Rok akademicki 1998/99 |
Laboratorium z fizyki |
|||
Nr ćwiczenia: 71 |
Promieniowanie cieplne
|
|||
Wydział: Elektronika Kierunek: T.C. |
WALDEMAR PUŁA |
|||
Data wykonania
|
Ocena |
Data zaliczenia |
Podpis |
|
07-05-99r. |
T |
|
|
|
|
S |
|
|
|
1. Zasada pomiaru
Z prawa Kirchoffa wiadomo, że zdolność emisyjna ciał rzeczywistych jest mniejsza niż zdolność emisyjna ciała doskonale czarnego:
R - zdolność emisyjna ciała rzeczywistego
R - zdolność emisyjna ciała doskonale czarnego
a - współczynnik pochłaniania ciała
Z prawa Stefana-Boltzmana wiemy, że zdolność emisyjna ciała doskonale czarnego jest proporcjonalna do czwartej potęgi temperatury:
- stała Stefana-Boltzmana = 5,75 10-8 Wm-2K-4
Emisja energetyczna ciała jest równa mocy wypromieniowywanej przez jednostkę powierzchni ciała R = P/S i po uwzględnieniu powyższych wzorów może być zapisana:
P = a S T4
Jeżeli temperatura otoczenia To jest niższa od temperatury ciała T, to wypromieniowywuje ono moc:
P = a S ( T4 - T04)
W doświadczeniu wypromieniowywana moc jest absorbowana przez termoparę i wytwarza w jej obw. prąd elektryczny o mocy PI proporcjonalnej do mocy P.
Ponieważ : PI=U2/R ,to P = f U2
Jeśli porównujemy dwa ciała: ciało badane i sadzę (w zakresie promieniowania widzialnego bardzo dobrze symulującą ciało czarne) znajdujące się w tej samej temperaturze zewnętrznej T0, to:
dla ciała badanego:
dla ciała doskonale czarnego:
Ponieważ zarówno powierzchnia obu ciał, jak i temperatury są sobie równe, to po podzieleniu równań stronami otrzymujemy:
i przystępujemy do wyznaczenia współczynnika pochłaniania ciała badanego.
2. Układ pomiarowy
3. Ocena dokładności pojedynczych pomiarów
pomiar temperatury - termometr o dokładności 0,1C - jednak ze względu na to, że pomiar nie był dokonywany bezpośrednio w naczyniach, ale w ultratermostacie, a więc temperatura w czasie obiegu z pewnością spadła to musimy uwzględnić większy błąd pomiaru i przyjęliśmy go:
Δt = 2oC
Pomiar napięcia - zarówno dla ciała badanego jak i dla sadzy wykonywany tym samym woltomierzem z odczytem cyfrowym - zmiana ostatniej cyfry: 1μV, tak więc ze względu na duże wahania przyjmujemy dokładność :
ΔU = 10 μV
4. Tabela wyników
t |
U |
Uc |
a |
/a - ai/ |
[oC] |
V] |
V] |
- |
- |
60 |
71 |
135 |
0,277 |
0,038 |
70 |
90 |
198 |
0,207 |
0,032 |
80 |
120 |
257 |
0,218 |
0,021 |
90 |
160 |
317 |
0,255 |
0,016 |
|
|
aśr = |
0,239 |
- |
|
|
|
(a)p.= |
0,027 |
5. Przykładowe obliczenia
pomiar 3: T = 80C
U = 0,120 V Uc= 0,257 V
aśr = =
= 0,23925 ≈ 0,239
6. Rachunek błędów:
Wybrałem pomiar 3, dla którego będę liczył błąd maksymalny i porównywał go z błędem przeciętnym serii pomiarów.
=
7. Wnioski :
Błąd maksymalny obliczony przy pomocy różniczki logarytmicznej ze wzoru:
jest błędem, wprowadzającym około 18 % błąd, natomiast błąd przeciętny obliczony z poniższego wzoru:
wprowadza błąd o wiele mniejszy bo w granicach 4 %.
Wynik doświadczenia jest zgodny z zasadami teorii promieniowania termicznego, ponieważ zdolność emisyjna ciała rzeczywistego nie może mieć wartości równą jedności, którą posiadają ciała doskonale czarne.