12.12.2006

Temat: ŚWIADOMOŚC I NIEŚWIADOMOŚĆ

Trzy skrajne koncepcje

• Wszystko, to co jest ważne dla regulacji zachowania jest świadome

• Wszystko, co ważne dla regulacji zachowania jest nieświadome

• Z regulacyjnego punktu widzenia nie jest ważne czy coś jest czy cos nie jest świadome.

• We wszystkich koncepcjach korzysta się jednak z danych introspekcyjnych jako jednego ze źródeł informacji

Czarno - białe ujęcie świadomości

• Albo coś jest albo nie jest świadome. Jednakże:

1. świadomość …… vs. Aktualna : to co może być treścią świadomości i to co jest treścią świadomości w danym momencie

2. Można być nieświadomym wszystkiego(np. kiedy się śpi), ale nie można być wszystkiego świadomym

3. O świadomości i nieświadomości możemy mówić tylko w sposób racjonalny - to jest poprzez wskazanie obiektów, których stany te dotyczą

4. Z barkiem świadomości wiąże się automatyzm i brak kontroli (poznawczej i behawioralnej) nad otoczeniem i sobą samym, ale ze stanem świadomości bynajmniej nie musi się wiązać kontrola

„PRZEBUDZENIE - DEZAKTYWACJA” jako przesłanki świadomości

• Koncepcja Roberta E. Thaytera:

1. Pobudzenie typu A(energetyczne), dotyczące w wypadku pobudzenia, lub w wypadku braku pobudzenia senności zmęczenie i brak energii

2. Pobudzenie typu B (afektywne, napięciowe) wyrażające się w stan pobudzenie dyskomfortem, stresem, poczuciem nieprzyjemności, napięcie lub też w wypadku braku pobudzenie spokojem, relaksem.

Jawa i sen

• Różne fazy snu i różny dostęp bodźców

• Bodźce znaczące nie muszą być silne

• Kulturowe uwarunkowania snu: np. Jahganowie

• Biologiczne uwarunkowania snu : np. delfiny, walenie

Obronność percepcyjna

• Eksperyment Bauera i Postmana

• Wyjątkowa rola bodźców zagrażających

• Ślepota funkcjonalna

• Eksperyment G. Pochwałka

Nieświadome przetwarzanie informacji

• Utajone uczenie się gramatyki

• Eksperyment nad nastawieniem

• Eksperyment Rosenberga nad hipnozą

Zadanie Stroop'a (1935)

• Średni czas reakcji w warunkach 1 -2 wynosi około 470 mili sekund, w warunkach 3 czas reakcji wzrasta do około 800 mili sekund

Automatyzm (Gordon Logan)

• Reakcje odruchowe, odruch źrenicy, odruch ślinowy

• Reakcje zrutynizowane i nawykowe, chodzenie, zapinanie guzików, pisanie, prowadzenie samochodu

• Reakcje związane z nastawieniami przykładem są złudzenia, efekt kontrastu i asymilacji, ale także zachowanie związane z kontekstem, np. wycieranie butów wychodząc z domu, bo leży wycieraczka

• Reakcje sterowane przez podprogowe bodźce zewnętrzne, postawy utajone.

• Reakcje o charakterze intruzyjnym, przymusowe czynności, przymusowe myśli.

• Reakcja wynikająca z chwilowego lub względnie trwałego odłączenia uwagi, roztargnienie.

Walter Schneider, Susan T. Dumas, Richard M. Shiffrin: Automatyzm

• Nie angażują innych (poza uwaga) zasobów poznawczych lub wymagające niewiele zasobów.

• Są bezwarunkowe w tym sensie, że poza bodźcem wyzwalającym, żaden dodatkowy czynnik nie jest potrzebny, aby wystąpiły;

• Są nieodwracalne w tym sensie, że rozpoczęte zasadniczo muszą być zrealizowane do końca.

• Są mało podatne na modyfikacje, sztywne

• Nie wymagają kontroli intencjonalnej, a czasem kontroli wręcz przeszkadzające w przebiegu procesu

• Dokonuje się szybciej wtedy, gdy przetwarzane są informacje zgodne z naszymi przekonaniami

• Nie wymagają kontroli poznawczej

Bezrefleksyjność

• Eksperyment Langer (poprzedni wykład)

• Eksperymenty Dolińskiego i Nawrata

• Eksperyment Bargla (uprzejmość)

1. esej

2. wyobrażenie sobie typowego starego człowiek (badanie nad stereotypami)

3. presja czasu

4. badania nad stereotypami (człowiek start)

Proces uwagi

• Uwaga jest mechanizmem redukcji nadmiaru informacji

• Uwaga to proces lub procesy, które umysł wybiera pomiędzy zróżnicowanymi bodźcami dotyczącymi…

• Pole uwagi jest szersze od pola świadomości

• Ekspozycja ( 4 milisekundy) rysunek uśmiechniętej twarzy

• Technika cieniowania - słyszenie dwuuszne ( Colin Chery - 1955)

• Eksperyment Moraya

Temat : CIAŁO I PSYCHE 12.12.2006

Rumelhart i Norman, 1978

• Jan ma duże jezioro

• Jan ma wysokie czoło ( czoło jest Janem)

• Samochód Jana ma kolor czerwony

• Mieć ciało vs być ciałem

• Podmiot i przedmiot

• Osobliwe sposoby traktowania ciała

• Niezadowolenie z ciała jako przesłanka zmiany

• Ciało jako przedmiot doskonalenia

• Ciało jako towar ; prostytucja

• Ciało jako towar: pokazy piękności( miss ciocina)

• Ciało jako towar: moda

• Ciało jako instrument: reklama

• Ciało jako instrument: sport

• Ciało jako dzieło sztuki

Ciało determinuje psyche ( drobne przykłady)

• Brak witaminy B powoduje problem pamięci, uwagi, problem motywacji

• Ospałość i brak motywacji( cukrzyca)

• Wdychanie pewnych środków chemicznych oraz zażywanie pewnych lekarstw ( np. leki na wątrobę)powodują depresje

• Problemy kardiologiczne powodują lęk

• Psychozy inwolucyjne

• Zbrodnie podczas menstruacji

• Bezsenność

• Używki

• Wpływ 24 godzin bezsenności

• Alkohol nie przeszkadza mi w prowadzeniu samochodu (pisanie)

• Bliskie sąsiedztwo mózgu ( dotknij językiem podniebienie)

• Bliskie sąsiedztwo mózgu ( dotknij powieki)

• Fenomen ludzkiego mózgu

1. 120 g. białka na około 1200g. wagi mózgu

2. Miliardy komórek czuciowych, ruchowych, przekaźnikowych

3. Kora liczy więcej komórek niż ludzi na świecie

4. Złożoność mózgu większa niż złożoność wszechświata

5. Bezpowrotne niszczenie ( nowe dane w hipokampie)

6. Pofałdowanie = duża powierzchnia

• Mózg i serce

1. Serce i mózg wzajemnie podtrzymywane i wzajemnie umierają

2. 2% ciała i 20-40% zużycia energii ( chudnąć od myślenia)

3. co 1 minutę litr krwi

4. w ciągu doby 1500l. krwi, w ciągu roku 525 tys.l. wciągu 70 lat życia prawie 37 mln l.

5. chłodzenie krwi

- podniesienie temperatury krwi - emocje negatywne

- obniżenie temperatury krwi - emocje pozytywne

• Mózg człowieka na tle innych

• Encefalizacja (Jerison) człowiek 7,79, inne naczelne1

• Psyche kontroluje ciało

1. Epidemia orgazmów w Ameryce ( w latach 60 1-2% w latach 80 do 64%)

2. Środkowa Afryka - trepanacja czaszki

3. Hopi - śmierć z beznadziejności

4. Kontrola nad umieraniem (rok 1999, Japońskie świeto)

5. Wpływ modlitwy na zdrowie

6. Kontrola metabolizmu

• Kontrola umysłu nad ciałem

Temat: PERCEPCJA

12.12.2006

• Co decyduje o obrazie rzeczywistości?

• Cechy bodźców ( przekonanie standardowe)

• Jakość receptorów:

1. Siatkówka

2. Nerw wzrokowy

3. Kora projekcyjna

4. Soczewki

• Co potrafi pojedyncza komórka ( David Hubel, Thorsten Wiesel)?

• Dlaczego żaby skaczą? ( Seymour Letvin)

• 4 typy detektorów

1. Ostrość ( granice między jasnym i ciemnym)

2. Kontrast ( poruszający się kontur)

3. Ciemność ( reakcje na zaciemnienie)

4. Wypukłych krawędzi ruchowych ( okrągłe i poruszające się)

• Nie ruchomy obraz na siatkówce

1. Problem z unieruchomieniem obrazu

2. Metoda Roya Pritcharda

3. Trzy fazy:

- pełny obraz

- fragmenty obrazu

- ciemność ( brak obrazu)

• Skanowanie obrazu (Aleksander Łuria) oko dokonuje aktywnej penetracji obrazu

• Skanowanie obrazu( Piotr Garbus) punkt krytyczny (Sokołow)

• Czy tylko oczy ?

1. Badania Richarda Helda nad kociętami

2. Badania Helda nad ludźmi

• Figura i tło

• Kontrast

• Zakotwiczenie sądu

• Nastawienie

1. Fałszywe karty do gry

2. Widzenie tego co się pamięta

• Złudzenie i ruch

• Złudzenie: barwa punktów

• Złudzenie: wielkość

• Spostrzeganie twarzy

• Organizacja i strukturalizacja

• Proces percepcji polega na wzroście zdolności do rozpoznawania obiektów kosztem rejestrowania detali

• Proces percepcji podlega doskonaleniu

• Schematy percepcyjne bywają bezużyteczne w zmiennym otoczeniu.
  

5

---