PRAWO WYKROCZEŃ

Wykład 1

Temat: Prawo wykroczeń - pojęcie i źródła

1. Prawo wykroczeń w znaczeniu:

Sensu stricte - materialne prawo wykroczeń - zespół norm prawnych określających czyny zabronione jako wykroczenia; kary, środki karne, środki oddziaływania wychowawczego stosowane wobec sprawców wykroczeń oraz zasady odpowiedzialności za wykroczenia

Sensu largo - obejmuje materialne prawo wykroczeń, procesowa prawo wykroczeń oraz wykonawcze prawo wykroczeń (wykonanie kar i środków karnych wymierzonych sprawcy)

W tym procesie procesowe prawo wykroczeń określa postępowania ogranów Panstwa( np. sądów, Policji.) W sprawach w wykroczenia oraz zasady i przeslanki dopuszczalności tego postępowania, obowiązki i uprawnienia stron, tryb wydawania rozstrzygnięć i środki ich kontroli.

2. Żródła prawa wykroczeń

- Konstytucja RP - zwłaszcza rozdział II

- Materialne prawo wykroczeń - żródła: kodeksowe (Kodeks wykroczeń) i pozakodeksowe (przepisy zawarte w ustawach dodatkowych)

- Procesowe prawo wykroczeń - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia

- Wykonawcze prawo wykroczeń - Kodeks karny wykonawczy

3. Kodeks wykroczeń - ustawa z dnia 10.05.1971r, w pełni autonomiczny akt prawny.

Składa się z:

- Części ogólnej - złożonej z 7 rozdziałów: zawiera przepisy określające zasady odpowiedzialności za wykroczenia dotyczących kar, środków karnych, środków oddziaływania wychowawczego przewidzianych za popełnienie wykroczenia oraz zasady ich wymierzania.

- Część szczególnej - złożonej z 12 rozdziałów, zawiera przepisy regulujące poszczególne czyny zabronione rozumiane jako wykroczenia (dyspozycja) oraz kary grożące za ich popełnienie (sankcja)

Temat: Prawo wykroczeń a prawo karne.

1. Prawo wykroczeń a prawo karne - różnice

- Inny katalog kar (np. za wykroczenie przewiduje się karę nagany a za przestępstwo - karę pozbawienia wolności)

- Wykroczenie cechuje niższa niż za przestępstwo społeczna szkodliwość czynu

- Odmienne, szczegółowe zasady odpowiedzialności (zwłaszcza dotyczące formy stadialnych i zjawiskowych)

- skazanie za wykroczenie co do zasady nie jest odnotowane w KRK (poza karą aresztu)

- istnieje możliwość przeprowadzenia postępowania mandatowego za wykroczenie.

2. Wykroczenie art. 1 KW

Odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko kto popełnił czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary, aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5000zł lub nagany.

Nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeśli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

• Sprawdzana jest zatem realizacja przez sprawcę znamion ustawowych danego czynu zabronionego jako wykroczenie (elementy struktury wykroczenia)

• Organ procesowy ustala, czy formalnie bezprawne zachowanie sprawcy, jest bezprawne merytoryczne (czy nie zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność czynu)

• Następuje ustalenie czy sprawca danego czynu zabronionego jako wykroczenie jest winny jego popełnienia.

• Następuje weryfikacja karygodności czynu sprawcy.

3. Sposoby rozróżnienia wykroczenia od przestępstwa.

♦ RODZAJE I WYSOKOŚĆ SANKCJI

- Jeśli w sankcji pojawia się kara nagany lub aresztu = wykroczenie

- Jeśli czyn zagrożony jest karą grzywny - do 5000 zł lub mniej = wykroczenie

- Jeśli w sankcji pojawi się kara pozbawienia wolności = przestępstwo

♦ ODWOŁANIE DO PRZEPISÓW PROCESOWYCH

- Jeśli przepis wskazuje, że postępowanie w sprawie o ten czyn toczy się wg przepisów k.p.w = wykroczenie

♦ INNEGO RODZAJU WYRAŻNE WSKAZANIE, ZE MAMY DO CZYNIENIA Z WYKROCZENIEM

Przepis zawarty jest w rozdziale wskazującym że grupuje on wykroczenia( np. 13 zatytułowany jest „odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika.)

Temat: Przestępstwo czy Wykroczenie?

1. Sposoby rozróżnienia wykroczenia i przestępstwa

WYKROCZENIE

- czyn bezprawny

-zawiniony

- społecznie szkodliwy

Czyn zabroniony pod groźbą kary:aresztu na okres od 5 do 30 dni, ograniczeniem wolności na 1 miesiąc, grzywny od 20 do 5000zł lub nagany.

PRZESTĘPSTWO

- czyn bezprawny

- zawiniony

- społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy

Czyn zabroniony pod groźbą kary: - grzywny od 10 do 540 stawek dziennych, ograniczenie wolności od 1 do 12 miesięcy, pozbawienia wolności, 25 lat pozbawienia wolności, dożywotniego pozbawienia wolności.

2. Społeczna szkodliwość czynu. Art.47.6KW

♦ Przesłanki przedmiotowe

- Rodzaj i charakter naruszonego dobra

- Rozmiar wyrządzonej lub grożącej szkody

- Sposób i okoliczności popełnienia czynu

♦ Przesłanki podmiotowe

- Waga naruszonych przez sprawcę obowiązków

- Postać zamiaru

- Motywacja sprawcy

- Rodzaje naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia

Temat: Cechy charakterystyczne dla wykroczenia

1. Czas popełnienia wykroczenia

- Czas w którym sprawca działał

- Czas, w którym sprawca zaniechał działania do którego był zobowiązany

2. Zmiana ustawy po popełnieniu wykroczenia

♦ Zmiania ustawy przed orzekaiem: stosuje się ustawę nową, chyba, że: ustawa obowiązująca poprzednio jest względniejsza dla sprawcy (bierze się pod uwagę wysokość grożącej sankcji, grożące środki karne, dyrektywy wymiaru kary, możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary)

♦ Zmiana ustawy po wydaniu orzeczenia: obowiązuje zasada stabilności wyroków (tj. wyrok nie ulega zmianie), chyba, że wg nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony = następuje zatarcie ukarania za wykroczenie.

3. Miejsce popełnienia wykroczenia

- Miejsce w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był zobowiązany

- Miejsce, w którym skutek stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił

- Miejsce w którym skutek stanowiący znamię czynu zabronionego wg zamiaru sprawcy miał nastąpić

- K.W dopuszcza do realizacji zasadę wszędobylstwa (tj. może istnieć więcej niż jedno miejsce popełnienia wykroczenia)

4. Odpowiedzialność z uwagi na miejsce popełnienia czynu

- Wykroczenie popełnione za granicą

- Co do zasady brak odpowiedzialności na podstawie polskiego kw , chyba że przepis szczególny przewiduje taką możliwość.

- Art. 7 u.z.u.s.z - ustawa z dnia 17.12.1998r o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych RP poza granicami Państwa wprowadza odpowiedzialność za popełnione za granicą wykroczenia przez osoby wchodzące w skład jednostek wojskowych.

5. Struktura wykroczenia - podział znamion.

ZNAMIONA:

- Podmiotu - wskazuje kto może być sprawcą

- Przedmiotu - dotyczą dobra prawnego, które chroni przepis

- Strony podmiotowej - okresla stosunek psychiczny sprawcy do czynu

- Strony przedmiotowej - określa zachowanie sprawcy i inne okoliczności

6. Struktura wykroczenia - podmiot

Odpowiedzialność może ponieść jedynie osoba, która w chwili czynu ukończyła 17 lat. - istnieje zatem możliwość orzeczenia kar, środków karnych i środków oddziaływania wychowawczego. Wobec nieletniego sprawcy, stosuje się ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich - istnieje możliwość orzeczenia jedynie środków wychowawczych lub leczniczych.

7. Podział wykroczeń z uwagi na podmiot

WYKROCZENIE:

- Powszechne - każdy może być sprawcą, wymagany jest jedynie odpowiedni wiek.

- Indywidualne - przepis wymaga od sprawcy posiadania pewnej cechy np. wykroczenie art. 64 k.w może popełnić tylko właściciel, administrator, zarządca i użytkownik nieruchomości)

8. Podział przedmiotu ochrony ze względu na liczbę przepisów, które chronią dane dobro

- OGÓLNY - dobro chronione przez całe prawo wykroczeń, przedmiotem ochrony jest porządek publiczny.

- RODZAJOWY - dobro chronione przez grupę przepisów; na rodzajowy przedmiot ochrony wskazuje tytuł rozdziału k w , a w przypadku przepisów pozakodeksowych należy wziąć pod uwagę tytuł ustawy.

- INDYWIDUALNY - dobro chronione przez pojedynczy przepis, np. art. 119 k.w chroni własność i inne prawa majątkowe do rzeczy ruchomej.

9. Wykroczenie podobna - do uznania ze mamy do czynienia z wykroczeniem podobnym, wystarczy ze będzie spelniona tylko jedna z poniższych przesłanek:

- Wykroczenie należące do tego samego rodzaju - czyli mające ten sam rodzajowy przedmiot ochrony

- Wykroczenie z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia

- Wykroczenie popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

10. Strona podmiotowa

Określa stosunek psychiczny sprawcy do czynu.

Obejmuje NIEUMYŚLNOŚĆ - naruszenie wymaganych reguł ostrożności, badamy czy osoba mając określoną wiedzę, umiejętności i doświadczenia wykorzystała swoje możliwości intelektualne: Lekkomyślność - sprawca dopuszcza możliwość popełnienia czynu ale bezpodstawnie przypuszcza że go uniknie. Niedbalstwo - sprawca nie przewiduje popełnienia czynu.

NIEUMYŚLNOŚĆ

- zamiar bezpośredni (sprawca obejmuje swą świadomością całość ustawowych znamion, sprawca chce popełnić czyn zabroniony, wyróżnia się tu: zamiar przemyślany - sprawca przed dokonaniem wykroczenia anlizował swoja zachowanie. Zamiar nagły - sprawca podjął decyzje pod wpływem impulsu. Zamiar kierunkowy - występuje, gdy ustawodawca sprecyzował cel działania sprawcy, motywację lub pobudkę)

- zamiar ewentualny - sprawca przewiduje możliwość popełnienia czynu zabronionego - sprawca godzi się na popełnienie czynu (tzn. jest mu to obojętne)

ZASADA: wykroczenie może popełnić umyślnie jak i nieumyślnie

WYJATEK - odpowiedzialność wyłączenia za czyn umyślny musi być wyraźnie wskazany, np. art. 67 k.w. zawiera znamię, kto „umyślnie” uszkadza, co co eliminuje nieumyślność.

- odpowiedzialność tylko za czyn umyślny wprowadzają także przepisy wskazujące na zamiar kierunkowy

11. Strone przedmiotowa

To znamiona określające:

- zachowanie się podmiatu określone znamionami czasownikowymi (np. wrabia - art. 68 k.2, art. 73 k.w - nie zawiadamia)

- czy wymagany jest skutek a jeśli tak to jaki (wykroczenia, których znamiona wymagają powstania skutku, nazywamy MATERIALNYM (SKUTKOWYMI), a te które skutki nie wymagają FORMALNYMI (BEZSKUTKOWYMI)

- dodatkowe okoliczności czynu - sposób popełnienia czynu, czas i mijesce czynu, sytuacja w której znalazł się sprawca, przedmiot wykonawczy czynu (czyli, materia na którą sprawca odzdziaływuje)

12. Związek przyczynowy miedzy czynem a skutkiem

TEORIA EKWIWALENCJI - odpowiedzialność ponosi się wtedy, gdy bez zachowania danej osoby skutek wskazany w ustawie nie wystąpiłby.

TEORIA ADEKWATNEGO ZWIĄZKU PRZYCZYNOWEGO - odpowiedzialność przypisujemy tylko za spowodowanie takiego skutku, który jest typowym następstwem danego czynu

TEORIA RELEWANCJI - odpowiada się tylko za wywołanie takiego skutku, który jst istotny z punktu widzenia odpowiedzialności. Jaki związek jest istotny, wskazuje ustawodawca formułując znamiona.

TEORIA OBIEKTYWNEGO PRZYPISANIA SKUTKU - odpowiedzialność tylko za tki skutek, który jest spowodowany wywołaniem lub zwiększeniem przez daną osobę niebezpieczeństwa dla dobra prawnego.

Wykład 2. O9.03.2015

Temat: Struktura wykroczeń Cd.

1. Formy popełnienia wykroczenia.

♦ Formy stadialne:

- Przygotowanie

- Usiłowanie - sprawca ma zamiar popełnić przestępstwo, swoim zachowaniem zmierza bezpośrednio do jego dokonania)

- Dokonanie

♦ Formy zjawiskowe

- Formy sprawcze - sprawstwo zwykłe (jednosprawstwo, współsprawstwo) oraz sprawstwo równoległe - każdy sprawca odpowiada w granicach swojej umyślności lub nie umyślności.

- Formy niesprawcze - podżeganie i pomocnictwo (karalne, gdy ustawa tak stanowi)

2. Wyłączenie odpowiedzialności za wykroczenie.

● Okoliczności wyłączająca bezprawność.

-> kontratypy kodeksowe

- obrona konieczna

- stan wyższej konieczności

-> Kontratypy pozakodeksowe

- dopuszczalne przez prawo cywilne

- zgoda pokrzywdzonego

- działalność w ramach uprawnień i obowiązków

- zwyczaj

● Okoliczności wyłączające winę;

- Błędy (w tym błąd co do prawa usprawiedliwiona nieświadomość karalności popełnianego przez sprawcę czynu zabronionego, błąd co do faktu - nieswiadomość realizacji określonego znamienia pozytywnego lub urojeniu znamienia negatywnego)

- Niepoczytalność (art. 17 KW)

3. Kary za popełnienie wykroczeń

◦ Katalog kar (art. 18 KW)

- kara aresztu

- kara ograniczenie wolności

- kara grzywny

- kara nagany

◦Środki karne (tabelka)

- przypadek

- nawiązka

- obowiązek naprawienia szkody

- podanie czynu do publicznej wiadomości

Środki oddziaływania wychowawczego

- pouczenie

- zwrócenie uwagi

- ostrzeżenie

- zastosowanie innych środków wychowawczych

4. Zasady i dyrektywy wymiaru kary i środków karnych

♦ Dolegliwość kary

- nie może przekraczać stopnia winy

- musi być współmierna do stopnia społecznej szkodliwości

- musi uwzględniać cele zapobiegawcze i wychowawcze kary

- musi uwzględniać cele kary w zakresie jej społecznego oddziaływania

♦ Okoliczności wpływające na wymiar kary

- okoliczności łagodzące karę lub środek karny

- działalność sprawcy pod wpływem ciężkich warunków rodzinnych i osobistych

- działalność sprawcy pod wpływem slnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami.

- działanie z pobudek zasługujących na szczególne uwzględnienie

- prowadzenie przez sprawce nienagannego życia

♦ Okoliczności obciążający

- działanie sprawcy w celu osiągnięcia bezprawnej korzyści majątkowej

- powrót sprawcy do popełnienia czynów zabronionych

- chuligański charakter wykroczenia

5. Przedawnienie orzekania i wykonania kary

Karalność wykroczenia ustaje, jeśli od czasu jego popełnienia upłynął 1 rok.

Wyrokowanie w sprawie o wykroczenie musi nastąpić w okresie do 2 lat od popełnienia wykroczenia, pod warunkiem wszczęcia postępowania w czasie biegu terminu przedawnienia karalności.

Dokonanie kary lub środka karnego nie jest możliwe po upływie lat 3 od uprawomocnienia się orzeczenia

6. Zatarcie skazania.

Następuje z mocy prawa po upływie 2 lat od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonanej kary oraz gdy:

- według nowej ustawy czyn objęty ukaraniem nie jest już zabroniony pod groźbą kary

- sprawca ukarany karą aresztu z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, pozytywnie odbył próbę

Zbiegi przepisów i czynów

Zbieg przepisów

1. Rzeczywisty (realny) właściwy zbieg przepisów ustawy - Zachodzi, gdy ten sam czyn wyczerpuje znamiona czynów zabronionych zdefiniowanych w dwóch lub więcej przepisach ustawy.

2. Rzeczywisty niewłaściwy zbieg przepisów - występuje, gdy między dwoma lub więcej przepisami zachodzi relacja krzyżowania się

3. Pozorny zbieg przepisów -

Reguły

- Reguła subsydiarności - zachodzi, gdy miedzy poszczególnymi przepisami ustawy zachodzi relacja: przepis pomocniczy stosowany, gdy nie zostały zrealizowane znamiona ustawowe typu czynu zabronionego.

- Reguła konsumpcji -

Zbieg czynów.

1. Rzeczywisty właściwy zbieg czynów, zachodzi gdy ten sam sprawca popełnia dwa lub więcej czynów karalnych, przy czym za każdy z nich trzeba wymierzyć odpowiednią karę.

2. Rzeczywisty niewłaściwy zbieg czynów - sprawca dopuszcza się wiecej niż jednego czynu, ale będzie odpowiadał za jeden czyn karalny

3. Pozorny zbieg czynów - występuje, gdy dwa lub wiecej czynów sprawcy na mocy decyzji ustawodawcy składa się na jeden czyn.

TEMAT: POSTĘPOWANIE W SPRAWACH O WYKROCZENIA. 23.03.2015

1. Stadia postępowania w sprawach o wykroczenia

• Czynności wyjaśniające - art. 54-56a k.p.w - podejmowane w celu ustalenia czy istnieją podstawy do występowania z wnioskiem o ukaranie

• Postępowanie zwyczajne art. 54-88

• Postępowanie odwoławcze

• Postępowanie wykonawcze - rozstrzygniecie procesowe

2. Cele postępowania w sprawach o wykroczenia (Art.8. k.P.W)

- wykryciee i pociągniecie do odpowiedzialności sprawcy

-

-

- spełnienie

3. Zasada postępowania w sprawie

ZASADY USTROJOWO-ORGANIZACYJNA

- Zasada sadowego wymiaru sprawiedliwości

- Zasada samodzielnej jurysdykcji sadu karnego

- Zasada niezależności sadu

- Zasada niezawisłości sędziowskiej

- Zasada prawa do sądu

- Zasada bezstronności

- Zasada dwuinstancyjności

-Zasada informacji procesowej - oskarżony musi wiedzieć za co jest oskarżony

- Zasada sygnalizacji - władze muszą wiedzieć jeśli prawa są łamane, jeśli coś się dzieje w sądzie

ZASADY DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA DOWODOWEGO

- Zasada prawdy procesowej - jak było naprawde

- Zasada swobodnej oceny dowodów - sędzia musi swoją decyzję wytłumaczyć

- Zasada bezpośredniości - w pierwszej kolejności bierze się pod uwagę dowody z pierwszej ręki, świadków którzy widzieli zajście

- Zasada kontradyktoryjności - równouprawniony spór przed bezstronnym arbitrem

- Zasada równouprawnienia stron

- Zasada koncepcji postępowania - szybko musi być rozparzone postępowanie

- Zasada jawności zasady - wyjątkiem jest sprawy państwowe, podczas przesłuchania świadka koronnego)

- Zasada ustności - rozprawy odbywają się ustnie.

ZASADY ZWIĄZANE Z WSZCZĘCIEM POSTĘPOWANIA

- Zasada skargowości - wnoszony jest wniosek o ukończenie

- Zasada celowości karania - aby nauczyc sprawcę

- Zasada działania z urzędu

ZASADY ZWIĄZANE Z SAMYM OBWINIONYM

- Zasada domniemania niewinności

- Zasada In dubio pro Reo - jeśli nie jesteśmy pewni czy oskarżony jest winny to orzekamy o jego niewinności

- Zasada ciężaru dowodowego - ten kto twierdzi ze ktoś popełnił przestępstwo, musi to udowodnić.

- Zasada prawa do obrony - oskarżony może składać wyjaśnienia lub nie, przysluguje mu adwokat.

4. Katalog przesłanek procesowych Art. 5 K.P.W! - katalog otwarty !

Nie wszczyna się postępowania a wszczęte Umarze, gdy:

- czynu nie popełniono lub brak jest danych uzasadniających podejrzenie jego popełnienia

- czyn nie zawiera znamion wykroczenia

-ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze

- obwiniony zmarł

- obwiniony jest osobą należącą do personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa państwa obcego uwierzytelnionym w RP, kierownikiem urzędu konsularnego

- obwiniony nie podlega orzecznictwu na podstawie kodeksu

- postępowanie co do tego samego czynu obwinionego zostało zakończone lub wcześniej wszczęte, toczy się

- brak jest skargi uprawnionego oskarżyciela

- zachodzi inna okoliczność wyłączająca z mocy ustawy orzekania w postępowaniu.

CZYNNOŚCI WYJAŚNIAJĄCE

Przeprowadza się w celu ustalenia czy istnieją podstawy do występowania z wnioskiem o ukaranie

CZYNNOŚCI SPRAWDZAJĄCE

1. Jeśli okoliczności czynu nie budzą wątpliwości to utrwalenie czynności wyjaśniających można ograniczyć do sporządzenia notatki urzędowej zawierającej ustalenie….

2. Jeśli okoliczności czynu budzą wątpliwości (np. istnieje zróżnicowanie wersji zeznać świadków) przeprowadza się odpowiedni dowód np. przesłuchanie świadków, przeszukanie, pobranie krwi od osoby podejrzanej)

Przedmioty uprawnione do przeprowadzenia czynności sprawdzających - policja, ŻW, Prokurator, Inspektor pracy, organ administracji rządowej i samorządowej, organy kontroli organów, straże gminne - Katalog Otwarty!

WSZCZECIE POSTĘPOWANIA

W postępowaniu w sprawach o wykroczenia podstawą do wszczęcia takiego postępowania jest wniesienie wniosku o ukaranie przez oskarżyciela publicznego lub pokrzywdzonego(oskarżyciela posiłkowego art. 27 k.p.w,) albo wniosek zatwierdzony przez prokuratora wojskowego (w postępowaniu przed sądem wojskowym)

SCHEMAT POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO

1. Wzniesienie wniosku o ukaranie- ustalenie daty, sędziów

2. Czynności poprzedzające rozprawę - sprawdzenie czy dokumenty są w porządku, czy zawierają podpisy.

3. Wywołanie sprawy

4. Rozprawa główna

5. Zamknięcie rozprawy - poprzedza ją „głosy stron”

6. Czynności końcowe - ogłoszenie wyroku i wyjaśnienie dlaczego taki wyrok.

PRZEWÓD SĄDOWY

1. Otwarcie przewodu sądowego - sprawdzenie czy wszyscy są obecni

2. Odczytanie wniosku o ukaranie

3. Pouczenie obwinionego

4. Wyjaśnienia obwinionego

5. Rozpoczęcie dalszego postępowania dowodowego

6. Zamknięcie przewodu sądowego

PRZESŁUCHANIE

Czynność procesowa o charakterze dowodowym, polegającym na czynnym odbiorze zeznań świadków, wyjaśnień podejrzanych, oskarżonych oraz ustnych opinii biegłych.

Celem przesłuchania jest uzyskanie informacji o osobach, miejscach, zjawiskach, zdarzeniach, które mogą być przydatne dla uzyskanie prawdy obiektywnej w konkretnej sprawie.

Etapy przesłuchania:

1. Etap wstępny - dane osobowe

2. Etap wypowiedzi spontanicznej - zadanie pytania otwartego, aby świadek wypowiedział się spontanicznie

3. Zadawanie pytań - uzupełniających i kontrolujących

4. Czynności końcowe - spisanie protokołu

Jak zeznaj świadek ?

Etapy zapamiętywanie zdarzenia wg. E. tulvinga

Wyróżnił 9 faz procesu pamięciowego przebiegu zdarzenia:

1. Spostrzeganie

2. Kodowanie

3. Przechowywanie śladu zakodowania

4. Dekodowanie

5. Przechowywanie sladu dekodowania

6. Wydobycie informacji

7. Wybór informacji z pamięci

8. Pamięć świadoma

9. Decyzja o zachowaniu

Obowiązki świadka

- obowiązek stawienia się na wezwanie

- obowiązek złożenia zeznań

- obowiązek mówienia prawdy

- obowiązek poddania się przesłuchania z udziałem biegłego lekarza lub psychologa, jeśli istnieją wątpliwości co do stanu psychicznego świadka.

Uprawnienia świadka

- prawo do odmowy zeznać

- prawo do uchylenia się

- prawo do żądania aby przesłuchano go w rozprawie z wyłączeniem jawności

- prawo do zatrzymania w tajemnicy danych osobowych

- prawo do utajenia danych dotyczących miejsca zamieszkania

Zakazy dowodowe - Nie wolno przesłuchać:

Obrońcy lub adwokata, Duchownego, Osoby z immunitetem dyplomatycznym, psycholodzy, osoby związane do zachowania w tajemnicy służbowej lub zawodowej, osoby związane do zachowania tajemnicy notarialnej, adwokackiej itp.

PRZESŁUCHANIE POSZCZEGÓLNYCH ŚWIADKÓW

1. Metoda ujawnienia związku świadka ze sprawą.

Stosuje się, gdy znajduje się dowody wskazujące na znajomość przez świadka faktów dotyczących sprawy oraz gdy można wykluczyć że świadek pozwala się na okoliczności subiektywne, które nie pozwoliły na ujawnienie.

2. Metoda zagrożenia konsekwencjami

Osoby mające stanowisko prawnika lub nauczyciela, powinny chcieć pomóc i taka osoba powinna zeznawać zgodnie z prawem bo to koliduje z jego pozytywną postawą moralną i społeczną.

3. Metoda przypomnienia pewnych faktów

Z upływem czasu nie pamiętamy już określonych zdarzeń

4. Metoda wytworzenia u świadka poczucia bezpieczeństwa - gdy świadek boi się zemsty

KŁAMLIWE ZEZNANIA (Art. 23.K.P,W)

Motywy zeznań nieszczerych: obawa przed odpowiedzialnością karną, obawa przed kompromitacją moralna, świadek chroni członków swojej rodziny lub siebie, obawa przed zemstą, przekupstwo, chęć zwrócenia na siebie uwagi, ubarwiania sytuacji, chęć zemsty.

Metody przesłuchania świadków którzy kłamią

1. Metoda bezpośredniego wykazania kłamstwa - mówimy świadkowi że kłamie

2. Metoda refleksji logicznej - mówimy świadkowi, że w jego zeznaniu jest wiele niedociągnięć

3. Metody ujawnienia motywów kłamstwa

4. Metoda zadawania szczegółowych pytań

POSTĘPOWANIE SZCZEGÓLNE

- Postępowanie przyspieszone:

-Postępowanie nakazowe

- Postępowanie mandatowe.

1. Postępowanie przyspieszone.

Przesłanki uzasadniające przeprowadzenie postępowania przyspieszonego są

Przesłanki podmiotowe, Przesłanki przedmiotowe lub Sprawca został przyłapany na gorącym uczynku.

Przesłanki podmiotowe

- Sprawca nie ma stałego miejsca zamieszkania lub stałego pobytu na terenie RP

- Sprawca przebywa czasowo na terytorium RP

- Zachodzi uzasadniona obawa, że rozpoznanie sprawcy w postępowaniu zwyczajnym będzie ……………. Lub znacznie

Przesłanki przedmiotowe

- Sprawca wykroczeń popełnionych w związki z imprezą masową określoną w przepisach bezpieczeństwa imprez masowych

- przeciwko porządkowi i pokojowi publicznemu - art. 50 k.w

Niedopuszczalne zbiegowiska, zakłócenie spokoju i porządku publicznego albo spoczynku nocnego, wywołanie zgorszenia w miejscu publicznym, nawoływanie do popełnienia przestępstwa lub nieposłuszeństwa prawu)

- przeciwko mieniu i urządzeniom użytku publicznego - art. 124 k.w

Umyślne uszkodzenie lub niszczenie cudzego mienia, utrudnienie lub uniemożliwienie ze złośliwości lub swawoli, korzystanie z urządzeń użytku publicznego przez ich uszkodzenie

- gdy ustawa tak stanowi.

2. Postępowanie nakazowe

Wyrok nakazowy zapada na posiedzeniu bez udziału stron. Wydanie takiego wyroku następuje w sytuacji, w której wystarczające jest wymierzenie nagany, grzywny albo kary ograniczenia wolności, o ile okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości. Wyrokiem nakazowym może również orzec środek karny.

- Obwiniony ma prawo wniesienia sprzeciwu od wyroku nakazowego do sądu, który taki wyrok wydał w terminie 7 dni od doręczenia takiego wyroku.

- w razie wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc - sprawca podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych.

3. Postępowanie mandatowe

Prowadzi Policja lub inny podmiot, jeśli ustawa stanowi (np. inspektor pracy)

Wysokość grzywny w postępowaniu mandatowym to:

- do 500 zł za każde wykroczenie - chyba, że zastrzeżono inaczej

- do 1000 zł w razie zbiegu przepisów ustawy

- do 2000zł gdy: oskarżycielem publicznym jest organ Państwowej Inspekcji Pracy, właściwy ogran Inspekcji Transportu Drogowego lub o czyny określone w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych

- do 5000zł w razie tzw. Wykroczeniowej recydywy pracowniczej (jeśli ukarany co najmniej dwukrotnie popełni wykroczenie przeciwko prawom pracownika w ciagu 2 lat od ostatniego ukarania)

Rodzaje mandatów karnych

• Mandat gotówkowy - wydawany ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył wręczany tylko osobie czasowo przebywającej na terytorium RP lub niemającej stałego miejsca zamieszkania.

• Mandat kredytowy - wydawany ukaranemu za potwierdzenie odbioru, płatny w ciągu 7 dni, prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego

• Mandat zaoczny - wydawany w razie stwierdzenia wykroczenia, którego sprawca nie zastano na miejscu popełnienia wykroczenia a nie zachodzi wątpliwość co do sprawstwa. Mandat pozostawi się w takim miejscu, aby sprawca mógł go niezwłocznie odebrać. Płatny w ciągu 7 dni od jego wystawienia.

Temat: Sądy 13.04.2015

1. Podstawowe ustrojowo-procesowe zasady wymiaru sprawiedliwości

• Udział czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości

• Kolegialność

• Jawność

• Prawo do obrony

• Instancyjność

2. Struktura sądów powszechnych

- Sąd Apelacyjny

- Sąd Okręgowy

- Sąd Rejonowy

3. Struktura sądów wojskowych: Wojskowy Sąd Okręgowy -> Wojskowy Sąd Garnizonowy

4. Właściwość sądu:

1. WŁASCIWOŚĆ OGÓLNA

- > Właściwość rzeczowa - tj. uprawnienia danego sądu do orzekania w pierwszej instancji,

-> Właściwość funkcjonalna - uprawnienia sądu do wykonywania określonych czynności procesowych

- > Właściwość miejscowa - uprawnienia sądu do orzekania

B) WŁASCIWOŚĆ SZCZEGÓLNA

- > Właściwość z łączności spraw - uprawnienie sądu do orzekania w sprawach złożonych,

- łączność podmiotowa: jeden obwiniony popełnia wiele wykroczeń

- łączność przedmiotowa - jedno wykroczenie popełnia wielu obwinionych

- łączność mieszana - wiele wykroczeń popełnia wielu obwinionych

-> Właściwość z delegacji (nadzwyczajna) - uprawnienie sądu do orzekania w wyniku przekazania sprawy.

- przekazanie ze względu na miejsce zamieszkania większości uczestników

- przekazanie ze wzglądu na wyłączenie sędziów

- przekazanie ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości

5. Spór o właściwość Art.12 K.P.W - spór pozytywny i negatywny

6. Popełnione wykroczenie (szczególne) Kazusy

7. Narada i głosowanie

Sąd może wydać

- wyrok skazujący - sąd nie ma żadnych wątpliwości co do sprawstwa oskarżonego;

- wyrok łączony - nie przesądza on o kwestii ponoszenia odpowiedzialności karnej przez oskarżonego (tego czy jest winny, czy nie) a jest jedynie wyrokiem na nowo ustalającym wymiar kary wobec oskarżonego na podstawie kilku zapadłych w stosunku do niego wyroków karnych.

- wyrok uniewinniający - zapada w sytuacji odwrotnej niż wyrok skazujący, tj. w sytuacji w której przeprowadzone postępowania dowodowe nie wykazuje winy oskarżonego i sąd nie ma wątpliwości co do tego, iż teza oskarżyciela o sprawstwie oskarżonego jest błędna;

- wyrok umarzający postępowanie - zapada w sytuacji, w której zachodzi przesłanka umorzenia postępowania (art. 17 p. 1 k.p.w ) i dalsze prowadzenie postępowania sądowego jest możliwe;

• Wyłączenie sędziego z mocy prawa Art.40 k.p.k art. 41. K.p.k

8. Organy postępowania wykonawczego

- Sąd I-wszej instancji

- Sąd penitencjarny - sąd okręgowy

- prezes sądu lub upoważniony przez sędziego

- sędzia penitencjarny

Temat: Strony Procesowa

1. Strony procesowe - podmiot stosunku sporności w procesie, mający interes prawny w korzystnym dla siebie rozstrzygnięciu.

Podział stron procesowych:

- Strony czynne - podmioty występujące z żądaniem (oskarżyciel publiczny)

- strony bierne - podmioty do których skierowano żądanie (obwiniony)

2. Obrońca a pełnomocnik w postępowaniu procesowym

SPOSOBY OBRONY

Obrona czynna (aktywna)

• Obrona merytoryczna - obrona przed postawieniem zarzutów

• Obrona procesowa - polega na podnoszeniu zarzutów formalnych pod adresem toczącego się postępowania

Obrona bierna (defensywna)

• Prawo do obrony

- Obrona materialna - obrona przed stawianym zarzutem realizowana przez obwinionego i jego obrońcę

Obowiązkowa - konieczność posiadania obrońcy w określonych sytuacjach, niezależnie od woli obwinionego (obwiniony jest głuchy, niemy, niewidomy lub zachodzi uzasadniona wątpliwość co do poczytalności obwinionego)

- Obrona formalna - prawo do korzystania z pomocy obrońcy

Dobrowolna - powołanie obrońcy zależy od woli obwinionego

Obowiązkowa

3. Obrońca a postępowanie w sprawie o wykroczenie

Obrońca - przedstawiciel procesowy obwinionego, może nim być adwokat lub radca prawny.

- obrońca z wyboru

- obrońca z urzędu

Pełnomocnik - jest przedstawicielem procesowym z pomocą którego korzystać można pokrzywdzony i oskarżyciel posiłkowy.

Oskarżyciel posiłkowy

Oskarżyciel posiłkowy subsydiarny - to pokrzywdzony który działa w postępowaniu zamiast oskarżyciela publicznego: w ciągu miesiąca od powiadomieniu o popełnieniu wykroczenia samodzielnie wnosi wniosek o ukarania.

Oskarżyciel posiłkowy uboczny - pokrzywdzony który działa obok oskarżyciela publicznego: w ciągu 7 dni od zawiadomienia go przez prokuratora o przesłaniu do sądu wniosku o ukaranie, oświadcza, że chce być oskarżycielem posiłkowym ubocznym.

4. Środki przymusu

Srodki, które stwarzają odpowiednie warunki wykonywania czynności procesowych, ich rodzaj zaś i forma uzależniona jest od konkretnych zadań, których realizacje mają zapewnić: zapewniają prawidłowy przebieg i skuteczność postępowania karnego.

Stosowane są gdy:

- jest to niezbędne przy poszukiwaniu, uzyskaniu i zabezpieczaniu dowodów

- jako sposób zabezpieczenia osoby oskarżonego dla wymiaru sprawiedliwości (np. zatrzymanie)

- w celu egzekucyjnym - zabezpieczenie rozszczep powoda oraz wykonania grożącej oskarżonemu kary grzywny, przepadku rzeczy.

- dla stawiennictwa osób wezwanych i wypełnienie przez nich wszelkich obowiązków procesowych np. obowiązków biegłego

- dla utrzymania powagi sądu np.. wydalenie z Sali rozpraw.

• Podział środków przymusu. (dodatkowa str)

->Zatrzymanie

-> Kary porządkowe

-> zabezpieczenie majątkowe

-> środki wymuszające spełnienie określonych obowiązków

-> policja sesyjna (czyli procesowe środki mające na celu utrzymanie powagi sądu

-> środki zapobiegawcze

- środki izolacyjne - areszt tymczasowy

- środki nieizolacyjne - zakaz opuszczenia kraju, nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego, nakaz i zakaz zachowania, poręczenie majątkowe i niemajątkowe (społeczne lub indywidualne), dozór zwykłej policji (można zastosować dzielnie lub do wszystkich środków nieizolazujnych), list żelazny (zapewnia oskarżonemu pozostanie na wolności do momentu prawomocnego ukończenia postępowania jeśli oskarżony będzie stawił się na wezwania sądu, nie wyjedzie z kraju i nie będzie nakłaniał do fałszywych zeznań )

Środki izolacyjne może wydać tylko sąd

• Ogólne zasady stosowania środków przymusu

Posługiwanie się tymi środkami dozwolone jest, gdy:

- pozwalają na ich zastosowanie określone formy prawne

-zachodzi niezbędna potrzeba

- przy ich zastosowaniu należy zminimalizować skutki uboczne dla zdrowia i majątku sytuacji życiowej oskarżonego i jego bliskich.

ŚRODKI ZAPOBIEGWCZE

Środki przymusu stosowane wobec oskarżonego w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania. Stanowią one zabezpieczenie przed faktami prawdopodobnymi do których jeszcze nie doszło.

5. Odszkodowanie za niesłuszne ukaranie lub zatrzymanie

- Każdy bezprawnie pozbawiony wolności ma prawo do odszkodowania

- Każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody

- Podstawa i zakres roszczenia art. 114 p.1 i 2 k.p.w

- Wyłączenie roszczenia - Roszczenie o odszkodowanie lub zadośćuczynienie nie przysługuje temu, kto w zamiarze wprowadzenia w błąd sądu lub organu ścigania złożył fałszywe zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub fałszywe wyjaśnienie i spowodował tym niekorzystne dla siebie orzeczenie w przedmiocie skazania, tymczasowego aresztu, zastosowania środka zabezpieczającego albo zatrzymanie.

6. Procedura odszkodowania

Postępowanie inicjowane, jest wyłącznie na wniosek uprawnionego wnioskodawcy, a więc osoby która na skutek bezprawnego pozbawienia jej wolności w toku procesu karnego poniosła szkodę

ART. 114 p3 !

Termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych przedawniają się 6 miesięcy przed

Art. 115 p 2 k.p.w

7. Rodzaje środków przymusu zapobiegawczego

ZATRZYMANIE - krótkotrwałe pozbawienie wolności celem zastosowania środka zapobiegawczego lub przymusowego doprowadzenie osoby podejrzanej albo oskarżonego do organu procesowego.

Rodzaje zatrzymań:

- procesowe art. 243-248 kpk

- porządkowe (prewencyjne) art. 15 ustawy o Policji

- penitencjarne - art. 15 ust. o Polcji

- administracyjne: „do wytrzeźwienie”

Czym innym jest legitymowanie = które jest krótkotrwałym zatrzymaniem stosowanym w celu stwierdzenia tożsamości określonej osoby

Ujęcie sprawcy - prawo ujęcia sprawcy na gorącym uczynku przysługuje każdemu w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, gdy zachodzi obawa ukrycia się tej osoby.

8. Gwarancja prawa zatrzymanego

- zatrzymanego należy poinformować o przyczynach jego zatrzymanie oraz o przysługującym mu prawie do wysłuchanie go.

- prawo do kontaktu z adwokatem

- prawo do poinformowania osób najbliższych

- pozwala wnieść zażalenie do sądu rejonowego miejsca zamieszkania lub prowadzenia postępowania polegające na natychmiastowym rozpoznaniu. W tym zażaleniu można domagać się: odszkodowania i zadośćuczynienia

- prawo żądania zwolnienia z aresztu - Powstaje z momentem upływu ostatecznych terminów, na jakie można dokonać zatrzymania, tj. gdy w ciągu 48 godzin nie wniesiono do sądu wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania lub gdy w ciągu 24 godzin od przekazania do dyspozycji sądu nie doręczono zatrzymanemu postanowienia o tymczasowym aresztowaniu. Zwolnienie zatrzymanego należy też zarządzić natychmiast, jeżeli ustała przyczyna zatrzymania.

9. Postępowanie odwoławcze

Uzasadnienie prowadzenia postępowania odwoławczego.

->Każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji - art. 78Kons RP

->Postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne

->Każda osoba skazana za przestępstwo ma prawo odwołania się od sądu wyższej instancji w celu ponownego rozpatrzenia orzeczenia o winie i karze zagodnie z ustawą - art. 14 Miedzynarodowego Paktu Praw Obywatelskiego i Politycznego

Czechy Śródków odwoławczych:

• Skargowość - aby uruchomić postępowanie odwoławcze, potrzebna jest skarga

•Dewolutywność - sprawa rozpoznawana jest przez sąd instancyjnie wyższy

• Suspensywność - wstrzymanie wykonania orzeczeń zawartych w wyroku

Podziała środków zaskarżenia

• Zwyczajne - wnoszone są od środków prawomocnych, służące do uruchomienia instancyjnej kontroli nieprawomocnych rozstrzygnięć procesowych: apelacji i zażaleń

• Nadzwyczajne środki - służące do kontroli orzeczeń prawomocnych, lecz wadliwych: kasacja, wznowienie postępowania.

Granice środków odwoławczych

- zakres zaskarżenia - w całości czy w części

- kierunek zaskarżenia - środek wniesiony na korzyść lub niekorzyść

- zarzuty odwoławcze - uchybienie prawne zdaniem skarżącego (apelacje, co do winy uważa się za zawinioną przeciwko całości orzeczenia, a co do kary za rozstrzygnięcia….

Przyczyny odwołania

1. Względne - prowadzi do uchylenia lub zmiany zaskarżonego orzeczenia, związane granicami zaskarżenia. (określone jako uchybienia, które wywołują skutek procesowy w postaci zmiany lub uchylenia zaskarżonego orzeczenia tylko wtedy gdy podniesione zostały przez skarżącego w środku odwoławczym i w jego granicach) Orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia:

-obrazy przepisów prawa materialnego,

-obrazy przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia,

- błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia,

-rażącej niewspółmierności kary lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego lub innego środka.

2. Bezwzględne - uwzględnione z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia, powodują obligatoryjne uchylenie zaskarżonego orzeczenia.( określone jako uchybienia, które organ odwoławczy uwzględnia niezależnie od granic i poniesionych zarzutów oraz wpływu na uchybienia na treść orzeczenia i które w razie ich stwierdzenia powodują obligatoryjne uchylenie zaskarżonego orzeczenia) Art. 104 kpk i 439, 440 kpw - katalog zamkniety!

- sprawa powinna być rozatrona w tym a nie innym sądzie

-w wydaniu orzeczenia brała udział osoba nieuprawniona lub niezdolna do orzekania bądź podlegająca wyłączeniu na podstawie art. 40,

- sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie

- zachodzi sprzeczność w treści orzeczenia, uniemożliwiająca jego wykonanie,

-zostało wydane pomimo to, że postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało już prawomocnie zakończone

-sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu,

- orzeczono karę, środek karny lub środek zabezpieczający nieznane ustawie,

- zapadło z naruszeniem zasady większości głosów lub nie zostało podpisane przez którąkolwiek z osób biorących udział w jego wydaniu,

Legitemacja czynna do wniesienia środków zaskarżenia.

- strony

- osoby zobowiązane do zwrotu korzyści majątkowej uzyskanej z przestępstwa na rzecz Skarbu Państwa

- kazda osoba, której dotyczy decyzja

- reprezentant procesowy (obrońca pełnomocnik)

- przedstawiciel ustawowy lub osoba pod której stałą pieczą pozostaje.

10. Postępowanie przed sądem

• Postępowanie przed sądem - Ad Quo

- wstępna kontrola formalna apelacji - dokonuje prezes sądu pierwszej instancji, do którego wpływa skarga odwoławcza

- odmowa jej przyjęcia, gdy: została wniesiona po terminie, przez osobę nieuprawnioną lub jest niedopuszczalna z mocy ustawy.

- gdy zostaje przyjęta - prezes sądu zawiadamia: prokuratora, obrońców, pełnomocników i strony (strona może skorzystać do wniesienia pisemnej odpowiedzi na apelację)

- przekazanie aktu sprawy sądowi odwoławczego

• Postępowanie przed sądem - A Quem

- ponowne badanie przez prezesa sądu odwoławczego

- sąd odwoławczy bada czy zachodzą przyczyny odwoławcze - art. 103, 104 kpw

- co do zasady rozpoznawana na rozprawie, wyjątkowo na posiedzeniu

- sąd rozpoznający środek odwoławczy może zwrócić się także do SN gdy podczas rozpoznania sprawy powstanie zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości (w postaci pytania prawnego)

11. Instytucje związane z postępowaniem odwoławczym

GRAVAMEN - jeśli prawa i interesy pokrzywdzonego zostały naruszone to może wnieść postępowanie odwoławcze, może dotyczyć stwierdzeń zawartych w uzasadnieniu( cecha orzeczenia sądu lub organu administracji, polegająca na naruszeniu interesu strony postępowania.)

ZAKAZ REFORMATIONIS IN PEIUS - gwarancja dla oskarżonego, że w razie wniesienia przez niego środka odwoławczego jego sytuacja nie ulegnie pogorszeniu.Art.109.2kpw, art434 i 443kpk

NE PEIUS - art. 109 kpw, 454kpk - w razie wniesienia apelacji na niekorzyść oskarżonego nie można rzec wyroku skazującego, gdy oskarżony został uniewinniony lub gdy umorzono postępowanie: gdy sąd nie zgadza się z apelacją może jedynie wyrok uchylić i wnieść o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Temat: Dowody

Dowód to:

- Przebieg rozumowanie, w skutek którego otrzymujemy sąd o jakimś stanie rzeczy

- ostateczny wynik procesu myślowego, mający na celu uzyskanie pewnego sądu

- postępowanie dowodowe - zbieranie, utrwalanie, przeprowadzanie, ocena dowodu

- źródło dowodowe - osoba lub rzecz, od której pochodzi informacja stanowiąca środek dowodowy

- środek dowodowy - wiadomości pozwalające na ocenę pewnego stanu rzeczy np. zeznania świadków

1. Rodzaje dowodów

• Ze względu na podmiot dowodu tj. fakt

- dowody bezpośrednie - odnoszące się do faktu głównego

- dowody pośrednie - odnoszące się do faktu pośredniego

• Ze względu na odległość źródła dowodowego od dowodzonego faktu. - zasada bezpośredniości

- dowód pierwotny - zeznania środków naocznych

- dowód wtórny - zeznania świadków zasłyszanych

• Ze względu na formalizm przeprowadzania dowodów

- dowód ścisły - jest dowód przeprowadzany dokładnie według wymogów prawa
dowodowego, a więc w ściśle określony sposób i w określonej formie. Tylko takie dowody mogą stanowić podstawę do rozstrzygania w przedmiocie odpowiedzialno­ści karnej, a więc o winie i karze. Tym samym także tylko w oparciu o dowody ści­słe sporządzany powinien być akt oskarżenia.

- dowód swobodny - to do­wód, przy którym nie ma potrzeby zachowywania wszystkich rygorów prawa dowodowego

• Ze względu na interes obwinionego

- dowód obciążający

- dowód odciążający

• Ze względu na charakter źródła dowodowego

- Dowody osobowe to dowody, gdzie źródłem dowodowym jest osoba (oskarżony lub świadek), a sposobem ich przeprowa­dzenia p przesłuchanie (wyjątkowo odczytanie protokołu takiego przesłuchania).

-Dowody rzeczowe to dowody, przy których źródłem jest rzecz w szerokim tego słowa znaczeniu, a więc przedmiot, ale też ciało ludzkie czy miejsce; środkiem dowodowym są tu cechy i właściwości owych „rze­czy" (np. odciski palców na przedmiocie, ślady obuwia w danym miejscu czy ślady urazów na ciele ofiary), a sposobem przeprowadzenia — oględziny.

-Dowody samoistne, np. dokument, gdy interesuje nas jego treść, kiedy to podlega odczytaniu, czy eksperyment procesowy sprowadzający się do odtworzenia np. fragmentu zdarzenia, zapis obrazu czy dźwięku od­tworzony organowi procesowemu itd.

2. Biegły a specjalista.

Biegły - wydaje ekspertyzę

Ekspertyza - zespół czynności badawczych wymagających wiadomości specjalnych wykonywanych przez biegłego lub biegłych na zlecenie organu procesowego oraz zakończony wydaniem opinii.

Opinia biegłego musi być:

- Jasna - sformułowania w niej zawarte pozwalają na zrozumienie wyrażonej w niej oceny, poglądów, wnioski są sprecyzowane i ścisłe

- Pełna - biegły udziela odpowiedzi na wszystkie pytania postawione przez organ procesowy, uwzględnia wszystkie okoliczności istotne la rozstrzygnięcia danej kwestii, zawiera uzasadnienie dla wyrażonych myśli, ocen, poglądów

- Niesprzeczna - poszczególne wnioski są zgodne z wcześniejszymi ustaleniami i uzasadnieniami, wnioski są logiczne, spójne i znajdują oparcie w przeprowadzonych przez biegłego badaniach.

BIEGŁY	SPECJALISTA - technik kryminalistyki, laborant
Wykonuje czynności w ramach ekspertyzy: wydaje opinie	Zajmuje się obsługą techniczną, dokumentacją - wykonuje zdjęcia, obliczenia, pomiary
Powoływany postanowieniem - art. 193 i 194 kpk	Powoływany rozporządzeniem
Ma pełną samodzielność w doborze metod badawczych, wykonywaniu czynności badawczych	Zazwyczaj prowadzi czynność pod kierunkiem organu procesowego lub biegłego
Jest samodzielnym źródłem dowodowym	Przesłuchiwany w charakterze świadka
Inna treść przyrzeczenia art. 197.1 kpk	Inna treść przyrzeczenia art. 205.2kpk

Wariograf

• Elementy budowy - pneumograf (rejestruje zmiany w oddechu), sfigmograf (rejestruje ciśnienie krwi i częstotliwość pulsu), galwanometr (rejestruje opór prądu przepływającego przez skórę)

• Badania wariograficzne - polega na mierzeniu, rejestrowaniu i interpretowaniu zmian fizjologicznych wywoływanych zmianami emocjonalnymi.

• Metoda Reide i Backstera - polega na ułożeniu listy pytań: obojętnych (niedotyczących sprawy), krytycznych (dotyczących sprawy) i kontrolnych (badających reakcję organizmu na postawione pytanie)

Koncepcja „owoców zatrutego drzewa”

Dowody pośrednio nielegalne, z „ciemnego” źrodła, zależy od prokuratora czy dowód będzie dopuszczany i używany w postępowaniu.

3. Czynności procesowe i pozaprocesowe

Czynności procesowe - świadome zachowanie się uczestnika postępowania w sprawach o wykroczenia, które wywołuje określone przez przepisy prawa skutki w sferze tego postępowania.

Czynności pozaprocesowe

To czynności przeprowadzone przed właściwym wszczęciem postępowania w sprawach o wykroczenia na mocy przepisów i prawa policyjnego

Podział czynności pozaprocesowych:

- proste i złożone

- ważne i nieważne

- skuteczne i bezskuteczne

Zdarzenia procesowe - zdarzenia niezależne od woli uczestników postępowania, a wywierają określone przez prawo skutki np. śmierć oskarżonego.

Utrwalenie czynności procesowych

- protokół

- notka urzędowa

- utrwalenie za pomocą urządzenia rejestrującego lub dzwięku

4. Rozprawa i posiedzenie

Różnice:

- Skład sądu: rozprawa 3 sędziów, posiedzenie 1 lub 3 sędziów

- zakres postępowania dowodowego - na posiedzeniu może nie być

- zasada uczestnictwa w rozprawie i posiedzeniu stron oraz osób trzecich.

Posiedzenie sądu art. 60.1 kpk

Przeprowadzenie rozprawy wymaga:

- merytoryczne rozpoznanie zarzutów, wobec oskarżonego zawartych we wniosku o ukaranie

- wniosek prokuratora o umorzenie postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy i o zastosowanie środków zabezpieczających

- dobrowolne poddanie się karze w trybie art. 387 kpk, chyba że wniosek ten rozpatrzony jest w trybie uproszczonym

- rozpoznanie apelacji - dział X kpw

- rozpoznanie kasacji - dział XI

- rozpoznanie wniosku o odszkodowanie za niesłuszne ukaranie lub zatrzymanie

---