NAUKA O PAŃSTWIE, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr I, Nauka o Państwie - Kornaś


NAUKA O PAŃSTWIE

Wykład 1, 4.10.2012

Polityka - dążenie do realizacji celów społeczenych z wykorzystaniem lub z dążeniem do wykorzystania instrumentalizmu państwa

Instrumentarium państwa - policja, wojsko, administracja, aparat specjalistyczny, wpływ na kierunki adań naukowych, oświaty, kultury, propaganda, wpływ na prawo, itp. itd.

Wykład 2, 11.10.2012

Władza - relacja, stosunek.

Cechy:

Władza polityczna:

Ujęcia władzy politycznej:

Władza polityczna to system stosunków społecznych zachodzących między określonymi podmiotami, polegający na możliwości stosowania trwałego i instytucjonalnego przymusu w celu zmuszenia drugiej strony do określonego zachowania.

Funkcje władzy:

  1. integracyjna - hamuje naturalne tendencje ośrodkowe i zapewnia władzy centralnej najważniejsze znaczenie w kierowanym społeczeństwie

  2. dystrybucyjna - związana z konfliktem dotyczącym społecznie pożądanych dóbr

  3. ochronna - konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zewnętrznego oraz wewnętrznego

  4. strukturotwórcza - tworzenie mechanizmów społecznych umożliwiających dostęp do rządzenia reprezentantom możliwie wszystkich grup społecznych

Funkcje władzy politycznej:

Wykład 3, 18.10.2012

Realizacje władzy politycznej (państwowej):

Nazwa państwo:

Ślady życia społecznego zorganizowanego w państwo - ponad 9 tyś. lat temu. Uniwersalny termin państwa - XV-XVIw.

- polis - Grecja

- respublica, ciritas, imperium - Rzym

- regulum - królestwo

- terra - ziemia

- das Reich, das Land

Powstanie państwa:

  1. koncepcja teistyczna (Tomasz z Akwinu) - działanie istoty nadprzyrodzonej, od Boga wywodzi się sama idea władzy, natomiast konkretne państwa traktuje się jako dzieło ludzi

  2. koncepcja umowy społecznej (Rousseau, Kołłątaj) - następstwo szczególnego rodzaju umowy zawartej między członkami społeczeństwa a władzą, okres przed państwowy był okresem anarchii i zagrożenia bezpieczeństwa jednostek (Hobbes) lub epoką pokoju, wolności i dobrobytu (Locke)

  3. teoria podboju i przemocy (Gumplowicz) - państwo jest następstwem podboju rządzonych przed rządzących, podział opiera się na odmienności położenia i różnicy ras

  4. teoria marksistowska (Engels <- teoria rozpadu państwa) - państwo powstało w wyniku rozpadu wspólnoty pierwotnej, w której panowała wspólna własność narzędzi i środków, na klasy, co nastąpiło głównie w wyniku powstania własności prywatnej

Wykład 4, 25.10.2012

4 sposoby definiowania państwa:

  1. logiczno-normatywny - p. jest z jednej strony kategorią języka, z drugiej to wyobrażenie pewnego systemu norm regulujących zachowanie ludzi

  2. psychologiczny/psychiczny - przeżycia ludzi związane z instytucjami i stylami rządzenia, wyobrażamy sobie je przez pryzmat własnych uczuć

  3. aksjologiczny - wartość ulokowana wysoko w systemie wartości każdego człowieka, ma znaczenie integrujące, zbiór naszych celów godnych współdziałania, niezależnie od rozbieżności celów do których dążą grupy i osoby, scala różne grupy i tworzy wspólnotę polityczną

  4. społeczno-historyczny - wielka grupa społeczna o szczególnym sposobie organizacji, która ma wspólne doświadczenia historyczne

Spośród innych grup społecznych państwo wyróżnia się trwałym splotem cech występujących łącznie. Jest to zorganizowana wspólnota ludzi, która jest wytworem rozwoju historycznego i wyróżnia się kilkoma cechami.

Cechy państwa:

Wykład 5, 8.11.2012

Suwerenność - jest integralna, podział na zewnętrzną i wewnętrzną.

Suwerenność jest po to, aby państwo zapewniało swojemu społeczeństwu rozwój, jest to wartość wynikająca z możliwości rozwiązywania problemów.

Najwyższa, czyli żaden inny podmiot nie może ograniczyć jej własności.

Państwo polskie samo ograniczyło suwerenność poprzez podpisanie konkordatu oraz przystąpienie do organizacji międzynarodowych.

Kryteria pomiaru suwerenności:

Cechy państwa:

Wykład 6, 15.11.2012

TERYTORIALNOŚĆ - zwierzchnia władza nad terytorium i ludnością na nim osiadłą. Obejmuje nie tylko obszar lądu, ale także wody wewnętrzne, przestrzeń powietrzną nad lądem, przestrzeń pod powierzchnią zmieni, morskie wody przybrzeżne, jednostki pływające i powietrzne praz siedziby przedstawicielstw dyplomatycznych położone na terytoriach innych państw.

Podstawowym obowiązkiem państwa jest obrona integracji.

Państwo to organizacja hierarchiczna i globalna.

Państwo jest organizacją polityczną społeczeństwa, wyposażoną w suwerenną władze, jest organizacją terytorialną i przymusową.

Cele i funkcje państwa:

Funkcje państwa - całokształt jego działania w określonej dziedzinie życia.

Zasięg przestrzenny (terytorialny), działania państwa:

Dziedziny działania państwa:

Cele działalności państwa:

Wykład 7

ROLA PAŃSTWA W GOSPODARCE

Model państwa w gospodarce:

  1. wolna gospodarka rynkowa (neoliberalizm) - próba powrotu do państwa nocnego stróża

- wprowadzenie polityki równowagi budżetowej

- unikanie nadmiernych wydatków z budżetu państwa i deficytów budżetowych

- kontrola ilości pieniędzy w obiegu, ochrona przed inflacyjnym wzrostem cen

- pełne otwarcie gospodarki na handel zagraniczny bez prawnych ograniczeń importu i eksportu, bez ceł i podatków chroniących własną przedsiębiorczość przed konkurencją zagraniczną

- unikanie wysokich podatków i wynagrodzeń, zwłaszcza takich, które mogłyby dokonywać wyrównanego podziału dochodów w społeczeństwie

- unikanie ulg podatkowych i subsydiów rządowych dla przedsiębiorstw prywatnych, programowe powstrzymywanie się od polityki rządu wobec rolnictwa, przemysłu i innych gałęzi gospodarki

- eliminowanie państwowych kontroli cen i innych form działań warunkujących wolną gospodarkę

- ograniczenie zatrudnienia w aparacie państwa, eliminowanie przedsiębiorstw państwowych i samorządowych, forsowna prywatyzacja tego co uprzednio było własnością publiczną

- niedopuszczenie do silnej pozycji związków zawodowych i dużych wpływów udziału pracowników w zarządzaniu organizacjami gospodarczymi

- unikanie niejasnych granic między działalnością prywatną a publiczną, niechętny stosunek do mieszanych form własności i do planowania strategocznego

- unikanie dużego sektora banków państwowych, selektywnej polityki kredytowej i ograniczeń w obrocie papierami wartościowymi

  1. regulowana gospodarka rynkowa

- ochrona środowiska naturalnego

- pobudzanie badań naukowych, subsydiowanie rozwoju techniki i kultury

- utrzymywanie ogólnej równowagi i zdolności gospodarczej do wzrostu, zapobieganie głębokim i długotrwałym kryzysom koningtury

- regulacje stosunków na rynku pracy, zapobieganie masowemu bezrobociu, udzielanie pomocy w tworzeniu nowych miejsc pracy i zdobywaniu nowych kwalifikacji przez bezrobotnych

- stan infrakstruktury technicznej i społecznej, która musi działać sprawnie nawet jeśli nie jest rentowna dla sektorów prywatnych, bez niej nie jest możliwe zaspokajanie potrzeb ludzkich

- BHP

- pobudzanie rozwoju i ochrona rolnictwa, która w wielu krajach by zanikła bez interwencji pańśtwowej, a to mogłoby byćniebezpieczne dla bezpieczeństwa państwowego i równowagi społecznej

- kształtowanie ładu przestrzennego poprzez demokratyczne planowanie urbanistyczne w imię równowagi potrzeb i interesów przyszłych pokoleń

- kształtowanie reguł stosunków gospodarczych z zagranicą, dbałość o równowagę bilansu płatniczego i zdolność konkurencji krajowej przedsiębiorców na rynkach zagranicznych

Wykład 8, 20.12.2012

ZASADY PAŃSTWA DEMOKRATYCZNEGO

1. Podstawowe zasady:

Rousseau na nowo sformułował tę zasadę i popularyzował ją, gdy nadarzyły się warunki (francuska rewolucja). I zastosowanie w konstytucji USA, później PL majowej, a ostatecznie we francuskiej.

Legalna jest tylko władza pochodząca od narodu. W XXw. ostatecznie została uznana.

Wykształciły się dwa sposoby interpretacji pojęcia narodu:

Kształtowanie się zasady reprezentacji sięga XIII/XIVw. W I RP sejm składał się z 2 izb i 3 stanów (senatorski, poselski i królewski). Sposób wyłaniania przedstawicieli przez naród i sposób reprezentacji narodu przez przedstawicieli:

- mandat imperatywny - przedstawiciel swoich wyborców mógł być odwołany w trakcie wypełniania obowiązków; tworzono instrukcje, mówiono jak reprezentant powinien zareagować na różne sytuacje

- mandat wolny - przedstawiciel narodu nie jest przedstawicielem swoich wyborców lecz całego narodu, nie można odwołać go podczas trwania kadencji, wolę narodu reprezentuje zgodnie ze swoją wiedzą, umiejętnościami i sumieniem.

Za twórcę trójpodziału uznaje się Monteskiusza i Johna Locke'a. Istnieją 3 odrębne władze, każda z tych władz sprawowana przed odrębny organ państwowy, mechanizm powiązań między władzami powinien zapewniać ich wzajemne ograniczanie się.

Jego podstawy to pluralizm społeczny i gospodarczy. Pluralizm gospodarczy to różnorodność podmiotów gospodarczych i rywalizacja między nimi na rynku. Pluralizm społeczny to istnienie zróżnicowanego społeczeństwa podzielonego na klasy, warstwy i grupy społeczne między którymi występują różne sprzeczności i które rywalizują ze sobą o lepsze miejsce w systemie produkcji i podziały dóbr.

Państwo, w którym rządzi się na podstawie prawa i zgodnie z treścią prawa, nie tylko zapisami konstytucji, ale także stanem faktycznym.

- organizmy państwa są tworzone, zorganizowane i kontrolowane zgodnie z prawem

- kompetencje organów państwowym są określone i kontrolowane

- metody rządzenia są zgodne z prawem

- przestrzegana jest zasada formalnej sprawiedliwości

- prawo jest jawne, jest ogłoszone we właściwym czasie, aby wszyscy mogli poznać jego treść

Gwarancja państwa prawnego:

a) ustrojowa - związana z formą państwa i cechami jest ustroju

b) legislacyjna - związana ze sposobem tworzenia prawa i formalnymi właściwościami prawa obowiązującego

c) proceduralna - związana ze stosowaniem prawa

Wykład 9, 10.01.2013

Państwo a jednostka, państwo a społeczeństwo, państwo a naród

PAŃSTWO A JEDNOSTKA

Jednostka, dzielimy na:

- człowiek - taki status mają cudzoziemcy, bezpaństwowcy

- obywatel - mieszkaniec kraju, posiada pełne prawa polityczne

Obywatelstwo - stosunek prawny łączący jednostkę z państwem, z którego wynikają skutki prawne (krajowe, międzynarodowe) oraz prawa i obowiązki wspólne wszystkim obywatelom

Nabycie obywatelstwa

-pierwotne (prawo krwi, prawo ziemi)

-wtórne (naturalizacja, prawo opcji, małżeństwo)

Utrata obywatelstwa:

- zezwolenie właściwego organu państwowego na zrzeszenie się jednego obywatelstwa na rzecz innego

- zrzeczenie się obywatelstwa w przypadku małżeństwa

- pozbawienie obywatelstwa na skutek decyzji właściwego organu państwowego

Wolności, prawa i obowiązki człowieka dotyczące na terytorium państwa każdej osoby ludzkiej:

-wolności jednostki: postawowe, osobiste, inne (np. wolności polityczne)

-prawa jednostki: podstawowe, osobowe, polityczne, ekonomiczne, socjalne, kulturalne

-obowiązki: jednostka nie ma prawa wyboru w ramach obowiązków, źródłem obowiązków jest norma prawna ustanowiona przez państwo

Źródła nowożytne:

1) Wielka Księga Swobód Jana bez Ziemi - 1215

2) Karta Praw Wirginii - 1776

3) Deklaracja Niepodległości 13 Stanów Ameryki

4) Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela

Prawa jednostki:

I generacji

II generacji

III generacji

Międzynarodowa ochrona wolności i praw jednostki:

- formułowanie zestawu wolności i praw jestnostki, których poszczególne państwa zobowiązały się przestrzegać

- tworzenie ponadnarodowych gwarancji przestrzegania wolności i praw jednostki

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - ONZ - 1948

Pakty Praw Człowieka z 1966

- Międzynarodowy Pakt Praw Osobistych i Politycznych

- Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych

Regionalne systemy:

- Europejska Konwencja o ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - 1950

- Europejska Karta Socjalna - 1961

Ponadnarodowe systemy:

- Komitet Praw Człowieka (Genewa)

- Europejski Trybunał Praw Człowieka (Strasburg)

Status prawny jednostki w p. demokratycznych jest wysunięty przez państwo (system organizacji państwowych), który ma spełniać wobec niej (i wobec społeczeństwa) rolę służebną

-koncepcja indywidualistyczna

· jednostka to podstawowy podmiot społeczeństwa, godność człowieka najwyższą wartością

· jednostka może być podporządkowana państwu tylko w ograniczony procesie, państwo jest dla jednostki i grup społecznych a nie odwrotnie

Gwarancje praw i wolności:

-gwarancje materialne - ogół środków, które służą państwu do zapewnienia zapisanych praw (poziom rozwoju gospodarczego, możliwości finansowe, stan oświaty, świadomość prawna)

- gwarancje formalne (instytucjonalne) - całokształt środków prawnych

· pośrednie

· bezpośrednie

Ograniczenia praw i wolności:

- mogą być wprowadzone wyłącznie przez ustawę tylko na określony czas

- zgodnie z zasadą proporcjonalności - zakaz nadmiernej ingerencji państwa w sferę praw i wolności człowieka a jednocześnie zezwala na ich ograniczenie w przypadku ustanowienia ich w niezbędnym zakresie

SPOŁECZEŃSTWO A PAŃSTWO

Społeczeństwo globalne to historycznie ukształtowana zbiorowość ludzka, złączona wspólnymi warunkami życia i bytowania oraz wspólną kulturą

Trzy elementy:

- obiektywne warunki bytu

- struktura społeczeństwa obejmująca wszystkie rodzaje zborowości grup społecznych

- kultura

Zróżnicowania społeczne - charakter zhierarchizowany i niezhierarchizowany (różnice klasowe i warstwowe)

Ujęcie K. Marksa klas społecznych

- wielkie zbiorowości społeczeństwa wyróżnione głownie ze względu na podobny stosunek członków danej zbiorowości do środków produkcji

klasa podstawowa (niewolnicy + właściciele niewolników; właściciele ziemscy + chłopi; burżuazja + robotnicy)

klasa niepodstawowa (średnia)

Różnice między klasami podstawowymi zawsze mają charakter wyzysku.

Ujęcie M. Webera koncepcji klas społecznych:

- klasy

- status

- partyjność

Warstwa społeczna:

Grupa ludzi, która nie jest klasą ani też grupą etniczną

Weber - konsekwentnie wyodrębniony obok klasowego podziału społecznego podział na warstwy społeczne

RELACJE PAŃSTWO A SPOŁECZEŃSTWO

Nie istnieją organizacje państwowe poza społeczeństwem, równocześnie społeczeństwo jako wielo zróżnicowana zbiorowość nie mogłoby funkcjonować bez integracji jego poszczególnych elementów przez organizacje państwową

Koncepcja indywidualistyczna: służebna rola państwa wobec jednostki i społeczeństwa

Koncepcja kolektywistyczna: zwierzchnia pozycja państwa wobec jednostek i zbiorowości społecznej

CZEMU PAŃSTWO SŁUŻY?

Arystoteles - państwo zawsze ma na celu realizacje dobra wspólnego

Teoria marksistowska - państwo miało, ma i będzie miało charakter klasowy (reprezentuje interesy klasy panującej)

Orientacja socjaldemokratyczna - obecnie państwo wysokorozwinięte przestało być państwem klasowym

PAŃSTWO A SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE

Sfera stosunków, odniesień między jednostką, grupą społeczną i klasami, a władzą państwową, obejmuje ogół niepaństwowych instytucji, organizacji i stowarzyszeń działających w sferze publicznej

Cechy :

- niezależność od władzy

- samoorganizacja

POJĘCIE NARODU

Naród - historycznie ukształtowana trwała wspólnota ludzi, powstał na gruncie wspólnych losów dziejowych, wspólnego języka, kultury, terytorium traktowanego jako ziemię ojczystą, charakteryzuje się wspólnym poczuciem państwowym

Powstawanie narodu - spełnione muszą być warunki:

- polityczne

- ekonomiczno-społeczne

- ideologiczne

- lingwistyczne

- geograficzne

- ludnościowe

Nowoczesny naród:

- całe społeczeństwo charakteryzuje się poczuciem przynależności narodowej

- podstawowy dorobek kultury narodowej z różnych dziedzin zostaje rozpowszechniony w szerokich kręgach społecznych

- dany naród posiada własne organizacje państwowe lub dąży do uzyskania niepodległego państwa

Proces ten zakończył się w Polsce w okresie PRL-u

Relacje między narodem a społeczeństwem globalnym:

- społeczeństwa jednorodne

- społeczeństwa względnie jednorodne narodowo

- społeczeństwa wielonarodowe lub wielonarodowościowe

Wykład 10, 17.01.2013

ORGANY PAŃSTWOWE I ICH STRUKTURA

Organ państwowy:

- osoba lub grupa osób, których działania na mocy obowiązującego prawa są uważane za działania państwa;

- część aparatu państwowego wyodrębniona od pozostałych części tego aparatu poprzez swoją organizacje i kompetencje;

- państwo realizuje swoje zadania poprzez określone wyspecjalizowane instytucje, które uosabiają ścisły związek elementów osobowych oraz strukturalno-organizacyjnych i funkcjonalnych, występują one w imieniu państwa, a ich działalność w różnych sferach życia społecznego utożsamia się z różną działalnością państwa

-organ państwowy to odpowiednio zorganizowana instytucja utworzona na podstawie przepisów prawa i powołana do wykonywania określonych zadań w imieniu państwa przy zastosowaniu środków wynikających z charakteru władzy państwowej

Cechy organów państwowych:

-tworzone w drodze przepisów prawa, które określają ich organizacje, kompetencje i formę aktywności oraz działają na podstawie przepisów prawa

- posiadają wyodrębnioną strukturę organizacyjną stosowną do wypełnianych przez nie zadań (zarówno w układzie zewnętrznym jak i wewnętrznym)

-wyraźnie określone prawem zakresy kompetencyjne, kompetencje zindywidualizowane w zależności od charakteru organizacyjnego i jego miejsca w systemie organizacyjnym państwa

-działają w imieniu i na rachunek państwa, a skuteczność działań tych organizacji jest zagwarantowana w ostatniej instancji możliwością zastosowania przymusu państwowego

-mogą realizować działania władcze w różnych formach, np. w drodze stanowienia aktów normatywnych, wydawania oświadczeń sądowych, sprawowania kontroli, wydawania aktów administracyjnych

Każdy z państwowych organów samoistnych charakteryzują wszystkie te cechy.

Klasyfikacja (podział):

-strukturalny

· Jednoosobowe - sprawowane przez jedną osobę, która odpowiada za podejmowane decyzje (np. prezydent, minister, wojewoda)

· Wieloosobowe - org. Kolegialne składające sięz wielu osób podejmujących w równoprawny sposób wspólne decyzje w formie uchwał; kolektywna odpowiedzialność (np. izby parlamentu, Rada Ministrów, Rada Gminy, Rada Powiatu, rząd)

-terytorialny

· Centralne - zasięg całego państwa

· Terenowe - działają na określonym terenie (wojewoda, Rada Gminy, sąd rejonowy)

-ze względu na sposób powoływania

· Org. Pochodzące z wyborów - powoływane przez określony podmiot zbiorowy (np. suwerena - lud - lub org. państwową uprawnioną do tego przz przepisy prawa)

· org. pochodzące z nominacji - określone aktem normatywnym regulującym sposób powoływania jednych organizacji przez drugie (niższego stopnia przez wyższego stopnia)

-ze względu na czas trwania pełnomocnictw

· kadencyjny - określony przez ustwy

· powoływane na czas nieokreślony - nie jest określony przez żadną z ustaw, pełnią funkcje do momentu powołania nowej organizacji

-ze względu na sposób działania w imieniu państwa

· samoistne - działają bezpośrednio w imieniu państwa wykorzystując w tym zakresie własne kompetencje

· niesamoistne - nie posiadają prawa do podejmowania władczych decyzji mających znaczenie na zewnątrz, organizacje o charakterze wewnętrznych

-ze względu na charakter powierzonych zadań i funkcji oraz role jaką spełniają w mechanizmach działania państwa

· przedstawicielskie - wyłaniane w drodze wyborów powszechnych i odpowiedzialne przed wyborcami, ciała kolegialne

· administracyjne - mianowane z nominacji lub mianowania, działalność wykonawcza, odpowiedzialność polityczna przed organami przedstawicielskimi

· sądowe - z nominacji, podstawowa funkcja to sprawowanie wymiaru sprawiedliwości

· kontroli - pochodzą z nominacji, kontrolują organizacje wykonawcze (NIK)

System organów państwowych:

(organy są ze sobą odpowiednio powiązane)

System organów p. - całokształt istniejących organizacji w danym państwie do rozpatrywania ich wzajemnych powiązań wynikających z ich przyjętych reguł określających formę organów państwowych i ich wzajemne stosunki, a składające się na organizacyjną jedność systemu

Jednolitość:

-jednolitość celów działania polega na realizacji tych samych celów poprzez równe formy aktywności

-włączenie wszystkich organów państwowych w organy wspólne i podporządkowanie ich jednolitym zasadom organizacyjnym i funkcjonalnym

Aparat państwowy - zespół ludzi zorganizowany w szczególny sposób, wykonujący w specjalnym trybie zadania państwa, wyposażony w specyficzne środki przymusu państwowego

Zasady kreujące:

Zasada jedności (koncentracji władzy)

-w aparacie państwowym istnieje tylko jeden organ najwyższy, któremu podporządkowane są wszystkie inne organy państwowe

a) z dominacją organu jednoosobowego - monarcha absolutna, państwo faszystowskie

b) z dominacją rzeczywistą lub formalną organu wieloosobowego (kolegialnego) - konstytucja francuska 1783, Komuna Paryska 1871, konstytucja Szwajcarii 1874, państwa socjalistyczne

Zasada trójpodziału władzy (Monteskiusz, J. Locke)

-istnieją 3 wyodrębnione władze

-każda z tych władz sprawowana jest przez odrębny organ państwowy

- mechanizm powiązań między władzami powinien zapewnić im wzajemne ograniczanie się

a) separacja władz: USA, cześć p. Ameryki Środkowej i Południowej

b) współdziałanie i wzajemne hamowanie się legislatywy i egzekutywy: europejskie demokracje

OPRACOWANE PRZEZE MNIE WG SYLLABUSA

1. Pojęcie typu i formy państwa, elementy składowe i kryteria klasyfikacji form państwa, forma rządu, reżim polityczny, struktura terytorialno-prawna.

Forma państwa - sposób sprawowania władzy oraz organizowania życia politycznego i społecznego w państwie. Formę państwa charakteryzuje się ze względu na:

FORMA RZĄDÓW

Republika - najwyższa władza należy do organu wybieranego na określony czas przez obywateli. Dzielimy na:

Monarchia - najwyższym organem jest monarcha (król, cesarz, sułtan, faraon), a ludność tworzy grupę poddanych. Monarcha swoją funkcję sprawuje najczęściej dożywotnio. Ze względu na sposób uzyskania władzy przez władcę dzielimy na:

Monarchie ze względu na zakres władzy monarchy dzielimy na:

Współczesne monarchie absolutne: Arabia Saudyjska i Watykan.

REŻIM POLITYCZNY

PODZIAŁZE WZGLĘDU NA USTRÓJ TERYTORIALNY



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MSP - pytania wstępne, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr II, Mię
MAKRO 03 wykład 18.03.13, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr II,
Wielka Brytania, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr III, Współcze
RYZYKO STRESZCZENIE, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr III, Socj
Azja i Pacyfik Jakimowicz, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr V -
moje pytanka na egzamin u kotu, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semest
L Górniak PS13 KONSPEKT cz 5 Pomaganie Agresja, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZY
L Gorniak PS13 KONSPEKT cz 3 Porozumiewanie, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNAR
L Gorniak PS13 KONSPEKT cz 2a Konstrukty osobiste G Kelly, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOS
Barney - Społeczeństwo sieci - streszczenie CAŁOŚĆ, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MI
MSP - zaliczenie, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr II, Międzyna
Testy prawo, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr III, Prawo Między
msk, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr III, Międzynarodowe stosu
L Górniak PS13 KONSPEKT cz 4 Atrakcyjność, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNAROD
L Gorniak PS13 KONSPEKT cz 1-2 Wprowadz Spostrz Pozn Spol, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOS
L Gorniak PS13 KONSPEKT cz 6 Wplyw spoleczny, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNA
pmp pytania, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr III, Prawo Między
L Gorniak Ps13 KONSPEKT cz 7 Grupy Zespoly Przywodztwo, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNK
Sylabus wstep do badan spolecznych 2010 2011, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNA

więcej podobnych podstron