Ewelina Chodoń

Kierunek: Ogrodnictwo

Grupa : Ia

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

DLA

ZAWODU PIELĘGNIARKA

I. CZĘŚĆ

Pielęgniarka jest to samodzielny pracownik ochrony zdrowia sprawujący opiekę medyczną nad pacjentem (podawanie leków, wykonywanie iniekcji, wlewów dożylnych), asystujący przy zabiegach, operacjach, wypełniający zlecenia lekarskie w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji, zajmujący się szeroko rozumianą edukacją zdrowotną i promocją zdrowia. Dawniej posiadał wykształcenie średnie (liceum medyczne, medyczne studium zawodowe), a obecnie wyższe pierwszego (licencjat pielęgniarstwa), drugiego (magister pielęgniarstwa) lub trzeciego stopnia (doktor nauk medycznych). Zasady i warunki wykonywania zawodu pielęgniarki reguluje ustawa z dnia 7 listopada 2007 roku o zawodach pielęgniarki i położnej. Na podstawie art. 6 tej ustawy Minister Zdrowia określa rodzaj i zakres świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego.

Charakterystyka stanowiska

Pielęgniarka pracuje w niepublicznym zakładzie opieki zdrowotnej praktyki lekarza

rodzinnego. Przychodnia mieści się na parterze budynku. Do obowiązków

pielęgniarki należą czynności takie, jak: wykonywanie iniekcji, pobieranie krwi,

pomiar ciśnienia krwi, wykonywanie EKG, opatrywanie skaleczeń i ran, zmiana

opatrunków, sporządzanie dokumentacji, rejestracja pacjentów i szczepienia dzieci.

Pielęgniarka ma kontakt z chorymi dziećmi.

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

CZYNNOŚCI	OBIEKTY TECHNICZNE	MATERIAŁY I SUBSTANCJE	ODPADY WYZIEWY, SZKODLIWE FORMY ENERGII	CZYNNIKI ZAGRAŻAJĄCE
pobieranie krwi	strzykawki, igły, zanieczysz-czone waciki, rękawice	plastik, metal, wata, guma	stosowane leki	substancje uczulające, alergizujące, chemiczne
rejestrowanie pacjentów	komputer, telefon, ludzie, kartoteka, okno	papier, plastik, szkło	kurz, promieniowanie komputera oraz telefonu, wirusy, przeciągi, stres	hałas, substancje powierzchniowo czynne, psychoaktywne
roznoszenie kart pacjentów	ludzie, kartoteka, podłoga, stoły, biurka, krzesła	papier, płytki na podłodze, drewno, metal	kurz, wirusy	hałas, substancje powierzchniowo czynne
odkażanie przyrządów medycznych	przyrządy lekarskie	metal, guma	kurz, stosowane substancje odkażające, ostre przyrządy lekarskie	substancje uczulające, alergizujące, chemiczne, powierzchniowo czynne, psychoaktywne
wykonywanie poleceń służbowych	przyrządy lekarskie, odczynniki laboratoryjne	szkło, metal, guma, plastik, lateks	opary laboratoryjne, ostre przyrządy lekarskie, stres	substancje uczulające, alergizujące, chemiczne, psychoaktywne
włączanie/wyłą-czanie przyrządów elektrycznych	komputer, światło, telefon, lodówki, aparaty rentgenowskie	szkoło, metal, plastik, guma, okablowanie, żarówki	spięcia elektryczne, zepsuty sprzęt medyczny, stres, promieniowanie rentgenowskie	hałas, napromienio-wanie, substancje optycznie czynne, psychoaktywne
odpowiedzial-ność udzielenia pierwszej pomocy	apteczka zdrowia, telefon	plastik, wata, gaza, metal	stres, obciążenie układu ruchu	hałas, substancje uczulające, alergizujące, chemiczne, psychoaktywne

LISTA ZAGROŻEŃ

A-Z	Źródła zagrożeń	S	E	P	R	Kategoria
Zagrożenia biologiczne:
Chlamydie	Korzystanie z tej samej toalety co pacjenci	7	6	1	42	Małe
Gronkowiec złocisty Staphylococcus aureus	Pył, woda	1	1	3	3	Akceptowane
Ludzki wirus upośledzenia odporności typu HIV-1, HIV-2 Retroviridae	Robienie zastrzyków, pobieranie krwi	15	6	0,5	45	Małe
Maczugowiec błonicy Corynebacterium diphtheriae	Drogą kropelkową	7	3	1	21	Małe
Mononukleoza Cytomegalovirus hominis herpesviridae	Drogą kropelkową	7	6	1	42	Małe
Pałeczka krztuśca Bordetella pertussis	Bezpośredni kontakt z chorym, drogą kropelkową	3	6	1	18	Akceptowane
Parwowirus ludzki B19	Przez drogi oddechowe, drogą kropelkową	15	3	1	45	Małe
Wirusy brodawczaka ludzkiego Papovaviridae	Korzystanie z tej samej toalety co pacjenci	15	2	1	30	Małe
Wirus choroby Heinego i Medina Piicornaviridae	Drogą pokarmową	7	2	3	42	Małe
Wirus odry Paramyxoviridae	Drogą kropelkową	3	6	1	18	Akceptowane
Wirus opryszczki pospolitej Herpesviridae	W kontakcie z innymi ludźmi, drogą kropelkową	1	3	3	9	Akceptowane
Wius różyczki Rubivirus hominis Togaviridae	Drogą kropelkową przez kontakt z osobą chorą lub zarażoną	3	6	1	18	Akceptowane
Wirus świnki (nagminne zapalenie przyusznic) Paramyxoviridae	Drogą kropelkową	7	6	1	42	Małe
Wirus zapalenia wątroby typu B i D Hepatitisviridae	Choroba brudnych rąk	7	6	1	42	Małe
Wirus zapalenia wątroby typu C	Drogą parenteralną (zastrzyki, skaleczenia)	15	2	1	30	Małe
Zakażenie grzybicą Candida albicans	Kontakt ze środowiskiem skażonym	7	3	1	21	Małe
Zagrożenia fizyczne, chemiczne i psychofizyczne:
Agresja pacjentów	Agresywne zachowanie pacjentów	3	6	1	18		Akceptowane
Gorące urządzenia sterylizujące, gorące gazy, ciecze	Dezynfekcjia	1	10	6	60		Małe
Kontakt z energią elektryczną	Urządzenia zasilane prądem elektrycznym	7	6	1	42		Małe
Kontakt z ostrymi narzędziami	Wykonywanie iniekcji, skalpele, ampułki itp.	1	6	6	36		Małe
Promieniowanie laserowe	Wykonywanie zabiegów laserowych	3	6	3	54		Małe
Promieniowanie rentgenowskie	Wykonywanie prześwietleń	3	6	3	54		Małe
Przeciążenie układu ruchu	Pomoc pacjentom z chorobami układu ruchu	3	6	10	180		Istotne
Stres (czynniki psychonerwowe)	Odpowiedzialność udzielenia pierwszej pomocy	3	6	10	180		Istotne
Substancje i preparaty chemiczne -drażniące	Środki do dezynfekcji	1	6	3	18		Akceptowane
Substancje i preparaty chemiczne- uczulające	Środki do dezynfekcji, lateks	3	3	3	27		Małe
Uderzenie o nieruchome przedmioty	Wyposażenie przychodni	1	6	6	36		Małe
Upadek na tym samym poziomie ( potknięcie się, poślizgnięcie itp.)	Śliskie podłogi	3	6	3	54		Małe
Źle umocowany sprzęt i aparatura medyczna	Wyposażenie przychodni	3	6	3	54		Małe
Suma:					1281

Sprawdzanie prawa Paretto :

Wykaz ryzyka od maksymalnego do minimalnego:

1. Przeciążenie układu ruchu 180

2. Stres (czynniki psychonerwowe) 180

3. Gorące urządzenia sterylizujące, gorące gazy, ciecze 60

4. Promieniowanie laserowe 54

5. Promieniowanie rentgenowskie 54

6. Upadek na tym samym poziomie 54

7. Źle umocowany sprzęt i aparatura medyczna 54

8. Ludzki wirus upośledzenia odporności typu HIV-1, HIV-2 45

9. Parwowirus ludzki B19 45

10. Chlamydie 42

11. Mononukleoza 42

12. Wirus choroby Heinego i Medina 42

13. Wirus świnki 42

14. Wirus zapalenia wątroby typu B i D 42

15. Kontakt z energią elektryczną 42

16. Kontakt z ostrymi narzędziami 36

17. Uderzenie o nieruchome przedmioty 36

18. Wirusy brodawczaka ludzkiego 30

19. Wirus zapalenia wątroby typu C 30

20. Substancje i preparaty chemiczne- uczulające 27

21. Maczugowiec błonicy 21

22. Zakażenie grzybicą 21

23. Pałeczka krztuśca 18

24. Wirus odry 18

25. Wius różyczki 18

26. Agresja pacjentów 18

27. Substancje i preparaty chemiczne -drażniące 18

28. Wirus opryszczki pospolitej 9

29. Gronkowiec złocisty 3

Charakterystyka zagrożeń :

Wirus zapalenia wątroby typu C:

Podobnie jak w przypadku WZW typu B, wirusowe zapalenie wątroby typu C jako choroba zawodowa najczęściej rozpoznawane jest wśród personelu medycznego. Analogicznie, do zakażenia może dojść wskutek naruszenia ciągłości tkanek bądź ekspozycji błon śluzowych na materiał zakaźny. Ryzyko zakażenia HCV po ukłuciu igłą zanieczyszczoną krwią pacjenta z potwierdzoną infekcją wirusem HCV wynosi około 5 proc. Wedle różnych danych, ryzyko infekcji wśród personelu medycznego szacuje się na 0,3-10 proc. Najbardziej narażeni są:
•pracownicy służby zdrowia leczący narkomanów,
•personel oddziałów dializ,
•stomatolodzy.
Ekspozycja na krew stanowi największe ryzyko infekcji HCV, jednak opisano także obecność HCV-RNA w ślinie zakażonych pacjentów.
Należy dodać, że spowodowana wirusem HCV marskość wątroby ma wysoki odsetek powikłań pod postacią raka wątrobowokomórkowego, a także jest główną przyczyną niewydolności wątroby i wykonywania przeszczepów wątroby.

Środki ochrony przed zagrożeniami :

• środki ochrony indywidualnej (rękawice),

• badania profilaktyczne,

• procedury po ekspozycyjne,

• sterylizacja.

Prątki gruźlicy

Pacjent stwarzający szczególne ryzyko przeniesienia zakażenia na personel to taki:

• u którego proces chorobowy zajął płuca, drogi oddechowe lub krtań,

• kaszlący lub hiperwentylujący,

• niezasłaniający twarzy podczas kaszlu,

• ze zmianami w klatce piersiowej na zdjęciu rtg,

• po zbyt krótkim lub nieskutecznym stosowaniu leków przeciwprątkowych,

• w trakcie zabiegów indukujących kaszel lub powstawanie aerozolu z wydzieliny dróg oddechowych.

Natomiast przyczyny środowiskowe szczególnego ryzyka są następujące:

• przebywanie w małych, zamkniętych pomieszczeniach,

• niedostateczna wentylacja usuwająca prątki,

• recyrkulacja zanieczyszczonego prątkami powietrza.

Środki ochrony przed zagrożeniami:

• badania okresowe,

• szczepienia,

• środki ochrony indywidualnej ( maseczki)

• dezynfekcja

Stres (czynniki psychonerwowe)

Praca pielęgniarek oddziałów onkologicznych wiąże się z silnymi obciążeniami psychicznymi i stresem. Może to prowadzić do zaburzeń w stanie zdrowia, a także do rozwoju syndromu wypalenia zawodowego. Stres w pracy pielęgniarek jest bardzo silny. Wysokie wymagania prowadzą do powstania zespołu stresu przewlekłego, wyczerpującego zasoby witalne pracownika. Brak równowagi między jego możliwościami a wymaganiami otoczenia stanowi sytuację obciążającą, zagrażającą samopoczuciu. Mogą pojawić się liczne dolegliwości somatyczne.

Źródła stresu:

Duże znaczenie mają niesprzyjające czynniki środowiskowe: przeciążenie, presja czasu i bezwzględna terminowość, trudne warunki pracy, praca zmianowa. Stosunki międzyludzkie również bywają trudne, gdy jest wadliwa polityka społeczna, brak wsparcia społecznego, a do tego dołącza się niesprzyjająca struktura organizacyjna i klimat emocjonalny (poczucie osamotnienia, zła komunikacja interpersonalna). Trzeba tu wspomnieć też o uwarunkowaniach indywidualnych: pracownik może przeżywać życiowy kryzys, problemy rodzinne albo może ulegać frustracji, gdy jego własne ambicje, kwalifikacje i aspiracje są niezgodne ze statusem zawodowym. Tolerancja stresu jest różna u różnych ludzi. Mają na nią wpływ czynniki indywidualne (płeć, wiek, wykształcenie, poczucie własnej wartości) oraz czynniki związane ze środowiskiem pracy (praca zmianowa, monotonia, deficyt czasu i in.). Gdy tolerancja jest niska, stres psychologiczny i przeciążenie pracą prowadzą do braku satysfakcji, objawu „wypalenia się”, depresji, zaburzenia snu, zagrożenia chorobami sercowo-naczyniowymi, w tym chorobą wieńcową i nadciśnieniem tętniczym.

Środkami ochrony przed zagrożeniami są szkolenia z zakresu odreagowania stresu.

Przeciążanie układu ruchu.

Główne przyczyny zmian przeciążeniowych w obrębie narządów ruchu wśród pielęgniarek są następujące:

• pielęgnowanie pacjentów lezących, zwłaszcza otyłych, z czym wiąże się w szczególności przeciążanie kręgosłupa, prowadzące do zespołów bólowych kręgosłupa na tle zmian zwyrodnieniowo- dyskopatycznych,

• konieczność długotrwałego stania przez pielęgniarki-instrumentariuszki, co prowadzi zazwyczaj do dolegliwości bólowych w dolnym odcinku kręgosłupa, bólów okolicy barku (kończyny podającej narzędzia), dolegliwości w obrębie stóp (głównie pięt),

• niestosowanie zasad ergonomii i istnienie barier architektonicznych w zakładach opieki zdrowotnej.

• przedstawiona sytuacja powoduje, że pielęgniarki często chorują na zespół bólowy kręgosłupa na tle zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających i dyskopatii.

• najwięcej takich zachorowań jest wśród zatrudnionych na oddziałach neurologii, intensywnej terapii, bloku operacyjnym, gdzie najczęściej konieczne jest dźwiganie pacjentów, nierzadko otyłych.

Niebezpieczeństwa związane z ręcznym podnoszeniem i przemieszczaniem pacjentów:
Ręczne podnoszenie, a także przemieszczanie pacjentów (ciągnięcie, pchanie, dosięganie, obracanie) stanowi istotne zagrożenie dla narządów ruchu, gdyż:

• zazwyczaj ważą oni zbyt dużo i nie zawsze można przewidzieć nagłego ruchu pacjenta,

• przyjęcie bezpiecznej pozycji do podnoszenia jest na ogół trudne lub wręcz niemożliwe.

• jeżeli ciężar jest zbyt duży dla jednej osoby, jego podniesienie może wymagać udziału dwóch lub więcej osób.

• jednak bezpieczne rozłożenie obciążenia pomiędzy kilku ludzi jest niekiedy trudne - może zaistnieć sytuacja, ze jedna z pielęgniarek będzie obciążona nadmiernie, co sprzyja powstaniu urazu.

• ponadto nieprawidłowe metody ręcznego podnoszenia i przemieszczania stwarzają ryzyko urazu także u pacjenta.

Możliwości działań profilaktycznych:

• wdrażanie zasad ergonomii

• unikanie chorób z przeciążeń fizycznych narządów ruchu wśród pielęgniarek położnych należy realizować poprzez dostosowywanie stanowisk pracy do fizycznych możliwości człowieka.

• pielęgniarki przeprowadzające ocenę swoich stanowisk pracy powinny rozważyć następujące zasady z zakresu ergonomii (ergonomiczna lista kontrolna).

---