2.1 Nauczyciel stażysta - awans zawodowy na stopień nauczyciela kontraktowego
STAŻ
Staż rozpoczyna się automatycznie w pierwszym dniu pracy (Karta Nauczyciela - zwana dalej KN - art. 9d ust. 1) i trwa 9 miesięcy(KN art. 9c ust. 1 pkt 1).
Jest to okres przygotowawczy, w którym nauczyciel zdobywa wiedzę, umiejętności i doświadczenie niezbędne do uzyskania kolejnego stopnia awansu zawodowego.
OPIEKUN STAŻU
Dyrektor szkoły przydziela opiekuna - doświadczonego nauczyciela. Nie musi on być nauczycielem tego samego przedmiotu, istotne jest jego doświadczenie w pracy dydaktycznej i wychowawczej oraz umiejętność specyfiki pracy w danej szkole. Zadaniem opiekuna będzie udzielanie pomocy stażyście w przygotowaniu i realizacji planu rozwoju zawodowego oraz opracowanie projektu oceny jego dorobku po zakończeniu stażu (KN art. 9c ust. 5).
PLAN ROZWOJU ZAWODOWEGO
Plan rozwoju zawodowego na okres 9 miesięcy nauczyciel tworzy razem z opiekunem stażu.
Powinien on uwzględniać:
specyfikę i potrzeby szkoły;
zadania do zrealizowania(zgodnie z rozporządzeniem o awansie zawodowym nauczyciela);
wymagania kwalifikacyjne potrzebne do uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego;
wiedzę, umiejętności i doświadczenie nauczyciela.
Plan rozwoju zawodowego zatwierdza dyrektor szkoły (KN art. 9c ust.3).
REALIZACJA PLANU ROZWOJU ZAWODOWEGO
W okresie odbywania stażu do najważniejszych zadań nauczyciela należeć będą (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie uzyskania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli - zwanym dalej Rozp. & 3 ust.1 ):
poznawanie szkoły - jej zadań i zasad funkcjonowania, a więc m.in. sposobu prowadzenia obowiązującej dokumentacji oraz przepisów bhp;
uczestniczenie, w charakterze obserwatora, w zajęciach prowadzonych przez opiekuna stażu lub innych nauczycieli ( w wymiarze co najmniej dwóch zajęć w miesiącu);
prowadzenie zajęć z uczniami w obecności opiekuna stażu lub dyrektora szkoły (w wymiarze co najmniej jednego zajęcia w miesiącu);
uczestniczenie w wewnątrzszkolnych formach doskonalenia zawodowego.
Dokumentację związaną z realizacją planu rozwoju zawodowego można prowadzić w formie:
zapisków dotyczących wykonywanych zadań (analiza własnych działań, ocena ich skuteczności, wprowadzane korekty, wnioski) w specjalnie do tego celu przeznaczonym notatniku;
konspektów lekcji, scenariuszy zajęć, prac dzieci, nagrań audio-video z zapisami lekcji bądź imprez przez siebie przygotowanych czy poprowadzonych;
uwag i refleksji na temat przeczytanej literatury lub uczestnictwa w zajęciach doskonalenia zawodowego.
Nauczyciel zobowiązany jest do sporządzenia sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego w okresie stażu (Rop. & 7 ust. 1 pkt 3). Systematyczne dokumentowanie działań znacznie ułatwi to zadanie, jak również pomoże w gromadzeniu odpowiedniej dokumentacji do przedłożenia komisji kwalifikacyjnej.
OCENA DOROBKU ZAWODOWEGO
Dyrektor szkoły dokonuje oceny dorobku zawodowego nauczyciela, który odbył staż, określając stopień realizacji planu rozwoju zawodowego. Ocenę tą sformułuje po złożeniu przez stażystę sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego (KN art. 9c ust. 3) i zapoznaniu się z projektem oceny przygotowanym przez opiekuna stażu oraz po zasięgnięciu opinii rady rodziców lub rady szkoły (KN 9c ust. 6 pkt 1). Może też poprosić o opinię samorząd uczniowski.
Rada rodziców (rada szkoły) przedstawia swoją opinię w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie (brak opinii rady rodziców nie wstrzymuje procesu oceny dorobku zawodowego).
Ocena dorobku zawodowego może być pozytywna lub negatywna.
Ocena sporządzana jest na piśmie i zawiera uzasadnienie oraz informację o możliwości wniesienia odwołania.
Od oceny dorobku zawodowego przysługuje prawo odwołania się do organu sprawującego nadzór pedagogiczny (w terminie 14 dni od otrzymania jej na piśmie).
Organ sprawujący nadzór pedagogiczny rozpatruje odwołanie w terminie 21 dni, a jego decyzja jest ostateczna; w przypadku nie dotrzymania tego terminu można ubiegać się o akceptację komisji kwalifikacyjnej bez tej oceny.
W sytuacji wstawienia oceny negatywnej przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny ponowna ocena może zostać dokonana po odbyciu dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy (na wniosek nauczyciela i za zgodą dyrektora szkoły); staż ten rozpoczyna się 1 września (KN art. 9d ust. 1).
WNIOSEK O PODJECIE POSTEPOWANIA KWALIFIKACYJNEGO
Po otrzymaniu pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu w ciągu 14 dni należy złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego (KN art. 9d ust. 2). Wniosek kieruje się do dyrektora szkoły (KN art.9g ust.1), który powołuje komisję kwalifikacyjną (KN art.9g ust. 1). W przypadku niedotrzymania terminu złożenia wniosku nauczyciel jest zobowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze
(KN art. 9d ust. 2).
Do wniosku o podjecie postępowania kwalifikacyjnego należy dołączyć następujące dokumenty (Rop. & 7):
dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe lub ich potwierdzone kopie;
zaświadczenie dyrektora szkoły o wymiarze zatrudnienia oraz zajmowanym stanowisku w okresie odbywania stażu;
zatwierdzony plan rozwoju zawodowego realizowany w okresie stażu i sprawozdanie uwzględniające stopień jego realizacji, zmiany i modyfikacje wraz z uzasadnieniem ich wprowadzenia;
ocenę dorobku zawodowego za okres stażu;
dokumentację potwierdzającą spełnienie wymagań kwalifikacyjnych na stopień nauczyciela kontraktowego.
Nauczyciel stażysta spełnia wymagania kwalifikacyjne na stopień nauczyciela kontraktowego jeżeli (Rozp. & 3 ust. 2):
opanował umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację podstawowych zadań szkoły, w której odbywał staż;
poznał problemy środowiska swoich uczniów w stopniu umożliwiającym dobrą współpracę;
potrafi omówić własne lub obserwowane zajęcia;
zna organizację i zasady funkcjonowania szkoły, w której odbywał staż.
Do wniosku można dołączyć również inna dokumentację świadczącą o osiągnięciach zawodowych (Rop. & 7 ust. 3).
Dokumentacja przedstawiona komisji, potwierdzająca spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, może mieć formę (Rozp. & 7 ust. 4):
materiałów potwierdzających realizację zadań określonych w planie rozwoju zawodowego - w postaci pisemnej, graficznej lub nagrań audio-video;
zaświadczeń o działaniach związanych ze spełnieniem wymagań kwalifikacyjnych lub pełnieniem funkcji, wydanych przez dyrektora;
świadectw i zaświadczeń dotyczących udziału w kształceniu ustawicznym lub ich potwierdzonych kopii.
PREZENTACJA PRZED KOMISJĄ
W skład komisji kwalifikacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego wchodzą (KN art.9g ust. 1):
dyrektor (wicedyrektor) szkoły - jako przewodniczący;
przewodniczący zespołu przedmiotowego (wychowawczego), a jeżeli zespół taki nie został powołany, nauczyciel mianowany lub dyplomowany zatrudniony w szkole;
opiekun stażu;
przedstawiciel związku zawodowego - na wniosek nauczyciela ubiegającego się o awans (KN art. 9g ust.5).
W pracach komisji mogą brać udział, w charakterze obserwatorów, przedstawiciele organów: prowadzącego szkołę i sprawującego nadzór pedagogiczny (KN art. 9g ust. 4).
Komisja przeprowadza postępowanie dla wniosków spełniających wymogi formalne (KN art. 9b ust. 3 oraz Rozp. & 8 ust. 2-3):
złożonych przed 30 czerwca - w maju, czerwcu i lipcu;
złożonych po 30 czerwca - w styczniu i lutym następnego roku kalendarzowego.
Wniosek powinien być rozpatrzony przez komisją w terminie nie dłuższym niż 14 dni. W przypadku, gdy wniosek lub dokumentacja nie spełniają wymagań formalnych, komisja zwraca wniosek i dokumentację, wskazując braki formalne oraz określając termin ich uzupełnienia. Kontynuuje ona postępowanie niezwłocznie po przedstawieniu uzupełnionego wniosku i dokumentacji. Przewodniczący komisji kwalifikacyjnej powiadamia o terminie i miejscu przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej co najmniej na 14 dni przed datą posiedzenia (Rop. & 8 ust. 6-7).
Komisja przeprowadza postępowanie według kolejności napływania wniosków
(Rozp. & 8 ust. 1). W trakcie posiedzenia komisji odbywa się rozmowa kwalifikacyjna, podczas której nauczyciel przedstawia sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego i odpowiada na pytania członków komisji dotyczące spełniania wymagań kwalifikacyjnych (Rop. & 9 ust. 1). Dokumentacja powinna być uporządkowana w sposób przemyślany i odpowiednio zaprezentowana.
WYNIK POSTEPOWANIA KWALIFIKACYJNEGO
Warunkiem nadania stopnia nauczyciela kontraktowego jest uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej (KN art. 9b ust. 1 pkt 1).
Komisja podejmuje rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków, przy czym:
(Rop. & 11-12)
każdy z członków komisji ocenia spełnienie wymagań według skali punktowej od 0 do 20;
akceptacje komisji otrzymuje się po uzyskaniu co najmniej 2/3 wszystkich możliwych punktów, które mają do dyspozycji obecni na posiedzeniu członkowie komisji;
z przebiegu prac komisji sporządzany jest protokół, uwzględniający punktację wraz z jej uzasadnieniem 9Kn art. 9g ust. 8-9);
po uzyskaniu akceptacji komisji kwalifikacyjnej nauczyciel otrzymuje zaświadczenie o akceptacji na stopień nauczyciela kontraktowego (rejestr wydanych zaświadczeń prowadzi organ powołujący komisję);
w przypadku nieuzyskania akceptacji komisji można ponownie złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego po odbyciu (na swój wniosek i za zgodą dyrektora szkoły) dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy;
można przystąpić ponownie do rozmowy kwalifikacyjnej tylko raz w danej szkole (KN art. 9g ust. 8 pkt 1).
NADANIE STOPNIA AWANSU ZAWODOWEGO
Po uzyskaniu akceptacji komisji dyrektor szkoły nadaje stopień nauczyciela kontraktowego (KN art. 9b ust. 4 pkt 1).
W przypadku, gdy nauczyciel nie uzyskuje akceptacji komisji, dyrektor odmawia- w drodze decyzji administracyjnej - nadania stopnia awansu zawodowego (KN art. 9b ust. 1). Od decyzji dyrektora szkoły można odwoływać się do organu wyższego stopnia (KN art. 9b ust. 7). Jest nim w stosunku do:
dyrektora - organ prowadzący szkołę;
organu prowadzącego szkołę - organ sprawujący nadzór pedagogiczny;
organ sprawujący nadzór pedagogiczny - właściwy minister.
Można również odwołać się do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Akt nadania stopnia nauczyciela kontraktowego zawiera m.in. (KN art.. 9b ust. 5): nazwę komisji kwalifikacyjnej, numer i datę wydania zaświadczenia o uzyskaniu akceptacji na stopień nauczyciela kontraktowego, ponadto określa kwalifikacje nauczyciela oraz typy i rodzaje szkół, w których może być zatrudniony. Do tego aktu załączenie jest uzasadnione (Rop. & 11).
Jeżeli nauczyciel po uzyskaniu stopnia nauczyciela kontraktowego zdobył dodatkowe kwalifikacje (do prowadzenia innych zajęć w szkole tego samego rodzaju lub typu albo kwalifikacje do nauczania w szkole innego rodzaju lub typu), organ, który sporządził akt nadania stopnia awansu zawodowego, wydaje na jego wniosek nowy akt nadania uwzględniający uzyskane kwalifikacje (KN art. 9f ust. 1).
2.2 Nauczyciel kontraktowy - awans zawodowy na stopień nauczyciela mianowanego
STAŻ
Nauczyciel kontraktowy rozpoczyna staż 1 września, składając wniosek skierowany do dyrektora szkoły (KN art. 9d ust. 1). Staż na nauczyciela mianowanego trwa 2 lata i 9 miesięcy.
OPIEKUN STAŻU
Podobnie jak w przypadku nauczyciela stażysty dyrektor przydziela nauczycielowi kontraktowemu opiekuna stażu. Opiekun nie musi uczyć tego samego przedmiotu. Istotne jest to, żeby miał duże doświadczenia w pracy dydaktycznej i wychowawczej, bogaty dorobek zawodowy oraz zna specyfikę pracy w danej szkole. Jego zadaniem jest wspieranie nauczyciela kontraktowego przy konstruowaniu i realizowaniu planu rozwoju zawodowego. Opiekun opracowuje również projekt oceny dorobku zawodowego nauczyciela po odbyciu przez niego stażu.
PLAN ROZWOJU ZAWODOWEGO
Plan rozwoju zawodowego powinien uwzględniać:
specyfikę i potrzeby szkoły;
zadania, które należy realizować zgodnie z rozporządzeniem o awansie zawodowym;
wymagania kwalifikacyjne potrzebne do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego;
wiedzę, umiejętności i doświadczenie nauczyciela.
Plan rozwoju zawodowego zatwierdza dyrektor szkoły, w której odbywany będzie staż.
REALIZACJA PLANU ROZWOJU ZAWODOWEGO
W okresie odbywania stażu do najważniejszych zadań nauczyciela kontraktowego należeć będą:
uczestniczenie w pracach organów szkoły związanych z realizacją zadań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych, wynikających
ze statutu i potrzeb szkoły;
pogłębianie wiedzy i umiejętności zawodowych (zarówno poprzez samo-
kształcenie , jak i udział w różnych formach doskonalenia zawodowego);
poznawanie przepisów dotyczących systemu oświaty.
Dokumentację związaną z realizacją planu rozwoju zawodowego można prowadzić w formie:
zapisków na temat wykonywanych zadań (analiza własnych działań, ocena ich skuteczności, wprowadzane korekty, wnioski) w specjalne do tego celu przeznaczonym notatniku;
konspektów lekcji, scenariuszy zajęć, prac dzieci, nagrań audio-video z zapisami lekcji bądź imprez przez siebie przygotowanych czy poprowadzonych, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki dotyczącej środowiska lokalnego;
uwag i refleksji na temat przeczytanej literatury, uczestnictwa w zajęciach doskonalenia zawodowego, stosowanych metod pracy.
Nauczyciel kontraktowy zobowiązany jest do sporządzenia sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego w okresie stażu. Systematycznie dokumentowanie działań podejmowanych podczas stażu znacznie ułatwi to zadanie.
OCENA DOROBKU ZAWODOWEGO
Dyrektor szkoły dokonuje oceny dorobku zawodowego nauczyciela kontraktowego, który odbył staż, po zapoznaniu się z projektem oceny przygotowanym przez opiekuna stażu i zasięgnięciu opinii rady rodziców lub rady szkoły. Może też poprosić o opinię samorząd uczniowski.
Rada rodziców (rada szkoły) przedstawia swoją opinię w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie.
Ocena dorobku zawodowego może być pozytywna lub negatywna .
Ocena sporządzana jest na piśmie i zawiera uzasadnienie oraz pouczenie o możliwościach wniesienia odwołania.
Od oceny dorobku zawodowego można odwoływać się do organu sprawującego nadzór pedagogiczny w terminie 14 dni od otrzymania jej na piśmie.
Organ sprawujący nadzór pedagogiczny rozpatruje odwołanie w terminie 21 dni, a jego decyzja jest ostateczna. W przypadku zaś niedotrzymania tego terminu można ubiegać się o akceptację komisji kwalifikacyjnej bez tej oceny.
Gdy ostateczna ocena organu sprawującego nadzór pedagogiczny jest negatywna, ponowna ocena może zostać dokonana po odbyciu dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy (na wniosek nauczyciela i za zgodą dyrektora szkoły); staż ten rozpoczyna się 1 września (KN art. 9d ust.1).
WNIOSEK O PODJĘCIE POSTĘPOWANIA EGZAMINACYJNEGO
W ciągu 14 dni od daty uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu należy złożyć wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego.
Wniosek kieruje się do organu prowadzącego szkołę.
Do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego należy dołączyć (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli - zwanym dalej Rozp. & 7):
dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe lub ich potwierdzone kopie;
zaświadczenie dyrektora szkoły o wymiarze zatrudnienia oraz zajmowanym stanowisku w okresie odbywania stażu;
zatwierdzony plan rozwoju zawodowego realizowany w okresie stażu i sprawozdanie uwzględniające stopień jego realizacji, zmiany i modyfikacje wraz z uzasadnieniem ich wprowadzenia;
ocenę dorobku zawodowego za okres stażu;
dokumentacje potwierdzającą spełnienie wymagań kwalifikacyjnych na stopień nauczyciela mianowanego.
Nauczyciel kontraktowy spełnia wymagania umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela mianowanego (Rozp. & 4 ust. 2 ), jeżeli:
wykazuje się umiejętnościami organizacji i doskonalenia własnego warsztatu pracy, analizowania i dokumentowania swoich działań, oceniania ich skuteczności, a także dokonywania stosowanych korekt;
potrafi uwzględniać w swojej pracy z uczniami problematykę środowiska lokalnego, problemy społeczne i cywilizacyjne;
uczestniczy w realizacji zadań ogólnoszkolnych: edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych wynikających ze statutu oraz specyfiki szkoły;
potrafi wykorzystać w swojej pracy technologie komputerową i informacyjną;
posiada aktualną wiedzę z wybranych zagadnień psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz ogólnych problemów oświatowych lub pomocy społecznej z uwzględnieniem specyfiki zadań realizowanych przez nauczyciela;
zna przepisy prawne dotyczące systemu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich (w zakresie funkcjonowania szkoły, w której odbywał staż) i potrafi w praktyce posługiwać się tymi przepisami.
Do wniosku można dołączyć również inną dokumentacje świadczącą o osiągnięciach zawodowych (Rop. & 7 ust. 3).
Dokumentacja przedstawiona komisji, potwierdzająca spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, może mieć formę (Rop. & 7 ust. 4):
materiałów potwierdzających realizacje zadań określonych w planie rozwoju zawodowego w postaci pisemnej, graficznej lub nagrań audio-video;
zaświadczeń potwierdzających prowadzenie działań związanych ze spełnieniem wymagań kwalifikacyjnych, wydanych przez dyrektora szkoły;
świadectw i zaświadczeń dotyczących udziału w kształceniu ustawicznym lub ich potwierdzonych kopii.
PREZENTACJA PRZED KOMISJĄ
Komisję egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela mianowanego powołuje organ prowadzący. W skład komisji wchodzą (KN art. 9g ust. 2):
przedstawiciel organu prowadzącego - jako przewodniczący komisji;
dyrektor lub wicedyrektor szkoły lub placówki;
trzej eksperci z listy ekspertów ustalonej przez właściwego ministra;
przedstawiciel związków zawodowych - na wniosek nauczyciela ubiegającego się o awans (KN art. 9g ust. 5).
W pracach komisji może brać udział, w charakterze obserwatora, przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny (KN art. 9b ust.3 oraz Rop. & 8 ust. 2-3):
złożonych przed 30 czerwca - w maju, czerwcu i lipcu;
złożonych po 30 czerwca - w styczniu i lutym następnego roku kalendarzowego.
Wniosek powinien być rozpatrzony przez komisję w terminie nie dłuższym niż 14 dni. W przypadku, gdy wniosek lub dokumentacja nie spełniają wymagań formalnych, komisja zwraca wniosek lub dokumentację, wskazując braki formalne oraz określając termin ich uzupełnienia. Kontynuuje ona postępowanie niezwłocznie po przedstawieniu uzupełnionego wniosku i dokumentacji. Przewodniczący komisji egzaminacyjnej powiadamia o terminie i miejscu przeprowadzenia egzaminu co najmniej na 14 dni przed data posiedzenia (Rop. & 8 ust. 6-7).
W trakcie posiedzenia komisji przeprowadzany jest egzamin, podczas którego zadaniem nauczyciela jest dokonanie prezentacji własnego dorobku zawodowego i udzielenie odpowiedzi na pytania członków komisji z zakresu wymagań stawianych przed ubiegającym się o awans na stopień nauczyciela mianowanego (Rop. & 9 ust. 2).
WYNIK POSTĘPOWANIA EGZAMINACYJNEGO
Wynik postępowania egzaminacyjnego jest ustalony jako zdanie lub niezdanie egzaminu.
Komisje podejmują rozstrzygnięcia w co najmniej 2/3 składu swoich członków, przy czym (Rop. & 11-12):
każdy z członków komisji ocenia spełnienie wymagań niezbędnych do uzyskania kolejnego stopnia awansu - nauczyciela mianowanego - według skali punktowej od 0-20;
egzamin zdaje się po uzyskaniu co najmniej 2/3 wszystkich możliwych punktów, które maja do dyspozycji członkowie komisji;
z przebiegu prac komisji sporządzany jest protokół, uwzględniający punktację wraz z jej uzasadnieniem;
po zdaniu egzaminu nauczyciel otrzymuje od komisji zaświadczenie o zdaniu egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego (rejestr wydanych zaświadczeń prowadzi organ powołujący komisje egzaminacyjną);
w przypadku niezdania egzaminu można ponownie złożyć wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego po odbyciu (na swój wniosek i za zgodą dyrektora szkoły) dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy ; można ponownie przystąpić do egzaminu tylko raz w danej szkole (KN art. 9g ust. 8 pkt 1).
NADANIE STOPNIA AWANSU ZAWODOWEGO
Po zdaniu egzaminu organ prowadzący nadaje stopień nauczyciela mianowanego. W przypadku niezdania egzaminu organ prowadzący odmawia, w drodze decyzji administracyjnej, nadania stopnia awansu zawodowego (KN art. 9b ust.6). Od tej decyzji można odwołać się do organu wyższego stopnia (KN art. 9b ust. 7). Jest nim w stosunku do:
organu prowadzącego szkołę - organ sprawujący nadzór pedagogiczny;
organu sprawującego nadzór pedagogiczny - właściwy minister.
Można odwołać się również do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Akt nadania stopnia nauczyciela mianowanego zawiera m. in.: nazw2ę komisji egzaminacyjnej, numer i datę wydania zaświadczenia o zdaniu egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego, określa kwalifikacje nauczyciela oraz typy i rodzaje szkół w których może być zatrudniony.
Jeżeli nauczyciel po uzyskaniu stopnia nauczyciela mianowanego zdobył dodatkowe kwalifikacje(do prowadzenia innych zajęć w szkole tego samego rodzaju lub typu albo kwalifikacje do nauczania w szkole innego rodzaju lub typu), organ, który sporządził akt nadania stopnia awansu zawodowego, wydaje na jego wniosek nowy akt nadania uwzględniający uzyskane kwalifikacje (KN art. 9f ust. 1).
2.3 Nauczyciel mianowany - awans zawodowy na stopień nauczyciela dyplomowanego
STAŻ
Nauczyciel mianowany, chcąc uzyskać stopień nauczyciela dyplomowanego, rozpoczyna staż 1 września (Karta Nauczyciela - zwana dalej KN- art. 9d ust. 1). Staż na stopień nauczyciela dyplomowanego trwa 2 lata i 9 miesięcy (Kn art. 9c ust.1 pkt 2).
PLAN ROZWOJU ZAWODOWEGO
Nauczyciel mianowany sporządza plan rozwoju zawodowego na okres stażu z uwzględnieniem:
specyfiki i potrzeb szkoły;
zadań, które winien zrealizować zgodnie z rozporządzeniem o awansie zawodowym;
wymagań kwalifikacyjnych potrzebnych do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego;
wiedzy, umiejętności i doświadczenia.
Plan rozwoju zawodowego zatwierdza dyrektor szkoły, w której odbywany będzie staż (KN art. 9c ust. 3).
REALIZACJA PLANU ROZWOJU ZAWODOWEGO
Do najważniejszych zadań w okresie odbywania stażu należeć będą (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli - zwanym dalej Rozp. & 5 ust. 1):
doskonalenie warsztatu i metod pracy;
uczestniczenie w realizowaniu zadań wykraczających poza wykonywane obowiązki służbowe;
uczestniczenie w różnych formach doskonalenia służących własnemu rozwojowi oraz podniesieniu poziomu pracy szkoły.
Dokumentację związaną z realizacją planu rozwoju zawodowego można prowadzić w formie:
zapisków na temat wykonywanych zadań (analiza własnych działań, ocena ich skuteczności, wprowadzanie, korekty, wnioski) w specjalnie do tego celu przeznaczonym notatniku;
konspektów lekcji, scenariuszy zajęć, prac dzieci, nagrań audio-video z zapisami lekcji ( np. zajęć otwartych), programów dotyczących działań edukacyjnych, publikacji, referatów lub innych materiałów własnego autorstwa (np. prac związanych z działalnością artystyczną, jeśli nauczyciel uczy przedmiotów artystycznych);
uwag i refleksji na temat przeczytanej literatury, uczestnictwa w zajęciach doskonalenia zawodowego, stosowanych metod pracy;
opisu zadań podejmowanych np. ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub współpracy z samorządem lokalnym oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz edukacji.
Nauczyciel mianowany ubiegający się o stopień nauczyciela dyplomowanego zobowiązany jest do sporządzenia sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego w okresie stażu (Rozp. & 1 pkt 3 ).Systematyczne dokumentowanie działań podczas stażu znacznie ułatwi to zadanie, jeśli również pomoże w zgromadzeniu odpowiedniej dokumentacji do podłożenia komisji kwalifikacyjnej.
OCENA DOROBKU ZAWODOWEGO
Dyrektor szkoły dokonuje oceny dorobku zawodowego nauczyciela mianowanego, który odbył staż na stopień nauczyciela dyplomowanego, uwzględniając stopień realizacji planu rozwoju zawodowego. Ocenę sformułuję po zasięgnięciu opinii rady rodziców lub rady szkoły (KN art. 9c ust. 6 pkt 2). Może też poprosić o opinię samorząd uczniowski.
Rada rodziców (rada szkoły) przedstawia swoją opinię w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie - brak opinii rady rodziców nie wstrzymuje dokonania oceny dorobku zawodowego (KN art. 9c ust. 6 pkt 3).
Ocena dorobku zawodowego może być pozytywna lub negatywna (KN art. 9c ust. 8).
Ocena sporządzona jest na piśmie i zawiera uzasadnienie, jak również pouczenie o możliwości wniesienia odwołania (KN art. 9c ust. 8).
Od oceny dorobku zawodowego można odwoływać się do organu sprawującego nadzór pedagogiczny w terminie 14 dni od otrzymania jej na piśmie (KN art. 9c ust.9).
Organ sprawujący nadzór pedagogiczny rozpatruje odwołanie w terminie 21 dni, a jego decyzja jest ostateczna, w przypadku zaś niedotrzymania tego terminu można ubiegać się o akceptacje komisji kwalifikacyjnej bez tej oceny (KN art.9c ust. 9).
Gdy ostateczna ocena organu sprawującego nadzór pedagogiczny jest negatywna, ponowna ocena może zostać dokonana po odbyciu dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy (na wniosek nauczyciela i za zgodą dyrektora szkoły); staż ten rozpoczyna się również 1 września (KN art.9d ust.1).
WNIOSEK O PODJĘCIE POSTĘPOWANIA KWALIFIKACYJNEGO
W ciągu 3 lat od daty uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu należy złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego (KN art. 9d ust. 2). Wniosek kieruje się do organu sprawującego nadzór pedagogiczny (KN art. 9b ust. 2).
W przypadku niedotrzymania terminu złożenia wniosku, ubiegając się o stopień nauczyciela dyplomowanego należy ponownie odbyć staż w pełnym wymiarze (KN art.9d ust. 2).
Do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego należy dołączyć (Rozp. & 7):
dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe lub ich potwierdzone kopie;
zaświadczenie dyrektora szkoły o wymiarze zatrudnienia oraz zajmowanym stanowisku w okresie odbywania stażu;
zatwierdzony plan rozwoju zawodowego realizowany w okresie stażu i sprawozdanie uwzględniające stopień jego realizacji, zmiany i modyfikacje wraz z uzasadnieniem ich wprowadzenia;
oceną dorobku zawodowego za okres stażu;
dokumentacje potwierdzającą spełnienie wymagań kwalifikacyjnych na stopień nauczyciela dyplomowanego.
Nauczyciel mianowany spełnia wymagania kwalifikacyjne na stopień nauczyciela dyplomowanego, jeżeli (Rop. & 5 ust. 2):
Opracowuje i wdraża przedsięwzięcia i programy na rzecz doskonalenia swojej pracy i podwyższenia jakości szkoły.
Wykorzystuje i doskonali umiejętności w zakresie stosowania technologii komputerowej i informacyjnej.
Posiada umiejętność dzielenia się swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi pracownikami szkoły.
Zrealizował co najmniej cztery z następujących zadań:
przygotował i wdrożył opracowany przez siebie program dotyczący działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich;
opracował co najmniej dwie publikacje: referaty lub inne materiały związane z wykonywaną pracą (jeżeli jest nauczycielem szkoły artystycznej, za spełnienie tego zadania uznaje się prowadzenie aktywnej działalności artystycznej);
prowadził otwarte zajęcia, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, lub pełnił funkcje związane z wewnątrzszkolnym doskonaleniem zawodowym;
aktywnie i systematycznie współpracował ze strukturami samorządowymi lub innymi organizacjami działającymi na rzecz systemu edukacji, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich;
realizował zadania egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej albo eksperta komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy lub rzeczoznawcy do spraw programów nauczania, podręczników, środków dydaktycznych, programów wychowania przedszkolnego albo konsultanta Centrum Edukacji Artystycznej (jako nauczyciel szkoły artystycznej);
pełnił funkcje doradcy metodycznego lub zdobył kwalifikacje edukatora lub trenera terapeuty;
uzyskał dodatkowe kwalifikacje zawodowe umożliwiające poszerzenie zakresu działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych, związanych z zadaniami szkoły;
samodzielnie lub przy współpracy z zespołem realizował inne zadania na rzecz edukacji, pomocy społecznej, postępowania w sprawach nieletnich lub uzyskał znaczące osiągnięcia w pracy zawodowej.
Do wniosku można dołączyć również inną dokumentację świadczącą o osiągnięciach zawodowych (Rop. & 7 ust. 3).
Dokumentacja przedstawiona komisji, potwierdzająca spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, może mieć formę (Rozp. & 7 ust. 4):
materiałów potwierdzających realizację zadań określonych w planie rozwoju zawodowego w postaci pisemnej, graficznej lub nagrań audio-video;
zaświadczeń potwierdzających pełnienie funkcji lub prowadzenie działań związanych ze spełnieniem wymagań kwalifikacyjnych, wydanych przez dyrektora szkoły;
świadectw i zaświadczeń potwierdzających udział w kształceniu ustawicznym lub ich potwierdzonych kopii;
Ubiegającego się o stopień nauczyciela dyplomowanego zobowiązuje się ponadto do przedłożenia komisji kwalifikacyjnej (Rozp. & 7 ust. 4 pkt 4):
pisemnego sprawozdania z realizacji wybranych zadań Opisanych powyżej) wraz z powstałymi materiałami (zadania a i b) oraz opisem nabytych i wykorzystanych umiejętności lub uzyskanych kwalifikacji (zadania f i g);
opisu i analizy przynajmniej dwóch przypadków rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lun innych, z uwzględnieniem specyfiki danej szkoły;
opisu i analizy uczestnictwa w pozostałych działaniach (opisanych powyżej w punktach 1. i 2.).
POSTĘPOWANIE KWALIFIKACYJNE
Komisje kwalifikacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego powołuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny (KN art. 9g ust. 2). W skład komisji wchodzą:
przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny - jako przewodniczący komisji,
dyrektor lub wicedyrektor;
trzej eksperci z listy MEN, w miarę możliwości o specjalności zawodowej odpowiadającej specjalności nauczyciela ubiegającego się o awans oraz typowi i rodzajowi danej szkoły (Rozp. & 10);
przedstawiciel związku zawodowego - na wniosek nauczyciela ubiegającego się o awans (KN art. 9g ust. 5).
W pracach komisji może brać udział, w charakterze obserwatora, przedstawiciel organu prowadzącego szkołę (KN art. 9g ust. 4).
Komisja przeprowadza postępowanie dla wniosków spełniających wymogi formalne (KN art. 9b ust. 3 oraz Rozp.& 8 ust. 2-3):
złożonych przed 30 czerwca - w maju, czerwcu i lipcu;
złożonych po 30 czerwca - w styczniu i lutym następnego roku szkolnego.
Wniosek powinien być rozpatrzony przez komisję w terminie nie dłuższym niż 14 dni. W przypadku, gdy wniosek lub dokumentacja nie spełniają wymagań formalnych, komisja zwraca wniosek i dokumentację, wskazują c braki formalne oraz określając termin ich uzupełnienia. Kontynuuje ona postępowanie niezwłocznie po przedstawieniu uzupełnionego wniosku i dokumentacji (Rozp. & 8 ust. 6).
Komisja przeprowadza postępowanie według kolejności napływania wniosków (Rozp. & 8 ust. 1), analizując dostarczoną dokumentację. Ważne jest, aby przedstawić w tej dokumentacji swoje dokonania w sposób pełny i uporządkowany, gdyż jest ona badana przez komisje bez obecności zainteresowanego.
WYNIK POSTĘPOWANIA KWALIFIKACYJNEGO
Warunkiem nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego jest uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej (KN art. 9b ust. 1 pkt 3).
Komisja podejmuje rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków, przy czym:
(Rozp. & 11-12)
każdy z członków komisji ocenia spełnienie wymagań według skali punktowej od 0 do 20;
akceptacje komisji otrzymuje się po uzyskaniu co najmniej 2/3 wszystkich możliwych punktów, które maja do dyspozycji obecni na posiedzeniu członkowie komisji;
z przebiegu prac komisji sporządzany jest protokół, uwzględniający punktację wraz z jej uzasadnieniem;
(Rozp. art. 9 g ust. 8-9)
po uzyskaniu akceptacji komisji kwalifikacyjnej nauczyciel otrzymuje od niej zaświadczenie o akceptacji na stopień nauczyciela dyplomowanego (rejestr wydanych zaświadczeń prowadzi organ powołujący komisję);
w przypadku nieuzyskania akceptacji komisji można ponownie złożyć wniosek o podjecie postępowania kwalifikacyjnego po odbyciu (na swój wniosek i za zgodą dyrektora szkoły) dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy;
jeśli ponownie nie uzyska się akceptacji komisji na stopień nauczyciela dyplomowanego, przed kolejnym ubieganiem się o akceptację należy ponownie odbyć staż w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy.
NADANIE STOPNIA AWANSU ZAWODOWEGO
Po uzyskaniu akceptacji komisji organ sprawujący nadzór pedagogiczny nadaje stopień nauczyciela dyplomowanego (KN art.. 9b ust. 4 pkt 3). W przypadku nieuzyskania akceptacji komisji kwalifikacyjnej organ sprawujący nadzór pedagogiczny odmawia, w drodze decyzji administracyjnej, nadania stopnia awansu zawodowego(KN art. 9b ust.6). Od tej decyzji można odwołać się do organu wyższego stopnia (KN art.9b ust. 7). Jest nim - w stosunku do organu sprawującego nadzór pedagogiczny - właściwy minister. Można się również odwołać do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Akt nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego zawiera m. in. (KN art.9b ust. 5): nazwę komisji kwalifikacyjnej, numer i datę wydania zaświadczenia o uzyskaniu akceptacji na stopień nauczyciela dyplomowanego, ponadto określa kwalifikacje nauczyciela oraz typy i rodzaje szkół, w których może być zatrudniony. Do tego aktu załączenie jest uzasadnione (Rozp. & 11).
Jeżeli nauczyciel po uzyskaniu stopnia nauczyciela dyplomowanego zdobył dodatkowe kwalifikacje ( do prowadzenia innych zajęć w szkole tego samego rodzaju lub typu albo kwalifikacje do nauczania w szkole innego rodzaju lub typu), organ, który sporządził akt nadania stopnia awansu zawodowego, wydaje na niego wniosek nowy akt nadania uwzględniający uzyskane kwalifikacje (KN art. 9f ust. 1).