KONTROLA - |
Funkcja organu polegająca wyłącznie na sprawdzeniu działalności innych jednostek bez stałych możliwości wpływania na działalność jednostek kontrolowanych, (np. poprzez wydanie nakazów). Organ wyposażony w prawo kontroli ma zazwyczaj wydawania zaleceń jednostce kontrolowanej, w przypadkach wyjątkowych kiedy chodzi o uniknięcie strat, ma prawo wydawania poleceń tzw. działań doraźnych. Kontrola to porównanie stanu faktycznego z pewnym założonym wzorcem. |
NADZÓR - |
Sytuacja, w której organ nadzorujący jest wyposażony w środki oddziaływania na postępowanie organów (jednostek nadzorowanych), nie może wyręczać tych organów w ich działalności. Ma kompetencje kontroli + możliwość użycia środków nadzorczych:
Zakres nadzoru, środki nadzorcze i organ sprawujący nadzór muszą być określone USTAWOWO (wyraźnie). Organ nadzorujący sprawuje odpowiedzialność za działalność jednostki nadzorowanej (działalność nadzorowana) |
KOORDYNACJA - |
Uprawnienia wykonywane przez organ w stosunku do organów lub instytucji, które nie są bezpośrednio podporządkowane służbowo lub organizacyjnie. Są to jednostki podległe innym organom lub z założenia samodzielne; organ koordynujący ma jednak możliwość oddziaływania na instytucje koordynowane przy użyciu różnych środków w celu zharmonizowania działalności tych jednostek harmonizowanie działań. |
KIEROWNICTWO - |
Najszersze uprawnienie, oznacza, że organ który kieruje może używać wszelkich środków w celu oddziaływania na jednostki kierowane za wyjątkiem środków, których użycia prawo mu zakazuje. |
CENTRALIZACJA - |
Hierarchiczne podporządkowanie, czyli zależności organu niższego od wyższego, w jej ramach:
Stosunek organu wyższego do niższego kieruje pracą organów podporządkowanych. |
DECENTRALIZACJA - |
Przeciwieństwo centralizacji; nie ma hierarchicznego podporządkowania. Cechą charakterystyczną jest samodzielność organów niższego stopnia (maja własne kompetencje), organ wyższy nie wkracza w sprawy załatwiane przez organ niższy (tylko w przypadkach ujętych w przepisach ale jedynie nadzoruje - nie kieruje). Oznacza to faktyczną samodzielność organów niższego stopnia (samodzielność finansową - mają własne źródła dochodów i możliwość ich rozporządzania). Przykładem może być tutaj administracja samorządowa. |
AUTONOMIA - |
Przyznanie organom zarządzającym określoną częścią terytorium państwa kompetencji do stanowienia przepisów prawa rangi ustawowej w szerokim zakresie spraw bez ingerencji władz centralnych państwa. AUTONOMIA ≠ DECENTRALIZACJA |
ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ - |
Organem administracji publicznej jest każdy podmiot, któremu ustawa przyznaje kompetencje z zakresu prawa administracyjnego, niezależnie od tego czy stanowi on element struktury państwa czy też element struktury innego podmiotu. OAP są dzielone: |
ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
CECHY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ - |
|
RODZAJE ORGANÓW |
|
ZAKRES DZIAŁANIA - |
Obejmuje tylko wyliczenie spraw jakimi organ się zajmuje. Jest określony w przepisach ustrojowych powołujących dany organ. Przepisy określające zakres działania nie stanowią wystarczającej podstawy do podejmowania działań władczych, gdyż określają tylko sferę spraw, w ramach której organ może wykorzystywać sowje kompetencji. Do podjęcia konkretnych działań władczych konieczny jest przepis upoważniający do podjęcia takiego działania przepisy kompetencyjne (zawarte są w prawie materialnym, wskazują w jakiej formie organ może działać w powierzonej mu sprawie. |
RODZAJE KOMPETENCJI |
Właściwość miejscowa (terytorialna) - mówi jaki organ terenowy ma kompetencję do rozstrzygnięcia danej sprawy z punktu widzenia terytorialnego. Organ może działać tylko na obszarze jednostki podziału terytorialnego, na której został ustanowiony. |
Właściwość rzeczowa - przyznaje organowi administracji prawa do rozstrzygania tylko określonych kategorii spraw. |
Właściwość funkcjonalna (instancyjna) - określa instancję właściwą do rozstrzygnięcia danej sprawy. |
ZASADA: OBOWIĄZEK PRZESTRZEGANIA Z URZĘDU PRZEZ ORGANY ADMINISTRACJI SWOJEJ WŁAŚCIWOŚCI!!! Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości. |
SPÓR O WŁAŚCIWOŚCI |
sposób rozstrzygnięcia - KPA |
ZASADA: NIEDOPUSZCZALNOŚĆ PRZENOSZENIA KOMPETENCJI MIĘDZY ORGANAMI ADMINISTRACJI |
Wyjątki, które nie podważają zasady ogólnej:
Przeniesienie kompetencji powoduje przejście prawa do rozstrzygania problemu z zakresu właściwości jednego organu do właściwości innego. |
UPOWAŻNIENIE - |
Organ lub jednostka, której powierzono wykonywanie kompetencji innego organu nie przejmuje tej kompetencji, ale tylko je wykonuje w imieniu i na rachunej\k organu, do którego one należą. Pełnomocnictwo administracyjne. |
ZAKŁAD ADMINISTRACYJNY - |
Zakład w prawie administracyjnym to względnie samodzielna jednostka organizacyjna wyposażona w trwale wyodrębnione środki rzeczowe i osobowe, której podstawowym celem jest ciągłe, bezpośrednie świadczenie usług socjalno - kulturalnych o szczególnym znaczeniu społecznym (szkoły, biblioteki, muzea, zakłady karne). Zakład jest albo jednostką budżetową albo zakładem budżetowym. |
DESTYNARIUSZ - |
Użytkownik zakłady administracyjnego. Stosunek z zakładem o charakterze administracyjno - prawnym = podporządkowanie użytkownika poleceniom kierownika zakładu; stosunki nierównorzedne. |
Tryb tworzenia - tworzone są w oparciu o akty prawne różnej rangi w zależności z jakim zakładem mamy do czynienia.
RODZAJE ZAKŁADÓW ADMINISTRACYJNYCH - |
|
WŁADZTWO ZAKŁADOWE - |
Nadrzędność organów zakładu nad użytkownikiem. Uprawnienia zakładu wobec użytkownika są z reguły określone ustawowo, szczegółowo są unormowane w regulaminie wydawanym przez zakłady. Władztwo zakładowe jest niezbędne dla realizacji celów zakładu. Cele te zakreślają granice władztwa poza które organy zakładu nie mogą wykroczyć. |
STOSUNKI ADMINISTRACYJNO - PRAWNE - |
|
PRZEDMIOT STOSUNKU |
Sposób nawiązania:
Rodzaje stosunków adm. - pr.
czasowy; jego podstawą prawną sa normy proceduralne. Stosunek ten jest nawiazywany z chwilą wszczęcia postępowania administracyjnego i wygasa z mimentem wydania ostatecznej decyzji)
podstawa prawną sa przepisy prawa dopuszczające zaskarżenie aktów administracyjnych do sądu. Stosunek trwa od chwili zaskarzenia aktu do czasu wydania orzeczenia przez sąd. Charakterystyczne jest zrównanie pozycji podmiotów przed sądem (organ administracyjny i podmiot wnoszący skargę zajmuja przed sądem taką sama pozycję) |
WŁADZTWO ADMINISTRACYJNE
Władztwo w naukach prawnych ujmuje się jako mozność przeprowadzenia zarządzenia w drodze przymusu państwowego przez jednostkę lub grupę osób działających jako organy państwa. Częścią władztrwa państwowego jest władztwo administracyjne (imperium).
Polega ono na uprawnieniu organu adm. do jednostronnego kształtowania sytuacji podmiotu poprzed wydawanie aktów prawnych oraz do stosowania przymusu państwowego dla ich ?realizacji?. OAP nie musi odwoływac się do sądu, aby zastosowac przymus wobec podmiotu administrowanego.
Przejawy stosowania przymusu państwowego przez adm.
przymus egzekucyjny
kara admin./ kryminalna
Szczególna postacią władztwa admin. jest władztwo zakładowe (wcześniej).
ADMINISTRACJA RZĄDOWA
....................................................................................................................................................................................................................................................................................NIE MAM ZAMIARU TEGO PISAĆ I NIE WIEM CZY ZDOŁAM SIĘ TEGO KIEDYKOLWIEK NAUCZYĆ BLEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE!!!............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO |
Stanowi je wojewoda i organy administracji niezespolonej.
wojewoda przekazuje je nizewłocznie Prezesowi RM, marszałkowi województwa, starostom, prezydentom mista, burmistrzom i wójtom, na których terenie rozporządzenie porządkowe ma być stosowane. APM uchyla w trybie nadzoru Prezes RM + rozporządzenia porządkowe jeżeli sa one niezgodne z ustawiami na których podstawie sa wydane. może je uchylić jeżeli są niezgone:
|
PRAWNE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ |
Pojęcie PFDAP na gruncie prawa administracyjnego jest odpowiednikiem pojęcia czynności prawnej na gruncie prawa cywilnego. Jest to prawnie określony TYP konkretnej czynności oraganu administracji. Organy administracji wybierając okresloną forme prawną działania związane sa przepisami prawa. Musza kierować się rachunkiem ekonomicznym. Wyróżniamy PFDAP:
6) czynności cywilno - prawne |
AKTY NORMATYWNE - |
Cechy:
|
AKTY ADMINISTRACYJNE - |
Cechy:
|
Rodzaje aktów administracyjnych : |
|
Decyzja
|
- szczegółowo unormowana przepisami prawa:
|
Koncesja
|
- forma reglamentacji działalności gospodarczej:
|
Licencja |
Np. dla przewodników turystycznych, pilota, sędziego sportowego - patenty np. żeglarski (książeczki żeglarskie) |
AKTY KONSTYTUTYWNE |
AKTY DEKLARATORYJNE |
Akty tworzące nową sytuację prawną (tworzą zmieniają stosunki admin. - prawne; wywołują skutki prawne od chwili wydania ex nunc) Przykłady: zezwolenie, pozwolenie, nakaz, zakaz |
Potwierdzają zaistniały stan faktyczny; nadają mu kształt prawny. Nie tworzą nowych sytuacji prawnych, lecz stwierdzają ich powstanie z mocy samego prawa; wywołują skutki prawne wstecz (ex tunc ) Przykłady: wydanie dyplomu, przyznanie emerytury, renty, stwierdzenie nabycia obywatelstwa polskiego |
AKTY ZALEŻNE |
AKTY NIEZALEŻNE (jednostronne) |
Wydawane są na wniosek obywatela czy przedsiębiorcy, np. pozwolenie na broń, zmiana nazwiska |
Wydawane są z urzędu, np. powołanie do wojska, decyzja wywłaszczeniowa, decyzja o wydaleniu cudzoziemca |
AKTY WYWOŁUJĄCE / AKTY NIE WYWOŁUJĄCE SKUTKÓW CYWILNOPRAWNYCH |
|
AKTY REGULUJĄCE SYTUACJĘ PRAWNĄ OSÓB/RZECZY |
|
AKTY ZWIĄZANE |
AKTY SWOBODNE |
Mają wyraźnie określoną przepisami prawnymi procedurę wydawania. Podlegają kontroli ze strony sądów admin. |
Wydawane na podstawie uznania administracyjnego. Także podlegają kontroli sądów admin. |
UZNANIE ADMINISTRACYJNE ( w ramach aktów swobodnych) |
Jest to takie uregulowanie kompetencji organu admin., że organ może rozstrzygnąć sprawę różny sposób przy tym samym stanie faktycznym i każde rozstrzygnięcie będzie legalne. Przepisy ustanawiające uznanie admin. mogą być sformułowane w różny sposób:
|
MOC OBOWIĄZUJĄCA AKTU ADMINISTRACYJNEGO |
Aby akt admin. był prawidłowy musi być pod każdym względem zgodny z przepisami prawa, a w szczególności prawa materialnego:
Jeśli nie spełnia tych warunków jest aktem wadliwym. |
RODZAJE WADLIWOŚCI, O RÓŻNYCH KONSEKWENCJACH PRAWNYCH |
|
Wadliwość nieistotna |
Wadliwość istotna |
Nie pociąga za sobą nieważności aktu , ani też potrzeby uchylenia go. Np. nie podanie stanowiska służbowego przy podpisie osoby, która wydała decyzję; brak pouczenia o odwołaniu się do wyższej instancji. Poprawa: sprostowanie lub uzupełnienie |
Może stanowić podstawę do uchylenia lub stwierdzenia nieważności; skutkuje to utratą mocy obowiązującej aktu admin. |
PRAWOMOCNOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO Prawomocność oznacza niemożność uchylenia/zmiany przez akty równorzędne. |
|
Formalna |
Materialna |
Niezaskarżalność aktu admin. polegająca na tym, że strona nie może spowodować uchylenia lub zmiany aktu przez wniesienie zwyczajnego środka prawnego, np. odwołania Akt prawomocny formalnie nie może być zmieniony ani zniesiony na skutek wniosku strony, tzn. że jest on dla niej wiążący i tworzy dla niej prawo. Dopóki stronie przysługuje prawo wniesienia zwyczajnego środka prawnego - to akt nie jest prawomocny formalnie. Ta prawomocność powstaje z chwilą upływu terminu do wniesienia zwyczajnego środka prawnego albo z chwilą wydania aktu, od którego nie przysługuje środek prawny. Jest to więc instytucja ściśle procesowa. |
Akt admin. nie może być zmieniony ani zniesiony aktem równorzędnym zarówno na wniosek strony ani przez organ z urzędu. Akt prawomocny materialnie oznacza niewzruszalność aktu i jest pojęciem szerszym od prawomocności formalnej (każdy akt prawomocny materialnie jest też prawomocny formalnie, ale nie odwrotnie). Prawomocność dotyczy najczęściej aktów adresowanych do strony, czyli na podstawie których ktoś nabył indywidualne uprawnienia. Z tej przyczyny prawomocność nie obejmuje aktów wewn. Poświadczeń, zaświadczeń, a obejmuje akty zewn. Kształtujące sytuację prawna obywatela. |
UGODA |
Pisemne porozumienie zawarte między stronami (o sprzecznych interesach) postępowania admin. przed organem I lub II instancji i zatwierdzonym przez ten organ po skontrolowaniu prawidłowości. Aby ugoda była ważna musi być:
organ wydaje decyzję w spornej sprawie gdy:
Ugodę sporządza się w formie pisemnej. Samo jej zawarcie nie wystarcz, musi być zatwierdzone postanowieniem, na które służy zażalenie. Organ nie zatwierdza ugody gdy:
Zatwierdzona decyzja wywołuje takie same skutki prawno co decyzja, która kończyłaby sprawę. |
POROZUMIENIE ADMINISTRACYJNE |
Jest to niewładcza forma działania administracji
|
DZIAŁANIA FAKTYCZNE |
|
Czynności społeczno - organizatorskie |
Czynności materialno - techniczne |
Działania, których możw dokonywać każda org. Społeczna - charakter niewładczy, np. urządzanie prelekcji, wywieszanie plakatów, akcja sprzątania świata - Nie mogą być podejmowane w sposób dowolny - ich cele muszą mieścić się w grupie celów do realizacji, których przepisy powołują dany organ??? - często stosowane w sposób subsydiarny obok działalności podejmowanej w innych formach - nie są wystarczająco uregulowane przepisami, najczęściej są czynnikiem zwyczajów, potrzeb miejscowych, tradycji.
|
2 sfery: 1. związana z postępowaniem admin., dot. uczestników postępowania, więc strony, biegłych, prokuratora, organizacje na prawach strony. - w jej ramach mamy do czynienia z powstawaniem nowych stos. admin. - prawnych., np. wyznaczanie terminu, doręczenie wezwania. - Jeżeli obywatel dobrowolnie nie zastosuje się to może być zastosowany przymus państwowy, bezpośredni/ 2. związana z tzw. procesem informacyjno - decyzyjnym. - zbieranie, przetwarzanie, przekazywanie informacji - takie czynności wykonuje każda administracja., np. prowadzenie rejestru, organizowanie szkoleń? |
PYTANIA Z ZESZŁEGO ROKU:
KSC; obywatelstwo; kontrola sejmu; licencja- koncesja
ORGANY SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO
OGRANY SAMORZĄDU ZAWODOWEGO
ORAGNY SAMORZĄDU SPECJALNEGO
ORGANY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
ORGANY ADMINISTRACJI NIEZESPOLONEJ
ORGANY ADMINISTRACJI ZESPOLONEJ
ORGANY TERENOWE ADMINISTRACJI SEPCJALNEJ
ORGANY TERENOWE ADMINISTRACJI OGÓLNEJ
ORGANY TERENOWE
ORGANY NACZELNE
ORGANY CENTRALNE
ORGANY ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ
ORGANY ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ