesiące.
Czas trwania dochodzenia uproszczonego.
1. Jeden miesiąc z możliwością przedłużenia do dwóch miesięcy /później prowadzi się jako dochodzenie zwykłe/,
2. Kopię postanowienia o wszczęciu dochodzenia przesyła się prokuratorowi art. 472 kpk.
Uproszczenia w dochodzeniu uproszczonym art. 473 kpk.
1. Nie ma obowiązku sporządzania postanowienia o przedstawieniu zarzutów /zarzut stawia si* ustnie wpisując jego treść do protokołu przesłuchania podejrzanego/,
2. Nie ma obowiązku wydawania postanowienia o zamknięciu dochodzenia /sporządza si* akt oskarżenia/,
3. Nie ma obowiązku zaznajamiania podejrzanego z materiałami dochodzenia ale o prawie tym należy podejrzanego pouczyć przy przesłuchaniu i jego wolę wpisać do protokołu,
4. Uprawnienia dajemy podejrzanemu na piśmie art. 300 kpk.
Wszczęcie i odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego.
Podstawa faktyczna - art. 303 kpk. uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa. Jest to zespół danych, który obiektywnie uzasadnia fakt popełnienia przestępstwa /wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa/.
Podstawa prawna - art. 303 i 305 kpk. wydanie dokumentu w postaci postanowienia o wszczęciu postępowania przygotowawczego.
Decyzja policjanta po udokumentowaniu zawiadomienia o przestępstwie:
1. Wszczęcie postępowania przygotowawczego,
2. Odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego,
3. Przekazanie prokuratorowi z wnioskiem o wszczęcie śledztwa,
4. Decyzja o przeprowadzeniu postępowania sprawdzającego
5. Odstąpienie od wszczęcia postępowania przygotowawczego,
6. Przekazanie zebranych materia*ów bez merytorycznego rozstrzygnięcia /np. sądowi d/s nieletnich, innym jednostkom policji/.
Postępowanie przygotowawcze wszczyna się kiedy zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa.
Warunki wszczęcia postępowania przygotowawczego:
1. Istnieją podstawy faktyczne wszczęcia,
2. Brak ujemnych przesłanek procesowych.
Dokumentem procesowym faktycznej podstawy wszczęcia dochodzenia jest postanowienie o wszczęciu dochodzenia. Podstawa faktyczna musi pojawić się w uzasadnieniu.
Rozróżniamy wszczęcia:
1. Formalne, 2. Faktyczne /wszczyna policjant a śledztwo prokurator/.
Czynności policjanta związane ze wszczęciem postępowania przygotowawczego:
1. Wydanie postanowienia o wszczęciu dochodzenia,
2. Zatwierdzenie postanowienia przez naczelnika lub komendanta,
3. Powiadomienie pismem pokrzywdzonego o wszczęciu dochodzenia,
4. Sporządzenie druku statystycznego Stp-1, Pkr-12,
5. Założenie akt kontrolnych oraz głównych,
6. Sporządzenie planu dochodzenia,
7. Przesłanie prokuratorowi odpisu postanowienia o wszczęciu dochodzenia.
Odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego.
Warunki odmowy:
1. Wpłynięcie oficjalnego zawiadomienia o przestępstwie,
2. Niewykonanie w sprawie żadnej czynności procesowej,
3. Wystąpienie w sprawie przes*anki procesowej ujemnej,
4. Brak podstawy faktycznej do wszczęcia.
Postępowanie sprawdzające art. 307 kpk.
Wymienione czynności to czynności organu procesowego, zmierzające do sprawdzenia lub uzupełnienia danych zawartych w zawiadomieniu o przestępstwie w celu uprawdopodobnienia faktu popełnienia przestępstwa. Czynności te wpływają na celowość wszczynania postępowania przygotowawczego.
Celem postępowania sprawdzającego jest uzyskanie podstawy faktycznej do wszczęcia postępowania przygotowawczego.
Sposoby prowadzenia postępowania sprawdzającego
1. Policja może żądać uzupełnienia danych zawartych w zawiadomieniu o przestępstwie /decyzje w tej sprawie wydaje przełożony/, 2. Prokurator na wniosek Policji może zarządzić sprawdzenie danych zawartych w zawiadomieniu,
3. Policja może sama wykonać własne czynności w ramach art. 307 kpk., 4. Policja może wykonać inne czynności np. obserwacja, wywiad, rozmowy z sąsiadami mogącymi posiadać informację na temat zdarzenia.
Dokumentowanie przebiegu i wyniku postęp. sprawdz. z art. 307 kpk.
1. Czynności powinny być dokumentowane notatkami urzędowymi,
2. Nie wolno z czynności tych sporządzać protokołów,
3. Niedopuszczalne jest wykonanie czynności z których wymagane jest sporządzenie protokołu,
4. Oprócz notatek do dokumentów jakie mogą wystąpić w tych czynnościach należy zaliczyć: korespondencję oaz dokumenty złożone przez zawiadamiającego dobrowolnie lub na żądanie.
Istnieje możliwość sporządzenia protokołu w ramach tych czynności
1. Protokół przyjęcia ustanego zawiadomienia o przestępstwie,
2. Protokół przyjęcia wniosku o ściganie,
3. Protokół przesłuchania świadka jako osoby zawiadamiającej,
4. Protokół zatrzymania osoby podejrzanej.
O konieczności prowadzenia czynności sprawdzających należy powiadomić prokuratora art. 307&4 kpk.
Najpóźniej do 7 dni należy podjąć pierwszą czynność od chwili złożenia zawiadomienia. Czas trwania postępowania przygotowawczego nie może przekroczyć 30 dni od dnia wydania decyzji o wszczęciu lub odmowie wszczęcia dochodzenia, przekazaniu, wszczęciu śledztwa, odstąpieniu.
Wnioski dowodowe
Wnioskiem dowodowym - jest żądanie uprawnionego podmiotu skierowane do określonego organu procesowego o przeprowadzenie określonego dowodu.
Wnioski mogą być składane:
1. Na piśmie, 2. Ustnie do protokołu z przebiegu danej czynności.
Wniosek dowodowy zatwierdza prowadzący postępowanie
Wniosek dowodowy oddala się (w formie postanowienia):
1.Przeprowadzeni dowodu jest niemożliwe
2.nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia
3.dowód jest nieprzydatny
Zakazy dowodowe
Zupełne i niezupełne: bezwzględne i względne
Zupełne- zabraniają przeprowadzenia jakiegokolwiek dowodu na daną okoliczność- zakaz dowodzenia tezy. Przy tym zakazie dany dowód nie jest dopuszczalny
Niezupełne- zabraniają przeprowadzania dowodu w pewnych warunkach, okolicznościach korzystania z określonego źródła lub środka dowodowego lub zabraniają skorzystania z określonych metod
Niez. Bezwzględne- w żadnych okolicznościach nie można ich uchylić ale dana okoliczność może być dowodzona w inny sposób
Niez. Względna- w pewnych okolicznościach można je wykorzystać
Świadek w procesie karnym.
Uprawnienia procesowe świadka:
1. Prawo do swobodnej wypowiedzi art. 171 kpk.,
2. Prawo wciągnięcia do protokołu wszystkiego tego co dotyczy jego praw i interesów
art. 148 & 2 kpk.,
3. Prawo do odmowy składania zeznań w stosunku do osób najbliższych art. 182 kpk.,
4. Prawo do uchylania się od odpowiedzi na niektóre pytania art. 183 kpk.,
5 .Prawo do wnioskowania o zachowaniu w tajemnicy danych osobowych świadka art. 184 kpk.,
6. Prawo do przesłuchania go na rozprawie głównej z wyłączeniem jawności art. 183 & 3 pk.,
7. Prawo do wnioskowania zwolnienia od złożenia zeznań w stosunku do osób będących w bliskim stosunku osobistym art. 185 kpk./o tym prawie decyduje prowadzący dochodzenie,
8. Prawo do zastrzeżenia danych dotyczących jego miejsca zamieszkania do wy*ącznej wiadomości prokuratury art. 191 & 3 kpk.,
9. Prawo do zgłaszania ochrony prawno - karnej art. 245 kpk.
Prawa o charakterze majątkowym świadka:
1. Prawo do zwrotu kosztów przejazdu, 2. Prawo do diety, 3. Prawo do ekwiwalentu za utracony zarobek, 4. Prawo do innych kosztów.
Obowiązki świadka:
1. Stawiania się w określonym czasie, miejscu i pozostawanie aż do chwili zwolnienia art. 177 kpk.,
2. Poddania się badaniom lekarskim, gdy karalność czynu od tego zależy art. 192 kpk.,
3. Zachowania w tajemnicy tego o czym dowiedział się w trakcie przesłuchania art. 241 kk.
Biegły
to osoba fizyczna wezwana przez organ procesowy do wydania opinii o takich okolicznościach mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, których stwierdzenie wymaga wiadomości specjalnych.
Uprawienia bieg*ego:
1. Prawo do otrzymania materia*u stanowiącego podstaw* do przeprowadzenia badań,
2. Prawo do udziału w czynnościach procesowych jeżeli są one niezb*dne do wydania opinii / bieg*y może wnioskować o przeprowadzenie niektórych czynności/,
3. Prawo do przeglądania akt dochodzenia w zakresie niezb*dnym do wydania opinii,
Wyżej wymienione uprawnienia bieg*ego wynikają z art. 198 kpk.
4.Prawo bieg*ych psychiatrów do żądania zarządzenia obserwacji w zak*adach psychiatrycznych zamkni*tych art. 203 kpk,
5. Prawo do sk*adania zażaleń na czynności naruszające prawa bieg*ego art. 302 kpk,
6. Prawo do wynagrodzenia za przeprowadzone badania, op*aty za opini* oraz zwrotu kosztów art. 618 kpk,
7. Prawo odmowy podj*cia si* funkcji bieg*ego,
8. Prawo do wzmożonej ochrony prawno - karnej art. 245 kpk.
Obowiązki bieg*ego:
1. Podj*cia si* pe*nienia funkcji bieg*ego art. 195 i 287 kpk,
2. Stawiennictwa na każde wezwanie organu procesowego art. 285 kpk,
3. Przeprowadzenia badań i sporządzenia opinii art. 200 kpk,
4. Zachowania w tajemnicy faktów o których dowiedzia* si* wyst*pując w procesie karnym w charakterze bieg*ego art. 241 kk.
Postanowienie o przedstawieniu zarzutów.
Przedstawienie zarzutów jest to instytucja procesu karnego polegająca na sformuowaniu zarzutu wobec podejrzanego stanowiącego konkretyzacj* czynu podejrzanego i jego kwalifikacj* prawną.
Podstaw* prawną do wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów określa art. 313 kpk.
Podstawa faktyczna - przedstawienie zarzutów jest to subiektywne przekonanie organu procesowego, że podejrzany jest sprawcą przest*pstwa i gdy nie podejmuje on żadnych dzia*ań obronnych to istnieje duże prawdopodobieństwo na sporządzenie aktu oskarżenia.
Cele i znaczenie procesowe tej instytucji.
1. Spowodowanie przejścia post*powania przygotowawczego z fazy w sprawie w faz* przeciwko osobie,
2. Umożliwienie podejrzanemu realizacj* praw jak również i obowiązków /w tym momencie podejrzany staje si* stroną procesową/.
Elementy instytucji przedstawienia zarzutów.
1. Wydanie postanowienia, ( 308kpk nie mamy prawa wydać postanowienia- tylko prokurator w 5 dni; 473kpk nie musimy ale możemy) 2. Niezw*oczne og*oszenie podejrzanemu treści postanowienia, 3. Przes*uchanie osoby w charakterze podejrzanego.
Czynności policjanta związane z wymienionymi elementami.
1. Sporządzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów /postanowienie powinno zawierać wskazanie osoby podejrzanej, dok*adne określenie zarzucanego czynu oraz kwalifikacj* prawną czynu art. 313 & 2 kpk/.
Konkluzja postanowienia o przedstawieniu zarzutów zawiera:
1. Czas i miejsce pope*nienia czynu,
2. Sposób pope*nienia oraz okoliczności mające wp*yw na ustawowe znamiona,
3. Wskazanie szkody wyrządzonej przest*pstwem,
4. Wysokość szkody,
5. Wskazanie poszkodowanego,
6. Inne istotne okoliczności pope*nienia przest*pstwa.
Postanowienia o przedstawieniu zarzutów nikt nie zatwierdza.
1. Postanowienie dać do odczytania podejrzanemu i zapoznać go z prawem żądania uzasadnienia o przedstawieniu zarzutu na piśmie w ciągu 14 dni od chwili żądania,
2. Przed przes*uchaniem podejrzanego pouczyć o prawach i obowiązkach,
3. Wystąpić z wnioskiem do prokuratora o potrzebie powiadomienia o wszcz*ciu dochodzenia prze*ożonych osób wymienionej w art. 21 kpk.
Warunki przedstawienia zarzutów:
1. Istnienie podstawy faktycznej art. 313 kpk,
2. Brak przeszkód procesowych art. 17 kpk,
3. Zebranie niezb*dnych danych o osobie której zarzut chcemy przedstawić.
Czynności związane z przedstawieniem zarzutów w zależności od formy i rodzaju post*powania przygotowawczego
1. Dochodzenie zwyk*e,
2. Dochodzenie uproszczone art. 473 kpk /nie jest wymagane postanowienie o przedstawieniu zarzutów, zarzut wpisuje si* do protoko*u przes*uchania podejrzanego/,
3. Dochodzenie w niezb*dnym zakresie art. 308 &2 i 3 kpk /zarzutu nie przedstawiamy lecz wpisujemy go do protoko*u przes*uchania podejrzanego. Najpóźniej do 5 dni prokurator wydaje lub nie wydaje postanowienia o przedstawieniu zarzutów. Odmowa wydania takiego postanowienia przez prokuratora jest jednoznaczna z umorzeniem post*powania przeciwko osobie która przestaje być podejrzanym i staje si* osobą podejrzaną którą przes*uchujemy w trybie art. 183 kpk. Ponowne ściganie tej samej osoby za ten jest możliwe w ramach wznowienia umorzonego post*powania przygotowawczego/.
Przypadki zmiany lub uzupe*nienia przedstawionych zarzutów art. 314 kpk:
1. Gdy zachodzi zmiana kwalifikacji prawnej czynu z *agodniejszej na surowszą,
2. Gdy uleg*y w sposób istotny zmianie okoliczności dotyczące: czasu, miejsca, sposobu pope*nienia przest*pstwa, wysokości wyrządzonej szkody, zmienił się pokrzywdzony, ewentualnie ujawni*y si* inne okoliczności wp*ywające na sutuacj* procesową podejrzanego.
Uzupe*nienie zarzutu może mieć miejsce wówczas, gdy prowadzimy postępowanie, przedstawiono zarzuty lecz później okaza*o si*, że nie o wszystkich czynach wówczas wiedzieliśmy lub w mi*dzyczasie podejrzany pope*ni* inny czyn.
Podejrzany w procesie karnym .
Podejrzany - osoba co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo którą bez wydania takiego postanowienia rozpoczęto przesłuchiwać w charakterze podejrzanego w post*powniu szczególnym, postawiono zarzut przy przesłuchaniu
Osoba podejrzana - To osoba wobec której istnieje co najmniej uzasadnione przypuszczenia, że popełni*a przestępstwo lecz nie wydano wobec niej postanowienia o przedstawieniu, nie przedstawiono zarzutu przy przesłuchaniu
zarzutów ani nie przesłuchano jej w charakterze podejrzanego.
Oskarżony - to osoba przeciwko której wniesiono do sądu okarżenie lub prokurator z*oży* wniosek o warunkowe umorzenie post*powania art. 71 & 2 kpk i art. 336 kpk.
Stanowiko prawne podejrzanego.
Obowiązki podejrzanego:
1. Stawiania si* na każde wezwanie organu prowadzącego post*pownie przygotowawcze art. 75 kpk,
2. Zawiadamiania organu prowadzącego postepowanie o każdej zmianie miejsca zamieszkania lub d*użej trwającego pobytu art. 75 kpk,
3. Poddania si* ogl*dzinom zewn*trznym i badaniom cia*a a w szczególności daktyloskopowaniu, fotografowaniu, okazaniu, ogl*dzinom zewn*trznym art. 74 & 2 pkt. 1 kpk,
4. Poddania si* badaniom psychologicznym, psychiatrycznym oraz innym badaniom po*ączonym z zabiegiem na ciele art. 74 & 2 pkt. 2 kpk.
Możliwości prawne wymuszenia tych obowiązków.
1. Doprowadzenie art. 75 & 2 kpk,
2. Wystąpienie do prokuratora o zastosowanie środków zapobiegawczych art. 250 i 258 kpk,
3. Możliwość stosowania środków przymusu fizycznego.
Uprawnienia podejrzanego /silne/:
1. Powinien być pouczony o obowiązkach i uprawnieniach przed przes*uchaniem art. 300 kpk,
2. Prawo do obrony art. 6, 77 i 81 kpk,
3. Prawo do żądania uzasadnienia przedstawienia zarzutu art. 313 & 3 kpk,
4. Prawo do sk*adania wyjaśnień art. 175 kpk, odmowy składania wyjaśnień, uchylanie się od udzielania wypowiedzi
5. Prawo do korzystania z obrońcy /prokurator nie może odmówić kontaktu podejrzanego z obrońcą, może jednak zastrzec, że podczas rozmowy b*dzie obecna osoba wyznaczona przez prokuratora art. 73 kpk - zastrzeżenie to jest do 14 dni a później prokurator nie ma już wp*ywu na to/,
6. Prawo do swobodnej wypowiedzi w trakcie sk*adania wyjaśnień art. 171 kpk,
7. Prawo do sk*adania wniosków dowodowych w post*powaniu przygotowawczym art. 167 i 315 kpk,
8. Prawo do udzia*u w czynnościach dowodowych których nie b*dzie możan powtórzyć na rozprawie art. 316 kpk.
Uprawnienia podejrzanego /s*abe/.
1. Prawo do udzia*u w innych czynnościach śledztwa i dochodzenia art. 317 kpk,
2. Prawo do otrzymania odpisu postanowienia o powo*aniu bieg*ego oraz zapoznania si* z treścią opinii bieg*ego art. 318 kpk,
3. Prawo do sk*adania zażaleń na instytucj* warunkowego morzenia art. 342 & 4 kpk,
4. Prawo do sk*adania zażaleń na zastosowany wobec podejrzanego środek przymusu art. 252 i 246 kpk,
5. Prawo do sk*adania zażaleń na czynności naruszające prawa podejrzanego art. 302 & 2 kpk,
6. Prawo do sk*adania zażaleń na decyzje procesowe art. 306 & 1 kpk, 293 & 2, 302 & 2 kpk,
7.Prawo do przeglądania akt sprawy i sporządzania odpisów w trakcie post*powania przygotowawczego art. 156 & 5 kpk, za zgodą prowadzącego postępowanie
8. Prawo inicjowania i uczestnictwa w post*powaniu mediacyjnym art. 320 kpk,
9.Prawo do przeglądania akt sprawy i sporządzania odpisów w związku z zamkni*ciem post*powania przygotowawczego art. 156 & 5 kpk, 10. Prawo inicjowania skazania i wymierzenia mu kary bez prowadzenia post*powania dowodowego art. 387 kpk,
11. Prawo wyrażania zgody na skazanie go bez rozprawy sądowej art. 335 kpk,
12. Prawo do wspó*dzia*ania w zakresie warunkowego umorzenia art. 341 kpk,
13. Prawo do zabrania g*osu jako ostatni na rozprawie g*ównej art. 406 kpk,
14. Prawo do zadawania pytań podczas rozprawy g*ównej osobom przes*uchiwanym art. 370 kpk,
15. Prawo do zawiadomienia podejrzanego o terminie rozprawy g*ównej conajmniej na 7 dni wcześniej art. 353 kpk,
16. Prawo do wniesienia pisemnej odpowiedzi na akt oskarżenia art. 338 kpk,
17. Prawo do z*ożenia zażalenia na postanowienie o zachowaniu w tajemnicy danych osobowych świadka art. 184 & 5 kpk,
18. Prawo do otzymania przet*umaczonej decyzji procesowej art. 11 kpk.
Konfrontacja
Jest szczególna formą przesłuchania. Jest czynnością procesową polegającą na bezpośrednim, równoczesnym przesłuchiwaniu na te same okoliczności dwóch osób, których zeznania (wyjaśnienia) są ze sobą sprzeczne
Warunki dopuszczalności konfrontacji:
1.muszą istnieć istotne sprzeczności w zeznaniach czy wyjaśnieniach uprzedni złożonych odnośnie znamion przestępstwa, rozmiaru i przesłanek faktycznych oraz winy danej osoby, miejsca popełnienia czynu itp.
2.Sprzeczności te są następstwem złożenia fałszywych zeznań lub wyjaśnień
3.sprzeczności te muszą być zaprotokołowane
4.konfrontacja nie może zaszkodzić dobru sprawy
5.Musi stanowić jedyny środek wyjaśnienia tych sprzeczności- musi być ostatecznością
6.musi istnieć uzasadnione przypuszczenie że naszym zdaniem osoba mówiąca prawdę nie zmieni uprzednich zeznań czy wyjaśnień
7.Konfrontacja powinna być gruntownie prszygotowana
Przeszukanie.
Przeszukanie - to czynność procesowa polegająca na dok*adnym oglądaniu pomieszczeń, rzeczy, osób oraz innych miejsc mająca na celu ujawnienie źróde* dowodowych w sprawie karnej.
Cele przeszukania:
1. Odnalezienie przedmiotów które moga stanowić dowód w sprawie,
2. Ujawnieie mienia ruchomego które podlega zaj*ciu,
3. Odnalezienie osoby ukrywającej si* przed organami ściagania,
4. Odnalezienie ofiary przest*pstwa albo zw*ok,
5. Odnalezienie paszportu lub inne dokumentu uprawniającego do przekroczenia granicy
jeżeli zachodzi potrzeba wydania zakazu opuszczenia kraju,
6. W celu przymusowego wydania dokumentu na zasadzie art. 163 kpk.
Środki przymusu.
Środki przymusu - to czynności organów procesowych zmierzające do wymuszania spe*nienia obowiązków procesowych lub zapewnienia prawid*owego toku procesu karnego. Jest to ograniczenie praw obywatelskich. Wkraczają one w sfer* nietykalności cielesnej,
nienaruszalności mienia a także powodują naruszenie tajemnicy korespondencji, rozmów telefonicznych.
Regu*y stanowienia i stosowania środka przymusu.
Środki przymusu stosowane są tylko na podstawie przepisów ustawy ale mogą być regulowane rozporządzeniami lub zarządzeniami. Przy stosowaniu środka przymusu należy zastosować środek w*aściwy. Środek ten musi być najmniej dolegliwy dla sprawcy, proporcjonalny do wyrządzonej szkody i do wywo*anego skutku. O środku przymusu decyduje sąd.
Rodzaje środków przymusu:
1. Zatrzymanie,
2. Środki zapobiegawcze tj.
-Tymczasowe areztowanie
-Por*czenia majątkowe, spo*eczne, osoby godnej zaufania,
- Dozór Policji,
-Zakaz opuszczania kraju po*ączony z zatrzymaniem dokumentu,
-Zawieszenie w czynnościach s*użbowych lub wykonywaniu zawodu lub nakaz powstrzymywania się od wykonywania określonej dzia*alności lub prowadzenia pojazdu,
-Kary porządkowe tj. - kara pieni*żna, - kara za naruszenie porządku sądowego, - sankcje porządkowe: a/ przymusowe doprowadzenie, b/ aresztowanie, c/ obciążenie kosztami post*pownia,
3.Zabezpieczenie majątkowe,
9. Poszukiwania i list gończy.
Zatrzymanie - to czynność procesowa, która polega na krótkotrwa*ym pozbawieniu wolności osoby podejrzanej, podejrzanego przejawiająca si* podporządkowaniem poleceniu organu zatrzymującego i ograniczenia u zatrzymanego prawa do porozumiewania si*, kontaktowania z innymi osobami, przyjmowania i przekazywania przedmiotów bez zezwolenia organu zatrzymującego.
Nie jest zatrzymaniem:
1. Doprowadzenie w celu ustalenia tożsamości, pobrania próbki krwi,
2. Czasowe ograniczenie swobody np. sprowadzenie podejrzanego do czynności procesowej art. 71 kpk.
Przymusowe doprowadzenie świadka, bieg*ego, t*umacza również nie jest zatrzymaniem.
Rodzaje zatrzymania:
1. Procesowe art. 243, 244, 247 kpk - doprowadzenie obwinionego do kolegium,
2. Pozaprocesowe na mocy innych przepisów tj.
- porządkowe /prewencyjne/ art.15 ust.1 pkt. 3 Ustawy o Policji, gdy zachowanie si* osoby stwarza zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia,
3. Penitencjarne art. 15 ust. 1 pkt. 2a Ustawy o Policji. Dotyczy osoby które nie zg*osi*y si* z przepustki do Zak*adu Karnego,
4. Administracyjne doprowadzenie osoby do dyspozycji danego organu np. Izby Wytrzeźwień.
Postacie zatrzymania procesowego.
1. Uj*cie osoby art. 243 kpk,
2. Zatrzymanie w*aściwe art. 244 kpk,
3. Zatrzymanie na żądanie uprawnionych organów procesowych art. 277 kpk.
Ujęcie osoby art. 243 kpk:
1. Na gorącym uczynku,
2. W pościgu bezpośrednio po dokonaniu przest*pstwa,
3. Obawa ucieczki i ukrycia si* osoby,
4. Obawa nieustalenia tożsamości.
Różnice pomi*dzy uj*ciem a zatrzymaniem:
1. Ująć moż* każdy obywatel a zatrzymać tylko uprawniony do tego organ,
2. Osob* uj*tą należy niezw*ocznie oddać w r*ce organu uprawnionego np. doprowadzić osobiście do najbliższej jednostki policji aby
nie by*o zb*dnej zw*oki natomiast organ uprawniony może zatrzymać osob* na 48 godzin art. 248 & 1 kpk a na 72 godziny do dyspozycji sądu w celu tymczasowego aresztowania,
3. W przypadku samouwolnienia si* zatrzymanego przy uj*ciu zatrzymany nie ponosi odpowiedzialności chyba, że w trakcie samouwolnienia dokona* przest*pstwa na szkod* ujmującego. Przy zatrzymaniu, gdy zatrzymany dokona samouwolnienia ponosi za to odpowiedzialność karną.
4. Uj*cie może być dokonane tylko na gorącym uczynku przest*pstwa lub bezpośrednio po nim w pościgu za spawcą natomiast zatrzymanie może być dokonane w czasie późniejszym np. po tygodniu
Przes*anki zatrzymania:
1. Ogólne: - uzasadnione przypuszczenie że osoba pope*ni*a przest*pstwo,
2. Szczególne: - obawa ucieczki, - obawa ukrycia si* osoby, - obawa o zacieranie śladów przez sprawc*, - brak możliwości ustalenia tożsamości sprawcy, podejrzanego.
Podmioty uprawnione do zatrzymania:
1. Policja, 2. Straż Graniczna, 3. Urząd Ochrony Państwa, 4. Organy kontroli finansowej w zakresie ich w*aściwości.
Osoby niepodlegające zatrzymaniu:
1. Obj*te immunitetem dyplomatycznym, konsularnym /z wyjątkiem zbrodni/, parlamentarnym, s*dziowskim, prokuratorskim /z wyjątkiem zatrzymania na gorącym uczynku/,
2. Pracownicy NIK w związku z wykonywaniem przez nich czynności s*użbowych.
Stanowisko prawne zatrzymanego.
1. Obowiązki:- podporządkowania si* decyzjom wydanym przez organ zatrzymujący,
2. Prawa: - uzyskania informacji o przyczynie zatrzymania, - z*ożenia zażalenia na zatrzymanie, - skontaktowania si* z adwokatem art. 245 kpk /zatrzymanego o takim prawie należy pouczyć/.
Obowiązki Policji:
1. Poinformowanie osoby najbliższej wskazanej przez zatrzymanego o fakcie jego zatrzymania,
2. Badania zatrzymanego przez lekarza:
-obligatoryjnie: a/ gdy zatrzymany posiada obrażenia, b/ gdy zatrzymany skarży si* na stan zdrowia, c/ gdy istnieje podejrzenie choroby zakaźnej podejrzanego, d/ gdy nastąpi*o uj*cie przez obywateli, e/ przed każdym zatrzymaniem w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych /w badaniu lekarz powinien stwierdzić, czy osoba może przebywać w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych/.
Przed up*ywem 24 godzin zatrzymanego z aktami dochodzenia dowozimy do prokuratury w celu skierowania wniosku o tymczasowe aresztowanie.
Art. 275 kpk - dozór policji.
Sposoby zakończenia postępowania przygotowawczego.
Postacie zakończenia post*powania przygotowawczego:
1. Zamkni*cie i wniesienie aktu oskarżenia do sądu,
2. Umorzenie warunkowe post*powania przygotowawczego,
3. Umorzenie bezwarunkowe post*powania przygotowawczego.
Umorzenie post*powania dzieli si* na:
1. Umorzenie w oparciu o faktyczne przyczyny,
2. Umorzenie w oparciu o prawne przyczyny.
Jeżeli w sprawie zastosowano środki zapobiegawcze to wniosek o umorzenie post*powania sk*ada prokurator do sądu. Gdy nie ma zastosowanych środków zapobiegawczych postanowienie wydaje sam prokurator.
Zawieszenie post*powania przygotowawczego.
Zawieszenie post*powania przygotowawczego przerywa tylko jego bieg i nie jest formą zakończenia post*powania przygotowawczego. Podstawy prawne i przyczyny zawieszenia post*powania przygotowawczego określone są w art. 22 & 1 kpk tj.
1. Nie można ująć oskarżonego,
2. Choroba psychiczna lub inna ci*żka choroba.
Jeżeli podejrzany by* psychicznie chory przed dokonaniem czynu post*powanie umarza si* z powodu niepoczytalności podejrzanego w zakresie pope*nionego czynu. Jeżeli podejrzany zachorowa* psychicznie po pope*nieniu czynu kieruje si* go na obserwacj* do zak*adu zamkni*tego. Po zakończeniu obserwacji i zasi*gni*ciu opinii bieg*ych wydaje si* decyzj* o zawieszeniu post*powania. Zawieszenie post*powania nie stoi na przeszkodzie w stosowaniu środków zapobiegawczych.
Inne przyczyny zawieszenia post*powania przygotowawczego:
1. D*ugotrwa*a choroba świadka, pokrzywdzonego których zeznania są istotne,
2. Przebywanie świadka za granicą,
3. Poszukiwanie dowodu, ściąganie dowodu,
4. Szczególna przes*anka procesowa art. 11 & 2 kpk,
5. Śmierć oskarżyciela prywatnego art. 61 & 1 kpk,
6. Dotyczy świadka koronnego,
7. Art. 105 ust. 3 Konstytucji - dotyczy pos*a, senatora,
8. Art. 11 & 4 Ustawy o Trybunale Stanu,
9. Art. 30 a Ustawy o Nieletnich.
Postanowienie o zawieszeniu post*powania przygotowawczego wydaje policjant prowadzący dochodzenie a zatwierdza go prokurator nadzorujący. Na wymienione postanowienie przys*uguje pokrzywdzonemu i podejrzanemu zażalenie. Strona może sama z*ożyć wniosek o zawieszenie post*powania przygotowawczego. Przed zatwierdzeniem postanowienia prokurator bada, czy wykonano wszystkie możliwe czynności, jeżeli nie to akta zwraca prowadzącemu w celu wykonania tych czynności. Nadzór nad zawieszonym post*powaniem przys*uguje prowadzącemu i prokuratorowi. Gdy pojawią si* nowe dowody w trakcie zawieszenia post*powania to należy je zabezpieczyć i przes*ać prokuratorowi w celu do*ączenia do akt g*ównych post*powania co może mieć wp*yw na dalszy przebieg post*powania art.
22 & 3 kpk.
Zamknięcie postępowania przygotowawczego - warunki:
1. Jeżeli istnieją przes*anki do zamknięcia postępowania przygotowawczego oparte na odpowiednim materiale dowodowym,
1a istnieją podstawy do wniesienia aktu oskarżenia
2. Wysokie uprawdopodobnienie popełnienia przestępstwa przez sprawcę,
3. Istnienie przesłanek dodatnich,
4. Brak przesłanek ujemnych.
5. Istnieją podstawy sporządzenia wniosku o warunkowe umorzenie
Czynności związane z zamknięciem postępowania przygotowawczego.
Art. 321 & 1 kpk - powiadomienie podejrzanego /obrońcy/ o terminie zaznajomienia z materia*ami post*powania przygotowawczego. Od dor*czenia zawiadomienia do momentu zaznajomienia podejrzanego z materia*ami dochodzenia musi być conajmniej 7 dni. W takim terminie należy powiadomić również obrońc* jeżeli podejrzany go ma. W sprawach prostych doktryna dopuszcza aby po przes*uchaniu i zebraniu wszystkich materia*ów zaznajomić podejrzanego z materia*ami post*powania przygotowawczego ale za jego zgodą.
Powiadamiamy również o prawie przejrzenia akt przed zaznajomieniem
Charakterystyka bezwarunkowego umorzenia.
Przesłanki formalne
Bezwarunkowe umorzenie post*powania przygotowawczego opiera si* na przepisach kpk oraz pzes*ankach ujemnych /art. 17, 11 & 1 kpk, amnestia, abolicja/ oraz brak znamion czynu zabronionego
Przesłanki faktyczne
1. Czynu nie pope*niono /podejrzany czynu nie pope*ni* lub czyn nie zaistnia*/,
2. Brak danych uzasadniających pope*nienie przest*pstwa -w fazie końcowej lecz są zbyt słabe do sporządzenia aktu oskarzenia
3.Niewykrycie sprawcy
4.Niecelowość postępowania
5.Brak znamion przestępstwa sciganego z urzędu (w postępowaniu o przestępstwo prywato skargowe) oraz ważnego interesu społecznego
Formą decyzji o umorzeniu jest postanowienie.
1. Wydaje je organ prowadzący,
2. Zatwierdza je prokurator,
3. Stronom na to postanowienie przys*uguje zażalenie,
4. Zażalenie rozpatruje prokurator nadrz*dny a gdy utrzyma w mocy postanowienie prokuratora rejonowego to akta sprawy przesy*a do sądu w celu rozpatrzenia. Gdy sąd utrzyma w mocy to postanowienie jest to decyzja prawomocna która kończy
post*powanie. Jeżeli sąd uchyli zaskarżone postanowienie to akta trafiają do w*aściwegoprokuratora w celu uzupe*nienia /droga zażalenia taka sama/.
Czynności organów procesowych związane z umorzeniem post*powania przygotowawczego /bezwarunkowe/ art. 322 kpk.
1. Analiza materia*ów post*powania przygotowawczego,
2. Wykazanie przyczyn umorzenia,
3. Sporządzenie postanowienia o umorzeniu dochodzenia,
4. Przekazanie prokuratorowi akt wraz z umorzeniem,
5. Wype*nienie druków statystycznych Stp-2, Stp-3 oraz kosztów post*powania,
6. Odnotowanie umorzenia w RSD,
O umorzeniu post*powania przygotowawczego należy powiadomić osob* pokrzywdzoną oraz zg*aszającego art. 305 & 4 kpk.
Podj*cie i wznowienie umorzonych post*powań przygotowawczych art. 327 - 328 kpk.
Podj*cie - tylko w sprawie i podejmuje prokurator.
Wznowienie - tylko przeciwko osobie wobec której umorzono post*powanie przygotowawcze /muszą wystąpić nowe istotne okoliczności/. Decyzję o wznowieniu post*powania podejmuje prokurator nadrz*dny nad tym który wyda* postanowienie o umorzeniu.
Zawieszenie post*powania przygotowawczego można zakończyć tylko zażaleniem w terminie7 dni.
Postanowienie o zamkni*ciu dochodzenia nie jest zaskarżalne.
Postanowienie o warunkowym umorzeniu post*powania jest zaskarżalne. Przy warunkowym umorzeniu post*powania przygotowawczego środkiem zaskarżenia jest zażalenie i sprzeciw. Sprzeciw dotyczy podejrzanego natomiast zażalenie pokrzywdzonego.
Przy umorzeniu bezwarunkowym śrokiem zaskarżenia jest zażalenie, które sk*ada si* w terminie 14 dni od daty dor*czenia postanowienia z uzasadnieniem. Ponadto stronom przys*uguje przejrzenie akt
dochodzenie a zatwierdza go prokurator nadzorujący. Na wymienione postanowienie przys*uguje pokrzywdzonemu i podejrzanemu zażalenie. Strona może sama z*ożyć wniosek o zawieszenie post*powania przygotowawczego. Przed zatwierdzeniem postanowienia prokurator bada, czy wykonano wszystkie możliwe czynności, jeżeli nie to akta zwraca prowadzącemu w celu wykonania tych czynności. Nadzór nad zawieszonym post*powaniem przys*uguje prowadzącemu i prokuratorowi. Gdy pojawią si* nowe dowody w trakcie zawieszenia post*powania to należy je zabezpieczyć i przes*ać prokuratorowi w celu do*ączenia do akt g*ównych post*powania co może mieć wp*yw na dalszy przebieg post*powania art.
22 & 3 kpk.
Zamknięcie postępowania przygotowawczego - warunki:
1. Jeżeli istnieją przes*anki do zamknięcia postępowania przygotowawczego oparte na odpowiednim materiale dowodowym,
1a istnieją podstawy do wniesienia aktu oskarżenia
2. Wysokie uprawdopodobnienie popełnienia przestępstwa przez sprawcę,
3. Istnienie przesłanek dodatnich,
4. Brak przesłanek ujemnych.
5. Istnieją podstawy sporządzenia wniosku o warunkowe umorzenie
Czynności związane z zamknięciem postępowania przygotowawczego.
Art. 321 & 1 kpk - powiadomienie podejrzanego /obrońcy/ o terminie zaznajomienia z materia*ami post*powania przygotowawczego. Od dor*czenia zawiadomienia do momentu zaznajomienia podejrzanego z materia*ami dochodzenia musi być conajmniej 7 dni. W takim terminie należy powiadomić również obrońc* jeżeli podejrzany go ma. W sprawach prostych doktryna dopuszcza aby po przes*uchaniu i zebraniu wszystkich materia*ów zaznajomić podejrzanego z materia*ami post*powania przygotowawczego ale za jego zgodą.
Powiadamiamy również o prawie przejrzenia akt przed zaznajomieniem
Charakterystyka bezwarunkowego umorzenia.
Przesłanki formalne
Bezwarunkowe umorzenie post*powania przygotowawczego opiera si* na przepisach kpk oraz pzes*ankach ujemnych /art. 17, 11 & 1 kpk, amnestia, abolicja/ oraz brak znamion czynu zabronionego
Przesłanki faktyczne
1. Czynu nie pope*niono /podejrzany czynu nie pope*ni* lub czyn nie zaistnia*/,
2. Brak danych uzasadniających pope*nienie przest*pstwa -w fazie końcowej lecz są zbyt słabe do sporządzenia aktu oskarzenia
3.Niewykrycie sprawcy
4.Niecelowość postępowania
5.Brak znamion przestępstwa sciganego z urzędu (w postępowaniu o przestępstwo prywato skargowe) oraz ważnego interesu społecznego
Formą decyzji o umorzeniu jest postanowienie.
1. Wydaje je organ prowadzący,
2. Zatwierdza je prokurator,
3. Stronom na to postanowienie przys*uguje zażalenie,
4. Zażalenie rozpatruje prokurator nadrz*dny a gdy utrzyma w mocy postanowienie prokuratora rejonowego to akta sprawy przesy*a do sądu w celu rozpatrzenia. Gdy sąd utrzyma w mocy to postanowienie jest to decyzja prawomocna która kończy
post*powanie. Jeżeli sąd uchyli zaskarżone postanowienie to akta trafiają do w*aściwegoprokuratora w celu uzupe*nienia /droga zażalenia taka sama/.
Czynności organów procesowych związane z umorzeniem post*powania przygotowawczego /bezwarunkowe/ art. 322 kpk.
1. Analiza materia*ów post*powania przygotowawczego,
2. Wykazanie przyczyn umorzenia,
3. Sporządzenie postanowienia o umorzeniu dochodzenia,
4. Przekazanie prokuratorowi akt wraz z umorzeniem,
5. Wype*nienie druków statystycznych Stp-2, Stp-3 oraz kosztów post*powania,
6. Odnotowanie umorzenia w RSD,
O umorzeniu post*powania przygotowawczego należy powiadomić osob* pokrzywdzoną oraz zg*aszającego art. 305 & 4 kpk.
Podj*cie i wznowienie umorzonych post*powań przygotowawczych art. 327 - 328 kpk.
Podj*cie - tylko w sprawie i podejmuje prokurator.
Wznowienie - tylko przeciwko osobie wobec której umorzono post*powanie przygotowawcze /muszą wystąpić nowe istotne okoliczności/. Decyzję o wznowieniu post*powania podejmuje prokurator nadrz*dny nad tym który wyda* postanowienie o umorzeniu.
Zawieszenie post*powania przygotowawczego można zakończyć tylko zażaleniem w terminie7 dni.
Postanowienie o zamkni*ciu dochodzenia nie jest zaskarżalne.
Postanowienie o warunkowym umorzeniu post*powania jest zaskarżalne. Przy warunkowym umorzeniu post*powania przygotowawczego środkiem zaskarżenia jest zażalenie i sprzeciw. Sprzeciw dotyczy podejrzanego natomiast zażalenie pokrzywdzonego.
Przy umorzeniu bezwarunkowym śrokiem zaskarżenia jest zażalenie, które sk*ada si* w terminie 14 dni od daty dor*czenia postanowienia z uzasadnieniem. Ponadto stronom przys*uguje przejrzenie akt
Postacie zatrzymania procesowego.
1. Uj*cie osoby art. 243 kpk,
2. Zatrzymanie w*aściwe art. 244 kpk,
3. Zatrzymanie na żądanie uprawnionych organów procesowych art. 277 kpk.
Ujęcie osoby art. 243 kpk:
1. Na gorącym uczynku,
2. W pościgu bezpośrednio po dokonaniu przest*pstwa,
3. Obawa ucieczki i ukrycia si* osoby,
4. Obawa nieustalenia tożsamości.
Różnice pomi*dzy uj*ciem a zatrzymaniem:
1. Ująć moż* każdy obywatel a zatrzymać tylko uprawniony do tego organ,
2. Osob* uj*tą należy niezw*ocznie oddać w r*ce organu uprawnionego np. doprowadzić osobiście do najbliższej jednostki policji aby
nie by*o zb*dnej zw*oki natomiast organ uprawniony może zatrzymać osob* na 48 godzin art. 248 & 1 kpk a na 72 godziny do dyspozycji sądu w celu tymczasowego aresztowania,
3. W przypadku samouwolnienia si* zatrzymanego przy uj*ciu zatrzymany nie ponosi odpowiedzialności chyba, że w trakcie samouwolnienia dokona* przest*pstwa na szkod* ujmującego. Przy zatrzymaniu, gdy zatrzymany dokona samouwolnienia ponosi za to odpowiedzialność karną.
4. Uj*cie może być dokonane tylko na gorącym uczynku przest*pstwa lub bezpośrednio po nim w pościgu za spawcą natomiast zatrzymanie może być dokonane w czasie późniejszym np. po tygodniu
Przes*anki zatrzymania:
1. Ogólne: - uzasadnione przypuszczenie że osoba pope*ni*a przest*pstwo,
2. Szczególne: - obawa ucieczki, - obawa ukrycia si* osoby, - obawa o zacieranie śladów przez sprawc*, - brak możliwości ustalenia tożsamości sprawcy, podejrzanego.
Podmioty uprawnione do zatrzymania:
1. Policja, 2. Straż Graniczna, 3. Urząd Ochrony Państwa, 4. Organy kontroli finansowej w zakresie ich w*aściwości.
Osoby niepodlegające zatrzymaniu:
1. Obj*te immunitetem dyplomatycznym, konsularnym /z wyjątkiem zbrodni/, parlamentarnym, s*dziowskim, prokuratorskim /z wyjątkiem zatrzymania na gorącym uczynku/,
2. Pracownicy NIK w związku z wykonywaniem przez nich czynności s*użbowych.
Stanowisko prawne zatrzymanego.
1. Obowiązki:- podporządkowania si* decyzjom wydanym przez organ zatrzymujący,
2. Prawa: - uzyskania informacji o przyczynie zatrzymania, - z*ożenia zażalenia na zatrzymanie, - skontaktowania si* z adwokatem art. 245 kpk /zatrzymanego o takim prawie należy pouczyć/.
Obowiązki Policji:
1. Poinformowanie osoby najbliższej wskazanej przez zatrzymanego o fakcie jego zatrzymania,
2. Badania zatrzymanego przez lekarza:
-obligatoryjnie: a/ gdy zatrzymany posiada obrażenia, b/ gdy zatrzymany skarży si* na stan zdrowia, c/ gdy istnieje podejrzenie choroby zakaźnej podejrzanego, d/ gdy nastąpi*o uj*cie przez obywateli, e/ przed każdym zatrzymaniem w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych /w badaniu lekarz powinien stwierdzić, czy osoba może przebywać w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych/.
Przed up*ywem 24 godzin zatrzymanego z aktami dochodzenia dowozimy do prokuratury w celu skierowania wniosku o tymczasowe aresztowanie.
Art. 275 kpk - dozór policji.
Sposoby zakończenia postępowania przygotowawczego.
Postacie zakończenia post*powania przygotowawczego:
1. Zamkni*cie i wniesienie aktu oskarżenia do sądu,
2. Umorzenie warunkowe post*powania przygotowawczego,
3. Umorzenie bezwarunkowe post*powania przygotowawczego.
Umorzenie post*powania dzieli si* na:
1. Umorzenie w oparciu o faktyczne przyczyny,
2. Umorzenie w oparciu o prawne przyczyny.
Jeżeli w sprawie zastosowano środki zapobiegawcze to wniosek o umorzenie post*powania sk*ada prokurator do sądu. Gdy nie ma zastosowanych środków zapobiegawczych postanowienie wydaje sam prokurator.
Zawieszenie post*powania przygotowawczego.
Zawieszenie post*powania przygotowawczego przerywa tylko jego bieg i nie jest formą zakończenia post*powania przygotowawczego. Podstawy prawne i przyczyny zawieszenia post*powania przygotowawczego określone są w art. 22 & 1 kpk tj.
1. Nie można ująć oskarżonego,
2. Choroba psychiczna lub inna ci*żka choroba.
Jeżeli podejrzany by* psychicznie chory przed dokonaniem czynu post*powanie umarza si* z powodu niepoczytalności podejrzanego w zakresie pope*nionego czynu. Jeżeli podejrzany zachorowa* psychicznie po pope*nieniu czynu kieruje si* go na obserwacj* do zak*adu zamkni*tego. Po zakończeniu obserwacji i zasi*gni*ciu opinii bieg*ych wydaje si* decyzj* o zawieszeniu post*powania. Zawieszenie post*powania nie stoi na przeszkodzie w stosowaniu środków zapobiegawczych.
Inne przyczyny zawieszenia post*powania przygotowawczego:
1. D*ugotrwa*a choroba świadka, pokrzywdzonego których zeznania są istotne,
2. Przebywanie świadka za granicą,
3. Poszukiwanie dowodu, ściąganie dowodu,
4. Szczególna przes*anka procesowa art. 11 & 2 kpk,
5. Śmierć oskarżyciela prywatnego art. 61 & 1 kpk,
6. Dotyczy świadka koronnego,
7. Art. 105 ust. 3 Konstytucji - dotyczy pos*a, senatora,
8. Art. 11 & 4 Ustawy o Trybunale Stanu,
9. Art. 30 a Ustawy o Nieletnich.
Postanowienie o zawieszeniu post*powania przygotowawczego wydaje policjant prowadzący
12. Prawo do wspó*dzia*ania w zakresie warunkowego umorzenia art. 341 kpk,
13. Prawo do zabrania g*osu jako ostatni na rozprawie g*ównej art. 406 kpk,
14. Prawo do zadawania pytań podczas rozprawy g*ównej osobom przes*uchiwanym art. 370 kpk,
15. Prawo do zawiadomienia podejrzanego o terminie rozprawy g*ównej conajmniej na 7 dni wcześniej art. 353 kpk,
16. Prawo do wniesienia pisemnej odpowiedzi na akt oskarżenia art. 338 kpk,
17. Prawo do z*ożenia zażalenia na postanowienie o zachowaniu w tajemnicy danych osobowych świadka art. 184 & 5 kpk,
18. Prawo do otzymania przet*umaczonej decyzji procesowej art. 11 kpk.
Konfrontacja
Jest szczególna formą przesłuchania. Jest czynnością procesową polegającą na bezpośrednim, równoczesnym przesłuchiwaniu na te same okoliczności dwóch osób, których zeznania (wyjaśnienia) są ze sobą sprzeczne
Warunki dopuszczalności konfrontacji:
1.muszą istnieć istotne sprzeczności w zeznaniach czy wyjaśnieniach uprzedni złożonych odnośnie znamion przestępstwa, rozmiaru i przesłanek faktycznych oraz winy danej osoby, miejsca popełnienia czynu itp.
2.Sprzeczności te są następstwem złożenia fałszywych zeznań lub wyjaśnień
3.sprzeczności te muszą być zaprotokołowane
4.konfrontacja nie może zaszkodzić dobru sprawy
5.Musi stanowić jedyny środek wyjaśnienia tych sprzeczności- musi być ostatecznością
6.musi istnieć uzasadnione przypuszczenie że naszym zdaniem osoba mówiąca prawdę nie zmieni uprzednich zeznań czy wyjaśnień
7.Konfrontacja powinna być gruntownie prszygotowana
Przeszukanie.
Przeszukanie - to czynność procesowa polegająca na dok*adnym oglądaniu pomieszczeń, rzeczy, osób oraz innych miejsc mająca na celu ujawnienie źróde* dowodowych w sprawie karnej.
Cele przeszukania:
1. Odnalezienie przedmiotów które moga stanowić dowód w sprawie,
2. Ujawnieie mienia ruchomego które podlega zaj*ciu,
3. Odnalezienie osoby ukrywającej si* przed organami ściagania,
4. Odnalezienie ofiary przest*pstwa albo zw*ok,
5. Odnalezienie paszportu lub inne dokumentu uprawniającego do przekroczenia granicy
jeżeli zachodzi potrzeba wydania zakazu opuszczenia kraju,
6. W celu przymusowego wydania dokumentu na zasadzie art. 163 kpk.
Środki przymusu.
Środki przymusu - to czynności organów procesowych zmierzające do wymuszania spe*nienia obowiązków procesowych lub zapewnienia prawid*owego toku procesu karnego. Jest to ograniczenie praw obywatelskich. Wkraczają one w sfer* nietykalności cielesnej,
nienaruszalności mienia a także powodują naruszenie tajemnicy korespondencji, rozmów telefonicznych.
Regu*y stanowienia i stosowania środka przymusu.
Środki przymusu stosowane są tylko na podstawie przepisów ustawy ale mogą być regulowane rozporządzeniami lub zarządzeniami. Przy stosowaniu środka przymusu należy zastosować środek w*aściwy. Środek ten musi być najmniej dolegliwy dla sprawcy, proporcjonalny do wyrządzonej szkody i do wywo*anego skutku. O środku przymusu decyduje sąd.
Rodzaje środków przymusu:
1. Zatrzymanie,
2. Środki zapobiegawcze tj.
-Tymczasowe areztowanie
-Por*czenia majątkowe, spo*eczne, osoby godnej zaufania,
- Dozór Policji,
-Zakaz opuszczania kraju po*ączony z zatrzymaniem dokumentu,
-Zawieszenie w czynnościach s*użbowych lub wykonywaniu zawodu lub nakaz powstrzymywania się od wykonywania określonej dzia*alności lub prowadzenia pojazdu,
-Kary porządkowe tj. - kara pieni*żna, - kara za naruszenie porządku sądowego, - sankcje porządkowe: a/ przymusowe doprowadzenie, b/ aresztowanie, c/ obciążenie kosztami post*pownia,
3.Zabezpieczenie majątkowe,
9. Poszukiwania i list gończy.
Zatrzymanie - to czynność procesowa, która polega na krótkotrwa*ym pozbawieniu wolności osoby podejrzanej, podejrzanego przejawiająca si* podporządkowaniem poleceniu organu zatrzymującego i ograniczenia u zatrzymanego prawa do porozumiewania si*, kontaktowania z innymi osobami, przyjmowania i przekazywania przedmiotów bez zezwolenia organu zatrzymującego.
Nie jest zatrzymaniem:
1. Doprowadzenie w celu ustalenia tożsamości, pobrania próbki krwi,
2. Czasowe ograniczenie swobody np. sprowadzenie podejrzanego do czynności procesowej art. 71 kpk.
Przymusowe doprowadzenie świadka, bieg*ego, t*umacza również nie jest zatrzymaniem.
Rodzaje zatrzymania:
1. Procesowe art. 243, 244, 247 kpk - doprowadzenie obwinionego do kolegium,
2. Pozaprocesowe na mocy innych przepisów tj.
- porządkowe /prewencyjne/ art.15 ust.1 pkt. 3 Ustawy o Policji, gdy zachowanie si* osoby stwarza zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia,
3. Penitencjarne art. 15 ust. 1 pkt. 2a Ustawy o Policji. Dotyczy osoby które nie zg*osi*y si* z przepustki do Zak*adu Karnego,
4. Administracyjne doprowadzenie osoby do dyspozycji danego organu np. Izby Wytrzeźwień.
zarzutów, zarzut wpisuje si* do protoko*u przes*uchania podejrzanego/,
3. Dochodzenie w niezb*dnym zakresie art. 308 &2 i 3 kpk /zarzutu nie przedstawiamy lecz wpisujemy go do protoko*u przes*uchania podejrzanego. Najpóźniej do 5 dni prokurator wydaje lub nie wydaje postanowienia o przedstawieniu zarzutów. Odmowa wydania takiego postanowienia przez prokuratora jest jednoznaczna z umorzeniem post*powania przeciwko osobie która przestaje być podejrzanym i staje si* osobą podejrzaną którą przes*uchujemy w trybie art. 183 kpk. Ponowne ściganie tej samej osoby za ten jest możliwe w ramach wznowienia umorzonego post*powania przygotowawczego/.
Przypadki zmiany lub uzupe*nienia przedstawionych zarzutów art. 314 kpk:
1. Gdy zachodzi zmiana kwalifikacji prawnej czynu z *agodniejszej na surowszą,
2. Gdy uleg*y w sposób istotny zmianie okoliczności dotyczące: czasu, miejsca, sposobu pope*nienia przest*pstwa, wysokości wyrządzonej szkody, zmienił się pokrzywdzony, ewentualnie ujawni*y si* inne okoliczności wp*ywające na sutuacj* procesową podejrzanego.
Uzupe*nienie zarzutu może mieć miejsce wówczas, gdy prowadzimy postępowanie, przedstawiono zarzuty lecz później okaza*o si*, że nie o wszystkich czynach wówczas wiedzieliśmy lub w mi*dzyczasie podejrzany pope*ni* inny czyn.
Podejrzany w procesie karnym .
Podejrzany - osoba co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo którą bez wydania takiego postanowienia rozpoczęto przesłuchiwać w charakterze podejrzanego w post*powniu szczególnym, postawiono zarzut przy przesłuchaniu
Osoba podejrzana - To osoba wobec której istnieje co najmniej uzasadnione przypuszczenia, że popełni*a przestępstwo lecz nie wydano wobec niej postanowienia o przedstawieniu, nie przedstawiono zarzutu przy przesłuchaniu
zarzutów ani nie przesłuchano jej w charakterze podejrzanego.
Oskarżony - to osoba przeciwko której wniesiono do sądu okarżenie lub prokurator z*oży* wniosek o warunkowe umorzenie post*powania art. 71 & 2 kpk i art. 336 kpk.
Stanowiko prawne podejrzanego.
Obowiązki podejrzanego:
1. Stawiania si* na każde wezwanie organu prowadzącego post*pownie przygotowawcze art. 75 kpk,
2. Zawiadamiania organu prowadzącego postepowanie o każdej zmianie miejsca zamieszkania lub d*użej trwającego pobytu art. 75 kpk,
3. Poddania si* ogl*dzinom zewn*trznym i badaniom cia*a a w szczególności daktyloskopowaniu, fotografowaniu, okazaniu, ogl*dzinom zewn*trznym art. 74 & 2 pkt. 1 kpk,
4. Poddania si* badaniom psychologicznym, psychiatrycznym oraz innym badaniom po*ączonym z zabiegiem na ciele art. 74 & 2 pkt. 2 kpk.
Możliwości prawne wymuszenia tych obowiązków.
1. Doprowadzenie art. 75 & 2 kpk,
2. Wystąpienie do prokuratora o zastosowanie środków zapobiegawczych art. 250 i 258 kpk,
3. Możliwość stosowania środków przymusu fizycznego.
Uprawnienia podejrzanego /silne/:
1. Powinien być pouczony o obowiązkach i uprawnieniach przed przes*uchaniem art. 300 kpk,
2. Prawo do obrony art. 6, 77 i 81 kpk,
3. Prawo do żądania uzasadnienia przedstawienia zarzutu art. 313 & 3 kpk,
4. Prawo do sk*adania wyjaśnień art. 175 kpk, odmowy składania wyjaśnień, uchylanie się od udzielania wypowiedzi
5. Prawo do korzystania z obrońcy /prokurator nie może odmówić kontaktu podejrzanego z obrońcą, może jednak zastrzec, że podczas rozmowy b*dzie obecna osoba wyznaczona przez prokuratora art. 73 kpk - zastrzeżenie to jest do 14 dni a później prokurator nie ma już wp*ywu na to/,
6. Prawo do swobodnej wypowiedzi w trakcie sk*adania wyjaśnień art. 171 kpk,
7. Prawo do sk*adania wniosków dowodowych w post*powaniu przygotowawczym art. 167 i 315 kpk,
8. Prawo do udzia*u w czynnościach dowodowych których nie b*dzie możan powtórzyć na rozprawie art. 316 kpk.
Uprawnienia podejrzanego /s*abe/.
1. Prawo do udzia*u w innych czynnościach śledztwa i dochodzenia art. 317 kpk,
2. Prawo do otrzymania odpisu postanowienia o powo*aniu bieg*ego oraz zapoznania si* z treścią opinii bieg*ego art. 318 kpk,
3. Prawo do sk*adania zażaleń na instytucj* warunkowego morzenia art. 342 & 4 kpk,
4. Prawo do sk*adania zażaleń na zastosowany wobec podejrzanego środek przymusu art. 252 i 246 kpk,
5. Prawo do sk*adania zażaleń na czynności naruszające prawa podejrzanego art. 302 & 2 kpk,
6. Prawo do sk*adania zażaleń na decyzje procesowe art. 306 & 1 kpk, 293 & 2, 302 & 2 kpk,
7.Prawo do przeglądania akt sprawy i sporządzania odpisów w trakcie post*powania przygotowawczego art. 156 & 5 kpk, za zgodą prowadzącego postępowanie
8. Prawo inicjowania i uczestnictwa w post*powaniu mediacyjnym art. 320 kpk,
9.Prawo do przeglądania akt sprawy i sporządzania odpisów w związku z zamkni*ciem post*powania przygotowawczego art. 156 & 5 kpk, 10. Prawo inicjowania skazania i wymierzenia mu kary bez prowadzenia post*powania dowodowego art. 387 kpk,
11. Prawo wyrażania zgody na skazanie go bez rozprawy sądowej art. 335 kpk,
7. Prawo do wnioskowania zwolnienia od złożenia zeznań w stosunku do osób będących w bliskim stosunku osobistym art. 185 kpk./o tym prawie decyduje prowadzący dochodzenie,
8. Prawo do zastrzeżenia danych dotyczących jego miejsca zamieszkania do wy*ącznej wiadomości prokuratury art. 191 & 3 kpk.,
9. Prawo do zgłaszania ochrony prawno - karnej art. 245 kpk.
Prawa o charakterze majątkowym świadka:
1. Prawo do zwrotu kosztów przejazdu, 2. Prawo do diety, 3. Prawo do ekwiwalentu za utracony zarobek, 4. Prawo do innych kosztów.
Obowiązki świadka:
1. Stawiania się w określonym czasie, miejscu i pozostawanie aż do chwili zwolnienia art. 177 kpk.,
2. Poddania się badaniom lekarskim, gdy karalność czynu od tego zależy art. 192 kpk.,
3. Zachowania w tajemnicy tego o czym dowiedział się w trakcie przesłuchania art. 241 kk.
Biegły
to osoba fizyczna wezwana przez organ procesowy do wydania opinii o takich okolicznościach mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, których stwierdzenie wymaga wiadomości specjalnych.
Uprawienia bieg*ego:
1. Prawo do otrzymania materia*u stanowiącego podstaw* do przeprowadzenia badań,
2. Prawo do udziału w czynnościach procesowych jeżeli są one niezb*dne do wydania opinii / bieg*y może wnioskować o przeprowadzenie niektórych czynności/,
3. Prawo do przeglądania akt dochodzenia w zakresie niezb*dnym do wydania opinii,
Wyżej wymienione uprawnienia bieg*ego wynikają z art. 198 kpk.
4.Prawo bieg*ych psychiatrów do żądania zarządzenia obserwacji w zak*adach psychiatrycznych zamkni*tych art. 203 kpk,
5. Prawo do sk*adania zażaleń na czynności naruszające prawa bieg*ego art. 302 kpk,
6. Prawo do wynagrodzenia za przeprowadzone badania, op*aty za opini* oraz zwrotu kosztów art. 618 kpk,
7. Prawo odmowy podj*cia si* funkcji bieg*ego,
8. Prawo do wzmożonej ochrony prawno - karnej art. 245 kpk.
Obowiązki bieg*ego:
1. Podj*cia si* pe*nienia funkcji bieg*ego art. 195 i 287 kpk,
2. Stawiennictwa na każde wezwanie organu procesowego art. 285 kpk,
3. Przeprowadzenia badań i sporządzenia opinii art. 200 kpk,
4. Zachowania w tajemnicy faktów o których dowiedzia* si* wyst*pując w procesie karnym w charakterze bieg*ego art. 241 kk.
Postanowienie o przedstawieniu zarzutów.
Przedstawienie zarzutów jest to instytucja procesu karnego polegająca na sformuowaniu zarzutu wobec podejrzanego stanowiącego konkretyzacj* czynu podejrzanego i jego kwalifikacj* prawną.
Podstaw* prawną do wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów określa art. 313 kpk.
Podstawa faktyczna - przedstawienie zarzutów jest to subiektywne przekonanie organu procesowego, że podejrzany jest sprawcą przest*pstwa i gdy nie podejmuje on żadnych dzia*ań obronnych to istnieje duże prawdopodobieństwo na sporządzenie aktu oskarżenia.
Cele i znaczenie procesowe tej instytucji.
1. Spowodowanie przejścia post*powania przygotowawczego z fazy w sprawie w faz* przeciwko osobie,
2. Umożliwienie podejrzanemu realizacj* praw jak również i obowiązków /w tym momencie podejrzany staje si* stroną procesową/.
Elementy instytucji przedstawienia zarzutów.
1. Wydanie postanowienia, ( 308kpk nie mamy prawa wydać postanowienia- tylko prokurator w 5 dni; 473kpk nie musimy ale możemy) 2. Niezw*oczne og*oszenie podejrzanemu treści postanowienia, 3. Przes*uchanie osoby w charakterze podejrzanego.
Czynności policjanta związane z wymienionymi elementami.
1. Sporządzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów /postanowienie powinno zawierać wskazanie osoby podejrzanej, dok*adne określenie zarzucanego czynu oraz kwalifikacj* prawną czynu art. 313 & 2 kpk/.
Konkluzja postanowienia o przedstawieniu zarzutów zawiera:
1. Czas i miejsce pope*nienia czynu,
2. Sposób pope*nienia oraz okoliczności mające wp*yw na ustawowe znamiona,
3. Wskazanie szkody wyrządzonej przest*pstwem,
4. Wysokość szkody,
5. Wskazanie poszkodowanego,
6. Inne istotne okoliczności pope*nienia przest*pstwa.
Postanowienia o przedstawieniu zarzutów nikt nie zatwierdza.
1. Postanowienie dać do odczytania podejrzanemu i zapoznać go z prawem żądania uzasadnienia o przedstawieniu zarzutu na piśmie w ciągu 14 dni od chwili żądania,
2. Przed przes*uchaniem podejrzanego pouczyć o prawach i obowiązkach,
3. Wystąpić z wnioskiem do prokuratora o potrzebie powiadomienia o wszcz*ciu dochodzenia prze*ożonych osób wymienionej w art. 21 kpk.
Warunki przedstawienia zarzutów:
1. Istnienie podstawy faktycznej art. 313 kpk,
2. Brak przeszkód procesowych art. 17 kpk,
3. Zebranie niezb*dnych danych o osobie której zarzut chcemy przedstawić.
Czynności związane z przedstawieniem zarzutów w zależności od formy i rodzaju post*powania przygotowawczego
1. Dochodzenie zwyk*e,
2. Dochodzenie uproszczone art. 473 kpk /nie jest wymagane postanowienie o przedstawieniu