1 Wymagania klimatycznedlagatunków sadowniczych upr.w Polsce

Czynniki klimatyczne: temp, suma temp aktywnych tzn suma dobowych temp pow 5 stopni, srednia temp okresu wegetacji, przymrozki, zastoiska mrozowe

Minimalna temp ponizej ktorej roslina może zginac jablon -30- -35st C, wisnia -30, sliwa -25,grusza -25, morela i czeresnia -25 i brzoskwinia -20.

Czynnikiem ograniczajacym uprawe niektórych gat i odm ros sad jest zbyt mala ilosc ciepla latem, wraza się ona suma temp aktywnych tzn suma dobowych temp ponad 5st C

Wymagane uslonecznienie dla jabloni 50% - pelnego uslonecznienia do wzrostu drzew, 30-50% - do zawiazania się pakow kwiatowych, oraz zawiazywania sioe owocow i ich wzrostu, 60-80% - do wytworzenia się rumienca na owocach, 10-20%- dla wzrostu pedow jednorocznych. Wartosc krytyczna dla europy to 30%

Opady atmosferyczne ich ilosc, jakos i rozklad w ciagu roku

2 Czynniki decydujące o kwalifikacji terenu pod sady

Klasyfikacja terenu pod sad:

1. Typ gleby

2. Zastoiska mrozowe i pasy gradowe

3. Odkrywki glebowe (badania profilu, woda gruntowa)

4. Pobieranie próbek gleby (sposób, oznaczanie pH, skład pokarmowy, zasolenie)

5. Topografia (nachylenie)

Planowanie, modelowanie i zakładanie sadu

• Kwatery do 0,5 ha

• Nie można mieszać gatunków!- różne wymagania fitosanitarne i agrotechniczne

• Maksymalna długość rzędu 400m, minimalna 200m.

• Między kwaterami powinna być odległość do 6m (uwłocia), aby ciągnik mógł nawrócić pod koniec rzędu

• Droga główna ok. 12m

• Trawnik w sadzie służy do jeżdżenia. Trawnik utwardza glebę. Można też podłożyć w sadzie żużel lub płyty, tam gdzie będą szły koła ciągnika

• W sadzie musi być punkt zaopatrzenia w wodę (zbiornik powinien mieścić ok. 6-12 tyś litrów)

• Jako pasy wiatrochłonne zalecane są pasy zieleni; olchy, topole

• Sad powinien mieć też:

+ chłodnie, przechowalnie

+ agrochemia

+ urządzenia, maszyny rolnicze

Czynniki decydyjące o kwalfikacji terenu pod sad

Poziom wody gruntowej dla roślin sadowniczych:

Orzech włoski

Czereśnie

wiśnie 180- 200cm

grusze

Jabłonie rosnące (podkładki silne i półkarłowe ) 150 cm

Jabłonie (podkładki karłowe)100 cm

Malina 50 cm (max)

Śliwy 100 cm

Gleby:

6,7-7,1 brzoskwinia, czereśnia, morela, orzech włoski, wiśnia

~~Grusze: czarnoziemy, bielice ale na glinach, głównie ciepłe

Nie toleruje w glebie obecności Ca ²⁺ (np. rędzin)

~~Jabłonie: wszystkie, ale.. gleby muszą być żyzne, przepuszczalne, przewiewne (nie za ciężkie, gleby nie zbite)

~~śliwy: (rędziny, brunatne, czarne ziemie) wysokość poziomu wody gruntowej do 1m

~~wiśnie i czereśnie: lessy, rędziny, bielice (tolerują obecność Ca²⁺)

~~Brzoskwinie i morele: bielice, lessy, rędziny, gleby piaskowe

Sprawdzany czy teren nie stoi na zstoisku mrozowym

Sprawdzany czy nie leży w pasie gradowym

Pobieranie próbek gleby (sposób, oznaczanie pH, skład pokarmowy, zasolenie)

Topografia (nachylenie)

3 najważniejsze cele właściwego przygotowania gleb dla drzew owocowych

Klasyfikacje gleby i terenu pod sad:

• jeśli nie przewidujemy nawadniania to wykluczamy czesc gleb klasy IV i klasy V

• wykluczamy gleby pisaki luzne, gliniaste i calkowite

• sprawdzamy czy teren nie lezy w zastoisku mrozowym

• sprawdzamy czy nie lezy w pasie gradowym

• poziom wody gruntowej

• pobieramy probki gleby w celu wykonania analizy chemicznej, i ganulometrycznej

Cel własciwego przygotowania gleby pod sad:

-likwidacja trwalego zachwaszczenia

-zmiana kwasowosci

-wzbogacenie w skaldniki mienralne

-poprawa właściwości fizycznych

przygotowanie gleby przed sadzeniem:

przedplon dla dzrewek owocowcyh to miesznaki traw z maotylkowatymi, okopowe rzepak faceliapeluszka lubin. Poz iemniakach i lucernie nie sadzic truskawek

obornik niezaleznie od przedpolonu nalez dac w dawce 35-40 ton a na hektar

5 wykorzystanie światła przez drzewa owocowe

* Usłonecznienie

- fotosynteza; bezpośrednia ilość światła do uzyskania jak najlepszego plonu.

Fazy rozwojowe mają swoje punkty krytyczne, wartości krytyczne intensywności światła słonecznego

- wzrost drzewa 50 %

- zawiązywanie pąków kwiatowych 25- 30 %

- zawiązywanie owoców 10- 15 %

- wzrost owoców 50 %

- wykształcenie rumieńca 40- 50%

- dojrzewanie owoców 30 %

Bardziej oświetlone jest drzewo 2- 3 m niż 3-3,5 m; lepiej ukształtowana

jest korona

Usłonecznienie

• intercepcja- przechwytywanie światła przez drzewostan

• dystrybucja- rozprzestrzenianie światła wewnątrz koron

Dystrybucja światła w drzewie (korona)

1. kształt korony

2. wysokość korony

3. gęstość korony

4. dopływy światła do korony

6 znaczenie intercepcji i dystrybucji światła słonecznego w sadzie

Bardziej oświetlone jest drzewo 2- 3 m niż 3-3,5 m; lepiej ukształtowana

jest korona

Usłonecznienie

• intercepcja- przechwytywanie światła przez drzewostan

• dystrybucja- rozprzestrzenianie światła wewnątrz koron

Dystrybucja światła w drzewie (korona)

5. kształt korony

6. wysokość korony

7. gęstość korony

dopływy światła do korony,

Usłonecznienie

- fotosynteza; bezpośrednia ilość światła do uzyskania jak najlepszego plonu.

Fazy rozwojowe mają swoje punkty krytyczne, wartości krytyczne intensywności światła słonecznego

- wzrost drzewa 50 %

- zawiązywanie pąków kwiatowych 25- 30 %

- zawiązywanie owoców 10- 15 %

- wzrost owoców 50 %

- wykształcenie rumieńca 40- 50%

- dojrzewanie owoców 30 %

8 porównianie podkładek

* M9- M26

Podkładka M9 jest podkładką karłową, wchodzącą w okres owocowania w 2 roku

- polepszeniem jakości owoców

- adaptacją klimatyczną (temperatura, opady) i glebową (potrzeby pokarmowe)- wymaga gleb bardzo dobrych

- odpornością na choroby i szkodniki

- tworzenie silnego systemu korzeniowego

podkladka M26

• odporna na nieskie temperatury

• tolerancyjna na guzowatosc, srednio wrazliwa na zgnilizne pierscieniowa i bawelnice korowke, ale wrazliwa na zaraze ogniowa

• w owocowanie wchodzi w 3 roku po posadzeniu

• pozno rozpoczyna i konczy wegetacje

• preferuje lekkie i mniej żyzne gleby

• nie wymaga podpor

* F12/1—gisela5

Podkladka wegetatywan F12/1

• poch. Siewka czeresni ptasiej

• mało podatna na choroby

• srednia wytrzymaloscna mroz

• silny wzrost, dobre zrastanie z odmainami

• wymaga gleb zyznych

podk weget karłowa Gisela 5

• pochodzi z Niemiec

• wzrost 40-50%F12/1

• duza wytzrymalosn na mroz

• zgodna z wieloma odmianami

• trudno się ta podkladka rozmnaza tylko przez kultury tkankowe

• owocow bardzo duzo ale mogą być drobne

* Podkładki dla grusz:

1. Generatywne: grusza kaukaska

- bardzo silny wzrost

- dobre zrastanie się z odmianami grusz

- odporna na choroby

- wytrzymała na mróz

- późno rozpoczyna owocowanie

2. Wegetatywne: pigwa A (MA)- Cydonia oblonga

- podkładka półkarłowa

*rakoniewicka Pumiselecka

-- Pumiselect * karłowa

• poch z niemiec

• mała wrazliwosc na choroby

• odpornosc na mroz nie sprawdzona

• zmniejsza sile wzrostu o około 50 % w stosunku do siewek przydatna do sadow intensywnych, dobrze zrasta się z wieloma odmainami, nie wydaje odrostow korzeniowych, tworzy sileny system korzeniow, odporna na szrake, wymaga dobrych gleb, odporna na susze, przydatna także do moreli

Podkladki dla brzoskwin

Siewka Rakoniewicka

• mała wrazliwosc na choroby

• dobra wytrzymalosc na mroz

• dobrze przystosowana do warunkow klimatycznych i glebowcy polski

• drzewa rosna silnie

9. Nawożenie dolistne vs. doglebowe

Dokarmianie dolistne.,est ono szybsze, działa od razu, błyskawicznie. Doglebowe jest bardzo drogie.

Doglebowe:

• nawozy mineralne, terminy stosowania i sposób umiesczania

• nawoz azotowy mocznik i jego wielofunkcyjnosc

• dawki nawozow mineralnych stosowane w sadzie

nawozy fosforowe i potasowe mogą być stosowane niezaleznie od terminu

przed załozeniem sadu:

• P 100-300 kg/ha

• K 150-300

• Mg 60-200

Młode sady:

• pierwszy rok 10-20 g N na metr2 (30-40 kg N/ha)

• drugi rok 50-75 kg N/ha i 50-80 kg K/ha

• trzeci rok 50-80 kg N/ha, 80-120 kg K/ha i 60-120 kg Mg/ha

Stosunek K/Mg : bardzo wysoki tzn pow 6, wysoki 3,5-6 i poprawny ponizej 3,5

Sady owocujące:

- od 4 roku; N 50-80 kg/ha

- 60-100 kg/ha K20

Dolistne:

Kiedy stosuje się nawożenie pozakorzeniowe:

1. Przy ograniczonej działalności systemu korzeniowego

2. Kiedy składnik pokarmowy jest w glebie, ale roślina ma trudności w pobraniu go, gdy składnik pokarmowy jest trudno dostępny (przy pH> 7, Fe,Mn,B,Zn,Cu przechodzą w formy nie przyswajalne dla roślin sadowniczych, przy niskim pH Mg jest unieruchomiony w glebie)

3. Przy wystąpieniu trudności w transporcie w roślinie uprzednio pobranego z gleby składnika (rola liści i pędów w transporcie wapnia)

4. Aby zmniejszyć koszty nawożenia szczególnie przy stosowaniu kosztownych nawozów.

10. Kryteria stosowania nawożenia dolistnego (przyklady preparatow i obliczania ile cieczy roboczej)

Kiedy stosuje się nawożenie pozakorzeniowe:

1. Przy ograniczonej działalności systemu korzeniowego

2. Kiedy składnik pokarmowy jest w glebie, ale roślina ma trudności w pobraniu go, gdy składnik pokarmowy jest trudno dostępny (przy pH> 7, Fe,Mn,B,Zn,Cu przechodzą w formy nie przyswajalne dla roślin sadowniczych, przy niskim pH Mg jest unieruchomiony w glebie)

3. Przy wystąpieniu trudności w transporcie w roślinie uprzednio pobranego z gleby składnika (rola liści i pędów w transporcie wapnia)

4. Aby zmniejszyć koszty nawożenia szczególnie przy stosowaniu kosztownych nawozów.

Zwiazki chemiczne do nawozenia pozakorzeniowego:

Azot- po kwitnieniu mocznik 5 kg na ha, tj 0-5% 3-4 zabiegi, a po zbiorach mocznik w ilosci 40 kg na ha tj 4% jeden zabieg

Potas- po kwitnieniu K2SO4 10 kg na ha, tj 1% 3-4 razy

Magnez- po kwitnieniu MgSO4 7H2O 1% jeden raz, a w koncu czerwca na pocztaku lipca 2% 3-4 razy

Wapń- w czerwcu CaCl2 0,3% jeden raz. W lipcu 0,5% 1-2 razy. I na przełomie sierpnia i wrzesnia 0,7% 2-3 razy. Zebrane jabłka można zanurzyc w roztworze 3-4% CaCL2 na 1 minute

Bor- po kwitnieniu Borax 0,5% 1-2 razy. Po zbiorze owocow Borax 1% jeden raz

Mangan- po kwitnieniu MnSO4 7H2O 0,2% 1-2 razy

Cynk- faza pekania pakow ZnSO4 7H2O 0,3% jeden raz. Po zbiorze owocow ale na 2-3 tygodnie przed opadaniem lisci 0,5% jeden raz

Żelazo- po kwitnieniu FeSO4 7H2O 0,5% 3-4 razy

Miedź- po kwitnieniu CuSO4 7H2O 0,1% 1-2 razy

Ekwiwalenty zwiazkow możliwe do zastosowania zgodnie z instrukcjami uzycia:

• K - saletra potasowa

• P - fosforan amonu, saniphos

• Ca - saletra wapniowa, Insol Ca, Wuxal, Calcinit

• Mg - hydromag 350

• B - Bortrac, Insol B, kwas borowy, Nitrobor

• Zn - Zintrac, Insol Zn, Zn-EDTA

• Mn - Insol Mn, Mantrac

• Cu - Insol Cu

Ilosc cieczy roboczej do nawozenia pozakorzeniowego na jeden hektar wyrazona w litrach

= (H x A / R) x 330. gdzie H to jest wysokosc dzrewa, A to szerokosc dzrewa a R szerokosc miedzywezla

Krytycznie o nawożeniu pozakorzeniowym (wg Linka, Niemcy i Olszewskiego, Polska)

1. Rola nawożenia dolistnego

2. Doświadczenia wykazują, że nawożenie pozakorzeniowe nie miało wpływu na przyrost plonu i było nieopłacalne (dane doświadczalne- tabela)

3. Nawożenie dolistne nie miało wpływu na wielkość jabłek

4. Nawożenie dolistne nie poprawiało wybarwienia owoców

5. W dobrze prowadzonych sadach dokarmianie i nawożenie na tzw. „wszelki wypadek” jest nieuzasadnione

Rodzaje materiału szkółkarskiego

1. 1- roczne drzewko

2. 1- roczny okulant

2- letnie drzewka z 1-roczna koronką

11. Herbicydy doglebowe dla sadów jabłoniowych i pestkowych obliczanie ilości potzrebnej cieczy roboczej.

- Kerb 50 WP

- Acemit 50 EC

- Stomp 330 EC

-Venzar 80 WP

- CASORON 6,75 GR

Stosujemy na glebe wilgotna(przed wschodem), stosujemy w temp. 10ºC

12. Herbicydy stosowane w sadach po wschodach, sposoby działania i przykłady

Działajace na li i korz:

- GOLTIX 70 WG

- BETANAL 160 EC

- COAL 240 EC( na młode siewki)

- SAHERB 2332 EC(zaraz po wschodach chwastów)

13 problem nawadniania upraw sadowniczych w Polsce

Nawadnianie w sadzie

• potrzeba nawadniania i okresy krytycne dla jablonii rozklad opadow

• do ustalania dawki polewowej potrzebna jest znajomosc:

• pojemnosci wodnej

• głebokosci zalegania korzeni

• ewapotranspiracji

• wymagan wodnych roslin sadzonych

• potencjał wodny mierzony jest przy pomocy tensjometru i krytyczny wynosi -0,03Mpa

• mozliwosc ochrony kwiatow przed przymrozkami

• Minizraszacze

• nie zwilza lisci

• nie zwilza miedzyrzedzi

• mniej zuzywa wody niż deszczownie

• wymaga dobrej filtracji

• może być stoswoany do ochrony przed przymrozkami

• system kropelkowy

• bardzo male zuzycie wody, przydatny tam gdzie mało wody

• linie nawadniajace z emiterami umiesczone co 60-75 cm

• dobra filtracja wody musi być

• nawadnia tylko ograniczona czesc systemu kozreniowego

• regulacja kroplomierza 0,5-15 litrow

• dawka wody jest oceniana na podstawie wskazan tensjometru umiesczonego na głebokosci 20-30 cm w odległosci 15-20 cm od kroplownika

• można fertygowac

• jest czarny by swiatło niedochodziło i by się glony nierozwijały

• wada jest tez to ze krpoelki uderzaja cały zca w to samo mijsce i to powoduje zmiane profilu gleby

JABŁKA
1 formowanie wrzeciona i superwrzeciona

- korona wrzecionowata

weszła w użycie w latach 30- tych ubiegłego wieku. Korona ta wymaga trochę więcej cięcia niż poprzednia, jest to korona przewodnikowa, ma typowy kształt stożka, dół szerszy niż góra, korona dla podkładek karłowych i półkarłowych, można stosować w systemie pasowym. Do formowania tego typu koron nadaje się materiał bardzo dobrej jakości; jednoroczne okulanty z rozgałęzieniami, dwuletnie z jednoroczną koroną. Praktycznie nie stosuje się cięcia po posadzeniu, z wyjątkiem cięcia korekcyjnego (usuwanie na gładko pędów bocznych na wysokości 0,5 m od ziemi i usunięcie pędów konkurencyjnych). Odmiany o dużej sile wzrostu- przewodnik jest bardzo silny, należy go przyciąć, a pędów bocznych nie. Przy okulantach nierozgałęzionych przycinamy. Drzewa te rozpoczynają owocowanie w 2- 3 roku.

* jabłonie na podkładkach karłowych (M9, P.2, P.22) i półkarłowych (M.26, M.7, P.14)

* grusze na pigwie

* śliwy, czereśnie, brzoskwinie

- korona superwrzecionowa- stosuje się do niej drzewka 2- letnie z 1-roczną koroną. Powyższe korony różnią się objętością, zasada ich formowania jest podobna, ale u superwrzecionowej nie dopuszczamy do rozwoju pierwszego okółka gałęzi, tylko w koronie wrzecionowej stosujemy cięcie prześwietlające i na czop

2 cięcie odmładzające długość rotacji pędów i cięcie letnie

Gdy zetniemy gałąź, nie będzie tam liści, mniejsza fotosynteza, tak jest tylko na początku, bo wybijające pędy tworzą podwójną ilość liści, co wzmaga fotosyntezę.

- cięcie zimowe zwiększa miąższość mezofilu, wzmaga fotosyntezę

- cięcie letnie sprzyja fotosyntezie, zapobiega starzeniu się liści

Cięcie wpływa na polepszenie zdrowotności przez zwiększenie możliwości dotarcia oprysku do korony drzewa. W czasie cięcia usuwa się części chore, rak kory, rak drzew pestkowych, zarazę ogniową, mączniaka jabłoniowego. Jeżeli tnie się gałęzie, umożliwia się wnikanie różnym patogenom do drzewa, najczęściej nie zabezpiecza się je. W miarę możliwości trzeba miejsca zranień trzeba zabezpieczyć np. Topsinem, Miedzianem. Cięcie ma ujemny wpływ na mrozoodporność. Odmiany które są bardziej wytrzymałe na mróz powinny być wcześniej cięte.

Rodzaje cięć:

1. cięcie zimowe

- prześwietlające

- odnawiające

- odmładzające

2. cięcie letnie

- cięcie prześwietlające

- rozrzedzanie koron

- zmniejszenie objętości

- obniżenie wysokości

- spłaszczenie koron (większe międzyrzędzia dla maszyn, aby miały dobry przejazd)

Gałęzie wrastające i krzyżujące się wycina się

Cięcie zimowe ma bardzo duży wpływ na wielkość owocu, zaś letnie na rumieniec i wybarwienie

Cięcie odmładzające. Stosuje się głównie przy wiśniach, brzoskwiniach. Wiele odmian wiśni się ogałaca.

3 cięcie jabłoni, odmiany i podkładki typ cięcia.

podkladki dla jabloni

na zyzne, zasobne w wode gleby klas I, II, III stosowac podkladki karłowe M9, P60, można je również stosowac na glebach klasy IV lub gliniastych ale konieczne jest nawadnianie. W gorszych warunkach siedliskowych oraz glebowych poleca się stosowac podkladki polkarłowe np. M26, M7, MM106, P14

Ciecie jaboni w okresie produkcyjnym

• ciecie letnie u wczesnych odmian jest konieczne np. u Genewy gdyz usuwa się jednoroczne pedy zasalniajace owoce

• dla odmain silnie rosnacych o sztywnych pedach np. Gloster, Red Delicious, Alwa zalecane jest skracanie albo uszczykiwanie pedow 20-30 cm w lecie zamaist calkowitego ich usuwania

• dla odmian słąbo rosnacych o wiotkich pedach np. Idared, Golden Delicious, Szampion, Ligol i Katia zalecane jest usuwanie nadmiaru pedow

• odmiany owocujace na koncach pediw np. Cortland, Rubin, Paulared należy dosc intensywnie przeswietlac nawet ze skracaniem starszych galezi

• w przypadku odmian owocujacych na kncach pedow nastepuje ogolacanie się w srodku i musimy cofnac się do tylu ze wzrostem drzewa, skraca się polowe konarowi tych odmian nie tniemy na czop, najlepsza dla tych odmian była by korona prawie naturalna

odmiany jabłoni jest ich ponad 11tyś. Najbardziej znane to Jonagold, Goldster, szampion, cortland, Priam, Freedom, Topaz, Golden Delicens, Witas ,summerred, Krolowa renet, katia, celeste, kosztela, Malinowa oberlandzka, Piros, Sunrise

4 porównanie korony osiowej wrzecionem

Korona osiowa to drugi typ korony stosowany w nowoczesnym sadzie

Jedynym elementem salym jest przewodnik pozostale elementy korony sa wycinane przez ciecie na czop w rotacij 3 letniej, ten typ korony polecany jest do intensyuwnej uprawy jabloni półkarlowych M26, M7, P14, MM106. możliwe jest sadzenie w gestosci 2000 drzew na ha dzieki zastosowaniu ciecia wylącznie odnawiajacego. W przypadku tej korony nie ma prawa być pedow starszych niż trzy lata. Formowanie korony osiowej jest prostrze niż wrzecionowej

korona wrzecionowata

weszła w użycie w latach 30- tych ubiegłego wieku. Korona ta wymaga trochę więcej cięcia niż poprzednia, jest to korona przewodnikowa, ma typowy kształt stożka, dół szerszy niż góra, korona dla podkładek karłowych i półkarłowych, można stosować w systemie pasowym. Do formowania tego typu koron nadaje się materiał bardzo dobrej jakości; jednoroczne okulanty z rozgałęzieniami, dwuletnie z jednoroczną koroną. Praktycznie nie stosuje się cięcia po posadzeniu, z wyjątkiem cięcia korekcyjnego (usuwanie na gładko pędów bocznych na wysokości 0,5 m od ziemi i usunięcie pędów konkurencyjnych). Odmiany o dużej sile wzrostu- przewodnik jest bardzo silny, należy go przyciąć, a pędów bocznych nie. Przy okulantach nierozgałęzionych przycinamy. Drzewa te rozpoczynają owocowanie w 2- 3 roku.

* jabłonie na podkładkach karłowych (M9, P.2, P.22) i półkarłowych (M.26, M.7, P.14)

* grusze na pigwie

* śliwy, czereśnie, brzoskwinie

5 charakter preparatów do wczesnego i późnego przerzedzenia zawiązek

Gdy jest za duża ilość liści, zacieniają one owoc, są gorzej rozwinięte, wybarwione, mniejsze

Najsłabsze są zawiązki naokoło pąku królewskiego, są najbardziej wrażliwe na opad, po oprysku przerzedzającym opadają. Zależnie od gatunku powinno ileś tych zawiązków spaść. Ilość zawiązków regulujemy zabiegami chemicznymi. Można stosować oprysk na pąki kwiatowe, jest to metoda najlepsza, gdyż inicjacja może nastąpić w różnym okresie, a ze słabego kwiatu nigdy dobry owoc nie wyrośnie. Jeżeli przerzedzamy kwiaty, to jest ryzyko, że później wymrozi nam kwiaty i wtedy będziemy mieli duże straty, zamiast zysków.

Środki chemiczne polecane w Polsce do przerzedzania jabłoni:

1. Stosowane w okresie kwitnienia:

- ATS (tiosiarczan amonu) stężenie 0,5- 1,0%- stosowany w pełni kwitnienia- działanie parzące - niszczą tkanki

- mocznik- stężenie 3,0- 4,0%- stosowany od fazy różowego pąka do początku opadania płatków- działanie parzące- niszczą tkanki

- Flordimex- stężenie 60ml/ 100 l wody, stosowany w 80% pełni kwitnienia- związek hormonalny

2. Stosowanie w okresie tuż po kwitnieniu (od 80% opadłych płatków, do 3 dni później)

Na bazie auksyn- hormonalne

- Pomonit R-10 stężenie 25- 40 ml/ 100l

- Pommit extra 20-30 ml/ 100l

- Pomonit super 0- 30 ml/ 100l

Związki te działają tylko na najsłabsze zawiązki, pąk królewski zostaje nienaruszony. Opryskiwanie takie jest bardzo trudne. Zależy także od warunków klimatycznych i atmosferycznych. Przy niższej temperaturze działanie oprysku jest bardziej spowolnione.

Przerzedzanie gdy zawiązki mają 10- 12 mm. Jest to tzw. późne przerzedzanie

3. Stosowane do późnego przerzedzania. Hormon- cytokininy

- Paturyl 50 SL w stężeniu 47- 94ml/ 100 l wraz ze zwilżaczem Citowett.

Kiedy zawiązki owoców na 2-letnim drewnie mają 10- 12 mm (kwiaty centralne)

Jeśli ten oprysk zadziałał, to powinniśmy mieć tyle zawiązków ile chcemy, jeśli tak nie jest, jest jeszcze opad naturalny czerwcowy, jeśli to nie pomoże to stosujemy przerzedzanie ręczne, jest to ostatnia deska ratunku

1. Termin przerzedzania

2. Cel zabiegu:

- korekta przerzedzania chemicznego

- „ przerywka negatywna”

- rozrzedzenie owocostanów (rola kwiatu „królewskiego”)

- odległość między pozostawionymi owocami

Zmniejszenie się auksyn w owocach powoduje zwiększenie ABA, to powoduje rozpuszczanie się tkanek roślin, owoc opada, dlatego opryskujemy pomonitem, sprawia on, że owoce dłużej trzymają się na szypułkach

6 Przerzedzenie ręczne, cel sposoby, termin

Przerzedzanie zawiązków

Cele: regulowanie wys. Plonu, corocznego owocowania drzew i wielkości ow.

Cykl przemiennego owocowania:

Silne kwitnienie -> duże zawiązywanie i owocowanie ->brak odpoczywających krótkopędów ->brak pąków kw. ->brak

owocowania ->dużo odpoczywających krótkopędów ->dużo wytworzonych pąków kw. ->silne kwitnienie…

Reczne:

*na przełomie VI \ VII, po opadzie czerwcowym, gdy

wielkości orzecha laskowego

*pozostawiamy zawiązki tak aby między zawiazkami

był odstęp 10-20 cm.

Sposoby przerzedzania:

1.)ręczne 2.)chemiczne 3.)mechaniczne-nie stosowane w Polsce

Reczne -drogie

1.drzewa młode

2.odmiany letnie

3.uzupełnienie chemicznego przerzedzania

Terminy:

-możliwie wczesnie, jeszcze przed opadem czerwcow

-powtórzenie zabiegu w VII

-na poczatku VIII usuwanie uszkodzonych, małych lub zniekształconych owoców.

Od wys korony i rozstawy drzew w sadzie zależy liczba owoców. Od spodziewanego plonu, średnica

jabłek, liczby drzew na ha

Chemiczne:

1.redukcja recznego przerzedzania

2.likwidowanie przemienności owocowania drzew

Zabieg nie w pełni przywidywalny.

Łatwe przerzedzanie gdy:

-krótkopędy na gałężiach zacienionych

-drzewo nie nawożone

-system korzeniowy uszkodzony

-kwitnienie obfite

-drzewa silne, młode

-okres kwitnienie krótki

-młode liściei owoce uszkodzone przez przymrozki

-wystepuja deszcze lub długi okres pochmurnej pogody

Reczne przerzedzanie zawiazkow jabloni

• korekta przerzedzania chemiznego

• usuniecie owocow z defektami

• rozrzedzenie gron (odmiany drobnoowocowe 1 jabłko/grono, odmiany wielkoowocowe 3 jabłka/grono)

• zachowanie odległosci miedzy owocami ( odm. Drobnoowocowe 10cm, odm wielkoowocowe 15 cm, odm wczesne 20 cm

• przerzedzanie dla okreslonej liczby owoców(plon z hektara, plon z drzewa)

• ilosc wody do opryskiwania 1000-1500l/ha

7 Cel stosowania preparatów wspomagających u jabłoni np. Ashasii środki poprawiające jakosc owoców

środki poprawiające jakosc owoców a nie bedace bioregulatorami

1 Asahi SL biostymulator stosowany jako antidotum po szkodach przez przymrozki, gradobicie, czy srodki fititoksyczne. Dawka 0,5 l/ha i minimum 1000l wody na ha

2 Fruton najbardziej efektywnie pobierany przez owoce, składnik czynny to wapn w postaci uwodnionego chlorku wapnia. Dawka 3-10 l/ha

3 Goemar BM 56 nawoz do dolistnego dokarmiania roslin sadowniczych w okresie rozwoju kwiatow, kwitnienia i poczatkowym wzroscie zawiazkow. Dawka 3l/ha

4 Pollinus atraktant dla pszczół oraz innych owaodów zapylajace kwaity mało atrakcyjne np. u gruszy czy trzesni, dawka 1l/ha

8 Problem ordzawienia owoców

ordzawienia ow. -zabliźniająca się tkanka korkowa

u grusz -naturalne, akceptowane; u jabłoni wiążą się z: klimatem (powstają gdy zawiązki ow. są małe) i nadmiernym opryskiwaniem przed chorobami

Rany powstają przez: mróz (niskie temp.); grad; szkodniki; środki chem.; silny strumień cieczy z opryskiwacza; niektóre wirusy; grzyby z rodz. Altenaria; przędziorki; Mączniaka

Im wosku na skórce więcej tym mniejsza tendencja do ordzawień.

Podatne: Fiesta, Golden Delicious

Śr. wrażliwe: Gala i jej mutanty, Szampion

Mało wrażliwe: Cortland

Ordzawieniu sprzyjają: wyższa temp. 30-40 dni od pełni kwitnienia; wysoka wilgotność powietrza i opady deszczu oraz niska temp. i wys. wilgotność; wysokie nasłonecznienie.

Niska temp. po kwitnieniu ogranicza wyst. ordzawień.

Zapobieganie: dobór odm.; nawadnianie; kontrola nawożenia N -dużo N powoduje wydelikacenie skórki; unikanie pewnych preparatów, np. ze związkami siarkowymi; eliminacja chorób -mączniaka; stosowanie preparatów z giberelinami (w Pl. się nie stosuje); stosowanie glinki -Kaolinu

9 technika stosowana do przyśpieszenia zbioru,przeciwdziała opadaniu owoców

zapobieganie opadaniu owoców przed zbiorem

odmiany jabłoni o skłonnosciach do zrzucania owocow przed zbiorem: Early Geneva, Paulared, Katia, Szampion, Fiesta, Ligol, McIntosh

Zapobieganie:opryskiwanie drzew na 10 dni przed zbiorem prepartaem Pomonit super 050 w stezeniu 0-04%

Przyspieszanie terminu zbioru i poprawa wybarwienia owoców

Opryskiwanie za pomoca

• mieszaniny Agrostymu w steż 0,12% z Pomonitem 0,04% na 7-10 dni przed planowanym zbiorem

• środkami typu Etrel 0,12% albo Flordimex 1,5 l/ha na 10-12 dni przed planowanym zbiorem owoców odmian wczesnych dla poprawy wybarwienia

10 mechaniczne regulowanie wzrostu drzew

w jaim celu się to stosuje, ponieważ drzewa musza być zachowane w pewnych granicach z uwagi na gestosc sadzenia. Gdy w danym roku owocowanie jest slabsze nawet z powodow czynnikow zewnetrznych np. pozno wystapily przymrozki i uszkodzonych zostalo wiele owocow to w takim roku będą silen przyrosty na drzewie co nie jest wskazane wiec trzeba regulowc wzrost drzew.

Mechaniczne metody:

1 ciecie korzeni i nacinanie pni, celem tych zabiegow jest ograniczenie wzrostu wegetatywnego drzewa, na ciecie korzeni lepiej reaguja drzewa na podkladkach karłowych gdyz maja słabszy system korzeniowy. Termin i technika ciecia- na jabloniach na podkladkach karłowych i połkarłowych zabieg wykonuje się wiosna na głebokosc 30 cm w odległosci około 50 cm od pnia drzewa.

Ciecie korzeni stosuje się tylko wtedy gdy jest to konieczne, i tnie się tylko starsze drzewa które osiagneły już pełne rozmiary przypisane danej odmianie i podkladce.

Ciecie korzeni nie jest zabiegiem polepszajacym jakosc owocow natomiast może przyczynic się do wzrostu liczyb owocow..

Na ogół ciecie wykonuje się po obu stronach drzewa, wtedy wówczas będzie bardziej uwidoczniony efekt tego ciecia.

Nacinanie pni drzew polega na ograniczeniu dopływu zw. Mineralnych i wody do drzewa i może być wykonywane na drzewach które dobrze rosna. Nacinanie wykonuje się albo pilarka albo specjalnym nozem. Naciecie wykonuje się po obu stronach pnia

obydwa opisane zabiegi sa dosc drastyczne.

Chemiczne regulowanie wzrostu drzew jabłoni.

1. stymulacja rozgałezien bocznych młodych jabloni i czeresni w sadzie

2. hamowanie wzrostu owowcujacych drzew jabloni\

Chemiczne regulowanie wzrostu dzrew jabłoni, głównym celem sadu jest osiagniecie wysokiego plonu tzn duza ilosc drzew na hektarze i musza być utrzymane w takich rozmiarach jak zakładano , wiec aby zapobiec temu wyrastaniu poza rozmiary stosuje się retardanty.

Retardanty np. Agrostym, Ethrel, Flordimex, Regalis, Apogee, Cultar.

• charakterytyka regalisu

Regalis to jedyny retardant zarejstrowny w Polsce dla jabłoni, ale sprawdza sie tez na innych gatunkach.

Chemiczne regulowanie wzrostu dzrew jabłoni, głównym celem sadu jest osiagniecie wysokiego plonu tzn duza ilosc drzew na hektarze i musza być utrzymane w takich rozmiarach jak zakładano , wiec aby zapobiec temu wyrastaniu poza rozmiary stosuje się retardanty.

Regalis 10 WG charakterystyka:

• substancja czynna proheksadion wapnia

• zawartosc substancji czynnej 100g/kg

• formulacja- granule do sporządzania zawiesiny wodnej

• zastosowanie- ograniczenie wzrostu pedow

• sposób dzialania- preparat syntetyczny hamuje synteze giberelin, stymuluje synteze flawonoidu a

• dawka 0,75-2 kg/ha

• karencja 55 dni

• inne własciwosci: stymuluje odpornosc na choroby grzybowe, bakteryjne. Poprawia zawiazywanie paków kwiatowych, opoznia proscesy starzenia, poprawia wybarwienie i wielkosc owocow

działanie uboczne Regalisu: może wywoływac przejściowe odpornosci na parcha, maczniaka i zaraze ogniowa trwajaca4-5 tygodni.

Nie powinnos ie przekraczac dawki 2,5 kg/ha

Stosowanie Regalisu 10 WG:

• stosowac w fazie wykształcenia 4-5 lisci, gdy każdy ped osiagnie dlugosc 4-7 cm

• kolejne opryskiwania (w miare potrzeb) po około 4 tygodniach zachowuja okres karencji.

Obliczanie dokładnej dawki Regalisu

• wzrost słaby zalecane 0,75-1,0 kg/ha

• wzrost średni zalecane 1-1,5 kg/ha

• wzrost silny zalecane 1,5-2 kg/ha

dawka uniwersalna to około 1,5 kg/ha

obliczanie dawki Regalisu dostosowanej do warunków danego sadu

Dawka uniwersalna to 1,5

Regalis zawiera zwiazek wapnia jako składnik czynny , i to zwiazane jest z tym ze rozpuszczenie tego srodka w wodzie o wysokim pH powoduje ze preparat przestaje działac.

Preparat jest wchłaniany przez liscie w rostworze zdysocjowanym, im pH roztworu wyzsze tym jego wchłanianie gorsze i odwrotnie. Jako zakwaszacz w Polsce polecanay siarczan amonu i poecana dawka to około 2 kg na 100 litrow wody.

Osiagnieto dobre wyniki zakwaszajac wode kwaskiem cytrynoweym w ilosci 1 kg na 1000 litrow wody

Do Regalisu nie powinnosie stosowac wody o tem ponizej 10 stopni C

Ilosc wody na hektar tokoło 300-400litrów

Temperatura stosowania srodka 17-22 stopnie

GRUSZE

1 wymagania glebowe i klimatyczne grusz , preferowane odmiany

Szczegółowe wymagania grusz:

• stanowiska ciepłe, lepsze niż pod jabłonie (pora kwitnienia, niska wytrzymałosc pąków kwiatowych na mroz, drzewo mniej odporne na mroz niż jabłonie)

• grusze wymagaja gleb żyźniejszych niż jabłonie (gliniaste, glinisato-piaszczyste, pyłowe, zasobne w wode, klasy II, III do IV (ale na IV konieczne nawadnianie)

• kwiaty grusza na ogół wydzielaja mniej nektaru, sa mniej atrakcyjne dla owadów zapylajacych, sa brzydsze, nektar grusz ma mniej cukru niż np. nektar jabłoni

• grusze sa słabiej zapylane i dlatego jest mniej owoców

• grusza dosc szybko się kozreni, ale nie toleruje w glebie duzej zawartosci weglanu wapnia

podstawowoe odmiany do sadów towarowych to:konferencja na pigwie S lub siewce gruszy

• Lukasówka an pigwie S

• Komisówka na pigwie S

Uzupełnianie sadów starszymi odmianami typu Faworytka, Bonkreta Williamsa, oraz nowymi odmianami np. Dicolor i Concorde

2 Formowanie sznurów pionowych

Formowanie sznurów pionowych gdy mamy dwuletnie dzrewka z niecietym przewodnikiem, to po posadzeniu usunac wszyttko do 50 cm na gladko, skrócic na kilka oczek sile pedy, oraz delikatnie przywiazac drzewo do drutów. Corocznie w kolejnych latach usuwa się wyrastajace silnie pedy, uszczykuje się w lecie oraz stosuje się ciecie na czop.

Letnie uszcykiwanie- uszcykuje się wyrastajace silne pedy w czerwcu nad 3-5 oczkiem, po ukazaniu się wtornych przyrostow uszczykuje się nad 1-2 lisciem.

3 model sadu intensywnego, sznury pionowe

Najnowoczesniejsza metoda formowania grusz to metoda sznurów pionowych,

Jest to uprawa bardzo intensywna przy której można sadzic 4000 dzrew na hektar, ale musza być spelnione warunki:

• musi być odmiana słabo rosnaca

• odmaina co tworzy mało rozgałezien

• co szybko wchodzi w okres owocowania

• nie na podkładkach karłowych

wymagania przy których mozan stosowac ta metode:

• wyjatkowo dobre stanowisko

• drzew na podkładkach z Pigwy S

• odmainy sprawdzone w Polsce do tego formowania to: Faworytka, konferencja, Lukasówka, Concorde i Dicolor

• konieczne podpory o wysokosci 3,5 metra z dwoma drutami biegnacymi poziomo, pierwszy na wysokosci 1,5 m, drugona szcycie słupa, drut o srednicy 3mm, słupy co 10 m

aby moc formowac te korony potrzebny jest specjalny materiał szkółkarski tzn dwuletnie drzewa bez cietego przewodnika i bez wyraznych rozgałezien bocznych. Mozan także uzyc nierozgałeziony jednoroczny okulant ale formowanie drzewek jest wtedy bardzo utrudnione.

Odmainy musza mieć tendencje do sąłbego rozgałeziania się ponieważ im wiecej rozgałezien tym gorzej.

Gestosc i rozstawa dla sznurów

Miedzy rzedami 3 m

W rzedzie 60-90 cm

Gestosc 3700-5560 drzew na ha

4 Szpalery grószowe wraz z przyginaniem pędów

korona szpalerowa dla drzew odmian konferencja na siewkach

-przyginanie pędów u grusz to bardzo wazny zabieg ponieważ grusza nie toleruje wydawania bardzo silnych pedów, można je wycinac ale opoznia to wejscie drzew w okre owocowania dlatego trzeba przyginac

- podpory wskazane sa tylko pod drzewa na karłowych podkładkach

- korona szpalerowa polecana do silnie rosnacych podkladek gdyz umozliwia sadzenie w wiekszej gestosci bo o ile dzrewa w rzedzie usza mieć odległosc 3-4 metrów o tyle przy tej koronie można znaczenie zmniejszyc odległosci mniedzy rzedami.

Szpaler i jesgo formowanie

Formuje się tak jak u jabłoni

BRZOSKWINIE

1  Warunki klimatyczne i glebowe do uprawz brzoskwini w Polsce :

Brzoskwinie rosną dobrze w rejonach o średniej rocznej temperaturze nie mniejszej niż 8 st.C, a suma temperatur dodatnich okresu wegetacji jest większa niż 2500 st.C.

Warunki temperaturowe w poszczególnych porach roku, optymalne dla dobrego wzrostu brzoskwiń:

- zima łagodna (średnia temp. w styczniu nie mniejsza niż -2 st.C)- wiosna bez dużych przymrozków

- lato długie, słoneczne- jesień ciepła, słoneczna, nie za sucha i nie za wilgotna.

Najlepsze rejony do uprawy brzoskwini w Polsce to tereny położone w zachodniej oraz południowej i południowo-wschodniej częsci kraju. 

Warunki do prawidłowej uprawy brzoskwiń:

- nie można sadzić drzewek w zagłębieniach i miejscach bezodpływowych

- optymalne miejsca do sadzenia to stoki skierowane na południowo-zachodnie oraz zachodnie, osłonięte przed wiatrem za pomocą np. pasa drzew

- nie można sadzić drzewek w miejscach o zmniejszonej ilości światła słonecznego

- nie można sadzić drzewek w miejscach o zbyt dużej wilgotności gleby

- odczyn gleby powinien bycobojętny, posiadać wartość ok. pH 6,6 do 7 

2.      Problemy związane z towarową uprawą brzoskwini w Polsce 

Ze względu na małą wytrzymałość mrozową brzoskwiń i moreli, oraz ich duże

wymagania cieplne, nie mogą być one uprawiane na skalę towarową w całej Polsce.

Najlepsze regiony do uprawy tych gatunków leżą na zachód od rzeki Warty, a granice tą

wyznaczają miasta: Gorzów Wielkopolski, Poznań, Kalisz, Katowice. Drugim regionem

korzystnym do uprawy brzoskwiń i moreli jest Małopolska do granic wyznaczonych przez

Kraków, Tarnobrzeg, Opatów Kielecki, Sandomierz, wyłączając góry, gdzie warunki są

nieodpowiednie: Mazowsze, Kujawy i Pomorze mają dużo gorsze warunki do uprawy

brzoskwiń i moreli niż dwa regiony wymienione uprzednio. Mazury i Podlasie nie nadają się

w ogóle do uprawy tych gatunków.

3 Podkładki i odmiany brzoskwiń zalecane do uprawy

Podkladki dla brzoskwinSiewka Rakoniewicka

• mała wrazliwosc na choroby

• dobra wytrzymalosc na mroz

• dobrze przystosowana do warunkow klimatycznych i glebowcy polski

• drzewa rosna silnie

Pumiselect * karłowa

• poch z niemiec

• mała wrazliwosc na choroby

• odpornosc na mroz nie sprawdzona

• zmniejsza sile wzrostu o około 50 % w stosunku do siewek przydatna do sadow intensywnych, dobrze zrasta się z wieloma odmainami, nie wydaje odrostow korzeniowych, tworzy sileny system korzeniow, odporna na szrake, wymaga dobrych gleb, odporna na susze, przydatna także do moreli

.  Podkładki i odmiany brzoskwiń zalecane do     uprawy 

PODKŁADKI: Brzoskwinia zwyczajna, Siewka rakoniewicka, Brzoskwinia Mandżurska- Są najczęściej stosowanymi podkładkami generatywnymi dla odmian uprawnych brzoskwini.

ODMIANY BRZOSKWIŃ: Elberta, Redhaven, Harnaś - wytrzymały na mróz, Royalvee.Candor,Cresthaven,

Podkładki dla brzoskwini:

- ałycza

- siewki brzoskwini

rozstawy dla brzoskwin

forma korony miedzy rzedami w m w rzedzie w m

wrzecionowa 4-5 2,5-3,5

wazowa 5-6 4

szpalerowa 4-5 3-4

osiowa 4,5-5 1-1,5

krzaczasta 5-6 3-4

4 materiał szkółkarski dla sadów brzoskwiniowych i zalecenie cięcia

Dla brzoskwini korona-wysmukłe wrzeciono, 1,5m.dzrewo od drzewa.

Cięcie po posadzeniu jest konieczne, ponieważ owocuje na pędach 1-rocznych.

Cięcie brzoskwini po posadzeni:

*czasami przewodnika się nie skraca gdy jest na nim dużo pędów *zostawiamy 7-8pędów,skracając

do kilku pączków *nie stosuje się cięcia na czop, tniemy na gładko *wymaga b.dużo słońca, korona luźna *termin cięcia od różowego pąka do tuż po kwietniu (poł. V) *cięcie letnie-zmniejszenie ilości

pędów jednorocznych *nie stosuje się późnego cięcia *podobne zasady do cięcia prześwietlającego:

-pedy > 1m, musimy usunąć

-pędy 70cm.-1m.skracamy o kilka oczek

*po cięciu rany zabezpieczmy, nie są to drzewa długowieczne.

Główną chorobą jest kędzierzawka liści brzoskwini (liście zdeformowane, przebarwione). Ochrona jesienią miedzian, Sylit-drzewa bezlistne,

poł II, III - przed rozwinieciem pąków, bo później nie działa

Przerzedzanie-absolutnie konieczne, przerzedzanie ręczne rozpoczynamy gdy pestka zaczyna twardnieć

Przewidywanie liczby owoców -jest taka możliwość, owoc mały w poczatkowej fazie rozwoju będzie mały przy końcu tego zbioru. Zbieramy próbkę, wyliczamy średnią masę

owoców (próbkę pobieramy w czasie opadu czerwcowego ok.20.VI), 200 owoców ważymy,

porównujemy z wynikami z tabeli, druga próba

pod koniec VII

4.      Materiał szkółkarski do sadów brzoskwiniowych  i zalecane sposoby cięcia 

Rodzaje cięcia drzewek brzoskwini:

I cięcie wiosenne- ma na celu usunięcie gałęzi złamanych, porażonych przez choroby, w celu uzyskania i utrzymania wybranej formy korony (koniec IV).

II cięcie letnie- wykonywane gdy cięcie wiosenne okaże się niewystarczające; powoduje ono osłabienie wzrostu drzewa, daje możliwość utrzymania odpowiedniej formy korony oraz uzyskania lepiej wybarwionych owoców (początek VII).

III cięcie odnawiające- wykonywane u starszych drzew w celu poprawienia wydajności.

5.      Charakterystyka typów koron: stożek, wysmukły stożek, korona osiowa i korona    kotłowa (kielichowa)- wady i zalety 

Przy brzoskwiniach znalazłem tylko takie:

W zależności od potrzeby korony należy uformować na;

 1) korony wrzecionowate- drzewo na przewodnik i boczna korony utrzymane w ten sposób aby górne były krótsze od dolnych. Zapewnia to dobre naświetlenie owoców.

2) korony ze skręconym przewodnikiem- po uformowaniu dwóch pięter usuwa się przewodnik w celu lepszego oświetlania wnętrza korony.

3) korony kotłowe- stosowane w krajach o łagodniejszym i suchym klimacie (Hiszp., Wł., USA), zapewnia to  doskonałe nasłonecznienie całej korony.

4) korony osiowe- popularna w intensywnych nasadzeniac

h umożliwia sadzenie drzew w odległości co 1m w rzędach.5) korony krzaczaste- rozgałęzienia tuż przy powierzchni ziemi

6) palmata- stosowana w uprawach pod osłonami, gałęzie formowane w jednej płaszczyźnie.

7) korony wachlarzowate- stosowane w przypadku drzew rozpinanych na rusztowaniach przy murach i ścianach z krótkiego pnia wyprowadza się kilka pędów ułożonych promieniście.

6 Zasady Cięcia i przerzedzenia zawiązków w sadach

Brzoskwinia i nektaryna- podobnie owocują, co pewien czas trzeba to cięcie wykonać. Trzeba także odciąć część przemarzniętą, zalicza się to także do cięcia odnawiającego.

Rubin, Cortland- cięcie odmładzające

Przy zmianie typu korony stosuje się cięcie odmładzające. Cięcie zimowe ma charakter prześwietlający

Cięcie ma wpływ na polepszenie owocowania

Cięcie letnie (VII-IX), cele:

- poprawienie jakości owoców

* więcej światła jest dostarczane

- osłabienie wzrostu (nie pobudza go, pobudza cięcie zimowe)

- zmniejsza zapotrzebowanie pracy na cięcie zimowe

- ogranicza występowanie gorzkiej plamistości podskórnej na jabłoni (powodowanej przez zaburzenia w pobieraniu Ca)

- wykonywanie zabiegów nie związanych bezpośrednio z owocowaniem (np. cięcie na krótkopędy, uszczykiwanie)

Przyrosty z cięcia letniego będą mieć 50- 60cm, zaś w lipcu 20 cm

W miarę możliwości cięcie zimowe trzeba opóźniać- do okresu kwitnienia, nawet do maja. Wtedy przyrosty na drzewie są mniejsze, a o to nam właśnie chodzi.

Sposoby i technika cięcia.

Cel:

Cięcie formujące, później cięcie ma być narzędziem równowagi między wzrostem wegetatywnym a generatywnym. Jest regulatorem cięcia

Sposoby i technika cięcia:

- uszczykiwanie-(VI-VII)polega na usuwaniu (wyłamywaniu, cięciu) z młodego drzewa pędów najlepiej ręcznie, palcami. Na zielono się je usuwa- pędy konkurencyjne, te które zagrażają wzrostowi przewodnika. Po wyrwaniu pęd już nie odrasta, a po ścięciu sekatorem tak. Można zostawić 2-3 listki, bu nie zmniejszać drastycznie powierzchni asymilacyjnej.

- cięcie na obrączkę- przy nasadzie pęd jest trochę zgrubiały. Nie należy ciąć konara bezpośrednio przy przewodniku. Tniemy na zgrubieniu= obrączce, lepsze gojenie ran.

- cięcie na czop- w zależności od gatunku są różne długości czopów. Np. przy formowaniu korony typu rotacyjnego stosuje się cięcie na czop w celu odmłodzenia korony drzewa.

- cięcie pędów podczas formowania- gdy przewodnik jest przekrzywiony tniemy go przed pąkiem, który jest po przeciwnej stronie krzywizny

Na skutek przycięcia przewodnika tworzą się bardzo ostre kąty, pędy konkurencyjne.

7 Najważniejsze choroby i szkodniki brzoskwiń

Choroby bakteryjne

- guzowatość korzeni

- zaraza ogniowa

Choroby grzybowe:

- zgnilizna pierścieniowa podstawy pnia

- zgorzel kory- kora odstaje i zasycha

- mączniaki- niszczą ulistnienie, roślina pokryta jest mączystym nalotem

rak drzew owocowych

- Brunatna zgnilizna drzew pestkowych

Na brzoskwini, choroba grzybowa, powinno opryskać się drzewa gdy mają pękać pąki kwiatowe preparatem Syllitem; jeden oprysk powinien wystarczyć, objawem choroby są poskręcane liście

Poskręcane liście to także objaw działania niskich temperatur, objawem niskich temperatur w przypadku jabłka to także skorkowaciała obwódka na około owocu.

Szkodniki:

- przędziorki (owocowiec, chmielowiec),

- mszyce,

- gąsienice motyli,

- zwójki motyli,

- owocówka jabłkóweczka (robaczywienie owoców, które opadają),

- szpeciel gruszowy,

- nasionnica trześniówka,

- owocówka śliwkóweczka.

CZERESNIA

1 czynniki ograniczające produkcje czereśni w Polsce

Główne problemy w uprawie czereśni

• duża wrażliwość na mróz,

• pękanie i gnicie owoców,

• rak bakteryjny,

• mała dostępność karłowych podkładek,

• szkody wyrządzone przez ptactwo.

• Lecz Obszary najbardziej sprzyjające w uprawie czereśni w Polsce? Wielkopolska, Lubuskie, Dolnośląskie, Opolskie, Śląskie, Świętokrzyskie

5 formowanie korony typu FOGELA

*korona Fogla- stosuje się wyłupywanie pąków, zostawiamy 2 górne, kilka ponizej wyłupujemy, następnie z górnych pąków i dolnych wyrastają pędy.Górny pęd silniej rosnącyusówamy- powtarzamy prze ok 3lata. Cięcie odnawiające- gdy ped ma 5 lat usuwamy,pęd cięcie na czop (czop dł. większej niż jabłoni-względy sanitarne), nie usuwa się pedów jednorocznych

korona typu EC- nie znana w Polsce bardzo dobrze wychodzi, jest inny niż Centar Lider i Fogla, inaczej ją prowadzimy. Po posadzeniu ścinamy na ok 30cm., usuwamy wszystkie pędy zostawiając jeden, który jest na szczycie.Ten jeden rośnie bardzo silnie,bo nie ma konkurencji. Ten jeden pęd się rozgałęzia (bez cięć i rzadnych opryskiwań).

Po 2roku przewodnik jest bardzo długi, ale go nie przycinamy.Stosujemy prepareaty do rozgałęziania- Arbolin,Promolin,Paturyn(zawierają cytokininy),250ml.preparatu + farba emulsyjna- pokrywamy tą farbą miejsca,gdzie chcemy rozgałęzienia (odcinek 20-30cm.), malujemy w okresie nabrzmiewania pąków,a pękaniem pąków

3 rozstaw sadzenia czereśni gęstość, formowanie drzew

Rozstawy dla czeresni

• na podkl czeresni ptasiej tj F12/1 i Colt 5 x 3 m (3,5m)

• na Gisela 5 5 x 2,5 m (3m)

• na PHL A 4,5 x 2 m (2,5m)

6 formowanie alternatywne cięcie po posadzeniu, stosowanie regulatorów wzrostu lub wyłupywanie pąków

Chemiczne regulowanie wzrostu dzrew jabłoni, głównym celem sadu jest osiagniecie wysokiego plonu tzn duza ilosc drzew na hektarze i musza być utrzymane w takich rozmiarach jak zakładano , wiec aby zapobiec temu wyrastaniu poza rozmiary stosuje się retardanty.

Retardanty np. Agrostym, Ethrel, Flordimex, Regalis, Apogee, Cultar.

7 rozgałęzienie drzew czereśni w sadzie metodą chemiczną

Metody rozgałeziania jabłoni gruszy i czeresni (terminy i srodki chem)

Pierwszy etam w szkółce drugi w sadzie

1. Paturyl oparty na cytokininach może być wykorzystywany do rozgaleziania

2. dla jabłoni inny- Arbolin- jest to miesznaina dwóch hormonów

preparaty te stosuje się w szkółce gdy drzewo osiagnęło wzrost około 70 cm i nie ma gałezi bocznych, oraz mpozna wykonywac w sadzie gdy nowe przyrosty na drzewach maja po kilka centyumetrow.

Termin wiosenny gdy tylko ruszy wegetacja dotyczy się młodych drzew, zabieg wykonuje się na nich jeden lub dwa razy.

Promalin i paturyl to prepartay całkowicie sobie przeciwne, jeden dziala na wzrost a drugi dziala hamujaco.

Gdy by zamiast Promalinu stsoswano Arbolin ( a jest to to samo) to strasznie dlugie były by przyrosty, dlatego stosuje się razem z reterdantem Regalis który ogranicza dlugosc przyrostow bocznych , bo gdy sa za dlugie to zawiaze się na nich malo kwiatow.

9 Ochrona czereśni przed deszczem, ptactwem Metody ochrony czereśni przed deszczem i pękaniem owoców, ptactwem

• Sole wapnia - zastosowane 18 - 8 dni przed zbiorem redukują pękanie owoców `BING' od 10 - 60 % (Ballock 1995) - problemem są jedynie pozostałości środków na owocach.

Opryskanie 2 - 4 tyg. przed zbiorem sporadycznie ogranicza pękanie.

• 0,5% chlorek wapnia stosowany w czasie deszczu - obiecujące wyniki w ISiK

• Osłony z folii polietylenowej grubości 0,2 mm przez okres 2 - 3 tyg.

owoce gorzej się wybarwiają,

później dojrzewają o 4 - 7 dni,

przegrzewa się powietrze w koronie drzewa,

zwiększa się występowanie chorób grzybowych.

System mieszany (parasol z folii + siatka-boki) Osłony ruchomeWiatraki osuszające (2 na 1 ha sadu)

Ptactwo: siatki, puste butelki itp.

W jaki sposób można zapobiec szkodom wyrządzanym przez ptaki w sadach czereśniowych?

Repelenty

Metody fizyczne:

• aparatura biosoniczna (USA),

• detonatory gazowe,

• aparatura piroakustyczna.

Metody ekologiczna (w odl. 300 - 700 m od chronionego obiektu):

• obsadzanie morwą górską (dla odmian wczesnych),

• obsadzanie morwą białą

(1 duże drzewo morwy białej wykarmi 100 szpaków przez sezon letni).

• Osiatkowanie drzew - najskuteczniejszy sposób:

• dawniej ciężka siatka rybacka,

• obecnie, bezwęzłowa z tworzyw sztucznych; oczka 40 × 40 mm - dla gawronów i kawek lub 20 × 40 mm - dla szpaków i kwiczołów.

WIŚNIA

3 Rozstaw gęstość i podkładki zalecane w sadach wiśniowych

rozstawy dla grusz, sliw i wisni

Wisnia antypka 1,5-2 m 1200-1666

1.      Znaczenie cięcia odnawiającego dla wiśni ogałacających się- technika 

 cięcie odnawiająco-odmładzające- prześwietlające, termin zaraz po zbiorach, usunąć z korony około  13pędów, miejsce cięcia na drewnie 3-4 letnim (gat. stare), pozostawić czop 10-20cm, z nich wyrosną 1 roczne pędy odmładzające koronę (w 2  roku wyrosną w 3 owocują), cięcie co roku.

2.      Nowoczesna metoda formowania wiśni w sadach gęsto sadzonych 

2 modele sadu wiśniowego:I tradycyjny: rozstawa 4 m międzyrzędzia, 3-2 w rzędzie, korona wrzecionowa lub zbliżona do korony naturalnej.1 wszy rok po posadzeniu:a) cięcie po posadzeniu- pędy boczne skrócić nad 3-4 pąkiem, zostawiamy ich 4-5 sztuk, pień do wysokości 50-60cm, przewodnik skrócić na wysokość 50 cm od ostatniego rozgałęzienia,b) zabiegi formujące: (1-2 na rok), odginanie pędów bocznych do położenia poziomego (zabieg zaczynamy w połowie VI gdy długość 15020 cm i są zielne), spinacze do bielizny ok. 1-2 tyg, lub wykałaczki wbija się w przewodnik i pęd boczny, ostatecznie sznurek w kolejnym roku dużo pracy. Formułowanie- 5 lat dłużej życia sadu bo inaczej powyłamują się konary i będą tam zakażenia.Od 4 roku:c) cięcie odnawiająco-odmładzające- prześwietlające, termin zaraz po zbiorach, usunąć z korony około  13pędów, miejsce cięcia na drewnie 3-4 letnim (gat. stare), pozostawić czop 10-20cm, z nich wyrosną 1 roczne pędy odmładzające koronę (w 2  roku wyrosną w 3 owocują), cięcie co roku.

II intensywny: korona osiowa, rozstawa 4m międzyrzędzia, 1-2 w rzędzie.Cięcie po posadzeniu: wszystkie pędy boczne skrócić nad pierwszym pąkiem, pień na wysokość 50 cm (poniżej 50 wyciąć), przewodnika nie skracamy i pilnować żeby nie było konkurencji , wtedy pędy boczne same uformują kąt , przewodnik do 2-3 m, ale problem bo pąki wierzchołkowe nie chcą ruszyć: przemarzną, uszkodzenia podczas defoliacji w szkółce, uszkodzenia w czasie sprzedaży.2 rok po posadzeniu: nic nie ciąć.3 rok po posadzeniu: zaczyna się zagęszczać korona, dużo kątów ostrych, już plon, nic nie ciąć.4 rok po posadzeniu: przystąpić do cięcia (po zbiorze ewentualnie wcześniej wiosną), od dołu usunąć 2-3 najgrubsze konary i zostawić, długość czopa 20-40cm. Kolejne lata: co roku- coraz wyżej przycinać pozostawiając czopy, dlatego tak gęsto sadzić, bo się usuwa co roku grubsze gałęzie (3 letnie) byłoby zbyt rzadko.

Gęste sadzenie: słabiej rosną i można darować sobie formowanie, same się chronią przed rozłamywaniem, bardziej podatne na choroby.

3.      Rozstawy, podkładki i odmiany zalecane w sadach wiśniowych

ROZSTAWA

-rozstawa 4 m międzyrzędzia, 3-2 w rzędzie, korona wrzecionowa (tradycyjny)

- zbliżona do korony naturalnej lub korona osiowa, rozstawa 4m międzyrzędzia, 1-2 w rzędzie.(intensywny)

PODKŁADKI:1)Antypka: gleby lżejsze, ale mogą być i żyzne, dobre zdolności adaptacyjne do środowiska, mniej podatna na suszę, bo system korzeniowy rozległy, odporna na otrząsanie bo korzenia amortyzują, bardziej odporna na gęste sadzenie, drzewa jednoelementarne.2)Czereśnia ptasia: na mokre gleby, żyzne, bo system korzeniowy zbliżony do palowego i musi mieć gdzie penetrować w głąb, wrażliwa na suszę, wysoki intensywny wzrost, bardziej wrażliwa na zbiór systemem łapania za trzon i otrząsania- często uszkodzenia.

ODMIANY: DEBRECENI BTERMO, GRONIASTA Z UJFEHERTOI, HORTENSJA, KELLERIS 16, LUCYNA, ŁUTÓWKA,NANA,NEFRIS,NORTH STAR

4.      Koncepcja nowoczesnego sadu wiśniowego do zbioru mechanicznego. 

Drzewa formuje się tak, aby posiadały silny przewodnik i cienkie elastyczne pędy boczne, a ich wysokość nie przekraczała 3,5 m.

---