Nerw twarzowy (n. facialis)
Jest przede wszystkim nerwem ruchowym- dla wszystkich mm.mimicznych twarzy, m.szerokiego szyi, m.rylcowo- gnykowego, tylnego brzuśca m. dwubrzuścowego oraz m. strzemiączkowego Nerw twarzowy (łac. nervus facialis) - VII nerw czaszkowy wchodzący w skład obwodowego układu nerwowego. Jest nerwem drugiego łuku skrzelowego. Nerw ma charakter mieszany, ale przeważają w nim włókna ruchowe. Zawiera także włókna czuciowe, i przywspółczulne - wydzielnicze (autonomiczne).
Nerw twarzowy (n. facialis), VII, jest jednym z dwunastu par nerwów czaszkowych. Jest nerwem mieszanym, choć w przeważającej części składa się z włókien ruchowych. Łączy się ściśle w przewodzie słuchowym z nerwem pośrednim (n. intermedius), zawierającym włókna smakowe i przywspółczulne. Niekiedy uważa się, iż nerw pośredni stanowi cześć mniejsza nerwu twarzowego lub czuciowy jego korzeń. Szacuje się, że na 10000 zawartych w nerwie twarzowym włókien, 58% stanowią włókna ruchowe, 24% włókna wydzielnicze i 18% czuciowe.
składa się z włókien czuciowych, ruchowych i przywspółczulnych.
Włókna informacyjne przenoszą impulsy z receptorów smakowych przednich języka oraz prawdopodobnie informacje z eksteroreceptorów ucha zewnętrznego i środkowego (czucie dotyku, ucisku, bólu i temperatury).
Włókna ruchowe przeznaczone są dla mięśni wyrazowych twarzy oraz dla części mięśni nadgnykowych.
Włókna przywspółczulne są włóknami wydzielniczymi dla gruczołów łzowych, ślinianek podżuchwowej i podjęzykowej oraz dla gruczołów błony śluzowej jamy ustnej właściwej i jamy nosowej
Nerw ten rozpoczyna się dwoma korzeniami.. Grubszy przyśrodkowy korzeń ruchowy tworzy właściwy nerw twarzowy, cieńszy boczny korzeń czuciowy i wydzielniczy nosi nazwę nerwu pośredniego.(położony między nerwem twarzowym a przedsionkowo-ślimakowym.) Nerw twarzowy po ukazaniu się na powierzchni mózgowia przebiega ku bokowi razem z nerwem ósmym, kierując się do otworu słuchowego wewnętrznego.Nerw twarzowy po wyjściu z pnia mózgu kieruje się w spólnie z nerwem przedsionkowo-ślimakowym do przewodu słuchowego wewnętrznego, następnie agina się i wchodzi do kanału nerwu twarzowgo. Nerw ten opuszcza czaszkę otworem rylcowo-sutkowym. Po wyjsciu z tego otworu rozgałęzia się w trzech kierunkach:ku tyłowi podążaja nerwy dla mięśni małżowiny usznej, ku dołowi kiruje się gałąź dla dwóch mięśni nagdnykowych do przodu biegnie główny pień, który wnika do ślinianki przyusznej i wytwarza splot przyuszny.
Porażenie nerwu twarzowego:
Co to jest ?
- Choroba, w ktorej wystepuje zaburzenie funkcji mięśni twarzy (unerwianych przez nerw twarzowy)
- moze występowac w każdym wieku
- często spotykana choroba
Przyczyny :
- zazwyczaj po oziębieniu twarzy ( np. podczas jazdy samochodem przy otwartym oknie ) na skutek niedokrwienia spowodowanego skurczem naczyń
- zakażenie wirusowe prowadzace do stanu zapalnego i obrzeku nerwu w kanale kostnym
- reakcja alergiczna
Objawy :
- najczęściej występują jednostronnie
- początkowo pojawiaja się bóle za uchem
- niemożność zmarszczenia czoła
- trudności w zamykaniu oka
- niemożność wyszczerzenia zębów
- oslabienie smaku na przedniej części języka
Niedowlad pojawia się nagle i zwykle narasta do pelnego porazenia w ciagu 24 godzin. Czesto towarzyszy mu nadwrazliwosc na dzwieki.
U wiekszosci chorych niedowlad ustepuje w ciagu kilku tygodni
Powikłania :
Występują rzadko. Niekiedy dochodzi do trwałego porażenia mięsni unerwianych przez nerw twarzowy lub do niewielkiego niedowładu tych mięsni
Postępowanie :
w przypadku stwierdzenia powyższych objawów konieczne jest specjalistyczne leczenie neurologiczne.
Polega ono na podawaniu sterydowych lub niesterydowych (w zaleznosci od nasilenia procesu chorobowego) leków przeciwzapalnych oraz stosowaniu fizykoterapii.
Objawy niedowładu/ porażenia
ośrodkowy(nadjądrowy)- kontralateralne osłabienie dolnej połowy twarzy, ognisko uszkodzenia w przeciwnej półkuli, brak niedowładu w górnych gałazkach, gdyż neurony składające się na nie pochodzą z obu półkul;
Jądrowy (obwodowy)- ipsilateralny niedowład wszystkich pięter twarzy, ognisko uszkodzenia po tej samej stronie, zaniki mięśniowe
W w/w typach brak objawów zaburzenia smaku, wydzielania łez,śliny
Obwodowe porażenie n. twarzowego
Tak jak w typie jądrowym porażone są mm. wszystkich 3 pięter twarzy, ale mogą być również upośledzone funkcje wydzielnicze w zależności od poziomu uszkodzenia
Uszkodzenie w okolicy zwoju kolanka- zmniejszenie wydzielania łez (n. skalisty większy),obniżenie czucia smaku na 2/3 przednich języka i zmniejszenie wydzielania śliny(chorda tympani),zniesienie odruchu strzemiennego (n.stapedius)
Odcinek bębenkowo- sutkowy: obniżenie czucia smaku, zniesienie odruchu strzemiączkowego, zmniejszone wydzielanie śliny, ale prawidłowe wydzielanie łez( gdyż pomiędzy zwojem kolanka a chorda tympani)
Odcinek zewnątrzczaszkowy- łzawienie, ślinienie, smak oraz odruch strzemiączkowy zachowane
Objaw Bella - w porażeniu jądrowym i obwodowym- przy próbie zamykania oka gałka oczna wykonuje odruchowy obrót ku górze, a w wyniku niedomykania się powiek pozostaje widoczny rąbek białkówki
Hyperacusis- nieprzyjemne, zbyt głośne odczuwanie dzwięków w uchu związane z brakiem czynności m.strzemiączkowego- świadczy o uszkodzeniu pnia powyżej odejścia n.strzemiączkowego
NEURALGIA NERWU TRÓJDZIELNEGO
Etiologia nerwobólu nerwu trójdzielnego nie jest dotychczas wyjaśniona, zmian anatomopotologicznych w obwodowym i ośrodkowym układzie nerwowym nie znaleziono. Z licznych obserwacji klinicznych i wyników leczenia operacyjnego wynika, ze bóle wywołane są napadowym i okresowym wyładowaniem czuciowych neuronów ośrodkowych.
WYSTĘPOWANIE:
Nerwoból nerwu trójdzielnego jest najczęstszym nerwobólem. Choroba rzadko rozpoczyna się przed 35rokiem życia; zazwyczaj chorują na nią ludzie starsi, kobiety nieco częściej niż mężczyźni.
OBRAZ KLINICZNY:
Cecha charakterystyczną jest napadowe występowanie bólu. W przerwie pomiędzy atakami bólu chory nie odczuwa żadnych dolegliwości. Bóle są bardzo silne, gwałtowne bywają palące i piekące. Pojawiają się w zakresie jednej albo dwu gałęzi nerwu trójdzielnego czasami nawet dwóch jednocześnie.
Napady bólu trwają 1-2 min., czasami nawet kilkanaście minut, częstość napadów jest różna, od kilku w ciągu miesiąca do kilkunastu w ciągu dnia. Podczas i o ataku bólu nie stwierdza się u chorego upośledzenia czucia; chorzy niekiedy skarżą się na przeczulicę skóry twarzy. Ból ogranicza się do obszaru unerwienia, obszar pierwszej gałęzi bardzo rzadko jest miejscem bólu.