Poznań, dnia 23.10.2013 r.

ZATWIERDZAM

Dowódca 3 kompanii szkolnej OSP

kpt. Krzysztof CYDZIK

PLAN - KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć ze szkolenia prawnego

z grupami 21,22,23,32 NSR w dniu 28.10.2013 r.

I. TEMAT : Podstawowe zasady zachowania się w czasie działań taktycznych.

2. CELE ZAJĘĆ:

- omówić zakazane oraz dopuszczalne środki i metody walki,

- omówić zasady zachowania się żołnierza na polu walki według MPHKZ,

- przedstawić sposób postępowania z jeńcami wojennymi

3. FORMA: zajęcia teoretyczne

4. CZAS: 3 x 45 minut

5. MIEJSCE: sala wykładowa

6. ZAGADNIENIA:

1. Zasady, środki i metody walki.

2. Strefy wyłączone z walki oraz osoby nie biorące udziału w walce.

3. Jeńcy oraz zajęte obiekty.

4. Środki podejmowane po zakończeniu walki.

7. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-METODYCZNE:

• 3 dni przed zajęciami zatwierdzić plan-konspekt u dowódcy kompanii,

• dbać aby żołnierze prowadzili notatki,

• dbać o dyscyplinę i porządek w trakcie zajęć,

• zajęcia wzbogacić prezentacją multimedialną

8. LITERATURA

-M. Gąska, A. Ciupiński „Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych”, Warszawa 2001,

-F. de Mulinen „Podręcznik prawa wojennego dla sił zbrojnych”, Bellona 2003,

-R. Binkowski, P. Żarkowski „Podręcznik do nauki prawa wojennego w siłach zbrojnych”, Warszawa 2006

-P. Żarkowski, R. Pęksa „Materiały do nauczania międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych dla podoficerów i szeregowych”, Warszawa 1998 r.

-Program szkolenia podstawowego SZ RP -Szkol. 814/ 2009

-Instrukcja o działalności szkoleniowo- metodycznej- Szkol. 816/2009

9. ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWO - TECHNICZNE

• Kreda + tablica, laptop, videoprojektor

10. ORGANIZACJA

• wykład informacyjny dla całości grupy

11. WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA

Kategorycznie zabraniam:

• oddalać się z miejsca zajęć bez wiedzy zgody prowadzącego zajęcia

12. INNE

Nie dotyczy

13. WPROWADZENIE W SYTUACJĘ TAKTYCZNĄ:

Nie dotyczy

14. PRZEBIEG ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ WSTĘPNA (5 minut)

• przyjęcie meldunku,

• sprawdzenie obecności,

• podanie tematu, celu zajęć i zagadnień.

CZĘŚĆ GŁÓWNA: (125 minut)

ZAGADNIENIE 1- Zasady, środki i metody walki (50 min)

- zapoznać słuchaczy z następującymi regułami prowadzenia walki:

• atakuj tylko kombatantów i cele wojskowe (zasada rozróżniania),

• nie używaj siły większej niż ta która jest konieczna do wykonania twojego zadania

• nie zwalczaj przeciwnika wyłączonego z walki, humanitarnie traktuj jeńców, zbieraj rannych i chorych- swoich i przeciwnika,

• cywile- szanuj ich mienie, traktuj humanitarnie, jeśli tylko sytuacja na to pozwala ostrzegaj ich o możliwych zagrożeniach wynikających z działań wojskowych,

• uszanuj wszystkie osoby i obiekty noszące znaki ochronne,

- wskazać i krótko omówić przyjęte zasady MPHKZ wytyczające ograniczenia dla działań zbrojnych- zasadę humanitaryzmu, proporcjonalności (niezamierzone straty i szkody cywilne nie mogą być nadmierne w stosunku do oczekiwanej korzyści wojskowej), rozróżniania (atak tylko na cele wojskowe) konieczności wojskowej (zezwala na ograniczenie bądź zniesienie statusu ochronnego oraz zastosowanie środków które nie są wprost zakazane przez prawo międzynarodowe jeśli jest to konieczne dla wykonania zadania i pokonania nieprzyjaciela) unikania zbędnych cierpień,

- podkreślić znaczenie zasady rozróżniania jako zasady najważniejszej i jej roli we wszystkich etapach działań zbrojnych, także na etapie planowania i rozpoznania ,

- przypomnieć, że „atak bez rozróżnienia” obejmuje

* ataki które nie są skierowane przeciwko określonemu celowi wojskowemu,

* ataki, w których stosuje się takie środki i metody walki, które nie mogą być ograniczone do określonego celu wojskowego,

* ataki w których skutki zastosowanych metod i środków walki nie mogą być ograniczone

- wprowadzić podział zasad prowadzenia walki na te obowiązujące w ataku i obronie:

a) atak (natarcie): tylko przeciwko wyraźnie zidentyfikowanym celom wojskowym; zakaz ataków bez rozróżnienia; kierunek i czas działań powinien być tak wybrany aby maksymalnie ograniczyć straty wśród ludności i obiektów cywilnych; kiedy tylko sytuacja na to pozwala skutecznie ostrzec ludność cywilną przed atakiem; przy wyborze rodzaju broni uwzględnić oczekiwane rezultaty taktyczne i siłę niszczącą danej broni; należy odstąpić od ataku jeśli okaże się że obiekt nie ma charakteru wojskowego; jeśli możliwy jest wybór między kilkoma celami wojskowymi dla osiągnięcia korzyści wojskowej należy wybrać ten cel którego zaatakowanie spowoduje najmniejsze niebezpieczeństwo dla osób i obiektów cywilnych,

b) obrona: powinna być organizowana w odpowiedniej odległości od terenów zaludnionych; osoby i obiekty cywilne powinny zostać oddalone z sąsiedztwa celów wojskowych a w razie potrzeby ewakuowane; kontratak z pozycji obrony podlega takim samym zasadom jak atak

- przypomnieć co jest celem wojskowym, tj. co można legalnie atakować,

- streścić przytoczone zasady do 3 głównych pytań które powinien zadać sobie każdy dowódca przed przystąpieniem do działania:

* cel wojskowy czy cywilny?

* osoby / obiekty chronione?

* proporcjonalność używanych sił i środków do celu który chcę osiągnąć?

- uświadomić żołnierzom, że prawo do doboru środków i metod prowadzenia walki jest ograniczone , wskazać że istnieje wiele niedozwolonych środków i metod walki do których należą:

• ataki bez rozróżnienia,

• stosowanie głodu wobec cywili jako metody walki,

• stosowanie metody „ziemi spalonej”,

• pozbawianie ludności cywilnej dóbr niezbędnych do przetrwania,

• „niedarowanie życia”,

• zabójstwa, tortury, okrutne, poniżające traktowanie, okaleczanie,

• branie zakładników

• stosowanie kar zbiorowych

• nadużywanie znaków ochronnych,

• osłanianie działań wojska osobami wyłączonymi z walki („żywe tarcze”)

• rabunki

• stosowanie środków i metod powodujących nadmierne szkody w dobrach cywilnych i środowisku naturalnym,

• atakowanie stref wyłączonych (zdemilitaryzowanych, sanitarnych, miejsc niebronionych),

• stosowanie określonych rodzajów broni (powodującej nadmiernie cierpienia lub szkody oraz rażącej bez rozróżnienia) - broni zapalającej, pocisków dum-dum, broni chemicznej i bakteriologicznej, laserowej broni oślepiającej, min-pułapek, min przeciwpiechotnych, broni pozostawiającej odłamki niewykrywalne promieniami Rentgena,

• atakowanie obiektów mogących wyzwolić siły niebezpieczne (groble, zapory, elektrownie)

- nawiązać do najnowszych regulacji prawa międzynarodowego mówiących o zakazie stosowania min przeciwpiechotnych (konwencja ottawska) i amunicji kasetowej ,

- zakazane jest również przekraczanie ram samoobrony i konieczności wojskowej oraz propagowanie ludobójstwa, zbrodni wojennych, agresji i nieprzestrzegania prawa międzynarodowego,

- uświadomić żołnierzom, iż katalog niedozwolonych metod i środków walki poszerza się wraz z doświadczeniami kolejnych konfliktów zbrojnych oraz rozwojem techniki wojskowej i że nie jest to katalog zamknięty,

- zaznaczyć rozróżnienie pomiędzy dopuszczalnym podstępem wojennym, którego celem jest wprowadzenie przeciwnika w błąd lub skłonienie go do nieostrożnego postępowania (np. maskowanie, dezinformacja, demonstracja działania pozorne lub zwodnicze) a niedopuszczalnym wiarołomstwem, wprowadzić definicję wiarołomstwa (popełnianie wrogich działań pod pozorem korzystania z ochrony prawnej) i wskazać konkretne przykłady działań wiarołomnych (np. udawanie zamiaru poddania się, udawanie niesprawności wywołanej ranami lub chorobą, udawanie posiadania statusu ochronnego poprzez nadużywanie znaków ochronnych),, podkreślić że zakazane jest zabijanie, ranienie lub branie do niewoli przeciwnika w sposób wiarołomny,

- podkreślić jak wielkie znaczenie dla żołnierzy ma przestrzeganie norm MPHKZ poprzez wskazanie negatywnych konsekwencji ich łamania- nieprzestrzeganie norm MPHKZ :

• prowadzi do eskalacji konfliktu i narastania nienawiści po obu stronach,

• osłabia morale i dyscyplinę żołnierzy,

• godzi w honor i wizerunek armii,

• rodzi odpowiedzialność karną,

- podkreślić, iż przestrzeganie prawa wojennego nie stanowi przeszkody do skutecznego prowadzenia działań i że prawo wojenne i zasady taktyki są kompatybilne

* prawo wojenne nie wymaga od dowódcy stosowania przepisów, których nie może przestrzegać; pomaga zachować równowagę pomiędzy czynnikiem wojskowym a czynnikiem ludzkim przy podejmowaniu decyzji

* przestrzeganie reguł prawa międzynarodowego dyktuje zdrowy rozsądek

* prostota działania- prostota i jasność podstawowych zasad prawa międzynarodowego,

* czynnik ludzki- przestrzeganie reguł prawa wojennego wpływa na morale i honor żołnierzy

* celowość działań- celem jest wykonanie zadania / zniszczenie przeciwnika a nie atakowanie osób czy obiektów cywilnych,

* ekonomia sił oraz skupienie sił i środków- są ściśle związane z zasadą rozróżniania i proporcjonalności,

* zaskoczenie- prawo międzynarodowe zezwala na podstępy wojenne celem zaskoczenia przeciwnika; zaskoczenie przeciwnika zwykle zakłada ograniczenie strat i szkód po obu stronach do minimum,

* znaczenie właściwego rozpoznania- pozwala już na etapie planowania rozróżnić pomiędzy celami wojskowymi a obiektami cywilnymi,

- wskazać, iż uzupełnieniem norm prawa międzynarodowego w sytuacjach konfliktu zbrojnego są zasady użycia siły (rules of engagement) tworzone odrębnie dla każdej akcji zbrojnej z uwzględnieniem specyfiki działania ; muszą one być zgodne z aktami prawa międzynarodowego (zwłaszcza z Kartą NZ); wszyscy żołnierze wyjeżdżający na misje zostają z nimi zapoznani, ich „streszczenie” jest umieszczane na karcie żołnierza, którą każdy żołnierz ma przy sobie; oprócz regulacji specyficznych dla danej misji i regionu zawierają także zasady ogólne takie jak prawo żołnierza do samoobrony z uwzględnieniem zasady proporcjonalności, niedopuszczalność podejmowania działań odwetowych czy unikanie nadmiernych cierpień i szkód wśród osób i dóbr cywilnych,

a)obowiązki dowódcy w stosunku do swoich podwładnych

-jego obowiązkiem jest zapewnienie by jego podwładni znali obowiązki wynikające z prawa konfliktów zbrojnych

- podejmowanie niezbędnych środków dla zapobieżenia naruszeniom prawa wojennego

-w przypadku naruszenia prawa obowiązkiem dowódcy jest zapewnienie ustania naruszenia oraz podjęcie kroków dyscyplinarnych i karnych przeciwko sprawcom

- włączanie wiedzy z zakresu MPHKZ w codzienny tok szkolenia, prowadzenie zajęć praktycznych z tego zakresu,

b)obowiązki w zakresie dowodzenia

-dowódca musi być przekonany, że MPHKZ nie stanowi przeszkody dla wojskowej skuteczności prowadzenia działań, ponieważ to on ma udowodnić swoim podwładnym, że prawo wojenne i zasady taktyki są kompatybilne , że istniej zbieżność pomiędzy dobrze stosowaną taktyką a celem prawa wojennego. A zasady taktyki są dla dowódcy przewodnikiem do koncentrowania się na rzeczach najistotniejszych - w tym miejscu można zestawić zasady taktyki i zasady prawa humanitarnego aby udowodnić że są kompatybilne

- dowódca musi pokazać swoim żołnierzom że normy MPHKZ nie zostały stworzone z myślą o tym aby krępować żołnierzy i że nie są one ograniczeniem, przeszkodą dla skutecznego prowadzenia operacji,

- dowódca musi włączać normy prawa humanitarnego w proces decyzyjny czyli wszelkie wydawane przez niego rozkazy, decyzje, instrukcje, wytyczne itp. muszą być zgodne z prawem humanitarnym,

- dowódca musi stosować normy prawa humanitarnego na wszystkich etapach procesu dowodzenia,

- na dowódcy działających sił spoczywa ogólna odpowiedzialność za całość prowadzonych działań- odpowiedzialność ta rozciąga się na takie zagadnienia jak: cała sieć dowodzenia oraz drogi ewakuacji, współpraca z władzami cywilnymi, okoliczności szczególne, przypadki nieprzewidziane i wytyczne dla danym terenie o ewentualnych zagrożeniach wynikających z działań wojennych,

podwładnych,

- w celu ograniczenia wobec osób i obiektów cywilnych ryzyka spowodowanego działaniami wojskowymi dowódcy powinni się starać współpracować z władzami cywilnymi (np. w zakresie udzielania pomocy medycznej, ewakuacji, systemów ostrzegania, organizacji dostaw żywności itp.) i wspierać je

- dowódca zawsze powinien dążyć do maksymalnego ograniczenia cierpienia i strat wśród ludności cywilnej oraz szkód w obiektach cywilnych,

- jeśli jest to możliwe dowódca powinien skutecznie ostrzec ludność cywilną na

ZAGADNIENIE 2- Strefy wyłączone z walki oraz osoby nie biorące udziału w walce ( 20 min)

• strefa sanitarna- obszar tak zorganizowany aby mógł ochraniać rannych i chorych przed skutkami działań zbrojnych; nie powinny być usytuowane na terenach ważnych z militarnego punktu widzenia; tworzona na podstawie porozumienia pomiędzy stronami walczącymi już w czasie pokoju albo po rozpoczęciu działań zbrojnych

• strefa zdemilitaryzowana- obszar który spełnia następujące warunki: wszyscy kombatanci, bron i materiały wojskowe zostały z niego usunięte; nie czyni się użytku ze stałych urządzeń i obiektów na szkodę nieprzyjaciela; władza i ludność nie działają na szkodę nieprzyjaciela; ustała wszelka działalność dla wsparcia wysiłku wojskowego; status strefy zdemilitaryzowanej jest nadawany danemu obszarowi na mocy porozumienia stron,

• strefa zneutralizowana- ma charakter prowizoryczny i tymczasowy, tworzona jest na czas bezpośredniego zagrożenia działaniami zbrojnymi w celu ochrony osób wyłączonych z walki, na podstawie pisemnego porozumienia pomiędzy stronami

• państwa neutralne

• miasta otwarte- w drodze jednostronnego oświadczenia jedna ze stron deklaruje, iż nie będzie broniła określonego miasta i wycofuje z niego wszelkie oddziały i sprzęt wojskowy, co strona przeciwna powinna uszanować poprzez odstąpienie od ataku na takie miasto; instytucja ta opiera się na normach zwyczajowych, nie ma umocowania w przepisach prawa humanitarnego (w czasie II wojny światowej zastosowana w 1940 r wobec Paryża i w 1944 r. wobec Rzymu)

• miejscowości niebronione ( zaimprowizowana strefa ochronna; obszar z którego usunięto cele wojskowe i na którym nie odbywa się żadna działalność wojskowa, znajdujący się w pobliżu strefy styczności sił zbrojnych lub który może być okupowany przez przeciwnika)

• strefy bezpieczeństwa (obszar na którym znajdują się szpitale i schrony )

• obozy jenieckie, miejsca internowania osób cywilnych,

• zakłady medyczne (szpitale, ośrodki, magazyny farmaceutyczne) i środki transportu medycznego zarówno wojskowe jak i cywilne,

• przedmioty kultu religijnego / obiekty sakralne

• obiekty i środki transportu obrony cywilnej,

• dobra kultury,

• budowle lub urządzenia zawierające niebezpieczne siły

• środowisko naturalne

- powtórzyć podstawowe zasady traktowania osób i obiektów chronionych: nie atakować, traktować humanitarnie, umożliwić wykonywanie swoich zadań, unikać zbędnego cierpienia i nadmiernych zniszczeń, zawsze pamiętać o zasadzie rozróżniania, w ramach możliwości chronić i udzielać pomocy,

- zaznaczyć, że obszary wyłączone z walki muszą być oznakowane w sposób wyraźny i widoczny z daleka,

ZAGADNIENIE 3- Jeńcy wojenni oraz zajęte obiekty ( 30 min)

- przypomnieć, że jeńcem wojennym może być jedynie kombatant,

- uświadomić żołnierzom, że do ich kompetencji nie należy ustalanie statusu zatrzymanej osoby, zawsze powinni postępować z zatrzymanym według schematu: rozbroić, przeszukać, w razie potrzeby udzielić pomocy, traktować humanitarnie, przekazać przełożonemu,

- wskazać na regulację prawa międzynarodowego, która określa, że w razie wątpliwości co do statusu osoby zatrzymanej należy, do czasu wyjaśnienia sytuacji przez właściwy organ , traktować ją jak jeńca wojennego,

- osoba zatrzymana znajduje się we władzy państwa które reprezentują siły zbrojne a nie we władzy konkretnego oddziału,

- jeniec wojenny ma obowiązek podać jedynie swoje imię, nazwisko, stopień, datę urodzenia i numer identyfikacyjny

- jeńców należy traktować humanitarnie, nie mogą oni być celem ataku, chyba że podejmują bezpośrednie działania wrogie lub podejmują ucieczkę (wtedy tracą swój status ochronny),

- wskazać, iż cała III KG dotyczy jeńców wojennych i szczegółowo reguluje uprawnienia jeńców przebywających w obozach jenieckich, przytoczyć najważniejsze zasady postępowania z jeńcami takie jak:

• nie wolno ich pozbawiać dokumentów identyfikacyjnych, przedmiotów osobistych i środków osobistej ochrony (maska p-gaz, hełm),

• powinni być chronieni przed atakami, zastraszaniem, zniewagami i ciekawością publiczną ,

• nie mogą być torturowani, traktowani w sposób okrutny, poniżający

• w przypadku próby ucieczki należy postępować zgodnie z prawem użycia broni

- organizacja życia w obozie jenieckim

• obozy nie powinny być improwizowane,

• powinny być rozlokowane na lądzie, na terenie nie narażonym na skutki działań zbrojnych, zapewniać bezpieczeństwo w postaci schronów oraz być oznakowane literami PW, POW lub PG,

• jeńcy powinni być zgrupowani według narodowości, pomieszczenia powinny być oddzielne dla kobiet i dla mężczyzn

• jeńcom należy zapewnić wodę, żywność, odzież, odpowiednie warunki sanitarno-higieniczne i bytowe, pomoc lekarską

• jeńcy mają prawo wysyłać i otrzymywać korespondencję, wykonywać praktyki religijne, uprawiać sport,

• traktowani z szacunkiem należnym stopniowi i wiekowi, mają prawo wybrac męża zaufania który będzie ich reprezentował wobec władz obozu

• mogą wykonywać pracę, ale nie może to być praca niebezpieczna ani praca o charakterze wojskowym, za wykonywaną pracę muszą otrzymywać wynagrodzenie

• na terenie obozu musi być wywieszony tekst Konwencji w języku zrozumiałym dla jeńców oraz wszelkie regulaminy ich dotyczące,

• można wobec nich stosować kary dyscyplinarne (grzywna, cofnięcie przywilejów, areszt, dodatkowa praca)

• należy umożliwić w każdym czasie dostęp do wszystkich miejsc w obozie i do wszystkich jeńców przedstawicieli ruchu Czerwonego Krzyża

b) ranni/chorzy/rozbitkowie: zasady postępowania

- zbieraj ich- zarówno swoich jak i przeciwnika, traktuj humanitarnie, przekaż przełożonemu lub do punktu medycznego,

- każdemu z nich należy umożliwić dostęp do opieki medycznej

- jako osoby wyłączone z walki są chronieni i nie mogą być przedmiotem ataku,

- status ochronny przysługuje im tak długo jak pozostają neutralni, w przypadku gdy zaangażują się w walkę zostają pozbawieni ochrony prawa humanitarnego i mogą być atakowani,

- do kategorii rannych i chorych zaliczamy również kobiety w ciąży, małe dzieci, osoby upośledzone umysłowo bądź fizycznie oraz wszelkie inne osoby które ze względu na swój stan fizyczny lub psychiczny są uznawane za szczególnie bezbronne i wymagają specjalnej troski i opieki,

c) zmarli:

- zbieraj, traktuj z szacunkiem, postaraj się zidentyfikować, pochowaj,

- pogrzeb poprzez pogrzebanie w ziemi, pogrzeb na morzu lub spalenie (zasadniczo tylko ze względów sanitarnohigienicznych lub ze względu na religię zmarłego), jeśli to możliwe indywidualnie w stosunku do każdej osoby zmarłej

- obowiązek przekazania informacji o osobach zaginionych i zmarłych do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża,

- bezczeszczenie zwłok jest przestępstwem zarówno na gruncie prawa polskiego jak i prawa międzynarodowego,

- groby zmarłych powinny zostać oznaczone w sposób umożliwiający ich łatwe odszukanie,

- groby powinny być szanowane i utrzymywane w odpowiednim stanie niezależnie od tego gdzie się znajdują a bliskim osób tam pochowanych należy umożliwić dostęp do nich,

- należy ułatwić zwrot szczątków, prochów i rzeczy osobistych zmarłych do państwa ich pochodzenia,

- osoby należące do personelu medycznego i duchownego, bez względu na to czy chodzi o personel wojskowy czy cywilny, posiadają specjalny status i nie są traktowane jako kombatanci,

- jako że nie są kombatantami to w sytuacji wzięcia do niewoli nie przysługuje im status jeńca wojennego, podlegają jednak ochronie i powinni być traktowani humanitarnie;

- personel medyczny:

• podlegają ochronie przed atakami jako osoby neutralne i posługujące się symbolem ochronnym (czerwony krzyż/ półksiężyc/ kryształ); nie mogą być używane w charakterze osłony operacji wojskowych

• noszą mundury, mają prawo posiadać broń osobistą w celu samoobrony oraz ochrony rannych i chorych pozostających pod ich opieką ( również sprzęt i transport sanitarny może być strzeżony przez wartę czy konwój, nie może on jednak sprzeciwiać się zajęciu tegoż sprzętu czy środka transportu)

• należy umożliwić im wykonywanie swoich zadań, nie wolno przymuszać do łamania zasady etyki medycznej (pierwszeństwo udzielenia pomocy medycznej z przyczyn innych niż medyczne)

• mogą zostać zatrzymani w celu sprawowania opieki medycznej nad jeńcami wojennymi własnych sił zbrojnych,

• powinien również mieć zapewniony bezpośredni kontakt z władzami obozu jenieckiego i zezwolenie na kontakt ze wszystkimi jeńcami

• dowódcy powinni zadbać o współpracę i koordynację działań wojskowych i cywilnych służb medycznych,

- personel duchowny

• podlega poszanowaniu i ochronie

• wyróżnia się symbolem rozpoznawczym (czerwony krzyż) i specjalną kartą identyfikacyjną

• w przypadku wzięcia do niewoli może zostać skierowany do własnej jednostki w celu sprawowania opieki duchowej nad jeńcami własnych sił zbrojnych,

• powinien również mieć zapewniony bezpośredni kontakt z władzami obozu jenieckiego i zezwolenie na kontakt ze wszystkimi jeńcami

- nieprzyjacielski sprzęt wojskowy i obiekty wojskowe:

• stanowią zdobycz wojenną i może być używany bez ograniczeń

• stanowią własność strony walczącej która dokonała ich zatrzymania a nie indywidualnych żołnierzy,

• zajęciu mogą podlegać także sprzęt i materiały sanitarne przeciwnika, ale mogą być one wykorzystywanie zasadniczo jedynie w celach medycznych,

• natomiast zajęty transport sanitarny przeciwnika stanowi zdobycz wojenną i może być używany do celów wojskowych pod warunkiem usunięcia z niego znaków rozpoznawczych,

• zajęciu nie podlegają statki szpitalne ani przybrzeżne łodzie ratunkowe, żywność woda i ubrania i środki medyczne niezbędne do opieki nad rannymi i chorymi oraz dobra religijne

ZAGADNIENIE 4- Środki podejmowane po zakończeniu walki ( 25 min)

- o zakończeniu działań zbrojnych możemy mówić w sytuacji gdy doszło pomiędzy stronami walczącymi do zawarcia formalnego porozumienia (np., kapitulacji) lub podpisania dokumentu o zakończeniu działań wojennych

- wskazać jakie środki należy podjąć po zakończeniu działań zbrojnych:

• szukanie, zbieranie i leczenie rannych i chorych

• zbieranie, identyfikowanie i grzebanie zmarłych; zwrot szczątków, prochów, przedmiotów osobistych

• poszukiwanie osób zaginionych

• współpraca przy przywracaniu normalnych warunków dla ludności cywilnej (powrót do miejsc zamieszkania, odbudowa, przywrócenie działania służb publicznych),

• zwolnienie i repatriacja jeńców wojennych, uwolnienie internowanych osób cywilnych,

• zwrot dóbr kultury zawłaszczonych / wywiezionych za granicę

• zwrot obiektów / przedmiotów używanych o celów wojskowych

• oczyszczanie obszarów walki,

- zaznaczyć wagę działalności grup CIMIC w okresie następującym po zakończeniu działań zbrojnych,

- wskazać na istnienie w doktrynie prawa międzynarodowego tzw. odpowiedzialności za odbudowę (responsibility to rebuild) spoczywającej na państwach uczestniczących w konflikcie zbrojnym; zasada ta znajduje szczególne zastosowanie w przypadku wszelkich misji pokojowych i interwencji humanitarnych i jest ważnym etapem obecności wojsk sojuszniczych na terenie danego kraju - celem jest przywrócenie sprawnego funkcjonowania państwa jako instytucji politycznej i obejmuje takie działania jak szkolenie wojska, policji, pracowników administracji i wymiaru sprawiedliwości

CZĘŚĆ KOŃCOWA (5 minut ):

Zakończenie zajęć:

• Krótkie podsumowanie zajęć

• Odpowiadam na ewentualne pytania szkolonych

• Stawiam zadania na naukę własną

OPRACOWAŁ

Dowódca 1 plutonu

por. Maria OGRODOWCZYK

---