Współczesne definicje jakości:

- William Deming: „Niezawodność, pewność, przewidywalność oraz zgodność z opisem produktów i usług”;

- Definicja jakości zawarta w normie ISO 8402:1994 „Jakość - zespół właściwości jednostki, dzięki którym jednostka ta jest w stanie zaspokajać ustalone lub założone potrzeby”

Walter Shewhart (1891-1967) - prekursor współczesnej wiedzy o zarządzaniu.

Cykl Shewharta - zespół działań, polegający na wykrywaniu i usuwaniu poszczególnych czynników zakłócających przebieg procesu technologicznego.

William Deming (1900-1993) - prekursor nowych koncepcji zarządzania jakością. Postulował całkowitą zmianę stylu zarządzania oraz konieczność zmiany orientacji produkcyjnej na rynkową.

Koncepcja Deminga opierała się na:

- sterowaniu jakością procesów i produktów, które przebiegają w cyklu działań, zwanym „kołem Deminga”

- stosowaniu 14 zasad w pracy kierownictwa przedsiębiorstwa.

Zapewnienie jakości - wszystkie planowane i systematyczne, a w razie potrzeby udowodnione działania, realizowane w ramach systemu jakości, służące do wzbudzenia należytego zaufania co do tego, że obiekt (produkt, usługa) spełni wymagania jakościowe.

System jakości - struktura organizacyjna, procedury, procesy i zasoby niezbędne do zarządzania jakością.

System jakości może obejmować tylko elementy związane z zapewnieniem jakości:

a) strukturę organizacyjną

b) procedury

c) procesy objęte systemem jakości

d) zasoby

Polityka jakości - ogół zamierzeń i kierunków działań organizacji dotyczących jakości, w sposób formalny wyrażony przez najwyższe kierownictwo tej organizacji.

Główne cele polityki jakości:

- wysoka jakość oferowanego wyrobu lub usługi, zaspokajająca w trwały sposób potrzeby nabywcy;

- uzyskanie zaufania do tego, że własne zarządzanie zapewnia stałe osiąganie i utrzymywanie zamierzonej jakości;

- zaufanie nabywcy, że zamierzona jakość dostarczonego wyrobu będzie osiągnięta.

Zasada „ciągłego doskonalenia” (Continuous Improvement Process; Kaizen) - ciągłe ulepszanie, oparte na stałych, niewielkich udoskonaleniach, wprowadzanych przy użyciu dostępnych narzędzi i systemów.

Zasada „zero defektów” - jej istotą jest zapobieganie i dostrzeganie niezgodności na jak najwcześniejszych etapach istnienia wyrobu. Trzeba przy tym pamiętać, że przyczyny problemów mogą występować we wszystkich obszarach funkcjonowania przedsiębiorstwa.

QFD (Quality Function Deployment) - uwzględnia na wszystkich etapach projektowania największą liczbę czynników, mogących wpływać na jakość wyrobu lub procesy jego produkcji. Określa, jakie warunki musi spełnić przedsiębiorstwo na poszczególnych etapach powstawania produktu, aby odpowiedzieć na wymagania rynku.

FMEA (Failure Mode and Effects Analisys) - metoda wykrywania błędów i ich wpływu na jakość. Jest wykorzystywana na etapie projektowania i jej celem jest wykrycie błędów w jak najwcześniejszej fazie projektów.

Cel metody FMEA: wprowadzenie na etapie projektowania takich zmian w wyrobie lub procesie produkcyjnym, aby można było uniknąć późniejszych błędów.

Potencjalne korzyści ze stosowania tej metody:

- większa efektywność działań na rzecz poprawy jakości wyrobu;

- lepsze dostosowanie się do wymagań klienta;

- obniżenie kosztów produkcji;

- poprawa jakości wyrobów

Normy serii ISO 9000 regulują zasady organizacyjne przedsiębiorstwa, które mają zapewnić odpowiednią jakość produktu lub usługi.

Zostały w nich zebrane i opisane zasady oraz sposoby projektowania, dokumentowania, wprowadzania i oceniania systemu zarządzania jakością, ukierunkowanych na trwałe zapewnienie jakości wyrobów i usług.

Jakość to stopień, w jakim zestaw naturalnych właściwości (fizycznych, czasowych, ergonomicznych, funkcjonalnych i innych) produktu spełnia potrzeby lub oczekiwania, które zostały ustalone, przyjęte zwyczajowo lub są obowiązkowe.

TQM - globalne zarządzanie jakością

• Zarządzanie jakością jest szeroką działalnością obejmującą wszystkie czynności związane z jakością produktu.

• Kontrola jakości jest ograniczoną działalnością obejmującą statystyczne próby i testy mające na celu weryfikację jakości produktu.

• TQM - globalne zarządzanie jakością - przyjmuje zasadę, że każdy zaangażowany w powstawanie produktu ma wpływ na jego jakość - w ramach tego podejścia całe przedsiębiorstwo pracuje wspólnie, poprawiając jakość produktu.

Zarządzanie jakością w po-dejściu TQM stanowi zarzą-dzanie jakością u źródeł. Każdy pracownik wytwarza-jący produkt lub związany ze świadczeniem usługi dba o jakość swojego wkładu, jak i kontroluje jakość dostarczo-nych na jego stanowisko komponentów.

Kroki wprowadzenia TQM

1. Należy uzyskać maksymalne zaangażowanie kierownictwa.

2. Należy poznać wymagania klienta.

3. Trzeba projektować produkty, pamiętając o jakości.

4. Podczas projektowania procesu produkcyjnego - procesu świadczenia usług trzeba pamiętać o jakości.

5. Należy stworzyć załogi pełnomocnych pracowników.

6. Trzeba utrzymywać sukcesy.

7. Należy rozszerzać zasady krzewienia jakości wśród dostawców i dystrybutorów.

14 Zasad Deminga

TQM Opiera się na katalogu 14 zasad sformułowanych

Przez Amerykanina Deminga,

1. Bądź stanowczy i systematyczny w zarządzaniu jakością

2. Odmawiaj przyjmowania zakorzenionych w tradycji poziomów błędów, usterek i defektów.

3. Przestań polegać na masowej kontroli, ale przede wszystkim wbuduj jakość w swój produkt.

4. Przestań oceniać dostawców tylko na podstawie ceny - zredukuj ich liczbę i nalegaj na wprowadzenie miar jakości.

5. Stwórz program stałej poprawy jakości, produktywności, usługi i obniżania kosztów.

6. Wprowadź szkolenia dla wszystkich pracowników.

7 Nastaw kierownictwo na wspomaganie pracowników, aby lepiej wykonywali swoje obowiązki.

8. Wyeliminuj strach, wprowadzając dwustronną komunikację.

9. Przełam bariery między poszczególnymi wydziałami i zachęcaj załogę do rozwiązywania problemów.

10. Wyeliminuj liczbowe cele, plakaty i slogany wymagające poprawy bez wskazania sposobu, w jaki miałyby być osiągnięta.

11. Wyeliminuj arbitralne cele, które kolidują z jakością.

12. Usuń bariery, które nie pozwalają pracownikom być dumnymi z ich pracy.

13. Wprowadź energiczny program długoletniej edukacji, szkolenia i samorealizacji.

14. Pozwól każdemu pracować nad wprowadzeniem tych zasad.

jakość usług ocenia się na podstawie:

• solidności,

• dostępności,

• dostosowania do potrzeb klientów,

• kompetencji personelu,

• uprzejmości personelu,

• zrozumienia wymagań klienta,

• wiarygodności,

• bezpieczeństwa,

• wygody i komfortu klienta,

• porozumienia uczestników transakcji,

• towarzyszącym danej usłudze towarom

Cykl PDCA Deminga zwany kołem Deminga

• planować (plan), to znaczy zapewnić przygotowanie dokumentacji dla realizowania założeń (strategii) określonych celów przedsięwzięcia;

• wykonać (do), to znaczy realizować zaplanowane w procesach czynności i zbierać informacje o ich przebiegu;

• sprawdzać (check), to znaczy kontrolować wyniki wykonania zadań w porównaniu z planem;

• działać (act), to znaczy realizować przedsięwzięcia: w przypadku wykrycia rozbieżności podczas sprawdzania uruchomić postępowanie zapobiegawcze prowadzące do zrealizowania przedsięwzięcia.

DIAGRAM ISHIKAWY „wykres rybiej ości”

• Jest to skuteczny sposób rozpisywania współczynników wpływających na przykład na jakość i służący do badania złożonych problemów organizacyjnych.

• odkrywanie nieujawnionych dotąd związków pomiędzy poszczególnymi przyczynami,

• pomoc w odkryciu źródła problemu, pomoc w dostrzeżeniu złożoności sytuacji, wskazania na wszelkie istotne zachodzące związki, analizy spodziewanych wyników danego kierunku postępowania

• mapa poruszanego w nim problemu

• - łby to analizowany problem,

• - „kręgosłup" skupia promieniście rozmieszczone ości,

• - „ości" są to grupy przyczyn powodujący daną niedogodność.

Podstawowe cechy diagramu;

• uporządkowany przekaz informacji,

• trafność analizy,

• hierarchia danych,

• staranność

• nacisk na lokalizację i eliminację przyczyn problemu.

Japońska wersja TQM opiera się na koncepcji 5S, która dała podstawy do ukształtowania optymalnej kultury organizacyjnej

1. „Seri" - jest to pierwsza zasada jako

Sortowanie. Oznacza podzielenie i posortowania wszystkich przedmiotów znajdujących się na stanowisku na dwie grupy: potrzebnych oraz zbędnych. Zbędne są likwidowane, co pozwala zajęcie się tymi przydatnymi. .

2. „Seito" - to porządkowanie. Przedmioty potrzebne są porządkowane w taki sposób, aby można je było łatwo odnaleźć

3. „Seiso" - utrzymanie w czystości. Celem tego działania jest schludny wygład stanowiska, ale także znalezienie ewentual- nych awarii (np. wycieków oleju lub pęknięć korpusów maszyn);

4.„Seiketsu" - wszystkie działania powinny opierać się na systematycznym działaniu.

Wszystkie powyższe zasady muszą być stosowane ciągle, a nie dorywczo. Tylko stałe doskonalenie przynosi efekty. Mowa jest też tutaj o prowadzeniu higienicz- nego trybu życia;

5. „Shitsuke" - jest ostatnią zasadą „5 S” jako samodyscyplina. Chodzi tu o wpojenie pracownikom powyż- szych zasad tak, aby stały się ich drugą naturą i wyrobiły dobre maniery.

Kaizen (jap. "kai" - zmiana, "zen" - dobry, czyli ciągłe doskonalenie) - filozofia wywodząca się z japońskiej kultury i praktyki zarządzania.

Jej zastosowanie nie sprowadza się tylko do tego, by produkt, czy usługa odpowiadały określonym wymaganiom jakości.

W myśl tej filozofii jakość sprowadza się do stylu życia - niekończącego się procesu ulepszania.

Podstawową regułą tej filozofii jest ciągłe zaangażowanie oraz chęć ciągłego podnoszenia jakości firmy i produktu.

Cele kaizen

Kaizen poprzez stopniowe doskonalenie wszelkich aspektów działalności firmy dąży do osiągnięcia następujących celów :

- skrócenie czasu realizacji procesu pracy oraz

poprawy jakości;

- dostosowywanie techniczne elementów systemu;

- tworzenie kryteriów oceny i nagradzania;

- redukcję kosztów.

Zasady kaizen

Filozofia kaizen opiera się na dwóch zasadniczych elementach:

- ulepszanie i zmiany na lepsze,

- toczący się ciągły proces.

Podstawowe pojęcia i techniki KAIZEN:

W pierwszym polskim przekładzie Wiesława Kosieradzkiego praktyki 5S zawierają się w hasłach:
SELEKCJA (SEIRI) "Oddziel rzeczy niepotrzebne od potrzebnych i pozbądź się ich"
SYSTEMATYKA (SEITON) "Rzeczy potrzebne ułóż w sposób wygodny do użycia"
SPRZĄTANIE (SEISO) "Posprzątaj dokładnie stanowisko robocze i oczyść narzędzia"
SCHLUDNOŚĆ (SEIKETSU) "Bądź schludny i czysty, unikaj brudnego środowiska pracy" (alternatywnie: STANDARYZACJA "Określ normy porządku na stanowisku pracy i przestrzegaj ich")
SAMODYSCYPLINA (SHITSUKE) "Utrzymuj wysoki poziom dyscypliny i etyki pracy" .

7 rodzajów strat produkcyjnych (Muda) - podstawowa klasyfikacja strat produkcyjnych wg przyczyn. Są to straty wynikające: z nadmiernych zapasów, z nadprodukcji, z oczekiwania, z transportowania, z procesu przetwarzania, ze zbędnych ruchów i z wad produktów. Ostatnio dodaje się do nich straty wynikające ze zmian i przezbrajania, z braku gospodarności oraz z nieporozumień i błędów w instruowaniu.

7 narzędzi kontroli jakości - zestaw praktycznych metod rejestracji i analizy danych. Do zestawu najczęściej należą: lista kontrolna, diagram Pareto, wykres przyczyn i skutków (tzw. wykres Ishikawy albo "rybiej ości"), histogramy, schematy (bądź arkusz zbiorczy), wykres rozproszony (punktowy) oraz karta kontrolna, najczęściej z wykresem x-R.

10 Zasad kaizen:

• Problemy stwarzają możliwości

• Pytaj 5 razy „Dlaczego?”

• Bierz pomysły od wszystkich

• Myśl nad rozwiązaniami możliwymi do wdrożenia

• Odrzucaj ustalony stan rzeczy

• Wymówki, że czegoś się nie da zrobić są zbędne

• Wybieraj proste rozwiązania - nie czekając na te idealne

• Użyj sprytu zamiast pieniędzy

• Pomyłki koryguj na bieżąco

• Ulepszenie nie ma końca

QFD jest to system niezbędny dla przełożenia wymagań klienta na odpowiednie wymagania przedsiębiorstwa na każdym etapie, począwszy od badań i rozwoju, poprzez projektowanie i produkcję, aż po marketing, sprzedaż i dystrybucję.

QFD to system, który angażuje wszystkie funkcje przedsiębiorstwa, stosowany w celu zapewnienia, przez wszystkie fazy rozwoju wyrobu od idei po dostawy, iż wymagania klienta zostaną spełnione

Podział korzyści stosowania metody QFD

• Organizacyjne - związane ze strukturą organizacyjną, organizacją pracy, itp.

• Skrócenie etapu projektowania wyrobu,

• Zmniejszenie liczby zmian projektu produktu i procesu,

• Ograniczenie zmian w projekcie, które pojawiają się po rozpoczęciu produkcji,

• Przekazanie informacji wszystkim działom przed-siębiorstwa, jak potrzeby klienta przekładają się na ich działania,

• Stworzenie w przedsiębiorstwie jednolitej struk-tury organizacyjnej,

• Bieżące kontrolowanie zgodności prac z harmo-nogramem,

• Tworzenie szczegółowej dokumentacji analizowa-nych problemów, którą można później wykorzys-tać,

• Identyfikacja słabych punktów procesu i produktu.

• Ekonomiczne - koszty i zyski wynikające z zastosowania metody.

• Ogranicza koszty zmian projektowych,

• Obniża koszty badań i kontroli wyrobów,

• Zmniejsza koszty występowania wad produ-kcyjnych zarówno wewnętrznych jak i zew-nętrznych,

• Powoduje, że produkty posiadają bardziej konkurencyjne ceny.

• Socjo-psychologiczne - odczucia pracowników i klientów, zadowolenie, style kierowania, komunikacja, itp.

• Poprawia komunikację wewnątrz firmy,

• Umożliwia integrację pracowników, poprzez zespołowe formy pracy,

• Przełamuje podziały pomiędzy poszczegól-nymi komórkami organizacyjnymi,

• Systematyzuje wiedzę pracowników,

• Prawidłowo przeprowadzona zwiększa potencjał intelektualny i satysfakcję pracowników,

• Identyfikuje obszary przewagi konkurencyj-nej,

• Koncentruje produkt na potrzebach klienta

• Ułatwia rozpoznanie potrzeb klienta, pozwa-lając użyć mu własnych określeń,

• Usprawnia komunikację klienta z firmą,

• Zwiększa zadowolenie klienta z otrzymane-go produktu.

Założenia metody QFD

• zaspokojenie potrzeb i oczekiwań klientów przy uwzględnieniu ich już na etapie two-rzenia koncepcji i projektowania wyrobu,

• marketing jest podstawowym źródłem infor-macji o potrzebach i oczekiwaniach klientów,

• wyniki pracy marketingu przekładane są na charakterystyki techniczne w kolejnych eta-pach procesu wytwarzania

Definicja domu jakości:

• Dom jakości jest macierzą pokazującą współzależności zachodzące pomiędzy potrzebami i oczekiwaniami klientów, a cechami planowanego wyrobu lub procesu.

Cztery podstawowe domy jakości

• Matryca Planowania lub Dom Jakości - przedstawia specyfikacje projektu, charakterystyki techniczne według ich relatywnej ważności oraz cechy obiektu, które mają zostać osiągnięte w projekcie i produkcji.

• Matryca Rozwinięcia Produktu - specyfikacje projektu z matrycy planowania „schodzą” do podsystemu i poziomu komponentów.

• Matryca Rozwinięcia komponentów - wskazuje dokładne parametry komponentów procesu.

• Instrukcja operacyjna - końcowy dokument, który definiuje wymogi operacyjne, punkty kontrolne procesu oraz plan kontroli jakości.

Cele systemów jakości według norm ISO:

• osiągnięcie i utrzymanie jakości i dążenie do jej ciągłego doskonalenia,

• doskonalenie jakości działań, aby w sposób ciągły zaspokajać ustalone i przewidywane,

• potrzeby klientów i innych stron zainteresowanych,

• uzyskanie zaufania swego kierownictwa i pracowników do tego, że wymagania jakościowe są spełniane, utrzymywane i doskonalone,

• uzyskanie zaufania klientów i innych stron zainteresowanych do tego, że wymagania jakościowe są lub będą spełniane,

• uzyskanie zaufania, że wymagania dotyczące systemu jakości są spełniane.

Jednym z uznanych przez międzynarodowe przedsiębiorstwa standardów w zakresie zarządzania jakością, są normy ISO. Obejmują one normy:

• ISO 9001 w zakresie zarządzania jakością,

• ISO 14001 w zakresie zarządzania środowiskiem,

• 18001 (PN-N 18001) w zakresie zarządzania bhp,

• BS 7799-2:2002 w zakresie zarządzania bezpieczeństwem informacji.

Wymagania i zalecenia zawarte w tych normach, zmierzają do systematycznego wdrażania zasad TQM (Total Quality Management), które stanowią podstawę nowego sposobu myślenia i działania w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem w aspekcie jakości.

Cechy tradycyjnego podejścia do zagadnienia jakości:

• odpowiedzialność za jakość jest nałożona na wydzielone komórki organizacyjne,

• zarządzania jakością jest wyodrębnione jako oddzielna sfera działalności,

• główny nacisk jest kładziony na wykrywanie wad,

• wysmukła struktura organizacyjna wprowadza podział na niezależne wydziały i sekcje o wyodrębnionych zadaniach,

• wszystkie decyzje są podejmowane przez kadrę kierowniczą, a nie przez pracowników operacyjnych,

• płaca, a nie satysfakcja z wykonanej pracy, stanowi główny czynnik motywujący,

• panuje przekonanie, że rynki zbytu są bezpieczne, a jakość odpowiednia.

Cechy nowoczesnego podejścia opartego na Zarządzaniu Przez Jakość:

• w zapewnienie jakości zaangażowani są wszyscy pracownicy,

• kontrola jakości, wykrywanie i usuwanie wad są działaniami nieefektywnymi, kosztownymi i oznaczają stratę czasu,

• główny nacisk położony jest na zapobieganie problemom,

• liczba poziomów w strukturach organizacyjnych przedsiębiorstwa jest ograniczona,

• kadra kierownicza inicjuje, wspiera i organizuje działania na rzecz podniesienia jakości,

• zaangażowanie i poczucie współodpowiedzialności dostarczają satysfakcji z pracy i zwiększają motywację,

• zbierana jest obszerna wiedza o oczekiwaniach i wymaganiach klientów.

Six Sigma opiera się na oryginalnym rozwiązaniu organizacyjnym wzorowanym na systemie pasów w karate.

W zależności od posiadanej wiedzy i stanowiska w hierarchii systemu zarządzania jakością pracownicy mogą pełnić następujące role:

• członkowie wyższej kadry kierowniczej,

• czempioni,

• mistrzowie czarnego pasa,

• posiadacze czarnego pasa,

• posiadacze zielonego pasa.

Metodą, która wyróżnia Six Sigma od innych podejść do zarządzania jakością jest mierzenie wadliwości przy pomocy jednostki „sigma”.

Pomimo zbieżności nazwy nie jest to odchylenie standardowe, jedynie miara zmienności procesu określana na podstawie wskaźników wydajności.

Proces opisuje się jako K-sigma, gdzie K jest liczbą otrzymaną z podzielenia połowy zakresu specyfikacji przez odchylenie standardowe procesu. Poziomowi jakości K-sigma odpowiada wadliwość wyrażona liczbą wad na milion możliwości wystąpienia.

• Termin benchmarking pochodzi od słowa „benchmark”, które oznacza punkt orientacyjny wyznaczający pewną pozycję, używany jako punkt odniesienia; oznacza standard, wzorzec, według którego jakaś rzecz może być mierzona lub oceniana.

• Benchmarking jest narzędziem, które pozwala na ustalenie najlepszych rezultatów osiąganych przez inne przedsiębiorstwa jak również działań, które do nich prowadzą. To proces identyfikacji i zrozumienia najlepszych praktyk i procesów zarządzania organizacją oraz ich przejmowania od innych światowych organizacji w celu podniesienia efektywności działania swojej organizacji.

• Wg Z. Martyniaka benchmarking to metoda porównania własnych rozwiązań z najlepszymi oraz ich udoskonalania poprzez uczenie się od innych i wykorzystywanie ich doświadczenia.

Zdobywanie przewagi konkurencyjnej czyli dominacji na rynku (zdobycie pozycji lidera) poprzez:

• zaplanowane działania na poziomie strategicznym firmy,

• odpowiednie zarządzanie informacją i innowacyjne ukierunkowanie firmy na rozwój,

• uczenie się od innych i porównywanie się z konkurencją (często z liderami w branży).

benchmarking spełnia cztery różne funkcje:

1. analizowanie operacji - firma stosująca benchmarking musi ocenić silne i słabe strony istniejących aktualnie w przedsiębiorstwie procesów, zanalizować podstawowe elementy kosztów, uwzględnić zastrzeżenia klientów, określić obszary ulepszeń, znaleźć sposób, aby zredukować błędy i zwiększyć obrót aktywów,

2. uświadamianie o konkurencji i liderach rynku - firma musi stać się świadoma, kto jest najlepszym z najlepszych,

3. przyswajanie najlepszego rozwiązania - firma musi się uczyć od liderów, odkrywać gdzie zmierzają, uczyć się od liderów najlepszych rozwiązań, jak oni to robią i oceniać najlepsze rozwiązania,

4. stać się najlepszym - firma musi się starać zostać następnym benchmarkiem.

Outsourcing można określić, jako przedsięwzięcie z zakresu restrukturyzacji organizacyjnej przedsiębiorstwa, polegające na wydzieleniu ze struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa macierzystego jego funkcji i przekazaniu ich do realizacji przez inne podmioty gospodarcze.

Outsourcing jest przedsięwzięciem restrukturyzacyjnym, polegającym na tzw. odchudzaniu przedsiębiorstwa, tzn. ograniczaniu jego wielkości i upraszczaniu jego struktury. Celem tego rodzaju przedsięwzięć restrukturyzacyjnych jest zwiększanie elastyczności struktury przedsiębiorstwa, tzn. zwiększenie szybkości, skuteczności i efektywności jego reakcji na zmiany otoczenia rynkowego.

1. outsourcing kontraktowy (nazywany także outsourcingiem zewnętrznym) - mamy z nim do czynienia wówczas, gdy rezygnujemy z realizacji funkcji w strukturze przedsiębiorstwa i przekazujemy jej wykonanie niezależnemu podmiotowi gospodarczemu na podstawie kontraktu tzn. porozumienia lub umowy. Oznacza to likwidację wszystkich elementów związanych z realizacją funkcji w przedsiębiorstwie, a więc zwolnienie pracowników, sprzedaż bądź likwidację majątku, likwidację komórki organizacyjnej itd.

2. outsourcing kapitałowy - mamy z nim do czynienia wówczas, gdy wydzielamy funkcje z przedsiębiorstwa w postaci powiązanej kapitałowo spółki-córki. Oznacza to, że elementy związane z realizacją funkcji w ramach przedsiębiorstwa nie ulegają likwidacji, lecz są przekazywane do nowego podmiotu gospodarczego, czyli spółki-córki.

1

---